KOSMETYKA PIELĘGNACYJNA I UPIĘKSZAJĄCA
TWARZY, SZYI I DEKOLTU
.
mgr Marcelina Czekurłan
Etapy przenikania substancji przez skórę
Uwalnianie substancji
Adsorpcja
Absorpcja
resorpcja
Udział skóry w procesie wchłaniania
Udział skóry w procesie wchłaniania
Powierzchnia skóry - uwalnianie, parowanie
dyfuzja
Warstwa rogowa
– uwalnianie,
magazynowanie, wiązanie, metabolizm,
dyfuzja
Naskórek żywy – wiązanie, metabolizm,
dyfuzja
Skóra właściwa – resorpcja, metabolizm
Uwalnianie substancji z podłoża
Odbywa się na powierzchni warstwy rogowej
lub w jej obrębie
Czas uwalniania zależy od nośnika (szybkie
uwalnianie z podłoży alkoholowych, wolne –
z podłoży maściowych)
Cele stosowania substancji zewnętrznych
na skórę
Działanie na powierzchni skóry (niepożądane
przenikanie do organizmu)
Przenikanie do skóry lub tkanek głębszych
(działanie miejscowe)
Przenikanie do organizmu w stężeniach
wywołujących działanie ogólnoustrojowe
Adsorpcja
Polega na powierzchniowym przyleganiu lub/i
wiązaniu substancji (ich metabolitów) do
struktur tkankowych zwłaszcza struktur
warstwy rogowej
Silne wiązanie sprawia, że warstwa rogowa
staje się ich rezerwuarem, skąd substancje
wolno penetrują w głąb skóry; wydłuża to
czas działania substancji i umożliwia ich
rzadsze stosowanie
Udział skóry w procesie wchłaniania
Absorpcja (1)
Wchłanianie i przenikanie substancji do
poszczególnych przedziałów skóry (warstwa
rogowa, naskórek żywy, skóra właściwa)
Odbywa się na prawach dyfuzji – swobodny
przepływ składowych substancji w dążeniu
do wyrównania stężeń w tkankach
Absorpcja (2)
Zależy od:
Właściwości biologicznych skóry (grubość, spójność
i ciągłość warstwy rogowej, nawilżenie skóry - NMF,
TEWL, grubość tkanki podskórnej, ilość mieszków
włosowych i gruczołów łojowych)
błony śluzowe>moszna>powieki>twarz>fałdy
skóry>tułów>przedramiona, uda>ramiona,
podudzia>gzrbiety rąk i stóp>dłonie, podeszwy
stóp>paznokcie
Wiek osobniczy
skóra płodu, niemowląt i dzieci do lat 7> dorosły
Absorpcja (3)
Zależy od:
Temperatury i wilgotności
Właściwości fizykochemicznych substancji
(stężenie, czas kontaktu, wielkość i kształt
cząsteczki, rozpuszczalność – silniejsze
działanie miejscowe substancji
rozpuszczalnych w tłuszczach)
Właściwości fizykochemicznych podłoża
(lepkość, właściwości okluzyjne podłoży
maściowych)
Resorpcja
Przenikanie do krwiobiegu substancji i ich
metabolitów
Zależy od wielkości powierzchni naczyń
włosowatych i szybkości przepływu krwi
Drogi przenikania substancji przez skórę
Transdermalna (przez komórki naskórka)
Transepidermalna (między komórkami)
Transfolikularna (przez gruczoły i mieszki
włosowe
pomimo że przydatki stanowią do 0,1% masy
skóry i zajmują do 1% jej powierzchni
odgrywają znaczącą rolę w przenikaniu
substancji)
Melanogeneza (1)
Synteza melaniny zachodzi w melanocytach
tyrozyna - L-dopa - dopachinon - melanina
melanocyty -
zlokalizowane głównie w
warstwie podstawnej naskórka, bez
desmosomów, komórki dendrytyczne (1, 2
wypustki) w nich ziarnistości
(melanosomy) z barwnikiem fagocytowane
przez keratynocyty lub makrofagi skóry
właściwej
Melanogeneza (2)
Różnice barwy skóry zależą od aktywności
melanocytów tj. liczby wytwarzanych ziaren
melaniny i aktywności tyrozynazy
Czynniki aktywujące melanogenezę:
promienie
ultrafioletowe i stany zapalne, metale (miedź, żelazo,
srebro, złoto, arsen), hormony (MSH - hormon przysadki
mózgowej, hormony tarczycy, płciowe gł. estrogeny)
Czynniki hamujące melanogenezę:
hormony
(gł. kory nadnerczy), witaminy (kwas askorbinowy)
Zaburzenia barwnikowe
Piegi
Ostuda
Bielactwo
Piegi (Ephelides)
czynniki genetyczne
częściej u osób
młodych, rudych
twarz, grzbiety rąk,
przedramiona
Leczenie złuszczające,
odbarwiające (maść
perhydrolowa,
hydochinon, AHA),
fotoprotekcja
Ostuda (chloasma, melasma)
Zaburzenia hormonalne,
zaburzenia
miesiączkowania,
ciąża,doustna
antykoncepcja, kosmetyki
zawierające środki
światłouczulające, leki,
wyniszczenie
leczenie przyczynowe,
odbarwiajace
Bielactwo (Vitiligo)
Wrodzone (całkowite,
częściowe) i nabyte
Nabyte: rodzinnie (30%),
niszczenie melanocytów w
przebiegu procesów
autoimmunologicznych, wpływ
układu nerwowego
Leczenie:fotochemoterapia,prz
eszczepy autologiczne
melanocytów, fotoprotekcja
Kamuflaż kosmetyczny