Oh, East is East, and West is West, and never the twain shall meet,
Till Earth and Sky stand presently at God's great Judgment Seat;
But there is neither East nor West, Border, nor Breed, nor Birth,
When two strong men stand face to face, though they come from
the ends of the earth!
Rudyard Kipling, The Ballad of East and West
Wschód spotyka siê z Zachodem,
Pó³noc spotyka siê z Po³udniem,
ludzie porozumiewaj¹ siê ze sob¹.
Ten podrêcznik pokazuje, jak prowadziæ
korespondencjê, niezale¿nie od tego,
z jakiego krêgu kulturowego wywodz¹ siê
ludzie, do których piszemy.
Ten oto nowy podrêczny przewodnik ma za zadanie
u³atwiæ Ci pisanie po angielsku. Jest on podzielony na
siedem rozdzia³ów, z których ka¿dy dotyczy innego
aspektu korespondencji w biznesie (zob.: spis treœci).
Ponadto, w kilku miejscach ksi¹¿ki znajdziesz krótkie
zestawienia wyjaœniaj¹ce odmienne podejœcie do roz-
maitych zagadnieñ w poszczególnych kulturach, zaty-
tu³owane: „Ró¿nice kulturowe w skrócie”.
Próbowa³em pokazaæ, ¿e w dzisiejszych czasach ko-
respondencja w biznesie musi byæ prostsza, bardziej
precyzyjna oraz pozbawiona wielu regu³ i ograniczeñ
obowi¹zuj¹cych dziesiêæ, dwadzieœcia lat temu. Zmie-
niaj¹ siê czasy, zmieniaj¹ siê style i ludzie. I tak bêdzie
w przysz³oœci, a coraz bardziej powszechny dostêp do
Internetu dodatkowo przyspieszy te zmiany.
Rozdzia³ 6, zatytu³owany „Formy i struktury jêzykowe”,
traktuje o wybranych, istotnych zagadnieniach gra-
matyki i sk³adni.
Rozdzia³ 7 zawiera mnóstwo u¿ytecznych zwrotów u³o-
¿onych tematycznie. Na przyk³ad, jeœli nie jesteœ pe-
wien, jak opisaæ jakieœ zdarzenie, lub jeœli potrzebu-
jesz znaleŸæ synonim do jakiegoœ czêsto u¿ywanego
s³owa, ten rozdzia³ Ci pomo¿e.
Na koñcu ksi¹¿ki znajduje siê zbiór æwiczeñ z przyk³a-
dowymi odpowiedziami.
This new desktop guide is designed to make writing
in English easier for you. The manual is divided into
7 sections, each dealing with one aspect of business
writing (see below and the detailed table of contents
at the end).
In addition, you will find spaced throughout the book
Intercultural Briefs. As the name implies, these are
brief discussions which explain some of the most
important differences that distinguish one culture
from another.
I have attempted to show that business correspon-
dence today must be simpler, clearer, and free of the
many rules and constraints which characterized our
writing ten to twenty years ago. Times change, styles
change, people change. And the trend for the future,
as the Internet continues to spread across the globe,
is in the same direction.
Section 6, Language Reference, is devoted to gram-
matical and syntactical notions to which you can, and
should, often refer.
Section 7 contains many useful expressions grouped
as in a Thesaurus according to theme. For instance,
if you are not certain how to describe an event, or
want a synonym for happen, this section will help you.
The guide is supplemented with a section containing
exercises with suggested answers.
U
PROSZCZONY SPIS TREŒCI
Rozdzia³ 1. NOWE PERSPEKTYWY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5–19
Rozdzia³ 2. PRECYZJA WYPOWIEDZI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20–38
Rozdzia³ 3. FAKSY I NOTATKI S£U¯BOWE (memos)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39–58
Rozdzia³ 4. TYPOWE LISTY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59–82
Rozdzia³ 5. LISTY Z PRZYKRYMI WIADOMOŒCIAMI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83–112
Rozdzia³ 6. FORMY I STRUKTURY JÊZYKOWE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113–134
Rozdzia³ 7. U¯YTECZNE ZWROTY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135–146
ÆWICZENIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147–180
Szczegó³owy spis treœci
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181–184
Przez lata s¹dzono, ¿e nale¿y dostosowaæ siê do obowi¹zuj¹cego stylu pisania z jego szablonowymi wyra¿e-
niami, w zwi¹zku z czym korespondencja w biznesie sta³a siê sztywna i skostnia³a. Dziœ k³adzie siê du¿y
nacisk na precyzjê w pisaniu i kontakt osobisty. Zauwa¿, ¿e w poni¿szych przyk³adach te same myœli zosta³y
wyra¿one z perspektywy odbiorcy i, jak widaæ, ka¿da kierowana jest bezpoœrednio do czytaj¹cego.
Your application for credit is
being processed. You will
receive a reply within ten days.
Thank you for choosing the
ABC company. You may now
take advantage of our expert sales
backup service and the very best
quality available.
Please fill in and return the
enclosed form. Your order
will be expedited as soon as we
have this information.
You will be pleased to know
that your order was shipped
yesterday morning. You should
receive it in the next two or three
days.
You will receive a 10% dis-
count on this order.
We are processing your
application for credit and
should be in a position to pro-
vide you with an answer within
ten days.
We are pleased that you
have chosen to deal with
our company and we will do our
best to provide you with our
best service.
We ask that you return the
enclosed form with the neces-
sary information so that we can
expedite your order.
We are pleased to inform
you that your order has
been shipped.
We will grant you a 10%
discount on this order.
Wybór perspektywy
odbiorcy (You-Perspective)
wymaga zwrócenia siê bez-
porednio do czytaj¹cego
i u¿ywania prostego, ale
precyzyjnego jêzyka.
Stosuj¹c perspektywê
odbiorcy, zaczynamy od
Thank you (dziêkujemy),
a nastêpnie omawiamy
korzyci, jakie odniesie
klient w zwi¹zku z podjê-
t¹ przez siebie decyzj¹.
Prosta, uprzejma pro-
ba i zdanie rozpoczyna-
j¹ce siê od Your order...
wszystko zmienia.
Osob¹ zadowolon¹
powinien byæ klient.
Podmiotem tej
wiadomoci jest jej
adresat.
1.1.1.
Wskazówki
stylistyczne
$ ROZDZIA£ 1
Nowe perspektywy
1.1. PISZ Z PERSPEKTYWY ODBIORCY (YOU-PERSPECTIVE)
1.1.1. Co rozumiemy pod pojêciem „perspektywa odbiorcy”
z punktu widzenia odbiorcy
PERSPEKTYWA AUTORA
(WE-P
ERSPECTIVE
)
PERSPEKTYWA ODBIORCY
(YOU-P
ERSPECTIVE
)
KOMENTARZ
%
1.1.2. Co jest z³ego w pisaniu
WE (my)?
Zmieniaj¹ siê czasy, a wraz z nimi zwyczaje. Min¹³ ju¿ okres u¿ywania w korespondencji s³u¿bowej starego,
zimnego i formalnego stylu; zosta³ on zast¹piony stylem nowszym – przyjaŸniejszym dla czytaj¹cego. Jed-
nym s³owem: YOU (Ty).
Je¿eli tylko jest to mo¿liwe, zwracaj siê bezpoœrednio do czytaj¹cego i unikaj pisania o sobie lub o Twojej fir-
mie.
Porównajmy te dwa punkty widzenia. Z lewej, wyra¿enia, które doprowadzaj¹ naszego krytyka do sza³u,
z prawej – jego komentarz. Przeczytaj fragmenty listów we „Wskazówkach stylistycznych 1.2.1.” i zadaj sobie
pytanie, które z nich TY sam chcia³byœ otrzymaæ.
We are pleased that you have chosen
to deal with our company and we
will do our best to provide you
with our best service.
Zwróæ uwagê na u¿ycie WE oraz OUR. Brzmi to
tak, jakbym robi³ im przys³ugê, wybieraj¹c ich
firmê. Spójrz na Wskazówki stylistyczne
oraz Wskazówki techniczne na nastêpnej
stronie i zauwa¿ ró¿nicê!
Brzmi to nieco apodyktycznie i mo¿e suge-
rowaæ, ¿e to ja co le zrobi³em lub zapo-
mnia³em przekazaæ im tê informa-
cjê, kiedy sk³ada³em zamó-
wienie!
We are processing your application for
credit and should be in a position to
provide you with an answer in 10 days.
Perspektywa autora (We-Perspective) czyni
list zimnym, oficjalnym i bezosobowym. Nieja-
sny jest te¿ zwrot in a position. W jakiej
pozycji? Poziomej, pionowej, stoj¹c, le¿¹c czy
siedz¹c?
Takie sformu³owanie z perspektywy autora koncentruje siê na tym, co
MY robimy: istotnie, mog³aby to byæ mowa wyg³oszona przez dyrekto-
ra firmy w czasie zebrania zarz¹du lub fragment wywiadu z dziennika-
rzem z gazety lub pisma biznesowego.
Stosuj¹c perspektywê odbiorcy, wyrazimy to nastêpuj¹co:
Youll be happy to know that you (in Green Oaks)
will soon find an ABC store in your area.
Wiêcej przyk³adowych zwrotów charakterystycznych dla perspektywy
odbiorcy znajdziesz na nastêpnej stronie.
We ask that you return the
enclosed form with the nece-
ssary information so that we
can expedite your order.
We would like to inform
you that we are opening
another store soon in
the Green Oaks area.
93
Sposoby radzenia sobie z konfliktami w ró¿nych kulturach
U¿ycie kwalifikatorów
Perhaps we should (or could)
make the changes together?
OdpowiedŸ wymijaj¹ca
Let's not consider these
changes now lub
Let's not worry
about changes
at this stage.
We shall have
plenty of time
to discuss
changes ... later.
Pytania negatywne
Don't you think we should (could)
make the changes together?
Zaprzeczenia
I am most certainly wrong,
but making the changes
together might be very
useful.
I am probably wrong,
but ...
Proœby nie wprost
If it won't cause you
too many problems,
let's try to study the
changes together.
Oto krótki przegl¹d sposobów reakcji na konflikt stosowanych przez zorientowane na grupê kul-
tury szerokiego kontekstu.
Ró¿nice kulturowe w skrócie: czêœæ 6
Uwagi i rady praktyczne
n
Pamiêtaj, jak wa¿ne jest, aby zachowaæ twarz! Je¿eli druga osoba pope³ni³a b³¹d, jeœli musi straciæ twarz, pozwól jej godnie
wybrn¹æ z sytuacji. Zamiast powiedzieæ: Your calculations are wrong (Twoje obliczenia s¹ b³êdne), zapytaj: Have you
checked the calculations? (Czy sprawdzi³eœ obliczenia?) (zob. s. 38) Twój korespondent powinien zrozumieæ, co masz na
myœli. Jeœli nie, zapytaj: Excuse me for asking this, but your figures say ... but mine are different. (Przepraszam, ¿e pytam
o to, ale Pañskie wyniki s¹... natomiast moje s¹ inne.) To otwiera drzwi do dyskusji bardziej ni¿ do konfrontacji.
n
U¿ywaj pytañ negatywnych, zaprzeczeñ, (zob. powy¿ej) i unikaj mówienia NO (nie) w sposób kategoryczny: Don’t you
think ... (Czy nie s¹dzisz...), Don’t you agree that ... (Czy nie zgodzisz siê, ¿e...), Wouldn’t you like ... (Czy nie zechcia³-
byœ...), Maybe I’m wrong, but ... (Mo¿e siê mylê, ale...)
n
Nie nalegaj, nie wywieraj presji. Powróæ do spraw dyskusyjnych póŸniej.
94 ROZDZIA£ 5
Listy z przykrymi wiadomoœciami
Przypadek tragicznej
podró¿y
5.3.
Jak wielu ludzi, Beverly Smith co roku du¿o podró¿uje samolotami. Jej ostatnia podró¿ by³a jednak inna od
pozosta³ych. Wszystkiego dowiesz siê z jej listu.
95
12 Lombard Street
Jacksonville, Florida 33194
February 20, 2003
Customer Service
Pacific Airways
450 Park Avenue
New York, New York 10011
Gentlemen:
I am writing to demand $1,250 in reimbursement of the deaths of my pet cats due to your negligence.
Last January 4, I flew Pacific Airways Flight 185 from Jacksonville to Los Angeles. I intended to stay with
my sister there for one month. Not having anyone to look after my 2 Siamese cats, I had no other choice
than to take them with me.
When I arrived at the airport to check in, I was told that my cats would have to travel in a specially
designed case to be placed in the baggage compartment. Since the flight was leaving in 20 minutes, I had
no time to buy such a case. I had naturally assumed that the airline would provide one for me.
At first, the ticket agent refused to help me. I did not consider his attitude very helpful, I might add.
I did not want to miss my flight, so I offered him $50 if he would allow me to place my cats inside one of
my suitcases. I did not want to do this, but I had no other choice.
Although this agent hadn’t been very courte-
ous and helpful, he certainly turned out to be
very willing to accept my money in return for
this favor! I placed a cat in each of my suitcas-
es after making sure that they had plenty of
room. This caused me a great deal of stress,
because I had only a few minutes to repack.
I boarded the plane and the flight was normal
— except that I found the service rather poor
and the food terrible ...
I arrived in Los Angeles (1 hour late!) and
immediately went to claim my baggage.
Baggage from the flight began to arrive 30
minutes after we had deplaned. After another
30 minutes at the baggage claim area, and
growing concern that something had gone
wrong, I realized that my luggage had not been
put on the plane.
I went to your ticket desk where I was asked to fill out a claim for missing baggage.
The luggage arrived two days later (with no explanation). I cannot begin to tell you of the agonizing hours
I went through, thinking of my poor cats. When I opened my suitcases I found to my horror that my cats
were dead. The insides of both suitcases had been damaged by the cats’ claws.
I therefore demand $1,000 in reimbursement of my 2 cats, plus the $50 I gave your ticket agent, plus $200
for the damage to my suitcases.
Sincerely,
Beverly Smith
Beverly Smith
5.3.1. Kontekst
96 ROZDZIA£ 5
Listy z przykrymi wiadomoœciami
Chocia¿ list na poprzedniej stronie jest zmyœlony, przedsiêbiorstwa otrzymuj¹ listy z proœbami i ¿¹daniami,
które s¹ tak niedorzeczne, jak list pani Smith. Jak widaæ na zdjêciu, jej list wywo³a³ sytuacjê kryzysow¹
w Pacific Airways (tak¿e zmyœlon¹). Niektóre z mo¿liwych konsekwencji widaæ w komentarzach cz³onków
zarz¹du.
Pani Smith mo¿e wywo³aæ burzê, kontaktuj¹c siê z pras¹ lub z ASPCA (the American Society for the Preven-
tion of Cruelty to Animals – Amerykañskie Towarzystwo na rzecz Ochrony Zwierz¹t). Mo¿e ona upieraæ siê,
¿e pracownik Pacific Airways, o którym wspomina w liœcie, rzeczywiœcie zachêci³ j¹ do „spakowania” kotów.
A przypuœæmy, ¿e ów pracownik faktycznie przyj¹³ 50 dolarów? To z pewnoœci¹ nie jest w porz¹dku.
Jak za³atwiæ taki przypadek? Jak powiedzieæ NO (nie) w taki sposób, aby nie rozz³oœciæ tej pani jeszcze bar-
dziej?
She may very well get the ASP-
CA on us. I wouldn't want to
think about what that would
mean.
There's no telling what this
woman can do, and the last
thing we need is BAD PUBLIC-
ITY!
I say the woman is crazy and
that we tell her to "go jump in
the lake!"
Sztab antykryzysowy w sali obrad zarz¹du Pacific Airways
5.3.2. Komentarz
I say we send HER packing!
97
PACIFIC AIRWAYS INC.
450 Park Avenue, New York, NY 11111
February 27, 2003
Mrs. Beverly Smith
12 Lombard Street
Jacksonville, Florida 33194
Dear Mrs. Smith:
We are sorry that your two cats perished in connection with your Pacific Airways flight to Los
Angeles, and that your suitcases were damaged. We know how sad it is to lose pets that are dear to
us.
Even the healthiest and most resistant animals, however, are not able to stand long flights without
proper care. Even when elaborate precautions are taken, animals suffer from extremes of heat and
cold (during your flight to Los Angeles, temperatures were well below zero in the baggage com-
partment for more than four hours). The changes in pressurization cause animals to suffer even
more. This is why our planes have special pressurized compartments reserved for pets so they will
not suffer.
Because pets need this special attention, we have always asked pet owners to transport them in
special cases designed to protect them, or to leave them behind in someones care. This is why
passengers reserve a compartment and pay a special Pet Fare. Such pet cases are available at
Pacific Airways ticket counters for $20.00. In addition, Florida Statute Law prohibits subjecting any
animals to cruel treatment. This law extends to airlines in their treatment of passengers pets. We
would never knowingly break this law.
Your pets were not included in the fare you paid, and did not appear on your ticket which is the writ-
ten contract between Pacific Airways and you. Any agreement made between you and the ticket
agent must not be in violation of this contract.
The terms and conditions mentioned on the back of your ticket do provide for reimbursement of lost
or damaged suitcases when the loss or damage arises from our actions or negligence. The dam-
age you describe came from inside the suitcases.
We are also very sorry that you experienced delays in landing in Los Angeles and in claiming your
baggage. We know how exasperating it is, and we have always prided ourselves on our record of
on-time arrivals and departures. The enclosed voucher has been issued to you to allow you to travel
up to 500 miles free on our Airline. We are sure that you will enjoy a trip to any one of the exciting
cities falling within this distance from Jacksonville. Why not plan that weekend trip to Atlanta now?
The enclosed pamphlet contains tips for the modern traveller. If you should travel with pets again,
you will certainly find the suggestions concerning animals very helpful.
Sincerely,
George Fredericks
George Fredericks
Customer Service Manager
Enclosure
5.3.3. OdpowiedŸ
98 ROZDZIA£ 5
Listy z przykrymi wiadomoœciami
Dyrektor twierdzi, ¿e nie rozumie paru spraw, mianowicie dlaczego George nie odpowiedzia³ na za¿alenie
dotycz¹ce s³abej obs³ugi i jedzenia. Ani dlaczego nie wspomnia³ o mo¿liwych dzia³aniach, jakie Paific Air-
ways mog³oby podj¹æ wobec swojego pracownika. Co Ty s¹dzisz?
Zauwa¿, ¿e George podkreœla, i¿ jest mu bardzo przykro, ¿e pani Smith straci³a dwa koty. Przeprasza rów-
nie¿ za opóŸnienie samolotu: We are sorry that you were late in arriving and that you had trouble getting
your baggage. W obu przypadkach jest szczery. To jest dobry przyk³ad u¿ycia s³owa sorry (przepraszam).
George, I've got to hand it to you, this letter is superb!
But I'm unclear on a couple of things. You didn't
counter her claims that the service and food were bad.
Nor did you say anything about our follow-up con-
cerning that Pacific Airways agent.
5.3.4. Szczêœliwe (dla Pacific Airways) zakoñczenie
W kontaktach z zachodnimi kulturami:
W najgorszym wypadku zostaniesz skrytykowany za brak bezpoœrednioœci; w najlepszym, bêdziesz docenio-
ny za to, ¿e jesteœ przyjazny, wyrozumia³y i wspó³czuj¹cy. Zob.: przyk³ad odmowy awansu w podrozdziale
5.7., „Uk³ad listu z przykr¹ wiadomoœci¹”, s. 110
W kontaktach z przedstawicielami kultur niezachodnich bêdziesz postrzegany jako ktoœ rozumiej¹cy ich
pogl¹d na œwiat i kulturê, i jako osoba, z któr¹ warto utrzymywaæ kontakty, poniewa¿ nie wywo³uje za¿eno-
wania.
Nie masz nic do stracenia.
Mo¿esz wiele zyskaæ.
99
O CO CI CHODZI
MÓWISZ TO WPROST
Your equipment does not interest
us. We cannot consider buying it.
We can't distribute your products.
Your products do not interest us.
There's no market.
We use only class I-A-I equip-
ment.
Only class I-A-I equipment
meets our requirements.
We distribute only products for
which a strong market has existed
for at least one year.
Because of our growing presence
in Asia, after long consideration,
we have decided to offer the job to a
candidate with 5 years experience
in this area.
Any further reduction could lead
to serious consequences for us.
Other customers would feel hurt or
insulted and this is something
which we conscientiously work to
avoid in the spirit of fairness.
JAK
To wyklucza sprzêt
Twojego adresata, bo
jest np. klasy B.
Produkty korespon-
denta s¹ wykluczone,
poniewa¿ s¹ nowe
i nie ma dla nich ryn-
ku zbytu.
Choæ mo¿e potencjal-
nie interesuj¹cy, kan-
dydat bez doœwiad-
czenia w pracy w Azji
nie otrzymuje tej pracy
i wie dok³adnie dla-
czego.
Spe³nienie proœby adre-
sata mog³oby zaszko-
dziæ firmie. Ponadto
podstaw¹ wyjaœnienia
jest sprawiedliwoϾ:
wszyscy klienci maj¹
prawo byæ równo i spra-
wiedliwie traktowani.
Takie etyczne uzasad-
nienie trudno podwa-
¿yæ.
We do not want to hire you. We
need somebody with proven experi-
ence in Asian markets.
We cannot lower the price any
further for you. You have already
received a generous reduction!
Kluczem do przekazania negatywnej wiadomoœci bez jednego negatywnego s³owa jest u¿ycie przekonuj¹-
cego i szczerego argumentu. Zwróæ uwagê, ¿e tu u¿ycie perspektywy autora jest ca³kowicie uzasadnione.
Zauwa¿ tak¿e, ¿e wyjaœnienia s¹ zwykle d³u¿sze ni¿ proste negatywne wiadomoœci, ale to pozwala osi¹gn¹æ
Twój cel, jakim jest powiedzenie NIE bez u¿ycia s³owa NIE. Wyjaœnienie musi poprzedzaæ krótki, mi³y wstêp,
a po wyjaœnieniu musi nast¹piæ pozytywne zakoñczenie.
jak powiedzieæ NIE, nie mówi¹c NIE
5.3.5.
Wskazówki
stylistyczne
ÆWICZENIA – ROZDZIA£ 1: Nowe perspektywy
148
1.1. Pisz z perspektywy odbiorcy (
YOU-Perspective)
Przekszta³æ poni¿sze zdania, stosuj¹c perspektywê odbiorcy (YOU-Perspective). Zwróæ uwagê na zmianê
tonu wypowiedzi, jak¹ spowoduje przekszta³cenie.
1. We take great pride in the quality services we provide to all our customers.
...........................................................................................................................................................
2. The ABC Company is pleased to announce that this year all employees will receive a bonus.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
3. I would like to remind you to keep us informed of all changes to be made to the items on order
before we begin the test phase.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
4. ABC advises you to remove that part.
...........................................................................................................................................................
5. We shall refer your request to our customer service representative.
...........................................................................................................................................................
6. ABC wishes to inform you that our company will be pleased to meet with you to discuss your
particular needs.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
7. We will send you the revised specifications when they become available.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
8. We are opening a new spare parts center in the suburbs, and thus will be closer to you.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
9. We are enlarging our stock of spare parts. We will now be able to serve you faster!
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
10. We thank you for your last order to which we are giving priority. We are pleased to inform you
that we are shipping all the items ordered this afternoon.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
11. We would like you to become a member of our club.
...........................................................................................................................................................
12. We ask all our customers to be sure that full payment accompanies each order. We accept all
major credit cards.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
181
SZCZEGÓ£OWY SPIS TREŒCI
ROZDZIA£ 1. NOWE PERSPEKTYWY
1.1. P
ISZ Z PERSPEKTYWY ODBIORCY
(YOU-P
ERSPECTIVE
) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
1.1.1. C
O ROZUMIEMY POD POJÊCIEM
„
PERSPEKTYWA ODBIORCY
” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
1.1.2. C
O JEST Z£EGO W PISANIU
WE (
MY
)? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
1.1.3. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8
Ró¿nice kulturowe w skrócie, czêœæ 1: Jednostka kontra zbiorowoœæ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
1.1.4. Z
ESTAW ZWROTÓW POTRZEBNYCH DO STWORZENIA PERSPEKTYWY ODBIORCY
. . . . . . . . . . . . . . . . .11
1.2. P
ISZ Z PERSPEKTYWY POZYTYWNEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
1.2.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
TWIERDZ¥CO I PRZEKONYWAJ¥CO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
1.2.2. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
1.3. U
NIKAJ NIEPEWNOŒCI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
1.3.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
Z PEWNOŒCI¥ SIEBIE I OPTYMISTYCZNIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
1.3.2. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Ró¿nice kulturowe w skrócie, czêœæ 2: Ró¿ne kultury charakteryzuj¹ siê odmiennymi stylami kognitywnymi .
16
ROZDZIA£ 2. PRECYZJA WYPOWIEDZI
2.1. P
ISZ WPROST
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
2.1.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
PRECYZYJNIE I WPROST
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
2.1.2. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
2.2. U
NIKAJ UOGÓLNIEÑ I NIEJASNOŒCI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
2.2.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
JASNO I JEDNOZNACZNIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
2.2.2. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
2.3. U
NIKAJ ROZWLEK£OŒCI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
2.3.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
USUWAMY NIEPOTRZEBNE S£OWA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
2.3.2. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
2.3.3. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
2.3.4. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
2.4. U
NIKAJ WYŒWIECHTANEJ ELEGANCJI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
2.4.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
UPRASZCZANIE TEKSTÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
2.4.2. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
2.5. P
ISZ NATURALNIE
,
UNIKAJ SZTUCZNOŒCI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
2.5.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
U¯YWAMY NATURALNEGO JÊZYKA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
2.5.2. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Ró¿nice kulturowe w skrócie, czêœæ 3: Przejrzystoœæ, bezpoœrednioœæ i precyzja... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
36
ROZDZIA£ 3. FAKSY I NOTATKI S£U¯BOWE
3.1.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
JAK U£O¯YÆ FAKS LUB MEMO
? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
3.1.2. Z
AWARTOή FAKSU LUB MEMO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
3.1.3. T
YPOWY PRZYK£AD LE NAPISANEGO FAKSU LUB MEMO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
3.1.4. T
A SAMA WIADOMOή NAPISANA DOBRZE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43
3.2. P
OSZCZEGÓLNE CZÊŒCI DOK£ADNIEJ ZANALIZOWANE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
3.2.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
NAG£ÓWEK LUB TEMAT TYPOWEGO FAKSU LUB MEMO
. . . . . . . . . . . . . .44
3.2.1.1. N
AG£ÓWEK
(T
HE
H
EADING
) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
3.2.1.2. T
EMAT
(T
HE
S
UBJECT
T
ITLE
) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
3.2.1.3. D
OTYCZY LUB ODPOWIED NA
... (T
HE
R
EFERENCE
T
ITLE
[RE:]) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
3.2.2. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
OKREŒLENIE CELU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
3.2.3. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
WP£YW UK£ADU GRAFICZNEGO WIADOMOŒCI NA JEJ CZYTELNOŒÆ
. . . . . .48
182
3.2.4. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
PRZYPOMNIENIE KONTEKSTU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
3.2.5. W
IADOMOή
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
3.2.6. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
ZAKOÑCZENIE FAKSU LUB MEMO
–
DALSZE DZIA£ANIA
(
FOLLOW
-
UP
) . . . . .50
3.3. P
RECYZYJNE FAKSY I MEMOS WYMAGAJ¥ PRZEJRZYSTYCH AKAPITÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
3.3.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
UK£ADANIE MYŒLI W AKAPITY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
3.3.1.1. J
EDNA MYŒL W AKAPICIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
3.3.2. N
A POCZ¥TKU CZY NA KOÑCU
? N
A POCZ¥TKU
! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
3.4. W
ZORY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Ró¿nice kulturowe w skrócie, czêœæ 4: Ludzie nie postrzegaj¹ czasu w ten sam sposób . . . . . . . . . . . . . . .
58
ROZDZIA£ 4. TYPOWE LISTY
4.1. J
AK ROZPOCZ¥Æ LIST LUB WIADOMOŒÆ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
4.1.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
: (
BARDZO SZYBKI
)
RZUT OKA NA
„
STARY STYL
” . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
4.1.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
OTO NOWY ŒWIE¯Y STYL
! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61
4.2. P
ROŒBY I ODPOWIEDZI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
4.2.1. W
ZÓR
: N
AWI¥ZANIE KONTAKTU Z NOWYM POTENCJALNYM DOSTAWC¥
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
4.2.2. W
ZÓR
: O
DPOWIED
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
4.2.3. W
ZÓR
: P
ROŒBA O INFORMACJÊ O PRODUKTACH I US£UGACH
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
4.2.4. W
ZÓR
: O
DPOWIED NA POPRZEDNI LIST
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
4.2.5. W
ZÓR
: Z
G£OSZENIE PROBLEMU I PROŒBA O WYJAŒNIENIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66
4.2.6. W
ZÓR
: O
DPOWIED NA E
-
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67
4.3.1. W
ZÓR
: S
K£ADANIE ZAMÓWIENIA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68
4.3.2. W
ZÓR
: O
DPOWIED LUB POTWIERDZENIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69
4.4.1. W
ZÓR
: Z
G£ASZANIE B£ÊDU I PROŒBA O KOREKTÊ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70
4.4.2. W
ZÓR
: O
DPOWIED Z PRZEPROSINAMI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71
4.5.1. W
ZÓR
: P
ROŒBA O ZMIANY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72
4.5.2. W
ZÓR
: O
DPOWIED Z PRZEPROSINAMI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
4.5.3. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
4.5.4. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75
4.6. P
ODSUMOWANIE
: K
ORESPONDENCJA TYPOWA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
4.6.1. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
DOBRE WIADOMOŒCI PODAJEMY NA POCZ¥TKU
. . . . . . . . . . . . . . . . . .76
4.6.2. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
U¯YTECZNE S£OWNICTWO W TYPOWYCH LISTACH
. . . . . . . . . . . . . . . .77
Ró¿nice kulturowe w skrócie, czêœæ 5: Inne kultury maj¹ w³asne typowe style: przyk³ad Japonii . . . . . . . . .
82
ROZDZIA£ 5. LISTY Z PRZYKRYMI WIADOMOŒCIAMI
W
STÊP
: Z
£E WIADOMOŒCI TRUDNO PRZEKAZAÆ I PRZYJ¥Æ
! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84
5.1. W
SKAZÓWKI TECHNICZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87
5.1.1. S
YMPATYCZNY POCZ¥TEK
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88
5.1.2. W
YJAŒNIENIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88
5.1.3. P
RZEDSTAWIENIE DECYZYJI LUB ODPOWIEDZI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89
5.1.4. Z
AKOÑCZENIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89
5.2. P
RZYPADEK
„
Z£OŒLIWEJ
”
KUCHENKI MIKROFALOWEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90
5.2.1. K
ONTEKST
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90
5.2.2. J
AK NIE ROZPOCZYNAÆ LISTÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91
5.2.3. O
DPOWIED
,
KTÓR¥ OTRZYMA£A PANI
B
UMBLING
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92
Ró¿nice kulturowe w skrócie, czêœæ 6: Sposoby radzenia sobie z konfliktami w ró¿nych kulturach . . . . . . . .
93
5.3. P
RZYPADEK TRAGICZNEJ PODRÓ¯Y
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94
5.3.1. K
ONTEKST
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95
5.3.2. K
OMENTARZ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96
183
5.3.3. O
DPOWIED
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97
5.3.4. S
ZCZÊŒLIWE
(
DLA
P
ACIFIC
A
IRWAYS
)
ZAKOÑCZENIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98
5.3.5. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
:
JAK POWIEDZIEÆ
NIE,
NIE MÓWI¥C
NIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99
Ró¿nice kulturowe w skrócie, czêœæ 7: Wymiar kulturowy: „mêskoœæ” kontra „¿eñskoœæ” . . . . . . . . . . . . .
100
Ró¿nice kulturowe w skrócie, czêœæ 8: Wymiar kulturowy „dystansu w³adzy” w ró¿nych kulturach . . . . . . .
101
5.4. J
AK POWIEDZIEÆ
„
NIE
”:
POUCZAJ¥CE KONTRASTY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102
5.4.1. O
DMOWNA ODPOWIED NA PROŒBÊ
:
JAK TEGO NIE ROBIÆ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102
5.4.2. L
EPSZY SPOSÓB ODMAWIANIA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103
5.4.3. I
NNE PRZYK£ADY NEGATYWNYCH ODPOWIEDZI N PROŒBÊ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104
5.5. O
DMOWNA ODPOWIED NA PROPOZYCJÊ LUB ZAPROSZENIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106
5.5.1. T
YPOWY PRZYK£AD ODPOWIEDZI ODMOWNEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106
5.5.2. O
DRZUCANIE OFERT I WYCEN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107
5.6. W
YTYKANIE NIEDOCI¥GNIÊÆ I B£ÊDÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108
5.6.1. P
RZYPADEK OPÓNIONYCH PROGNOZ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108
5.6.2. W
SKAZÓWKI STYLISTYCZNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109
5.7. U
K£AD LISTU Z PRZYKR¥ WIADOMOŒCI¥
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110
5.7.1. L
ISTY Z PRZYKRYMI WIADOMOŒCIAMI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110
ROZDZIA£ 6. FORMY I STRUKTURY JÊZYKOWE
6.1. P
ODSTAWOWA SK£ADNIA
:
PODMIOT
–
ORZECZENIE
–
DOPE£NIENIE BLI¯SZE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114
6.1.1. T
YPOWA STRUKTURA ZDANIOWA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115
6.2. P
ROBLEM ZE STRON¥ BIERN¥
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115
6.3. G
RUPY RZECZOWNIKOWE
:
ZAMIEÑ JE NA RZECZOWNIKI ODS£OWNE
(
GERUNDS
) . . . . . . . . . . . . . . . . .116
6.4. U
¯YWANIE CZASOWNIKÓW MODALNYCH W CELU WYELIMINOWANIA NIEPOTRZEBNYCH S£ÓW
. . . . . . . . . .119
6.5. K
ONSTRUKCJE Z CZASOWNIKIEM
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120
6.6. C
ZÊSTE PROBLEMY I B£ÊDY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122
6.7. „F
A£SZYWI PRZYJACIELE
” (F
ALSE
F
RIENDS
),
CZYLI S£OWA PU£APKI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123
6.8. N
AJCZÊŒCIEJ U¯YWANE KONSTRUKCJE
:
CZASOWNIK
/
PRZYMIOTNIK
/
PRZYS£ÓWEK
+
PRZYIMEK
. . . . . . . . . . .128
6.9. N
AJCZÊŒCIEJ U¯YWANE CZASOWNIKI NIEREGULARNE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133
ROZDZIA£ 7. U¯YTECZNE ZWROTY
7.1. D
OKONANIA I ZAKOÑCZONE DZIA£ANIA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136
7.2. P
ODEJMOWANIE DZIA£AÑ I DZIA£ANIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136
7.3. P
RZYGOTOWANIE
,
ZA£ATWIANIE SPRAW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137
7.4. R
OZPOCZYNANIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137
7.5. W
YSI£KI I STARANIA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
7.6. Z
AKOÑCZENIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141
7.7. W
YDARZENIA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
7.8. Z
AMIARY I PLANY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
7.9. P
RZYGOTOWANIA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
7.10. R
OZWI¥ZYWANIE PROBLEMÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144
7.11. R
Ó¯NE WYRA¯ENIA I ZWROTY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145
ÆWICZENIA
1.1. P
ISZ Z PERSPEKTYWY ODBIORCY
(YOU-
PERSPECTIVE
) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148
1.2. P
ISZ Z PERSPEKTYWY POZYTYWNEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149
184
1.3. U
NIKAJ NIEPEWNOŒCI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150
2.1. P
ISZ WPROST
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
2.2. U
NIKAJ UOGÓLNIEÑ I NIEJASNOŒCI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152
2.3. P
ISZ KONKRETNIE I JEDNOZNACZNIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
2.4. U
NIKAJ OGÓLNIKÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
2.5. P
ISZ NATURALNIE
,
UNIKAJ SZTUCZNOŒCI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155
2.6. Z
AWSZE DBAJ O JASNOŒÆ I PRECYZJÊ WYPOWIEDZI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156
P
OWTÓRZENIE ZASAD OMÓWIONYCH W ROZDZIALE
1
ORAZ
2: J
AKI B£¥D POPE£NIONO
? . . . . . . . . . . . . . . .157
P
OWTÓRZENIE
: J
AK POPRAWIÆ PONI¯SZY TEKST REKLAMOWY
? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .158
3.1. T
EMAT
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .159
3.2. G
£ÓWN¥ MYŒL UMIESZCZAJ ZAWSZE NA POCZ¥TKU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .160
3.3. Z
DNIA OKREŒLAJ¥CE CEL
(
PURPOSE STATEMENTS
) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162
3.4. D
ODATKOWE ÆWICZENIA W PISANIU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164
L
ISTY I FAKSY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .166
O
DPOWIED ODMOWNA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170
P
RZYK£ADOWE ODPOWIEDZI DO WYBRANYCH ÆWICZEÑ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .173