PODSTAWY REKREACJI
Wykład i ćwiczenia z dnia 17.10.2009
Wykłady
1. Obszar zainteresowań teorii rekreacji, związki rekreacji z innymi dziedzinami nauki
2. Przeglądowe ujęcie problematyki czasu wolnego. Teorie czasu pracy oraz czasu wolnego. Teorie
zabawy w różnych ujęciach
3. Charakterystyka pojęć czas wolny i rekreacja. Zadania i funkcje zachowań wolnoczasowych
4. Klasyfikacja form rekreacji. Sport a rekreacja
5. Motywy podejmowania zachowań rekreacyjnych. Bariery uczestnictwa w rekreacji
6. Założenia metodyczne stosowane w rekreacji ruchowej  formy, metody, środki działania
7. Pojęcie motoryczności, koncepcja strukturalizacji
Ćwiczenia
1. Podstawowe pojęcia związane z czasem wolnym i rekreacją
2. Zasady zachowań i aspekty aktywności wolnoczasowych związanych z rekreacją
3. Etapy i procesy rekreacji
4. Charakterystyka natężenia wysiłku w zajęciach rekreacyjnych
5. Pojęcie motoryczności
6. Opracowanie osnowy zajęć rekreacyjnych, wskazówki metodyczno  organizacyjne dotyczące
prowadzenia poszczególnych części zajęć
7. Charakterystyka motoryczna okresów ontogenetycznych
Literatura
1.  Wstęp do teorii rekreacji  R. Winiarski
2.  Wybrane zagadnienia z teorii i metodyki rekreacji ruchowej  Labaj, Mazurkiewicz
3.  Aktywność fizyczna w edukacji zdrowotnej społeczeństwa  aktywność fizyczna w treningu
fizycznym osób dorosłych  Drabik
4.  Właściwości ćwiczeń fizycznych  ich systematyka i metodyka  Habrynowski
5.  Teoria i metodyka rekreacji  Kiełbasiewicz, Drozdowska
6.  Metodyka rekreacji ruchowej  Burgiel, Nałęcka, Mazurkiewicz
7.  Zagadnienia motoryczności człowieka  Osiński
8.  Antropomotoryka  Osiński
9.  Rekreacja ruchowa osób starszych  Szwarc, Wasilewska, Wolańska
10.  Rekreacja i turystyka ludzi w starszym wieku  Szwarc, Wolańska, A
obożewicz
11.  Rekreacja ruchowa osób niepełnosprawnych  Janiszewski
Teoria rekreacji  jej miejsce w systemie nauk. Dyscypliny współdziałające
Teorią są spójne, logiczne zespoły twierdzeń mniej lub bardziej ogólnych, takich które wyjaśniają
określone zależności między zjawiskami.
Teoria rekreacji jest dyscypliną multidyscyplinarną.
Rekreacja jest pewnym systemem faktów, elementów, twierdzeń zgromadzonych wokół jej
problematyki.
Teoria rekreacji ma charakter interdyscyplinarny, gromadzi i systematyzuje wiedzę.
Przedmioty badań teorii rekreacji:
- zachowania wolnoczasowe człowieka
- biospołeczne uwarunkowania zachowań wolnoczasowych ich genezy, prawidłowości nimi rządzące
- wpływ zachowań wolnoczasowych na organizm i osobowość człowieka, oraz ich znaczenie w
rozwoju fizycznym, psychicznym i społeczno kulturowym
- skutki i efekty zachowań wolnoczasowych w środowisku zewnętrznym człowieka
Dziedziny współdziałające:
- pedagogika czasu wolnego  wychowywanie jednostek do aktywnego udziału w turystyce i rekreacji
- socjologia czasu wolnego, socjologia kultury  oscylują wokół zagadnień, wzorów zachowań
wolnoczasowych, stylu życia ludzi
- psychologia rozwojowa i wychowawcza  rozwiązuje kwestie istotności zachowań katartycznych,
bada motywy i potrzeby podejmowanych zachowań wolnoczasowych
- ekonomia  funkcjonowanie przedsiębiorstw zajmujących się zachowaniami wolnoczasowymi
Dziedziny przyrodnicze:
- higiena i wychowanie zdrowotne
- fizjologia  bada stan naszego organizmu w sytuacjach stresu i hipokinezji
- biomechanika  analiza narządu ruchu człowieka, bada funkcje i dysfunkcje organizmu człowieka
- geografia  przestrzenne planowanie, wykorzystanie przestrzeni
Metody badań teorii rekreacji:
Nie posiada jednolitego warsztatu metodologicznego, bazuje na dziedzinach pokrewnych.
Metody ilościowe  najczęściej wykorzystywane
Metody monograficzne
Metody indywidualnych przypadków (ankiety, wywiady)  nie stanowią podstaw do tworzenia teorii
Badania jakościowe  opisywanie określonych zjawisk za pomocą słów nie liczb. Stanowią podstawę
do tworzenia teorii
Teoretyczne i praktyczne podstawy kultury fizycznej
Kultura  wszystko co nie jest naturą
Kultura fizyczna ujmuje się w kategoriach instytucjonalno  administracyjnych, jest to suma:
- wychowania fizycznego
- rekreacji ruchowej
- turystyki
- sportu (głównie wyczynowego)
- rehabilitacji ruchowej
Inne pojęcia kultury fizycznej:
Indywidualistyczno  wartościująca  bezinteresowne działania dążące do dbałości psychiki o ciało
(Tatarkiewicz, Demel)
Każdy człowiek prezentuje określony poziom kultury fizycznej
- globalna  utrwalony system zachowań w dziedzinie kultury fizycznej zgodne z wzorcami i
rezultatami. Zachowania stają się cechą grupową
- materialistyczna  suma wytworów o charakterze materialnym i niematerialnym w dziedzinie
dbałości o ciało funkcjonalność organizmu człowieka
Strefy:
- przekonań, poglądów i aspiracji
- czynności
- wytworów materialnych (baza sportowo rekreacyjna)
Znaczenie rekreacji ruchowej w życiu współczesnego człowieka
Rekreacja  zajęcia które podejmuje człowiek w swoim czasie wolnym. Jest jednym z podstawowych
elementów prozdrowotnego stylu życia człowieka.
Rekreo  ożywiać, pokrzepiać, wzmacniać
Wypoczynek po pracy, czas na usunięcie zmęczenia, proces regeneracji sił.
Rekreacja jako zjawisko społeczno  kulturowe
1. Rekreacja  zespół zajęć którym jednostka może oddać się z własnej woli dla rozrywki, odpoczynku,
bądz
dla rozwoju swojej wiedzy (Dimazie)
2. Działanie podejmowane przez człowieka dla samego działania a nie dla efektów
3. Nie rodzaj działania sprawia czy jest to działalność rekreacyjna tylko czy człowiek robi to
dobrowolnie
Cechy zachowań rekreacyjnych:
- aktywność (zadowolenie, radość, relaks)
- dobrowolność udziału (całkowita swoboda wyboru zajęć zgodna z naszymi zainteresowaniami)
- odmienność
- bezinteresowność (nie czerpanie ekonomicznych korzyści)
- zabawa i rozrywka
Rodzaje rekreacji:
- ruchowa albo fizyczna (gry, zabawy, sport, wycieczki)
- twórcza (aktywizowana działalność twórcza, plastyka, muzyka)
- kulturalno rozrywkowa (czytanie, gry towarzyskie)
- działalność społeczna, wolontariat
Celem rekreacji ruchowej jest zaspokojenie potrzeby ruchu, zrównoważenie bilansu energetycznego,
poprawa/utrzymanie/nabywanie sprawności fizycznej. Aspekt hedonistyczny  zadowolenie
Czas wolny
1. Charakteryzuje czas wolny jako konieczność życiową człowieka (obowiązek)
2. Wzajemne dopełnienie czasu wolnego i czasu pracy (satysfakcja z pracy to satysfakcja z czasu
wolnego), tworzą jedną całość, zależą od siebie
3. Wartości autonomiczne, czasy są niezależne od siebie
Rodzaje czasu wolnego
- krótki  dobowy
- średni  weekendowy, święta weekendowe
- długi  urlopowy, wakacje, ferie
Co wpływa na to jakie zachowanie wolnoczasowe podejmuje człowiek
1. czynniki biologiczne  stan zdrowia, poziom sprawności i wydolności fizycznej, typ somatyczny
budowy ciała
2. czynniki psychiczne  poziom inteligencji, temperament, zainteresowania
3. czynniki społeczno demograficzne  płeć, wiek, wykształcenie, pozycja społeczna, styl i sposób
życia
4. czynniki gospodarczo ekonomiczne  sytuacja materialna (dostępność bazy rekreacyjnej), poziom
dochodów