Podręczniki Prawnicze

C. H. Beck

Postępowanie

cywilne

Elwira Marszałkowska-Krześ (red.)

2. wydanie

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE

Joanna Studzińska / Paweł Cioch • Postępowanie cywilne

Kup książkę

W sprzedaży:

K. Flaga-Gieruszyńska

POSTĘPOWANIE CYWILNE. PYTANIA EGZAMINACYJNE. TESTY.

KAZUSY. TABLICE, wyd. 7

Repetytoria C.H.Beck

E. Marszałkowska-Krześ (red.)

POSTĘPOWANIE CYWILNE

Studia Prawnicze

E. Gniewek, P. Machnikowski (red.)

ZArYS PrAWA CYWILNEGO

Studia Prawnicze

KODEKS CYWILNY. KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO.

KODEKS rODZINNY I OPIEKUŃCZY. KOSZTY SĄDOWE, wyd. 30

Edycja Sądowa

KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO Z WPrOWADZENIEM,

wyd. 44

Twoje Prawo

www.ksiegarnia.beck.pl

Kup książkę

Postępowanie cywilne

dr Joanna Studzińska

dr Paweł Cioch

4. wydanie

WYDAWNICTWO C. H.BECK

WARSZAWA 2016

Kup książkę

Poszczególne rozdziały opracowali:

Joanna Studzińska: rozdz. III, IV, V, VI, VIII, XII, XIII, XIV, XV, XVI, XIX, XX

Paweł Cioch: rozdz. I, II, VII, IX, X, XI, XVII, XVIII, XXI

Wydawca: Aneta Flisek

© Wydawnictwo C.H.Beck 2016

Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.

ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: DTP Service

Druk i oprawa: Elpil, Siedlce

ISBN 978-83-255-8471-9

ISBN e-book 978-83-255-8472-6

Kup książkę

Spis treści

Wykaz skrótów ............................................................................................................. XVII

Wykaz literatury ........................................................................................................... XIX

Przedmowa ................................................................................................................... XXVII

rozdział I. Podstawowe pojęcia .................................................................................... 1

§ 1. Pojęcie postępowania cywilnego ....................................................................... 1

I. Prawo postępowania cywilnego (prawo procesowe cywilne) .................. 2

§ 2. Funkcje procesu cywilnego ................................................................................ 2

§ 3. Proces cywilny a prawo materialne ................................................................... 3

§ 4. Przedmiot procesu cywilnego ............................................................................ 3

§ 5. Etapowa budowa procesu cywilnego ................................................................. 4

§ 6. Pojęcie sprawy cywilnej ..................................................................................... 4

I. Sprawy cywilne w ujęciu formalnym ....................................................... 5

§ 7. Rodzaje postępowania sądowego ....................................................................... 7

I. Postępowanie sądowe ................................................................................ 7

1. Postępowanie rozpoznawcze – proces cywilny ................................... 8

2. Postępowanie rozpoznawcze – nieprocesowe ...................................... 9

3. Postępowanie pomocnicze – zabezpieczające ...................................... 10

4. Postępowanie wykonawcze – egzekucyjne (sprawa egzekucyjna) ..... 11

II. Postępowanie wykonawcze – upadłościowe ............................................. 11

III. Postępowanie pozasądowe ......................................................................... 12

rozdział II. Źródła prawa cywilnego procesowego oraz obowiązywanie prawa

procesowego – terytorialne i czasowe ............................................................ 13

§ 8. Źródła prawa postępowania cywilnego ............................................................. 13

I. Kodeks postępowania cywilnego – geneza i systematyka ....................... 13

II. Inne źródła prawa postępowania cywilnego ............................................. 17

III. Konwencje międzynarodowe ..................................................................... 18

IV. Orzecznictwo .............................................................................................. 19

§ 9. Zasięg terytorialny norm procesowych ............................................................. 20

§ 10. Obowiązywanie norm procesowych w czasie ................................................... 20

§ 11. Dopuszczalność drogi sądowej .......................................................................... 21

I. Bezwzględna niedopuszczalność drogi sądowej ....................................... 22

II. Droga sądowa – zagadnienia wstępne (prejudycjalne). Czasowa

niedopuszczalność drogi sądowej ............................................................. 23

III. Procedury prejurysdykcyjne – czasowa niedopuszczalność drogi

sądowej ....................................................................................................... 24

IV. Względna niedopuszczalność drogi sądowej ............................................ 25

Kup książkę

VI

Spis treści

§ 12. Relacje pomiędzy postępowaniem cywilnym a karnym ................................... 25

§ 13. Relacje pomiędzy postępowaniem cywilnym a administracyjnym .................. 27

§ 14. Relacje pomiędzy postępowaniem cywilnym a postępowaniem przed

Trybunałem Konstytucyjnym ............................................................................. 28

rozdział III. Międzynarodowe i europejskie postępowanie cywilne ........................ 29

§ 15. Europeizacja cywilnego prawa procesowego .................................................... 29

§ 16. Relacje pomiędzy postępowaniem cywilnym a postępowaniem

przed Trybunałem Sprawiedliwości UE ............................................................ 30

§ 17. Kierunek nowelizacji międzynarodowego postępowania cywilnego ............... 32

§ 18. Pojęcie jurysdykcji krajowej oraz ograniczenie władzy jurysdykcyjnej .......... 34

I. Jurysdykcja krajowa w procesie ............................................................... 37

II. Jurysdykcja krajowa w postępowaniu nieprocesowym ............................ 38

§ 19. Pomoc prawna, dowody i doręczenia w postępowaniach europejskich .......... 39

§ 20. Uznanie i wykonalność orzeczeń sądów zagranicznych i ugód zawartych

przed takimi sądami ........................................................................................... 41

I. Zagadnienia ogólne .................................................................................... 41

II. Uznawanie orzeczeń sądów zagranicznych .............................................. 42

III. Wykonalność orzeczeń sądów zagranicznych .......................................... 45

§ 21. Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych ................................ 46

I. Europejskie postępowanie nakazowe ........................................................ 47

II. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń ....................... 48

§ 22. Europejski Tytuł Egzekucyjny ........................................................................... 50

Wzór 1. Wniosek o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego .................................... 53

Wzór 2. Wniosek o orzeczenie wykonalności zagranicznego wyroku

i nadanie klauzuli wykonalności ........................................................................ 54

rozdział IV. Zasady i przesłanki postępowania cywilnego ....................................... 55

§ 23. Pojęcie zasad postępowania cywilnego ............................................................. 55

§ 24. Zasady postępowania cywilnego ....................................................................... 58

I. Zasada prawa do sądu ............................................................................... 58

II. Zasada prawdy ........................................................................................... 59

III. Zasada kontradyktoryjności ....................................................................... 61

IV. Zasada dyspozycyjności ............................................................................ 63

V. Zasada równości stron ............................................................................... 64

VI. Zasada jawności ......................................................................................... 65

VII. Zasada bezpośredniości ............................................................................. 66

VIII. Zasada swobodnej oceny dowodów .......................................................... 67

IX. Zasada koncentracji materiału procesowego ............................................ 68

X. Zasada ustności i pisemności .................................................................... 70

XI. Zasada formalizmu procesowego .............................................................. 70

XII. Zasada kierownictwa sędziego .................................................................. 71

§ 25. Pojęcie przesłanek postępowania cywilnego ..................................................... 72

§ 26. Rodzaje przesłanek postępowania cywilnego ................................................... 72

rozdział V. Sąd oraz jego właściwość .......................................................................... 75

§ 27. Organizacja i skład sądu .................................................................................... 75

§ 28. Składy orzekające ............................................................................................... 76

Kup książkę

VII

Spis treści

I. Skład Sądu Najwyższego .......................................................................... 78

II. Skutki niewłaściwego składu sądu ............................................................ 79

§ 29. Wyłączenie sędziego .......................................................................................... 79

§ 30. Pojęcie właściwości sądu ................................................................................... 84

I. Podział ze względu na dokonanie czynności i zasięg terytorialny ......... 86

1. Właściwość rzeczowa (ratione materiae i ratione valoris) ................ 86

2. Wartość przedmiotu sporu .................................................................... 87

3. Ruchoma właściwość rzeczowa ........................................................... 90

4. Właściwość miejscowa ......................................................................... 90

5. Właściwość funkcjonalna ...................................................................... 94

§ 31. Inne organy orzekające ...................................................................................... 95

rozdział VI. Podmioty postępowania cywilnego ......................................................... 97

§ 32. Udział prokuratora w postępowaniu cywilnym ................................................ 97

§ 33. Udział w postępowaniu cywilnym innych organów działających na

zasadach takich jak prokurator .......................................................................... 101

I. Rzecznik Praw Obywatelskich .................................................................. 101

II. Rzecznik Praw Dziecka ............................................................................. 101

III. Rzecznik Praw Pacjenta ............................................................................ 102

IV. Inspektorzy pracy ....................................................................................... 102

V. Kierownik ośrodka pomocy społecznej oraz kierownik

powiatowego centrum pomocy rodzinie ................................................... 102

VI. Powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów ........................................... 102

VII. Prezes UOKiK ........................................................................................... 103

VIII. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych ..................................................... 103

IX. Podmioty uprawnione do udziału w postępowaniu na podstawie

odrębnych przepisów ................................................................................. 103

§ 34. Udział organizacji pozarządowych w postępowaniu cywilnym ....................... 104

§ 35. Współuczestnictwo procesowe ........................................................................... 106

I. Współuczestnictwo materialne .................................................................. 107

II. Współuczestnictwo formalne dotyczące podmiotowej kumulacji

roszczeń ...................................................................................................... 107

III. Współuczestnictwo konieczne ................................................................... 109

IV. Współuczestnictwo dowolne ..................................................................... 110

V. Współuczestnictwo jednolite ..................................................................... 110

VI. Współuczestnictwo zwykłe (niejednolite) ................................................. 111

VII. Współuczestnictwo pierwotne i następcze ................................................ 112

VIII. Współuczestnictwo nienazwane (konkurencyjne) .................................... 112

IX. Sposób działania współuczestników ......................................................... 113

1. Samodzielne działanie współuczestników ............................................ 113

2. Działanie we własnym imieniu ............................................................ 114

3. Działanie na własną rzecz .................................................................... 114

X. Zastosowanie przepisów o współuczestnictwie ........................................ 114

§ 36. Interwencja główna ............................................................................................ 115

§ 37. Interwencja uboczna ........................................................................................... 116

I. Przypozwanie ................................................................................................................. 119

Wzór 3. Pozew o wydanie .......................................................................................... 120

Wzór 4. Interwencja uboczna ...................................................................................... 122

Kup książkę

VIII

Spis treści

rozdział VII. Atrybuty strony oraz jej reprezentacja w postępowaniu cywilnym 123

§ 38. Pojęcie strony w procesie cywilnym ................................................................. 123

§ 39. Zdolność sądowa ................................................................................................ 124

§ 40. Zdolność procesowa ........................................................................................... 127

§ 41. Zdolność postulacyjna ........................................................................................ 129

§ 42. Legitymacja procesowa ...................................................................................... 130

§ 43. Pełnomocnik procesowy w postępowaniu cywilnym ....................................... 133

§ 44. Rodzaje pełnomocnictw ..................................................................................... 136

§ 45. Zakres pełnomocnictwa procesowego ogólnego ............................................... 137

§ 46. Forma i sposób udzielenia pełnomocnictwa ..................................................... 138

§ 47. Charakter prawny pełnomocnictwa procesowego ............................................. 140

§ 48. Wygaśnięcie pełnomocnictwa ............................................................................ 141

§ 49. Pełnomocnik z urzędu ........................................................................................ 142

§ 50. Brak należytego pełnomocnictwa ...................................................................... 144

§ 51. Działanie za stronę niebędącą osobą fizyczną .................................................. 145

§ 52. Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa ........................................................... 146

§ 53. Przedstawicielstwo ustawowe w procesie ......................................................... 148

Wzór 5. Pełnomocnictwo ogólne ................................................................................ 150

rozdział VIII. Atrybuty strony oraz jej reprezentacja w postępowaniu

cywilnym ............................................................................................................ 151

§ 54. Pojęcie kosztów w sprawie cywilnej ................................................................. 151

§ 55. Zasady ponoszenia kosztów postępowania ....................................................... 157

I. Zasada zwrotu kosztów celowych ............................................................. 157

II. Zasada odpowiedzialności za wynik postępowania ................................. 158

III. Zasada stosunkowego rozdzielania kosztów (zasada wzajemnego

zniesienia kosztów) .................................................................................... 158

IV. Zasada koncentracji i unifikacji kosztów .................................................. 159

V. Zasada słuszności ....................................................................................... 160

VI. Zasada zawinienia ...................................................................................... 161

§ 56. Zwolnienie od kosztów postępowania cywilnego ............................................. 162

I. Zwolnienie od kosztów sądowych z mocy ustawy (ex lege) .................. 162

II. Zwolnienie na wniosek .............................................................................. 164

§ 57. Zabezpieczenie kosztów procesu ....................................................................... 168

Wzór 6. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych z wnioskiem

o ustanowienie adwokata z urzędu .................................................................... 169

Wzór 7. Wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych

i ustanowienie radcy prawnego ......................................................................... 170

rozdział IX. Przedmiot procesu cywilnego ................................................................. 171

§ 58. Koncepcje dotyczące przedmiotu procesu cywilnego ...................................... 171

§ 59. Rodzaje powództw ............................................................................................. 172

rozdział X. Czynności procesowe ................................................................................. 177

§ 60. Zagadnienia ogólne ............................................................................................ 177

I. Pojęcie ........................................................................................................ 177

II. Rodzaje czynności procesowych ............................................................... 177

Kup książkę

IX

Spis treści

III. Czynności procesowe sądu ........................................................................ 177

IV. Czynności procesowe stron i uczestników postępowania ........................ 178

V. Czynności procesowe prokuratora, organizacji społecznych

oraz podmiotów działających na takich zasadach jak prokurator ........... 179

§ 61. Pisma procesowe ................................................................................................ 179

I. Niedochowanie wymogów formalnych pisma procesowego ................... 184

§ 62. Doręczenia .......................................................................................................... 187

I. Pojęcie i podstawowe zasady doręczeń .................................................... 187

II. Kurator do doręczeń .................................................................................. 192

§ 63. Posiedzenia sądowe ............................................................................................ 193

I. Podział posiedzeń sądowych ..................................................................... 193

II. Zawiadomienie i wezwanie ....................................................................... 194

III. Miejsce posiedzeń sądowych .................................................................... 195

IV. Przebieg postępowania sądowego ............................................................. 196

§ 64. Terminy ............................................................................................................... 198

I. Uchybienie terminu .................................................................................... 199

Wzór 8. Wniosek o sprostowanie protokołu rozprawy .............................................. 201

Wzór 9. Wniosek o przywrócenie terminu wraz z dopełnieniem czynności ............ 202

rozdział XI. Alternatywne metody rozwiązywania sporów ...................................... 203

§ 65. Pojęcie ADR ....................................................................................................... 203

§ 66. Mediacja w postępowaniu cywilnym ................................................................ 205

I. Zakres przedmiotowy ................................................................................ 207

II. Mediator ..................................................................................................... 207

III. Przebieg postępowania mediacyjnego ....................................................... 209

§ 67. Postępowanie pojednawcze ................................................................................ 213

I. Przebieg postępowania pojednawczego .................................................... 214

§ 68. Charakter prawny ugody .................................................................................... 215

§ 69. Sąd polubowny (arbitrażowy) ............................................................................ 216

I. Zapis na sąd polubowny – umowa o arbitraż .......................................... 218

II. Arbiter ........................................................................................................ 219

III. Postępowanie przed sądem polubownym ................................................. 220

IV. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego ....................................... 221

Wzór 10. Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej ............................................. 223

rozdział XII. Informatyzacja postępowania cywilnego ............................................. 225

§ 70. Pojęcie informatyzacji ........................................................................................ 225

§ 71. Elektroniczne czynności procesowe .................................................................. 227

§ 72. Doręczenie elektroniczne ................................................................................... 230

§ 73. Elektroniczna komunikacja z sądem ................................................................. 231

§ 74. Elektroniczny protokół ....................................................................................... 232

§ 75. E-uzasadnienie .................................................................................................... 236

§ 76. Informatyzacja postępowania egzekucyjnego ................................................... 238

rozdział XIII. Wszczęcie postępowania ....................................................................... 241

§ 77. Forma i skutki wszczęcia postępowania ........................................................... 241

I. Forma wszczęcia postępowania ................................................................ 241

II. Skutki wszczęcia postępowania ................................................................ 241

Kup książkę

X

Spis treści

§ 78. Pozew jako pismo procesowe ............................................................................ 243

§ 79. Kumulacja roszczeń ............................................................................................ 246

§ 80. Rozdrobnienie roszczeń ...................................................................................... 248

§ 81. Zmiana powództwa ............................................................................................ 249

§ 82. Cofnięcie pozwu ................................................................................................. 254

§ 83. Odrzucenie pozwu .............................................................................................. 256

Wzór 11. Pozew o rozwód .......................................................................................... 258

Wzór 12. Pozew o odszkodowanie i rentę ................................................................. 260

Wzór 13. Zmiana powództwa ..................................................................................... 262

Wzór 14. Wniosek powoda o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze

pozwanego .......................................................................................................... 263

Wzór 15. Cofnięcie pozwu .......................................................................................... 264

rozdział XIV. Formy obrony pozwanego .................................................................... 265

§ 84. Pojęcie obrony pozwanego ................................................................................ 265

§ 85. Uznanie żądania pozwu (powództwa) ............................................................... 265

§ 86. Zaprzeczenie podstawy faktycznej (prawnej) powództwa ................................ 267

§ 87. Zarzuty procesowe .............................................................................................. 269

§ 88. Bierne zachowanie się pozwanego .................................................................... 271

§ 89. Powództwo wzajemne ........................................................................................ 271

I. Pojęcie i charakter ..................................................................................... 271

II. Właściwość sądu i termin wniesienia ....................................................... 273

§ 90. Obrona w postępowaniu nieprocesowym .......................................................... 274

Wzór 16. Pozew wzajemny ......................................................................................... 275

rozdział XV. Przebieg rozprawy ................................................................................... 277

§ 91. Rozprawa jako centralny punkt postępowania .................................................. 277

§ 92. Przygotowanie rozprawy .................................................................................... 278

§ 93. Odpowiedź na pozew ......................................................................................... 280

I. Pojęcie i treść ............................................................................................. 280

II. Termin wniesienia oraz obligatoryjność i fakultatywność odpowiedzi

na pozew .................................................................................................... 282

§ 94. Etapy rozprawy ................................................................................................... 283

I. Wywołanie sprawy ..................................................................................... 283

II. Przedstawienie i wyjaśnienie stanowisk stron .......................................... 284

III. Postępowanie dowodowe ........................................................................... 286

IV. Roztrząsanie wyników postępowania dowodowego ................................. 286

V. Zamknięcie rozprawy ................................................................................ 286

VI. Wydanie wyroku lub innego orzeczenia ................................................... 287

§ 95. Odroczenie rozprawy .......................................................................................... 287

§ 96. Zarządzenie rozprawy łącznej lub oddzielnej

oraz jej ograniczenie .......................................................................................... 288

§ 97. Zawieszenie postępowania ................................................................................. 289

I. Pojęcie ........................................................................................................ 289

II. Rodzaje i przyczyny zawieszenia ............................................................. 289

III. Skutki zawieszenia postępowania ............................................................. 296

IV. Podjęcie zawieszonego postępowania ....................................................... 296

Kup książkę

XI

Spis treści

§ 98. Umorzenie postępowania ................................................................................... 297

I. Pojęcie ........................................................................................................ 297

II. Przyczyny (podstawy) umorzenia postępowania ...................................... 298

III. Skutki umorzenia ....................................................................................... 299

Wzór 17. Odpowiedź na pozew o odprawę pośmiertną ............................................ 300

Wzór 18. Wniosek powoda o zawieszenie postępowania ......................................... 301

Wzór 19. Wniosek powoda o podjęcie zawieszonego postępowania ....................... 302

rozdział XVI. Postępowanie dowodowe ...................................................................... 303

§ 99. Pojęcie dowodu i dowodzenia w sprawie cywilnej ........................................ 303

§ 100. Domniemania prawne i faktyczne ................................................................... 306

§ 101. Uprawdopodobnienie ....................................................................................... 307

§ 102. Ciężar udowodnienia (onus probandi) ............................................................ 308

§ 103. Rodzaje dowodów ............................................................................................ 310

§ 104. Dokument jako środek dowodowy .................................................................. 311

§ 105. Zeznania świadków .......................................................................................... 318

I. Wyłączenia z mocy ustawy ....................................................................... 319

II. Obowiązki świadka .................................................................................... 320

III. Prawo odmowy zeznań .............................................................................. 321

IV. Prawo odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania ............................. 321

V. Przeprowadzenie dowodu ze świadków ................................................... 322

§ 106. Opinia biegłych ................................................................................................ 323

§ 107. Oględziny ......................................................................................................... 326

§ 108. Przesłuchanie stron .......................................................................................... 326

§ 109. Inne środki dowodowe ..................................................................................... 328

I. Dowód z grupowego badania krwi (badań grup krwi) ............................ 328

II. Dowód z filmu, telewizji, fotokopii, planów rysunków oraz płyt

lub taśm dźwiękowych i innych przyrządów utrwalających obrazy

lub dźwięki ................................................................................................. 329

§ 110. Dowody nienazwane ........................................................................................ 329

§ 111. Postępowanie dowodowe ................................................................................. 332

§ 112. Zabezpieczenie dowodów ................................................................................ 334

Wzór 20. Wniosek dowodowy .................................................................................... 337

Wzór 21. Wniosek powoda o przedstawienie przez pozwanego dokumentów ........ 338

Wzór 22. Wniosek o zabezpieczenie dowodu ............................................................ 339

rozdział XVII. Orzeczenia sądowe ............................................................................... 341

§ 113. Pojęcie i rodzaje orzeczeń sądowych .............................................................. 341

§ 114. Cechy wyroków i postanowień ....................................................................... 342

§ 115. Wyroki deklaratywne i konstytutywne ............................................................ 344

§ 116. Wyrok zwykły .................................................................................................. 345

§ 117. Wyrok wstępny ................................................................................................. 345

§ 118. Wyrok częściowy ............................................................................................. 347

§ 119. Wyrok końcowy ............................................................................................... 348

§ 120. Wyrok łączny ................................................................................................... 349

§ 121. Wyrok uzupełniający ........................................................................................ 350

§ 122. Wyrok zaoczny ................................................................................................. 351

Kup książkę

XII

Spis treści

§ 123. Zasady orzekania .............................................................................................. 354

I. Przedmiot orzekania .................................................................................. 354

II. Czas i sposób orzekania ............................................................................ 355

III. Podstawy orzekania ................................................................................... 358

§ 124. Wydanie orzeczenia ......................................................................................... 358

§ 125. Wydanie postanowienia lub nakazu zapłaty ................................................... 363

§ 126. Rektyfikacja orzeczeń ...................................................................................... 364

§ 127. Prawomocność orzeczeń .................................................................................. 366

§ 128. Powaga rzeczy osądzonej ................................................................................ 367

§ 129. Wykonalność orzeczeń ..................................................................................... 369

§ 130. Skuteczność orzeczeń ...................................................................................... 373

Wzór 23. Wniosek pozwanego o sporządzenie uzasadnienia wyroku

i doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem ...................................................... 374

rozdział XVIII. Środki zaskarżania ............................................................................. 375

§ 131. Rodzaje środków zaskarżania .......................................................................... 375

§ 132. Ogólne zasady zaskarżania orzeczeń sądowych ............................................. 376

§ 133. Cechy apelacji w postępowaniu cywilnym ..................................................... 377

§ 134. Podstawy apelacji ............................................................................................. 378

§ 135. Wymogi apelacji .............................................................................................. 380

§ 136. Termin do wniesienia oraz odpowiedź na apelację ........................................ 382

§ 137. Postępowanie wstępne ..................................................................................... 383

§ 138. Rozprawa przed sądem II instancji ................................................................. 385

§ 139. Rodzaje orzeczeń ............................................................................................. 387

§ 140. Skarga kasacyjna .............................................................................................. 391

§ 141. Dopuszczalność skargi kasacyjnej ................................................................... 392

§ 142. Legitymacja do wniesienia skargi kasacyjnej ................................................. 395

§ 143. Wniesienie skargi kasacyjnej oraz termin ....................................................... 395

§ 144. Postępowanie przed sądem kasacyjnym ......................................................... 399

§ 145. Orzeczenia sądu kasacyjnego .......................................................................... 401

§ 146. Zażalenie .......................................................................................................... 403

§ 147. Wymogi formalne dla zażalenia ...................................................................... 406

I. Postępowanie po wniesieniu zażalenia ..................................................... 407

§ 148. Zażalenie kasatoryjne ....................................................................................... 408

§ 149. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego ................................................. 410

§ 150. Wznowienie postępowania .............................................................................. 413

§ 151. Przyczyny wznowienia postępowania ............................................................. 414

I. Tryb postępowania ..................................................................................... 416

§ 152. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia ... 418

I. Tryb postępowania ..................................................................................... 420

Wzór 24. Apelacja z powodu nieważności postępowania spowodowanej

brakiem przedstawiciela ustawowego strony .................................................... 422

Wzór 25. Apelacja ....................................................................................................... 424

Wzór 26. Zażalenie powoda na postanowienie Sądu Rejonowego

o odrzuceniu zażalenia ....................................................................................... 426

Kup książkę

XIII

Spis treści

rozdział XIX. Postępowania odrębne .......................................................................... 427

§ 153. Uwagi ogólne ................................................................................................... 427

§ 154. Sprawy małżeńskie .......................................................................................... 428

§ 155. Sprawy ze stosunków między rodzicami i dziećmi ....................................... 433

§ 156. Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń

społecznych ...................................................................................................... 435

§ 157. Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania ....................................... 443

§ 158. Postępowanie w sprawach gospodarczych ...................................................... 444

§ 159. Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji ........................... 444

§ 160. Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy

za niedozwolone ............................................................................................... 448

§ 161. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki ............................. 451

§ 162. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty ..... 453

§ 163. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego ......... 454

§ 164. Postępowanie nakazowe .................................................................................. 455

§ 165. Postępowanie upominawcze ............................................................................ 458

§ 166. Postępowanie uproszczone .............................................................................. 460

§ 167. Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych .............................. 462

I. Europejskie postępowanie nakazowe ........................................................ 463

II. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń ....................... 464

§ 168. Elektroniczne postępowanie upominawcze ..................................................... 465

rozdział XX. Postępowanie nieprocesowe ................................................................... 469

§ 169. Ogólna charakterystyka trybu postępowania nieprocesowego ....................... 469

§ 170. Sąd jako podmiot postępowania nieprocesowego .......................................... 473

§ 171. Uczestnicy postępowania ................................................................................. 475

§ 172. Czynności procesowe ....................................................................................... 479

§ 173. Koszty postępowania ....................................................................................... 480

§ 174. Przebieg postępowania ..................................................................................... 481

I. Wszczęcie postępowania ........................................................................... 481

II. Przebieg rozprawy i orzekanie .................................................................. 483

§ 175. Orzeczenia i ich skutki w postępowaniu nieprocesowym ............................. 485

§ 176. Zaskarżanie orzeczeń ....................................................................................... 488

§ 177. Sprawy z zakresu prawa osobowego .............................................................. 490

I. Postępowanie o uznanie za zmarłego ....................................................... 490

II. Postępowanie o stwierdzenie zgonu ......................................................... 491

III. Ubezwłasnowolnienie ................................................................................ 492

IV. Sprawy z zakresu akt stanu cywilnego ..................................................... 494

§ 178. Sprawy z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli ...................... 496

§ 179. Sprawy z zakresu prawa rzeczowego ............................................................. 504

§ 180. Sprawy z zakresu prawa spadkowego ............................................................ 509

§ 181. Inne sprawy rozpoznawane w trybie nieprocesowym .................................... 518

I. Sprawy z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych

i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego ........................... 518

II. Złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego ...................... 519

III. Postępowanie rejestrowe ............................................................................ 519

Wzór 27.Wniosek o przysposobienie .......................................................................... 522

Kup książkę

XIV

Spis treści

Wzór 28. Wniosek o podział majątku wspólnego ..................................................... 524

Wzór 29. Wniosek o orzeczenie separacji na zgodne żądania małżonków .............. 526

rozdział XXI. Postępowanie zabezpieczające ............................................................. 527

§ 182. Zagadnienia ogólne .......................................................................................... 527

I. Charakter postępowania ............................................................................. 527

II. Cel i funkcja postępowania ....................................................................... 527

III. Strony postępowania zabezpieczającego ................................................... 528

IV. Przedmiot i warunki zabezpieczenia ......................................................... 528

§ 183. Właściwość sądu i przebieg postępowania zabezpieczającego ...................... 530

I. Właściwość sądu ........................................................................................ 530

II. Przebieg postępowania zabezpieczającego ............................................... 530

§ 184. Rodzaje zabezpieczeń ...................................................................................... 531

§ 185. Ustanie zabezpieczenia .................................................................................... 533

Wzór 30. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia ........................................................ 535

rozdział XXII. Postępowanie egzekucyjne .................................................................. 537

§ 186. Zagadnienia ogólne .......................................................................................... 537

I. Pojęcie i cel postępowania egzekucyjnego ............................................... 537

II. Pojęcie sprawy egzekucyjnej ..................................................................... 538

III. Egzekucja sądowa a egzekucja administracyjna ...................................... 538

IV. Etapy postępowania egzekucyjnego .......................................................... 539

V. Czynności egzekucyjne .............................................................................. 539

VI. Przesłanki postępowania egzekucyjnego .................................................. 540

VII. Koszty postępowania egzekucyjnego ........................................................ 541

§ 187. Podmioty postępowania egzekucyjnego .......................................................... 542

I. Organy egzekucyjne .................................................................................. 542

II. Uczestnicy postępowania ........................................................................... 544

III. Organy pomocnicze ................................................................................... 544

§ 188. Podstawy egzekucji – tytuły egzekucyjne i klauzule wykonalności ............. 545

I. Właściwość sądu ........................................................................................ 546

II. Treść i forma klauzuli ............................................................................... 547

III. Postępowanie klauzulowe .......................................................................... 548

§ 189. Wszczęcie egzekucji ........................................................................................ 552

§ 190. Prowadzenie egzekucji ..................................................................................... 554

§ 191. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego ................................ 556

I. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego ............................................... 556

II. Umorzenie postępowania egzekucyjnego ................................................. 558

§ 192. Ograniczenia egzekucji .................................................................................... 560

I. Ograniczenia o charakterze podmiotowym ............................................... 560

II. Ograniczenia o charakterze przedmiotowym ............................................ 560

§ 193. Środki zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym ....................................... 563

I. Dopuszczalność i legitymacja skargi ........................................................ 564

II. Wymogi formalne ...................................................................................... 564

III. Termin wniesienia i właściwość sądu ....................................................... 565

IV. Rozpoznanie skargi .................................................................................... 565

§ 194. Powództwa przeciwegzekucyjne ..................................................................... 567

I. Uwagi ogólne ............................................................................................. 567

Kup książkę

XV

Spis treści

II. Rodzaje powództw ..................................................................................... 567

III. Właściwość sądu i wymogi formalne ....................................................... 570

§ 195. Rodzaje i sposoby egzekucji ........................................................................... 572

Wzór 31. Wniosek o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności .............................. 573

Wzór 32. Skarga dłużnika na czynności komornika (1) ............................................ 574

Wzór 33. Skarga dłużnika na czynności komornika (2) ............................................ 575

Wzór 34. Skarga na oszacowanie komornika ............................................................ 576

Wzór 35. Wniosek o wszczęcie egzekucji świadczenia pieniężnego ........................ 577

Wzór 36. Pozew o zwolnienie od egzekucji z wnioskiem o zabezpieczenie

powództwa .......................................................................................................... 578

Indeks rzeczowy ................................................................................................................ 581

Kup książkę

Kup książkę

Wykaz skrótów

1. Akty prawne
EKPC ............................. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności

z 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.)

KC .................................. Kodeks cywilny

KK .................................. Kodeks karny

Konstytucja RP .............. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.

i ze sprost.)

KPA ................................ Kodeks postępowania administracyjnego

KPC ................................ Kodeks postępowania cywilnego

KPK................................ Kodeks postępowania karnego

KRO ............................... Kodeks rodzinny i opiekuńczy

KSH................................ Kodeks spółek handlowych

KSSCU ........................... ustawa z 28.7.2995 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

(tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 1025 ze zm.)

MPPOiP ......................... Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych

z 19.12.1966 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167)

ProkGSPU ...................... ustawa z 8.7.2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (tekst

jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 1150 ze zm.)

PrUSP ............................. ustawa z 27.2.2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst

jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 133 ze zm.)

PWKPC .......................... ustawa z 17.11.1964 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks postępo-

wania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 297 ze zm.)

RPOU ............................. ustawa z 15.7.1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (tekst jedn.

Dz.U. z 2014 r. poz. 1648 ze zm.)

SNU................................ ustawa z 23.11.2002 r. o Sądzie Najwyższym (tekst jedn. Dz.U.

z 2013 r. poz. 499 ze zm.)

TFUE.............................. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

TUE ................................ Traktat o Unii Europejskiej

TWE .............................. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską

2. Czasopisma i publikatory
Biul. SN.......................... Biuletyn Sądu Najwyższego

Dz.U. .............................. Dziennik Ustaw

Dz.Urz. ........................... Dziennik Urzędowy

MoP ................................ Monitor Prawniczy

OSA ............................... Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych

Kup książkę

Wykaz skrótów

OSAiSN ......................... Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych i Sądu Najwyższego

OSNAPiUS .................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy

i Ubezpieczeń Społecznych

OSNC ............................. Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna

OSNCP ........................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna, Pracy i Ubezpie-

czeń Społecznych

OSP ................................ Orzecznictwo Sądów Polskich

OSPiKA ......................... Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych

Prok. i Pr......................... Prokuratura i Prawo

TPP ................................. Transformacje Prawa Prywatnego

Wok. ............................... Wokanda

3. Organy, organizacje i instytucje
NRD ............................... Niemiecka Republika Demokratyczna

RM ................................ Rada Ministrów

RP .................................. Rzeczpospolita Polska

SA .................................. sąd apelacyjny

SN ................................. Sąd Najwyższy

TK ................................. Trybunał Konstytucyjny

UE ................................. Unia Europejska

UOKiK ........................... Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

WE ................................ Wspólnota Europejska

ZUS ............................... Zakład Ubezpieczeń Społecznych

4. Inne skróty
m.st. ............................... miasto stołeczne

nast. ............................... następny (-a, -e)

uchwała (7) .................... uchwała składu 7 sędziów

tekst jedn. ...................... tekst jednolity

XVIII

Kup książkę

Wykaz literatury

1. Podręczniki
W. Berutowicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1994.

W. Berutowicz, Postępowanie cywilne w zarysie. Część druga, Wrocław 1972.

J. Bodio, T. Demendecki, W. Graliński i inni, Postępowanie cywilne. Kazusy, Warszawa 2009.

W. Broniewicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2008.

W. Broniewicz, I. Kunicki, A. Marciniak, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2016.

J. Ciszewski, T. Ereciński, Międzynarodowe postępowanie cywilne, Warszawa 2000.

S. Dalka, Postępowanie cywilne, Gdańsk 1993.

H. Dolecki, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2015.

K. Flaga-Gieruszyńska, Postępowanie cywilne, Warszawa 2010.

I. Gil (red.), Postępowanie cywilne. Pytania egzaminacyjne. Tablice, Warszawa 2015.

W. Głodowski, J. Mucha, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2015.

J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne,

Warszawa 2014.

E. Kamarad, M. Stankiewicz, T. Białogłowska, K. Kaperczak i inni, Prawo prywatne między-

narodowe i międzynarodowe postępowanie cywilne, Warszawa 2010.

K. Knoppek, Postępowanie cywilne w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2010.

K. Knoppek, Postępowanie cywilne, Warszawa 2015.

K. Korzan, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004.

P. Kucharski, R. Obrębski, D. Olczak-Dąbrowska, P. Rylski, K. Weitz, T. Wojciechowski,

T. Zem brzuski, Postępowanie cywilne. Kazusy. Orzecznictwo. Literatura, Warszawa 2012.

M. Manowska, Postępowanie cywilne. Kazusy, Warszawa 2014.

A. Marciniak, Postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2005.

E. Marszałkowska-Krześ (red.), Postępowanie cywilne, Warszawa 2009.

E. Marszałkowska- Krześ (red.) Postępowanie cywilne, Warszawa 2013.

P. Osowy, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2001.

J. Policzkiewicz, W. Siedlecki, E. Wengerek, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 1980.

T. Radkiewicz, P. Skibiński, Postępowanie cywilne. Kazusy, Warszawa 2011.

W. Siedlecki, Z. Świeboda, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2004.

W. Siedlecki, Z. Świeboda, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2001.

M. Waligórski, Proces cywilny. Dynamika procesu (postępowanie), Warszawa 1947.

M. Waligórski, Proces cywilny. Funkcja i struktura, Warszawa 1947.

K. Weitz (red.), Postępowanie cywilne. Kazusy, orzecznictwo, literatura, Warszawa 2010.

E. Wengerek, Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1978.

A. Zieliński, Postępowanie cywilne. Kompendium, Warszawa 2012.

Kup książkę