Dackiewicz Jadwiga Francuska poezja miłosna

tytuł: "Francuska poezja miłosna"
autor: Jadwiga Dackiewicz

antologia

PWZN
Print 6
Lublin 1999
Przedruku dokonano na podstawie pozycji wydanej przez:
ABC Future Sp. z o.o.
Warszawa (?) 1997

* * *

Słowo od tłumacza

Słusznie chyba kto

kiedy

zauwa

ył,

e o poezji - mam na my

li poezj

autentyczn

- trudno orzeka

. Wybór poetyckich tematów to oczywi

cie sprawa

osobistych preferencji, które nie ka

demu mog

przypa

ść

do gustu. Wszystko tu

zale

y od rodzaju wra

liwo

ci odbiorcy owych tekstów. Z wyborem francuskiej

poezji miłosnej wi

ążą

ponadto problemy specjalnej natury, zrodzone z

wyj

tkowej wielo

ci poetyckich w

tków. Bogactwo to ofiarowuje czytelnikowi

ogromn

skal

prze

. Co wybra

eby przedstawi

liwie najpełniejszy obraz

tego, co o miło

ci pisano we Francji w poetycki sposób?

Zacz

łam tu od lat bardzo odległych, Marie de France, pisz

ca na dworze

Plantagenetów, to pocz

tek

redniowiecza. Dostarczyła ona wiele pie

trubadurom, akompaniuj

cym sobie wdzi

cznie na wioli. Znajd

tu poetki

czasów nieco pó

niejszych, które kontynuowały opisy miłosnych turbacji w sposób

wcale kunsztowny. Pełna blasku poezja renesansu to Ronsard. Odezwie si

tutaj m.in. nieco cyniczny Voltaire, Mirabeau, zapl

tany w Wielk

Rewolucj

romantycy, staraj

cy si

zerwa

wszelkie formalne i tre

ciowe p

ta, symboli

ci.

Kryteria mojego wyboru preferowały to wszystko, co wydawało mi si

sam

istot

poetyckiego pi

kna, któremu słu

yła miło

ść

. A wi

c owemu nieodpartemu urokowi,

zrodzonemu z autentycznego prze

ywania miłosnych nastrojów, obdarzonego nieraz

znamieniem ponadczasowo

ci. Gwoli jednak odtworzenia pełniejszego obrazu całej

tej poetyckiej w

drówki przez stulecia, zamie

ciłam tu tak

e kilka utworów,

które, cho

napisane przez poetów znanych i cenionych, nie zawsze osi

gaj

szczyty poetyckiego liryzmu,

cego triumf w poezji Marie de France,

Ronsarda, Musseta czy Verlaine'a. A przecie

to ów liryzm wła

nie, który

starałam si

najpełniej ukaza

, stanowi o ponadczasowej sile pi

kna francuskiej

poezji.

Guillaume de Poitiers

(1071-1127).

Piosenka radosna

Rad wielce,

e miłuj

, niech

e pogr

ążę

gł

biej w mej szcz

ęś

liwo

ci, a

poniewa

osi

ąć

pragn

rado

ść

doskonał

, usiłuj

skierowa

moje afekty ku

najdoskonalszej z dam.

Czyli

mi si

pochwali

nie godzi,

em zdołał pochwyci

spojrzenia

najdoskonalszej z nieskazitelnych?

Pojmujecie zapewne, i

nie nale

żę

do pyszałków, którzy lubi

sobie pochlebia

li wszelako rado

ść

zdołałaby kiedy zakwitn

ąć

, ta moja winna wyda

owoce

wie

sze ni

da inna, rozbłysn

ąć

blaskiem najgor

tszym

ród pos

pnego dnia.

Nigdy m

ęż

czyzna, o

ywiony moc

miłosnej

żą

dzy, nie zaznał, czy to w my

lach,

czy w zwidach sennych, lubo

ci, co by z moj

równa

mogła. Nie ma podobnej

wiecie, a ów, kto by zamy

lał o niej

piewa

, zmitr

ęż

yłby i rok cały, nim

zdołałby to uczyni

wła

ciwie.

Wszelkie zadowolenie owej rado

ci ust

musi, wszelka pot

ga kl

ąć

winna

przed moj

dam

, ukorzy

przed niebia

pogod

jej oczu, czarem jej

łaskawo

ci. Rado

ść

tego, kogo ona łaskami obdarzy, bardziej mu cenna b

dzie ni

i sto lat

ywota.

Szcz

ęś

cie, jakie tchnie z jej miło

ci, potrafi uzdrowi

chorego, jedno za

jej

słowo, rzucone w gniewie, i najzdrowszego powali

e, najm

drszego przyprawi

o pomylenie, najurodziwszy pi

kno

ci si

dzie, z gbura uczyni wykwintnisia.

Skoro tedy na ziemi nie znale

źć

, skoro oczy ujrze

a usta nazwa

nie mog

urodziwszej niewiasty, przeto zamy

lam na zawsze zachowa

przy sobie, i

ywiała to, co kryj

w sercu, i

by przywracała młodo

ść

ciału mojemu i strzegła

mnie przed niedoł

stwem. A skoro pani moja miło

ść

odwzajemnia, w dom mój j

powiod

i wdzi

czno

ść

moj

oka

żę

. Potrafi

ustrzec sekretu mego szcz

ęś

cia,

znale

źć

dla miłej słowa miodem płyn

ce, wszystko, co uczyni

, jej jeno

ukontentowanie b

dzie miało na celu. Przymioty jej wła

ciw

u mnie ocen

znajd

, a chwalbie ich nie b

dzie ko

ca!

W l

ku, by si

nie rozd

sała, nie odwa

żę

prosi

jej o nic, w trwodze te

bym nie popełnił niezdarno

ci jakowej

, nie odkryj

przed ni

miło

ci mojej do

cna. Ona jedna wszak

e wzi

ła mnie w podda

stwo!

Bertran de Born

(1140-1210).

I

bym si

oczy

cił z potwarzy

Pani, pragn

oto z potwarzy si

oczy

i da

wam, pani moja, dowód mej

niewinno

ci. Oczerniły mnie bowiem przed tob

przeniewierce niegodne. Przez

lito

ść

, błagam, pani moja, wierna i oddania pełna, skromna, szczera, dworna i

wdzi

czna, nie dozwól, by oszczerce niezgod

czynili mi

dzy nami.

Niechaj przy pierwszym rzucie wyrwie mi si

sokół, niech

e go rarogi na mej

dłoni ubij

, niechaj go unios

i na dłoni mojej obedr

z pierza, je

li nie wol

wzdycha

jeno przy tobie ni

li po

żą

innej, cho

by mi o

wiadczała swoj

miło

ść

i pragn

ła zatrzyma

mnie w ło

eby słowa moje, pani, przekonały ci

dowodniej jeszcze, przywoła

oto pragn

sromot

najniegodziwsz

: gdybym kiedykolwiek, cho

by i w my

lach, popełnił

wobec ciebie, pani, jakow

ąś

zdrad

, je

li sam si

znajd

z niewiast

w komnatce

czy w ogrodzie, niech

e mnie nagła niemoc chyci i wszelkiego dokazywania

zabroni.

Kiedy przed szachownic

zasi

, niech nie wygram ani denara, je

lim

kiedykolwiek zabiegał o wzgl

dy innej ni

ty, o uwielbiana, upragniona pani

moja!

Niech

e si

stan

panem kasztelu jeno w

wierci, niech tam czterech dziedziców

dzieli jedn

wie

żę

i za łby si

bior

, niech

e si

nie potrafi

obej

ść

bez

medyka, kusznika, stra

nika, klucznika, wartownika - gdyby i kiedykolwiek serce

inn

miłowa

kazało.

Niech

e mnie pani moja opu

ci dla innego rycerza, niech

e nie wiem, ku któremu

temu si

zwróci

, niech

agle mi wichry stargaj

na morzu, niech

e mnie

pachołki na dworze króla o

wicz

, niechaj zemkn

pierwszy z pola bitwy - je

nie zełgał ten, kto ci o mnie bajdurzył owe szkaradzie

stwa.

Niech

e z tarcz

na ramieniu i kapturem, nadzianym na opak, padn

w konnej

gonitwie ze strzemionami, co po ziemi si

wlok

, niech

e wej

cie moje do

karczmy gniew w ober

cie obudzi, je

li nie zełgał ten, co ci gadał owe słowa

bezecne.

Pani, jako

e posiadam jastrz

bia dobrego na kaczki,

ywego,

wie

wypierzonego, posłusznego, nieustraszonego w pogoni za zdobycz

, zdolnego

przewy

szy

w przymiotach inne ptaki, tak łab

dzie jak

urawie, czaple czarne

czy białe, niech

e mi ptaka mego zamieni

na jastrz

bia lada jakiego, tłustego,

leniwego, niezdolnego fruwa

, zdatnego jeno do polowa

na kury.

Kłamce, oszczerce, zawistnicy, fałszywcy, którzy

cie prowadzili mnie z pani

moj

, ostawcie mnie w spokoju!

Marie de France

(XII w.).

Powój

Panowie mili, posłuchajcie, Zawierzcie, prosz

, memu słowu I

yczliwego ucha

dajcie Historii, co si

zowie "Powój". A b

dzie w opowie

ci owej Rzecz o

Tristanie i królowej, Co si

nieszcz

ęś

ni napłakali, Jako si

knie miłowali,

i miło

ci tej rozkazem Jednego dnia pomarli razem. Król Marek strasznym

gniewem gorze, Tristana

cierpie

król nie mo

e I precz wygania go surowo:

Siostrzan pokocha

miał królow

. Do Sutwal uszedł wyp

dzony, Gdy

tam rodzinne

jego strony: Rok min

ł, odk

d spadła kara, Do Tyntagielu wróci

wara, Wi

zadumany

ało

liwie W rozpaczy ledwie przecie

ywie. Kiedy, kto wiernie, zacnie

kocha, A szcz

ęś

cia nie zna ani trocha, Temu usycha

w łzach, zgryzotach, To

to, panowie, nie dziwota. A

e Tristana zmogły znoje, Przeto opu

cił strony

swoje, Do kornwalijskich zmierza granic, W Kornwalii mieszka jego pani. W las
si

zapu

cił gwoli temu, By nikt go z ludzi zoczy

nie mógł, I w lesie krył

do wieczora. Spoczynku wreszcie przyszła pora, Tedy w wie

niacze wst

pił

progi, Tam dał mu ło

e człek ubogi. Tristan zapytał o nowiny, Zapytał, co król

Marek czyni, A na to mu odrzekło wielu,

e sprosił król do Tyntagielu Baronów,

na turnieje, w go

ci. Rzekli mu jeszcze ludzie pro

ci, I

, jako króla pana

wola, W Zielone

tki ta swawola,

e pono

na zebranie owo Król Marek przyby

ma z królow

. Miłe to Tristanowi słowa, Bo

przecie pozna go królowa, Pomy

sobie o Tristanie, Kiedy jej w pobok konia stanie.

witkiem bledziuchnym

Tristan chy

o W las pomkn

ł, czeka, a

zbli

żą

, Spojrzy, a przy nim tu

leszczyna, Rwie gał

ąź

, z czterech stron przycina, W ziemi

wetknie, tnie za

chwil

Imi

swe na niej, jeno tyle. Królowa, patrz

c w le

steczk

, Pozna

graniast

laseczk

, Wspomni, gdy ujrzy j

z oddali, Jak znaki sobie ni

dawali. Przybywa pani, widzi, staje, Zielony dr

ąż

ek rozpoznaje, Rycerzom

wity

w głos si

ali,

e słabnie, chce, by si

wstrzymali,

e wielce si

strudzona

czuje. Spełniaj

, co im rozkazuje. Potem oddala si

królowa, Do wiernej słu

ciche słowa Szepce, po

pieszne stawia kroki, Wst

puje wreszcie w las gł

boki.

Tam drzewa le

ne ukrywały, Kogo miłuje nad

wiat cały. I zaton

li, pojednani, W

rozkoszy cudnej, a bez granic. Długo jej Tristan mówi

dzie,

e pani

swoj

widzi wsz

dzie, Z dawna mu oczy we łzach stoj

, Z dawna chciał ujrze

pani

swoj

. Czy w nocnej porze, czy o

wicie, Straszne dla niego bez niej

ycie.

oni, jak powoju kwiecie, Gdy na leszczynie si

oplecie, Po

ród zielonych

kwitnie pn

czy. Lecz niech je tylko kto rozł

czy, Splecione p

dy porozdziera,

Schnie drzewko, powój te

umiera. Rozł

czy

dwoje nas daremnie, Có

ja bez

ciebie, ty beze mnie? Tak oto mówił jej do woli, Ona o szcz

snej teraz doli, A

potem rzekła,

e mu trzeba Z królem si

jedna

, a nie gniewa

e m

wycierpiała tyle, Gdy rozł

czenia przyszły chwile, Gdy Tristan z królem si

powadził. Wszystko sna

kto

królowi zdradził. Ju

oto z sob

egnani.

Odeszła Tristanowa pani. Na my

e znowu b

sami, Gorzkimi zapłakali łzami.

On w Galii teraz oczekuje, A

mu przewiny król daruje. Szcz

ęś

liw,

e ujrzał

swoj

mił

, Wy

piewał, co im si

zdarzyło, Jej słów od niepami

ci broni

c, Z

cicha o struny harfy dzwoni

c. Goatlef nazwali Bryta

czycy T

opowiastk

Tristanie, Chevrefeuille zowi

znów w Bretanii Całe nieszcz

sne to kochanie, O

którym słowo prawd

wie

ci W owej prze

licznej opowie

ci.

Marie de France.

Słowik

Breto

ska to opowie

ść

stara, Któr

wam prawi

zaraz, Nightingale zw

Albionie, W Bretanii Laustic mówi

o niej. W Saint-Malo, sławnym na

wiat cały,

Dwa zamki, dwie fortece stały. W zamkach tych

dwaj rycerze. Saint-Malo od

nich sław

bierze. Z jednym z rycerzy mieszka

ona, Nadobna, wdzi

cznie

przystrojona A

dziw, jak wielkie ma staranie, By wszystko pi

kne było na niej.

Drugi za

rycerz nie miał

ony. Ten bywał dla swych cnót wielbiony, Gdy

wielka

prawo

ść

w nim mieszkała. Czciła go wi

c baronia cała, Gdy w turniejowe szranki

stawał. W sakiewce to, co miał, oddawał. Ów rycerz marzy tylko o niej, O
s

siadowej pi

knej

onie, Takie zanosił te

błagania, Tak serce jej ku swemu

skłaniał. Dusza gorzała, jak kwiat w sło

cu, A

go i pokochała w ko

cu. Zasi

pocz

ła go miłowa

Nie tylko za miłosne słowa I za oddane serce wszystko, Lecz

za to te

e był tak blisko. Taili ka

de swe spotkanie, By nikt baczenia nie

miał na nie, Zaskoczy

nie mógł, dojrze

czego Z tego kochania sekretnego.

zamki obok siebie stały, Przeto si

schadzki udawały, Z okna komnaty, gdzie

mieszkała, Z najukocha

szym rozmawiała, A on, po swojej stoj

c stronie, Słał

pocałunki, słowa do niej. Czasami si

zabawiali, Ot, z okna w okno

przerzucali Podarki drobne, a

wiadcz

ce,

e serca były wci

ąż

gor

ce.

adne ich

licho nie dr

czyło, Spokojnie tedy kwitła miło

ść

, Jeno mo

ci wci

ąż

nie mieli

z sob

tyle, ile chcieli. Przeto starali si

oboje, By widzie

cho

miechy swoje. Gdy tylko mogli, w oknie stali, Z dala na siebie spogl

dali.

Tak trwałoby do ko

wiata, A

zacz

ła pora lata. Ł

ki i pola ju

zielone, Drzewa kwiatami rozpachnione,

piewaj

ród li

ci krzaków

Najbardziej roz

piewane z ptaków. Kto kocha, kocha tym gor

cej, Z tego przybywa

wiosny wi

cej.

Rycerz i jego miła pani Bardziej ni

zwykle rozkochani, Owe wiosenne

zachwycenia Błyszczały w słowach i spojrzeniach. Gdy ksi

ęż

yc zal

nił w całej

krasie, A pan i m

ąż

zasn

ł, zda si

, Ona opuszcza ło

e swoje, W płaszcz si

okrywa i zawoje, U okna staje - on ju

czeka, Znowu u

miecha si

z daleka.

Zakl

ci przez wiosenne moce, Nie

, czuwaj

całe noce, Ka

demu serce

przypomina,

e to ich rado

ść

jest jedyna.

której

nocy przebudzony M

ąż

gniewnie pocz

ł pyta

ony, Czemu tak cz

sto z

ło

a wstaje I dok

d zwykle si

udaje. - "Panie - odpowie ona na to - Nic nie

wie o rozkoszach

wiata, Kto o słowiczych pie

niach nie wie. Zaczarowana moc w

tym

piewie. Słowika słucham, jego czekam, Jego muzyka mnie urzeka, Ach, one

daj

szcz

ęś

cia wiele Przecudne te słowicze trele, Wielka nami

tno

ść

ma,

gł

boka, Noc

i tak nie zmru

żę

oka."

Gdy gro

ny pan wysłuchał

ony, Za

miał si

straszny, rozsierdzony, Podumał

chwil

, wreszcie kazał Schwyta

słowika w ł

k z

elaza. Ju

niegodziwe te

pułapki Czyhaj

na ptasz

ce łapki, Nie ma leszczyny ni kasztana Bez sideł -

taki rozkaz pana. Schwyc

stworzenie nieszcz

ęś

liwe I do barona nios

ywe.

Porwał słowika ucieszony, Pod

ąż

ył do komnaty

ony - "Bywaj mi, pani, pójd

, a

skoro, Rzek

ci jeno słów kilkoro. Spójrz, oto teraz w mojej mocy Ptak, co ci

kazał czuwa

w nocy. Skoro si

dostał w moje r

ce, Ju

on ci

nie obudzi

cej!"

Kiedy to usłyszała

ona, Odebra

ptaka chce, strwo

ona, I zgrozy pełna dłonie

składa, On jednak

mier

ptaszkowi zada. Dło

mi obiema szyjk

ciska, Ukr

, ju

krew z niej tryska, Zaiste, trudno mówi

o tym, Co srogi pan uczynił

potem, Ptasz

ce ciałko rzucił z sił

- sukni

zakrwawiło I krew

gwia

dzist

trysła plam

Pod piersi

, tam, gdzie serce samo. Potem po

piesznie

wyszedł z sali.

Nieszcz

sna słania si

ali, I tuli ptaszka, łka rozpacznie, Cała we łzach,

przeklina

zacznie Oprawców, którzy skradli skrycie Jej szcz

ęś

cie, a ptaszkowi

ycie. "Jaki

mi serce ból przenika, Teraz, gdy nie ma ju

słowika, U okna ju

nie b

dziem dalej Z dala na siebie spogl

dali. Mój ukochany - serce czuje -

Pomy

li,

e go mniej miłuj

. Po

słowiczka, w li

cie powiem Wszystko, o

wszystkim niech si

dowie." I na kawałku złotogłowia Spisała te

ałosne słowa,

Bij

ce serce przycisn

ła, W ów list słowika owin

ła, Paziowi rozkazała swemu

Ten dar nieszcz

sny nie

ść

miłemu. Rycerz wi

c teraz wie o wszystkim. Z

rozpaczy, zda si

, szału bliski. Lecz nie zachował si

niegodnie, Gdy ow

wie

ść

otrzymał o niej.

Rozkazał rze

wnet ze złota - Przecudna była to robota - Szkatułk

mał

złoto szczere Zdobiły nadto grona pereł. Tam wła

nie zło

ył pan słowika. Gdy

potem wieczko sam domykał, Zapiecz

tował szkatułeczk

. Zamkni

cie takie bywa

wieczne... Odt

d, czy w zdrowiu, czy w chorobie, Zawsze szkatułk

miał przy

sobie. Taka si

, moi mili, mie

ci Tre

ść

w tej przesmutnej opowie

ci, O której

pami

ęć

nie utonie. W Bretanii Laustic mówi

o niej.

Madame de Die

(koniec XII w.).

Skarga i zaproszenie

Miło

ść

rycerza to wielka turbacja nieraz. Pragn

, by zawsze wiedziano, jaki

afekt wzbudził we mnie mój rycerz. I oto zostałam porzucona, a powód jakoby był
taki,

e nie darzyłam go miło

. Kiedy wi

c pobł

dziłam? W ło

u, czy wtedy,

gdy szatki miałam na sobie? Jak

ebym pragn

ła tuli

w ramionach wieczorem

mojego rycerza! Ile

by ukontentowania znalazł w chwili, gdybym mu z piersi

mojej uczyniła poduszk

! Rozmiłowałam si

w nim bardziej ni

Flora w

Blanchefleur. Ofiarowuj

mu serce moje, my

li moje, oczy me,

ywot mój.

O przyjacielu, pi

kny, miły, wdzi

czny, je

liby

kiedy we władaniu moim

znalazł, je

li byłoby mi dane legn

ąć

przy tobie wieczorem i ofiarowa

pocałunek, jako wyraz mego fektu, wielka byłaby to rado

ść

, wiedz o tym, cisn

ąć

w ramionach ciebie miast mojego mał

onka, gdyby

przyrzekł jeno,

e uczynisz

wszystko, czego za

żą

dam.

Anonim

(XIII m.)

* * *

Kiedy Zachód płonie Jak pochodnia Diany, W srebrzysto

ci tonie Cały blask

ró

any, Powiewy wietrzyka Chmury z nieba zgarn

, A ta ich muzyka Koi chwil

czarn

. Serce

al mój zmienia W miłosne marzenia. Blask zmierzchu pierzchliwy

Wdzi

k przydaje rosie, A ludziom przynosi Sen jak

e szcz

ęś

liwy.

Sen niby balsamy, Które troski koj

, I bóle, i burze Spokojno

swoj

, Gdy

pod zamknione Dostaje powieki, Serce si

, szalone, Oddaje na wieki.

Morfeusz to wietrzyk Łagodnie wiej

cy, Zasiewy dojrzałe Do

ycia budz

cy. Oto

szumi potok Skro

czystego piasku, Płynie mły

ska woda Skro

słonecznych

blasków

Oj, znu

y Wenera, Trza odpocz

ąć

teraz, A na powiek tratwie Snom płyn

ąć

najłatwiej. Słodko, gdy miło

ść

koi snem pieszczoty dreszcze, Lecz gdy znów si

miło

staje - słodziej jeszcze.

Tam, gdzie t

sknie słowik

piewa, Tam, gdzie si

zieleni

drzewa, Miło pi

knym

snom folgowa

, Milej z lub

baraszkowa

. Kiedy zapach ziół odurza, Kiedy da

posłanie ró

a, Miło, je

li na znu

onych Miłosnym igraniem owym Spłynie sen

pokrzepiaj

cy.

Christine de Pisan

(1369-1430).

W ukryciu zabrzmi ta piosenka

W ukryciu zabrzmi ta piosenka, Lecz lepiej mi wypłaka

oczy, Ni

liby miał kto

kiedy zoczy

łz

, w niej cała moja m

ka.

Mój

al jam winna

ywi

skrycie, W niczyich piersiach nie odd

czy, Tym mniej

przyja

ni niesie

ycie, Im wi

cej bólu serce dr

czy.

Nie znana

wiatu ta udr

ka, Przez któr

dni me rozpacz toczy, Łzom ch

tne,

miej

me oczy, Rwie si

melodia, struna p

ka,

W ukryciu zabrzmi ta piosenka. Na twarzy mej smutku odbicie Cnot

ycia nie

uwie

czy, Wy mnie o obł

d pomówicie, O wy, do których los si

wdzi

czy.

Gdy oto si

ukaza

kam Bólu, co kirem mnie otoczy, Trza mi schronienia próg

przekroczy

, Zatai

czarn

l, co n

ka, W ukryciu zabrzmi ta piosenka.

Francois Villon

(1431-1480)

Ballada, jak

Villon obdarzył szlachetnie urodzonego młodego

onkosia, i

by j

swojej mał

once przekaza

raczył

Niby o

wicie głuszce tokuj

ce, A

żą

dzy pełne, jak to w ich zwyczaju,

Pieszczoty sobie nie sk

c gor

cej, Gdy si

skrzydłami chciwie obłapiaj

Niech

e my wzajem, pani moja miła, Miłosnych igrów za

yjem dowoli, By nas

radosna chu

w jedno spoiła, Gwoli gor

cej krwi, miło

ci gwoli.

Ja władzy twojej powolnym si

stan

, Po

mier

, co kiedy

do drzwi zakołacze,

Honorem ty

mi, na ka

ran

Balsamem, kiedy

ród zgryzoty płacz

Rzecze mi rozum, a b

go słuchał Ochotnie, i

bym nie szcz

dził mozołu, Słu

żą

ci wiernie wszystk

moc

ducha, A wi

c nasz

ywot trza nam wie

ść

pospołu.

Kiedy na

plagi spadn

i katusze, Kiedy bole

srog

rozgorzeje, Wzrok twój w

szcz

ęś

liw

przemieni m

dusz

, Jak wiatr, co ka

czarn

mgł

rozwieje.

A wi

c nie strac

ziarna, zasianego W tw

gleb

, dana mi od Boga ona, Owoc

wyro

nie na niej dnia pewnego, Pospólno

ść

tedy nasza nam s

dzona!

Przesłanie

Posłysz, ksi

ęż

niczko zacna, co ci gadam, Serce me tobie w niewol

oddaj

, I w

twej skłonno

ci ufno

ść

pokładam, Trza nam wi

c przecie miłowa

wzajem!

Francois Villon.

Ballada do ukochanej

Miło

ci, ty

okrutn

, zwodnico, Obłudy

pełna, słodycze twe kłami

, A gdy

elazne kleszcze twe pochwyc

, Morderczym ciosem biedne serce łami

. Czar twój

mier

niesie po

ród słodkich marze

, A pycha wszystkie czyny twe przenika,

Oczy okrutne, miłosierdzie ka

e Nie gn

, jeno koi

nieszcz

ęś

nika.

Czyli

nie lepiej by o pomoc woła

W przystani inszej, gdzie lubo

ść

pieszczoty?

Nic z władztwa twego zwolni

mnie nie zdoła, Trza mi dozgonnej za

ywa

sromoty.

ęż

czyzna ze mnie wi

c czy drobne dzieci

? Zgin

, gdy

nadto wielka ma udr

ka,

Lito

ci zda si

do cna brak na

wiecie, Gdy miast rado

ci, sroga jeno m

ka.

Lecz có

, po długim przecie lat szeregu, Niejedna zmarszczka na twym liczku

dzie, Ja si

miej

wonczas, lecz nie, przebóg, I dla mnie staro

ść

niełaskaw

dzie. Zgrzybialcem stan

, jak ty zgrzybiała,

yj zdrowo! Skoro

mnie nie była

mił

, Trza, by

innym milsz

okazała, Wspiera

mnie, nie za

czy

trzeba było.

Przesłanie

Miłujesz, ksi

ążę

, a wi

c l

k mnie bierze, I

le pojmiesz, co z mych słów

wynika, Lecz przecie

łaskaw, tedy zechcesz szczerze Pocieszy

, nie za

nieszcz

ęś

nika.

Clement Marot

(1493-1544).

Do pi

knego cycuszka

kny cycuszku, bielszy

li jajo, Białe atłasy przy tobie si

staj

Czarne,

a ró

a ze wstydu si

płoni. Nic ci

w urodzie twojej nie dogoni! Twardy

twojej nadobnej kr

gło

ci, A kr

gło

ść

owa ze słoniowej ko

ci, Po

rodku której

sekretnie utkwiona Poziomka, mo

e czere

nia czerwona, Obcy jej widzie

ani

tkn

ąć

nie mo

e, Lecz

e istnieje, o to si

zało

żę

. Ty, o ró

owym, prze

licznym

koniuszku, Znieruchomiałe

. Nie wolno

, cycuszku, Wyrusza

w podró

, czy

puszcza

w tany, Ju

na zawsze w miejscu zatrzymany. Ty

nieporadny, a

miluchny tyle, Od towarzysza daleki o mil

wiadectwo tak

e zawarło si

tobie O tej, na której zakwitasz osobie. Kiedy ci

widz

, serce ch

płonie,

by ci

dotkn

ąć

, i

by uj

ąć

w dłonie, Nadto wszelako takowa my

l zdro

na, Gdy

zbyt daleko tu pobł

dzi

na. O ty, ni du

y nadto, ni za mały, Nieuskromione

pobudzasz zapały, I dniem i noc

słysz

twe wołania: "Ach, miłowania pragn

utulania!" A kiedy wzbierasz i opadasz z wolna, Gdy ci

pieszczota w dreszcze

wprawi

zdolna, Zaprawd

, szcz

snym stanie si

człowiekiem, Kto

, kto potrafi

napełni

mlekiem, Sprawi, i

stanie si

dziewcz

tko owo Kusz

ce, jakim bywa

rały owoc!

Marguerite de Valois

(1533-1615).

Prawili

cie,

e wielkie jest wasze kochanie

Prawili

cie,

e wielkie jest wasze kochanie, Jam s

dziła,

e przecie wierzy

wam wypada, Lecz w czas krótki do inszej rzekli

cie tak, panie, Przy mnie si

dokonała zasi

ona zdrada. Nie nadto

to fatygi, miło

ciwy panie, Kiedy si

dwom niewiastom wyznaje kochanie? Niechaj

e mi

dzy nami wszystkie struny p

Tamta czeka. Mnie nie trza fałszywej skłonno

ci. Starczy mi jeno cz

stka waszej

łaskawo

ci, Miłujcie si

, niech szcz

ęś

cie przyszło

ść

da wam pi

Pernette de Guillet

(1521-1545).

Przyrzekłam ci, najmilszy

Przyrzekłam ci, najmilszy, kiedy

o wieczorze, Na dowód posłusze

stwa twej

usilnej woli,

e przybiegn

do ciebie o wiadomej porze, Los mi mój tego jednak

czyni

nie dozwoli. Posłuchaj mnie, najdro

szy, pragn

szcz

snej doli

Przebywania wraz z tob

nie dzie

ywot cały, Chc

eby twoje oczy zawsze

mnie czekały, My

l podobnie - ja o to wnosz

dzi

błaganie - Pomó

żż

e mi

uwierzy

w szcz

ęś

cie to niemałe Całym twym wdzi

kiem, cnot

i rozumem, panie.

Pernette de Guillet.

Jedno mi wszystko

Jedno mi wszystko. Nie l

kam si

wcale, Czy to

wit, czy to dzie

zmierzchem

umiera, Czyli si

wokół czer

nocy roz

ciela, Ju

mnie nie dr

czy, co dr

czyło

nieraz.

wiatło

ci moja, jasno

ść

rozpo

cierasz Przede mn

wielk

, t

jasno

wzbiera Wszelki mrok wokół, dusza mo

e zoczy

To, czego nigdy nie widziały

oczy.

Pernette de Guillet.

Przemo

żą

dza rozkoszy czarownej

Przemo

żą

dza rozkoszy czarownej Niech

e si

ywi rozt

sknion

cisz

, Ukryt

w my

li słodkiej niewymownie, Któr

marzenia łagodne kołysz

. To, co si

stanie, szcz

ęś

cia objawieniem Winno by

, skoro pragniesz

ród kochania Umrze

gdy zwleka z nadej

ciem spełnienie, Lecz z owej

mierci

ycie si

wyłania.

Pierre Ronsard

(1524-1585).

Piosenka

Mocniej ni

zu gał

zka szalona, Gdy z winogradem si

splot

, Niechaj mnie

twoje owin

ramiona Najczarowniejsz

pieszczot

Niech si

twa senna twarzyczka pochyli Na czoła mego znoje, Tchnij we mnie czar

twój w tej cudownej chwili, Niech serce nim ukoj

Piersi twe pie

teraz chc

i musz

, Wszelki ukoj

frasunek, Przytul mnie

mocniej, zwró

mi moj

dusz

, Zakl

w pocałunek.

Gdy to uczynisz, na cudne twe oczy Poprzysi

c byłbym w stanie,

e mnie w

ramionach twoich nie uroczy Inne oczarowanie.

Słodkie mi twoje jarzmo, cho

nie minie Uczu

najsro

sza dola, Jeden nas czeka

okr

t, co popłynie Na Elizejskie Pola.

Pierre Ronsard.

Do Kassandry

Pieszczotko, spójrz, to ta ró

a, Co o poranku odurza W sło

cu szkarłatne

liczko... Czy teraz, w zmierzch, bły

nie przed nami Gorej

cymi płatkami Jak

skórka twoich policzków? Biada! Spójrz na ni

, opada! Pieszczotko, to jej

zagłada, Cho

tego nikt nie przeczuł... Natury zbrodniczy szał Sprawił,

kwiatek trwał Od ranka tylko po wieczór... A wi

c posłuchaj, pieszczotko, Póki

twa młodo

ść

tak słodko Kwitnie młodymi laty, Szcz

ęś

liwo

ść

niech w tobie go

ci,

Zwarzy ci

tchnienie staro

ci, Niby szron kwiaty...

Pierre Ronsard.

Sonet

Spójrz, majowa gał

zka rozkwitła ró

ami W krasie najpierwszych p

ków, w urokach

młodo

ci,

ywego jej rumie

ca i niebo zazdro

ci, Kiedy ledwo zbudzony

wit

zrosi j

łzami.

W płatkach jej czaruj

cych miło

ść

gniazdko wije, Zapach odurza cały ogród, poi

drzewa, Lecz gdy si

rozszaleje burza, grad, ulewa, Ró

a opada, listek po

listku, nie

yje.

Tak zga

nie

wie

ść

twoja, jutrzenkowe lata, Kiedy hołd ci składaj

wszystkie

moce

wiata, W pył si

rozwiejesz, Parki wiernie

mierci słu

żą

A gdy ci

grzeba

, wraz z

alem i łzami, Przyjm mleka pełen puchar i

dzbany z kwiatami,

eby

, ró

o, po

mierci tak

e była ró

żą

Pierre Ronsard.

Do Heleny

Po latach, gdy o zmierzchu

wieczka bły

nie skromnie, U kominka zasi

dziesz, w

prz

zamieniona, Zanucisz pie

ni moje i szepniesz, wzruszona: Kiedy

, gdy

byłam pi

kna, Ronsard

piewał o mnie.

Słu

ebna, cho

przy pracy sen j

ukolebie, Zerwie si

, kiedy tak

nowin

usłyszy, Zbudzi j

imi

moje, wyrwie z sennej ciszy, By w słowach

nie

miertelnych błogosławi

ciebie.

Ja wtedy proch ju

, bezcielesna zjawa, Co si

ród cienia mirtów

spoczynkiem napawa, Ty, siedz

c u kominka, skulona i siwa,

ałujesz mych uczu

i własnej niech

ci. Wierzaj mi, niech ci

dzisiaj a nie

jutro n

ci, Dzisiaj si

ró

ycia najpi

kniejsze zrywa.

Jacques Tahuerau

(1527-1555).

Pocałunek

Gdy kto o nagiej Wenus posłyszał, Jak to miłego jej Adonisa Słodkim u

ciskiem

ta, Tul

c do niego powabne ciało, Leciutko k

sa go w szyj

biał

, Rozkosz

owładni

ta.

Kto czytał, jak to Tibullus kochał, Jak to Katullus, pieszcz

c, zaszlochał (Tak

dusz

miał w rzewno

ść

bogat

), Kto poj

ł dotyk ust Owidiusza, Gdy delicjami

karmiona dusza Podobna stała si

kwiatom!

Kogo wróbelek, kwil

c, czarował, Gdy

wiatem wiosna płyn

ła nowa, A ptak

skrzydłami trzepoc

c, Wiedział,

e biedna samiczka czeka, A

on do gniazda

wróci z daleka, Do niej, tak ch

tnej pieszczotom!

Kiedy goł

bka piórka nastroszy, Rozmiłowana, dr

żą

ca z rozkoszy, Całuje

ukochanego, Tyle z niej miło

ść

czaru dob

dzie,

e jej zazdro

mog

łab

dzie

wiata całego!

Kochaj

bogi, ludzie i ptaszki, A ów, kto słodkie owe igraszki Pojmowa

umie,

Dzi

, kiedy w boskich twoich ramionach Takim szcz

ęś

liwy, kocham i konam, Ten

mnie zrozumie!

Jacques Tahueral.

Piosenka dla uwielbianej

Jam kłamał, moja uwielbiona,

naga dr

ała w mych ramionach W miodnej nocy

upale, Biada mi! Burzy tej szalonej Jeszczem nie zaznał wcale.

To my

e zmysły me ukoj

, Sk

pała poematy moje W udawanej pustocie, Kaprysem

była snów i roje

O fałszywej pieszczocie.

Marzenia bałamutne snuj

e i ty, tak

e mnie miłuj

c, Oddasz mi serce, miła,

Nadtom uczucie własne zbroił W rozpacz, co mnie dr

czyła.

Jam wierzył,

e skrywaj

c miło

ść

, Co z wielk

owładała sił

Moj

zbolał

dusz

Ukoj

wszystko, co dr

czyło, Co budziło katusze.

Ale ta miło

ść

, która zwodzi, Z której si

smutków moc wywodzi, Cho

w niej i

sen mój złoty, O, jarzma swego nie złagodzi Dla udanej pustoty.

Jean Passerat

(1534-1602).

Piosenka

Starczyła drobna nieobecno

ść

, By

serce swoje odebrała, Lecz ja, gdym poj

ł t

bezecno

ść

, Tak

em pokochał inn

, mała.

najgor

tsz

nawet chwilk

Serc naszych w jedn

noc nie skujesz, A

zobaczymy, mój motylku, Kto pierwszy tego po

ałuje!

Kiedym ja płakał, t

sknił, szlochał, Przeklinaj

cy ból rozstania, Zdrajca

Rosette innego kochał, Przyzwyczajony do kochania.

I zawieruchy

adna siła Tak z chor

giewk

nie ta

cuje, Lecz zobaczymy, moja

miła, Kto pierwszy tego po

ałuje!

Gdzie

c s

te przysi

te, Słowa t

sknot

rozszalałe, To

to, dalibóg,

niepoj

te, Lecz skoro serce tak niestałe...

Skazan na niespokojno

ść

wieczn

Ten, kto uwierzy

ci spróbuje! A zobaczymy,

pastereczko, Kto pierwszy tego po

ałuje!

Ów, który miejsce moje zaj

ł, Kocha

jak ja nie b

dzie w stanie, Ta za

, co

dzisiaj moj

pani

, Milsza urod

i kochaniem!

Strze

teraz celu twoich marze

, Ja własnej zguby nie zgotuj

, Kłamczucho,

kiedy

oka

e, Kto pierwszy tego po

ałuje!

Agrippa d'Aubigne

(1552-1630).

Stance

W o

lepiaj

cym blasku, co twarz tw

spromienia,

miertelny, ugodzony niebia

kno

, Zakosztowałem

mierci i unicestwienia, By na nowo nacieszy

nie

miertelno

Twój boski płomie

wszystko, co

miertelne, skruszył, Niebia

sko

ść

twa porywa

ku niebia

skim progom, Dusza twoja bosko

krzewi si

w mej duszy, Bogini,

uczyniła

mnie równego bogom.

Wargi me ust twych szkarłat tkn

ły, rozkochane, Owo zaziemskie pi

kno po

ród

ziemskich losów, I nektar i ambrozja s

mi teraz dane, Smakowałem najsłodsze

delicje niebiosów!

Ja, pełen

żą

dzy w

ciekłej, w

ród bogów zazdrosnych, Ja, ów bóg utajony,

wzbudziłem ich zawi

ść

, Pró

no palili swoje kadzidła miłosne, Przeobraziłem

niebo, gdym si

w nim pojawił.

Ten za

bóg, po

ród innych, co szpetne ma lica, Pom

chciał gniew bezsilny

strasznym ciosem młota, Gdy jedna nam przypadła miłosna ło

nica, A

ród niej

szcz

ęś

cia mego szczyt, twoja pieszczota.

I ludzie - zawistnicy - wydali mi wojn

, Wspi

li si

po drabinie losu a

nieba, Gardz

nimi, gdy

w raju wiod

dni spokojne, W pobok twojej pi

kno

nic mi nie potrzeba!

Charles Vion de Dalibran

(1600-1650)

Składałem wiersze

ycie całe I całe

ycie miłowałem, Lecz weny mojej wyschły

zdroje I serce teraz ju

nie moje.

Panie jasno

ci i istnienia, Dumny, pragn

łem i

ść

za tob

. Roiłem te

e me

marzenia Nigdy nie stan

ałob

Gdym dzi

staro

ci podłej blisko, Tysi

c utrapie

jak mrowisko Osacza

ycie z

wszystkich stron.

Podli to zdrajcy: Feb i Amor, Niech si

me wiersze

wiadkiem stan

e to

nienawistnicy s

Tristan l'Hermite

(1601?-1655).

Pi

kna

ebraczka

Rzekłby

: "To cud", kolorowo, Z tysi

ca wdzi

ków utkany, Przecz

cy brudnym jej

słowom, Przecz

cy n

dznym łachmanom,

Rzekłby

e los jej si

mieje, Cho

tak si

zdaje ponury, Perełki z

bków

niej

W ustach, szkatułce z purpury.

Jej oczy - szafiry

ród rosy, Gdy płonie złoto jej włosów, Jak

e bogata w tej

chwili!

Wi

c gdzie

owa n

dza, złe

ycie, Gdy złotem sypie obficie, Jak tylko główk

pochyli...

Pierre Corneille

(1606-1684).

Stance

Markizo, wiem, po mojej g

bie Spostrzegasz, i

e latka lec

, Có

, kiedy w moim

wieku b

dziesz, Ty tak

e powi

dniejesz nieco.

Czas, filut, o tym jeno marzy, I

by psikusy płata

liczne, Jak wyrył zmarszczki

na mej twarzy, Tak zwarzy liczko twoje

liczne.

Niezmienny planet bieg w przestworzach, Wszystkim wyznacza los jednako, Wiem,

e cho

dzisiaj wdzi

czna, ho

a, Jak ja i ty si

staniesz tak

A jednak pono

mam przymioty, Które

wiat zacnie dzi

ocenia, Nie nadto tedy

dumam o tym,

e czas poczynił spustoszenia.

Gdy tak wysoko mnie wynie

li, Z zapałem

wiadcz

c powa

anie, Powaby twe

pochwał

, je

li Podobne znajd

moje zdanie.

Markizo, pomy

l tedy o tym, Gdy staro

ść

przestrach w tobie budzi, Prosz

nie sk

p mi pieszczoty, Skorom jest najgodniejszym z ludzi!

Piron

(1689-1779).

Utrapienia miłosne

Waszmo

cie, ale

z was bałwany! Za spraw

miłosnego licha, Z pocz

tku ka

zestrachany, Potrafi jeno łzawo wzdycha

Wyznaje wreszcie, co go n

ka, Ona si

sa, on wci

ąż

swoje, Jaka

to nuda, co

za m

ka, Owe sercowe niepokoje!

Wreszcie wzajemno

ść

- i tym gorzej, Teraz dopiero ambarasy, Bo pani cz

sto nie

w humorze, Z rodzink

niejakie kwasy...

Aha, wszak pozostaje honor, Honor - rado

ci przeciwie

stwo, I spory - kogo

zwyci

ęż

ono, Kto komu przyzna

ma zwyci

stwo!

Zjawia si

rywal - znowu bieda, Wnet popłoch w sercu załomoce, I zazdro

ść

sa,

zasn

ąć

nie da, I niespokojne dni i noce.

Zmo

e oboje gra i zwada, Chc

pocałunku, w nim ucieczki, Lecz

ar zgasł,

niesmak si

zakrada - Czyli gra cała warta

wieczki?

Voltaire

(1694-1778).

"Pani" i "Ty"

Gdzie

owa dawna noc upojna, Gdy nieopatrzna Filia moja, We własne jeno wdzi

strojna, Gdy w stroju, to w niedbałym stroju, Kontenta z kolacyjek skromnych,
Które

w ambrozj

zamieniała, Mnie w pocałunkach nieprzytomnych Uszcz

ęś

liwiała

i zdradzała! Młodo

ci twojej skarby złudne, Serca i my

li lot niedbały, Pier

alabastru, oczy cudne Kamie

by rozamorowały! Z tyloma zasi

przymiotami Któ

na serio

ycie trawił? Miło

ci, zmiłuj si

nad nami, Jam ciebie tak

błogosławił! Ach, pani, nasze dni dzisiejsze, Zaszczytów pełne i splendorów,

Jak inne s

niegdysiejsze! Ów drab u bram twojego dworu To obraz czasów!

Jak ponury! Przegania rado

ść

i swawole, Dla których twoich

cian marmury

Niedobr

by wró

yły dol

. Có

, zdro

ciami

wiata tego Los ci

obdarzył hojn

, Widziałem, jak do gniazdka twego Wpadały rade przez okienko, Nie, pani,

wszystkie te kobierce, Utkane najzr

czniejsz

dłoni

(To

Pers w nie wło

ył

całe serce), Kryształy twe, cho

wdzi

cznie dzwoni

, Kiedy je tkn

ąć

, i srebro

całe, Cyzelowane przez Germaine'a Owe dostojne, okazałe Sprz

ty, a wielka dzi

ich cena, Wazy, gdzie

w Chinach utoczone, Krucho

swoj

wzruszaj

ce, I te

diamenty roziskrzone U twoich uszu łyskaj

ce, Te sznury kolii brylantowych,

Przepych, co twoje

ycie mo

ci, Mniej wart jest, pani, ni

li owy Jeden twój

całus w czas młodo

ci!

Vade

(1719-1757).

Piosenka

- Ach, ani chybi, prosz

pana, Kto

tu nas zoczy w tym momencie, Oczernia

dzie nas zawzi

cie. Natychmiast fama rozpasana Opowie,

e oboje tu Mieli

rendez-vous! -

Lucidas wszak

e niezra

ony Amint

wiedzie do gaiku, Głosem miło

nie ucukrzonym

Słów czułych szepcz

c bez liku, A i przysi

ga po wielekro

, I

skoczy za ni

cho

by w piekło!

- Ach, kto

tu ujrzy nas oboje! Naj

ywsze

ywi

niepokoje, I

głosi

pocznie,

gadzina,

e pan niezdarnie poczyna! -

Na to wi

c galant hołdy swoje Najogni

ciej potroi, Zasi

zuchwała dło

nago

Pie

ci i dr

y z niecierpliwo

ci,

wiadków si

wiele nie boi.

- Ach, je

li teraz, prosz

pana, Kto

tu nas ujrzał w tym gaiku, Bredni nagada

bez liku, Rozpowie,

e ma pan ochot

Zwyci

ęż

moj

cnot

! -

On coraz

wawszy w obrotach, Coraz mu wzbiera ochota, Podwaja mił

uczynno

ść

spełnił swoj

powinno

ść

. (Dowiedzcie

, bez urazy,

e ust

piła dwa

razy.)

Szepn

ła za

, pokonana: - Ach, gdyby nas, prosz

pana, Jaka

niecnota

dostrzegła, Nakłamie owo ladaco, Nie wiedzie

po co i na co,

em ci uległa!

Mirabeau

(1749-1791).

Do Zofii

Sofijko ma, o ma miło

ci, Pró

no rz

cych ciemna siła, Niby w bajoro

nieczysto

ci W kloak

zie

nas wrzuciła! Ty

skruszona, omamiona, Pró

biono ci

ulic

, O pójd

, ty moja zbezczeszczona, Cudowna moja nierz

dnico!

W lochu tym, w smutku tkwi

c bezdennym, Mimo i

stra

y widz

zbroj

, Mimo

elastwa krat wi

ziennych, Mimo wszelakiej n

dzy mojej, Mimo i

barłóg, moje

ło

e, Zimnej posadzki nie okryło, Nikt tu pokona

mnie nie mo

e, Wolno

ść

tu ze

jest i miło

ść

Evariste Parny

(1753-1814).

Dwie piosenki malgaskie

kna Nehale! Poprowad

tego młodzie

ca do s

siedniego szałasu, rozci

gnij

mat

na ziemi, niech

e na tej macie li

cie ło

e u

ciel

. Pozwól opa

ść

na ziemi

z bioder opasce, ukrywaj

cej twe wdzi

ki. Je

li ujrzysz w jego oczach

pragnienie miłosne, je

li jego r

ka twojej poszuka, i łagodnie przyci

gnie ci

do siebie, je

li ci powie: "Pójd

, pi

kna Nehale, sp

dzimy razem noc", wtedy

na jego kolanach. Niech jego noc stanie si

pełna szcz

ęś

cia, a twoja

czaruj

ca. I nie opuszczaj go a

do chwili, gdy powstaj

cy dzie

pozwoli ci

wyczyta

z jego oczu cał

rozkosz, jaka była jego udziałem.

Nahandove, o pi

kna Nahandove! Ptak nocny rozpocz

ł swoje wołania, pełnia

ksi

ęż

yca zal

niła na mojej głowie, a g

stniej

ca rosa zwil

a moje włosy.

Nadszedł czas! Któ

e ci

zatrzyma

, Nahandove, o pi

kna Nahandove!

Odetchnij swobodnie, młoda przyjaciółko moja, odpocznij na moich kolanach.
Niech ujrz

zachwyt w oczach twoich! Niech piersi twoje o

najrozkoszniej

pod r

, która je pie

ci! U

miechasz si

, Nahandove, o pi

kna Nahandove!

Pieszczoty twoje przenikaj

do dna duszy, pocałunki twoje rozpalaj

moje

zmysły. Przesta

, bo zgin

zaraz. Czy

żą

dza potrafi zabija

, Nahandove, o

kna Nahandove? Rozkosz pojawia si

jak błyskawica, słodko twój oddech

zamiera, przymykaj

twe wilgotne oczy, główka pochyla si

kko,

uniesienia twoje gasn

w t

sknocie. Nigdy nie była

tak pi

kna, Nahandove, o

kna Nahandove! Jak

e cudowny jest sen w ramionach kochanki! Mniej jednak

uroczy ni

przebudzenie. Odchodzisz, a ja b

sknił w

ród

alu i pragnienia,

sknił a

po wieczór, a ty o zmierzchu zjawisz si

znowu, o pi

kna

Nahandove!

Marcelina Desbordes-Valmore

(1785-1859).

Miło

ść

, boski w

drowiec

Miło

ść

jest to w

drowiec, co niepostrze

enie W

lizn

ł si

z woli Boga ogromnym

płomieniem Mi

dzy ludzi, bł

cych w

yciu jak w potrzasku. Ka

dy wzrok

niespokojny pełen jest tych blasków.

Wi

c ratuj si

, kto mo

e! Precz, łzawe nastroje! Kocha

to nie jest wszystko,

miło

ść

nosi zbroj

, Ona jest władc

, królem,

eby go rozbroi

, Trzeba si

jej

spodoba

, nie za

słodko roi

Marcelina Desbordes-Valmore.

Ró

e Saadi

Chciałam ci tego ranka przynie

ść

moje ró

e, Ale bukiety jednak stały si

tak

e p

kły wst

ąż

ki, w które chciałam je owin

ąć

I wszystkie ró

e z mojej uleciały dłoni Ku morzu, wiatr wraz z fal

w nieznane

je goni I przecie

nie powróc

, bo wszystkie zgin

Fale stały si

przez nie czerwone jak płomie

, Sukienka moja tylko pachnie tak

jak one, Pooddychaj wi

c nimi wieczorn

godzin

...

Victor Hugo

(1802-1885).

Do pewnej pani

Dziecko! Gdybym był królem, twoje by si

stało Królestwo, berło, lud mój, korny

niesko

czenie, Dałbym okr

ty, którym wszystkich mórz za mało, Koron

i porfirów

kunsztowno

ść

wspaniał

- Za jedno twoje spojrzenie!

Gdybym był bogiem, dałbym powietrze wraz z ziemi

, Zło i dobro, gdy na nie

władz

moj

run

, Chaos i wspaniało

ci, co w chaosie drzemi

, wieczno

ść

niesko

czono

ść

- to wszystko zamieni

Na jeden twój pocałunek!

Victor Hugo.

Do kobiety

Kiedy ju

zasn

, podejd

do mnie, moja miła, Tak, jak si

przed Petrark

Laura

zjawiła, A kiedy mnie twój oddech mu

nie cho

przez chwil

, Usta rozchyl

ród my

li moich czarnych w

alu i w mozole Zbyt długo go

ci troska na

pos

pnym czole, Gdy nad nim twe spojrzenie jak gwiazda zawi

nie, Ono

rozbły

nie!

A wtedy pocałunek złó

na moich wargach, Jego czysto

ci teraz

aden grzech nie

starga, Cho

moja miło

ść

w tobie kobiet

przywoła, Nie za

Anioła!

Victor Hugo.

Skoro piłem...

Skoro piłem z twojego pełnego kielicha, Skoro uj

ła

w dłonie me pobladłe

czoło, Skoro ju

wiem, jak słodko potrafi oddycha

Dusza twoja, cho

yciem

twoim bł

dne koło,

Skoro było mi dane słysze

, jak mówiła

Słowa tajemne, które serce twoje roi,

Widzie

twe łzy, gdy w u

miech smutek ustroiła

, Usta twe na mych ustach, oczy

twe na moich,

Skoro widziałem promie

gwiazdy twej z ukrycia Nieustannego mroku, co jasno

ść

jej chmurzy, Skoro upadł na samo dno mojego

ycia Z

ycia twego wyrwany płatek

twojej ró

Krzykn

dniom, które p

niby r

cze konie: Mijajcie, ja si

teraz staro

nie boj

! Mijajcie, kwiat wasz zwi

dnie, w nico

ci utonie, Kwiaty w mej duszy

zawsze tylko moje!

Cho

je stargacie, szkoda waszego mozołu, W wazonie mym nic barwy ni woni nie

zmienia, W duszy mej wi

cej ognia ni

li w was popiołu, W sercu wi

cej miło

w was zapomnienia!

Aloysius Bertrand

(1807-1841).

Madame de Montbazon

"Madame de Montbazon była prze

liczn

kobiet

, która zmarła z miło

ci - co

nale

y rozumie

dosłownie - do kawalera de la Rue, gdy

jej nie kochał."

Saint-Simon,

|Pami

tniki

Słu

żą

ca ustawiła na stoliku z laki wazon z kwiatami i woskowe

wiece, których

odblaski migotały

ółto i czerwono na bł

kitnym jedwabiu po

cieli chorej. "Czy

dzisz, Marietto,

e on przyb

dzie?" -

"Och, prosz

, niech pani za

nie cho

na chwil

, madame." "Tak, usn

wkrótce, by

marzy

o nim przez cał

wieczno

ść

W tej chwili dały si

słysze

kroki na schodach. "Ach, gdyby

to był on!" -

szepn

ła z u

miechem.

Był to mały pa

, który przyniósł pani de Montbazon od królowej konfitury,

ciasteczka i napoje na srebrnej tacy.

"Ach, on nie przyszedł - wyszeptała - on ju

nie przyjdzie! Marietto, daj mi

jeden z tych kwiatów, którymi oddycham i które miłuj

z miło

ci do niego!"

I pani de Montbazon, zamkn

wszy oczy, z ustami dotykaj

cymi kwiatów,

znieruchomiała. Umarła z miło

ci, oddaj

c dusz

zapachowi hiacyntów.

Gerard de Nerval

(1808-1855).

To dziewcz

tko przeszło z bliska

To dziewcz

tko przeszło z bliska Szybko i od ptaka l

ej, A w jej r

ku kwiatek

błyska, Piosnka d

czy w ustach jej.

Tak, to ona, bez w

tpienia, wymarzon

była "ni

" Jeden promyk jej spojrzenia

Ciemno

ść

by roz

wietlił zł

...

Lecz nie! Młodo

ść

ma sko

czona, Dar nie mnie, promyczku, nie

... Muzyka, ta

, ta ona, Ten czar - wszystko pierzchło gdzie

Gerard de Nerval.

El Desdichado*

(* nieszcz

sny)

To ja, tajemnic pełen, samotny przesmutnie, Ja, Ksi

ążę

Akwitanii na strzaskanym

tronie, Zmarła mi gwiazda, inne zdobi

moj

lutni

, Na której czarne sło

melancholii płonie.

Ty, co

w mroku grobowym pociech

mi była, Zwró

mi morze italskie, Pauzylipu

skały, Kwiat, miły sercu, kiedy rozpacz je trawiła, Altan

, gdzie winoro

l ró

oplatały.

Lusignan ze mnie? Byron? Febus? Mo

e miło

ść

? Królowa całowała moje czoło, ono

Pami

ta grot

syren, pieszczot

minion

...

Dwa razy przed korabiem moim morze l

niło, Gdy lira Orfeusza rozbrzmiewała

tonem Podobnym szeptom

tej i krzykom szalonej.

Alfred de Musset

(1810-1857).

Łucja

A kiedy mi nadejdzie kres, Niech

e mnie wierzba ukołysze, Kocham jej li

cie

pełne łez, I melancholi

jej, i cisz

, Chc

, by si

lekko cie

jej słał Na

ziemi

, tam, gdzie b

spał.

Siedzieli

my w ten wieczór obok siebie sami. Marz

c schyliła główk

i po

klawesynie Rozperliły si

palce. Biała r

ka płynie Jak szept, rzekłby

e oto

trzepoc

nad nami Zefirowe skrzydełka, trzciny dotykaj

I z l

ku,

e pobudz

ptasz

ta, pierzchaj

Melancholijnych nocy parne niepokoje Wokoło unosiły si

, ulatywały Z kwiatów.

by, kasztany wszystkie li

cie swoje Kołysz

c, stały w parku

ałosne. Płakały.

Wsłuchani w moc cudownych, wiosennych uroków, Co przez otwarte okno wion

zapachami, Nie słyszeli

my wiatru, tylko pustk

wokół. Mieli

my lat pi

tna

cie

i byli

my sami. Ja patrzyłem na Łucj

, włosy jak len miała, Nigdy

adne ocz

nie stan

słodsze, Do

adnych czystszy bł

kit niebiosów nie dotrze. I tylko

ona dla mnie na

wiecie istniała. Kochałem po bratersku ach to oczywiste, To

wszystko, co płyn

ło od niej, było czyste! Długo trwało milczenie. Dotkn

łem

jej r

ki I widziałem na czole jasnym zamy

lenie, I czułem,

ledz

c ka

de Łucji

poruszenie, Jak bardzo leczy

e z wszelkiej udr

ki Co

, co si

yciu

cieszy bli

niacz

urod

: Młodo

ść

czyjego

serca i oblicza młodo

ść

. Wysoko

zal

nił ksi

ęż

yc na bezchmurnym niebie I w srebrn

sie

je uj

ł - noc ju

srebrna cała, Zobaczyła w mych oczach ja

niej

siebie I lekko u

miechn

ła si

i za

piewała. Harmonio, o harmonio, ty córo

ało

ci! Ciebie geniusz uczynił

zykiem miło

ci! Z Italii przyszła

ku nam, do Italii z nieba! O słodka mowo

serca, ty jedna wyra

asz L

kliw

l, ty my

li niczym nie zniewa

asz, Przed

oczami ludzkimi kry

ci si

nie trzeba! Któ

wie, co młodo

ść

e usłysze

twych wzdycha

, Gdy tob

, boska,

yje, i tob

oddycha, Gdy, jak ty smutna,

jasnym twoim głosem

piewa? Ujrze

na wzrok tylko i łz

, kiedy płynie,

cej tłum nie zobaczy, tajemnica ginie Jak tajemnica morza, nocy, sekret

drzewa!

Patrz

na ni

. Wsłuchani jeste

my ogromnie W nas samych, t

tni echem romans ju

sko

czony. Zaci

ąż

yła jej główka, oparła j

o mnie. Usłyszała

w swym sercu j

Desdemony, Dziecko biedne! Płakała

, przystała

ród skargi, By moje usta

twoje całowały wargi, Na twoim bólu wtedy pocałunek kładłem. Tak

tuliłem, zimn

i pobladł

, Układaj

c do trumny w dwa miesi

ce potem. Zgasła

ró

yczko krucha, w naj

wie

szym rozkwicie, Twoja

mier

miała u

miech tak

słodki, jak

ycie. Tak, w kołysce oddano ci

Bogu z powrotem.

Tajemnico

cian czystych jak niewinne szaty, Piosenki, zadurzenia i dziewcz

słowa O tajemny uroku, co

wiat zawojował, Co

targn

ł Faustem w progu domku

Małgorzaty, Prostoto lat najmłodszych, có

stało z wami? Pokój, dziecko,

twym cieniom i wieczystej ciszy.

egnaj! Twoje paluszki nie dotkn

klawiszy

Nigdy ju

, tak jak kiedy

, letnimi nocami...

A kiedy mi nadejdzie kres, Niech

e mnie wierzba ukołysze, Kocham jej li

cie

pełne łez, I melancholi

jej, i cisz

, Chc

, by si

lekko cie

jej słał Na

ziemi

- tam, gdzie b

spał.

Alfred de Musset.

Do pani G.

W podró

y, zdaniem moim, dotkliwie uwiera Sytuacja, gdy pada i wiatr wokół

czy, Gdy budzisz si

, wymi

ta, martwi ci

zła cera, A w omnibusie s

siad,

prostak, no có

, dr

czy.

Moim zdaniem na istne szale

stwo zakrawa Wysyłanie miło

ci w podró

, któ

zdzier

y? Z Heloiz

owa udała zabawa, Lecz czy bywa si

w lusterku

ober

Sukienka biała, według mnie, czy szal z połyskiem, Gładka po

czoszka, tak

e i

paznokcie czyste To, rzekłbym, w czas miło

ci dopiero wiek złoty!

Pani si

mym wywodom przychyli, sprzeciwi? Jedno tylko w tym wszystkim ogromnie

mnie dziwi: Gdy si

kocha, nie starcza czasu my

o tym.

Alfred de Musset.

Piosenka Barberiny

Bł

dny rycerzu, który w dal wyruszasz, Có

ciebie zmusza I

ść

po sam kres?

Nie wiesz to, miły,

e noc blaski zmiecie I

e na

wiecie Nie ma nic prócz łez?

Ty, który s

dzisz,

e miło

ść

zdradzona I w sercu skona, Sk

e o tym wiesz?

Niestety, miły, i z twojej wyprawy Po laur sławy Pył zostanie te

...

kny rycerzu, który w dal wyruszasz, Có

ciebie zmusza, By

porzucał mnie?

płakała, b

wspominała,

powiedział: "Mała, Kocham oczy twe"...

Alfred de Musset.

Piosenka Fortunia

Pewnie s

dzicie,

e si

dowiecie, Kim ona jest. Nie zdradzi tego za nic na

wiecie

aden mój gest.

Zata

czmy w koło, poł

czmy głosy, Ot, w refren ten,

e j

miłuj

e ma włosy

Jasne jak len.

Uczyni

wszystko, co mi rozka

e, Jeden jej znak, I

ycie nawet oddam jej w

darze, Gdy zechce tak.

Gdy odtr

cona miło

ść

zraniła, Miecz w sercu tkwi, Dusza rozdarta b

dzie

krwawiła Po wszystkie dni.

Nikt si

nie dowie, czyj to czar sprawił,

em kochał

le, Raczej mi umrze

, ale

wyjawi

Sekret mój - nie.

Teofil Gautier

(1811-1872).

Do ró

owej sukni

Jak

e mi si

podobasz w tej sukience, która Rozbiera ci

beztrosko, Odsłania

piersi twoje o kr

głych konturach, Rami

wyziera z niej bosko!

Zwiewna si

wydaje jak pszczele skrzydełko,

wie

a jak kwiat pomara

czy,

Materia jej cudowna jest ró

mgiełk

, Co wokół ciebie ta

czy!

Z naskórka twego na jedwab si

lizga Srebrzystym zda si

dreszczem, Tkanina

owa zdaje si

umizga

Połyskiem srebrzystszym jeszcze.

e u ciebie ta przedziwna szata Z ciałem twoim w jedno

ci? Ów

ywy w

tek,

co z tw

skór

zbratał Odblaski ró

owo

ci?

Czy

barwy wzi

ła swe od barwy zorzy, Czy muszli, co Wenus zrodziła, Czy p

czka

piersi, kiedy si

otworzy, Sk

d ta ró

owo

ść

tak miła?

e tkanin

pomalowano Ró

ami wstydliwo

ci? Nie. Po sto razy kolor jej

zmieniano Gwoli doskonało

ci!

Odrzu

precz sukni

, bo chocia

nowa, Ci

ąż

y ci tak natr

tnie, Staniesz si

ksi

ęż

Borghese, Canova Rze

biłby ciebie ch

tnie!

Fałdy materii s

to usta moje, Co piekło

żą

dzy wieszcz

, A boskie ciało twe

owin

zwoje Tuniki moich pieszczot.

Teofil Gautier.

Ostatnia pro

Kocha

zacz

łem dawno ju

, Kocham ci

od osiemnastu lat, Czas mój min

ł,

gdy ty ró

żą

ró

, Zima ze mnie, gdy ty ci

gle kwiat.

Ja ju

tylko białe lilie cmentarne Ujrz

wokół siebie dookoła, Wkrótce trawa

grobu mnie zagarnie,

eby ukry

fałdy mego czoła.

Blade moje sło

ce w zmierzch si

nurza I za horyzontem znikn

ąć

e, Tam, na

szczycie pos

pnego wzgórza, B

dzie wkrótce me ostatnie ło

Och, gdyby

z ust twoich spłyn

ąć

mógł Pocałunek, cho

spó

niony, na me wargi,

Zabrałbym go w m

ostatni

z dróg, Aby wreszcie spocz

ąć

móc bez skargi.

Charles Baudelaire

(1822-1867).

Egzotyczny zapach

Widz

wysp

leniw

, gdzie natura rodzi Drzewa wiecznie szcz

ęś

liwe, owoce

soczyste, Tam, gdzie m

ęż

czyzna, pr

ęż

ny i gibki, uwodzi Kobiety, których oczy

zuchwałe, lecz czyste.

Zapach mnie twój prowadzi w klimat-cud i nagle Widz

port, w nim kł

ce si

maszty i

agle, Których tam fala morska spoczynkiem nie darzy, Widz

tamaryndowca, jak w zieleni tonie, Nozdrza moje chwytaj

chciwie jego wonie,

Pomieszane w mej duszy z pie

marynarzy.

Gdy w ciepły zmierzch jesienny, zamkn

wszy powieki, W zachwyt wprawia mnie

zapach piersi twej gor

cej, Widz

beztrosk

brzegów faluj

cej rzeki, Której

blaskiem zachwyca si

znu

one sło

ce.

Charles Baudelaire.

mier

kochanków

dziemy mieli ło

e, pełne w

tłych woni, Tak przepastne jak grobu przesmutne

otchłanie Oto na eta

erce kwiat ku nam si

kłoni, Tak smutny, jak dalekie jego

zakwitanie.

Serca, gdy po

egnalnych łakn

ce po

arów, Zakl

te w jedno, jednym stan

płomieniem, Jak bli

niacze zwierciadła miłosnego

aru My

li naszych, gdy

czuło

ść

woła o spełnienie.

O zmroku, co barwami opalu zachwyca, Poł

czy nas jedyna owa błyskawica, Jak

długi szloch, nad którym rozstanie zawi

nie.

A potem w uchylonych drzwiach Anioł si

zjawi, Wierny, pełen rado

ci, owa

rado

ść

sprawi,

e lustra znowu zal

, a płomie

znów try

nie.

Charles Baudelaire.

Klejnoty

Najdro

sza była naga. Znała serce moje - Klejnoty jeno na niej dyszały

rozkosz

, D

ce ich bogactwo d

wigała jak zbroj

, Któr

maureta

scy

niewolnicy nosz

Snop iskier brylantowych blask rozsiewa dziki, Klejnoty zda si

szyderczo brz

, Cały ten amalgamat

wiatła i muzyki Budził i budzi we mnie

ekstaz

szale

Legła na ło

u wreszcie. Wreszcie pozwoliła, Bym j

kochał. W u

miechu rozkoszy

nie kryła, Słodycz miło

ci mojej uparcie kruszyła Kaprysy jej - w nadmorsk

skał

fala biła.

Utkwiła we mnie oczy. Tygrys pokonany, Przeci

ga si

, lubie

na, zarazem

niewinna, W nagłych skr

tach, gotowa do ci

głej przemiany, Staje si

z ka

chwil

inna, coraz inna.

Rado

dla mych oczu, zda si

, niezmierzon

, Te łab

dzie, co, l

oliwkowo, płyn

: Wi

c biodra jej i uda, nogi i ramiona, Brzuch i piersi,

dojrzałe z mej winnicy wino,

Sun

ły ku mnie, spokój mój zdruzgota

chciały, Chytrzej ni

li anioły zła, i

bezpowrotnie, Pragn

ły str

dusz

z kryształowej skały, Gdzie jej było

spokojnie wielce, cho

samotnie.

A lampa dogasaj

c rozpraszała cienie I prószyła w sypialni

wiat

ró

, A

gdy strzeliło w gór

jasne jej westchnienie, Czerwieniła kochance skór

bursztynow

Charles Baudelaire.

W

ąż

O droga moja, moja oboj

tna, Chc

, by twe ciało Niby materia l

ca, skr

tom

tna, Zamigotało!

Brodz

cy w twoich warkoczy g

stwinie, Gorzko pachn

cych, W morzu bł

kitu,

zu, który płynie W falach gin

cych,

Ja, niby okr

t, ja, nagle ockni

ty O

wicie, w wichrze, Chc

, by mnie morskie

poniosły odm

ty W niebo najcichsze.

Oczy twe

adnej prawdy nie odkryj

Łz

, czy pieszczot

, To dwa klejnoty z lodu,

a w nich

I stal i złoto.

Widz

, jak krok twój spr

ęż

a si

, rozpr

ęż

a, Zwija, rozwija, Zda si

e widz

cego w

ęż

a Na ko

cu kija.

ęż

ar twych my

li główk

dziewcz

Łagodnie kłoni, Chwiejesz si

lekko i

tak, jak si

wdzi

Młodziutkie słonie,

Pochylasz ciało, wysmuklasz si

cała, Przy tobie płyn

, A ty tu

przy mnie

wzdłu

mojego ciała Si

gasz w gł

bin

Ta nawałnica, słysz

, gro

nie

piewa, Grzmi lodowcami, Gdy wilgo

twoich ust

nagle pol

niewa Mi

dzy z

bami!

Wiem, gorzkie wino zawsze zwyci

ęż

ało, Pite szklankami, Niebo wilgotne teraz mi

usiało Serce gwiazdami!

Sully Prudhomme

(1839-1907).

Zim

Zim

, kiedy dni płyn

w monotonnym smutku, Biedne gniazdka ptasz

ce gin

powolutku, Wiatr pod niebem z ołowiu puste je kołysze, Zimne, mro

nie zakl

te w

skamieniał

cisz

A potem, gdy wiosenne zawiej

podmuchy, Nie znajdziemy na trawie szkielecików

kruchych, Cho

my chcieli szuka

i wszystkie pozbiera

. Czy ptasz

ta si

kryj

, kiedy chc

umiera

Czy miło

ść

nasza, krucha tak w ogromie

wiata, Stanie si

w oczach Boga

nico

po latach? Niech

e zal

ni bł

kitem, nim we mgłach utonie Łz

, bo

przecie

cho

jedna łza zostanie po niej.

Sully Prudhomme.

P

kni

ty wazon

Kryształ, gdzie kwiat umierał sennie, Potr

cił wachlarz, mały znak, Lecz wazon

prysł, l

nił tak promiennie Dot

d, a teraz smutno tak...

Male

kie zło, ale codziennie Gdy rano j

trzy - chochlik zła - Niedosłyszalnie,

bezpromiennie Uczyni to, co czyni

ma...

Jasna kropelka smutnie d

czy, Gdy po szkle spływa, kwiatek zwi

dł, Nikt nie

wie nic, a kryształ j

czy, Tss... Cierpi bardzo, id

cie st

d...

Nie tkni

ty krzywd

w oczach

wiata, Co cz

sto, s

c, czyni bł

d, Kto

płacze

- rana ro

nie w lata - Kto

cierpi - tss, odejd

cie st

d...

Sully Prudhomme.

Piosenka

Gdyby

mogła zadziwi

ogromem Łez samotnika, tego "bez ogniska",

Przeszłaby

e nieraz przed mym domem Zupełnie z bliska.

Gdyby

wiedziała, co mog

, panienko, Zrodzi

w przesmutnej duszy oczy jasne,

e spojrzałaby

w moje okienko, Jak w szcz

ęś

cie własne.

Gdyby

wiedziała, ile szcz

ęś

cia mog

narodziny serca w sercu, Bo

e! Wtedy

jak siostra, cicho, na mym progu Siadłaby

e...

Gdyby

przeczuła,

e w mym sercu, tajnie, Rozkwita ogród mojego kochania, Drzwi

otwarła i weszła, zwyczajnie, Bez zapukania...

Sully Prudhomme.

Najwła

ciwsza chwila dla miło

Najwła

ciwsza chwila dla miło

ci To nie moment, gdy si

mówi: kocham, To ułamek

cichej szcz

ęś

liwo

ci, Cho

czasem osmucimy troch

Ona tkwi we współporozumieniu, W nagłym, a przelotnym serca zrywie, W tej niby-
powadze, w której cieniu Sekret si

miecha pobła

liwie.

To ów dreszcz ramienia, kiedy na nim Kładziesz palce dr

żą

ce, chwila owa, Gdy

to, niby wspólnie zaczytani, Nie przeczytali

my ani słowa,

Czas ów, kiedy usta s

zamkni

te, A wstydliwo

ść

sama tyle wró

y, Kiedy serce

cisz

przenikni

te Otwiera si

z wolna, jak p

k ró

Stephane Mallarme

(1842-1898).

Gdy zechcesz

Gdy zechcesz b

dziemy si

kocha

Ustami twoimi w

ród ciszy, Ta ró

a zepsuje to

nieco Złem, cho

tego zła nikt nie słyszy.

Nigdy

piew tak bardzo nie pragn

ł Zal

twoimi ustami, Którymi b

dziemy si

kocha

W milczeniu, co kr

ąż

y nad nami.

Niemy, niemy purpur

rozbłysn

ł Sylf, co kołuje w

ród nas,

ar pocałunku

prysn

ł, Stał si

skrzydełkiem i zgasł, Je

li zechcesz, b

dziemy si

kocha

Stephane Mallarme.

O najdro

sza z oddali

O najdro

sza z oddali, bliska tak i biała, Gdy marzenie o tobie raje przyszłe

wie

ci, Balsam rzadki, tajony w

ród kłamliwych tre

ci, Co zamkn

ąć

nie daje

w omszałych kryształach.

Wiesz o tym, tak! Min

ły ju

lata, lecz wsz

dzie Widz

miech cudowny twój, to

on przedłu

a Przepi

por

letni

, gdy zakwita ró

a, Ta z wczoraj, co i jutro

tak

e ró

żą

dzie.

Serce moje niekiedy twoje pragnie spotka

ród nocy, kiedy czuło

ść

przyzywa

słodka, A uwznio

la si

szeptem, mowa to siostrzana.

Mał

twarzyczk

twoj

dały mi niebiosa, Kiedy cicho oznajmiasz mi,

e jest ci

znana Inna rozkosz, gdy usta moje w twoich włosach.

Paul Verlaine

(1844-1896).

Zwierzenie

Ach, oaristis! Pierwsze miło

nice moje! Złoto włosów, blask oczu, rozkwitanie

ciała, Jego młodo

ść

, zapachów słodkie niepokoje I spontaniczno

ść

pieszczot,

zrazu tak nie

miała!

Jakie

to ju

odległe sny - ta pierwsza rado

ść

Naiwno

ci! Niestety! Cały ów

wiek złoty Wiosny! Na niej si

cienie czarnej zimy kład

, Znudzenie i odraza, i

gorycz t

sknoty!

Dzi

jam pos

pny, bardzo sam i zrozpaczony, Jak kto

, kto zlodowaciał w smutku

niezgojonym, Osierocony, bł

ród własnej biedy.

O kobieto, w czuło

ci słodka cho

szalona, Łagodna, zamy

lona, nigdy nie

zdziwiona, Która w czoło, jak dziecko, całuje niekiedy!

Paul Verlaine.

Rozmowa sentymentalna

W parku gdzie sm

tne drzewa ku ziemi si

chyl

, Dwie postacie zjawiły si

oto

przed chwil

Oczy ich martwe, ustom niesporo oddycha

, A co do siebie mówi

tu, zaledwie

słycha

W starym parku, samotnym, chłodem osmuconym, Dwie zjawy chc

ywi

, co dawno

minione.

- Pami

tasz ten szał zmysłów, który nas op

tał? - Czemu to zapragn

ła

, bym o

tym pami

tał?

- Czy nie dr

y serce twoje, gdy wołaj

mnie? Czy widzisz mnie czasem zaduman

- Nie.

- Te niewypowiedziane pi

kne dni szcz

ęś

liwe, Gdy pocałunek ł

czył nam usta? -

liwe.

- Niebo

liczne, ogromn

nadziej

ęż

arne? - Nadzieja, pokonana, pierzchła w

niebo czarne.

Gdzie

, w burzany ich owa powiodła rozmowa I tylko noc - jedyna - słyszała te

słowa.

Paul Verlaine.

Jest na cmentarzu drzewo pewne

Jest na cmentarzu drzewo pewne, Najbujniej w

wiecie ulistnione. Nie przez

konwenans zasadzone, Cienie wzdłu

grobu rzuca zwiewne.

Latem czy zim

na tym drzewie Zawodzi ptak w przeczystym

piewie, A piosnka

jego smutnie wierna.

Drzewo i ptak to nasza dola, Czas liczy nasze dni prze

yte, Ach, trwa

jeszcze u twych kolan!

! Musz

jednak, pi

kna moja, Nico

ci podda

złowieszczej, Czy cho

twym sercu

jeszcze?

Artur Rimbaud

(1854-1891).

Komedia w trzech pocałunkach

Ach, naga była prawie cała, A gał

ąź

na ur

gowisko Z ogrodu w szyby uderzała Tak

bardzo blisko, bardzo blisko.

Zasiadła w du

ym krze

le, tkliwie Splotła ze sob

obie r

ce, I tylko dr

ały

niecierpliwie Stopy dziewcz

ce, tak dziewcz

ce.

Ujrzałem promyk zagubiony, Jak motyl, co skrzydełka mru

y, Na ustach jej, na

piersiach stromych, Le

ał jak owad w płatkach ró

Pie

ciłem stopy jej co chwila, Zgrzytliwie

miała si

i długo, Sko

czyła w

wiolinowych trylach Jak krwaw

gdzie

w krysztale strug

Schowała stopy pod koszul

. "Przesta

" - krzykn

ła, jakby chciała Ukara

mnie,

em pie

cił czule, Lecz

miała si

, wi

c udawała.

Ucałowałem biedne oczy. Czuj

c pod warg

powiek dreszcze, A

nagle głowa jej w

tył skoczy: "Och, to jest rozkoszniejsze jeszcze!"

"Powiem co

panu, prosz

pana..." Słów reszt

scałowałem cał

miała si

ukontentowana, Wi

c wszystko jej si

podobało...

Ach, naga była prawie cała, A gał

ąź

na ur

gowisko, Z ogrodu w szyb

uderzała

Tak bardzo blisko, bardzo blisko.

Artur Rimbaud.

Pustynia miło

Była to tym razem kobieta, któr

ujrzałem w mie

cie, Mówiłem z ni

, ona ze mn

ałem w łó

ku, w ciemno

ciach. Powiedziano mi w pewnej chwili,

e jest ona u

mnie. I ujrzałem j

obok mnie, oddała mi si

. Zaległa ciemno

ść

. Ogarn

ł mnie

wielki niepokój, Mnie okrywały łachmany, ona nale

ała do wielkiego

wiata.

Nale

ało nakaza

jej odej

ść

, co za strapienie! Posiadłem j

, pozwoliłem jej,

prawie nagiej, upa

ść

z łó

ka. I, w mojej niewypowiedzianej słabo

ci, spadłem na

. I wci

ąż

w ciemno

ciach tarzałem si

wraz z ni

ród dywanów. Ogromna

lampa w s

siednim pokoju rozczerwieniła inn

. Wtedy kobieta znikła. Łez wylałem

cej ni

Bóg mógłby

żą

ich ode mnie. Wyszedłem do miasta, które nie miało

granic. O utrudzenie! Czułem si

zatopiony w głuchej nocy po ucieczce

szcz

ęś

cia. Była to jak gdyby noc zimowa ze

niegiem, pragn

cym zdusi

wiat na

zawsze. Przyjaciele, do których krzyczałem: Gdzie ona jest, dawali odpowiedzi
pełne fałszu. Stan

łem przed witra

ami, tam, dok

d ona udawała si

co wieczór.

Biegłem po zasypanym ogrodzie. Odepchni

to mnie. Niezmierny był mój płacz.

Zaszedłem w ko

cu do miejsca, pełnego kurzu, Siadłszy na rusztowaniu,

wypłakałem tej nocy wszystkie łzy. Poj

łem,

e nale

dzie ona do własnego

ycia po wszystkie dni. I

e, gdyby wróciła, owa chwila dobroci byłaby dłu

sza

wiatło gwiazdy. Nie wróciła i nie wróci nigdy. Uwielbiona, która przyszła

do mnie, o czym nigdy nie potrafiłbym marzy

. O doprawdy, tym razem płakałem

bardziej zapami

tale ni

wszystkie dzieci

wiata.

Georges Rodenbach

(1833-1898).

Nieobecno

ść

Tak, nieobecno

ść

czyni swoje. Kiedy pani Spojrzała potem na mnie, bez łez,

oboj

tnie, Była to ju

jedynie nieczuło

ść

bez granic, Pos

g na grobie mojej

miło

ci, tak pi

knej.

A kiedy, by w jej sercu roznieci

wspomnienia, Chciałem mówi

o szcz

ęś

ciu

dawnych naszych losów, W serce jej, niby w studni

, wpadły echa brzmienia Mych

słów, i znikło wkrótce dr

enie mego głosu.

Renee Vivien

(1811-1909).

Przedłu

noc

Przedłu

noc, bogini, niech nas ona spali, Oddal od nas

witanie o sandałach

złotych, Ju

srebrne zmierzchu strzały gdzie

z morza, z oddali Rozpoczynaj

swe loty.

Kocham twe włosy, w cieniu złotych osłon skryte, Szkarłatne tak, jak bywa dzie

w purpurze sło

ca, Gdy wino z kwiatów, wino z gwiazd nocy wypite Chce miło

bez ko

ca.

Nie wiemy, co daruje nowy dzie

, gdy wstanie, Nie wiemy, co nam niesie w swych

kach jutrzenka, Dr

yjmy wi

c przed przyszło

, wci

ąż

nasze kochanie Jutra

ka.

Widz

twój blask, cho

oczy si

przed

wiatłem mru

żą

, U

cisk nasz, nim

znikniemy, niech zdwoi sw

moc, Bogini, co powolnej

yczysz

mierci ró

om,

Przedłu

noc...

Emil Verhaeren

(1858-1916).

Słowa twe

Słowa twe w wieczór owy tak przepi

knie brzmiały,

e niew

tpliwie kwiatów

girlanda spl

tana Pokochała nas dwoje, a wi

c kwiaty chciały Nas poł

czy

spadły na nasze kolana.

Mówiła

o tym wszystkim, co si

stanie z nami, Gdy jak owoc dojrzały i los nasz

dojrzeje, Jak to p

przeszkody wszelkie, a my sami Pójdziemy w staro

ść

która

yczliwie si

mieje.

Twój głos wi

zał mnie z tob

jak u

cisk serdeczny. Miło

ść

twa tak spokojn

kusiła urod

em, pełen szcz

ęś

cia ujrzał nasz los ostateczny, Spl

tane

cie

ycia, co do grobu wiod

Charles van Lerberghe

(1861-1907).

Wybacz mi

Wybacz mi, moja miło

ci,

e nie widz

ciebie moje oczy, które s

pełne ciebie,

e budz

obok ciebie tak cudownej, A nie widz

tej cudowno

ci, tak jak

kwiat, Nie dostrzegaj

cy jutrzenki, która go dotyka.

Wybacz mi, je

li oczy moje dzisiaj Nie odró

niaj

ciebie od

wiatła, A twojego

miechu Od twoich łez, pełnych zdumienia.

Wybacz mi, je

li ciebie słucham, Nie słysz

c ci

e nie wiem, Czy to ty, moja

miło

ci, mówisz do mnie, Czy moje serce, które wzdycha cichutko.

Wybacz mi, je

li słowa twoje Unosz

dookoła moich uszu, Jak

piew w

bł

kitnym powietrzu, Albo skrzydło wiatru w moich włosach.

Wybacz mi, je

li dotykam ciebie w sło

cu, Je

li moje usta Dotykaj

ród

wie

ci zmierzchu Mimo woli.

Wybacz mi, kiedy wydaje mi si

e jestem blisko ciebie tam, gdzie ciebie nie

ma, Je

li szukam ci

, kiedy by

e Ty wła

nie spoczywasz w moich ramionach.

Guillaume Apollinaire

(1880-1918).

Miło

ść

, wzgarda i nadzieja

Tuliłem ci

w ramionach jak goł

bka Jak dziewczynk

Wzi

łem ci

z cał

twoj

kno

bogatsz

wszystkie zło

a Kalifornii W czasach

gor

czki złota Syciłem moj

erotyczn

zachłanno

ść

miechem twoim Twoimi

spojrzeniami twoim dr

eniem W dyspozycji mojej miałem nawet twoj

dusz

Kiedy

obejmowałem ci

kurczowo a ty znosiła

Moj

moc i panowanie S

dziłem

e wzi

łem

to wszystko a były to tylko zwidy I stałem si

podobny do Ixiona po owej chwili

Kiedy kochał si

w wyobra

eniu tej któr

nazywaj

Her

czy

Niezwyci

ęż

Junon

I który mo

e poło

Na ułudzie i który myli si

który wierzy

e wypełni ramiona swoje Niebia

skim lazurem S

dziłem

e wzi

łem

we władanie całe Pi

kno a przecie

miałem tylko twoje ciało Ciało niestety nie

posiada wieczno

ci Ciało mo

e za

rado

ci ale Nie zawiera miło

ci I teraz na

pró

no Mógłbym próbowa

zgasi

Umysł twój On ucieka ode mnie wszystkimi

cie

kami Zaw

ęź

lony niby kł

bowisko

mij Które rozpraszaj

na wszystkie

strony A pi

kne twoje ramiona na horyzoncie Dalekim to w

ęż

e O kolorze jutrzenki

które zwieraj

W ge

cie po

egnania I staj

pomieszany zawstydzony Czuj

czony t

miło

Któr

ty tak pogardzasz Ciało me posuwa si

naprzód

bez duszy I jak

e mógłbym oczekiwa

e odzyskam twoje ciało to z wczoraj Skoro

dusza twoja tak bardzo oddaliła si

Ode mnie I

e ciało twoje odnajdzie dusz

Jak czyni

to wszystkie ciała

ce O ty któr

posiadałem wył

cznie martw

* * *

A mimo wszystko nieraz Spogl

dam daleko czy nie nadchodzi listonosz I oczekuj

jak rozkoszy Twego listu moje serce skacze jak sarna Kiedy zobacz

nadchodz

cego wysłannika I wyobra

am sobie

e zaraz Wejdziemy do łodzi oboje

sami A mo

e w trójk

e nigdy Nikt na

wiecie nie b

dzie wiedział Nic o

naszej miłej sercu podró

y ku niczemu Ku czemu innemu I na zawsze Na tym morzu

bardziej bł

kitnym Jeszcze bardziej bł

kitnym ni

Jakikolwiek bł

kit

wiata Na

tym morzu gdzie nigdy nie zawoła si

Ziemia Dla twojej czujnej pi

kno

ci moje

pie

ni Czystsze ni

wszystkie słowa Unios

bardziej swobodne jeszcze ni

fale Czy

jest zbyt pó

no serce moje Na t

tajemnicz

podró

Oczekuje nas barka

to znaczy Nasza wyobra

nia A w rzeczywisto

ci dosi

gnie nas pewnego dnia Je

dusze spoj

ze sob

Dla nadto pi

knej pielgrzymki

* * *

Nu

e moje serce m

ęż

czyzny lampa dogasa Nalej w ni

twojej krwi Nu

ycie moje

podtrzymaj t

lamp

miło

e działo armatnie otwórz drog

I niech

wreszcie nadejdzie ów czas zwyci

ski Umiłowany czas powrotu

* * *

Ofiarowuj

mojej nadziei oczy moje owe klejnoty Ofiarowuj

mojej nadziei r

moje palmy zwyci

stwa Ofiarowuj

mojej nadziei stopy moje rydwan triumfalny

Ofiarowuj

mojej nadziei usta moje ów pocałunek Ofiarowuj

mojej nadziei

nozdrza moje wdychaj

ce Kwiaty pół-zła Ofiarowuj

mojej nadziei serce moje ex-

voto Ofiarowuj

mojej nadziei cał

przyszło

ść

Która dr

y jak mały ognik Daleko

w lesie

Guillaume Apollinaire.

La Loreley

Jasnowłosa czarodziejska

yła sobie gdzie

w oddali I sprawiła

e pomarli

wszyscy ci co j

kochali Gdy w czas jaki

w trybunale zagrzmiał głos biskupiej

ci Z góry j

ułaskawiono tyle było w niej pi

kno

ci Cudna Loreley w twych

oczach brylantowa zorza pała Od jakiego czarodzieja czarodziejstwo otrzymała

Znu

yło mnie

ycie moje oczy me przekle

stwo pali Gdy

zgin

li ci co kiedy

mniej tutaj spogl

dali Moje oczy nie brylanty moje oczy to płomienie W te

płomienie rzu

cie prosz

całe moje omamienie Pi

kna Loreley ja płon

ów

płomie

roznieciła Niechaj ci

kto inny s

dzi odk

d na mnie czar rzuciła

miejesz si

biskupie raczej ty si

za mn

wstaw modłami Umiera

mi tedy dozwól

i niech Bóg zostanie z wami Mój kochanek odszedł teraz gdzie

dalek

bardzo

drog

Sprawcie wi

c bym umrze

mogła nie pokocham ju

nikogo Ile

bólu sprawia

serce gdy on tuła si

wiecie Gdybym w moj

twarz spojrzała umarłabym i tak

przecie Biskupie niech tu przyb

dzie trzech rycerzy oddział zbrojny W klasztor

wied

cie t

kobiet

wszak jej umysł niespokojny Id

c Loro w twoich oczach

obł

kanie rozgorzało B

dziesz teraz tam w klasztorze jeno mniszk

czarnobiał

tak przyjdzie im we czworo dług

drog

przemierzy

Oczy Lory l

gwiazdami

kiedy błaga swych rycerzy Dozwólcie mi wspi

ąć

w gór

na najwy

szej skale

stan

Bym raz jeszcze ujrze

mogła stamt

d mój czarowny zamek Niech

e jeszcze

raz zobacz

stamt

d w rzece me odbicie Nim w klasztorze wie

ść

rozpoczn

dziewicze i wdowie

ycie Wtem na szczycie wiatr roztargał włosy jej i szaty

skraj A rycerze zakrzykn

li Loreley o Loreley Widz

w dole łódka płynie fala

Renu j

porywa Tam przy sterze mój kochanek on mnie dostrzegł on mnie wzywa

Serce si

w niej rozaniela dusza kochankowi rada Wi

c pochyla si

pochyla

Loreley do Renu wpada I zobaczysz j

z pewno

kiedy w kraj zawitasz ten

Złoto włosom daje sło

ce zasi

bł

kit oczom Ren

Henri de Regnier

(1864-1936).

Odeletka

Je

li mówiłem o miło

ci mojej, Mówiłem to do strumienia płyn

cego z wolna,

Który słucha mnie, kiedy si

nad nim pochylam. Je

li mówiłem o miło

ci mojej,

Mówiłem do wiatru, Który za

miewa si

i szepcze co

ród gał

zi. Je

li mówiłem

o miło

ci mojej, mówiłem do ptaka, Który mija mnie

piewaj

c Wraz z wiatrem.

li mówiłem, mówiłem w kierunku echa.

li kochałem miło

wielk

, Smutny czy radosny, To dzi

ki twoim oczom,

li kochałem miło

wielk

, To dzi

ki twoim ustom słodkim i dojrzałym, To

dzi

ki twoim ustom. Je

li kochałem miło

wielk

, To dzi

ki twemu koj

cemu

ciału i

wie

ci twych słów, A teraz szukam twojego cienia.

Oskar Miłosz

(1877-1939).

Piosenka

Oto jestem, droga moja niegdysiejsza, Kwiatów twych melancholijna wo

przetrwała, Ty

mnie jednak, moja najpi

kniejsza I najmilsza, ty

mnie nie

poznała!

Przeszło

ść

poprzez

wiatło lamp przeziera, Ty

ledziła trop moich woja

Annie, jaki

osobliwy teraz W blasku tamtych lamp zarys twej twarzy!

Lat trzydzie

ci toczyły si

koła, Przyjaciółko, jestem tu z powrotem! Dawne

nasze dni usn

ły zgoła, Usypiane dozna

kołowrotem...

- Wi

c wróciłe

, wi

c to ty, kochanie! Szybko lustro, w którym tylko zmierzch

starze

gotów, Szybko suknia w barwach z lat rozstania,

ęć

my,

ęć

dzie

twego powrotu!

- O kochanko dawna, suknia szara I gdzie

na niej tamtych chwil desenie? Lustro

zaszło bielmem, ty w nim stara, Ty, co

dzisiaj ju

tylko wspomnieniem.

Moja zamy

lona niegdy

! Wspomnie

, Roje

naszych nikt si

nie dowoła!

egnaj,

egnaj, Annie, nic tu po mnie! Lat trzydzie

ci toczyły si

koła...

Anna de Noailles

(1876-1938).

Dar

To dla was, zakochani, w wierszach tych roiłam Miłosny

wiat, A w nich, jak

dzieci w mi

ąż

szu jabłek, zostawiłam Mych z

bów

lad.

Głow

moj

i dłonie po

ród owych kartek Znale

źć

mógł, Gdzie płakałam, jak

płacze burza w

ród otwartych Na o

cie

dróg.

Ujrzycie w ksi

ąż

ce mojej czoło me i oczy I gorzki cie

, I miłosne szale

stwo,

co kirem otoczy, Gdy wnikniesz we

Zostawiam wam i jasny rumieniec mej twarzy W promieniach stu, Serce słabe, cho

tyle odwa

ne, by marzy

, Kocha

bez tchu.

Serce moje to tylko lniany kł

bek mi

kki Miłosnych losów,

wit mojego policzka,

nocy czer

i bł

kit W g

szczu mych włosów.

pam po smutnych piaskach ubogiego kraju Ostatni

z dróg, A nawet

najn

dzniejsi włócz

dzy nie maj

Tak bosych nóg.

Zostawiam wam upalny ogród, gdzie rozsnute Ró

e i las, On pachnie w wierszach

moich. I bezmierny smutek Po wieczny czas.

Anna de Noailles.

Czas

ycia

ycie gor

ce ku zmierzchowi skłania, To młodo

ść

- miło

ci pora, Krótki

czas dzieli wino od dni winobrania,

wit od wieczora.

Spraw, i

by kwietnej woni z dniem ka

dym przybyło

ród rozta

czonej fali,

Kochaj nadziej

, dum

, wysiłek - wi

c miło

ść

- To ci

ocali.

Ile

serc w pochodzie uszło nieustannym Tam, gdzie wieczna samotno

ść

, Nie

wiedz

c, co to znaczy miód i wiatr poranny W chwil

ulotn

Ile

tam istot ludzkich, drzewu s

podobne, Kiedy usycha, One nie smakowały

ycia, kiedy zdobne I w krzyk, i w cicho

ść

Nie rozsiały po

wiecie istnie

swych, jak złota, Cho

miały pełne r

ce, Teraz

zasn

ły smutne, a wieczna t

sknota Tam, i nic wi

cej.

yj i twe pragnienia rozrzu

niezliczone W dreszczu ekstazy, Kochaj, ch

tny

miło

ciom, niechaj z ciebie one Czerpi

jak z wazy.

Gorycz upoje

dzikich z

yciem toczy bój, Spraw, by, co martwe, o

yło, Niech na

twych ustach

piewa niby pszczeli rój Rado

ść

i miło

ść

A potem patrz bez

alu, jak zdradza ci

wszystko

nione w marzeniach, Rzucaj

serce twe, jak na ur

gowisko, Gdzie

w stron

cienia.

Paul Valery

(1871-1945).

Jak

e pokornie, czule

Jak

e pokornie, czule, na prze

licznym grobie, W

ród oboj

tnych pomników, Gdzie

tyle zjaw, porzuce

i miło

ci bez liku, Gdzie czar twych zm

czonych dotyków,

Gin

, padam, umieram na tobie. Ledwie wszak

e upadn

tam, gdzie nic nie czuj

Tu, gdzie grób rozpostarty ku prochom mnie wzywa, Ciebie, pozornie zmarł

ycie znów porywa, Drgn

ła

, otwarła

oczy, gryziesz i czarujesz, I co dzie

mnie na nowo pogr

ąż

asz w niebycie, Który mi dro

szy ni

ycie.

Paul Valery.

Przyjazny las

Gdy

my obok siebie szli bez słowa, Z dłoni

w dłoni id

cy ku

wiatu, My

czysto

ść

była kryształowa Po

ród mrocznych mi

dzy nami kwiatów.

Szli

my niby para narzeczonych Sami w noc na ł

szmaragdow

, Kiedy ksi

ęż

dla niedowarzonych To przyjaciel, to ba

niowy owoc.

Potem zmarli

my na mchu, daleko, Sami, po

ród łagodnego cienia Intymnego lasu,

on urzekał

Szeptem, my za

w górze, gdzie

w promieniach Pot

ęż

nego

wiatła, zlani łzami.

Lesie, kompanionie ciszy mi

dzy nami!

KONIEC

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Francuska poezja miłosna
Miłosne, Poezja, Miłosne
Kuj szczęście, Poezja, Miłosne
Miłosne, Poezja, Miłosne
Poezja miłosna
Praca zaliczeniowa POEZJA MIŁOSNA FRANCISZKA KARPIŃSKIEGO
Poezja francuska
Courths Mahler Jadwiga Miłosne wyznanie doktora Rodena
Courths Mahler Jadwiga Miłosne wyznanie doktora Rodena(1)
Poezja zasłuchaniem w miłosnej ciszy tomik I
zasady pracy z poezją
Jęz francuski w klasach dwujęzycznych klucz 2
Kuchnia francuska po prostu (odc 14) Racuchy o smaku pomarańczy

więcej podobnych podstron