Podlaskie szlaki piesze

Szlak pieszy Morgowniki – Lipsk

Szlak prowadzi dolinami dwóch największych i najbardziej interesujących przyrodniczo i
krajobrazowo rzek Podlasia: Biebrzy i Narwi. Umożliwia zwiedzanie zabytków architektury
militarnej – systemu fortyfikacji carskich w Osowcu-Twierdzy i w Piątnicy.

Przebieg szlaku:

Morgowniki – Piątnica – Drozdowo – Wizna – Góra Strękowa - Laskowiec - Barwik - Olszowa

Droga - Goniądz - Dolistowo - Jagłowo - Trzyrzeczki - Jałowo – Lipsk

Region: Dolina Narwi, Dolina Biebrzy
Kolor: niebieski
Długość: 181,3 km
Stopień trudności: łatwy; nadaje się prawie na całej długości do turystyki rowerowej; miejscami
trudno dostępny ze względu na wysoki stan wód w okresie wiosennych i jesiennych rozlewisk
Przebieg i atrakcje krajoznawcze na trasie

Szlak rozpoczyna się we wsi Morgowniki na przystanku PKS. Jest to wieś położona przy
skrzyżowaniu dróg na Olsztyn i Pisz, nad rzeką Pisą, tuż przed ujściem do Narwi. Wieś jest
atrakcyjna turystycznie, gdyż przepływająca rzeka Pisa i bliskość lasów stwarzają znakomite
warunki na odpoczynek i regenerację sił. Wygodny dojazd do rzeki przy moście oraz położona w
lesie „wiata” należąca do Nadleśnictwa Nowogród zapewnia wygodne miejsce na spotkania
towarzyskie przy ognisku.
Szlak prowadzi przez most nad rzeką Pisa przez lasy do miejscowości Pęza, dalej do Czarnocina,
by doprowadzić nas do Piątnicy.
Miejscowość słynie z malowniczego systemu fortyfikacji z czasów carskich (należących do
twierdzy Łomża, zbudowanego pod koniec XIX w.), w którego skład wchodzą betonowe Forty I, II
i III, połączone wałami ziemnymi i rozciągające się półkolem wokół Piątnicy. Najlepiej zachowany
jest Fort I we wschodniej części Piątnicy. Z wierzchołka Fortu II rozciąga się malownicza panorama
Narwi i Łomży.
W Piątnicy godny zobaczenia jest także neogotycki kościół wg. projektu Feliksa Nowickiego z
1914 r. (zburzony w 1944 i odbudowany w latach 1945-53) z wieżami z 1990 roku.
Szlak niebieski prowadzi dalej do miejscowości Kalinowo. Przekraczamy w niej granicę

Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi

, utworzonego w 1994 r. dla ochrony doliny

rzeki Narew wraz z jej strefą krawędziową. Na dalszym odcinku szlaku znajduje się jeden z dwóch
rezerwatów przyrody w Parku – utworzony w 1972 r. Rezerwat “Kalinowo”, chroniący jedyny
skrawek wielogatunkowego lasu liściastego o naturalnym charakterze na całej Wysoczyźnie
Kolneńskiej. Duże nachylenie terenu rezerwatu determinuje także występowanie tutaj roślinności
kserotermicznej (ciepłolubnej).
Po ok. 3 km dochodzimy do wsi

Drozdowo

, siedziby Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny

Narwi, mieszczącego się w otoczonym zabytkowym parkiem dawnym dworze zasłużonej dla
polskich dziejów i kultury rodziny Lutosławskich. Znajdujące się w dworze Muzeum Przyrodnicze
powstałe w 1984 r. posiada stałe wystawy prezentujące przyrodę dolin rzek Narwi i Biebrzy oraz
historię Drozdowa: „Salon dworski”, „Trofea łowieckie”, “Przyroda Kotliny Biebrzańskiej”.
Przyrodzie poświęcono w Muzeum najwięcej uwagi - ekspozycje prezentujące florę i faunę Kotliny
Biebrzańskiej są w stanie zadowolić najbardziej wybrednych. Warto przyjrzeć się bliżej
imponującej kolekcji owadów oraz różnorodności ubarwienia samców batalionów. Godny polecenia
jest założony w drugiej połowie XIX wieku przez Franciszka Lutosławskiego park podworski w

stylu ogrodu francuskiego.
Muzeum Przyrody to również miejsce ważne dla melomanów. Każdego roku odbywają się tu
koncerty muzyki poważnej w ramach festiwalu „Muzyczne Dni Drozdowo-Łomża”.
Oprócz tzw. “Dolnego Dworu” mieszczącego Muzeum warto zobaczyć murowany neoromański
kościół i plebanię z końca XIX w. oraz neoromańską kaplicę grobową rodziny Lutosławskich.
Z Drozdowa szlak biegnie przez Niewodowo, Rakowo Boginie aż do Krzewa – miejscowości,
gdzie można zobaczyć schron obronny z 1939 r. Przez Bronowo z zachowanym młynem wodnym i
kościołem parafialnym p.w. Najśw. Serca Jezusowego oraz Niwkowo dochodzimy do Wizny.
Wizna to średniowieczna osada na odwiedzanym przez Rzymian Bursztynowym Szlaku, położona
na malowniczym, wysokim brzegu Narwi. Tędy wiódł szlak handlowy z Litwy do Krakowa.
Narwią, a potem Wisłą, płynęły w dół tratwy. Tędy do Gdańska docierało drewno i inne dary lasu, a
potem, już w wieku XIX szlak ów stał się częścią trasy przez Kanał Augustowski łączącej Wisłę z
Niemnem. W Wiźnie przebywała Anna Jagiellonka i królowa Bona. Tędy odbyły swą żałobną drogę
na Wawel zwłoki króla Zygmunta Augusta. W 1664 roku rynek w Wiźnie był widownią
niecodziennego zdarzenia: na stosie spłonęła Barbara Królka, oskarżona o rzucenie czarów na
poborcę ziemi wiskiej, Wacława Jeziorkowskiego i jego rodzinę. Tu spędzała wakacje dwukrotna
noblistka Maria Skłodowska-Curie. Już w XI wieku Wizna była grodem piastowskim. Do dzisiaj
zachował się średniowieczny układ urbanistyczny, oparty na prostokątnej siatce ulic. Warte
obejrzenia zabytki Wizny to: późnogotycki kościół Św. Jana Chrzciciela, barokowa dzwonnica z
drugiej połowy XVII wieku, klasycystyczna kaplica cmentarna z pierwszej połowy XIX wieku,
wczesnośredniowieczne grodzisko z XI-XII wieku. Ze względu na strategiczne położenie, już w XI
wieku powstał tu kasztelański gród obronny – okazały drewniany zamek, umocniony izbicowym
obwodem warownym z pięcioma basztami, z murowaną wieżą nad bramą wjazdową. Zmienne były
losy wizneńskiego grodu… Do końca XIII wieku odpierał on najazdy Prusów i Jaćwingów; później
Litwinów i Krzyżaków. Często przechodził z rąk książąt mazowieckich w ręce książąt ruskich,
Krzyżaków, Litwinów. Był palony i odbudowywany. W sąsiedztwie grodu rozwijało się jednak
rzemieślnicze podgrodzie, z wolna przekształcające się w osadę miejską, aby w końcu - w roku
1435 uzyskać od księcia Władysława I pełne prawa chełmińskie.
Z Wizny szlak prowadzi wzdłuż koryta rzeki Narew, następnie przy wsi Ruś przez most na drodze
Łomża - Białystok przechodzi na lewy brzeg rzeki (na wiosnę duże zagęszczenie ptactwa wodno
błotnego). Dochodzimy do wsi Góra Strękowa, gdzie na wysokiej skarpie znajduje się schron
bojowy legendarnego Kapitana Raginisa, bohatera obrony odcinka Wizna podczas kampanii
wrześniowej 1939 r., który, mając pod rozkazami niewielu ponad 700 żołnierzy, przez kilka dni
stawiał opór czterdziestotysięcznej armii niemieckiej. Widząc zbliżający się koniec kapitan
wysadził się w powietrze. Boje pod Górą Strękową przeszły do historii pod nazwą “polskie
Termopile”.
Dalej szlak wiedzie do wsi Strękowa Góra, gdzie znajduje się centrum informacji turystycznej
“Brama na Bagna”, następnie przechodzi na drugą stronę Narwi. Tuż za wsią Laskowiec, gdzie
spotykamy żółte znaki szlaku pieszego do Tykocina, szlak wchodzi w granice

Biebrzańskiego Parku

Narodowego

, na tzw. “Carską Drogę” - usypaną wśród bagien na rozkaz carski groblą-drogą,

łączącą dwie ważne strategicznie fortece broniące zachodnich granic imperium rosyjskiego –
Twierdzę Osowiec i Forty w Łomży. Droga ta, sztucznie dzieląca tereny bagienne, jest częstym
miejscem przechodzenia zwierzyny (także łosi).
Po lewej stronie szlaku znajduje się wieża widokowa, z której rozciągają się rozległe widoki na
tereny Bagna Ławki.

Podążając dalej “Carską Drogą” mijamy wejście na ścieżkę przyrodniczą Biebrzańskiego Parku
Narodowego “Grobla Honczarowska”. Po około 4,5 km mamy kolejną możliwość zagłębienia się w
biebrzańskie bagna – na skrzyżowaniu z drogą do miejscowości Trzcianne (w prawo) możemy
skręcić w lewo na czerwony szlak – pętlę Barwik-Gugny prowadzącą przez otwarte krajobrazy

południowego basenu doliny Biebrzy. Szlak niebieski prowadzi dalej carską drogą aż do wsi
Dobarz – tam szlak skręca w lewo (początek szlaku czerwonego), biegnie przy leśniczówce Barwik
(pole namiotowe) i dochodzi do wsi Budy, a następnie prowadzi przez wieś Olszowa Droga.
ijając Fort IV “Nowy” i Fort III “Szwedzki” (punkt widokowy) - części systemu fortyfikacyjnego

carskiej twierdzy Osowiec

dochodzimy do toru kolejowego (stacja Osowiec). Stąd niedaleko już do

Dyrekcji Biebrzańskiego Parku Narodowego oraz do Fortu I – najlepiej zachowanej części
twierdzy.
Szlak niebieski przecina drogę i linię kolejową Białystok – Ełk. Dalej biegnie wzdłuż lewego,
wysokiego brzegu rzeki Biebrzy do Goniądza, miasta o ponad 450-letniej historii, w której
odgrywało ono bardzo ważną rolę jako port rzeczny, skąd spławiano płody rolne i leśne do
Gdańska. Wywodził się stąd Piotr z Goniądza (ok. 1521-71), radykalny pisarz i działacz ariański. W
mieście warto zobaczyć okazały i pięknie położony neobarokowy kościół p.w. św. Agnieszki,
wybudowany w latach 1922-24 wg projektu Oskara Sosnowskiego (projektanta kościoła św. Rocha
w Białymstoku); cmentarz z neogotycką kaplicą z 1907 r., kapliczkę św. Floriana z 1864 r.Goniądz
stał się w ostatnich latach stolicą turystyczną Kotliny Biebrzańskiej. Oferuje liczne możliwości
noclegu dla turystów o różnej zasobności portfela.
Szlak przebiega dalej przez Dawidowiznę, aby przed miejscowością Wroceń zejść na dobre z
carskiej drogi. Na tym odcinku często można dostrzec polujące nad łąkami orliki grubodziobe,
krzykliwe oraz błotniaki. Zbliżamy się do Dolistowa Starego, będącego jedną z najstarszych osad
w tym regionie. Wzmianki historyczne donoszą, że już w 1500 istniał tu kościół św. Stanisława
Biskupa. Obecnie we wsi znajduje się świątynia ufundowana w 1771 przez Izabelę Branicką. W
kościele zobaczyć można barokową rzeźbę pasji Chrystusowej, wyłowioną podobno z Biebrzy. We
wsi sporo drewnianych, zdobionych chat.

Idąc dalej drogą tuż przy samym korycie Biebrzy przez Jasionowo dochodzimy do śluzy przed
miejscowością Dębowo, gdzie do Biebrzy wpada

Kanał Augustowski

, zaprojektowany i

wybudowany przez gen. Ignacego Prądzyńskiego. Jest jednym z największych w skali światowej
osiągnięć techniki i architektury wodnej XIX-go wieku. W Dębowie możemy podziwiać
jednokomorową śluzę zbudowaną w latach 1826-27, przebudowaną w 1946 r. Dziś Kanał
Augustowski stanowi wspaniały szlak turystyczny, a pokonywanie śluz kajakiem lub statkiem
dostarcza niezapomnianych wrażeń.
W Jagłowie szlak wraca na lewy brzeg Biebrzy. We wsi można przyjrzeć się ciekawej zabudowie
architektonicznej – malownicze drewniane chaty ustawione szczytami do biegu rzeki. Ponieważ
wieś (założona ok. 1600 r.) leży niemalże w widłach Biebrzy i Brzozówki, dawnym środkiem
komunikacji były tylko łodzie. Ciekawym zabytkiem Jagłowa jest drewniana kaplica p.w. Matki
Bożej Królowej Pokoju, zbudowana w latach 1942-44 z inicjatywy ukrywającego się w Jagłowie
podczas okupacji wikariusza suchowolskiego ks. Witolda Ostrowskiego. Ołtarz w kaplicy wykonały
siostry kapucynki przybyłe podczas II wojny św. do Suchowoli.
Następnie szlak wiedzie przez wsie Rutkowszczyzna, Ciemne, Żakle (stara drewniana kapliczka i
krzyże), Podhorodnianka (schrony z II wojny św.), Horodnianka, Małowista i Trzyrzeczki.
Przechodzimy szlakiem przez największy zwarty kompleks leśny w północnym basenie Biebrzy.
Uwagę w nim zwracają pojedynczo występujące okazałe dęby liczące nawet 350 lat. Tuż przy
wejściu do kompleksu leśnego Trzyrzeczki znajduje się leśniczówka oraz zagroda rehabilitacji
dzikich zwierząt.
Szlak przebiega następnie przez wsie Kamienna Nowa i Kamienna Stara. Ta ostatnia ma bardzo
bogatą przeszłość, ponieważ w XVI i XVII wieku była siedzibą rodową Wiesiołowskich, zasłużonej
dla Podlasia szlachty, której przedstawiciele ufundowali wiele budowli w regionie, np. najstarszy
zabytek Białegostoku – kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, tzw. “biały kościółek” przy kościele
farnym. W Kamiennej posiadali swój okazały dwór wraz z zabudowaniami, z których do dziś
zachowało się niewiele. Warto jednak zwrócić uwagę na najstarszy w województwie podlaskim

zachowany do dziś kościół drewniany p.w. św. Anny z początków XVII w.
Po pokonaniu ok. 6 km docieramy do punktu widokowego na wzniesieniu, z którego podziwiać
możemy panoramę Biebrzańskich Błot. Po kolejnych 4 km kończymy wędrówkę niebieskim
szlakiem w Lipsku – niewielkim, choć starym mieście, któremu nie udało się zostać prężnym
portem rzecznym, chociaż takie były plany króla Stefana Batorego, który osadzie nadał prawa
miejskie. Obecnie Lipsk słynie ze sztuki ludowej – m.in lipskich pisanek.
Warto zobaczyć – kościół pseudogotycki z początku XX w., wewnątrz cenna ikona Matki Boskiej z
Dzieciątkiem z XVI – XVII w. Kopiec Wolności usypany jako wotum za odzyskanie niepodległości
w 1918 r. Liczne drewniane rzeźby autorstwa Stanisława i Jana Wakulińskich oraz studentów szkół
artystycznych wykonane podczas plenerów. Grób nieznanego żołnierza na cmentarzu i obelisk
„Poległym za Polskę”. Z Lipska podczas Drugiej Wojny Światowej wyruszył do walki oddział
majora „Hubala” (Henryka Dobrzańskiego).

Szlak Tatarski Duży

Szlak daje możliwość poznania tzw. 'polskiego Orientu', czyli miejscowości związanych z 300-
letnią historią osadnictwa tatarskiego na ziemiach polskich, w tym obejrzenia jedynych w Polsce
drewnianych meczetów pochodzących z XVIII i XIX w. Oprócz kultury islamu na szlaku
napotkamy ślady innych kultur i religii, od wieków współtworzących ten rejon Podlasia.

Przebieg szlaku:

Kruszyniany - Szaciły - Nietupa - Górany

- Nowa Świdziałówka - Talkowszczyzna - Wierzchlesie - Kamionka Stara - Bohoniki - Szyszki -

Sokółka

Region: Północna Białostocczyzna
Kolor: zielony
Długość: 57 km
Stopień trudności: dosyć łatwy, głównie drogi żwirowe, część asfaltowa, nadaje się do pokonania
rowerem lub, po modyfikacji trasy, samochodem.
Przebieg szlaku i atrakcje krajoznawcze na trasie

Szlak rozpoczyna się we wsi

Kruszyniany

, słynącej z pięknego drewnianego meczetu

prawdopodobnie z połowy XVIII w. oraz z odradzającej się kultury polskich Tatarów,
przejawiającej się m.in. w tradycji kulinarnej. W gospodarstwie agroturystycznym "Tatarska Jurta"
można skosztować oryginalnych tatarskich potraw.
Z Kruszynian szlak prowadzi przez miejscowości Sanniki i Szaciły do Nietupy - dawnego folwarku
tatarskiego. W połowie drogi do Sannik warto wejść na wieżę widokową znajdującą się ok. 100 m
od drogi po prawej stronie (po lewej na tej wysokości znajduje się parking).
Z wieży rozciąga się widok na rezerwat Nietupa, powołany w 1996 r., o pow. 273, 73 ha,
obejmujący ochroną częściową dolinę rzeki Nietupa. Większość obszaru pokrywają zbiorowiska
łęgowe. Rezerwat ten jest miejscem bytowania wielu rodzin bobrowych.
Przed miejscowością Górany warto odbić w prawo do wymarłej wioski

Stara Grzybowszczyzna

, z

która wiąże się fascynująca historia podlaskiego proroka Eliasza Klimowicza...

Szlak prowadzi cały czas przez Puszczę Knyszyńską, z jej strzelistymi sosnami, zwanymi sosnami
supraskimi, bądź masztowymi, a to ze względu na ich szczególne właściwości, dzięki którym były
używane w wiekach średnich do budowy statków.
Mijamy Talkowszczyznę - kolejną wieś o tatarskich korzeniach - oraz Wierzchlesie - dużą wieś na
skraju Puszczy Knyszyńskiej, w której króluje drewniane budownictwo ludowe. We wsi stoi
prawosławna cerkiew p.w. św. Jerzego z XIXw. oraz kaplica rzymsko-katolicka.
Przechodząc przez długą wieś, tzw. "ulicówkę", Kamionkę Starą, dochodzimy do drugiej wsi
tatarskiej z meczetem - do Bohonik.
Wędrówkę kończymy w

Sokółce

. Warto tam obejrzeć między innymi zbiory Muzeum Ziemi

Sokólskiej, w którym obszerną część zajmują rekwizyty związane z osadnictwem tatarskim

Nadnarwiańskie wydmy

Niewiele osób wie o tym, że piaszczyste wydmy to nie tylko atrakcja wybrzeża morskiego, ale
również nizinnych dolin rzecznych. Można sie o tym przekonać na ścieżce turystycznej
„Nadnarwiańskie wydmy” w Gminie Rutki.
Nieopodal po-PGR-owskiej wsi Grądy Woniecko

Lokalna Organizacja Turystyczna "Brama na

Bagna"

ustawiła 6 tablic prezentujących w pigułce walory przyrodnicze doliny Narwi i okolicznych

piaszczystych wydm, notabene posiadających status zabytku klasy zerowej jako siedliska człowieka
z epoki kamienia łupanego. Wśród rozległych piaskowych pagórków łatwo znaleźć pozostałości po
łupaniu krzemiennych narzędzi i kręgi wypalonego węgla drzewnego sprzed kilku tysięcy lat!
Kolorowe tablice wytyczają kilkusetmetrową trasę na której obserwować można charakterystyczne
dla Narwi gatunki flory i fauny. Nadrzeczne wydmy i ich okolice to dobry okres do obserwacji
ptaków bagiennych wiosną (bataliony, rycyki, kuliki wielkie, żurawie, czaple i inne) oraz
drapieżnych jesienią (bieliki, myszołowy, błotniaki, sokoły, sowy błotne i inne). Uważny
obserwator wyposażony w lornetkę wypatrzy szybujący nad lasem lub wydmami co najmniej jeden
z tych gatunków. Warto zachować czujność jadąc na wydmy samochodem po asfaltowej drodze
Sulin-Grądy Woniecko – Rutki, gdyż tuż przy drodze, wypatrują żeru ogromne bieliki i myszołowy,
stojąc majestatycznie na przydrożnych drzewach lub drewnianych słupach, na których też chętnie
gniazda budują bociany.
Basen Wizny, nazywany inaczej Bagnem Wizna, to naturalne przedłużenie Kotliny Biebrzańskiej w
kierunku południowym. W jego centralnym punkcie, na ostańcu wysoczyzny, powstała niegdyś
miejscowość Grądy Woniecko – wzorcowe Państwowe Gospodarstwo Rolne (PGR Wizna), chluba
socjalistycznej gospodarki. Wokół rozpościerają się duże przestrzenie łąk, kiedyś torfowisk niskich
z rzadkimi gatunkami flory, dziś zmeliorowanych, lecz wciąż stanowiących cenną ostoję ptaków,
dla których przyjeżdżają tu ornitolodzy z całego świata. Od północy przepływa rzeka Narew, która
ze swoją doliną stanowi jedną z nielicznych w Polsce naturalnych dolin dużych rzek nizinnych

Szlak Kupiecki

Ten atrakcyjny szlak podąża wzdłuż rzeki Bug, rzeki niegdyś ruchliwej i handlowej, oraz przez
okoliczne miasteczka, które przed kilkuset laty były ważnymi ośrodkami handlowymi: Drohiczyn,
Siemiatycze, Niemirów. Wart jest polecenia miłośnikom przyrody i pięknych krajobrazów (część
wschodnia) oraz zapaleńcom historii, zainteresowanych szczególnie tematyką bunkrów i schronów
bojowych (część zachodnia)

Przebieg szlaku:

Niemirów - Sutno – Mielnik – Sycze – Baciki Bliższe - Siemiatycze (część wschodnia szlaku) -

Drohiczyn – Chrołowice – Śledzianów – Arrasy (część zachodnia szlaku)

Region: Nadbużańskie Podlasie
Kolor: żółty
Długość: 86 km
Stopień trudności: miejscami trudny, nadaje się dla rowerzystów

Przebieg szlaku i atrakcje krajoznawcze na trasie

Wędrówkę rozpoczynamy w Niemirowie, miejscowości, której świetność przyniosła rodzina
Niemirów w XVI i XVII wieku, m.in. przez nadanie jej praw miejskich w 1616 r. Przez wieki to
prywatne miasto często zmieniało właścicieli.
Podczas rządów rodu Czartoryskich zbudowany został obecnie znajdujący się na rynku kościół p.w.
Św. Stanisława Biskupa i Męczennika, jedyny ocalały z pożogi wojennej dowód znaczenia miasta
w przeszłości.
Warte zobaczenia jest także grodzisko zwane Górą Zamkową z XI-XII w.
Z Niemirowa szlak prowadzi do Sutna, gdzie na wysokiej skarpie stał w XVI w. okazały dwór,
zniszczony w 1939 r. Dziś zostały jedynie resztki alei dojazdowej i parku. We wsi interesujące
przykłady zagród gospodarskich z początku XIX w.

Przez miejscowość letniskową Wajków dochodzimy do Mielnika. Jest to miejsce o bogatej i
burzliwej historii. Znajduje się tu mnóstwo wspaniałych miejsc widokowych, z których najbardziej
spektakularnym jest Góra Zamkowa z malowniczymi ruinami kościoła zamkowego z początku XV
w., cerkiew z 1825 r., drewniana cerkiew cmentarna z 1777, kościół i odkrywkowa kopalnia kredy,
oraz rezerwat "Góra Uszeście", chroniący rośliny ciepłolubne.
Przez Radziwiłłówkę docieramy do przysiółka Końskie Góry. Legenda mówi, iż nazwa
miejscowości powstała od wydarzenia z czasów najazdów tatarskich na te ziemie. Pewien oddział
jazdy tatarskiej wracający po ataku na zamek w Mielniku schronił się właśnie w tym miejscu.
Nocą rozpętała się wielka burza piaskowa i zasypała najeźdźców wraz z końmi, utworzyły się
pagórki i stąd nazwa osady - Końskie Góry.

W pobliżu następnej miejscowości - Sycze - znajduje się

Święta Góra Grabarka

, dla wyznawców

prawosławia najważniejsze miejsce pielgrzymkowe w Polsce. U jej stóp znajduje się cudowne
źródełko, z którego woda ocaliła okolicznych mieszkańców chroniących się na górze przed
panującą epidemią. Na porośniętym sosnami wzgórzu stoi cerkiew otoczona niezliczoną ilością
krzyży przynoszonych każdego roku przez pielgrzymów. Obecna cerkiew jest rekonstrukcją
świątyni spalonej w 1990.

W Bacikach Bliższych warto zobaczyć podworski park z murowanym dworem z pocz. XX wieku,
młyn wodny i spichlerz z lat trzydziestych.
Miasto leży w miejscu, gdzie przebiegały dwa ważne szlaki handlowe. Jeden prowadził z
Drohiczyna do Mielnika i Brześcia wzdłuż Bugu – nim wracali kupcy i szlachta z Gdańska. Dwa
razy w ciągu roku Bugiem spławiano towary: wiosną i jesienią, a więc wtedy, gdy poziom wody w
rzece był wystarczająco wysoki. Drugi szlak biegł z południowego Podlasia, pierwotnie przez
Mielnik, a po uzyskaniu królewskiego zezwolenia – przez Siemiatycze.
Okres wielkiego rozkwitu miasta przypada na wiek XVIII - m.in. za rządów księżnej Anny
Jabłonowskiej z Sapiehów. Miasto uległo poważnym zniszczeniom podczas Powstania
Styczniowego. Obecnie liczy ok. 15 tys. mieszkańców i jest siedzibą władz miejskich i
powiatowych
Warto zobaczyć w Siemiatyczach: kościół p.w. Wniebowzięcia NMP. klasztor pomisjonarski, zespół
cerkwi prawosławnej p.w. śś. Ap. Piotra i Pawła, synagogę i dawny dom talmudyczny (obecnie
biblioteka), rzeźby sfinksów - jedyna pozostałość po pałacu Jabłonowskiej.
Atrakcją jest także zalew na rzekach Kamionka i Mahomet, gdzie znajdują się strzeżone kąpieliska i
wypożyczalnie sprzętu pływającego.

Przez wieś Bujaki z dwiema murowanymi kaplicami dochodzimy do

Drohiczyna

. Szlak prowadzi

przez miasto wiodąc obok najciekawszych zabytków.

Zachodnia część Szlaku Kupieckiego zahacza o linię nadbużańskiego rejonu umocnionego,
tzw. "Linię Mołotowa", co może zainteresować miłośników historii. W okolicach wsi, które mijamy
podczas dalszej wędrówki (Runice, Minczewo, Chrołowice), znajdują się liczne bunkry różnego
typu i konstrukcji
W Wierzchucy Nagórnej możemy obejrzeć kilka ciekawych budynków drewnianych, m.in. zagrodę
z ok. 1910 r., a w kolejnej wsi - Śledzianowie znajduje się zespół kościoła parafialnego p.w. śś.
Apostołów Piotra i Pawła z lat 20-30 XX wieku. Szlak wiedzie przez Arbasy Duże, gdzie można
zobaczyć jeszcze młyn wodny z 1909 r. oraz kilka zabytkowych domów i kończy się w
miejscowości Arbasy

Szlak pieszy im. Łukasza Górnickiego

Powstał jako szlak łącznikowy pomiędzy szlakami doliny rzeki Narew a szlakami biebrzańskimi.
Posiada w głównej mierze walory przyrodniczo-kajobrazowe. Prowadzi w większej części przez
obszary atrakcyjne krajobrazowo. Turystom zainteresowanym bardziej zabytkami kultury
materialnej daje możliwość zwiedzenia jednego z najpiękniejszych miast na Podlasiu – Tykocina.

Przebieg szlaku:

Laskowiec – Zajki – Słomianka – Łazy Duże – Łazy Małe – Łaziuki – Piaski – Tatary - Tykocin

Region: Dolina Narwi
Kolor: żółty
Długość: 20,5 km
Stopień trudności: łatwy, głównie drogi asfaltowe, nadaje się również do jazdy rowerem.
Przecięcie ze szlakami: niebieskim (szlak biebrzański: Lipsk-Wizna) i zielonym (szlak narwiański:
Jeżewo-Choroszcz)

Przebieg szlaku i atrakcje krajoznawcze na trasie

Początek szlaku w miejscowości Laskowiec na przystanku PKS. Szlak biegnie początkowo ze
szlakiem niebieskim. Poruszamy się tzw. “Carską Drogą” - usypaną wśród bagien na rozkaz carski
groblą-drogą, łączącą dwie ważne strategicznie fortece broniące zachodnich granic imperium
rosyjskiego –

Twierdzę Osowiec

i Forty w Łomży. Droga ta, sztucznie dzieląca tereny bagienne,

jest częstym miejscem przechodzenia zwierzyny (także łosi).
Po ok. kilometrze szlak skręca w lewo, w asfaltową szosę prowadzącą do miejscowości Zajki i stąd
wiedzie dalej doliną rzeki Narew w granicach otuliny

Biebrzańskiego Parku Narodowego

, utworzonego w 1993 roku, największego parku narodowego w

Polsce (powierzchnią obejmuje ok. 60 tys. ha obszarów bagiennych, leśnych i gruntów
rolnych). Bagna biebrzańskie są rajem dla ornitologów, a wszystkich miłośników tych obszarów
przyjęło się określać mianem “biebrzniętych”.

Szlak wiedzie dalej przez wieś Zajki leżącą na wysokim brzegu doliny rzeki Narew – przed nami
piękny widok na rzekę.We wsi sklep spożywczy i kilka budynków starej architektury drewnianej.
Po zejściu w dół w kierunku rzeki i pokonaniu ok. 1 km jest możliwość przejścia przez most do wsi
Łaś Toczyłowo.
Szlak żółty prowadzi jednak dalej z Zajk przez wsie Słomianka, Łazy Duże, Łazy Małe, Łaziuki –
wsie z ciekawymi obiektami architektury drewnianej. We wsi Łaziuki przekraczamy granicę otuliny
Biebrzańskiego Parku Narodowego.
Po przejściu ok. 0,5 km mijamy wieś Piaski, za którą rozpościera się przed nami piękny krajobraz
tzw. “jałowczysk” - ogromne połacie mechowisk z pojedynczymi jałowcami. Jest to jedno z
nielicznych w Polsce miejsc gniazdowania rybitwy białoskrzydłej. Przeloty krajowej populacji
obserwować można w maju i sierpniu-wrześniu.
Mijamy mostek na rzece Nereśl i po niecałym kilometrze dochodzimy do wsi Tatary. Nazwa wsi
wskazuje na istnienie

osadnictwa tatarskiego

na tym terenie.

W Tatarach szlak skręca w prawo, na drogę Knyszyn – Tykocin. Po kilkuset metrach dochodzimy
do będącego w trakcie odbudowy

zamku królewskiego Zygmunta Augusta

, z którym wiąże się

długa i interesująca historia.

Idąc dalej szlakiem w kierunku Tykocina mijamy na zakręcie przed mostem krzyż poświęcony
Łukaszowi Górnickiemu – renesansowemu humaniście, poecie, pisarzowi politycznemu i
tłumaczowi, autorowi “Dworzanina polskiego”, który został sekretarzem i bibliotekarzem
Zygmunta Augusta na zamku tykocińskim. Krzyż ten wystawili ojcu jego dwaj synowie.
Przez most na rzece Narew dochodzimy do Tykocina. Narew w tym miejscu została w latach
70tych zmeliorowana.
Szlak kończy się na Placu Czarnieckiego w Tykocinie. Stąd zaczyna się szlak zielony.