Sens ludzkiego życia

/ ks. prof. Waldemar Chrostowski

Pytanie o sens życia jest najważniejszym ze wszystkich pytań, jakie człowiek sobie
stawia. Dominuje ono również na kartach Pisma św., które nie pozostawia go bez
odpowiedzi. Ponieważ Biblia jest księgą Bożą i ludzką, zarówno stawiane w niej pytania, jak i
udzielane odpowiedzi odzwierciedlają najważniejsze dylematy naszej egzystencji oraz
odwieczny dialog między Bogiem, który nam siebie objawia, a człowiekiem, który Boga
potrzebuje i szuka. W tym dialogu stale powraca prawda, że każde życie, a w sposób
szczególny życie ludzkie, jest wielkim dobrem i darem Boga.

Życie jako dobro i dar

Biblię otwierają ją słowa: „Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię” (Rdz 1,1), które
stanowią podstawowe wyznanie wiary. Uznają władzę Boga nad światem i ludźmi i ją
wysławiają, bo utrzymuje ona świat w istnieniu i trwaniu. Człowiek nie może przeniknąć
Bożych zamysłów, bo nie jest w stanie ich poznać ani ogarnąć. Bóg stworzył świat, gdyż sam
chciał, by świat zaistniał. A ponieważ Bóg jest miłością, zatem świat został stworzony z
miłości. Pytanie o sens życia to pytanie o sens miłości. Nie stawiają go sobie ci, którzy jej
doświadczają, bo dobrze wiedzą, że najgłębszym sensem miłości jest właśnie miłość.
Niestety, z darem życia sprawa nie jest aż tak oczywista, ponieważ ów dar został zamazany
przez grzech.
Życie jest tak wielkim darem, że oznacza jednocześnie możliwość przekazywania życia,
dzięki której proces stwarzania wciąż trwa. Następstwo kolejnych pokoleń istot żyjących
stale jest odnawiane przez stwórczy akt Boga, który zapoczątkował całość stworzenia. W tym
dziele wyjątkowe miejsce przypada człowiekowi. Czytając jako chrześcijanie pierwszą księgę
Biblii, mamy pewność, że zapoczątkowuje ona proces stopniowego objawiania się Boga i
prawdy o bogactwie Jego wewnętrznego życia. Bóg jest jedyny, ale nie istnieje w samotniczej
próżni. Istnieje jako Ojciec, Syn i Duch Święty, co w pełni objawił wówczas, gdy w osobie
Jezusa stał się człowiekiem. Spoiwem Trójcy Świętej jest miłość. Stworzenie człowieka
stanowi odwzorowanie tajemniczego bogactwa wewnętrznego życia Bożego, jest więc
dziełem miłości. Życie jest dobrem, którego z niczym innym porównywać nie można.
Stanowi odbicie tego, kim jest Bóg, bo dar życia stanowi cień i przedsmak życia Bożego.
Wyjątkowe także jest miejsce i rola człowieka: Bóg powierzył mu „panowanie” nad światem,
ale nie w znaczeniu wykorzystywania go i nadużywania swojej władzy, lecz
odpowiedzialności za dzieła stworzenia. To przesądza o godności człowieka, który również
pod tym względem odwzorowuje majestat i dobroć Boga.
Księga Rodzaju dodaje: „Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go
stworzył; stworzył mężczyzną i niewiastą” (1,28). Człowiek, jako istota cielesna i duchowa,
odwzorowuje życie Boże. Cały jest obrazem Boga, jakby odciskiem Jego pieczęci w
stworzonym świecie. Sensem życia jest pojmowanie i przeżywanie go jako dar, w którym
przejawia się dobroć Boża. Życie pochodzi od Boga, bo to On sam je przewidział i
sprawił. Życie stale dokonuje się przed Bogiem i wobec Boga, bo w stworzonym świecie
nie ma niczego, co umykałoby obecności i potędze Stwórcy. Życie jest wreszcie
ukierunkowane ku Bogu, bo to On jest jego ostatecznym celem.

„Bo śmierci Bóg nie uczynił” (Mdr 1,13)

Przeciwieństwem życia jest śmierć. Gdyby jej nie było, cieszylibyśmy się bez żadnego lęku
darem życia otrzymanym od Boga. To ona powoduje, że stawiamy trudne pytania o sens
naszej egzystencji, ponieważ na skutek śmierci życie staje się ułomne i naznaczone piętnem
przejściowości. Pytanie o sens życia w gruncie rzeczy wypływa z obawy, że bezpowrotnie
się ono skończy, podczas gdy w człowieku złożona została tęsknota za nieśmiertelnością,
czyli nieprzemijalnością życia.
Biblia stawia ten problem jasno: śmierć stanowi dramat, który jest następstwem grzechu,
pojmowanego jako nieposłuszeństwo i bunt wobec Boga. Grzech spowodował radykalną
zmianę ludzkiej kondycji. Życie ludzkie, tak samo jak życie pozostałych istot żywych, ma
miarę (Ps 39,6), człowieka zaś wyróżnia to, że o tym wie, czyli żyje z nieuchronną
świadomością, że musi umrzeć. Skoro między śmiercią i grzechem istnieje nierozerwalny
związek, zatem przeciwieństwem życia jest nie tylko śmierć, lecz i grzech, który trudno
nazwać inaczej niż „śmiercią przed Bogiem.
Bóg, który stworzył nas z miłości, z miłości dokonał też aktu „nowego stworzenia”, przez
który wybawił nas z więzów śmierci. Wprawdzie nadal dotyczy ona wszystkiego, co żyje, ale
dzięki dziełu zbawienia utraciła niszczycielską moc. Dokonało się to w wielu wymiarach, a
najważniejsze z nich są dwa. Po pierwsze śmierć nie jest kresem, lecz bramą, przez którą
człowiek przechodzi do nowego życia. Nasza obecna kondycja staje się doczesnością, której
celem jest wieczność jako współudział w życiu Boga. Na takim podłożu opiera się nadzieja,
która nadaje wyrazisty sens naszemu życiu. Po drugie życie osiąga pełnię tam, gdzie
grzech został przezwyciężony i usunięty. Człowiek rozkoszuje się wtedy darem życia i jego
wspaniałymi możliwościami, tak jak zostały one przewidziane przez Boga. Kiedy wypełnia
to, czego Bóg pragnie, żyje zgodnie z Jego wolą.
Świadomość, że życie się nie kończy, lecz zmienia, oraz że już teraz możemy mieć udział
w życiu Boga i zakosztować Jego słodyczy, sprawia, że miłość jest potężniejsza od
śmierci. Przyjmując to z wiarą, innymi oczami patrzymy na świat. Staje się on dla nas
znakiem Bożej mocy i mądrości, a jednocześnie obecności i bliskości Stwórcy i Zbawiciela.
Bliskość Boga sprawia, że cieszymy się życiem, jakie od Niego otrzymaliśmy (Ps 72,23-28;
84,11). Szczytem daru Bożego jest życie, które daje nam Chrystus, prawdziwy Bóg i
prawdziwy człowiek.