Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH

Nr 94

Seria: Administracja i Zarz dzanie

2012

mgr Bart

omiej Suchodolski

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

S dwie rzeczy, które nape!niaj dusz" podziwem i czci ,

niebo gwia#dziste nade mn i prawo moralne we mnie.

Immanuel Kant

Kodeks etyczny jako narz

!dzie

s

u"#ce do podnoszenia jako$ci us ug

administracji publicznej

An ethical code as a tool used to improve the quality

of services provided by public administration

Streszczenie:

Wspó!czesne urz"dy administracji publicznej mog by$ traktowane jako przed-

si"biorstwa us!ugowe, które powinny przyk!ada$ du% wag" do jako&ci &wiadczonych przez sie-
bie us!ug. Jednym z elementów wysokiej jako&ci &wiadczonych us!ug jest etyczne post"powa-
nie urz"dników. W celu zagwarantowania etycznego post"powania urz"dników jednostki
administracji publicznej coraz cz"&ciej opracowuj kodeksy etyczne. Niniejszy artyku! obejmuje
analiz" poj"cia etyki, zagadnienia jako&ci us!ug administracji publicznej oraz prezentacj" i ana-
liz" przyk!adowych kodeksów etycznych jednostek administracji publicznej pod k tem ich wp!y-
wu na jako&$ &wiadczonych us!ug.

S

owa kluczowe: s u!ba cywilna, kodeks etyki s u!by cywilnej, zachowanie etyczne, zasady

!ycia publicznego

Abstract: Present public administration institutions can be regarded as service-providing or-
ganizations which should focus great attention on the quality of their services. One of the ele-
ments of high quality of service provided is clerks’ ethical behaviour. In order to ensure the ethi-
cal conduct of clerks, public administration more and more often draw up ethical codes. This
article comprises the analysis of the notion of ethics, the problem of the quality of government
services and presentation and analysis of an exemplary ethical code introduced in public ad-
ministration in terms of their impact on the quality of provided services.

Keywords:

civil service, the civil service code of ethics, ethical behaviour, principles of public life

Wst

!p

Przedmiotem zainteresowa" etyki, jako jednego z dzia ów filozofii, jest

badanie moralnych i niemoralnych zachowa" w celu wyrobienia uzasadnio-
nych s#dów

1

. Etyka prowadzi przemy$lenia nad wyja$nianiem ludzkiego za-

1

P. Pratley, Etyka w biznesie, Wydawnictwo Felberg SJA, Warszawa 2000, s. 12.

154

B. Suchodolski

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

ZN nr 94

chowania i ustalaniem zasad moralnego post%powania oraz tworzy koncep-
cje intelektualne opisuj#ce najlepsze zasady i wzorce moralne.

Etyk% cechuje pewien dualizm realizowanych przez ni# celów. Po

pierwsze, ocenia praktyczne zachowania ludzi pod k#tem obowi#zuj#cych
standardów moralnych. Po drugie natomiast, mo!e by& ona 'ród em rad
w kwestii, jakie post%powanie b%dzie moralne w ró!nych sytuacjach.

Pierwszy z powy!szych celów powoduje potrzeb% przeprowadzania

analiz i ocen czynów oraz wydarze", które mia y miejsce w przesz o$ci. Ana-
lizy te polegaj# na obja$nianiu norm i zastosowanych linii argumentacji. Ety-
ka stara si% analizowa& os#dy i wydobywa& na $wiat o dzienne za o!enia
moralne stoj#ce u podstaw podejmowanych przez ludzi decyzji.

Celem drugim jest wypracowywanie racjonalnych metod s u!#cych do

rozstrzygania problemów zarówno obecnych, jak i przysz ych. Etyka stara
si% sugerowa& rozwi#zania i linie post%powania w razie pojawienia si% aktu-
alnych dylematów moralnych lub przysz ych niebezpiecze"stw. Istotne jest,
aby proponowane rozwi#zania opiera y si% na opiniach uzyskanych dzi%ki
w a$ciwym i kompletnym informacjom.

(#cz#c oba cele mo!na stwierdzi&, !e przedmiotem etyki jest moral-

no$& rozumiana jako, uznawany za s uszny i prawdziwy, system norm, ocen
i wzorów post%powania. Etyka poszukuje odpowiedzi na pytanie o to, co jest
dobre, a co z e. Odpowied' na to pytanie ewoluowa a na przestrzeni wie-
ków, w ró!nych okresach inne kategorie czynów by y przedmiotem moral-
nych warto$ciowa", inne by y zasady zawarte w zakazach i nakazach mo-
ralnych. Mo!na stwierdzi& wi%c, !e etyka oznacza zespó norm moralnych
oraz zasad post%powania przyj%tych i obowi#zuj#cych w danym okresie
w okre$lonej zbiorowo$ci

2

.

Ka!dego dnia ludzie s# „bombardowani’ ogromnymi ilo$ciami infor-

macji, otrzymuj# najnowocze$niejsze rozwi#zania techniczne, media roszcz#
sobie prawo do kreowania ich $wiatopogl#du. Wszystko to powoduje, !e po-
jawia si% zagro!enie zagubieniem w a$ciwej moralnie drogi post%powania.
Elementarne prawa moralne, które generalnie nigdy nie ulegaj# zmianie,
powinny by& uznawane za drogowskaz, który pokazuje t% w a$ciw# drog%
osobom ni# pod#!aj#cym, a osobom zagubionym wskazuje, jak na ni# po-
wróci&.

Przyk adem norm moralnych o charakterze ponadczasowym mog#

by& s owa francuskiego filozofa i pisarza epoki O$wiecenia, Karola Ludwika
Monteskiusza: „Gdybym wiedzia o czym$, co by oby dla mnie korzystne,
a co by oby szkodliwe dla mojej rodziny, to wyrzuci bym to z mojego umys u.
Gdybym wiedzia o czym$, co by oby korzystne dla mojej rodziny, ale nie dla
mojej ojczyzny, stara bym si% o tym zapomnie&. Gdybym wiedzia o czym$,
co by oby korzystne dla mojej ojczyzny, a szkodliwe dla Europy, lub te! ko-
rzystne dla Europy, lecz szkodliwe dla rodzaju ludzkiego, uzna bym to za
zabronione, poniewa! cz owiekiem jestem z konieczno$ci, a Francuzem je-

2

J. B a!ejowski, Etyka w edukacji, nauce, polityce i biznesie, Gda"skie Towarzystwo Naukowe,

Gda"sk 2007, s. 5.

Kodeks etyczny jako narz!dzie s"u# ce do podnoszenia jako$ci us"ug administracji publicznej

155

ZN nr 94

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

dynie z przypadku”

3

. S owa te tworz# swoist# piramid% warto$ci moralnych,

którymi Monteskiusz stara si% kierowa&. Mówi , !e jest przede wszystkim
cz owiekiem, wi%c dobro rodzaju ludzkiego uwa!a za najwy!szy priorytet
moralnego post%powania. Nast%pnie mówi , !e jest Europejczykiem, a co za
tym idzie bardzo wysoko ceni dobro Europy. Kolejno jest Francuzem, a za-
tem jako wysoce moralne ocenia dzia anie dla dobra swojej ojczyzny. Mon-
teskiusz stwierdza te!, !e ponad dobro w asne ceni dobro swojej rodziny,
uwa!a wi%c, !e moralnie w a$ciwe jest post%powanie daj#ce korzy$ci rodzi-
nie, nawet kosztem korzy$ci indywidualnych.

Powy!sze rozwa!ania na temat etyki nasuwaj# pytanie o to, czym jest

moralno$&. „Moralno$& w neutralnym tego s owa znaczeniu mo!na rozumie&
jako zespó norm, celów, wzorów post%powania, które reguluj# b#d' preten-
duj# do regulowania stosunków mi%dzy grupami spo ecznymi, mi%dzy jed-
nostk# i grup# z jednej strony a instytucjami z drugiej, które apeluj# do cz o-
wieka jako cz owieka, b#d' te! oceniaj# cz owieka jako cz owieka, których
respektowanie jest wymuszane przez sankcje opinii spo ecznej”

4

. Moralno$&

opisuje „wymogi dotycz#ce sposobu traktowania jednych ludzi przez innych
ludzi”

5

. Moralno$& mo!e by& rozumiana jako zbiór zasad odwo uj#cych si%

do kategorii dobra i z a, zachowa" zas uguj#cych na aprobat% oraz godnych
pot%pienia, uznawanych w okre$lonej grupie lub spo ecze"stwie. Moralno$&
stanowi wi%c pewnego rodzaju ogranicznik dla dzia a" podejmowanych
przez ludzi dla zaspokojenia ich egoistycznych pragnie"

6

.

Porównuj#c etyk% do drzewa mo!na powiedzie&, !e posiada ono trzy

ga %zie – etyk% opisow#, etyk% normatywn# oraz metaetyk%. Zadaniem etyki
opisowej nie jest formu owanie !adnych postulatów moralnych. Etyka ta nie
preferuje konkretnych warto$ci, jedynie bada i opisuje moralno$& faktycznie
istniej#c# w danej spo eczno$ci. Etyka opisowa opisuje moralno$& tak#, jaka
ona jest w konkretnej spo eczno$ci bez dokonywania !adnych s#dów warto-
$ciuj#cych. Etyka normatywna zajmuje si% projektowaniem i uzasadnianiem
potrzeby funkcjonowania systemów moralnych. Metaetyka natomiast ukie-
runkowuje swoje dzia ania na logiczn# analiz% definicji i poj%& opisuj#cych
zachowania etyczne i nieetyczne.

Jako

$% us ug administracji publicznej

Urz%dy administracji w swojej dzia alno$ci wype niaj# misj% spo eczn#,

s# organizacjami zaufania publicznego, które $wiadcz# ró!norodne us ugi
dla swoich interesantów. Taki stan rzeczy upowa!nia klientów urz%dów do
wymagania, aby funkcjonowa y one jak firmy us ugowe.

3

E. Skrzypek, Etyka w biznesie jako podstawa jako&ci i efektywno&ci organizacji w warunkach

nowej ekonomii

, (w:) E. Skrzypek (red.), Etyka w biznesie, Katedra Zarz#dzania Jako$ci# i Wie-

dz# UMCS, Lublin 2010, s. 129-130.

4

M. Jankowski, Etyka, PWN, Warszawa 1979, s. 17.

5

P.K. Mclnerney, Wst"p do filozofii, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Warszawa 1998, s. 165.

6

M. Kulesza, M. Nizio ek, Etyka s!u%by publicznej, LEX a Wolters Kluwer Business, Warszawa

2010, s. 17.

156

B. Suchodolski

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

ZN nr 94

W literaturze przedmiotu mo!na znale'& ró!norodne próby zdefinio-

wania poj%cia „us ugi”. Twórca wspó czesnego marketingu Ph. Kotler twier-
dzi, !e „us uga to wszelka dzia alno$& lub korzy$&, któr# jedna ze stron mo!e
zaoferowa& drugiej, z zasady niematerialna i nie prowadz#ca do uzyskania
jakiejkolwiek w asno$ci

7

”.

Ciekaw# definicj% us ugi podaje równie! W.J. Stanton, który uwa!a,

!e „us uga jest to wyst%puj#ca odr%bnie dzia alno$& nie przynosz#ca mate-
rialnego efektu, dostarczaj#ca nabywcy okre$lonych korzy$ci, które nie s#
koniecznie zwi#zane ze sprzeda!# produktów lub innych us ug

8

”.

Wszelkie us ugi cechuj# si% czterema w a$ciwo$ciami, które wyra'nie

odró!niaj# je od produktów materialnych

9

:

niematerialno$& – us ugi nie mo!na dotkn#&, spróbowa& ani nawet

zobaczy& przed dokonaniem zakupu;

niespójno$& – us ugi s# niejednolite, niestandardowe i cz%sto

znacznie odbiegaj# od przyj%tego wzorca;

niepodzielno$& – us ugi s# $wiadczone przez us ugodawc% i w tym

samym momencie konsumowane przez us ugobiorc%;

niesk adowalno$& – us ugi nie podlegaj# magazynowaniu.

Najwi%kszym podmiotem $wiadcz#cym us ugi jest pa"stwo, które od-

powiedzialne jest za us ugi publiczne, obejmuj#ce:

us ugi administracyjne – zwi#zane z obs ug# klientów zewn%trz-

nych, np. wydawanie dokumentów na wniosek interesanta, wyda-
wanie decyzji administracyjnych itp.;

us ugi spo eczne – obejmuj#ce np. ochron% zdrowia, o$wiat%, edu-

kacj%, bezpiecze"stwo publiczne;

us ugi techniczne – m.in. transport, gospodarka wodna, ziele" pu-

bliczna.

U!ytkownikami us ug $wiadczonych przez jednostki administracji pu-

blicznej s# wszyscy mieszka"cy kraju lub okre$lonego regionu, jednak!e za-
kres dost%pu i wykorzystania us ug jest ró!ny. Na podstawie kryterium do-
st%pno$ci mo!na podzieli& $wiadczone us ugi publiczne na

10

:

us ugi uniwersalne – dostarczane ka!demu mieszka"cowi i nie

wymagaj#ce !adnego dzia ania z jego strony, np. sprz#tanie ulic
i sk adowanie $mieci;

us ugi „na !yczenie” – $wiadczone zainteresowanemu na jego

wniosek, np. doradztwo i ochrona zdrowia pierwszego kontaktu;

us ugi dla uprawnionych – $wiadczone tylko wybranej grupie osób

spe niaj#cych okre$lone kryteria, np. zasi ki, pomoc spo eczna;

us ugi racjonowane – ich dost%pno$& jest uzale!niona od istniej#-

cych zasobów, np. ! obki, pomoc domowa;

7

A. Czuba a, A. Jonas, T. Smole", Marketing us!ug, Wolters Kluwer, Kraków 2006, s. 11.

8

Ibidem, s. 12.

9

J. Otto, A. Olczak, Marketing w handlu i us!ugach, Politechnika (ódzka, (ód' 2007, s. 14.

10

K. Opolski, P. Modzelewski, Zarz dzanie jako&ci w us!ugach publicznych, CeDeWu, War-

szawa 2009, s. 18-19.

Kodeks etyczny jako narz!dzie s"u# ce do podnoszenia jako$ci us"ug administracji publicznej

157

ZN nr 94

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

us ugi przymusowe – $wiadczone w celu wzbogacenia i ochrony

cz onków spo eczno$ci lokalnej, np. edukacja szkolna, wi%zienia;

us ugi prewencyjne – $wiadczone w celu przeciwdzia ania zagro-

!eniom, np. bezpiecze"stwo publiczne, ochrona zdrowia;

us ugi dost%pne przez $wiadomy wybór dla wszystkich mieszka"-

ców, ale czasami za pewn# odp atno$ci#, np. biblioteki, transport.

Urz%dy administracji publicznej s# jednak do$& specyficznymi firmami

us ugowymi, poniewa! s# monopolistami w okre$lonej domenie dzia ania
czy na okre$lonym terenie. Ka!da osoba chc#ca uzyska& rozwi#zanie jakiej$
sprawy urz%dowej musi uda& si% do urz%du w a$ciwego np. ze wzgl%du na
swoje miejsce zamieszkania. Nie mo!e wybra& innego urz%du ni! ten, który
zgodnie z przepisami prawa jest w a$ciwy dla danego rodzaju sprawy. Po-
woduje to brak naturalnej konkurencji pomi%dzy poszczególnymi urz%dami
administracji publicznej. Konkurencja jednak mimo wszystko wyst%puje. Po-
szczególne urz%dy staraj# si% zapewnia& swoim klientom jak najwy!sz# ja-
ko$& us ug administracyjnych. Staraj# si% by& lepsze od innych, staraj# si%,
aby przez podnoszenie jako$ci $wiadczonych przez siebie us ug podnosi&
jako$& !ycia swoich klientów.

Bardzo trudno jednak jest zdefiniowa& poj%cie jako$ci us ug. Jest ona

zupe nie inaczej postrzegana przez klientów urz%du, a zupe nie inaczej
przez jego managerów. Klienci oceniaj# jako$& $wiadczonych im us ug
w sposób subiektywny w odniesieniu do korzy$ci, potrzeb lub preferencji.
Managerowie natomiast postrzegaj# jako$& us ug w sposób obiektywny jako
zgodno$& cech us ugi z okre$lonym wzorcem

11

.

Ka!dy interesant przychodz#cy do urz%du ma swoje oczekiwania co

do sposobu za atwienia sprawy. Us uga, jak# w urz%dzie otrzymuje, powinna
te oczekiwania zaspokoi&. Zgodnie z teori# luki jako$ci, us uga wy$wiadczo-
na przez urz#d b%dzie mia a odpowiedni# jako$& tylko wtedy, kiedy jej reali-
zacja spe nia albo nawet przekracza oczekiwania klienta. Je$li rzeczywisty
sposób za atwienia sprawy jest zgodny z oczekiwaniami klienta, wówczas
nie do$wiadczy on pozytywnych emocji. Satysfakcji dozna jedynie wtedy,
gdy jako$& wy$wiadczonej mu us ugi przewy!szy jego oczekiwania.

Poziom jako$ci us ugi, jakiej oczekuje klient urz%du, zale!y m.in. od:
ceny, jak# us ugobiorca musi zap aci&;
aktualnej potrzeby, z jak# klient przychodzi do urz%du;
wcze$niejszych do$wiadcze" w kontaktach z urz%dem;
stopnia z o!ono$ci us ugi $wiadczonej przez urz#d;
wizerunku urz%du w opinii klientów;
obietnic sk adanych przez urz#d odno$nie jako$ci $wiadczonych

us ug;

informacji, jakie na temat urz%du klient pozyska z innych 'róde .

Jako$& wy$wiadczonej klientowi us ugi przek ada si% na jego satys-

fakcj%, czyli „stan emocjonalny pojawiaj#cy si% u nabywcy w wyniku dokona-

11

W. Urban, Definicje jako&ci us!ug – ró%nice oraz ich przyczyny, „Problemy Jako$ci”, 3/2007,

s. 4.

158

B. Suchodolski

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

ZN nr 94

nia zakupu, b%d#cy rezultatem konfrontacji jego oczekiwa" co do produktu
lub us ugi z jego do$wiadczeniami z tym!e produktem lub us ug#

12

”.

W komercyjnych przedsi%biorstwach us ugowych satysfakcja klienta

przek ada si% na zyskowno$& przedsi%biorstwa. Klient usatysfakcjonowany
staje si% bardzo cz%sto klientem lojalnym, który dodatkowo reklamuje wy-
$wiadczon# mu us ug% w$ród swoich znajomych.

W administracji publicznej ani satysfakcja klienta nie przek ada si% na

zyskowno$& urz%du, ani lojalno$& klienta nie wp ywa na dokonywanie przez
niego ponownych decyzji konsumenckich. Mimo to, satysfakcja i lojalno$&
klienta urz%du s# bardzo wa!ne, poniewa! mog# wp ywa& na pozytywn#
ocen% intencji i decyzji podejmowanych przez administracj% publiczn#. Mog#
te! zwi%ksza& zaufanie do w adz, co w efekcie mo!e wp ywa& na decyzje
podejmowane przez obywateli „przy urnie” podczas kolejnych wyborów.

Kodeks etyczny pracownika jednostki administracji publicznej

W d#!eniu do najwy!szej jako$ci us ug oferowanych przez jednostki

administracji publicznej niezwykle istotn# rol% odgrywaj# etyczne zachowa-
nia pracowników. Zdaniem M.R. Naybpoura i D. Koehna o zachowaniach
etycznych mo!emy mówi&, je$li spe nione zostan# nast%puj#ce warunki

13

:

1. W a$ciwe zachowanie pracowników jest efektem przyk adania du!ej wagi

do wype nianych obowi#zków: pracownik chc#cy dobrze wykona& zada-
nie musi my$le& o tym, jak wykona& je najlepiej, mie& $wiadomo$& istnie-
nia innych ludzi, w asnego zaanga!owania, mog#cych wyst#pi& uprze-
dze" i emocjonalnych reakcji oraz cechowa& si% zdolno$ci# do
przyjmowania krytyki i równoczesnego bronienia w asnego stanowiska.

2. Zachowania etyczne wymagaj# zdolno$ci s uchania opinii innych ludzi,

dawania ka!demu zainteresowanemu szansy zaprezentowania indywi-
dualnych pogl#dów.

3. Nale!y krytycznie ocenia& potrzeby i wierzenia innych osób, poniewa!

nie wszystkie potrzeby musz# by& automatycznie zaspokajane, a pomy-
s y wykorzystywane.

4. Pracownicy post%puj# etycznie jedynie wtedy, gdy w swoim post%powa-

niu uwzgl%dniaj# interesy innych ludzi i podczas realizacji zada" wspó -
pracuj# z innymi.

Zdaniem $w. Tomasza z Akwinu wszelka moralno$& ko"czy si%

w chwili, gdy zaczyna myli& si% dobro ze z em i gdy ka!dy uwa!a, !e mo!e
czyni&, co mu si% tylko podoba

14

. We wspó czesnej administracji publicznej

etyka powinna gra& rol% systemu nawigacyjnego podczas realizacji wszel-
kich dzia a". Taki system nawigacyjny coraz cz%$ciej przybiera form% ko-
deksów etycznych.

12

B. Marciniak, Badanie satysfakcji klientów – problemy i metody badawcze, „Marketing

i Rynek”, 11/2000, s. 20.

13

M. Bugdol, Warto&$ etyczne w zarz dzaniu przez jako&$, (w:) E. Skrzypek (red.), Etyka a ja-

ko&$ i efektywno&$ organizacji, op. cit., s. 18.

14

E. Skrzypek, op. cit., s. 130.

Kodeks etyczny jako narz!dzie s"u# ce do podnoszenia jako$ci us"ug administracji publicznej

159

ZN nr 94

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

Kodeks etyczny stanowi zbiór zasad i warto$ci, którymi powinni kiero-

wa& si% cz onkowie danej grupy podczas wykonywania zada" s u!bowych
w miejscu pracy, a tak!e poza nim. Zebrane w kodeksie zapisy maj# na celu
wyznaczenie wysokich standardów etycznych stosowanych przez cz onków
grupy, a przez to dbanie o dobre imi% zarówno ich, jak i grupy jako ca o$ci.
Kodeks zawiera regu y okre$laj#ce, jakie dzia ania s# poprawne (moralne),
a jakie niew a$ciwe (niemoralne) z etycznego punktu widzenia. Obejmuje
uporz#dkowany logicznie zbiór norm i zobowi#za" wymaganych od cz on-
ków danej organizacji. Celem kodeksu etycznego jest uszczegó awianie
norm etyki ogólnej do specyfiki konkretnego zawodu.

Kodeks ma zach%ca& i pomaga& utrzymywa& etyczne zachowania

w organizacji. Jest pewnego rodzaju porozumieniem mi%dzy pracownikami
i pracodawc#. Kodeks etyczny nie stanowi jednak zapory dla mog#cych wy-
st#pi& w organizacji sytuacji konfliktowych. Jest instrumentem, który stawia
tam% nieodpowiednim zachowaniom oraz wprowadza rozwi#zania maj#ce
na celu ochron% dóbr osobistych pracowników

15

.

Kodeks etyczny urz%du administracji publicznej obejmuje zazwyczaj

nast%puj#ce zagadnienia

16

:

okre$lenie grupy docelowej;
obowi#zki urz%dników wobec spo ecze"stwa;
ujawnianie maj#tku przez urz%dników;
zachowanie w sytuacji powstania konfliktu interesu;
nadu!ywanie w adzy wynikaj#cej z zajmowanej pozycji;
wykorzystanie zasobów publicznych dla korzy$ci prywatnych;
post%powanie po zako"czeniu pracy w sektorze publicznym;
definiowanie zachowa", sytuacji oraz post%powa" stanowi#cych

naruszenie kodeksu;

stosowanie sankcji w przypadku naruszenia zapisów kodeksu.

Wprowadzony w urz%dzie administracji publicznej kodeks etyczny

spe nia wiele funkcji, w tym m.in.: informacyjno-szkoleniow#, kontroln#, mar-
ketingow#, motywacyjn#, gwarancyjn#, przeciwdzia aj#c# nieprawid owo-
$ciom. Kodeks etyczny ma jednak przede wszystkim sk ania& do refleksji
i przemy$le" na temat mog#cych wyst#pi& dylematów etycznych oraz spo-
sobów ich rozwi#zywania na danym stanowisku. Ma równie! umo!liwia&
zachowanie etyczne nawet w przypadku braku szczegó owych zalece". Ko-
deks etyczny nie mo!e by& jedynie zbiorem zakazów, poniewa! powodo-
wa by wtedy podej$cie minimalistyczne przejawiaj#ce si% w tylko $lepym
przestrzeganiu przepisów bez samodzielnego my$lenia

17

.

W urz%dach etyczne post%powanie pracowników jest bardzo istotne,

poniewa! reprezentuj# oni administracj% publiczn#, a co za tym idzie ich za-
chowanie przek ada si% na ogóln# opini% o w adzy.

15

Ibidem, s. 136.

16

J. Fi ek (red.), Etyczne aspekty dzia!alno&ci samorz du terytorialnego, MSAP AE Kraków,

Kraków 2004, s. 85.

17

T. Kowalski, Kodeks etyczny a kszta!towanie zasad etycznych w administracji,

www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/34609, s. 106.

160

B. Suchodolski

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

ZN nr 94

Powszechnie uwa!a si%, !e wzorcowy kodeks etyczny wprowadzony

w urz%dzie administracji publicznej powinien zawiera& Siedem Zasad )ycia
Publicznego, które opracowane zosta y przez brytyjsk# Komisj% ds. Stan-
dardów w )yciu Publicznym. Zasady te obejmuj#

18

:

zasad% bezstronno$ci – osoby sprawuj#ce funkcje publiczne

w trakcie podejmowania decyzji powinny kierowa& si% jedynie do-
brem publicznym;

zasad% niezawis o$ci – osoby sprawuj#ce funkcje publiczne nie mog#

pozostawa& w jakiejkolwiek zale!no$ci od osób trzecich, które mog y-
by wywiera& wp yw na sposób sprawowania funkcji publicznej;

zasad% obiektywizmu – osoby sprawuj#ce funkcje publiczne,

w trakcie wype niania funkcji publicznych, powinny kierowa& si%
kryteriami merytorycznymi;

zasad% odpowiedzialno$ci – osoby sprawuj#ce funkcje publiczne

ponosz# odpowiedzialno$& za swoje decyzje i dzia ania przed spo-
ecze"stwem;

zasad% jawno$ci – osoby sprawuj#ce funkcje publiczne powinny

podejmowa& wszelkie decyzje w sposób jawny;

zasad% uczciwo$ci – osoby sprawuj#ce funkcje publiczne powinny

deklarowa& wszelkie prywatne korzy$ci osi#gane w zwi#zku z zaj-
mowanym stanowiskiem oraz rozwi#zywa& wszelkie zaistnia e kon-
flikty w sposób chroni#cy dobro spo eczne;

zasad% przywództwa – osoby pe ni#ce funkcje publiczne powinny

promowa& i poprzez dawanie dobrego przyk adu, wspiera& realiza-
cj% wymienionych zasad.

Najbardziej znanym przyk adem kodeksu etycznego stosowanego

w administracji publicznej jest Kodeks Etyki S u!by Cywilnej nadany zarz#-
dzeniem Prezesa Rady Ministrów Nr 114 z dnia 11 pa'dziernika 2002 r. Za-
wiera on nast%puj#ce tre$ci:

§ 1

W adza pa"stwowa jest w adz# s u!ebn# w stosunku do praw obywateli
i prawa w ogóle. Cz onek korpusu s u!by cywilnej traktuje prac% jako s u!b%
publiczn#, ma zawsze na wzgl%dzie dobro Rzeczypospolitej Polskiej, jej
ustrój demokratyczny oraz chroni uzasadnione interesy ka!dej osoby,
a w szczególno$ci:

1) dzia a tak, aby jego dzia ania mog y by& wzorem praworz#dno$ci

i prowadzi y do pog %bienia zaufania obywateli do pa"stwa i jego
organów;

2) pami%taj#c o s u!ebnym charakterze w asnej pracy, wykonuje j#

z poszanowaniem godno$ci innych i poczuciem godno$ci w asnej;

3) pami%ta, !e swoim post%powaniem daje $wiadectwo o Rzeczpospoli-

tej Polskiej i jej organach oraz wspó tworzy wizerunek s u!by cywilnej;

18

M. Golec, Kodeks etyki Lorda Nolana i jego adaptacje w polskich systemach etyczno-

-prawnych

, http://www.creatiff.com.pl.

Kodeks etyczny jako narz!dzie s"u# ce do podnoszenia jako$ci us"ug administracji publicznej

161

ZN nr 94

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

4) przedk ada dobro publiczne nad interesy w asne i swojego $rodo-

wiska.

§ 2

Cz onek korpusu s u!by cywilnej wykonuje obowi#zki rzetelnie, a w szcze-
gólno$ci:

1) pracuje sumiennie, d#!#c do osi#gni%cia najlepszych rezultatów

swej pracy i maj#c na wzgl%dzie wnikliwe oraz rozwa!ne wykony-
wanie powierzonych mu zada";

2) jest twórczy w podejmowaniu zada", a wyznaczone obowi#zki re-

alizuje aktywnie, z najlepsz# wol#, nie ograniczaj#c si% jedynie do
ich litery;

3) nie uchyla si% od podejmowania trudnych rozstrzygni%& oraz od-

powiedzialno$ci za swoje post%powanie; wie, !e interes publiczny
wymaga dzia a" rozwa!nych, ale skutecznych i realizowanych
w sposób zdecydowany;

4) w rozpatrywaniu spraw nie kieruje si% emocjami, jest gotów do

przyj%cia krytyki, uznania swoich b %dów i do naprawienia ich kon-
sekwencji;

5) dotrzymuje zobowi#za", kieruj#c si% prawem i przewidzianym try-

bem dzia ania;

6) racjonalnie gospodaruje maj#tkiem i $rodkami publicznymi, z dba-

o$ci# o nie i b%d#c gotowy do rozliczenia swoich dzia a" w tym
zakresie;

7) jest lojalny wobec urz%du i zwierzchników, gotów do wykonywania

s u!bowych polece", maj#c przy tym na wzgl%dzie, aby nie zosta o
naruszone prawo lub pope niona pomy ka;

8) wykazuje pow$ci#gliwo$& w publicznym wypowiadaniu pogl#dów

na temat pracy swego urz%du oraz innych urz%dów i organów pa"-
stwa;

9) rozumie i aprobuje fakt, i! podj%cie pracy w s u!bie publicznej

oznacza zgod% na ograniczenie zasady poufno$ci informacji doty-
cz#cej równie! jego !ycia osobistego.

§ 3

Cz onek korpusu s u!by cywilnej dba o rozwój w asnych kompetencji,
a w szczególno$ci:

1) rozwija wiedz% zawodow#, potrzebn# do jak najlepszego wykony-

wania pracy w urz%dzie;

2) d#!y do pe nej znajomo$ci aktów prawnych oraz wszystkich fak-

tycznych i prawnych okoliczno$ci spraw;

3) jest gotów do wykorzystania wiedzy zwierzchników, kolegów

i podw adnych, a w przypadku braku wiedzy specjalistycznej - do
korzystania z pomocy ekspertów;

4) zawsze jest przygotowany do jasnego - merytorycznego i prawne-

go - uzasadnienia w asnych decyzji i sposobu post%powania;

162

B. Suchodolski

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

ZN nr 94

5) w wykonywaniu wspólnych zada" administracyjnych dba o ich ja-

ko$& merytoryczn# i o dobre stosunki mi%dzyludzkie;

6) je!eli w sprawie s# wyra!ane zró!nicowane opinie, d#!y do

uzgodnie" opartych na rzeczowej argumentacji;

7) !yczliwy ludziom, zapobiega napi%ciom w pracy i roz adowuje je,

przestrzega zasad poprawnego zachowania.

§ 4

Cz onek korpusu s u!by cywilnej jest bezstronny w wykonywaniu zada"
i obowi#zków, a w szczególno$ci:

1) nie dopuszcza do podejrze" o zwi#zek mi%dzy interesem publicz-

nym i prywatnym;

2) nie podejmuje !adnych prac ani zaj%&, które koliduj# z obowi#zka-

mi s u!bowymi;

3) nie przyjmuje !adnej formy zap aty za publiczne wyst#pienia, gdy

maj# one zwi#zek z zajmowanym stanowiskiem lub wykonywan#
prac# s u!bow#;

4) w prowadzonych sprawach administracyjnych równo traktuje

wszystkich uczestników, nie ulegaj#c !adnym naciskom i nie
przyjmuj#c !adnych zobowi#za" wynikaj#cych z pokrewie"stwa,
znajomo$ci, pracy lub przynale!no$ci;

5) od osób zaanga!owanych w prowadzone sprawy nie przyjmuje

!adnych korzy$ci materialnych ani osobistych;

6) nie demonstruje za!y o$ci z osobami publicznie znanymi ze swej

dzia alno$ci politycznej, gospodarczej, spo ecznej lub religijnej, wy-
strzega si% okazji do promowania jakichkolwiek grup interesu;

7) szanuje prawo obywateli do informacji, maj#c na wzgl%dzie jaw-

no$& dzia ania administracji publicznej, dochowuj#c przy tym ta-
jemnicy ustawowo chronionej;

8) akceptuje ograniczenia mo!liwo$ci podj%cia przysz ej pracy

u osób, których sprawy by y lub s# prowadzone przez zatrudniaj#-
cy go urz#d.

§ 5

Cz onek korpusu s u!by cywilnej w wykonywaniu zada" i obowi#zków jest
neutralny politycznie, a w szczególno$ci:

1) lojalnie i rzetelnie realizuje strategi% i program Rz#du Rzeczypo-

spolitej Polskiej, bez wzgl%du na w asne przekonania i polityczne
pogl#dy;

2) przygotowuj#c propozycje dzia a" administracji rz#dowej, udziela

obiektywnych, zgodnych z najlepsz# wol# i wiedz#, porad i opinii
zwierzchnikom;

3) nie manifestuje publicznie pogl#dów i sympatii politycznych, a je!e-

li jest urz%dnikiem s u!by cywilnej, to nie tworzy i nie uczestniczy
w partiach politycznych;

Kodeks etyczny jako narz!dzie s"u# ce do podnoszenia jako$ci us"ug administracji publicznej

163

ZN nr 94

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

4) dystansuje si% otwarcie do wszelkich wp ywów i nacisków politycz-

nych, które mog# prowadzi& do dzia a" stronniczych, i nie anga!u-
je si% w dzia ania, które mog yby s u!y& celom partyjnym;

5) dba o jasno$& i przejrzysto$& w asnych relacji z osobami pe ni#cy-

mi funkcje polityczne;

6) nie uczestniczy w strajkach lub akcjach protestacyjnych, zak óca-

j#cych normalne funkcjonowanie urz%du;

7) eliminuje wp ywy polityczne na rekrutacj% i awanse w s u!bie

cywilnej

19

.

Z przytoczonego przyk adowego Kodeksu Etyki S u!by Cywilnej wy a-

nia si% szczególna rola urz%dników, którzy s# reprezentantami w adz Rzecz-
pospolitej Polskiej kszta tuj#cymi opini% spo ecze"stwa o organach admini-
stracji publicznej. Etyczne post%powanie urz%dników przek ada si%, wi%c na
pozytywn# opini% o ca ej administracji. Co wi%cej, mo!na oczekiwa&, !e
urz%dnicy b%d# stanowili wzór post%powania etycznego dla wszystkich oby-
wateli. Kodeks przedstawia cztery podstawowe zasady etycznego post%po-
wania cz onków korpusu s u!by cywilnej:
1. Rzetelno$&, przez któr# rozumie& nale!y przede wszystkim sumienno$&,

twórczo$&, odpowiedzialno$&, bezstronno$&, gotowo$& przyznania si% do
b %du i do jego naprawienia, racjonalno$& gospodarowania $rodkami pu-
blicznymi oraz lojalno$&.

2. Dba o$& o rozwój w asnych kompetencji obejmuj#c# rozwijanie wiedzy

zawodowej, d#!enie do poznania aktów prawnych, gotowo$& do skorzy-
stania z wiedzy innych oraz wyja$niania zajmowanego przez siebie
w konkretnej sprawie stanowiska.

3. Bezstronno$&, czyli m.in. niedopuszczanie do podejrze" o konflikt intere-

sów, nieprzyjmowanie !adnych korzy$ci materialnych ani osobistych
w zwi#zku z prowadzonymi sprawami oraz respektowanie prawa obywa-
teli do dost%pu do informacji przy równoczesnym zachowaniu tajemnicy
ustawowo chronionej.

4. Neutralno$& polityczn# rozumian# jako lojalne i rzetelne wykonywanie

strategii i programów Rz#du RP bez wzgl%du na ich zgodno$& z w asny-
mi przekonaniami, nie manifestowanie w asnych pogl#dów politycznych,
dystansowanie si% od wszelkich form politycznego nacisku, eliminowanie
wp ywów politycznych na proces rekrutacji i awanse w s u!bie cywilnej.

Kodeks Etyki S u!by Cywilnej i zawarte w nim zasady stanowi# pod-

staw%, na której opracowanych zosta o wiele kodeksów etyki dla pracowni-
ków poszczególnych urz%dów administracji publicznej. Jako przyk ad kodek-
su wzorowanego na Kodeksie Etyki S u!by Cywilnej mo!na poda& Kodeks
Etyki Pracownika Samorz#dowego wprowadzony w Starostwie Powiatowym
w My$lenicach.

Kodeks Etyki S u!by Cywilnej, jak i zawarte w nim zasady, nie s# jed-

nak obowi#zuj#ce dla urz%dów samorz#du terytorialnego. Jako przyk ad in-

19

Zarz dzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 pa#dziernika 2002 r. w sprawie ustanowienia

Kodeksu Etyki S!u%by Cywilnej, M.P. 2002 nr 46 poz. 683.

164

B. Suchodolski

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

ZN nr 94

nego uj%cia kodeksu etycznego mo!na przytoczy& Kodeks Etyczny Pracow-
ników Starostwa Powiatowego w Ko obrzegu:

PREAMBU(A

Kodeks Etyczny Pracowników Starostwa Powiatowego w Ko obrzegu sta-
nowi zbiór zasad i warto$ci, którymi powinni kierowa& si% Pracownicy Staro-
stwa Powiatowego w Ko obrzegu podczas wykonywania zada" s u!bowych
w miejscu pracy, a tak!e poza nim.
Celem Kodeksu jest poprawa jako$ci funkcjonowania Starostwa oraz zwi%k-
szenie zaufania mieszka"ców powiatu do samorz#du lokalnego oraz wspie-
ranie pracowników w realizacji etycznego post%powania.

ZASADY OGÓLNE

Art. 1

1. Ilekro& w niniejszym Kodeksie jest mowa o:

a) Starostwie - nale!y przez to rozumie& Starostwo Powiatowe w Ko o-

brzegu;

b) Kodeksie - nale!y przez to rozumie& Kodeks Etyczny Pracowników

Starostwa Powiatowego w Ko obrzegu;

c) Pracownikach - nale!y przez to rozumie& Pracowników Starostwa

Powiatowego w Ko obrzegu.

2. Pracownicy maj# $wiadomo$&, !e ich praca jest s u!b# publiczn#, a ce-

lem nadrz%dnym jest dobro mieszka"ców powiatu.

3. Kodeks wspiera dzia ania Pracowników oparte na zasadach: praworz#d-

no$ci, bezinteresowno$ci, uczciwo$ci, sprawiedliwo$ci, odpowiedzialno-
$ci, jawno$ci, dba o$ci o dobre imi% Starostwa i pracowników, godnego
zachowania w miejscu pracy i poza nim, uprzejmo$ci i !yczliwo$ci
w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami, radnymi, podw adnymi
i wspó pracownikami.

4. Ustala si% procedur% corocznego przegl#du i monitoringu Kodeksu

Etycznego pracowników Starostwa Powiatowego w Ko obrzegu stano-
wi#c# za #cznik nr 1 do Kodeksu Etycznego.

WYKONYWANIE ZADA*

Art. 2

1. Pracownicy realizuj# swoje obowi#zki w sposób nie budz#cy w#tpliwo$ci

etycznych.

2. Pracownicy d#!# do osi#gni%cia najlepszych rezultatów swojej pracy ma-

j#c na wzgl%dzie wnikliwe oraz rozwa!ne wykonywanie powierzonych
zada".

3. Pracownik nie uchyla si% od przyj%cia odpowiedzialno$ci za swoje post%-

powanie.

4. Pracownik zobowi#zany jest do zachowania w tajemnicy wszelkich infor-

macji uzyskanych w toku czynno$ci s u!bowych.

Kodeks etyczny jako narz!dzie s"u# ce do podnoszenia jako$ci us"ug administracji publicznej

165

ZN nr 94

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

Art. 3

1. Pracownik dok ada wszelkich stara", aby jego post%powanie by o jawne,

zrozumia e i wolne od podejrze" o jak#kolwiek form% interesowno$ci czy
korupcji.

2. Pracownik nie dopuszcza do podejrze" o zwi#zek mi%dzy interesem pu-

blicznym, a prywatnym.

3. Pracownik nie demonstruje poufa o$ci z osobami publicznie znanymi ze

swej dzia alno$ci politycznej, gospodarczej, spo ecznej lub religijnej, wy-
strzega si% promowania jakichkolwiek grup interesu.

4. Pracownik nie ulega wp ywom i naciskom politycznym, które mog# pro-

wadzi& do dzia a" stronniczych lub sprzecznych z interesem publicznym.

5. Pracownik nie przyjmuje !adnych korzy$ci materialnych lub osobistych,

ani obietnic takich korzy$ci jak równie! nawet drobnych prezentów.

Art. 4

1. W kontaktach ze wspó pracownikami, pracownik powinien respektowa&

ich do$wiadczenie i wiedz%.

2. Pracownik powinien w sposób wszechstronny i odpowiedzialny wspó -

pracowa& z innymi pracownikami w celu wykonywania obowi#zków za-
wodowych.

3. Pracownik powinien d#!y& do usprawnienia funkcjonowania Starostwa

i poprawy efektywno$ci podejmowanych dzia a".

Art. 5

1. W kontaktach z obywatelami pracownik zachowuje si% uprzejmie, jest

pomocny i udziela odpowiedzi na skierowane do niego pytania wyczerpu-
j#co i dok adnie.

2. Pracownik dba o dobre stosunki mi%dzyludzkie, przestrzega zasad za-

chowania w a$ciwych cz owiekowi o wysokiej kulturze osobistej, w miej-
scu pracy i poza nim.

ZAKO*CZENIE

Art. 6

1. Pracownicy s# zobowi#zani przestrzega& postanowie" Kodeksu i kiero-

wa& si% jego zasadami.

2. Kodeks zostanie podany do publicznej wiadomo$ci po podpisaniu przez

pracowników, w celu poinformowania mieszka"ców powiatu o standar-
dach zachowania i wykonywania obowi#zków s u!bowych przez pracow-
ników Starostwa Powiatowego w Ko obrzegu

20

.

20

www.spkolobrzeg.finn.pl/res/serwisy/bip-spkolobrzeg/komunikaty/_013_47951.pdf

166

B. Suchodolski

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

ZN nr 94

Kodeks Etyczny Pracowników Starostwa Powiatowego w Ko obrzegu

przybiera posta& typowego aktu prawnego. Sk ada si% z czterech cz%$ci:

1. Preambu y;
2. Zasad ogólnych;
3. Wykonywania zada";
4. Zako"czenia.

Preambu a Kodeksu stanowi jego wst%p informuj#cy, czym jest ko-

deks oraz okre$laj#cy cele, jakim ma on s u!y&. Z preambu y mo!emy do-
wiedzie& si%, !e kodeks Starostwa Powiatowego w Ko obrzegu ma za zada-
nie przyczynia& si% do podnoszenia poziomu spo ecznego zaufania do
w adzy lokalnej oraz wspiera& pracowników w etycznym post%powaniu.

W cz%$ci „Zasady ogólne” znajduj# si% definicje najwa!niejszych po-

j%& u!ytych w kodeksie oraz zasady, którymi pracownicy Starostwa winni si%
kierowa& zarówno w miejscu pracy jak i poza nim. Porównuj#c zasady wy-
szczególnione w Kodeksie Etyki S u!by Cywilnej i w Kodeksie Etycznym
Pracowników Starostwa Powiatowego w Ko obrzegu mo!na zauwa!y&, !e
zasady, jakimi maj# kierowa& si% ko obrzescy samorz#dowcy, stanowi#
uszczegó owienie zasad, których przestrzega& maj# cz onkowie korpusu
s u!by cywilnej.

W trzeciej cz%$ci kodeksu zawarte s# wytyczne dotycz#ce etycznego

post%powania i wykonywania zada" przez pracowników Starostwa. Urz%dni-
cy maj# przede wszystkim wykonywa& swoje obowi#zki w sposób nie bu-
dz#cy w#tpliwo$ci etycznych, maj# unika& jakichkolwiek podejrze" o wyko-
rzystywanie stanowiska dla prywatnych korzy$ci. Maj# by& odporni na
wszelkie próby nacisku podczas wykonywanej pracy oraz, aby dzi%ki temu
unikn#& podejrze" o korupcj%, nie mog# przyjmowa& !adnych nawet naj-
drobniejszych prezentów. Urz%dnicy, w celu efektywnego wykonywania za-
da" Starostwa, powinni wspó pracowa& ze sob# i równocze$nie szanowa&
nawzajem swoj# wiedz% i do$wiadczenie. W kontaktach z klientami urz%du,
urz%dnicy zobowi#zani s# do bycia uprzejmymi i pomocnymi. Urz%dnicy za-
równo w miejscu pracy, jak i poza nim powinni przestrzega& zasad zacho-
wania w a$ciwych cz owiekowi o wysokiej kulturze osobistej.

W zako"czeniu kodeksu zawarte jest zobowi#zanie pracowników do

jego przestrzegania oraz informacja, !e kodeks zostanie podany do publicz-
nej wiadomo$ci.

Zaprezentowane dotychczas dwa kodeksy etyki pracowników urz%-

dów administracji publicznej zawiera y zasady, którymi pracownicy ci powinni
si% kierowa& w swojej pracy. Zasady te mo!na jednak uzna& tylko za pew-
nego rodzaju zalecenie, poniewa! !aden z tych kodeksów nie przewidywa
kar za ewentualne post%powanie nieetyczne. Brak restrykcji za nieprze-
strzeganie zasad etycznych uj%tych w kodeksach etycznych mo!e by&
uznany za ich pewn# s abo$&, wi%c niektóre z urz%dów administracji pu-
blicznej staraj# si% wprowadza& do przyj%tych kodeksów etycznych informa-
cj% o konsekwencjach, jakie ponios# urz%dnicy w razie nieprzestrzegania
wymogów w nich uj%tych. Jako przyk ad mo!na poda& Kodeks Etyki Pra-

Kodeks etyczny jako narz!dzie s"u# ce do podnoszenia jako$ci us"ug administracji publicznej

167

ZN nr 94

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

cowników Starostwa Powiatowego w Drawsku Pomorskim, który zawiera
nast%puj#cy zapis:

„Naruszenie przez pracownika Starostwa Powiatowego w Drawsku

Pomorskim postanowie" Kodeksu Etyki:
1. powoduje odpowiedzialno$& regulaminow# (porz#dkow#) oraz przewi-

dziane prawem konsekwencje,

2. znajduje odzwierciedlenie w okresowej ocenie pracowników dokonywanej

zgodnie z obowi#zuj#cymi w Starostwie Powiatowym w Drawsku Pomor-
skim przepisami”

21

.

Drawski Kodeks jasno mówi, !e etyczne post%powanie b%dzie jednym

z kryteriów oceny okresowej pracowników Starostwa i przestrzega ich, !e za
post%powanie w#tpliwe etycznie mo!e spotka& ich kara zarówno regulami-
nowa, jak i przewidziana przepisami prawa.

Wprowadzenie w urz%dzie administracji publicznej kodeksu etycznego

przynosi mu wiele korzy$ci, do których zaliczy& mo!na przede wszystkim:

eliminacj% nieetycznych zachowa" i zmniejszenie biurokracji;
u atwienie w razie konieczno$ci wyci#gni%cia konsekwencji dyscy-

plinarnych w stosunku do pracowników;

lepsz# atmosfer% skutecznie zach%caj#c# do dalszej pracy i pozo-

stawania w danej organizacji;

wi%ksze zaanga!owanie urz%dników we wspóln# realizacj% powie-

rzonych im zada";

lepsze rezultaty pracy dzi%ki otwartemu, kreatywnemu i etycznemu

$rodowisku;

unikanie sporów wewn#trz urz%du, jak równie! na linii urz#d – inte-

resant;

wzrost akceptacji spo ecznej;
zwi%kszenie poziomu zaufania klientów, kontrahentów i inwestorów.

Uogólniaj#c, powy!sze korzy$ci mo!na nazwa& wzrostem jako$ci

us ug $wiadczonych przez administracj% publiczn#. Interesant, który po
przyj$ciu do urz%du zostanie obs u!ony prawid owo przez pracownika, któ-
rego zachowanie etyczne nie b%dzie budzi& !adnych w#tpliwo$ci, wyjdzie
z tego urz%du usatysfakcjonowany i poprzez poinformowanie innych o swo-
im zadowoleniu przyczyni si% do utwierdzenia pozytywnej opinii o urz%dzie.

Podsumowanie

Urz%dy administracji publicznej coraz cz%$ciej s# postrzegane przez

pryzmat $wiadczonych przez siebie us ug i traktowane jako ogromne przed-
si%biorstwa us ugowe. Takie podej$cie upowa!nia do zwracania szczególnej
uwagi na zagadnienie jako$ci $wiadczonych us ug publicznych, a w szcze-
gólno$ci na dzia ania zmierzaj#ce do osi#gni%cia jak najwy!szego poziomu
tej jako$ci. Jedn# z dróg prowadz#cych do wzrostu jako$ci us ug jest za-
pewnianie etycznego post%powania urz%dników, którym z pomoc# w rozwi#-

21

www.powiatdrawski.pl/pl/rada-powiatu/starostwo-powiatowe/kodeks-etyki.

168

B. Suchodolski

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

ZN nr 94

zywaniu dylematów moralnych przychodz# kodeksy etyczne. Kodeksy te,
poprzez popraw% efektywno$ci dzia alno$ci administracji i zwi%kszanie panu-
j#cego w$ród spo ecze"stwa zaufania do niej, wp ywaj# na wzrost odczuwa-
nej przez us ugobiorców jako$ci $wiadczonych us ug publicznych. Pozwalaj#
tak!e na eliminowanie nieetycznych zachowa" urz%dników, które cz%sto by-
y skutkiem braku odpowiedniej wiedzy i $wiadomo$ci skutków swojego po-
st%powania.

Wprowadzenia kodeksu etycznego nie mo!na traktowa& jako celu

samego w sobie. Kodeks etyczny stanowi drogowskaz wyznaczaj#cy kieru-
nek na drodze etycznego post%powania, jednak!e to, czy urz#d b%dzie
w stanie wej$& na t% drog% i ni# pod#!a&, zale!e& b%dzie przede wszystkim
od jego kierownictwa i zatrudnionych w nim pracowników.

Bibliografia

B a!ejowski J., Etyka w edukacji, nauce, polityce i biznesie, Gda"skie Towa-

rzystwo Naukowe, Gda"sk 2007.

Bogucka I., Pietrzykowski T., Etyka w administracji publicznej, Lexis Nexis,

Warszawa 2009.

Bugdol M., Warto&ci etyczne w zarz dzaniu przez jako&$, (w:) Etyka a ja-

ko&$ i efektywno&$ organizacji, monografia pod redakcj# E. Skrzypek,
Katedra Zarz#dzania Jako$ci# i Wiedz# UMCS, Lublin 2010.

Czuba a A., Jonas A., Smole" T., Marketing us!ug, Wolters Kluwer, Kraków

2006.

Golec M., Kodeks etyki Lorda Nolana i jego adaptacje w polskich systemach

etyczno-prawnych, http://www.creatiff.com.pl.

Fi ek J. (red.), Etyczne aspekty dzia!alno&ci samorz du terytorialnego,

MSAP AE Kraków, Kraków 2004.

Hofman M., Normy etyczne w obszarze zarz dzania projektami – zarys pro-

blematyki, (w:) Etyka w biznesie, monografia pod redakcj

# E. Skrzy-

pek, Katedra Zarz#dzania Jako$ci# i Wiedz# UMCS, Lublin 2010.

Jankowski M., Etyka, PWN, Warszawa 1979.
Kulesza M., Nizio ek M., Etyka s!u%by publicznej, LEX a Wolters Kluwer

Business, Warszawa 2010.

Marciniak B., Badanie satysfakcji klientów – problemy i metody badawcze,

„Marketing i Rynek”, 11/2000, s. 20.

Mclnerney K., Wst"p do filozofii, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Warszawa 1998.
Opolski K., Modzelewski P., Zarz dzanie jako&ci w us!ugach publicznych,

CeDeWu, Warszawa 2009.

Otto J., Olczak A., Marketing w handlu i us!ugach, Politechnika (ódzka, (ód'

2007.

Pratley P., Etyka w biznesie, Wydawnictwo Felberg SJA, Warszawa 2000.
Skrzypek E., Etyka w biznesie jako podstawa jako&ci i efektywno&ci organi-

zacji w warunkach nowej ekonomii, (w:) Etyka w biznesie, monografia
pod redakcj# E. Skrzypek, Katedra Zarz#dzania Jako$ci# i Wiedz#
UMCS, Lublin 2010.

Kodeks etyczny jako narz!dzie s"u# ce do podnoszenia jako$ci us"ug administracji publicznej

169

ZN nr 94

Seria: Administracja i Zarz dzanie (21)2012

Tkaczyk S., Etyka w biznesie. Wybrane aspekty, (w:) Etyka w biznesie, mo-

nografia pod redakcj# E. Skrzypek, Katedra Zarz#dzania Jako$ci#
i Wiedz# UMCS, Lublin 2010.

Urban W., Definicje jako&ci us!ug – ró%nice oraz ich przyczyny, „Problemy

Jako$ci”, 3/2007, s. 4.

www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/34609.
www.powiatdrawski.pl/pl/rada-powiatu/starostwo-powiatowe/kodeks-etyki
www.spkolobrzeg.finn.pl/res/serwisy/bip-

spkolobrzeg/komunikaty/_013_47951.pdf

Zarz dzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 pa#dziernika 2002 r.

w sprawie ustanowienia Kodeksu Etyki S!u%by Cywilnej, M.P. 2002,
nr 46, poz. 683.