„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Krzysztof Jakubowski

Wykonywanie montażu nagrań radiowych
i fonograficznych 313[06].Z3.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Janusz Kalinowski
mgr Dariusz Janik



Opracowanie redakcyjne:
mgr Krzysztof Jakubowski



Konsultacja:
mgr inż. Joanna Stępień

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej ,,Wykonywanie
montażu nagrań radiowych i fonograficznych” 313[06].Z3.03, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu asystent operatora dźwięku.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Montaż dźwięku

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Ostateczne przygotowanie dźwięku na potrzeby fonograficzne

12

5.2.1. Ćwiczenia

12

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

14

7. Literatura

28

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Wykonywanie montażu nagrań

radiowych i fonograficznych”, który będzie pomocą w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole kształcącej w zawodzie asystent operatora dźwięku.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne tj. zakres wiedzy, którą uczeń powinien już posiadać, aby mógł
swobodnie korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, które uczeń będzie nabywał podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ć

wiczenia – przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia – przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.

W materiale nauczania w Poradniku dla ucznia treści omówiono w sposób ogólny, ale

wystarczający do osiągnięcia celów kształcenia tej jednostki modułowej.

Wskazane jest zachęcenie uczniów do skorzystania z literatury zamieszczonej na końcu

poradnika.

Zajęcia dydaktyczne powinny być realizowane w pracowniach wyposażonych

w odpowiednie urządzenia do montażu, w taki sposób, aby każdy z uczniów miał możliwość
samodzielnego wykonywania ćwiczeń związanych z próbami montażu dźwięku. Niezbędne
jest również zorganizowanie zajęć w profesjonalnych montażowniach radiowych.

Nauczyciel może zlecić wykonanie wszystkich ćwiczeń lub tylko wybranych. Może

skorzystać z podanych wskazówek lub realizować własne pomysły. W poradniku
zamieszczono dwa przykładowe scenariusze lekcji, ale nauczyciel może przedstawić swoje
propozycje.

Uczniowie powinni wykonywać ćwiczenia z poradnika samodzielnie, po czym mają

możliwość weryfikacji swoich wiadomości poprzez sprawdzian postępów zamieszczony na
końcu każdego podrozdziału. Zestaw pytań zawarty w sprawdzianie postępów jest podstawą
oceny przez nauczyciela wiedzy i umiejętności ucznia.

Obserwacja pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń i ocena ich pracy zarówno

w grupie, jak i indywidualnie powinny dostarczyć dość informacji o zakresie i poziomie
realizacji celów kształcenia danej jednostki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

313[06].Z3.01

Wykonywanie montażu

nagrań filmowych

313[06].Z3

Techniki montażu dźwięku

313[06].Z3.02

Wykonywanie montażu

nagrań telewizyjnych

313[06].Z3.03

Wykonywanie montażu

nagrań radiowych

i fonograficznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróżniać pojęcia: dźwięk, natężenie dźwięku, głośność dźwięku, barwa dźwięku,
wysokość tonu, zakres słyszalności, niskie, średnie i wysokie częstotliwości, dźwięk
monofoniczny, stereofoniczny,

−

rozróżniać sprzęt i nośniki stosowane w radiu i fonografii,

−

poruszać się w środowisku popularnych programów do montażu dźwięku,

−

rozróżniać urządzenia do tworzenia efektów dźwiękowych,

−

porozumiewać się ze współpracownikami i przełożonymi,

−

rozwiązywać problemy w sposób twórczy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować etapy udźwiękowienia audycji radiowej i postprodukcji płyty,

–

scharakteryzować rodzaje sprzętu i nośników stosowanych w radiu i fonografii,

–

zastosować podstawowe zestawy montażowe przeznaczone do pracy nad dźwiękiem,

–

zorganizować warsztat pracy radiowego montażysty,

–

dokonać montażu dźwięku na różnego rodzaju nośnikach,

–

wyjaśnić zasady montażu dźwięku w radiu i fonografii,

–

zsynchronizować warstwy dźwiękowe,

–

zastosować programy komputerowe do montażu dźwięku i dźwięku z obrazem,

–

wykonać nagranie dialogów, instrumentów muzycznych,

–

dokonać redukcji szumów, uzupełniania ciszy oraz rekonstrukcji głosek, wyboru wersji,

–

dokonać nagrania duplikatów i archiwizować nagrania,

–

scharakteryzować efekty dźwiękowe i atmosfery,

–

zastosować efekty synchroniczne,

–

przygotować mastering płyty,

–

przygotować partytury zgrań,

–

przesłać dane dźwiękowe za pomocą Internetu.

–

posłużyć się dokumentacją dotyczącą wykonywania montażu nagrań radiowych
i fonograficznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania:

Asystent operatora dźwięku 313[06]

Moduł:

Techniki montażu dźwięku 313[06].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montażu nagrań radiowych
i fonograficznych 313[06]Z3.03

Temat: Montaż dźwięku

Cel ogólny: Uzupełnianie wywiadu o muzykę.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

obsługiwać stół mikserski,

–

połączyć, uruchomić i skonfigurować sprzęt do pracy zgodnie z wymaganiami,

–

przeprowadzić prostą regulację poszczególnych torów audio,

–

nagrać efekt końcowy.

Metody nauczania – uczenia się:
–

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w grupach, grupy 4 – 6 osób.

Czas: 2 jednostki lekcyjne (90 minut).
Środki dydaktyczne:
–

stół mikserski,

–

instrukcje obsługi do wszystkich urządzeń będących na wyposażeniu stanowiska

–

odtwarzacz CD, magnetofon lub inne urządzenie nagrywające wskazane przez
prowadzącego,

–

aktywne kolumny głośnikowe (monitory bliskiego pola),

–

płyty CD lub kasety z muzyką.

Przebieg zajęć:

1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia,

4.

Realizacja tematu:
–

uczeń zapoznaje się z instrukcjami obsługi sprzętu,

–

dobiera sprzęt, przewody, nośniki dźwięku,

–

łączy urządzenia,

–

konfiguruje urządzenia,

–

dokonuje nagania.

5.

Po wykonaniu nagrania uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.

6.

Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.

7.

Uczeń prezentuje swoje nagranie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

8.

Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza czy sposób i jakość nagrania były
właściwe.

9.

Uczeń wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy.

Zakończenie zajęć

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania:

Asystent operatora dźwięku 313[06]

Moduł:

Techniki montażu dźwięku 313[06].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montażu nagrań radiowych
i fonograficznych 313[06]Z3.03

Temat: Montaż dźwięku.

Cel ogólny: Umiejętność nagrywania i montażu wywiadu radiowego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

obsługiwać stół mikserski,

–

dobierać mikrofony,

–

połączyć, uruchomić i skonfigurować sprzęt do pracy zgodnie z wymaganiami,

–

przeprowadzić prostą regulację poszczególnych torów audio,

–

dobrać odpowiednie oprogramowanie i narzędzia edycyjne konieczne do poprawy jakości
nagrania,

–

dokonać montażu,

–

nagrać efekt końcowy.

Metody nauczania – uczenia się:
–

ć

wiczenia praktyczne

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca grupowa, grupy 4 osobowe.

Czas: 2 godziny lekcyjne.
Środki dydaktyczne:
–

mikrofon, urządzenie do rejestracji,

–

stół mikserski,

–

odtwarzacz CD, magnetofon lub inne urządzenie odtwarzające,

–

aktywne kolumny głośnikowe (monitory bliskiego pola),

–

instrukcje obsługi do wszystkich urządzeń będących na wyposażeniu stanowiska.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia,

4.

Realizacja tematu:
–

uczeń zapoznaje się z instrukcjami obsługi sprzętu,

–

dobiera sprzęt, przewody, nośniki dźwięku,

–

łączy urządzenia,

–

konfiguruje urządzenia,

–

dokonuje montażu,

–

dokonuje nagania.

5.

Po wykonaniu nagrania uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.

6.

Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.

7.

Uczeń prezentuje swoje prace.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

8.

Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza czy sposób i jakość montażu dźwięku były
właściwe.

9.

Uczeń wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy.

Zakończenie zajęć

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Montaż dźwięku

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypróbuj działanie poszczególnych funkcji komputerowego systemu montażu i obróbki

dźwięku.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

zapoznać się z poszczególnymi funkcjami programu komputerowego

3)

wgrać do komputera dowolne nagranie

4)

przetestować działanie funkcji: kopiuj, wytnij, wklej, fade

5)

przećwiczyć ustawianie markerów

6)

zmiksować rozmowę z podkładem muzycznym przy użyciu funkcji mix

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

instruktaż, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

komputer wyposażony w system montażu i obróbki dźwięku,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Ostateczne przygotowanie dźwięku na potrzeby fonograficzne

5.2.1

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Nagraj, na przykład podczas szkolnej akademii, występ dziecięcego chóru. Wytnij

z nagrania jeden utwór i poddaj go różnorodnym zabiegom masteringowym. Zapisz wszystkie
spostrzeżenia dotyczące zmian w brzmieniu utworu

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

wykonać montaż dźwięku

3)

przeprowadzić procesy masteringowe

4)

zapisać istotne spostrzeżenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

instruktaż, ćwiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przenośny sprzęt nagrywający,

−

komputer z oprogramowaniem montażowym i masteringowym,

−

papier formatu A4,

−

kolorowe mazaki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Utwór przygotowany w ćwiczeniu 1 skompresuj do formatu MP3 i wyślij e-mailem

w postaci załącznika. Później ten sam utwór nagraj na płytę CD.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

wykonać kompresję dźwięku

3)

wysłać e-maila

4)

nagrać utwór na płytę CD

5)

zapisać istotne spostrzeżenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

instruktaż, ćwiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

komputer z oprogramowaniem montażowym i masteringowym, nagrywarką CD oraz z
dostępem do Internetu,

−

papier formatu A 4,

−

kolorowe mazaki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test pisemny dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie
montażu nagrań radiowych i fonograficznych”

Test składa się z 22 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20, 22 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 9, 10, 11, 17, 18, 21 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego w tym co
najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego co
najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozpoznać cech różnych typów montażu

A

P

a

2

Określić co nie jest celem montażu

A

P

a

3

Podać przygotowanie fragmentu wypowiedzi

B

P

c

4

Określić etykę zawodową w montażu

B

P

a

5

Określić montaż cyfrowy

A

P

d

6

Podać na co montaż cyfrowy nie pozwala

A

P

d

7

Rozpoznać oprogramowania do montażu

B

P

b

8

Określić co miernik wartości szczytowej
rejestruje

C

PP

b

9

Określić basowe brzmienie

C

PP

c

10 Podać zadania limitera

C

PP

d

11 Określić Excitery i enhancery

C

PP

a

12 Podać na czym polega mastering

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

13 Podać na czym polega montaż analogowy

B

P

d

14 Podać określenie taśmy w innym kolorze

A

P

d

15 Nazwać łączenie się kilku taśm na dużej szpuli

A

P

a

16

Podać elementy ustawiania głośności na
mikserze

B

P

b

17 Określić przenikanie

C

PP

c

18 Określić znaczenie Cross – fade

A

P

d

19 Rozpoznać efekty o nazwie maximizer

C

PP

c

20 Określić na czym polega wyciszanie

B

P

b

21

Podać rozmiar rozbiegówki w montażu
analogowym

C

PP

a

22

Podać na czym polega funkcja edycji przy
analogowych magnetofonach studyjnych

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

3.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania testu.

4.

Przed rozpoczęciem rozwiązywania testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

5.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij ewentualne wątpliwości.

6.

Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na rozwiązanie zadań.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test pisemny zawiera 22 zadania czterokrotnego wyboru i sprawdza Twoją wiedzę
i umiejętności z zakresu wykonywanie montażu dźwięku w produkcji radiowej
i fonograficznej.

5.

Odpowiedzi udzielaj na KARCIE ODPOWIEDZI.

6.

Dla każdego zadania podane są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d.

7.

Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

8.

Pracuj samodzielnie.

9.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut, od momentu przekazania instrukcji i zadań.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Większość rozgłośni radiowych stosuje montaż cyfrowy, ponieważ

a.

jest tańszy i znacznie bardziej precyzyjny niż analogowy.

b.

jest tańszy chociaż mniej precyzyjny niż analogowy.

c.

jest droższy, ale bardziej precyzyjny niż analogowy.

d.

pozwala uniknąć awarii podczas pracy.

2. Celem montażu nie jest

a.

poprawienie dykcji rozmówcy.

b.

skrócenie czasu nagrania.

c.

miana kolejności poszczególnych części nagrania.

d.

usunięcie niechcianego materiału.

3. Przygotowanie fragmentu wypowiedzi do serwisu informacyjnego nie wymaga

a.

montażu.

b.

skrócenia.

c.

zabiegów masteringowych.

d.

zapisania na twardym dysku komputera.

4. Etyka w montażu polega na

a.

pozostawieniu sensu wypowiedzi bez zmian.

b.

przedstawieniu rozmówcy w jak najlepszym świetle.

c.

skróceniu wypowiedzi do wymogów programu.

d.

dostosowaniu parametrów technicznych do wymogów programu.

5. Montaż cyfrowy jest

a.

nieodwracalny na każdym etapie.

b.

odwracalny na każdym etapie.

c.

odwracalny pod warunkiem przekopiowania wyciętego fragmentu na inną ścieżkę.

d.

odwracalny do chwili dokonania zapisu zmian.

6. Montaż cyfrowy nie pozwala

a.

nakładać kilku ścieżek.

b.

regulować poziomu dźwięku.

c.

wyciszać dźwięku.

d.

stosować „rozbiegówek”.

7. Większość komputerowych programów do montażu, edytuje nagranie w formacie

a.

MP3.

b.

WAVE.

c.

AVI.

d.

MPEG.

8. Miernik wartości szczytowej rejestruje

a.

uśredniony poziom dźwięku.

b.

najwyższe wartości sygnału.

c.

ostateczny czas dźwięku.

d.

minimalny, wymagany poziom natężenia dźwięku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

9. Basowe brzmienie, to przedział częstotliwości

a.

150-200 Hz.

b.

0-20 Hz.

c.

55-85 Hz.

d.

400-500 Hz.

10. Zadaniem limitera jest

a.

podbicie basu.

b.

kompresja dźwięku.

c.

wprowadzenie lekkiego przesterowanie.

d.

ograniczenie najgłośniejszych sygnałów do zadanego poziomu.

11. Excitery i enhancery

a.

dodają małe dawki przesterowania.

b.

kontrolują czas trwania utworów muzycznych.

c.

eksponują wysokie tony.

d.

wprowadzają efekt echa.

12. Mastering to

a.

metoda skracania dźwięku.

b.

proces ostatecznego przygotowania dźwięku do nagrania na płytę.

c.

kontrola czasu.

d.

kontrola wartości merytorycznej nagrania prze emisją.

13. Montaż analogowy polega na

a.

przegrywaniu wybranych fragmentów nagrań z jednej taśmy na drugą.

b.

miksowaniu dźwięku z kilku taśm.

c.

wykorzystaniu specjalnej funkcji komputera.

d.

cięciu i klejeniu taśmy .

14. W montażu analogowym, początek i koniec nagrania oznacza się taśmą w innym kolorze,

którą określa się jako
a.

początek nagrania.

b.

koniec nagrania.

c.

część wstępna.

d.

część rozbiegowa.

15. W montażu analogowym na jednej dużej szpuli łączy się kilka taśm, co określa się jako

a.

banding.

b.

leader tape,

c.

rozbieg,

d.

editing blocks.

16. Głośność na mikserze ustawia się za pomocą

a.

wyłącznie suwaka.

b.

pokrętła potencjometru lub suwaka.

c.

specjalnego programu komputerowego.

d.

procesora.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

17. Przenikanie polega

a.

sprawdzaniu kolejnego nagrania w trakcie trwania poprzedniego.

b.

słuchaniu drugim uchem tego, co dzieje się na antenie.

c.

na stopniowym wzmacnianiu dźwięku z jednego źródła i jednoczesnym wyciszaniu
dźwięku z drugiego.

d.

wysyłaniu do jednej ze słuchawek dźwięku.

18. Cross – fade oznacza

a.

stopniowe wyciszenie,

b.

całkowite wyciszenie,

c.

gwałtowne wyciszenie,

d.

przenikanie.

19. Efekty o nazwie maximizer

a.

stopniowo wyciszają dźwięk,

b.

całkowicie wyciszają dźwięk,

c.

zwiększają głośność dźwięku poprzez zwiększenie poziomu sygnału,

d.

zmniejszają głośność.

20. Wyciszenie (fade) polega

a.

dźwięk z jednego źródła jest wyciszany przy jednoczesnym wzmacnianiu dźwięku
z drugiego źródła.

b.

dźwięk z jednego źródła jest wyciszony, zanim zacznie się drugi.

c.

gwałtownym wyciszeniu.

d.

przenikaniu.

21. Rozbiegówka w montażu analogowym zajmuje około

a.

40 cm.

b.

5 cm.

c.

14 cm.

d.

80 cm.

22. Funkcja edycji przy analogowych magnetofonach studyjnych pozwala na

a.

ręczny montaż taśm.

b.

przegranie na inny magnetofon nagrania.

c.

wycinaniu niechcianych fragmentów z wywiadu i łączeniu pozostałych.

d.

zatrzymaniu włączonej taśmy i ręczne przewinięcie szpuli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.........................................................................................................................

Wykonywanie montażu nagrań radiowych i fonograficznych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Test 2
Test pisemny dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie
montażu nagrań radiowych i fonograficznych”

Test składa się z 22 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 19, 20, 21, 22 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego w tym co
najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego co
najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Podać cel montażu przy przygotowaniu
wypowiedzi do serwisu informacyjnego

B

P

c

2

Określić zastosowanie montażu przez
rozgłośnie radiowe

B

P

a

3

Podać na czym polega montaż cyfrowy

B

P

d

4

Określić zadania limitera

B

P

d

5

Podać co nie jest celem montażu

B

P

a

6

Podać na czym polega mastering

B

P

b

7

Podać na czym polega etyka w montażu

A

P

a

8

Określić montaż analogowy

B

P

d

9

Określić excitery i enhancery

B

P

a

10 Podać na co montaż cyfrowy nie pozwala

B

P

d

11

Podać do czego służy funkcja edycji przy
magnetofonach studyjnych

C

PP

d

12 Podać na czym polega przenikanie

C

PP

c

13

Podać komputerowe programy do montażu

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

14

Podać do czego służy miernik wartości
szczytowej

C

PP

b

15 Podać wymiar rozbiegówki

C

PP

a

16 Rozpoznać efekty o nazwie maximizer

C

PP

c

17

Podać jak wyrównuje się poziom nagrań
cyfrowych

C

PP

d

18 Określić częstotliwość basowego brzmienia

C

PP

c

19 Podać na czym polega wyciszanie

B

P

b

20

Podać

kiedy

jest

możliwe

poszerzanie

panoramy stereo

B

P

b

21 Podać określenie się kilku taśm na dużej szpuli

A

P

a

22 Podać nazwę taśmy w innym kolorze

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

3.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania testu.

4.

Przed rozpoczęciem rozwiązywania testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

5.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij ewentualne wątpliwości.

6.

Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na rozwiązanie zadań.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test pisemny zawiera 22 zadania czterokrotnego wyboru i sprawdza Twoją wiedzę
i umiejętności z zakresu wykonywanie montażu dźwięku w produkcji radiowej
i fonograficznej.

5.

Odpowiedzi udzielaj na KARCIE ODPOWIEDZI.

6.

Dla każdego zadania podane są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d.

7.

Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

8.

Pracuj samodzielnie.

9.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut, od momentu przekazania instrukcji i zadań.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przygotowanie fragmentu wypowiedzi do serwisu informacyjnego nie wymaga

a.

montażu.

b.

skrócenia.

c.

zabiegów masteringowych.

d.

zapisania na twardym dysku komputera.

2. Większość rozgłośni radiowych stosuje montaż cyfrowy, ponieważ

a.

jest tańszy i znacznie bardziej precyzyjny niż analogowy.

b.

jest tańszy chociaż mniej precyzyjny niż analogowy.

c.

jest droższy, ale bardziej precyzyjny niż analogowy.

d.

pozwala uniknąć awarii podczas pracy.

3. Montaż cyfrowy jest:

a.

nieodwracalny na każdym etapie

b.

odwracalny na każdym etapie

c.

odwracalny pod warunkiem przekopiowania wyciętego fragmentu na inną ścieżkę

d.

odwracalny do chwili dokonania zapisu zmian

4. Zadaniem limitera jest

a.

podbicie basu.

b.

kompresja dźwięku.

c.

wprowadzenie lekkiego przesterowanie.

d.

ograniczenie najgłośniejszych sygnałów do zadanego poziomu.

5. Celem montażu nie jest

a.

poprawienie dykcji rozmówcy.

b.

skrócenie czasu nagrania.

c.

poszczególnychzmiana kolejności poszczególnych części nagrania.

d.

usunięcie niechcianego materiału.

6. Mastering to

a.

metoda skracania dźwięku.

b.

proces ostatecznego przygotowania dźwięku do nagrania na płytę.

c.

kontrola czasu.

d.

kontrola wartości merytorycznej nagrania prze emisją.

7. Etyka w montażu polega na

a.

pozostawieniu sensu wypowiedzi bez zmian.

b.

przedstawieniu rozmówcy w jak najlepszym świetle.

c.

skróceniu wypowiedzi do wymogów programu.

d.

dostosowaniu parametrów technicznych do wymogów programu.

8. Montaż analogowy polega na

a.

przegrywaniu wybranych fragmentów nagrań z jednej taśmy na drugą.

b.

miksowaniu dźwięku z kilku taśm.

c.

wykorzystaniu specjalnej funkcji komputera.

d.

cięciu i klejeniu taśmy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

9. Excitery i enhancery

a.

dodają małe dawki przesterowania.

b.

kontrolują czas trwania utworów muzycznych.

c.

eksponują wysokie tony.

d.

wprowadzają efekt echa.

10. Montaż cyfrowy nie pozwala

a.

nakładać kilku ścieżek.

b.

regulować poziomu dźwięku.

c.

wyciszać dźwięku.

d.

stosować „rozbiegówek”.

11. Funkcja edycji przy magnetofonach studyjnych pozwala na

a.

ręczny montaż taśm.

b.

przegranie na inny magnetofon nagrania.

c.

wycinaniu niechcianych fragmentów z wywiadu i łączeniu pozostałych.

d.

zatrzymaniu włączonej taśmy i ręczne przewinięcie szpuli.

12. Przenikanie polega

a.

sprawdzaniu kolejnego nagrania w trakcie trwania poprzedniego.

b.

słuchaniu drugim uchem tego, co dzieje się na antenie.

c.

na stopniowym wzmacnianiu dźwięku z jednego źródła i jednoczesnym wyciszaniu
dźwięku z drugiego.

d.

wysyłaniu do jednej ze słuchawek dźwięku.

13. Większość komputerowych programów do montażu, edytuje nagranie w formacie:

a.

MP3.

b.

WAVE.

c.

AVI.

d.

MPEG.

14. Miernik wartości szczytowej rejestruje:

a.

uśredniony poziom dźwięku.

b.

najwyższe wartości sygnału.

c.

ostateczny czas dźwięku.

e.

minimalny, wymagany poziom natężenia dźwięku.

15. Rozbiegówka w montażu analogowym zajmuje około

a.

40 cm.

b.

5 cm.

c.

14 cm.

d.

80 cm.

16. Efekty o nazwie maximizer

a.

stopniowo wyciszają dźwięk.

b.

całkowicie wyciszają dźwięk.

c.

zwiększają głośność dźwięku poprzez zwiększenie poziomu sygnału.

d.

zmniejszają głośność.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

17. W nagraniach cyfrowych poziomy nagrań wyrównuje się

a.

robiąc kolejne kopie.

b.

wykorzystując tradycyjne taśmy.

c.

przesuwając suwak głośności na konsoli.

d.

automatycznie przez naciśnięcie klawisza normalizacji.

18. Basowe brzmienie, to przedział częstotliwości

a.

150-200 Hz.

b.

0-20 Hz.

c.

55-85 Hz.

d.

400-500 Hz.

19. Wyciszenie (fade) polega

a.

dźwięk z jednego źródła jest wyciszany przy jednoczesnym wzmacnianiu dźwięku
z drugiego źródła.

b.

dźwięk z jednego źródła jest wyciszony, zanim zacznie się drugi.

c.

gwałtownym wyciszeniu.

d.

przenikaniu.

20. Poszerzanie panoramy stereo jest możliwe

a.

tylko podczas nagrania.

b.

podczas obróbki cyfrowej.

c.

podczas montażu.

d.

nie jest możliwe.

21. W montażu analogowym na jednej dużej szpuli łączy się kilka taśm, co określa się jako

a.

banding.

b.

leader tape.

c.

część rozbiegowa.

d.

editing blocks.

22. Początek i koniec nagrania w montażu analogowym oznacza się taśmą w innym kolorze,

którą określa się jako

a.

początek nagrania.

b.

koniec nagrania.

c.

cześć wstępną.

d.

część rozbiegową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko .........................................................................................................................

Wykonywanie montażu nagrań radiowych i fonograficznych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

7. LITERATURA

1.

Abel J. i Glass I.: Radio An Illustrated Guide. WBEZ Alliance Inc. 1999

2.

Body A.: Dziennikarstwo radiowo – telewizyjne. Techniki tworzenia programów
informacyjnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006

3.

Butrym W.: Dźwięk cyfrowy Systemy wielokanałowe. Wydawnictwo Komunikacji
i Łączności, Warszawa 2002

4.

Gmerek – Rajchel M.: Formatowanie radia lokalnego. Copyright by Wydawnictwo Adam
Marszałek, Toruń 2005

5.

Kirk P.: Digital Audio. Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007

6.

Korbecki M.: Komputerowe przetwarzanie dźwięku. Wydawnictwo MIKOM, Warszawa
1999

7.

Madurski Ł. I Świerk G.: Podstawy Multimedia Obróbka dźwięku i filmów.
Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004

8.

McLeish R.: Produkcja radiowa. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
2007

9.

Puzyna Cz.: Podstawowe wiadomości o dźwiękach i ich oddziaływanie na człowieka.
Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1985

10.

BBC Producers Guidelines. BBC – strony internetowe