„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Krzysztof Jakubowski

Wykonywanie montażu nagrań filmowych 313[06].Z3.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Janusz Kalinowski
mgr Dariusz Janik



Opracowanie redakcyjne:
mgr Krzysztof Jakubowski




Konsultacja:
mgr inż. Joanna Stępień

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej ,,Wykonywanie
montażu nagrań filmowych” 313[06].Z3.01, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu asystent operatora dźwięku.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Filmowy montaż dźwięku

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

13

7. Literatura

27

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Wykonywanie montażu nagrań

filmowych”, który będzie pomocą w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej
w zawodzie asystent operatora dźwięku.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne tj. zakres wiedzy, którą uczeń powinien już posiadać, aby mógł
swobodnie korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, które uczeń będzie nabywał podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ć

wiczenia – przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia – przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.
W materiale nauczania w Poradniku dla ucznia treści omówiono w sposób ogólny, ale

wystarczający do osiągnięcia celów kształcenia tej jednostki modułowej.

Wskazane jest zachęcenie uczniów do skorzystania z literatury zamieszczonej na końcu

poradnika.

Zajęcia dydaktyczne powinny być realizowane w pracowniach wyposażonych

w odpowiednie urządzenia do montażu, w taki sposób, aby każdy z uczniów miał możliwość
samodzielnego wykonywania ćwiczeń związanych z próbami montażu dźwięku. Niezbędne
jest również zorganizowanie zajęć w profesjonalnych montażowniach filmowych.

Nauczyciel może zlecić wykonanie wszystkich ćwiczeń lub tylko wybranych. Może

skorzystać z podanych wskazówek lub realizować własne pomysły. W poradniku
zamieszczono dwa przykładowe scenariusze lekcji, ale nauczyciel może przedstawić swoje
propozycje.

Uczniowie powinni wykonywać ćwiczenia z poradnika samodzielnie, po czym mają

możliwość weryfikacji swoich wiadomości poprzez sprawdzian postępów zamieszczony na
końcu każdego podrozdziału. Zestaw pytań zawarty w sprawdzianie postępów jest podstawą
oceny przez nauczyciela wiedzy i umiejętności ucznia.

Obserwacja pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń i ocena ich pracy zarówno

w grupie, jak i indywidualnie powinny dostarczyć dość informacji o zakresie i poziomie
realizacji celów kształcenia danej jednostki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

313[06].Z3.01

Wykonywanie monta

ż

u

nagra

ń

filmowych

313[06].Z3

Techniki monta

ż

u d

ź

wi

ę

ku

313[06].Z3.02

Wykonywanie monta

ż

u nagra

ń

telewizyjnych

313[06].Z3.03

Wykonywanie monta

ż

u

nagra

ń

radiowych

i fonograficznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Wykonywanie montażu

nagrań filmowych” uczeń powinien, umieć:

−

rozróżniać pojęcia: dźwięk, natężenie dźwięku, głośność dźwięku, barwa dźwięku,
wysokość tonu, zakres słyszalności, niskie, średnie i wysokie częstotliwości, dźwięk
monofoniczny, stereofoniczny,

−

rozróżniać sprzęt i nośniki stosowane w produkcji filmowej,

−

poruszać się w środowisku popularnych programów do montażu dźwięku,

−

rozróżniać urządzenia do tworzenia efektów dźwiękowych,

−

porozumiewać się ze współpracownikami i przełożonymi,

−

rozwiązywać problemy w sposób twórczy.

−

obsługiwać oprogramowanie do edycji dźwięku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien, umieć:

–

scharakteryzować etapy udźwiękowienia filmu fabularnego,

–

wyjaśnić podstawowe zasady montażu obrazu filmowego,

–

wyjaśnić zasady montażu dźwięku w filmie,

–

określić rodzaje sprzętu i nośników stosowanych w produkcjach filmowych,

–

obsłużyć zestawy do montażu dźwięku,

–

dokonać montażu dźwięku z obrazem oraz dźwięku bez obrazu,

–

przygotować partytury zgrań filmów,

–

określić właściwości dźwięku utrwalonego na taśmie optycznej, magnetycznej

i w komputerze,

–

zsynchronizować warstwy dźwiękowe,

–

zastosować zasady montażu obrazu filmowego na stole montażowym,

–

dokonać montażu cyfrowego dźwięku w filmie,

–

zastosować programy komputerowe do montażu dźwięku i dźwięku z obrazem,

–

zorganizować stanowisko pracy filmowego montażysty obrazu,

–

zorganizować stanowisko pracy filmowego montażysty dźwięku,

–

scharakteryzować technikę nagrania postsynchronów,

–

scharakteryzować zasady rozkładania dialogów na ślady i konstruowania partytury
dialogów,

–

określić źródła efektów dźwiękowych i atmosfery,

–

dokonać montażu efektów synchronicznych,

–

wyjaśnić zasady działania fonotek,

–

wykonać czynności związane z montażem muzyki oraz montażem muzyki do obrazu,

–

wykonać prace końcowe związane z montażem dźwięku,

–

przesłać dane dźwiękowe za pomocą Internetu,

–

posłużyć się dokumentacją przygotowaną przez ekipę filmową,

–

sporządzić dokumentację na wszystkich etapach pracy nad udźwiękowieniem filmu
fabularnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania:

Asystent operatora dźwięku 313[06]

Moduł:

Techniki montażu dźwięku 313[06].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montażu nagrań filmowych 313[06]Z3.01

Temat: Komputerowe techniki montażu dźwięku

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności pracy z programami do montażu dźwięku.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

–

obliczyć miejsce wymagane do przechwycenie nagrania audio,

–

przechwycić dowolne nagranie dźwięku np. muzykę i dialogi,

Metody nauczania – uczenia się:
–

ć

wiczenia praktyczne

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca indywidualna

Czas: 180 min.
Środki dydaktyczne:
–

Komputer klasy Intel Pentium 4, z dyskiem o pojemności, co najmniej 40 GB, minimum
512 MB RAM, wyposażony w kartę dźwiękową, kartę video oraz głośniki lub słuchawki
a także nagrywarkę DVD-RW. Złącze IEEE-1394 (Fire Wire).

–

Oprogramowanie do montażu dźwięku.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia,

4.

Realizacja tematu:
–

uczeń zapoznaje się z instrukcjami obsługi sprzętu,

–

uczeń dobiera sprzęt, przewody, nośniki dźwięku,

–

uczeń łączy urządzenia,

–

uczeń konfiguruje urządzenia,

–

uczeń dokonuje montażu.

5.

Po wykonaniu nagrania uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.

6.

Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.

7.

Uczeń prezentuje swoje nagranie.

8.

Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza czy sposób i jakość nagrania były
właściwe.

9.

Uczeń wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Zakończenie zajęć
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania:

Asystent operatora dźwięku 313[06]

Moduł:

Techniki montażu dźwięku 313[06].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montażu nagrań filmowych 313[06]Z3.01

Temat: Montaż dźwięku

Cel ogólny: Uzupełnianie filmu o muzykę.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

obsługiwać stół mikserski,

–

korzystać z zasobów fonoteki,

–

obsługiwać komputer z oprogramowaniem do montażu,

–

połączyć, uruchomić i skonfigurować sprzęt do pracy zgodnie z wymaganiami,

–

przeprowadzić prostą regulację poszczególnych torów audio,

–

nagrać efekt końcowy.

Metody nauczania – uczenia się:
–

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca indywidualna.

Czas: 4 jednostki lekcyjne (180 minut).
Środki dydaktyczne:
–

stół mikserski,

–

komputer z oprogramowaniem do montażu

–

instrukcje obsługi do wszystkich urządzeń będących na wyposażeniu stanowiska

–

odtwarzacz CD, magnetofon lub inne urządzenie odtwarzające wskazane przez
prowadzącego,

–

materiał wideo bez dźwięku,

–

urządzenie odtwarzające wideo,

–

aktywne kolumny głośnikowe (monitory bliskiego pola),

–

płyty CD lub kasety z muzyką.

Przebieg zajęć:

1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia,

4.

Realizacja tematu:
–

uczeń zapoznaje się z instrukcjami obsługi sprzętu,

–

uczeń dobiera sprzęt, przewody, nośniki dźwięku,

–

uczeń łączy urządzenia,

–

uczeń konfiguruje urządzenia,

–

uczeń dokonuje montażu.

5.

Po wykonaniu montażu uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.

6.

Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.

7.

Uczeń prezentuje swoją pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

8.

Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza czy sposób i jakość montażu były
właściwe.

9.

Uczeń wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy.

Zakończenie zajęć
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1.

Filmowy montaż dźwięku

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zorganizuj wizytę w wytwórni filmowej. Zapoznaj się z procesem udźwiękawiania filmu.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania i literaturą,
2) zorganizować wizytę w wytwórni filmów fabularnych,
3) zapoznać się z procesem montażu obrazu,
4) zapoznać się z procesem nagrywania i montażu dialogów,
5) zapoznać się z procesem nagrywania i montażu efektów synchronicznych,
6) zapoznać się z metodami nagrywania i montażu muzyki,
7) przyjrzeć się metodom synchronizacji obrazu i dźwięku,
8) zapoznać się z podziałem obowiązków wśród pracowników wytwórni,
9) zapoznać się z zastosowaniem i obsługę sprzętu używanego podczas udźwiękawiania
filmu,
10) zapoznać się ze stosowanymi w produkcji dźwięku nośnikami oraz parametrami
technicznymi dźwięku i obrazu,
11) sporządzić dokumentację pisemną i fotograficzną.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

instruktaż, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

dyktafon,

−

aparat fotograficzny.

Ćwiczenie 2

Samodzielnie zmontuj ścieżkę dźwiękową dla dowolnego fragmentu filmu.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania i literaturą,
2) wybrać fragment dowolnego filmu nagranego na płycie DVD,
3) spisać dialogi,
4) odtworzyć film bez dźwięku,
5) zaplanować warstwy tła dźwiękowego,
6) we współpracy z kolegami z grupy nagrać dialogi,
7) nagrać efekty tworzące tło,
8) przy użyciu programu komputerowego zmontować każdą ze ścieżek i zsynchronizować je
z obrazem,
9) rozłożyć przygotowany dźwięk na 6 kanałów,
10) zapisać wnioski i zaprezentować efekty wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

instruktaż, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

odtwarzacz DVD i telewizor,

−

magnetofon cyfrowy z mikrofonem

−

komputer z programem do obróbki dźwięku

Ćwiczenie 3

Wykonaj nagranie obrazu i dźwięku z użyciem klapsa.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

zapoznać się z instrukcją obsługi urządzeń niezbędnych do realizacji ćwiczenia,

3)

dobrać przewody i wykonać wymagane połączenia,

4)

dobrać kasetę odpowiednią do celu ćwiczenia,

5)

skonfigurować sprzęt,

6)

wykonać nagranie.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

instruktaż, ćwiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

magnetofon analogowy,

–

kamera video,

–

słuchawki,

–

przewody do połączenia urządzeń,

–

klaps,

–

kaseta (odpowiednia do typu kamery) lub płyta lub inny nośnik,

–

instrukcje urządzeń,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montażu
nagrań filmowych”

Test składa się z 22 zadań, z których:

−

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 9, 10, 11, 12, 17, 21 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego w tym co
najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego co
najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić znaczenie zapisu optycznego

C

PP

A

2

Podać początki synchronizacji klatek

A

P

C

3

Podać unikatowy numer występujący w filmie

B

P

A

4

Podać urządzenia służące do rejestracji filmu

A

P

D

5

Podać sygnał dźwiękowy

A

P

C

6

Podać numer kolejnego ujęcia

A

P

B

7

Podać numer dubla

A

P

B

8

Nazwać deskę z tytułem filmu i miejscem na
napisy i ruchomą klapką

A

P

B

9

Podać wielkość startówki

C

PP

A

10 Określić znaki synchronizacyjne

C

PP

D

11 Podać technikę montażu

C

PP

C

12 Określić sposób identyfikacji klatki filmu

C

PP

C

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

13 Określić rodzaje taśm

B

P

A

14

Podać okres pojawienia się pierwszej taśmy
Nagra

A

P

A

15 Podać nazwę sygnałów synchronizacyjnych

A

P

D

16

Określić sposób nadawania efektów
neutralnych

B

P

B

17

Podać czym były synchronizowane silniki
synchroniczne

C

PP

A

18

Podać kod zwierający oznaczenie godzin,
minut i sekund

A

P

B

19 Podać określenie taśm klejących

A

P

D

20 Określić co zawiera partytura

B

P

C

21 Określić znaczenie listy edycyjnej

C

PP

D

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
1.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

2.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania testu.

3.

Przed rozpoczęciem rozwiązywania testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

4.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij ewentualne wątpliwości.

5.

Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na rozwiązanie zadań.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test pisemny zawiera 22 zadania czterokrotnego wyboru i sprawdza Twoją wiedzę
i umiejętności z zakresu wykonywania montażu dźwięku w produkcji filmowej.
5. Odpowiedzi udzielaj na KARCIE ODPOWIEDZI.
6. Dla każdego zadania podane są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d.
6.

Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

7.

Pracuj samodzielnie.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut, od momentu przekazania instrukcji i zadań.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zapis optyczny miał dla filmu wiele zalet
a. pozwalał na jednoczesny zapis obrazu i dźwięku,
b. był kasowalny,
c. pozwalał na zapis obrazu,
d. pozwalał na zapis dźwięku.

2. Początki synchronizacji różnych sygnałów sięgają
a. 20 klatek,
b. 5 klatek,
c. 10 klatek,
d. 15 klatek.

3. Numer unikatowy występujący w każdym filmie tylko raz to
a. ton,
b. klaps,
c. obraz,
d. puk.

4. W wstępnym etapie historii kina do rejestracji filmu służyły
a. dwie kamery dla obrazu,
b. dwie kamery dla dźwięku,
c. trzy kamery o wspólnym zasilaniu,
d. dwie niezależne kamery światłoczułe dla obrazu i dźwięku o wspólnym zasilaniu.

5. Sygnał dźwiękowy z widocznym odwzorowaniem w obrazie to
a. ton,
b. obraz,
c. klaps,
d. start.

6. Numer kolejnego ujęcia kręconego na planie w danym filmie to
a. klaps,
b. ton,
c. puk,
d. stopaż.

7. Numer dubla to
a. klaps,
b. obraz,
c. ton,
d. puk.

8. Specjalna deska z tytułem filmu, miejscem na napisy i ruchomą klapką to
a. start,
b. klaps,
c. ton,
d. puk.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

9. Startówka ma zwykle około
a. 15 metrów,
b. 5 metrów,
c. 7,5 metra,
d. 50 metrów.

10. Dodatkowym znakiem synchronizacyjnym na każdej taśmie jest
a. ton,
b. obraz,
c. klaps,
d. puk.

11. Na 48 lub 50 klatce blanku umieszcza się
a. stopaż,
b. rozbiegówkę,
c. puk,
d. startówkę.

12. Na zidentyfikowanie „adresu” każdej klatki filmu pozwala
a. start,
b. rozpiska,
c. stopaż,
d. znak synchronizujący.

13. Perforowana taśma magnetyczna zastąpiła
a. taśmę optyczną,
b. obraz,
c. montaż,
d. dźwięk.

14. Pierwsza Nagra pojawiła się w Polsce w
a. 1953r.,
b. 1947r.,
c. 1974r.,
d. 1963r.

15. Widoczna zarówno w kabinie lektora jak i pod ekranem lampka to
a. Kajtek,
b. Antek,
c. Janek,
d. Wacek.

16. Efekty neutralne odtwarzano z
a. kropek,
b. kółek,
c. kwadratów,
d. trójkątów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

17. Ewolucję silników synchronicznych stanowiły silniki stabilizowane
a. kwarcem,
b. magnezem,
c. tytanem,
d. miedzią.

18. Kod zawierający oznaczenie godziny, minuty, sekundy i ilość klatek popularnie
nazywany jest
a. czasem,
b. adresem,
c. klatką,
d. miernikiem.

19. Taśmy klejące popularnie zwane są
a. lepem,
b. sklejką,
c. rozbiegówką,
d. lepikiem.

20. Partytura zawiera informacje
a. montażu,
b. o dźwięku,
c. co w danym momencie znajduje się na danym śladzie,
d. o efektach bocznych.

21. Lista edycyjna wytworzona przez stację video, na podstawie, której można dokonać
ponownego wpisu dźwięku, jeżeli będzie to potrzebne i wyszukania innych pokrewnych
wykorzystanych ujęć to
a. KLD,
b. MLD,
c. KLM,
d. EDL.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko .........................................................................................................................

Wykonywanie montażu nagrań filmowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Test 2

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montażu
nagrań filmowych”

Test składa się z 22 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9,10, 12, 15, 17,18, 20, 21,22 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 7, 8, 11, 13, 14, 16, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego w tym co
najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego co
najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozróżnić sygnały występujące na planie
filmowym

B

P

D

2

Podać sygnały dźwiękowe

A

P

A

3

Rozróżnić sygnały występujące w produkcji
filmowej

B

P

A

4

Podać oznaczenia sceny

B

P

C

5

Podać znaki synchronizacyjne

A

P

B

6

Rozróżnić taśmy

B

P

D

7

Rozpoznać znaki synchronizacyjne

C

PP

B

8

Rozróżnić oznaczenia występujące
w produkcji filmowej

C

PP

C

9

Podać zapis optyczny

A

P

A

10 Podać wynalazcę magnetofonu Nagra

A

P

C

11 Określić zastosowanie taśmy

C

PP

A

12 Podać nazwę sprzętu sygnalizacyjnego

A

P

C

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

13 Zdefiniować pojęcie taśmy

C

PP

B

14

Podać kody zawierające oznaczanie godzin,
minut i sekund

C

PP

A

15 Określić znaczenie listy edycyjnej

A

P

D

16 Określić rodzaje plików komputerowych

C

PP

C

17 Podać miejsce łączenia taśm

A

P

C

18 Zdefiniować gamę taśm

A

P

A

19 Podać podstawę tworzenia partytur

C

PP

C

20 Określić potrzebę dobierania muzyki

B

P

B

21 Określić podstawową rolę dźwięku w filmie

B

P

A

22

Określić efekty dźwiękowych w produkcji
filmowej

B

P

B

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

3.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania testu.

4.

Przed rozpoczęciem rozwiązywania testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

5.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij ewentualne wątpliwości.

6.

Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na rozwiązanie zadań.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test pisemny zawiera 22 zadania czterokrotnego wyboru i sprawdza Twoją wiedzę
i umiejętności z zakresu wykonywania montażu dźwięku w produkcji filmowej.

5.

Odpowiedzi udzielaj na KARCIE ODPOWIEDZI.

6.

Dla każdego zadania podane są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d.

7.

Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

8.

Pracuj samodzielnie.

9.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut, od momentu przekazania instrukcji i zadań.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rozpoczyna lub kończy każde ujęcie na planie filmowym
a. obraz,
b. start,
c. puk,
d. klaps.

2. Klaps może być
a. biały lub czarny,
b. zielony,
c. czerwony,
d. biały.

3. Numer unikatowy występujący w każdym filmie tylko raz to
a. ton,
b. klaps,
c. obraz,
d. puk.

4. Oznaczenie sceny, ujęcie zgodnie ze scenariuszem oraz numer dubla to
a. klaps,
b. ton,
c. obraz,
d. puk.

5. W okresie montażu i udźwiękowienia filmu pojawiają się znaki synchronizacyjne jak
a. klaps,
b. start,
c. obraz,
d. ton.

6. Fragment blanku, który poprzedza taśmy magnetyczne lub optyczne to
a. tasiemka,
b. bieżnik,
c. start,
d. rozbiegówka.

7. Puk umieszcza się
a. po około 8 metrach startówki,
b. na dwie sekundy przed rozpoczęciem obrazu,
c. po obrazie,
d. na 5 klatce blanku.

8. Unikatowy system liczb umieszczany co stopę na zewnątrz od perforacji na każdym

materiale światłoczułym nazywamy

a. znakiem synchronizacyjnym,
b. rozpiską,
c. stopażem,
d. rozbiegówką.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

9. Pierwszym zapisem optycznym dźwięku był
a. negatyw tonu,
b. montaż,
c. stół montażowy,
d. zapis magnetyczny.

10. Magnetofon Nagra opracował
a. Stanisław Kucharczyk,
b. Andrzej Kruczek,
c. Stefan Kudelski,
d. Mirosław Kochański.

11. Taśma dźwięku nagrana na Nagrze
a. nie służy do montażu,
b. służy do montażu,
c. jest duplikatem,
d. nie służy do dźwięku.

12. Sterowana przez osobę odpowiedzialną za nagranie komentarza lampka to
a. Antek,
b. Kajtek,
c. Wacek,
d. Janek.

13. Taśmy 6,25 lub 35 mm o czasie trwania około minuty sklejonej w całość to
a. pauzy,
b. kółka,
c. kropki,
d. kwadraty.

14. Kod zawierający oznaczenie godziny, minuty, sekundy i ilość klatek to
a. SMPTE,
b. SPTEP,
c. GMSIK,
d. GMSII.

15. Lista edycyjna wytworzona przez stację video, na podstawie, której można dokonać

ponownego wpisu dźwięku, jeżeli będzie to potrzebne i wyszukania innych pokrewnych
wykorzystanych ujęć to

a. KLD,
b. MLD,
c. KLM,
d. EDL.

16. Plik komputerowy, który może zawierać pliki video, pliki audio, grafikę, animację

i informacje o układzie materiałów medialnych to

a. MLD,
b. KLD,
c. OMF,
d. CLD.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

17. Miejsca łączenia taśm nazywamy
a. partyturą,
b. sklejaniem,
c. sklejką,
d. perforacją.

18. Cała gama taśm klejących to
a. skoczek,
b. sklejka,
c. rozbiegówka,
d. startówka.

19. Podstawą notatek z montażu dźwięku jest
a. dźwięk,
b. notatka,
c. partytura,
d. efekt boczny.

20. Muzykę wstępnie układa się według partytury przygotowanej przez konsultanta

muzycznego lub notatek zwanych

a. ścieżką,
b. drabinką,
c. kierunkiem,
d. stożkiem.

21. Podstawową rola dźwięku w filmie jest
a. informacja,
b. obraz,
c. czytelność,
d. przekaz.

22. Efekty głośne i ciche
a. łączymy na jednym śladzie,
b. nie łączymy na jednym śladzie,
c. zapisujemy razem,
d. montujemy razem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:.........................................................................................................................

Wykonywanie montażu nagrań filmowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

7. LITERATURA

1.

Abel J. i Glass I.: Radio An Illustrated Guide. WBEZ Alliance Inc. 1999.

2.

Body A.: Dziennikarstwo radiowo – telewizyjne. Techniki tworzenia programów
informacyjnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.

3.

Butrym W.: Dźwięk cyfrowy Systemy wielokanałowe. Wydawnictwo Komunikacji
i Łączności, Warszawa 2002.

4.

Czyżewski M.: Poradnik filmowca amatora. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony
Narodowej, Warszawa 1983.

5.

Geisler J.: Techniczne problemy nagrań muzycznych. WKŁ, Warszawa 1979.

6.

Kingdon T.: Sztuka reżyserii filmowej. Wydawnictwo Wojciech Marzec, Warszawa
2007.

7.

Kirk P.: Digital Audio. Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007.

8.

Korbecki M.: Komputerowe przetwarzanie dźwięku. Wydawnictwo MIKOM, Warszawa
1999.

9.

Lasocki J.: Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce. PWM, Kraków 1999.

10.

Madurski Ł. I Świerk G.: Podstawy Multimedia Obróbka dźwięku i filmów.
Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004.

11.

Murch W.: W mgnieniu oka Sztuka montażu filmowego. Wydawnictwo Wojciech
Marzec, Warszawa 2006.

12.

Pijanowski L.: Małe abecadło filmu i telewizji. Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe,
Warszawa 1973.

13.

Przedpełska – Bieniek M.: Dźwięk w filmie. Agencja Producentów filmowych,
Warszawa 2006.

14.

Puzyna Cz.: Podstawowe wiadomości o dźwiękach i ich oddziaływanie na człowieka.
Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1985.

15.

Reiss J.: Mała historia muzyki. PWM, Kraków 1987.

16.

Schid. W. i Pehle T.: Wideofilmowanie Techniki filmowania Udźwiękowienie Montaż.
Muza S.A., Warszawa 1993.

17.

Stradomski W.: Realizujemy film amatorski. Wydawnictwo Centralnego Ośrodka
Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1999.

18.

Zonn L.: O montażu w filmie dokumentalnym. Centralny Ośrodek Metodyki
Upowszechniania Kultury, Warszawa 1986.

19.

BBC Producers Guidelines. BBC – strony internetowe.