Autor: Adam Jagielnicki
ISBN: 978-83-246-1988-7
Format: A5, stron: 232

NewConnect
— nowa szansa
na duije zyski

Nowa nadzieja na GPW

•

Specyfika rynku i cechy inwestycji NewConnect

•

Organizacja rynku NewConnect

•

Podmioty wspieraj¹ce debiutantów

•

Strategie dla inwestorów

•

Manipulacje gie³dowe

•

Obni¿anie ryzyka inwestycji

•

Uniwersalny program Gie³da 2008 5.5

Do³¹cz do NewConnect

Idzie nowe na Gie³dzie Papierów Wartoœciowych! NewConnect to rynek przeznaczony dla
m³odych, prê¿nych spó³ek, reprezentuj¹cych sektor tzw. nowych technologii, takich jak IT,
media elektroniczne, biotechnologia czy energia uzyskiwana ze Ÿróde³ odnawialnych.
NewConnect ma status rynku zorganizowanego, lecz prowadzony jest przez GPW jako
alternatywny systemu obrotu. W swoim za³o¿eniu ma on stanowiæ pocz¹tek kariery
gie³dowej dla notowanych na nim przedsiêbiorstw. Dla inwestorów lokowanie tu kapita³u
to z jednej strony podwy¿szone ryzyko, ale z drugiej szansa na wysoki zwrot z inwestycji.

Ta ksi¹¿ka nie stanowi teoretycznego zbioru za³o¿eñ dotycz¹cych rynku NewConnect.
Jest raczej przewodnikiem po zmianie przyzwyczajeñ — ze stosowania tradycyjnych metod
inwestycyjnych na te najodpowiedniejsze na nowym, dynamicznym parkiecie. Podrêcznik
zawiera równie¿ czêœæ poœwiêcon¹ firmom, które chc¹ staæ siê spó³kami gie³dowymi,
notowanymi na rynku NewConnect.

Wraz z ksi¹¿k¹ otrzymasz mo¿liwoœæ korzystania z programu Gie³da 2008 5.5
oraz opis jego praktycznego zastosowania zarówno do inwestycji krótkoterminowych,
jak i d³ugoterminowych na rynku NewConnect. Program ten zawiera bardzo rozbudowane
narzêdzia do analizy fundamentalnej oraz wiele nowych narzêdzi analiz, niespotykanych
w innych programach.

Spis treĂci

WstÚp

11

CZ}¥m I POZNAJEMY RYNEK

1 Cechy inwestycji

19

Horyzont czasowy inwestycji

19

Dopuszczalny poziom ryzyka

21

Oczekiwana stopa zwrotu

21

Wp

ïyw wielkoĂci inwestowanych Ărodków

22

Wiedza i do

Ăwiadczenie inwestora

23

Minimalizacja kosztów inwestycji

23

2 DostÚp do informacji

25

Przez internet

25

½ródïa drukowane

35

Telewizja i teletekst

39

3 Cechy szczególne rynku

41

Etapy rozwoju przedsi

Úbiorstwa

41

Metody wyceny przedsi

Úbiorstw

42

Efektywno

ĂÊ rynku

44

6

NewConnect — nowa szansa na duĝe zyski

Charakterystyka rynku NewConnect

45

Wska

ěnik Growth Indicator

48

Dobre praktyki spó

ïek

51

4 Organizacja rynku NewConnect

53

System notowa

ñ Warset

53

Rodzaje notowanych walorów

54

Nazwy i kody walorów

56

Rodzaje systemów notowa

ñ

57

Podzia

ï sektorowy walorów

58

Indeks rynku NewConnect

60

Harmonogram sesji

60

Rodzaje zlece

ñ i ich skïadanie

61

Rozliczanie transakcji

64

Arkusz zlece

ñ

65

Dopuszczalne zmiany kursu na sesji

68

Wyniki notowa

ñ

69

Ró

ĝnice pomiÚdzy NewConnect a rynkiem gïównym

70

CZ}¥m II WPROWADZAMY NOWk SPӒK}

5 Wymogi dopuszczeniowe dla spóïek

75

Dla jakich spó

ïek jest rynek NewConnect?

75

Warunki do spe

ïnienia przez kandydatów

77

Obowi

Èzki informacyjne

80

6 Debiut na NewConnect

85

Trzy drogi na rynek

85

Poszczególne etapy

88

Publiczny dokument informacyjny

91

Koszty debiutu i notowa

ñ

95

Spis treĂci

7

7 Organizacje wspierajÈce debiutantów

97

Autoryzowany doradca

97

Animator rynku lub market maker

99

Ranking autoryzowanych doradców

100

Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych

101

8 Przepisy prawne

107

Podstawowe akty prawne

107

Regulacje obowi

ÈzujÈce na rynku NewConnect

109

CZ}¥m III INWESTUJEMY NA NEWCONNECT

9 Strategie inwestycyjne

113

Dystans wobec rynku

113

Spekulacje pod informacje

115

Na

Ăladownictwo

116

U

Ărednianie

116

Uwzgl

Údnienie cykli koniunkturalnych

117

Wykorzystanie danych statystycznych

118

Strategia „my

Ăliwego”

119

Wykorzystanie ró

ĝnicy kursów sprzedaĝ – kupno

120

Zlecenia czekaj

Èce na okazjÚ

121

10 Manipulacje gieïdowe

123

Wynikaj

Èce z organizacji rynku

123

Stosunek GPW do notowanych spó

ïek

126

Wp

ïyw gazety „Parkiet”

127

Manipulacje analityków

127

Raporty spó

ïek gieïdowych

131

Emisje prywatne

136

8

NewConnect — nowa szansa na duĝe zyski

Manipulacje inwestorów

137

Przewinienia biur maklerskich

138

Telewizyjna propaganda

139

11 Obniĝanie ryzyka inwestycji

143

Inwestowanie w oparciu o analiz

Ú technicznÈ

143

Inwestowanie w oparciu o analiz

Ú fundamentalnÈ

144

Inwestowanie w oparciu o p

ïynnoĂÊ

147

Ograniczanie strat

148

Zarz

Èdzanie gotówkÈ

148

Zarz

Èdzanie ryzykiem

152

12 Przykïady inwestycji

157

Krótkoterminowa inwestycja w akcje

157

D

ïugoterminowa inwestycja w akcje

159

’apanie okazji fundamentalnych

161

Spekulacja na prawach poboru

162

Zakup akcji nowych spó

ïek na rynku pierwotnym

163

Zakup akcji nowych spó

ïek na rynku wtórnym

165

Zarabianie na akcjach spó

ïek groszowych

166

13 Uniwersalny program Gieïda 2008 5.5

169

Zarz

Èdzanie danymi

170

Analiza techniczna

172

Dane fundamentalne

178

Inne analizy

183

Portfele inwestycyjne

194

Zakoñczenie

199

Spis treĂci

9

DODATKI

A Lista autoryzowanych doradców

205

B Lista dystrybutorów informacji i raportów ze spóïek

217

C Spis stron WWW

221

Skorowidz

225

Manipulacje gieïdowe

10

WynikajÈce z organizacji rynku

Na pocz

Ètek rozwaĝañ o manipulacjach proponujÚ przyjrzeÊ siÚ za-

sadom, wed

ïug jakich dokonujÈ siÚ transakcje w systemie Warset.

Powinny one uniemo

ĝliwiaÊ jakiekolwiek manipulacje. A jak jest

w rzeczywisto

Ăci?

Kurs zamkniÚcia sesji

Kurs zamkni

Úcia sesji jest bardzo waĝny, poniewaĝ wiele rozliczeñ fi-

nansowych jest dokonywanych w oparciu o niego. Poza tym jest on
kursem odniesienia dla nast

Úpnej sesji. Dlatego na rynku sÈ inwesto-

rzy zainteresowani tym, aby na sam koniec sesji go podnie

ĂÊ lub zbiÊ.

Takich manipulacji dokonuj

È gïównie duzi inwestorzy, bo tylko oni dys-

ponuj

È odpowiednimi Ărodkami. JeĂli duĝy inwestor skupuje akcje ja-

kiej

Ă spóïki, to powoduje to wzrost kursu w czasie sesji. Aby nastÚp-

nego dnia nie p

ïaciÊ wiÚcej, daje na otwarcie dogrywek duĝe zlecenie

sprzeda

ĝy i zbija kurs z powrotem. DysponujÈc duĝym kapitaïem,

mo

ĝe w ten sposób robiÊ z kursem zamkniÚcia danej spóïki, co chce.

Kurs pierwszej transakcji na dogrywkach jest ko

ñcowym kursem

zamkni

Úcia w danym dniu. Oznacza to, ĝe kupujÈc jednÈ akcjÚ gïów-

nej spó

ïki na rynku, moĝna wyraěnie zmieniÊ kurs zamkniÚcia tej

spó

ïki oraz indeksu, w skïad którego wchodzi. Jeszcze lepszy efekt

otrzymamy, je

Ăli po jednej stronie rynku zïoĝymy zlecenie karnetowe

124

Inwestujemy na NewConnect

po PKC (opisane poni

ĝej) na spóïki o najwiÚkszym wpïywie na indeks

NewConnect, a po drugiej stronie rynku odpowiednie zlecenie kup-
na po niskim kursie lub sprzeda

ĝy po wysokim.

Takie zlecenia, których g

ïównym celem jest manipulowanie kursem,

s

È prawnie zabronione, jednak nie sïyszaïem o przypadku, aby komuĂ

to udowodniono i go za to skazano. A szkoda wyrz

Èdzana przez takie

ustalanie kursu jest ogromna. O ile mo

ĝna zmieniÊ kurs zamkniÚcia

w stosunku do stanu sprzed dogrywek?

12 listopada 2008 roku uda

ïo siÚ dziÚki tej manipulacji zmniejszyÊ

wielko

ĂÊ zmiany indeksu WIG20 z –9% do –5%, czyli o 4%. Sprawiïo

to du

ĝe zlecenie inwestora zagranicznego. Jednak KNF nie dopatrzyïa

si

Ú w tym zdarzeniu ĝadnej manipulacji. Taka nagïa zmiana wartoĂci

indeksu spowodowana przez manipulacje na otwarciu dogrywek nazy-
wana jest przez inwestorów cudofiksem.

Inne gie

ïdy nie urzÈdzajÈ dogrywek, uwaĝajÈc, ĝe czasu do za-

wierania transakcji w ci

Ègu dnia jest pod dostatkiem i te dodatkowe

10 minut nie jest do niczego potrzebne. Poza tym na niektórych gie

ï-

dach kurs zamkni

Úcia jest obliczany jako wartoĂÊ Ărednia z transakcji

zawartych w ci

Ègu kilku ostatnich minut. Te mechanizmy prawie

uniemo

ĝliwiajÈ manipulowanie kursem zamkniÚcia sesji.

Od 1 wrze

Ănia 2006 roku zmniejszono kroki notowañ walorów. DziÚ-

ki temu mo

ĝliwoĂci manipulacji kursem zamkniÚcia trochÚ zmalaïy,

ale nadal istniej

È. Z powodu wielokrotnej krytyki dogrywek prezes

GPW obieca

ï ich likwidacjÚ w najbliĝszej przyszïoĂci i ustalanie kur-

sów zamkni

Úcia w oparciu o ĂredniÈ wartoĂÊ kursów z ostatnich kilku

minut. Jednak ostatnio znowu upiera si

Ú przy zachowaniu dogrywek,

motywuj

Èc to duĝymi obrotami w tej czÚĂci sesji. Proponuje natomiast

skrócenie czasu sk

ïadania zleceñ na dogrywki do piÚciu minut. Byïaby

to nic nieznacz

Èca zmiana.

Manipulacje gieïdowe

125

Zlecenia karnetowe

Aby u

ïatwiÊ inwestorom skïadanie zleceñ, system Warset umoĝliwia

sk

ïadanie caïego zestawu (karnetu) zleceñ jednoczeĂnie. Okazaïo siÚ,

ĝe to Ăwietne narzÚdzie do manipulowania kursem. Wystarczy przy-
gotowa

Ê karnet zawierajÈcy sprzedaĝ po PKC akcji gïównych spóïek

wchodz

Ècych w skïad indeksu NewConnect. Wprowadzenie go na ry-

nek spowoduje du

ĝy spadek indeksu wynikajÈcy z aktualnego arkusza

zlece

ñ.

Inwestowanie na rynku nara

ĝonym na zlecenia karnetowe znacz-

nie zwi

Úksza ryzyko inwestycji. Poza tym zlecenia takie wprowa-

dzaj

È nierównoĂÊ wĂród uczestników rynku, poniewaĝ sÈ przewaĝnie

domen

È duĝych inwestorów.

Teoretyczny kurs otwarcia

Zlecenia na sesj

Ú moĝna skïadaÊ od godziny 8. Nie sÈ one realizowa-

ne od razu, poniewa

ĝ sesja jeszcze siÚ nie rozpoczÚïa. Zlecenia te

mo

ĝna w kaĝdej chwili anulowaÊ. W oparciu o nie sÈ ustalane teore-

tyczne kursy otwarcia (TKO) dla poszczególnych walorów oraz war-
to

ĂÊ indeksów. Mamy wiÚc doskonaïe narzÚdzie do wprowadzania

w b

ïÈd mniej doĂwiadczonych inwestorów.

W ostatniej minucie przed rozpocz

Úciem sesji wycofywanych jest

wiele zlece

ñ. Okazuje siÚ wtedy, ĝe obraz rynku jest inny, niĝ suge-

rowa

ïy TKO.

TKO mo

ĝna wykorzystaÊ do badania podaĝy lub popytu. JeĂli chce-

my zorientowa

Ê siÚ, ile akcji jest po stronie podaĝy przed sesjÈ, to

mo

ĝemy zïoĝyÊ odpowiednie zlecenie kupna. OczywiĂcie nie jest ono

realizowane, poniewa

ĝ jeszcze nie rozpoczÚïa siÚ sesja. W oparciu o na-

sze zlecenie ustalany jest teoretyczny kurs otwarcia, który mówi nam,
o ile wzrós

ïby kurs akcji tej spóïki, jeĂli wystÈpiïby na niÈ taki popyt

jak nasze zlecenie. W ten sposób mo

ĝna znaleěÊ spóïki najbardziej po-

datne na wzrost kursu. Trzeba jednak uwa

ĝaÊ, aby w porÚ anulowaÊ

zlecenie przed rozpocz

Úciem siÚ sesji. Badanie popytu jest trudniejsze,

poniewa

ĝ trzeba mieÊ akcje badanej spóïki.

126

Inwestujemy na NewConnect

TKO jest stosowane równie

ĝ na innych gieïdach. Aby TKO nie

wprowadza

ïo inwestorów w bïÈd, naleĝaïoby wprowadziÊ jakieĂ ogra-

niczenia, na przyk

ïad uniemoĝliwienie anulowania zleceñ zïoĝonych

pi

ÚÊ minut przed rozpoczÚciem sesji.

Stosunek GPW do notowanych spóïek

GPW jest instytucj

È, której byt zaleĝy od notowanych spóïek. Spóïki

s

È jak klienci w sklepie — powinny byÊ traktowane przychylnie. Jednak

nie zawsze tak jest. Par

Ú lat temu kapitaï akcyjny spóïek skïadaï siÚ

z akcji, których cena nominalna nie mog

ïa byÊ niĝsza niĝ 1 zï. Powo-

dowa

ïo to odpowiednie przeïoĝenie na kursy akcji na rynku, których

warto

ĂÊ tylko czasami spadaïa poniĝej 1 zï. Spotykaïo to przewaĝnie

spó

ïki maïe, sïabe, znajdujÈce siÚ nieraz na granicy bankructwa.

Jednak nasi organizatorzy rynku finansowego lubi

È siÚ czymĂ wy-

kaza

Ê i wprowadzili zmiany. Po zmianach najniĝsza cena nominalna

mog

ïa wynosiÊ 1 gr. Nikt nie zastanawiaï siÚ wtedy, jakie zmiany

spowoduje to na rynku. Spó

ïki skrzÚtnie wykorzystaïy nowe zasady

zatwierdzone przez KNF i wprowadzone przez gie

ïdÚ. ZaczÚïy doko-

nywa

Ê splitów akcji, sïusznie wychodzÈc z zaïoĝenia, ĝe wiÚcej akcji

o ni

ĝszym nominale spowoduje wiÚkszÈ pïynnoĂÊ i ïatwiejszy dostÚp

do akcji dla drobnych inwestorów. Niektóre spó

ïki wykorzystaïy te

zmiany, wypuszczaj

Èc kilka nowych emisji z prawem poboru z cenÈ

równ

È niekiedy nawet 1 gr.

Skutek by

ï taki, ĝe kursy tych spóïek na sesji rosïy o 100% (zmiana

kursu z 1 gr na 2 gr) lub spada

ïy o 50% (zmiana kursu z 2 gr na 1 gr).

To zacz

Úïo mocno psuÊ statystykÚ sesji i denerwowaÊ zarzÈd gieïdy. Ale

kto by

ï temu winien? Przecieĝ to byïy skutki bïÚdów GPW i KNF.

W ko

ñcu gieïda znalazïa wyjĂcie z sytuacji: takie spóïki zostaïy

wpisane na tak zwan

È ListÚ Alertów, karnie usuniÚte z notowañ ciÈ-

g

ïych oraz z indeksów, jeĂli miaïy wpïyw na jakiĂ indeks, i przeniesione

do notowa

ñ jednolitych. Powstaï wiÚc klasyczny przypadek karania

kogo

Ă za wïasne bïÚdy.

Manipulacje gieïdowe

127

Nie dotyczy

ïo to spóïek z rynku NewConnect. Na razie rynek ten

jest przedstawiany jako sukces obecnego zarz

Èdu, wiÚc ĝadne sankcje

nie spotkaj

È spóïek z niego.

Wpïyw gazety „Parkiet”

„Parkiet” jest jedyn

È gazetÈ caïkowicie poĂwiÚconÈ gieïdzie. Dlatego

ma znaczny wp

ïyw na inwestorów. Czasami jest to wykorzystywane

do wywierania na nich presji. Do tre

Ăci samych artykuïów nie mam

zastrze

ĝeñ. Presja wywierana jest bardziej delikatnie.

Jak wiemy, na ten sam temat mo

ĝna napisaÊ artykuï o wymowie

pozytywnej, jak i negatywnej. Obydwie wersje artyku

ïów bÚdÈ zawie-

ra

Ê fakty. Jednak wïaĂciwy ich dobór i komentarz mogÈ wywoïaÊ ocze-

kiwane wra

ĝenie.

Niektóre artyku

ïy sÈ przez dïuĝszy czas aktualne, zwïaszcza jeĂli

poruszaj

È sprawy bardziej ogólne. MajÈc przygotowane takie mate-

ria

ïy, wystarczy zadbaÊ tylko o wïaĂciwy moment ich publikacji.

Manipulacje analityków

Tak zwani „analitycy” to na naszym rynku przewa

ĝnie maklerzy pra-

cuj

Ècy w jakimĂ biurze maklerskim lub inne osoby powiÈzane z jakÈĂ

instytucj

È rynku finansowego. Z racji zajmowanego stanowiska nie sÈ

oni obiektywni.

Oprócz maklerów mamy na rynku równie

ĝ doradców inwestycyj-

nych, jednak ci ze wzgl

Údu na swojÈ opiniÚ nie chcÈ wypowiadaÊ siÚ

na temat sytuacji na rynku.

Ciekaw

È formÈ manipulacji jest przedstawianie moĝliwoĂci, jak

gdyby by

ïy to fakty. CzÚsto dowiadujemy siÚ, ĝe jakaĂ spóïka „coĂ

mo

ĝe zmieniÊ”. OczywiĂcie kaĝda spóïka coĂ moĝe, ale z tego nic nie

wynika. Ma to nieraz krótkotrwa

ïy wpïyw na kurs. Spóïka przewaĝnie

nic nie zmienia, bo przecie

ĝ do niczego siÚ nie zobowiÈzaïa. Jest to

forma rozpowszechniania plotek albo wniosków z fusologii.

128

Inwestujemy na NewConnect

Rekomendacje

Rekomendacje wydawane s

È przez biura maklerskie. Najpierw wy-

dawane s

È rekomendacje pïatne dla klientów biura maklerskiego. Po

up

ïywie pewnego czasu, na przykïad miesiÈca, rekomendacje zostajÈ

odtajnione i podawane do publicznej wiadomo

Ăci. OczywiĂcie klienci

biura maj

È juĝ akcje w chwili odtajnienia rekomendacji.

Na co wi

Úc liczÈ biura maklerskie, odtajniajÈc rekomendacje? Na

to,

ĝe nowi inwestorzy podniosÈ kurs. Spowoduje to, ĝe rekomendacja

oka

ĝe siÚ sïuszna i komuĂ bÚdzie moĝna sprzedaÊ akcje z zyskiem.

Znam biuro, które post

Úpowaïo jeszcze bardziej perfidnie. Zajmo-

wa

ïo siÚ równieĝ zarzÈdzaniem powierzonymi pieniÚdzmi. Najpierw

samo kupowa

ïo za nie akcje, póěniej sprzedawaïo na te akcje rekomen-

dacje, a na ko

ñcu odtajniaïo rekomendacje. DziÚki temu po kupieniu

akcji wywo

ïywaïo dwa razy sztuczny popyt na danym walorze.

Wydawane s

È nastÚpujÈce rekomendacje:

x KUPUJ — akcje spóïki majÈ ponad 20-procentowy potencjaï

wzrostu,

x AKUMULUJ — akcje spóïki majÈ ponad 10-procentowy poten-

cja

ï wzrostu,

x NEUTRALNIE — cena akcji spóïki pozostanie stabilna

(+/– 10%),

x REDUKUJ — akcje spóïki sÈ przewartoĂciowane o 10 – 20%,

x SPRZEDAJ — akcje spóïki sÈ przewartoĂciowane o ponad 20%.

Niektórzy inwestorzy rekomendacje traktuj

È jak antywskaěnik. JeĂli

zetkn

È siÚ z rekomendacjÈ „kupuj”, sprzedajÈ akcje, i odwrotnie — jeĂli

rekomendacj

È jest „sprzedaj” — kupujÈ je; i wcale na tym ěle nie wy-

chodz

È. Rekomendacje sÈ waĝne przez szeĂÊ miesiÚcy od daty wyda-

nia, o ile wcze

Ăniej nie zostaïy zmienione. Oznacza to, ĝe powinno siÚ

podawa

Ê tylko aktualnie waĝne, a nie te, które pasujÈ do wywoïania

zamierzonego efektu.

Manipulacje gieïdowe

129

Wyceny

Dla inwestorów wycena warto

Ăci akcji jakiegoĂ waloru jest bardzo

istotna, poniewa

ĝ pozwala oceniÊ, czy papier jest przewartoĂciowany,

czy niedowarto

Ăciowany.

Jak jednak oceni

Ê sytuacjÚ, gdy w tym samym czasie jedno biuro

wycenia akcje spó

ïki na 150 zï, a inne na 90 zï? Co moĝna powiedzieÊ

o biurze, które w krótkim czasie podnosi wycen

Ú z 30 zï na 60 zï, 88 zï,

95 z

ï, 115 zï, 135 zï i w koñcu na 150 zï? Przecieĝ wartoĂÊ spóïki

zmienia si

Ú powoli.

Otó

ĝ wyceny dostosowywane sÈ do bieĝÈcego kursu oraz do ocze-

kiwa

ñ wystawiajÈcego wycenÚ. Wycen tych nikt nie weryfikuje. Dlate-

go mo

ĝna ustalaÊ je prawie dowolnie. W jaki sposób dokonuje siÚ

wycen?

Prawo wymaga, aby rekomendacja oparta by

ïa na wczeĂniej spo-

rz

Èdzonej za pomocÈ dwóch metod wycenie. NajczÚĂciej wybiera siÚ

metod

Ú DCF (discounted cash flow) i metodÚ porównawczÈ. Metoda

DCF, czyli metoda zdyskontowanych przep

ïywów pieniÚĝnych, oparta

jest na szeregu za

ïoĝeñ (stopa wolna od ryzyka, premia rynkowa, beta,

koszt d

ïugu i stopa wzrostu). ZmieniajÈc zaïoĝenia, moĝemy otrzymaÊ

prawie dowoln

È wycenÚ.

Wyceny dokonuje si

Ú w oparciu o analizÚ fundamentalnÈ i dotych-

czasowe osi

ÈgniÚcia spóïki. Zakïada siÚ, ĝe spóïka bÚdzie siÚ rozwijaÊ

w przysz

ïoĂci tak szybko jak dotychczas, co nie zawsze jest prawdzi-

we. Spó

ïka moĝe znajdowaÊ siÚ na szczycie swoich moĝliwoĂci. Druga

metoda to wycena akcji spó

ïki metodÈ porównawczÈ: porównuje siÚ

jej wspó

ïczynniki fundamentalne do wspóïczynników innych spóïek

z tej samej bran

ĝy. Zapomina siÚ przy tym o fakcie, ĝe caïa branĝa

mo

ĝe byÊ wïaĂnie mocno przewartoĂciowana lub niedowartoĂciowa-

na. W metodzie tej poszczególnym wspó

ïczynnikom nadaje siÚ od-

powiedni

È wagÚ, zmieniajÈc w ten sposób ich wpïyw na koñcowÈ

wycen

Ú. Wystarczy zmieniÊ je odpowiednio, a znowu otrzyma siÚ

oczekiwan

È wycenÚ.

130

Inwestujemy na NewConnect

Wyceny odnosz

È siÚ przewaĝnie do przyszïoĂci, a nie do wartoĂci

bie

ĝÈcej. JeĂli jednak zapomnimy o tym drobnym szczególe, uzyska-

my zamierzony skutek. Wi

ÚkszoĂÊ inwestorów zakïada, ĝe wycena

wydawana teraz jest wycen

È bieĝÈcej wartoĂci akcji.

Komentarze

Komentarze publikowane s

È po kaĝdej sesji oraz po pojawieniu siÚ

wa

ĝnej informacji. Wydawane sÈ w celu przekonania inwestorów

o w

ïasnej wiarygodnoĂci, co nastÚpnie wykorzystuje siÚ do manipu-

lowania inwestorami. Wi

ÚkszoĂÊ komentarzy jest zachowawczych lub

zgodnych z bie

ĝÈcÈ sytuacjÈ na rynku.

Komentarze zachowawcze najcz

ÚĂciej opisujÈ, co dziaïo siÚ na

minionej sesji — a to inwestorzy przecie

ĝ wiedzÈ — a nastÚpnie po-

daj

È wszelkie moĝliwoĂci rozwoju sytuacji, nie preferujÈc ĝadnej z nich.

Po przeczytaniu takiego komentarza inwestor nadal nie wie, jak

È

przyj

ÈÊ strategiÚ. Poniewaĝ wymienione zostaïy wszystkie moĝliwoĂci

(wzrost, spadek, konsolidacja), to która

Ă na pewno zaistnieje i wtedy

mo

ĝna uwaĝaÊ, ĝe komentarz siÚ sprawdziï.

Komentarze zgodne z bie

ĝÈcÈ tendencjÈ pisane sÈ zgodnie z zaïo-

ĝeniem, ĝe na rynku wystÚpuje trend. Taki komentarz ma wiÚc naj-
wi

Úksze prawdopodobieñstwo sprawdzenia siÚ. Po uzyskaniu wiary-

godno

Ăci wĂród inwestorów moĝna realizowaÊ wïasne ukryte cele,

namawiaj

Èc ich do kupna lub sprzedaĝy okreĂlonych lub dowolnych

walorów.

Wystarczy,

ĝe rynek zacznie tylko trochÚ iĂÊ do góry, a zaraz sïy-

cha

Ê komentarze: „Duzi inwestorzy zagraniczni kupujÈ” czy „NapïynÚïy

pieni

Èdze z zagranicy”. OczywiĂcie to przewaĝnie nieprawda, ale pol-

scy inwestorzy lubi

È, gdy na naszej gieïdzie pojawia siÚ kapitaï zagra-

niczny, i jest to wykorzystywane w komentarzach.

Manipulacje gieïdowe

131

Prognozy wyników

Od jakiego

Ă czasu media próbujÈ manipulowaÊ danymi makroeko-

nomicznymi. Poniewa

ĝ podawanych liczb nie mogÈ zmieniÊ, próbujÈ

zmieni

Ê wzorzec, do którego wartoĂci te sÈ porównywane. Przedtem

porównywa

ïo siÚ dane bieĝÈce z danymi sprzed miesiÈca i danymi

sprzed roku. I mo

ĝna byïo wyciÈgnÈÊ prawidïowe wnioski na temat tego,

czy dany wspó

ïczynnik roĂnie, czy maleje. Porównywanie do danych

sprzed roku eliminuje sezonowo

ĂÊ, która moĝe wystÈpiÊ w ciÈgu roku.

Teraz pojawi

ïa siÚ nowa moda: porównywanie bieĝÈcych danych

do oczekiwa

ñ analityków. OczywiĂcie nie wiemy, jakich analityków;

nie wiemy te

ĝ, dlaczego oni akurat tyle oczekujÈ. Cóĝ za wspaniaïe

narz

Údzie do manipulacji! Wystarczy tylko ustaliÊ odpowiednie ocze-

kiwana analityków i mamy po

ĝÈdany skutek. JeĂli bieĝÈca wartoĂÊ

wska

ěnika jest gorsza niĝ przed rokiem, a chcemy, by zostaïo to ode-

brane pozytywnie, to obni

ĝamy oczekiwania analityków. I teraz mo-

ĝemy powiedzieÊ, ĝe, owszem, jest trochÚ gorzej, ale spodziewaliĂmy
si

Ú, ĝe bÚdzie znacznie gorzej. Inwestorzy oddychajÈ z ulgÈ i pomimo

z

ïych danych gieïdy rosnÈ.

Raporty spóïek gieïdowych

Efekty inwestycji zale

ĝÈ od jakoĂci spóïek, w które zainwestowaliĂmy.

Aby okre

ĂliÊ wïaĂciwe postÚpowanie spóïek publicznych, zostaïy opra-

cowane i wydane w dokumencie Dobre praktyki spóïek notowanych
na NewConnect zasady ich postÚpowania. Czy spóïki ich przestrzegajÈ?

Wyniki finansowe

Spó

ïka publiczna jest zobowiÈzana do skïadania raportów finansowych

w okre

Ălonych terminach. Na poczÈtku roku kaĝda spóïka podaje

harmonogram ich ukazywania si

Ú. W praktyce terminy te nie zawsze

s

È przestrzegane, zwïaszcza jeĂli przekazywany wynik nie jest dobry,

nieraz celowo podawany jest z opó

ěnieniem.

132

Inwestujemy na NewConnect

Tre

ĂÊ przekazywanych raportów teĝ nie zawsze jest wïaĂciwa.

Zdarzaj

È siÚ zwykïe pomyïki, brak waĝnych danych lub raporty za in-

ny okres sprawozdawczy. Pomy

ïki te nieraz sÈ zamierzone, poniewaĝ

umieszczone pó

ěniej sprostowanie zauwaĝy juĝ niewiele osób. Poza tym

mo

ĝe juĝ byÊ znana reakcja kursu akcji danej spóïki na bïÚdne dane.

Forma przekazywanych raportów by

ïa ostatnio kilka razy zmienia-

na, co równie

ĝ utrudnia ich ocenÚ. UsuniÚto numeracjÚ pozycji i wpro-

wadzono podawanie danych w formie narastaj

Ècej. JeĂli ktoĂ nie ma

danych poprzednich, to tak naprawd

Ú nie wie, ile ostatnio zarobiïa

dana spó

ïka. Niektóre spóïki zagraniczne podajÈ raporty w innej wa-

lucie. Do tego dochodzi jeszcze przyj

Úta jednostka. WiÚkszoĂÊ spóïek

podaje wyniki w tysi

Ècach zïotych, ale sÈ wyjÈtki — spóïki podajÈce

wyniki w z

ïotówkach lub w milionach zïotych.

Spó

ïki publiczne mogÈ podawaÊ prognozy swoich wyników finan-

sowych. Nie jest to obowi

Èzkowe, ale spóïka, która podaje prognozy,

cieszy si

Ú wiÚkszym zaufaniem wĂród inwestorów. Jednak jaka jest

rzetelno

ĂÊ tych prognoz? Znanych jest wiele przypadków podawa-

nia wspania

ïych prognoz na dany rok, z których spóïka wycofuje siÚ

w grudniu lub nawet na pocz

Ètku stycznia nastÚpnego roku. Jest to

kpina z inwestorów, poniewa

ĝ zarzÈd spóïki zna juĝ wyniki za dany

rok, a o tym,

ĝe w spóïce ěle siÚ dzieje, wiedziaï od dawna.

Niektórym spó

ïkom zdarza siÚ nieoczekiwane podanie bardzo zïego

zysku netto za dany kwarta

ï. Jako przykïad niech posïuĝy strata netto

spó

ïki BRE za IV kwartaï 2004 roku, która w raporcie skonsolidowa-

nym wynios

ïa 385 mln zï. W poprzednich kwartaïach spóïka ta wyka-

zywa

ïa zyski. Strata byïa porównywalna z dwuletnim zyskiem tej spóïki.

Dlaczego wcze

Ăniej nie byïo sygnaïu, ĝe efekty dziaïalnoĂci spóïki siÚ

pogarszaj

È?

Mo

ĝna to wytïumaczyÊ tylko w jeden sposób — prowadzenie „kre-

atywnej ksi

ÚgowoĂci”, czyli ukrywanie przed akcjonariuszami stanu

faktycznego. Oczywi

Ăcie ukrywaÊ moĝna do czasu, a gdy sprawa siÚ

wyda, spó

ïka w jeden raport wrzuca wszystkie poprzednie straty. Co

daje takie ukrywanie, zw

ïaszcza ĝe i tak w koñcu sytuacjÚ poznajÈ

inwestorzy?

Manipulacje gieïdowe

133

Osoby zwi

Èzane ze spóïkÈ przewaĝnie majÈ jej akcje. Akcje sÈ wy-

soko notowane, poniewa

ĝ rynek nie wie, co siÚ w spóïce dzieje. Jest

wi

Úc czas, aby dobrze je sprzedaÊ, zanim to zrobiÈ inni.

Inn

È ciekawostkÈ sÈ zyski spóïki wchodzÈcej na gieïdÚ. Spóïki sïa-

be w cudowny sposób zaczynaj

È duĝo zarabiaÊ. Powstaje to na skutek

odpowiedniego prowadzenia ksi

ÚgowoĂci spóïki. Ale jak siÚ to robi?

Metod jest kilka. Najprostsza to tworzenie du

ĝych rezerw pod przy-

sz

ïe zdarzenia. Utworzone rezerwy pomniejszajÈ zysk netto w danym

okresie. Nast

Úpnie rezerwy te rozwiÈzuje siÚ w okresie dla nas poĝÈ-

danym i mamy nagle du

ĝe zyski.

Aby oceni

Ê, jak traktowani sÈ inwestorzy na polskim rynku, wystar-

czy porówna

Ê obowiÈzujÈce u nas reguïy z reguïami stosowanymi na

rynku ameryka

ñskim. W USA wyniki spóïki podaje siÚ po dwóch ty-

godniach od zako

ñczenia okresu rozliczeniowego — u nas po szeĂciu.

Dlaczego nasze spó

ïki potrzebujÈ trzy razy wiÚcej czasu na podanie

wyników? Czy

ĝby miaïy inne komputery? A moĝe potrzeba czasu,

aby osoby wtajemniczone dokona

ïy wczeĂniej kupna lub sprzedaĝy

akcji tych spó

ïek?

Nast

Úpna sprawa to to, co siÚ podaje oficjalnie. U nas najwaĝniej-

szy jest zysk netto, a na rynku ameryka

ñskim zysk przypadajÈcy na

jedn

È akcjÚ. Róĝnica jest istotna, jeĂli spóïka wypuszczaïa nowÈ emi-

sj

Ú. Bardzo czÚsto po takiej emisji zysk netto lekko roĂnie, natomiast

zysk na akcj

Ú spada, i to znacznie.

Inna sprawa to polityka dywidend. Na rynku ameryka

ñskim istnieje

zasada,

ĝe spóïka jest warta tyle, ile wynosi suma dywidend wypïaca-

nych w ci

Ègu roku. CzÚsto dywidenda dzielona jest na cztery czÚĂci

i wyp

ïacana co kwartaï. JeĂli spóïka ma przejĂciowe kïopoty, to aby

wyp

ïaciÊ dywidendÚ, bierze kredyt lub emituje nowe akcje za dywi-

dend

Ú. U nas zarzÈd spóïki czÚsto uwaĝa siÚ za jej wïaĂciciela, który

gdy ma gest, to dywidenda b

Údzie, a jeĂli nie, to jej nie bÚdzie. Brak

dywidendy zawsze uzasadniany jest „potrzebami spó

ïki”.

134

Inwestujemy na NewConnect

Na rynku ameryka

ñskim wszelkie waĝne decyzje muszÚ byÊ oparte

na dok

ïadnych analizach. JeĂli nie jest wypïacana dywidenda, to spóïka

musi wykaza

Ê, jaki dodatkowy zysk osiÈgnÈ zatrzymane w spóïce do-

datkowe

Ărodki pieniÚĝne z dywidendy.

Je

Ăli spóïki chcÈ siÚ poïÈczyÊ, to musi byÊ przedstawione dokïad-

ne wyliczenie korzy

Ăci z tego wynikajÈcych. U nas poïÈczenie lub

przej

Úcia spóïek sÈ czÚsto tylko wynikiem ambicji prezesa, a nie wy-

nikaj

È z rachunku ekonomicznego. Poza tym nikt nie przedstawia ĝad-

nych symulacji korzy

Ăci wynikïych z przyszïego poïÈczenia. Na rynku

ameryka

ñskim kaĝdy akcjonariusz moĝe braÊ udziaï w spotkaniach

z zarz

Èdem spóïki, na których ma prawo zadawaÊ pytania zarzÈdowi,

przez internet. Jest to mechanizm pozwalaj

Ècy na kontrolÚ zarzÈdu

spó

ïki przez zwykïych akcjonariuszy.

U nas takich spotka

ñ nie ma, sÈ tylko walne zgromadzenia, na któ-

re mo

ĝna przyjechaÊ, ale wiÈĝe siÚ to z kosztami, duĝÈ stratÈ czasu,

du

ĝÈ biurokracjÈ i pozostaje praktycznie bez ĝadnego wpïywu na

podejmowane decyzje.

W przypadku spó

ïek z rynku NewConnect trudno oceniÊ wyniki

finansowe ze wzgl

Údu na ich krótkÈ historiÚ. CzÚsto nie ma bazy po-

równawczej do prawid

ïowej oceny. Poza tym spóïki z tego rynku

zosta

ïy zwolnione z podawania raportów kwartalnych. Jedyna sen-

sowna ocena to porównywanie bilansów do prognoz — je

Ăli spóïka

wcze

Ăniej je opublikowaïa.

Emisje

Now

È emisjÚ akcji spóïka powinna wypuszczaÊ, jeĂli ma plany dyna-

micznego rozwoju. Pieni

Èdze te powinny sfinansowaÊ potrzebne in-

westycje, które w przysz

ïoĂci majÈ daÊ dodatkowe zyski dla akcjona-

riuszy. W prospektach emisyjnych spó

ïki roztaczajÈ miraĝe wspaniaïej

przysz

ïoĂci i obiecujÈ krociowe zyski akcjonariuszom. A jak wyglÈda

rzeczywisto

ĂÊ?

Manipulacje gieïdowe

135

Na gie

ïdÚ nieraz wchodzÈ spóïki, które chcÈ siÚ wzbogaciÊ nie

poprzez swoj

È dziaïalnoĂÊ gospodarczÈ, ale poprzez wypuszczanie akcji.

Zamiast realizowa

Ê plany przedstawione w prospekcie emisyjnym, pie-

ni

Èdze sÈ wydawane na podwyĝki dla zarzÈdu lub na spïacanie dïu-

gów spó

ïki. Niektóre spóïki przed wejĂciem na gieïdÚ wypuszczaïy dla

swoich pracowników i zarz

Èdu emisje po niskich cenach, a w chwili

wchodzenia na gie

ïdÚ nastÚpnÈ emisjÚ dla inwestorów po wysokiej

cenie. Przyk

ïadowo spóïka ATON-HT w grudniu 2007 roku wypu-

Ăciïa emisjÚ z cenÈ 1 zï dla duĝych i dotychczasowych akcjonariuszy,
a miesi

Èc póěniej nastÚpnÈ emisjÚ dla mniejszych inwestorów po 2,1 zï.

Wiele spó

ïek pod pretekstem wiÈzania pracowników zarzÈdu ze

spó

ïkÈ wypuszczaïo tak zwane „emisje menedĝerskie”. Akcje byïy sprze-

dawane nieraz po cenie nominalnej wielokrotnie ni

ĝszej niĝ kurs na

rynku. Ró

ĝnica cen powodowaïa spadek kursu, czyli pokrywali jÈ inni

akcjonariusze.

Ostatnio pojawi

ïa siÚ moda na emisje z prawem poboru po bardzo

niskiej cenie emisyjnej. S

È to pewnego rodzaju emisje przymusowe,

poniewa

ĝ niewykupienie akcji z nowej emisji wiÈĝe siÚ z powaĝnymi

stratami.

ZarzÈdzanie spóïkÈ

Zarz

Èd i rada nadzorcza spóïki to jej gïówne organy kierownicze. Od

rzetelno

Ăci osób zasiadajÈcych w tych organach zaleĝy opinia spóïki

na rynku. Ta z kolei przek

ïada siÚ na kurs spóïki. Jak spóïka moĝna

popsu

Ê sobie opiniÚ?

Do cz

Ústych przewinieñ naleĝy nieobiektywne przekazywanie lub

brak informacji ze spó

ïki. Niefrasobliwe wypowiedzi prezesa nieraz juĝ

powodowa

ïy zachwianie kursów akcji spóïki.

Wi

Úksze moĝliwoĂci manipulacji majÈ holdingi. Aby spóïka gïów-

na osi

ÈgnÚïa zysk, wystarczy, ĝe dokona odpowiednich transakcji ze

swoimi „córkami”. Znane s

È przypadki, ĝe w holdingu jednÈ „córkÚ”

wyznaczano do pe

ïnienia roli Ămietnika. Wykazywaïa straty, za to caïa

reszta holdingu prezentowa

ïa siÚ wspaniale. Po pewnym czasie moĝna

by

ïo ogïosiÊ bankructwo tej „córki” i po kïopocie.

136

Inwestujemy na NewConnect

Inn

È korzyĂciÈ z istnienia holdingu jest moĝliwoĂÊ utworzenia

spó

ïki-córki w tak zwanym raju podatkowym. Moĝna wtedy prawie

ca

ïe zyski holdingu przesunÈÊ na tÚ „córkÚ”, aby nie pïaciÊ duĝych

podatków. Jednak ten proceder nie uderza w akcjonariuszy, lecz nawet
zwi

Úksza ich zyski.

Co zrobi

Ê, gdy ma siÚ popsutÈ opiniÚ? NaprawiÊ jÈ jest trudno, ale

mo

ĝna proces ten przyspieszyÊ, stosujÈc zacieranie Ăladów. Moĝna

zmieni

Ê prezesa i inne osoby winne zïej opinii. DobrÈ metodÈ jest

podzia

ï spóïki na dwie nowe, poïÈczenie z innÈ, utworzenie holdingu,

split akcji, wypuszczenie nowej emisji lub zmiana nazwy spó

ïki. Wszyst-

kie te posuni

Úcia spowodujÈ, ĝe trudno bÚdzie porównywaÊ dane

historyczne z bie

ĝÈcymi i kojarzyÊ obecnÈ spóïkÚ z jej poczynaniami

z przesz

ïoĂci.

Niektóre zarz

Èdy traktujÈ spóïkÚ jak swojÈ wïasnoĂÊ, którÈ trzeba

systematycznie przenosi

Ê na prywatne konta. Robi siÚ to poprzez bar-

dzo wysokie pensje i dodatkowe nagrody przyznawane bez wzgl

Údu

na stan finansowy spó

ïki. Przykïadem niech bÚdzie spóïka Wistil,

gdzie zarz

Èd i rada nadzorcza w 2007 roku zarobili 19,4 mln zï, nato-

miast spó

ïka wykazaïa stratÚ w wysokoĂci 17,7 mln zï. SprawÈ tÈ za-

j

Úïo siÚ juĝ Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, a powinna

Komisja Nadzoru Finansowego.

Emisje prywatne

Na rynku NewConnect mamy jeszcze emisje prywatne (private pla-
cement) dokonywane przed wejĂciem na rynek. Ceny akcji w tych
emisjach cz

Ústo znacznie odbiegajÈ od ich rzeczywistych wartoĂci.

Powoduje to znacz

Èce róĝnice miÚdzy cenÈ sprzedaĝy a kursem na ryn-

ku na pierwszym notowaniu. Emisje prywatne mog

È byÊ skierowane

do maksymalnie 99 inwestorów, jednak w praktyce s

È obejmowane

nieraz przez kilku lub kilkunastu inwestorów. Mog

È to byÊ znajomi

oraz cz

ïonkowie rodziny. CenÚ akcji moĝna ustaliÊ wspólnie na niskim

poziomie. Potem wystarczy tylko „zadba

Ê” o popyt na pierwszym

notowaniu i ju

ĝ jesteĂmy bogaci.

Manipulacje gieïdowe

137

Sprawa jest na tyle powa

ĝna, ĝe zwróciïa juĝ na niÈ uwagÚ Komi-

sja Nadzoru Finansowego. Niektóre spó

ïki na pierwszym notowaniu

ros

ïy po kilkaset procent.

Manipulacje inwestorów

Du

ĝa czÚĂÊ manipulacji dokonywanych przez inwestorów zostaïa przed-

stawiona przy opisie systemu Warset. Ale to jeszcze nie wszystko.
G

ïówne zarzuty wobec inwestorów to dziaïanie w zmowie i manipu-

lowanie kursami.

Na naszym rynku dzia

ïajÈ tak zwane spóïdzielnie. SÈ to nieformalne

grupy inwestorów, którzy inwestuj

È razem. Jednoczesne uderzenie

wielu inwestorów w ten sam walor powoduje du

ĝe zmiany jego kursu.

Dlatego takie post

Úpowanie jest w naszym prawie zakazane. W niektó-

rych krajach dzia

ïajÈ kluby inwestorów, w których razem ustala siÚ

najlepsze walory do inwestowania i nikomu to nie przeszkadza. Aby
zniech

ÚciÊ inwestorów do zakïadania klubów, wprowadzono przepisy

nakazuj

Èce czïonkom takiego klubu inwestowanie poprzez wspólnÈ go-

tówk

Ú. A kto zaryzykuje powierzenie swojej gotówki komuĂ z klubu?

Walka ze „spó

ïdzielniami” jest tak naprawdÚ walkÈ z konkurencjÈ.

Du

ĝy inwestor dysponuje duĝÈ gotówkÈ i czÚsto ma duĝy wpïyw na

kurs jakiej

Ă spóïki. Zlecenia drobnych inwestorów dziaïajÈcych bez

porozumienia nawzajem si

Ú redukujÈ, poniewaĝ czÚĂÊ sprzedaje, a czÚĂÊ

kupuje. Poza tym kapita

ï drobnych inwestorów moĝe byÊ rozproszo-

ny na wiele spó

ïek. Dopiero wspólne dziaïanie wytwarza duĝy kapitaï

mog

Ècy skutecznie przeciwstawiÊ siÚ kapitaïowi duĝych inwestorów.

Manipulowa

Ê kursem moĝna jeszcze inaczej. Wystarczy, ĝe dwóch

lub wi

Úcej inwestorów umówi siÚ, ĝe bÚdÈ na zmianÚ sprzedawaÊ

i kupowa

Ê duĝe iloĂci akcji po podnoszonym stopniowo kursie. Ich

rzeczywiste koszty ogranicz

È siÚ do zapïaconych prowizji, poniewaĝ

reszt

Ú rozliczÈ pomiÚdzy sobÈ poza rynkiem. Spowoduje to wyraěny

wzrost kursu oraz wzrost wolumenu obrotów na tym walorze. A to,

138

Inwestujemy na NewConnect

jak wiemy, jest wyra

ěnym sygnaïem do kupna, który spowoduje

zainteresowanie si

Ú walorem przez innych inwestorów na rynku.

Po wyra

ěnym wzroĂcie kursu wystarczy sprzedaÊ posiadane walory

i podzieli

Ê zyski.

Poniewa

ĝ takie dziaïania moĝna ïatwo wykryÊ, sprawdzajÈc, jakie

operacje by

ïy dokonywane na kontach osób podejrzanych, poradzono

sobie z tym „problemem”. Za

ïoĝono konto w biurze maklerskim pew-

nej Ukraince. Przez konto tej pani dokonywano transakcji, a gdy zro-
bi

ïo siÚ gorÈco, wïaĂcicielka konta po prostu wyjechaïa na UkrainÚ

i

Ălad po niej zaginÈï.

Inn

È specjalnoĂciÈ naszych inwestorów jest rozpuszczanie plotek.

Kiedy

Ă ktoĂ podszyï siÚ pod znanego inwestora i wysïaï pocztÈ infor-

macj

Ú do spóïki o nabyciu przez niego znacznego pakietu akcji. Spóïka

nie sprawdzi

ïa ěródïa tej informacji i podaïa jÈ jako oficjalny komuni-

kat do systemu ESPI. Kurs oczywi

Ăcie skoczyï gwaïtownie do góry,

a pó

ěniej spóïka musiaïa siÚ tïumaczyÊ z tego komunikatu.

Oprócz powa

ĝnych manipulacji zdarzajÈ siÚ teĝ zachowania, które

niedo

Ăwiadczony inwestor moĝe odczuÊ boleĂnie. Jako przykïad po-

dam, jak mo

ĝna zniechÚciÊ innych inwestorów do kupowania akcji

danej spó

ïki. JeĂli chcemy sprzedaÊ 100 akcji jakiejĂ spóïki, dajemy

100 zlece

ñ po jednej akcji.

Je

Ăli ktoĂ, kto kupi te akcje, ma prowizjÚ liniowÈ, nic mu siÚ nie

stanie, ale je

Ăli rozliczany jest wedïug tabeli lub ma ustalonÈ mini-

maln

È prowizjÚ od kaĝdej transakcji, zapïaci 100 minimalnych prowizji,

poniewa

ĝ prowizja bÚdzie liczona oddzielnie od kaĝdego zrealizowa-

nego zlecenia. Je

Ăli przykïadowo jedna akcja kosztowaïa 10 zï, a mini-

malna prowizja w tabeli wynosi 5 z

ï, to kupujÈcy zapïaci 50% wiÚcej.

Przewinienia biur maklerskich

Biura maklerskie to chyba najbardziej zdrowy fragment rynku kapi-
ta

ïowego. Spotkaïem wielu ĝyczliwych maklerów, sïuĝÈcych pomocÈ

zw

ïaszcza poczÈtkujÈcym inwestorom. Biura maklerskie moĝna podzie-

li

Ê na dwie gïówne grupy: bankowe i pozostaïe.

Manipulacje gieïdowe

139

Biura bankowe to takie, które s

È wïasnoĂciÈ jakiegoĂ duĝego ban-

ku. Ze wzgl

Údu na opiniÚ banku biuro takie podlega Ăcisïemu nadzo-

rowi z jego strony. Pozosta

ïe biura maklerskie takiego nadzoru nie

posiadaj

È. SÈ wiÚc w wiÚkszym stopniu naraĝone na dziaïanie na

pograniczu prawa lub nawet na jego

ïamanie.

G

ïówne zarzuty stawiane biurom maklerskim to wycieki informa-

cji i niekorzystne zapisy w umowach z inwestorami. W biurach ma-
klerskich obowi

ÈzujÈ tak zwane chiñskie mury, to znaczy, ĝe makler

przyjmuj

Ècy zlecenia musi zachowaÊ ich treĂÊ w tajemnicy oraz sam

nie mo

ĝe skïadaÊ zleceñ. Obecnie nie jest to juĝ taki duĝy problem,

poniewa

ĝ wiÚkszoĂÊ zleceñ i tak jest widoczna w arkuszu zleceñ.

Je

Ăli umowa jest dla nas wyraěnie niekorzystna, moĝna jej nie pod-

pisa

Ê i wybraÊ inne biuro. Oprócz drobnych przewinieñ zdarzajÈ siÚ

te

ĝ bardzo powaĝne afery, takie jak historia Warszawskiej Grupy Inwe-

stycyjnej (WGI).

WGI zarz

Èdzaïa powierzonymi przez inwestorów pieniÚdzmi. Jed-

nak robi

ïa to nieuczciwie. Prowadziïa podwójnÈ ksiÚgowoĂÊ — innÈ

dla klienta, inn

È dla siebie. CzÚsto inwestowaïa czyjeĂ pieniÈdze, a zyski

odprowadza

ïa na wïasny rachunek. Kiedy gieïda dynamicznie rosïa,

taki proceder przynosi

ï niezïe zyski. Jednak kiedyĂ na gieïdzie mu-

sia

ïy siÚ pojawiÊ spadki. Kilka nieudanych transakcji i sprawa siÚ wy-

da

ïa. Teraz inwestorzy dochodzÈ sÈdownie swoich pieniÚdzy, a sprawÚ

WGI bada prokurator.

Telewizyjna propaganda

Obecnie mamy dwa kana

ïy telewizyjne poĂwiÚcone inwestowaniu na

rynku kapita

ïowym. To CNBC Biznes i TV Biznes. Telewizja tema-

tyczna powinna przekazywa

Ê bieĝÈce informacje w sposób obiektywny,

bez

ĝadnej stronniczoĂci. Czy tak jest w rzeczywistoĂci?

Najpierw przyjrzyjmy si

Ú, jak wyglÈda oferta informacyjna telewi-

zji CNBC Biznes. Mam du

ĝo zastrzeĝeñ do jakoĂci przekazywanych

przez ni

È informacji.

Czytaj dalej...

140

Inwestujemy na NewConnect

Na dole ekranu znajduje si

Ú ruchomy pasek z notowaniami w czasie

rzeczywistym. Jest to bardzo wa

ĝna rzecz dla inwestorów w czasie

sesji. Ale niestety jego kolory zosta

ïy ěle dobrane. Jasnozielone napisy

na bia

ïym tle sÈ prawie niewidoczne.

Druga sprawa to reklamy. Rozumiem,

ĝe stacja ĝyje z reklam, ale

nadawanie ca

ïych pakietów co 15 minut to znaczna przesada. Poza tym

zawsze zapowiadane s

È bieĝÈce informacje, lecz najpierw nadawane

s

È reklamy, a bieĝÈce informacje przekazywane sÈ w Ărodku pakietu

reklam. W trakcie nadawania reklam wygaszany jest pasek z notowa-
niami. W tym czasie nie wiemy, co dzieje si

Ú na rynku, a mogÈ dziaÊ

si

Ú waĝne rzeczy.

Nast

Úpna sprawa to nadawany bardzo czÚsto okropnie nieprzy-

jemny i g

ïoĂny sygnaï. SïychaÊ go nawet w trakcie wypowiedzi prowa-

dz

Ècego redaktora. Zamiast powaĝnej telewizji o inwestycjach mamy

dyskotek

Ú.

Przejd

ěmy teraz do przekazywanych treĂci. Tak siÚ skïada, ĝe naj-

wi

Úcej dobrze pïatnych reklam pochodzi od banków. Równieĝ zapra-

szani maklerzy i analitycy s

È zwykle zwiÈzani z jakimĂ bankiem. Dlatego

o bankach nie mo

ĝna powiedzieÊ zïego sïowa. CzÚsto urzÈdzane sÈ

nagonki na jak

ÈĂ branĝÚ czy teĝ spóïkÚ. Ostatnio trwa nagonka na

deweloperów. Dlaczego? Poniewa

ĝ banki podniosïy oprocentowanie

kredytów hipotecznych. Aby ko

ñcowa wartoĂÊ kredytu nie wzrosïa

za du

ĝo, naleĝy zmusiÊ deweloperów do obniĝki cen mieszkañ.

Prowadz

Ècy program redaktorzy nie potrafiÈ zachowaÊ dystansu

wobec pogl

Èdów goĂci. JeĂli poglÈdy redaktora sÈ inne, to ucina on

temat, t

ïumaczÈc siÚ brakiem czasu. Poza tym goĂcie nie mogÈ siÚ

swobodnie wypowiada

Ê. MuszÈ odpowiadaÊ tylko na zadawane pyta-

nia, cz

Ústo typu: „Czy przestaï pan juĝ biÊ swojÈ ĝonÚ i dzieci?”. Do

tego dochodz

È wrzucane do pytañ tendencyjne wyrazy czy okreĂlenia.

Informacje przekazywane przez telewizj

Ú CNBC Biznes sÈ tenden-

cyjne. Cz

Ústo aby udowodniÊ swojÈ tezÚ, redaktorzy wygrzebujÈ zda-

rzenia z nieistotnych krajów czy gospodarek. Zaskakuj

È inwestorów

nazwami indeksów, o których nikt nie s

ïyszaï. Do tego dochodzÈ

pomy

ïki i póěniejsze sprostowania.