OPARZENIA
ODMROŻENIA
C-4
OPARZENIA
OPARZENIA
Wysoka temperatura
Wysoka temperatura
powyżej + 500 C
powyżej + 500 C
Działanie prądu
Działanie prądu
elektrycznego
elektrycznego
Tarcie
Tarcie
silne lub długotrwałe pocieranie skóry
silne lub długotrwałe pocieranie skóry
Naświetlanie
Naświetlanie
(np. światłem słonecznym)
(np. światłem słonecznym)
Kontakt ze środkami
Kontakt ze środkami
chemicznymi
chemicznymi
Podział oparzeń
" 1. Cieplne
" 2. Chemiczne
" 3. Elektryczne
" 4. Popromienne
OPARZENIA TERMICZNE
OPARZENIA TERMICZNE
Przyczyny:
płomienie,
gorące płyny,
para wodna,
żarzące się materiały,
promieniowanie UV
RODZAJE OPARZEC

OPARZENIE TRZECIEGO
STOPNIA
" Ogniem (termiczne)
" Elektryczne
 prądem zmiennym
lub stałym
 piorunem
" Chemiczne
" Parą
" Radiacyjne
COURTESY DAVID
EFFRON, M.D.
" Wrzątkiem
URAZY
URAZY
TERMICZNE
TERMICZNE
Możemy wyróżnić:
Możemy wyróżnić:
sparzenia  uraz wywołany temperaturą do
sparzenia  uraz wywołany temperaturą do
około 1000 C, wywołane gorącymi płynami
około 1000 C, wywołane gorącymi płynami
lub parą
lub parą
Oparzenie termiczne - uszkodzenie skóry
Oparzenie termiczne - uszkodzenie skóry
lub dróg oddechowych lub tkanek głębokich
lub dróg oddechowych lub tkanek głębokich
wskutek zadziałania wysokiej temperatury
wskutek zadziałania wysokiej temperatury
CIEŻKOŚĆ OPARZENIA
" Oparzenie jest wynikiem :
 bezpośredniego uszkodzenia
tkanek
 odpowiedzi zapalnej organizmu
" Ciężkość oparzenia zależy od:
 powierzchni
 głębokości
Trzy (cztery) stopnie oparzeń
Trzy (cztery) stopnie oparzeń
GA

BOKOŚĆ OPARZENIA
Drugi stopień
Pierwszy stopień Trzeci stopień
Oparzenie I stopnia - obejmuje wyłącznie
Oparzenie I stopnia - obejmuje wyłącznie
naskórek. Objawy polegają jedynie na
naskórek. Objawy polegają jedynie na
wystąpieniu rumienia i obrzęku.
wystąpieniu rumienia i obrzęku.
OPARZENIA TERMICZNE
OPARZENIA TERMICZNE
Objawy poparzenia
I stopnia:
" ból
" rumień
" obrzęk
" wrażliwość
na dotyk
Do urazu dochodzi w wyniku krótkotrwałego
Do urazu dochodzi w wyniku krótkotrwałego
kontaktu z wysoką temperaturą lub długotrwałym
kontaktu z wysoką temperaturą lub długotrwałym
oddziaływaniem promieniowania np. opalanie się
oddziaływaniem promieniowania np. opalanie się
Oparzenie drugiego stopnia
Oparzenie drugiego stopnia
Miejsce oparzone jest mocno zaczerwienione,
Miejsce oparzone jest mocno zaczerwienione,
obrzęknięte i bolesne.
obrzęknięte i bolesne.
Pojawiają się pęcherze wypełnione wodnistą
Pojawiają się pęcherze wypełnione wodnistą
cieczą.
cieczą.
Dookoła miejsc z pęcherzami skóra jest mocno
Dookoła miejsc z pęcherzami skóra jest mocno
zaczerwieniona.
zaczerwieniona
OPARZENIA TERMICZNE
OPARZENIA TERMICZNE
Objawy poparzenia II
stopnia:
" ból
" rumień
" obrzęk
" wrażliwość
na dotyk
" pęcherze z płynem
" uszkodzone
głębsze warstwy skóry
Oparzenie drugiego stopnia
Oparzenie drugiego stopnia
Miejsca oparzone są czarne lub białe, nie są
Miejsca oparzone są czarne lub białe, nie są
bolesne. Często wokół oparzeń III stopnia
bolesne. Często wokół oparzeń III stopnia
znajdują się bolesne oparzenia I i II stopnia.
znajdują się bolesne oparzenia I i II stopnia.
OPARZENIA TERMICZNE
OPARZENIA TERMICZNE
Objawy poparzenia
III stopnia:
" uszkodzona
cała grubość
skóry
" brak czucia
" sucha, szara
skóra
" zwęglenie
tkanek
Głębokość oparzenia
" Oparzenie I stopnia: rumień ,
zaczerwienienie skóry, ból, pieczenie.
" Oparzenie II stopnia: pęcherze
naskórkowe, martwica naskórka, ból,
wysięk, przekrwienie skóry.
" Oparzenie III stopnia: martwica skóry
częściwa lub głęboka, brak czucia bólu
" Oparzenie IV stopnia: martwica ,zwęglenie
skóry
Ocena kliniczna ciężkości
oparzenia
Ciężkość Głębokość Powierzchnia
oparzenia oparzenia oparzenia
Lekkie I  II Do 15%
III Do 5%
Średnie I- II 15-30%
III 5-15%
Ciężkie I-II Powyżej 30%
III Powyżej 15%
OPARZENIA TERMICZNE
OPARZENIA TERMICZNE
Oparzenia ciężkie to:
" powyżej 30% I stopnia%,
" oparzenia dróg oddechowych,
" oparzenia twarzy, rąk, oczu, stóp i
krocza.
Oparzenia lekkie
Oparzenia lekkie
Są to oparzenia zwykle I i II stopnia
Są to oparzenia zwykle I i II stopnia
obejmujące 1-2% powierzchni ciała.
obejmujące 1-2% powierzchni ciała.
Są to zwykle oparzenia domowe
Są to zwykle oparzenia domowe
wywołane gorącym lub wrzącym
wywołane gorącym lub wrzącym
płynem, lub krótkotrwałym kontaktem
płynem, lub krótkotrwałym kontaktem
z przedmiotami nagrzanymi
z przedmiotami nagrzanymi
Oparzenia ciężkie
Oparzenia ciężkie
Są to oparzenia I i II stopnia obejmujące
Są to oparzenia I i II stopnia obejmujące
powyżej 15% powierzchni ciała człowieka
powyżej 15% powierzchni ciała człowieka
dorosłego lub 5  10% powierzchni
dorosłego lub 5  10% powierzchni
ciała dziecka
ciała dziecka
Za oparzenia ciężkie uznaje się również
Za oparzenia ciężkie uznaje się również
oparzenia lekkie I i II stopnia ale występujące
oparzenia lekkie I i II stopnia ale występujące
w obrębie krocza, twarzy, dłoni i stóp.
w obrębie krocza, twarzy, dłoni i stóp.
oraz oparzenia III stopnia powyżej 2%
oraz oparzenia III stopnia powyżej 2%
powierzchni ciała
powierzchni ciała
Metody określania
Metody określania
powierzchni oparzonych
powierzchni oparzonych
Reguła 9 - Wallace a
Powierzchnia ciała oparzonego
Powierzchnia ciała oparzonego
podzielona jest na pola, które
podzielona jest na pola, które
stanowią 9% lub 18% całkowitej
stanowią 9% lub 18% całkowitej
powierzchni ciała.
powierzchni ciała.
U dorosłych: głowa stanowi 9%, przednia
U dorosłych: głowa stanowi 9%, przednia
i tylnia powierzchnia tułowia po 18%,
i tylnia powierzchnia tułowia po 18%,
każda z kończyn górnych po 9%, krocze
każda z kończyn górnych po 9%, krocze
1%, każda kończyna dolna po 18%.
1%, każda kończyna dolna po 18%.
U dzieci poniżej 5. roku życia głowa
U dzieci poniżej 5. roku życia głowa
stanowi 18%, kończyny górne po 9%,
stanowi 18%, kończyny górne po 9%,
kończyny dolne po 14% i tułów łącznie
kończyny dolne po 14% i tułów łącznie
36%.
36%.
Powierzchnia oparzenia
REGUA
A DZIEWI
TEK
Do oceny wykorzystuję się powierzchnię dłoni
poszkodowanego która stanowi około 1% całej
powierzchni ciała.
" Głowa 9% (dzieci 18%)
" Każda kończyna górna 9%
" Każda kończyna dolna 9% (dzieci 27%)
" Przód tułowia 18%
" Tył tułowia 18%
" Krocze 1%
OCENA OPARZEC

OCENA OPARZEC

Reguła dłoni
POWIERZCHNIA POPARZEC

U DOROSA
EGO
POWIERZCHNIA POPARZEC

U DZIECKA
PIERWSZA
PIERWSZA
POMOC
POMOC
W OPARZENIACH
W OPARZENIACH
Natychmiast przystąp do schładzania
Natychmiast przystąp do schładzania
powierzchni oparzonej wykorzystując
powierzchni oparzonej wykorzystując
w tym celu polewanie rany zimną wodą
w tym celu polewanie rany zimną wodą
lub nadmuch zimnego powietrza.
lub nadmuch zimnego powietrza.
Zabieg ten należy prowadzić
Zabieg ten należy prowadzić
przez 20 do 30 minut.
przez 20 do 30 minut.
Schładzanie można rozpocząć nawet
Schładzanie można rozpocząć nawet
po dwóch godzinach
po dwóch godzinach
Nie należy zanurzać poszkodowanego
Nie należy zanurzać poszkodowanego
w zbiorniku z wodą jak też okładać
w zbiorniku z wodą jak też okładać
miejsca oparzone śniegiem lub lodem
miejsca oparzone śniegiem lub lodem
Na ranę przyłóż suchy jałowy
Na ranę przyłóż suchy jałowy
opatrunek i unieruchom kończynę.
opatrunek i unieruchom kończynę.
Nie zapomnij zdjąć pierścionki i obrączki.
Nie zapomnij zdjąć pierścionki i obrączki.
Zapobiegnie to ewentualnej martwicy
Zapobiegnie to ewentualnej martwicy
tkanek
tkanek
Nie przekłuwaj pęcherzy i nie
Nie przekłuwaj pęcherzy i nie
odrywaj przylgniętej do rany odzieży
odrywaj przylgniętej do rany odzieży
Pamiętaj nigdy nie należy stosować żadnych maści
Pamiętaj nigdy nie należy stosować żadnych maści
ani płynów dezynfekujących !!!
ani płynów dezynfekujących !!!
Osobie przytomnej można
Osobie przytomnej można
podać do picia lekko osolony
podać do picia lekko osolony
napój i środek przeciwbólowy
napój i środek przeciwbólowy
Zabezpiecz poszkodowanego przed utratą
Zabezpiecz poszkodowanego przed utratą
ciepła okrywając go kocem i jak najszybciej
ciepła okrywając go kocem i jak najszybciej
zapewnić pomoc lekarską
zapewnić pomoc lekarską
Przy oparzeniach słonecznych postępować
Przy oparzeniach słonecznych postępować
należy tak samo jak w przypadkach innych
należy tak samo jak w przypadkach innych
drobnych oparzeń czyli chłodzić zimną wodą.
drobnych oparzeń czyli chłodzić zimną wodą.
Ulgę może przynieść zawiesina tlenku cynku
Ulgę może przynieść zawiesina tlenku cynku
i wody wapiennej. Przez kilka dni, do czasu
i wody wapiennej. Przez kilka dni, do czasu
wygojenia oparzenia należy unikać słońca.
wygojenia oparzenia należy unikać słońca.
Ciężkie przypadki oparzeń słonecznych
Ciężkie przypadki oparzeń słonecznych
powinny być leczone przez lekarza.
powinny być leczone przez lekarza.
OPARZENIA TERMICZNE
OPARZENIA TERMICZNE
Procedura ratownicza:
kontrola funkcji życiowych,
w razie konieczności ewakuacja,
usunąć (możliwą do usunięcia) spaloną odzież,
biżuterię,
ocenić powierzchnię oparzenia:
przy oparzeniu mniejszym niż 10%
schładzać 15-30 minut wodą, aż do
ustąpienia bólu, następnie założyć jałowy
opatrunek lub hydrożel,
przy oparzeniu większym niż 10% schładzać
ok. 1 minuty, następnie wykonać na 15-30
minut okład z mokrej gazy i zastosować
opatrunek hydrożelowy.
OPARZENIA TERMICZNE
OPARZENIA TERMICZNE
Procedura ratownicza cd.:
zastosować procedurę przeciwwstrząsową,
zabezpieczyć przed utratą ciepła,
wspierać psychicznie,
monitorować funkcje życiowe do momentu
przekazania profesjonalnym służbom
medycznym.
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
Są to częściowe lub całkowite
zniszczenia tkanek na skutek niskich
temperatur.
Najszybciej ulegają odmrożeniu
Okolice o zwolnionym i utrudnionym krążeniu
krwi i chłonki :
" Palce rąk i nóg
" Nos
" Policzki
" Małżowiny uszne
Wychłodzenie hipotermia
HIPOTERMIA
" stan znacznego wychłodzenia organizmu
" Przyczyna  długotrwałe działanie zimna na
organizm człowieka
" 3 stopnie hipotermii:
I. stan w którym temp. ciała jest niższa od 35
stopni
II. Hipotermia zaawansowana (umiarkowana)
spadek temp. 32  28 st. C
III. Hipotermia głęboka (ostra)
spadek temp. poniżej 28 stopni C.
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
LOKALNE WYCHA
ODZENIE
1 STOPNIA:
Objawy:
" zmiana zabarwienia skóry (szara,
biaława, zimna),
" mrowienie, swędzenie,
" upośledzenie ruchomości w stawach,
" ból.
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
LOKALNE WYCHA
ODZENIE
1 STOPNIA:
PIERWSZA POMOC:
" oceń miejsce zdarzenia,
" sprawdz
funkcje życiowe,
" chroń przed dalszym narażeniem na zimno,
" stopniowo ogrzewaj wychłodzone miejsce:
przykładając swoje ręce, zanurzając
miejsce w letniej wodzie i stopniowo ją
ogrzewając).
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
ODMROŻENIE POWIERZCHNIOWE
2 STOPNIA:
OBJAWY:
" skóra biała, z połyskiem, sztywna w
dotyku,
" ból, kłucie i mrowienie,
" chwilowa utrata czucia na skórze,
" obrzęk i pęcherze.
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
ODMROŻENIE POWIERZCHNIOWE
2 STOPNIA:
PIERWSZA POMOC:
" ocenić miejsce zdarzenia,
" sprawdzić funkcje życiowe,
" przeprowadzić do ciepłego pomieszczenia,
" miejsca zranione okryć opatrunkiem jałowym,
" ogrzewać jak w przypadku odmrożenia III
stopnia,
" wezwij profesjonalne służby medyczne.
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
ODMROŻENIE GA

BOKIE
3 STOPNIA:
OBJAWY:
" skóra biała twarda,
" obrzęk, pęcherze, martwica,
" zaburzenia lub całkowita utrata czucia
w zmienionej okolicy,
" utrata zdolności poruszania.
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
ODMROŻENIE GA
EBOKIE 3 STOPNIA:
PIERWSZA POMOC:
" oceń miejsce zdarzenia,
" sprawdz
funkcje życiowe,
" przeprowadz
do ciepłego pomieszczenia
o temperaturze 18-20 stopni, w którym
można stopniowo podnosić temperaturę,
" ogrzewaj zmienione miejsce letnią wodą przez
ok. 10-15 min.,
" osusz zmienione miejsce (bez wycierania) i okryj
opatrunkiem jałowym,
" usta, nos i policzki ogrzewaj swoimi dłońmi,
" wezwij profesjonalne
służby medyczne.
ODMROŻENIA
ODMROŻENIA
UNIKAJ NAT
PUJ
CYCH CZYNNOŚCI:
rozcieranie wychłodzonych okolic,
ponowne ochłodzenie rozgrzanej
okolicy,
podawanie alkoholu,
przekłuwanie pęcherzy,
smarowanie tłuszczami i maściami
zmienionych miejsc.
PORAŻENIE PR
DEM
Przepływ prądu elektrycznego przez ciało człowieka
może go oszołomić i wstrzymać proces oddychania, a
nawet pracę serca. Oparzenia powstają zarówno wtedy,
kiedy prąd wchodzi do ciała, jak i wówczas, kiedy je
opuszcza spływając "do ziemi". Prąd zmienny powoduje
dodatkowo skurcze mięśni, co często uniemożliwia
odrzucenie przewodu elektrycznego.
PIORUN
Jest to naturalne, atmosferyczne wyładowanie
elektryczności, która kieruje się ku ziemi poprzez
najbliższy wysoki punkt i czasem przechodzi
przez stojącą tam osobę. Rażenie piorunem
może zapalić ubranie na człowieku i powalić go
na ziemie. Czasem powoduje nawet nagłą
śmierć, ale zdarza się to rzadko. Jak najszybciej
należy uciekać razem z ofiarą z miejsca, w które
uderzył piorun.
PR
D WYSOKONAPI
CIOWY
Kontakt z prądem wysokonapięciowym, występującym w
liniach energetycznych i napowietrznych przewodach
wysokonapięciowych, kończy się zazwyczaj tragicznie.
Zawsze powoduje poważne oparzenia, a nagłe skurcze
mięśni wywołane porażeniem mogą daleko odrzucić ofiarę,
powodując dodatkowe obrażenia, na przykład złamania.
Prąd wysokonapięciowy może przeskakiwać między
punktami odległymi nawet o 18 m (łuk elektryczny).
Nie chronią przed nim takie materiały, jak suche drewno
czy tkaniny ubraniowe. Przed zbliżeniem się do
poszkodowanego należy odciąć dopływ prądu i izolować
przewody elektryczne. Jest to szczególnie ważne w
przypadku uszkodzeń napowietrznych kolejowych linii
energetycznych.
PR
D WYSOKONAPI
CIOWY
SPOSÓB POST
POWANIA
NIE zbliżaj się do poszkodowanego dopóki nie zostaniesz w sposób
wiarygodny powiadomiony o odcięciu dopływu prądu i, w razie
konieczności, o odizolowaniu przewodów elektrycznych.
Zachowaj odległość co najmniej 18 m i trzymaj gapiów z daleka.
Niezwłocznie wezwij specjalistyczne służby ratownicze.
Ofiara prawdopodobnie będzie nieprzytomna; jeśli to niczym nie grozi,
sprawdz
oddech i puls: bądż gotowy do reanimacji. Ułóż ofiarę w pozycji
bocznej ustalonej
Opatrz oparzenia i towarzyszące im obrażenia. Podejmij kroki
ograniczające skutki wstrząsu.
PR
D NISKONAPI
CIOWY
Prąd elektryczny użytkowy, wykorzystywany w mieszkaniach,
biurach, warsztatach i sklepach, może spowodować poważne
obrażenia, a nawet śmierć.
Przyczynami wielu wypadków są wadliwe przełączniki, przetarte
przewody elektryczne, uszkodzenie urządzenia elektrycznego.
Największe ryzyko grozi małym dzieciom.
Uwaga na wodę i wilgotne przedmioty !!!!
PR
D NISKONAPI
CIOWY
SPOSÓB POST
POWANIA
Przerwij obwód elektryczny wyłączając dopływ prądu w sieci głównej lub w liczniku,
jeśli to możliwe . W innym przypadku wyciągnij wtyczkę lub wyrwij przewód
elektryczny.
Jeśli nie masz dostępu do przewodu elektrycznego, do kontaktu, do sieci głównej.
wówczas: stań na suchym materiale izolacyjnym, takim jak: drewniana skrzynka,
gumowa lub plastikowa mata, gruba sterta gazet. Za pomocą kija od szczotki,
drewnianego krzesła bądz
stoika odepchnij kończyny ofiary od z
ródła zagrożenia.
Nie dotykając ofiary, zrób pętlę z liny wokół jej stóp bądz
pod pachami i odciągnij od
z
ródła zagrożenia.
Dopiero w ostateczności pociągnij ofiarę za luz
ne, suche ubranie.
NIE dotykaj poszkodowanego ręką
Po przerwaniu obwodu elektrycznego:
Jeśli ofiara jest nieprzytomna, sprawdz
oddech i puls: bądz
gotowy do reanimacji.
Ochłodz
miejsca oparzeń dużą ilością zimnej wody . Ułóż poszkodowanego w pozycji
bocznej ustalonej i zadzwoń po pogotowie ratunkowe.
Jeśli nawet wygląda na to, że poszkodowany nie ma obrażeń, może być pod
wpływem wstrząsu i należy mu zalecić odpoczynek. Obserwuj uważnie jego stan i w
razie jakichkolwiek wątpliwości wezwij lekarza.
OPARZENIA ELEKTRYCZNE
" Rozległość
uszkodzenia
zależy od
 Rodzaju prądu
 Natężenia prądu
 Drogi przebiegu
 Czasu ekspozycji
PORAŻENIE PR
DEM
" ZABURZENIA PRACY SERCA
S
O WIELE POWAŻNIEJSZYMI
NAST
PSTWAMI NIŻ INNE
WYNIKAJ
CE Z
PORAŻENIA PR
DEM
 migotanie komór
 częstoskurcz komorowy
 przedwczesne pobudzenia komorowe
PORAŻENIE PR
DEM
" Większość pacjentów ma zdrowe
serce
" Resuscytacja często jest możliwa
nawet po dłuższym czasie zabiegów
ożywiających
" Wszystkie ofiary porażenia prądem
powinny być zbadane przez lekarza
DODATKOWE URAZY
" Oparzenia skóry
1
" Rany w miejscu wejścia
DZIEC

i wyjścia
" Złamania
" Nie oceniaj rozległości
uszkodzenia tylko na
podstawie powierzchni
oparzenia
3
DZIEC

PORAŻENIE PIORUNEM
" Najczęściej
powierzchowne
urazy
" Ofiary umierają na
skutek zatrzymania
krążenia
" Resuscytacja
 zmarłych
 Pacjenci którzy
oddychają, mają
duże szanse
przeżycia