Poznanie idukcyjne i dedukcyjne
Indukcyjny
...
Dedukcyjny
a)
Jeśli ktoś jest skine to... (lista cech charakterystycznych) i ustosunkowanie osoby do danego
schematu  pasywny resonans afektywny -> przeniesienie na konkretną osobe pewnych przekonań,
treści
b) weryfikowanie hipotez
jednostka jako uosobienie egzemplarzu danego scheatów, uruchamia się daną reprezentację, a
potem weryfikuje hipotezy, ale najczęściej jest to tendecyjna weryfikacja, dlatego że bardzo rzadko
odrzuca się przyjęte hipotezy.
Warunkami sprzyjającymi pojawianiu się indukcyjnego postrzegania ludzi sprzyjają: - silne
zaangażowanie podmiotu (warunek konieczny, ale nie wystarczający), - dysponowanie wolnymi
zasobami poznawczymi , - dostępność do danych, czyli aktywność danej osoby, - zaktywizowane
schematy poznawcze
W jakich warunkach występuje pasywny rezonans afektywny
1) dany jest identyfikator kategorii, np. Jeśli widzimy CZ, który łapie w rzece ryby..itd.
Musimy mieć pewne wskaz
niki, ażeby wnioskować o danej cesze
2) jeśli cechy u zachowanie jednostki pasują do kategorii
3) jeżeli obserwator znajduje się w takim stanie umysłu, że dana kategoria będzie
zaktywizowana
4) Względny brak zaangażowania obserwatora, jeśli to czy poprawnie bądz
niepoprawnie
obserwator opisze obserwowanego nie ma dużego znaczenia
5) im prostszy jest ten schemat, i lepiej jest ukształtowany, tym bardziej prawdopodobne jest,
że będzie wykorzystanie tego dedukcyjnego
6) presja czasowa.
Najlepiej jak te warunki współwystępują - > największe prawdopodobieństwo.
Jeśli mielibyśmy szacować jak często poszczególne z tych sposobów oceniania jest najczęstszy to
Wojciszke wybrałby ten trzeci, czyli testowanie hipotez.
Przeciętnemu czlowiekowi wystarczają 3 sekundy (może być nawet niewerbalny), ażeby
obserwator dysponował jakąąś szczątkową wiedzą na temat obserwowanej osoby.
Jak już mamy określone zdanie na temat danej osoby to możemy pomijać bardzo dużą porcję
danych, które mogą wpływać na tą hipotezę, a przyjmujey do świadomości tylko te informacje,
które potwierdzają naszą hipotezę. Skracamy czas.
Jeżeli mamy hipotezę to poszukujemy określonych danych, uświadamiamy sobie te, które
potwierdzają hipotezę i przyspieszają cały proces. Hipotezy służą jako intelektualne narzędzia
upraszczania i intelektualizacji czegoś tam. Posiadanie hipotezy pozwala nam pewne informacje
ujednoznacznić, wyjaśnić. Dane te są asymilowane znaczeniowo do treści hipotezy.
Np. osoba x jest konsekwentna.
Info: kiedy chciała kupić budzik ... itp.
W zależności od hipotezy asymilujemy określone dany i odrzucamy inne. Proces spostrzegania jest
przez to znacznie łatwiejszy.
Hipotezy ułatwiają również ocenianie wiarygodności. Mając hipotezę jesteśmy skłonni wyrażać
większą wiarygodność informacją pasującym do hipotezy, niż tym co do niej nie pasują.
Posiadanie hipotez znacznie ekonomizuje proces ich poznawania, upraszcza, skraca itp., ale ma też
wady, prowokuje pomyłki.
Jakie mogą być z
ródła:
1) początkowa info o osobie w pierwszym kontakcie;
2) wcześniej ukształtowana postawa wobec danej osoby;
3) stereotypy, kategorie i hipotezy obserwatora oraz stany emocjonalne obserwatora.
1)
Wymienia się takie niezmienniki, które są zawsze rejestrowane podczas kontaktu z innymi
osobami:
 płeć i atrakcyjność (z tego od razu wynikają pewnego rodzaju oczekiwania..., klasycznym
przykładem jest:  efekt pięknej i zdolnej - jak ktoś jest atrakcyjny to i inteligentny..?!
Efekt piękne jest dobre to tylko przejaw efektu aureoli  jeśli wiemy o kimś, że posiada jakąś
pozytywnie wartościowaną cechę to z większym prawdopodobieństwem przypisujemy takim osobą
inne takie pozytywne cechy, ale niektórzy mówią, że jest odwrotnie.
Istnieje stereotyp, że jak ktoś posiada cechę x to i posiada inne określone właściwości
Zachowanie  jeśli się pokazuje ludziom foto jednej osoby w dwóch wersjach (z
renice małe i duże),
to sympatyczniej wygląda na zdjęciu, na którym ma duże z
renice
Powitanie brwiami - lekko uniesione brwi przy powitaniu (nieuchwytny ludzkim okiem) info
początkowa też może uruchamiać wstępną hipotezę.
Sygnaly aktywizujące schematy poznawcze. Stój, rekwizyty, itp.
2)
Postawy moga działać na dwa sposoby:
 świadome procesy wnioskowania (jeśli mamy jakąś postawę to w obliczu informacji
przyjmujemy postawę zgodną z poprzednią), w przypadku silnych postaw od razu pojawia się
silne warunkowanie oceniające.
Stereotypy obecnie są z
ródłem tylko subiektywnie opinie, hipotezy. Może być potwierdzona, ale
nie musi by potwierdzona.
Nasze naiwne teorie o świecie też są bardzo ważne.
 Nastrój i emocje. Różowe albo czarne okulary, ale nie zawsze jest tak, że jak mamy dobry
nastrój to formułujemy dobre/ pozytywne hipotezy.
Dobry nastrój  podtrzymujemy, zły nastrój  staram się przezwyciężyć.
 Hipotezy wywierają wpływ na poszukiwanie informacji  ludzie mają wyraz
ną preferencję do
poszukiwania informacji potwierdzających hipotezy (konfirmacyjna)
niech ludzie sprawdzą czy coś jest ext lub int., a wydaje się być ... np. Extrawert. Sprawdz
to.
(Snydera) prototypy
Jeśli badanym da się dowolność i wybór to okazało się, że ludzie nie są konfirmacyjni, ale częściej
poszukują danych konfirmacyjnych (skłonność), a nie
Wasona
2-4-6
Strategia konfirmacji - zgodności
np. 8,10,12 Tak
14,16,18 Tak
Strategia falsyfikacji
Jeśli mamy hipotezę  co 2 to pytamy czy przypadkiem 1,3,150 jest zgodne z regułą Nie (jest git)
nie (jest git)
tak (trzeba poprawić hipotezę)
Konfirmacyjna jest prostsza więc się ją częściej i chętniej stosuje.
Wg jakiejś baby obserwator szuka info negatywnych, a potem pozytywnych.
Neg są zmienne , a pozytywne stałe (??) - ze względu na przetrwanie najważniejsze jest weryfikacja
czy nie niosą żadnego zagrożenia, a dopiero wtedy, kiedy nie to możemy sprawdzać hipotezę, czy
dana osoba jest miła, słodka, itp.
Rzeczywiście ustosunkowania pozytywne powstają wolniej niż negatywne.
Szukając info o ludziach powinno się pytać najpierw o cechy negatywne!, ale społecznie jest chyba
trochę inaczej, nie? :)
Czapiński weryfikował to:
pozytywne były pierwsze, przeważały, nawet jeśli na pozytywnych zaprzeczano to dopiero powoli
przechodzono na negatywne. W ogóle się nie sprawdziło. Jeśli ktoś ma jakąś hipotezę na temat
danej osoby to poszukuje informacji konfirmacyjnych. Dopiero jeśli hipoteza nie zostanie
potwierdzona to szuka się informacji zaprzeczających......
Dane zgodne z hipotezą inaczej się przetwarza niż dane związane z hipotezą negatywną.