Dokument znajduje się w zbiorach Archiwum Państwowego w Przemyślu
─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────
Przywrócenie Przemyślowi
praw miasta królewskiego
30 V 1789, Wiedeń
♦
My Józef drugi z Bożej łaski obrany cesarzem rzymskim po wsze czasy pomnożyciel królestwa, król
w Niemczech, Jerozolimie, na Węgrzech, w Czechach, Dalmacji, Kroacji, Slawonii, Galicji i
Lodomerii, Wielki Książę Burgundii i Lotaryngii, Wielki Książę Toskanii, Wielki Książę
Siedmiogrodu, Książę Mediolanu, Mantui, Parmy, podniesiony do godności książęcej hrabia na zamku
Habsburg, Flandrii, Tyrolu itd., itd.: oznajmiamy wszystkim za pomocą tego własnoręcznie
podpisanego dyplomu i podajemy do wiadomości, że na najuniżeńsze prośby burmistrza, rady i
gminy, w naszym dziedzicznym królestwie Galicji i Lodomerii znajdującego się królewskiego miasta
Przemyśla, ze względu na jego liczbę ludności i korzystne położenie postanowiliśmy mocą niniejszego
dyplomu, po złożeniu nam najuniżeńszego sprawozdania ze strony naszego galicyjskiego
namiestnictwa krajowego za pośrednictwem naszej połączonej czeskiej i austriackiej kancelarii
nadwornej, wznowić i nadać rzeczonemu miastu następujące wolności:
Po pierwsze. Chcemy, by obywatele i gmina królewskiego miasta Przemyśla byli utrzymani przy
swoich rolach, polach, łąkach i pastwiskach, tudzież przy innych gruntach, jakąkolwiek by one miały
nazwę, w tych granicach, miedzach i przestrzeni, w jakich miasto to ze swymi przedmieściami w
dawnych czasach zostało założone i w posiadaniu obecnie się znajduje; - a to w ten sposób, że gdyby
się okazało, iż część tych gruntów lub innych realności, miastu przez jego poprzednią zwierzchność
gruntową, lub też przez sąsiednie dominia zabraną została, i jeśli by było w własności uszczuplone, a
miasto byłoby w stanie udowodnić prawnie to uszczuplenie w swoich gruntach lub innych prawach to
wolno mu będzie domagać się w drodze prawa wedle przepisów ustawy zwrotu tych zabranych mu
gruntów.
Po drugie. Chcemy, by miastu pozostawiono bez jakichkolwiek przeszkód prawo wolnego
wykonywania tak wyszynku jak i wyrobu trunków, a mianowicie warzenia piwa, palenia gorzałki i
sycenia miodu, dalej prawa wolnego handlu winem i wyszynku tych trunków w granicach całego
swego obszaru, z tym by miasto starało się zużytkować ten znakomity fundusz miejski na sposób dla
kasy miejskiej korzystny.
Po trzecie. Pozwalamy temu królewskiemu miastu wykonywanie własnego sądownictwa w pierwszej
instancji, od której dalszy tok prawny odbywa się tylko wedle ogólnych przepisów do naszego
najwyżej postawionego sądu apelacyjnego.
Do załatwiania politycznych, sądowych i gospodarczych spraw miejskich, ustanawia się dopóki
miasto się nie powiększy, nie wzrośnie liczba ludności i nie zwiększą się dochody miejskie ustanawia
się na teraz następujące osoby urzędowe: burmistrz, trzech płatnych radnych, z których pierwszy urząd
syndyka zajmować, drugi kasę miejską prowadzić, a trzeci tegoż kontrolować ma; dalej dwóch
nadliczbowych radnych, kancelistę i dwóch sług sądowych. - Na wolny wybór burmistrza i radnych
przyzwala się miastu w ten sposób, że będzie mianowany wydział złożony z dwudziestu prawnych, o
dobro publiczne dbałych mężów, a wydział ten wybierze burmistrza i asesorów spośród ludzi
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────
Dokument znajduje się w zbiorach Archiwum Państwowego w Przemyślu
─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────
kompetentnych zaopatrzonych w dekrety uprawniające do wyboru, a to w tym celu, ażeby zaufanie
ludu rozstrzygało w wyborze pomiędzy uznanymi za godnych do piastowania tych urzędów.
Po czwarte. Upoważniamy miasto do utrzymywania dotąd w zwyczaju będących dwóch dorocznych
jarmarków, każdy przez 14 dni, a mianowicie pierwszy na dzień 26 czerwca, drugi zaś po dniu św.
Mikołaja, 9 grudnia; gdyby zaś na który z dni powyżej wymienionych przypadła niedziela, to jarmark
ma się rozpocząć w następnym dniu roboczym.
Po piąte. Pozwalamy temu królewskiemu miastu używać herbu własnego, a mianowicie tarczy
niemieckiej, tak zwanej kartuszowej, z wyciętą złotą obwódką, pokrytej złotą koroną królewską;
wewnątrz tarczy mieścić się będzie niedźwiedź w kolorze naturalnym, ponad którym wznosić się ma
gwiazda sześcioramienna jak to właśnie zaprojektowano w kolorach w naszym królewskim dyplomie.
Pozwalamy życzliwie niniejszemu, naszemu królewskiemu miastu Przemyślowi używać bez żadnych
przeszkód, lub zaprzeczeń powyżej opisanego herbu po wieczne czasy, na pomnikach, w imieniu
gminy wiejskiej wznoszonych budynkach, pieczęciach itd. - a mianowicie, co się tyczy pieczęci, we
wszystkich w imieniu tego miasta mających być przygotowanych dokumentach, z równocześnie
wydrukowanym tutaj napisem: "Sigillum Liberae et Regiae Civitatis Premislensis".
Po szóste. Wszystko to poprzednio wyliczone chcemy jednakże naszemu królewskiemu miastu
Przemyślowi udzielić tylko pod tym warunkiem, że obywatele i mieszkańcy miasta tego będą
postępować wedle dobrego przykładu innych naszych miast królewskich, pod groźbą utraty tak
niniejszych, jak i wszelkich innych przywilejów i wolności jeśli dopuszczą się kiedykolwiek
niewdzięczności lub niewierności, ale owszem jak najusilniej starać się będą zasłużyć sobie na tę
naszą osobliwą łaskę i dobrodziejstwo przez swoją niezmienną wierność i poddańczość tak dla nas jak
i dla prawowitych następców naszych w królestwie Galicji i Lodomerii.
To postanawiamy z powagą. - W dowód czego niniejszy list zaopatrujemy naszą ces. król. i arcyks.
przywieszoną wielką pieczęcią.
Dano w naszym głównym i stołecznym mieście Wiedniu dnia trzydziestego, miesiąca maja, roku 1789
po narodzeniu Chrystusa ukochanego Pana i Zbawiciela naszego, 26 roku naszego panowania
rzymskiego, a w 9 roku panowania dziedzicznego.