Polski

Instalator

9/2008

78

NARZĘDZIA

www.polskiinstalator.com.pl

nasyconej żywicą poliuretanową, sprze-

dawany w postaci gotowej do użycia

(wystarczy go tylko na 20-30 minut

zanurzyć w wodzie). Bandaż nawija się

na uszkodzoną powierzchnię, silnie opla-

tając rurę (siła docisku powinna powodo-

wać wyciskanie kropel wody), wymaganą

wytrzymałość uzyskuje się po wykonaniu

minimum 9 oplotów. Ucięty koniec banda-

ża należy silnie przygładzić do powierzchni

rury w kierunku nawijania. Uszczelnianie

następuje na drodze polimeryzacji żywicy

i trwa około 30 minut. W tym okresie nie

należy napełniać rur wodą i podnosić

ciśnienia. W praktyce czas polimeryzacji

plasteliny do łatwego ugniatania przed

właściwym uszczelnianiem. Dla ułatwienia

masa podstawowa łączona jest z utwardza-

czem zwykle w stosunku 1:1. Mastyki płyn-

ne oferowane są w tubkach lub w wygod-

nych aplikatorach. Ich zaletą jest więk-

sza zdolność do wnikania w szczeliny, jak

i elastyczność po utwardzeniu, co pozwala

je stosować do uszczelniania powierzchni

narażonych na wydłużenia termiczne. Dla

większych szczelin częstym rozwiązaniem

jest wspomaganie mastyki siatką zbroje-

niową z włókna szklanego.

Kity ogniotrwałe

Doskonałe rozwiązanie do uszczelniania

pęknięć i perforacji w kotłach, czopu-

chach czy wkładach kominkowych, kleje-

nia uszkodzonych grilli, wypełniania bra-

ków w cegłach szamotowych. Preparaty

te zbudowane są z minerałów (krzemia-

nów) połączonych termoutwardzalnym

spoiwem. Dostępne są w postaci past,

szpachli, a nawet wygodnych kartuszy

z aplikatorem. Wszystkie charakteryzują

się wysoką odpornością na temperaturę

(ponad 1200°C), odpornością chemiczną,

jak też zachowaniem objętości w długim

okresie użytkowania.

Kity należy nakładać na powierzchnie

odpylone i odtłuszczone. Pierwsze pale-

nie powinno się przeprowadzić po mini-

mum 24 godzinach. Z uwagi na dużą

agresywność chemiczną, kitów nie należy

dotykać gołą ręką.

Oprócz kitów w handlu dostępne są też

silikony wysokotemperaturowe o wytrzy-

małości do nawet 325°C, trwale elastycz-

ne o możliwości rozszerzania do 30%,

doskonałe do izolowania spoin, uzupeł-

niania ubytków w miejscach nienarażo-

nych na otwarte działanie ognia.

Bandaż gremlik

To mało znany materiał na rynku służą-

cy do uszczelniania pęknięć i perforacji

na rurach wodociągowych, kanalizacyj-

nych i c.o. prowadzonych w sposób od -

kryty. Bandaż gremlik wykonany jest

w postaci tkaniny z włókna szklanego

Pęknięty grzejnik, odpryśnięta emalia

w wannie, czy nieszczelny kominek – nie

są już dzisiaj problemem wymagającym

interwencji specjalisty. Większość drob-

nych napraw możemy z powodzeniem

wykonać sami. Wystarczą dobre chęci

i znajomość najnowszych osiągnięć che-

mii sanitarnej.

Mastyki

Są preparatami opracowanymi na ba -

zie żywic, idealnie nadającymi się

do napraw drobnych pęknięć i nie-

szczelności w grzejnikach, zbiornikach

wody, armaturze, spowodowanych koro-

zją lub uszkodzeniami mechanicznymi.

W instalacjach sanitarnych stosowane

są przede wszystkim mastyki epoksy-

dowe, które w zależności od wielkości

cząsteczki mogą być lepkimi cieczami

lub ciałami stałymi. Proces utwardza-

nia mastyki może być chemiczny lub

termiczny. Do uszczelniania stosowane

są głównie mastyki chemoutwardzalne,

sprzedawane w postaci preparatów dwu-

lub jednoskładnikowych.

Pierwsze rozwiązanie jest bardzo wygod-

ne w użyciu i stosowaniu. Mastyka taka

składa się z dwóch elementów (masy

podstawowej i utwardzacza), które nie-

zmieszane pozostają plastyczne przez

długi okres czasu, natomiast zmiesza-

ne twardnieją w przeciągu 1-12 godzin.

Preparaty jednoskładnikowe utwardza-

ją się pod wpływem tlenu z powietrza

i powinny być przechowywane w szczel-

nych pojemnikach.

Mastyki epoksydowe doskonale łączą się

z różnymi materiałami, jak metal, drewno,

szkło czy plastik. Naprawiana powierzch-

nia musi być jednak sucha, odtłuszczona

i najlepiej zmatowiona papierem ścier-

nym (polepsza to przyczepność mastyki).

Czas utwardzania zależy od temperatury

i wilgotności powietrza. Po stwardnie-

niu mastyka może być obrabiana, jak

powierzchnia metalu (wiercona, piłowa-

na), a także malowana.

Mastyki epoksydowe „stałe” sprzedawa-

ne są w postaci dwukolorowych pasków

Preparaty do napraw w instalacji

Alfred Adamczewski

Fot. 1 Poxilina w postaci plasteliny do ręcznego

formowania

Fot. 2 Uszczelniony poxiliną trójnik powinien

być przez godzinę pozostawiony bez ciśnienia

do uzyskania pełnej twardości mastyki

Fot. 3 Kity i kleje ognioodporne firmy GEB

Polski

Instalator

9/2008

79

NARZĘDZIA

[e-mail]

Tabela Przegląd wybranych preparatów chemicznych do uszczelniania

Nazwa preparatu

Zastosowanie

Właściwości

Opakowania

Uwagi do stosowania

MASTYKI

Uniflex mastik

UNIFLEX

klejenie i usuwanie szczelin

w betonie, drewnie, metalach,

tworzywach sztucznych, nadaje

się do zastosowań pod wodą

odporność na temp.

od -40°C do 120°C, nadaje się

do malowania, piłowania, wiercenia

dwuskładnikowa postać

plasteliny, dwa paski o masie

40 g, po zmieszaniu kolor szary

Pulsar plast

PULSAR

jw.

jw.

250 g, postać plasteliny

Mastic epoxy

GEB

naprawy części metalowych,

łączenie ze sobą różnych

materiałów

odporność na temp. do 100°C,

czas twardnienia 2 h; w 20°C, pełna

wytrzymałość po 12 h

dwuskładnikowy, postać

plasteliny, 45 lub 250 g

Mastyka epoksydowa

BISAN

likwidacja przecieków wody

i substancji ropopochodnych,

łączenie ze sobą różnych

materiałów

odporność na temp. do 120°C,

po stwardnieniu może być poddana

obróbce mechanicznej i malowaniu

blister 60 g kolor biały

tuba 125 g kolor szary

Devcon SF

szybko utwardzająca się pasta

do napraw i regeneracji ubytków

w żeliwie i stali

odporność na temp. od -32 do 93°C,

czas utwardzania 1 h

-

stosować w proporcji 3:1

Devcon ST

żywica epoksydowa zawierająca

cząsteczki stali nierdzewnej

do naprawy elementów

z nierdzewki

odporność na temp. od -32

do 121°C, czas twardnienia do

16 h

-

stosować w proporcji 3:1

Devcon F

żywica epoksydowa wypełniona

cząstkami aluminium do naprawy

elementów i odlewów

aluminiowych i z metali

kolorowych

odporność na temp. od -32

do 121°C, czas utwardzania

do 16 h

-

stosować w proporcji 4:1

Pulsar met

żywica epoksydowa z dodatkiem

wypełniaczy metalowych

i włókna szklanego do naprawy

zbiorników, rur c.o. i gazu,

korpusów pomp

odporność na temp. od -50

do 180°C, czas utwardzania

3-8 h

występuje w postaci półpłynnej

(pulsar met-T) lub pasty

(odmiany S, M, W)

mieszać w stosunku 2:1 lub

3:1 (met-T) lub 1:1 pulsar

met

Poxipol

BRIPOX

żywica dwuskładnikowa

do szybkiego uszczelniania

ubytków i łączenia ze sobą

różnych materiałów

odporność na temp. do 120°C, czas

utwardzania do 24 h

metaliczny 21 g, 108 g lub

1085 g; przeźroczysty 16, 82

lub 826 g; o powolnym czasie

wiązania 70 ml

KITY ŻAROODPORNE

Calorygeb

GEB

masa ognioodporna

na bazie krzemianów do montażu

i uszczelniania kotłów, kominków,

wymienników ciepła itp.

kolor czarny, wytrzymałość na temp.

do 1500°C, odczyn zasadowy,

chemoutwardzalna

puszki 300, 600, 1000 i 7000 g

przechowywać

tylko w szczelnych

opakowaniach

Collafeu

GEB

klej ogniotrwały do mocowania

wyrobów ogniotrwałych,

przewodów spalinowych,

mocowanie sznurów

azbestowych

gęstość 1,92; wytrzymałość

na temp. do 1500°C

tubka 50 ml, puszki 300 i 600 g

Mastyka ogniotrwała

BISAN

mastyka do montażu aparatury

grzewczej, kominków, wkładów

kominkowych, naprawy pęknięć

elementów ogniowych kotłów

czas schnięcia do 48 h;

wytrzymałość na temp. do 1250°C

kartusz 310 ml do wyciskania

pistoletem

Froschmarke

ARMACK

kit ognioodporny do szybkiego

montażu elementów pieców

kuchennych i przemysłowych,

drzwi ognioodpornych

wytrzymałość na temp. >1000°C,

schnie szybko na powietrzu,

po użyciu można bezpośrednio

wystawić na działanie ognia

pudełka 250, 500 i 1000g

po stwardnieniu można

zmieszać z wodą w celu

uplastycznienia

Uszczelniacz do pieców

SOUDAL

specjalnie do zastosowań

domowych w wygodnym

kartuszu, służy do uszczelniania

kominków, pieców kuchennych,

kotłów c.o.

odporność na temperaturę

do 1500°C; nie kruszy się i nie pęka

po stwardnieniu; kolor czarny

kartusz 310 ml do wyciskania

powierzchnia uszczelniana

musi być odtłuszczona,

miejsca porowate należy

zwilżyć wodą

Sintex Reflektant

nieorganiczny kit, bardzo dobra

przyczepność do metalu,

cegieł i betonu,

uszczelnianie

wszelkich złączy i pęknięć

w powierzchniach, obiektach

narażonych na wysoką

temperaturę i otwarty ogień:

kominy, grille, piece, kuchenki,

piekarniki, inne

wysoka odporność temperaturowa

do 1500°C; odporność na działanie

bezpośredniego ognia;

kolor czarny

kartusz 300 ml

Polski

Instalator

9/2008

80

NARZĘDZIA

www.polskiinstalator.com.pl

Tytan uszczelniacz

kominkowy

SELENA

uszczelnianie pęknięć

i szczelin w kominach, kotłach,

paleniskach, spalarniach,

uszczelnianie wkładów

kominowych, montaż kominków,

pieców i grillów

uszczelniacz na bazie szkła

wodnego, po stwardnieniu nie

starzeje się, odporny na pęknięcia

i otwarty ogień, odporność na temp.

do 1250°C, kolor czarny

kartusz 310 ml

nie nadaje się

do uszczelniania rur c.o.

i gazu oraz wykonywania

spoin elastycznych

KLEJE

Multi Power Special 17

WIKO Klebetechnik

dwuskładnikowy klej akrylowy

tiksotropowy do łączenia metali

(m.in. stal szlachetna, aluminium)

oraz tworzyw termoplastycznych

czas wiązania 20 minut, wysoka

odporność na uderzenia, odporny

na rozcieńczone kwasy, tłuszcze,

oleje, rozpuszczalniki, promienie

UV, odporność na temp. od -40

do 149°C

opakowania 150 i 380 ml

nie wymaga przygotowania

klejonych powierzchni,

nie ścieka

HA Power Bond

WIKO Klebetechnik

dwuskładnikowy klej akrylowy

do łączenia trudno sklejalnych

tworzyw sztucznych (polietylen,

polipropylen)

wysoka przyczepność

do niskoenergetycznych podłoży

PE i PP, wysoka odporność

na chemikalia i media, czas klejenia

do 5 minut

opakowanie 37 ml

Uniflex Technical T

5/40/120

UNIFLEX

klej cyjanoakrylowy, adhezyjny

o wysokiej wytrzymałości,

klei szeroką gamę materiałów

(metal, drewno, porcelanę, szkło,

tworzywa)

wytrzymałość na temp.

od -30 do 180°C, wytrzymałość

na rozciąganie do 27 MPa, pełna

wytrzymałość mechaniczna po 8 h

opakowania 4, 10, 20, 50 g

nie nadaje się do klejenia

poliolefin (PE, PP);

powierzchnie klejone

muszą być odtłuszczone

np. acetonem, kwasem,

denaturatem

Uniflex Aktiv

wypełniacz do klejów

cyjanoakrylowych, służy

do uzupełniania ubytków

w materiałach (głównie

plastikach)

odporność na temp. od -50

do 180°C, odporność na wodę,

oleje, smary

10 lub 30 g

po zastygnięciu może być

obrabiany mechanicznie

Uniflex Primer

primer do stosowania łącznie

z klejem Technical; pozwala

na klejenie poliolefin, zwiększając

przyczepność podłoża

opakowanie 20 ml

produkt wysoce łatwopalny

Primer 7

LOXEAL

aktywator w postaci płynu

umożliwiający klejenie trudno

sklejalnych tworzyw z użyciem

klejów cyjanoakrylowych

przezroczysty, wchodzi w reakcję

chemiczną z podłożem, pozostaje

aktywny przez okres 8 h, czas

nakładania kleju do 1 h

opakowanie 20 ml

stosować z klejami firmy

LOXEAL np. 32, 43

Pulsar fill

proszek do klejów

cyjanoakrylowych, wywołuje

gwałtowne utwardzanie kleju

nawet w grubej warstwie,

po utwardzeniu przypomina strukturę

kryształu, nadaje się do wypełniania

większych szczelin

blister 7 g

EMALIE ZAPRAWKOWE

Limpimail

GEB

emalia do naprawy odprysków

emalii na przyborach sanitarnych

kolor błyszczący biały, beżowy lub

karmelowy, wysycha w ciągu 10

minut, nie żółknie pod wpływem

światła, wytrzymałość na temp.

do 100°C

tubka z pędzelkiem

o poj. 20 ml

produkt bardzo łatwopalny

Emalia zaprawkowa

BISAN

jw.

kolor biały, nie żółknie, wytrzymuje

temp. do 100°C, nie nadaje się

do powierzchni mających stały

kontakt z wodą

butelka z pędzelkiem o poj.

20 ml

ZESTAWY NAPRAWCZE

Zestaw naprawczy

NOVOL

zestaw składający się z maty

szklanej, żywicy poliestrowej

i utwardzacza Betox,

przeznaczony do naprawy

dużych uszkodzeń w elementach

wykonanych z laminatów

szklanych, szkła akrylowego,

wanien i brodzików akrylowych

uzyskana powłoka jest odporna

na temp. do 80°C, dobra

przyczepność do metalu, drewna,

tworzyw sztucznych

dostępne jako mały i duży

zestaw naprawczy, duży – mata

0,5 m

2

, żywica puszka 1 kg,

utwardzacz tubka 50 g

może być dłuższy w zależności od tempe-

ratury otoczenia i wilgotności powietrza.

Bandaż gremlik doskonale przylega

do wszystkich popularnych materia-

łów, jak żeliwo, stal, tworzywa sztucz-

ne, a nawet drewno i szkło. Całkowita

wytrzymałość na ciśnienie po zakończeniu

polimeryzacji wynosi do 110 bar, odpor-

ność na temperaturę nawet do 590°C.

Spolimeryzowaną powierzchnię można

obrabiać mechanicznie i malować.

Kleje

Naprawa większych nieszczelności spo-

wodowanych przypadkowym przewier-

ceniem rury lub zbiornika może być

dokonana z użyciem specjalnych klejów

i pomocniczych łatek o kształcie dopa-

sowanym do naprawianej powierzchni.

Kleje dostępne na rynku mają bardzo

często zastosowania uniwersalne, tzn.

wykazują dobrą przyczepność do wielu

materiałów (metal, drewno, beton,

Polski

Instalator

9/2008

81

NARZĘDZIA

[e-mail]

Naprawa wanien akrylowych

Uszkodzenie wanny lub brodzika akrylo-

wego to zwykle chwila nieuwagi, upusz-

czenie słuchawki natrysku, spadająca

mydelniczka. Pęknięcia są zawsze poważ-

ne i w praktyce wykluczają korzystanie

z przyboru. Ratunkiem może być zestaw

naprawczy do akrylu. Na rynku preparaty

takie znajdziemy zarówno u dystrybuto-

rów przyborów akrylowych, jak i w wolnej

sprzedaży. Zestawy składają się z kilku

elementów (maty z włókna szklane-

go, żywicy poliestrowej i utwardzacza).

Nakłada się je na wewnętrzną część przy-

boru sanitarnego, dół wanny lub brodzika

musi być więc dostępny. Rozwiązanie

pozwala na uzyskanie nowej, szczelnej

powłoki, całkowite ukrycie pęknięcia

wymaga szpachlowania strony wewnętrz-

nej. Całość trzeba jeszcze wypolerować

zestawem polerskim. Zadanie wymaga-

jące niestety minimum wprawy, lepiej

więc w tym konkretnym przypadku zle-

cić je specjaliście.

■

tworzywa sztuczne). Dla trzech pierw-

szych grup materiałów klejenie związane

jest ze zwilżalnością ich powierzchni.

Klejenie tworzyw sztucznych jest bar-

dziej skomplikowane, przypomina spawa-

nie na zimno i jest tym skuteczniejsze, im

klej jest bardziej agresywny w stosunku

do klejonego materiału (im lepiej go roz-

puszcza). Większość dostępnych obecnie

klejów na rynku to preparaty na bazie

cyjanów (np. cyjanoakrylany) o doskona-

łych właściwościach i łatwym stosowaniu.

Często mają właściwości tiksotropowe,

tzn. nie spływają po nałożeniu na klejoną

powierzchnię. Do materiałów o wyjąt-

kowych wymaganiach (np. polipropylen,

polietylen, ABS, PTFE), których wysoka

odporność chemiczna uniemożliwia sto-

sowanie standardowych rozwiązań, nale-

ży używać klejów specjalistycznych lub

stosowania tzw. primerów, czyli substan-

cji pomocniczych zwiększających aktyw-

ność (zwilżalność) podłoża.

Emalie zaprawkowe

To grupa preparatów umożliwiają-

cych samodzielną naprawę uszkodzo-

nej powierzchni przyboru sanitarnego.

Emalie pokrywające przybory są bardzo

trwałe, odporne na wysoką temperaturę

i chemikalia. Mechaniczne ich uszko-

dzenie bardzo często prowadzi do przy-

spieszonej erozji znajdującej się pod nimi

powierzchni. Następuje odbarwienie

przyboru, a w przypadku wyrobów stalo-

wych, szybka korozja.

Emalie dostępne są głównie w posta-

ci płynnej w wygodnych aplikatorach.

Naprawa przyboru wymaga tutaj dokład-

nego przygotowania powierzchni. Trzeba

ją przede wszystkim oczyścić i osu-

szyć, usuwając zarówno zanieczyszcze-

nia mechaniczne, jak i tłuszcz. Emalie

należy nakładać niewielkimi warstwami.

Większe ubytki należy pokrywać wielo-

krotnie. Naprawiana powierzchnia nie

może być też wystawiana przez kilka

godzin na bezpośrednie działanie wody

i chemii.

Duże uszkodzenia i zmiany w kolorze

przyboru spowodowane jego wielolet-

nim użytkowaniem można naprawić,

stosując technologię THS opracowaną

w 1991 roku w Szwajcarii. Istotą jej jest

naprawa przyboru bez jego demontażu.

Powierzchnię po wyczyszczeniu wodą

z dodatkiem specjalnego trawiącego

preparatu suszy się, a następnie nakła-

da na nią 3 warstwy produktów: dwie

pierwsze to specjalny materiał sczep-

ny i reagująca z nim żywica tworzące

doskonałą i równą powierzchnię, trzecia,

wykańczająca – nadaje przyborowi połysk

i blask, zapewniając jednocześnie dosko-

nałą trwałość. Odnawianie wanny w tech-

nologii THS trwa do 7 godzin i kosztuje

około 500 zł. Zabieg można wykonać

samemu, ale można też zlecić specja-

listycznej firmie. Dostaniemy na niego

5-letnią gwarancję.

Fot. 4 Uszczelniacz do kominków firmy SOUDAL

daje się wygodnie aplikować

Fot. 5 Gama klejów cyjanoakrylowych firmy

LOXEAL

Fot. 6 Primer do klejów

cyjanoakrylowych

pozwala sklejać

tworzywa poliolefinowe

Fot. 7 Uszkodzona

wanna akrylowa

przed naprawą

Fot. 8 Ta sama

wanna po naprawie

metodą THS

Fot. 9 Emalia

zaprawkowa pozwala

usunąć niewielkie

odpryski emalii,

przywracając

przyborom dawny

blask

Fot. 10 Zestaw

naprawczy do akrylu

i laminatów potrafi

zdziałać cuda

Polski

Instalator

9/2008

82

NARZĘDZIA

www.polskiinstalator.com.pl