68

OPINIE

Magazyn Autostrady 4/2007

W „Magazynie AUTOSTRADY” nr 5/06
ukazał się artykuł dr. inż. Krzysztofa Grad-
kowskiego pt. „Nowe metody stabilizacji
gruntów cementem”. Autor, podając literatu-
rę, powołuje się na moje publikacje w „Dro-
gownictwie” nr 7-8 i 9/05 r. Uważam, że po-
zostawienie bez sprostowania tego artykułu
może wywołać przykre komentarze Europej-
skiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN)
i Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.

K. Gradkowski popełnia dwa zasadni-

cze błędy:
– używa niewłaściwie terminu „stabilizacja”,
– uważa normę europejską EN 14227-1 za fi-

nalną wersję „prenormy” prEN 14227-10.

N

IE

MA

„

STABILIZACJI

”

W

NORMACH

EUROPEJSKICH

Szerzej pisałem o tym w „Drogownictwie”
nr 4/06, w artykule „Drogowe normy euro-
pejskie”. Przestajemy

stabilizować, a zaczy-

namy

ulepszać, wzmacniać, związywać.

„Stabilizacja” we wszystkich słownikach

językowych oznacza utrwalanie istniejące-
go stanu. Prawdopodobnie z tego względu
zrezygnowano z tego terminu, gdy chodzi
o zmianę istniejącego stanu przez jego ulep-
szenie, wzmocnienie.

Stare przyzwyczajenia działają i jeszcze

spotyka się w artykułach „stabilizację”
w starym znaczeniu, ale w normach euro-
pejskich nie ma „stabilizacji” w dawnym
rozumieniu. Tłumaczenia PKN norm uzna-
niowych PN-EN…(U) nie są obowiązujące
i należy tu kierować się zdrowym rozsąd-
kiem. Zaznaczam przy tym, że trzy wersje
językowe (angielska, francuska i niemiecka)
zrezygnowały z terminu „stabilizacja”.

Z przyjemnością natomiast odnotowałem

w „Magazynie AUTOSTRADY” (ten sam
nr 5/06) artykuł „LIPIDUR – drogowe spo-
iwo złożone do ulepszania i wzmacniania
gruntu”. Widać, że inny autor posiada wiedzę
na temat zmian europejskich w nazewnictwie
dotyczącym wzmacniania gruntów.

PN-EN 14227-1 za finalną wersję prEN
14227-10, konstatuje z wielkim żalem:
„Nowa, zharmonizowana z europejski-
mi i obowiązująca norma (EN 14227-1 –
przyp. S.R.) wykonywania warstw z miesza-
nek gruntowo-cementowych nie odkrywa
nowych, nieznanych dotąd prawd techniki,
a jedynie egzekwuje staranność ilościowego
i jakościowego doboru składników mieszan-
ki oraz etapowej kontroli przebiegu procesu
produkcji budowlanej. Zastosowanie oma-
wianej normy (PN-EN 14227-1) do stabili-
zacji gruntów rodzimych jest bardzo trud-
ne, bowiem grunty rodzime w warunkach
polskich bardzo rzadko spełniają warunki
PN-EN 13242 określone dla kruszyw wiąza-
nych hydraulicznie (cementem)”.

Mogę pocieszyć K. Gradkowskiego

– PN-EN 14227-10: 2006 (U) ustala wa-
runki ulepszania cementem praktycznie
wszystkich gruntów, za wyjątkiem gruntów
o dużej zawartości części organicznych lub
zasiarczonych. Grunty spoiste mogą być
wstępnie ulepszone wapnem.

Norma PN-EN 14227-10 wprowadza nie-

praktykowany u nas wskaźnik IBI (Immediate
Bearing Index) – bezpośredni CBR. Służy on
do sprawdzenia, czy mieszanka cementowo-
-gruntowa nadaje się do obróbki maszynami
(czy jest przejezdna). Wskaźnik IBI jest opi-
sany w „Wytycznych wzmacniania podłoża
gruntowego w budownictwie drogowym”,
IBDiM, 2002 r.

Norma przewiduje także wiązanie grun-

tu cementem i ustala parametry takie, jak
wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie
oraz moduł sprężystości – co umożliwia
zastosowanie mieszanek do podbudowy
nawierzchni projektowanej metodą me-
chanistyczną.

Mam nadzieję, że te dwie normy – EN

14227-1 i 14227-10 – usatysfakcjonują
K. Gradkowskiego w opracowaniu wyma-
gań dotyczących podłoża nawierzchni i bu-
dowli drogowych.

‰

N

ORMY

EUROPEJSKIE

EN 14227-1 I EN 14227-10

Nie jest to ta sama norma, jak pisze K. Grad-
kowski, ale dwie różne. EN 14227-1 przed-
stawiłem w „Drogownictwie” nr 7-8/05.
Norma ta została ustalona przez CEN (Eu-
ropejski Komitet Normalizacyjny) w 2004 r.
i zdefiniowana jako: „EN 14227-1 Hydrau-
lically bound mixtures – Specifications –
Part 1: Cement bound mixtures”. PKN uznał
tę normę w 2005 r. jako „PN-EN 14227-1:
2005 (U) Mieszanki związane spoiwem hy-
draulicznym – Specyfikacja. Część 1: Mie-
szanki stabilizowane cementem”.

Moim zdaniem PKN źle przetłumaczył

tytuł normy i zaproponowałem tytuł wier-
niejszy oryginalnemu tytułowi w językach
angielskim, francuskim i niemieckim: „Kru-
szywo wiązane hydraulicznie. Wymagania.
Część 1: Kruszywo wiązane cementem”.

Z przytoczonej przeze mnie treści nor-

my wynika, że do wiązania cementem nada-
ją się piaski 0-2 mm, oraz pospółki i żwiry
od 0 do 31,5 mm, o ile tylko nie zawierają
nadmiaru pyłów. Kruszywa te są równocze-
śnie gruntami.

EN 14227-10 została ustalona przez CEN

na początku 2006 r. jako „EN 14227-10 Hy-
draulically bound mixtures – Specifications
– Part 10: Soil treated by cement”.

PKN ustanowił tę normę 24 lipca 2006 r.

pt. „PN-EN 14227-10: 2006 (U) Mieszanki
związane spoiwem hydraulicznym – Spe-
cyfikacje. Część 10: Grunt stabilizowany
cementem”.

Oczywiście „stabilizację” tu użytą

uważam za błędne tłumaczenie. W żad-
nym z trzech języków normowych nie
użyto „stabilizacji”, tylko odpowiedniki
„ulepszania”.

Z przytoczonych dat wynika, że K. Grad-

kowski miał trochę czasu, żeby z PKN czy
z internetu uzyskać aktualne informacje
o omawianych normach. Autor, nie zna-
jąc normy EN 14227-10, uważając normę

Stefan Rolla

Destabilizacja nazewnictwa

i norm drogowych

dr. inż. Krzysztofa Gradkowskiego