LITERATURA I DEFINICJE STYCZEŃ 2014

Gotowo

ść bojowa i mobilizacyjna

MATERIAŁY

POMOCNICZE

WYKŁADÓW

LITERATURA

Książki i publikacje

Babula J., Systemy mobilizacyjne sił zbrojnych, Bellona, Warszawa 1995.
Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego, BBN, Warszawa 2013.
Wojnarowski Jan, Mobilizacja Sił Zbrojnych RP, Bellona, Warszawa 2000.
Wojnarowski J., System obronności Państwa, AON, Warszawa 2005.
Wojnarowski J., Mobilizacja Sił Zbrojnych szansą utrzymania bezpieczeństwa Polski,

AON, Warszawa 2008.
Balcerowicz Bolesław, Siły Zbrojne w stanie pokoju, kryzysu, wojny, Scholar, Warszawa 2010.
Słownik Terminów Bezpieczeństwa Narodowego, AON, Warszawa 2001.
Polak R. Telep J. Armia zawodowa, uwarunkowania organizacyjne i ekonomiczne.
Kompendium planowanie i realizacja uzupełnień mobilizacyjnych w Siłach Zbrojnych RP - Szt. Gen. Wewn.
18/3/2006.
Huzarski Michał, Zmienne podstawy bezpieczeństwa i obronności państwa, AON, Warszawa 2009.
Strategiczny Przegląd Obronny Profesjonalne Siły Zbrojne RP w nowoczesnym państwie, MON, Warszawa,
2011 rok.

Strategiczny Przegląd Bezpieczeństwa Narodowego - główne wnioski i rekomendacje dla Polski, BBN,
Warszawa, 2012 rok.
Szandrocho R. Kompendium mobilizacyjne rozwijanie i zabezpieczenie rozwinięcia JW. WSOWLąd
wewn.117/2006.
Szandrocho R. 90 lat Terenowych Organów Administracji Wojskowej w Polsce, Wrocław : Atla 2 2011
r.352 s. ISBN: 9788360732618, Format: 17.0x24.0cm.
Szandrocho R. Terenowe Organy Administracji Wojskowej w realizacji zadań obronnych w latach 1918-
2011, Wrocław : WSOWL 2011 r.193 s.
Szandrocho R. Wybrane problemy gotowości obronnej państwa, Wrocław : WSOWL 2013 r.580 s.

Regulacje ustawowe i instrukcje

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DZ.U. z 1997r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego z 2007 roku.
Strategia Obronności RP z 2009 roku (oficjalnie wycofana w dniu 8 kwietnia 2013 roku).
Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej 2022 z 8 kwietnia 2013
roku.
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z
dnia 27 kwietnia 2012 poz. 461 z póź. zm.).

Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego RP z 2013 roku.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił
Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnej organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 156, póz.
1301).
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (DZ.U. z 2007. Nr 89, poz. 590. z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji, Obrony Narodowej oraz Infrastruktury z
dnia 5 lipca 2002 r. w sprawie trybu doręczania kart powołania i rozplakatowania obwieszczeń o stawieniu

się osób do czynnej służby wojskowej (Dz. U. Nr 122, póz. 1049 z późn. zm.).
Dyrektywa Dowództwa Połączonych Sił Zbrojnych NATO w Europie (ACE) – AD nr 85-8 - „Zasady, Polityka i
Parametry Planowania Zabezpieczenia Medycznego” (ACE Medical Support Principles, Policies and Planning
Parameters).
Instrukcja mobilizacyjna Sił Zbrojnych RP - sygn. Szt. Gen. 1717/09 (Zmiany Rozkaz Nr Z-22/Mob./P3 -
SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP z dnia 21 grudnia 2011 r.).
Wzory dokumentów do instrukcji mobilizacyjnej SZ RP - sygn. Szt. Gen. 1718/09
Instrukcja o gotowości bojowej wojsk - sygn. Szt. Gen. 1715/09(Zmiany Rozkaz Nr Z-1265/Oper./P3 -
SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP z dnia 21 grudnia 2011 r.).
Wzory dokumentów gotowości bojowej - sygn. Szt. Gen. 1716/09

Instrukcja uzupełniania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w wyniku strat osobowych ponoszonych
w czasie wojny sygn. Szt. Gen. 1600/2008.
Instrukcja o sposobie prowadzenia ewidencji oraz sprawozdawczości stanu bojowego wojska „- sygn.
Szt. Gen. 1591/2006 ;
Instrukcja o szkoleniu rezerw osobowych i jednostek wojskowych po ich mobilizacyjnym rozwinięciu. -
sygn. Szt. Gen. 840/2011.
Instrukcja o powoływaniu żołnierzy rezerwy na ćwiczenia wojskowe sygn. Szt. Gen. 1633/2011.
STANAG 2070 – „Procedury grzebania umarłych podczas prowadzenia działań wojennych”.
Poradnik - Planowanie i realizacja świadczeń gospodarki narodowej w procesie zabezpieczenia

mobilizacyjnego rozwinięcia SZ RP DD/3.12.2-sygn. Szt. Gen. 1571/2004.
Poradnik nadawanie przydziałów mobilizacyjnych żołnierzom rezerwy oraz pracowniczych przydziałów
mobilizacyjnych DD/3.12.7 - sygn. Szt. Gen. 1567/2004.
Instrukcja funkcjonowania Biura Ewidencji Osobowej Wojska Polskiego, wyposażania w karty i tabliczki
tożsamości oraz prowadzenia ewidencji osób biorących udział w konflikcie zbrojnym Sztab. Gen.
1606/2008,

WAŻNIEJSZE POJĘCIA I DEFINICJE wg . INSTRUKCJI GB I MOB.

1. Alarm - to polecenie pilnego i zorganizowanego działania, w związku z wprowadzeniem sygnału

alarmowego,

będącego

wynikiem

przewidywanego

lub

zaistniałego

zagrożenia

(np. powietrznego, chemicznego, biologicznego, radioaktywnego, pożarowego lub innego) oraz

wynikającego z potrzeby podwyższenia gotowości do bojowego działania załóg i obsługiwanego

przez nie uzbrojenia.

2. Czas mobilizacji (M) - ustalony czas mierzony w dniach (np. M1, M2, itp.), w którym jednostka

wojskowa (organizacyjna) ma zrealizować wszystkie przedsięwzięcia związane z jej

mobilizacyjnym rozwinięciem (powołaniem żołnierzy rezerwy, pobraniem środków

transportowych (maszyn) z GN, wydzieleniem i przyjęciem zalążków, włączeniem uzupełnienia w
skład pododdziałów). Czas (M) mierzy się od dnia mobilizacji, określonego w rozkazie

nakazującym realizację przedsięwzięć związanych z osiąganiem gotowości do podjęcia działań.

3. Czas osiągania gotowości do podjęcia działań (Z) - ustalony w „Zestawieniu zadań

mobilizacyjnych” czas (normatyw) mierzony w dniach, w którym jednostka organizacyjna ma

zrealizować w pełnym zakresie przedsięwzięcia związane z:

uzupełnieniem jej potrzeb w stanie osobowym, uzbrojeniu i sprzęcie wojskowym

(w czasie M) oraz zapasach środków zaopatrzenia do pełnych należności wojennych,

szkoleniem po mobilizacyjnym rozwinięciu,

przygotowaniem UiSW do użycia,

pobraniem i załadowaniem do wozów bojowych i na środki transportowe, wymaganych

zapasów środków zaopatrzenia.

Czas (Z) mierzy się od pierwszego dnia określonego w rozkazie Szefa SG WP, do dnia w

którym jednostka ma osiągnąć gotowość do podjęcia działań, np. Z20, Z30, itp.

4. Elementy bazy mobilizacyjnej (EBMob.) – to zorganizowane zespoły specjalistów

z odpowiednią dokumentacją, sprzętem i wyposażeniem, przeznaczone do zapewnienia

zorganizowanego, sprawnego i harmonijnego mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych

oraz jednostek zmilitaryzowanych. Do elementów bazy mobilizacyjnej zalicza się organy

kierowania mobilizacyjnym rozwinięciem, tj.: Zespół Kierowania Mobilizacją Sił Zbrojnych (ZKM

SZ), Zespół Kierowania Mobilizacyjnym Rozwinięciem (ZKMR), Zespół Kierowania Mobilizacją

(ZKM), Zespół Kierowania Mobilizacyjnym Rozwinięciem Jednostki (ZKMRJ), Zespół Kierowania

Zabezpieczeniem Mobilizacyjnego Rozwinięcia Jednostek Wojskowych (ZKZMRJ), Zmiana Dyżurna

WKU (ZD WKU), a ponadto Punkt Kontrolno-Informacyjny (PKI), Punkt Przyjęcia i Wyposażania

(PPW), Punkt Przyjęcia i Rozdziału Środków Transportowych (PRT), Grupa Ewakuacyjna (GE).

5. Gotowość bojowa - zdolność wojsk (jednostek wojskowych) do wykonywania zadań

w określonym czasie. Obejmuje ona stan ilościowy i jakościowy oraz ich organizacyjne

przygotowanie do realizacji zadań w określonym czasie i zgodnie z przeznaczeniem.

6. Gotowość mobilizacyjna - to planistyczne i organizacyjne przygotowanie jednostki wojskowej do

terminowego rozpoczęcia i przeprowadzenia jej mobilizacyjnego rozwinięcia, a w terenowych
organach administracji wojskowej oraz organach administracji publicznej do pełnego

zabezpieczenia tego procesu. Poprzez zdolność do mobilizacyjnego rozwinięcia rozumie się

posiadanie w pełni opracowanej dokumentacji mobilizacyjnej, zapewnione uzupełnienie potrzeb

mobilizacyjnych oraz wydzielone i odpowiednio przygotowane siły i środki przewidziane do

wykonywania poszczególnych przedsięwzięć w tym procesie. (instrukcja got.boj)

7. Gotowość mobilizacyjna – to planistyczne i organizacyjne przygotowanie jednostki wojskowej do

terminowego rozpoczęcia i przeprowadzenia jej mobilizacyjnego rozwinięcia, a w terenowych

organach administracji wojskowej oraz organach administracji publicznej, do pełnego

zabezpieczenia tego procesu. Zdolność do mobilizacyjnego rozwinięcia obejmuje: posiadanie w

pełni opracowanej dokumentacji mobilizacyjnej, zapewnione uzupełnienie potrzeb

mobilizacyjnych, wydzielone siły i środki przewidziane do wykonywania poszczególnych

przedsięwzięć, pełną znajomość obowiązków przez wszystkich żołnierzy (osoby funkcyjne)

zaangażowanych w mobilizacyjne rozwinięcie. (instrukcja mobiliz)

8. Gotowość obronna państwa - to stan stabilności elementów systemu obronnego państwa do

utrzymania

bezpieczeństwa

narodowego

oraz

skutecznego

działania

w zaistniałych sytuacjach nadzwyczajnych i możliwość przeciwstawienia się wszelkim

zagrożeniom kryzysowym i wojennym.

9. Jednostka mobilizująca – to jednostka wojskowa, która w czasie mobilizacyjnego rozwinięcia

uzupełnia się lub zmienia swoją strukturę organizacyjną oraz taka, której powierzono zadania

związane z planowaniem i przeprowadzeniem mobilizacyjnego rozwinięcia innych jednostek

wojskowych.

10. Jednostka mobilizowana – to jednostka wojskowa nowo formowana, której zadanie związane z

organizacją jej mobilizacyjnego rozwinięcia powierzono jednostce mobilizującej. Jednostką

mobilizowaną może być również istniejąca w czasie pokoju jednostka wojskowa, która nie ma

możliwości samodzielnego przygotowania i przeprowadzenia mobilizacyjnego rozwinięcia.

11. Jednostka nowo formowana – to jednostka wojskowa czasu „W”, niefunkcjonująca

w czasie pokoju (wskaźnik ukompletowania w stanie osobowym w czasie pokoju wynosi 0%),

która osiąga gotowość do podjęcia działań po zrealizowaniu przedsięwzięć w czasie Z.

12. Jednostka organizacyjna przewidziana do militaryzacji – to istniejąca lub specjalnie tworzona

jednostka organizacyjna podlegająca militaryzacji zgodnie z ustaleniami Rady Ministrów. Z chwilą

objęcia militaryzacją, tj. w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny, a także wprowadzenia

stanu wyjątkowego na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej staje się ona jednostką

zmilitaryzowaną.

13. Kategoria gotowości - charakteryzuje maksymalny czas (przedział czasowy), w którym od

jednostki wojskowej wymaga się osiągnięcia gotowości do podjęcia działań zgodnie

z jej operacyjnym przeznaczeniem. Związana jest ona z wymaganiami dotyczącymi
ukompletowania jednostki wojskowej stanem osobowym, zasadniczym uzbrojeniem

i sprzętem wojskowym w stosunku do etatu czasu „W”, poziomem utrzymania zapasów środków

zaopatrzenia oraz poziomem wyszkolenia stanu etatowego jednostki.

14. Karta mobilizacyjna – to dokument potwierdzający nadanie w czasie pokoju, na określone w

etacie jednostki wojskowej stanowiska służbowe (pracownicze) lub do pełnienia określonej

funkcji:
§

przydziału mobilizacyjnego – żołnierzowi rezerwy;

pracowniczego przydziału mobilizacyjnego pracownikowi wojska lub osobie nie będącej

pracownikiem wojska.

Obowiązują następujące wzory kart mobilizacyjnych:

karta mobilizacyjna z paskiem koloru czerwonego – zobowiązuje żołnierza rezerwy, po

ogłoszeniu, poprzez obwieszczenia, komunikaty radiowe, telewizyjne, prasowe, itp.,

mobilizacji powszechnej lub w czasie wojny, do stawienia się do czynnej służby wojskowej w

miejscu i terminie w niej określonym;

karta mobilizacyjna z paskiem koloru zielonego – stanowi dla żołnierza rezerwy, informację

o nadaniu mu przydziału mobilizacyjnego w zakresie mobilizacyjnego uzupełnienia wakatów,

grupy zabezpieczenia ukompletowania, bądź na uzupełnienie jednostek wojskowych w czasie

wojny. Oznacza to przeznaczenie żołnierza rezerwy do powołania, do czynnej służby

wojskowej, za pomocą karty powołania lub w drodze obwieszczenia, w początkowym okresie

po ogłoszeniu mobilizacji lub w czasie wojny;

karta mobilizacyjna z paskiem koloru niebieskiego – zobowiązuje pracownika lub osobę nie

będącą pracownikiem do stawienia się, po ogłoszeniu mobilizacji powszechnej lub w czasie

wojny, w miejscu i terminie w niej określonym.

15. Karta powołania – to dokument wydawany ochotnikom, poborowym i żołnierzom rezerwy w

celu powołania ich do czynnej służby wojskowej. Posiada charakter decyzji administracyjnej.

16. Karta przydziału – to dokument stwierdzający nadanie w czasie pokoju żołnierzowi rezerwy lub

innej osobie przydziału organizacyjno-mobilizacyjnego przeznaczającego do służby w jednostce

zmilitaryzowanej.

17. Militaryzacja – to przeniesienie zasad i metod organizacji wojskowej do organów

i jednostek organizacyjnych administracji publicznej i gospodarki narodowej poprzez stosowanie

w nich niektórych elementów dyscypliny wojskowej oraz nadanie im wojskowego charakteru

przez powołanie osób do służby w jednostkach zmilitaryzowanych. Objęcie militaryzacją

określonych przez uprawnione organy państwowe działów i jednostek organizacyjnych następuje

w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny albo wprowadzenia stanu wyjątkowego na całym

terytorium kraju.

18. Mobilizacja częściowa – to mobilizacyjne rozwinięcie wybranych jednostek wojskowych,

odpowiednio do skali i charakteru zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Decyzję o

zarządzeniu mobilizacji częściowej podejmuje Prezydent RP na wniosek Prezesa Rady Ministrów.

19. Mobilizacja powszechna – to jednoczesne rozwinięcie całości Sił Zbrojnych w razie nagłego

wybuchu wojny lub zaistnienia sytuacji wskazującej na nieuchronność wybuchu wojny. W

gospodarce narodowej następuje uruchomienie „Programu Mobilizacji Gospodarki”. Decyzję o

zarządzeniu mobilizacji powszechnej podejmuje Prezydent RP na wniosek Prezesa Rady

Ministrów. Decyzja jest przekazywana Siłom Zbrojnym w ramach systemu alarmowania, a także

społeczeństwu w formie komunikatów radiowych, telewizyjnych, prasowych oraz obwieszczeń.

20. Narodowe Siły Rezerwowe – to wyselekcjonowany, ochotniczy zasób żołnierzy rezerwy,

posiadających przydziały kryzysowe na określone stanowiska służbowe w jednostkach

wojskowych, nadane w wyniku ochotniczo zawartych kontraktów na pełnienie służby wojskowej

w rezerwie i pozostających w dyspozycji do wykorzystania w przypadku realnych zagrożeń

militarnych i niemilitarnych, zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.

21. Potrzeby kryzysowe – to wynikająca z etatu czasu „P” jednostki wojskowej liczba stanowisk

przeznaczona do obsadzenia żołnierzami NSR.

22. Potrzeby mobilizacyjne – to brakująca, w stosunku do należności określonych etatem czasu

wojennego i tabelą należności: liczba żołnierzy, pracowników wojska, środków transportowych,

maszyn, urządzeń i środków zaopatrzenia niezbędnych do uzupełnienia w czasie mobilizacyjnego

rozwinięcia jednostki wojskowej.

Potrzeby mobilizacyjne w zakresie stanu osobowego oraz środków transportowych

i maszyn dzielą się na potrzeby etatowe i ponadetatowe.

Etatowe potrzeby mobilizacyjne w zakresie żołnierzy – to ich brakująca liczba stanowiąca:

w jednostkach wojskowych istniejących w czasie pokoju – różnicę między etatem czasu

wojennego a pokojowego z uwzględnieniem wydzielanych i otrzymywanych zalążków;

w jednostkach nowo formowanych – różnicę między etatem czasu wojennego,a liczbą

żołnierzy otrzymywanych w ramach zalążków.

23. Etatowe potrzeby mobilizacyjne w zakresie pracowników wojska – to liczba stanowisk

pracowniczych określona w etacie jednostki wojskowej na czas wojny.

24. Etapy przygotowania do podjęcia działań: uruchomienie i kierowanie realizacją przedsięwzięć

gotowości bojowej i mobilizacyjnych; uzupełnienie stanów osobowych i środków transportowych
(maszyn) do etatu czasu „W”;

przygotowanie uzbrojenia i sprzętu wojskowego;

pobranie

zapasów środków zaopatrzenia;

szkolenie po mobilizacyjnym rozwinięciu.

25. Ponadetatowe potrzeby mobilizacyjne w zakresie stanów osobowych – to określona liczba

żołnierzy rezerwy niezbędnych do zapewnienia pełnego i właściwego ukompletowania jednostek

wojskowych, obejmująca żołnierzy rezerwy mobilizacyjnego uzupełnienia wakatów (MUW) oraz

grupy zabezpieczenia ukompletowania (GZU).

26. Mobilizacyjne uzupełnienie wakatów – to ustalona przez dowódców jednostek wojskowych, w

uzgodnieniu z wojskowymi komendantami uzupełnień i powoływana w odrębnym trybie, liczba

żołnierzy rezerwy, utrzymywanych na przydziałach mobilizacyjnych, przeznaczona na

uzupełnienie stanowisk etatowych, które w czasie pokoju są czasowo nieobsadzone, tzw.

„wakaty mobilizacyjne”.

27. Grupa zabezpieczenia ukompletowania – to ustalona przez dowódców jednostek wojskowych,

w uzgodnieniu z wojskowymi komendantami uzupełnień i powoływana w odrębnym trybie liczba

żołnierzy rezerwy utrzymywanych na przydziałach mobilizacyjnych, w celu zapewnienia w razie

nie przybycia uzupełnienia zasadniczego, uzupełnienia stanowisk etatowych szczególnie ważnych

z punktu widzenia zdolności bojowej jednostki wojskowej.

28. Etatowe potrzeby mobilizacyjne w zakresie środków transportowych (maszyn) – to liczba

sprzętu stanowiąca różnicę między należnościami wynikającymi z etatu czasu wojennego a

stanem ewidencyjnym, powiększona o liczbę środków transportowych (maszyn) znajdujących się

w naprawie poza jednostką lub oczekujących na remont (z wyłączeniem statków powietrznych)
albo spisanie z ewidencji oraz powiększona (pomniejszona) o liczbę egzemplarzy sprzętu

wydzielanego (otrzymywanego) w ramach przesunięć między jednostkami wojskowymi.

29. Ponadetatowe potrzeby mobilizacyjne w zakresie środków transportowych (maszyn) stanowi

grupa zabezpieczenia dostarczenia (GZD). Jest to ustalona przez wojskowego komendanta

uzupełnień i utrzymywana do jego dyspozycji, liczba środków transportowych (maszyn)

zaplanowanych do pobrania z gospodarki narodowej, w razie nie dostarczenia uzupełnienia

zasadniczego, mająca na celu zapewnienie pełnego ukompletowania jednostek wojskowych.

30. W przypadku statków powietrznych i statków morskich – liczbę środków przeznaczonych do GZD

ustalają dowódcy RSZ (równorzędni).

31. Potrzeby wojenne – to rezerwy osobowe, zapasy środków zaopatrzenia przewidywane na

zaspokojenie potrzeb Sił Zbrojnych w czasie wojny.

32. Pracowniczy przydział mobilizacyjny – to imienne wyznaczenie w czasie pokoju pracownika

zatrudnionego w jednostce wojskowej lub u innego pracodawcy, albo innego wskazanego przez

WKU, na stanowisko pracownicze określone w etacie jednostki wojskowej na czas wojny.

33. Przesunięcie – to wydzielenie w czasie pokoju z jednostek wojskowych do innych jednostek

wojskowych, w tym głównie nowo formowanych, środków transportowych (maszyn)

przeznaczonych na uzupełnienia ich potrzeb mobilizacyjnych.

34. Przydział kryzysowy – to imienne wyznaczenie w czasie pokoju, żołnierza rezerwy będącego

ochotnikiem na stanowisko służbowe określone w etacie jednostki wojskowej na czas pokoju.

Warunkiem nadania przydziału kryzysowego jest zawarcie kontraktu między żołnierzem rezerwy,

który ochotniczo zgłosił się do wykonywania obowiązków w ramach Narodowych Sił

Rezerwowych i złożył do wojskowego komendanta uzupełnień pisemny wniosek o zawarcie

kontraktu a dowódcą jednostki wojskowej, w której ma być nadany ten przydział. Nadanie

przydziału kryzysowego jest tożsame z nadaniem przydziału mobilizacyjnego na to samo

stanowisko służbowe występujące na czas wojny.

35. Przydział mobilizacyjny – to imienne wyznaczenie w czasie pokoju, żołnierza czynnej służby

wojskowej (funkcjonariusza) lub żołnierza rezerwy na stanowisko służbowe lub do pełnienia

funkcji wojskowej określonej etatem jednostki wojskowej, zgodnie z posiadaną specjalnością
wojskową, kwalifikacjami zawodowymi lub innymi wymaganymi predyspozycjami.

36. Przydział organizacyjno-mobilizacyjny – to imienne wyznaczenie w czasie pokoju lub po objęciu

militaryzacją osoby lub żołnierza rezerwy do służby w jednostce zmilitaryzowanej.

37. Podnoszenie gotowości - to proces, w ramach którego realizowane są wcześniej ustalone i

zaplanowane przedsięwzięcia organizacyjne (w tym również mobilizacyjne, logistyczne i

szkoleniowe), mające na celu przygotowanie dowództw i jednostek wojskowych (sił) do

wykonywania przewidzianych dla nich zadań.

38. Poziom gotowości - to stan przygotowania jednostek wojskowych (sił), charakteryzujący ich

dostępność dla dowódców NATO oraz zdolność do wykonywania pełnego zakresu zadań.

Poziomy gotowości charakteryzują zróżnicowany stan utrzymywania gotowości i elastyczności sił

oraz ich przeznaczenie w sytuacjach koniecznej szybkiej reakcji i kolektywnej obrony zgodnie z

Art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego lub operacjach reagowania kryzysowego. Wyróżnia się dwa

zasadnicze poziomy gotowości: Siły o Zróżnicowanej Gotowości, w tym Siły Wysokiej Gotowości

(jednostki zaszeregowane do kategorii gotowości 1-8) i Siły Niższej Gotowości jednostki

zaszeregowane do kategorii gotowości 9-10) oraz Siły o Wydłużonym Terminie Gotowości (11

kategorii gotowości).

39. Stopień gotowości bojowej - dotyczy stanowisk dowodzenia i określonego sprzętu wojskowego.

Określa czas, w jakim stanowisko dowodzenia oraz dany rodzaj sprzętu musi osiągnąć gotowość

do działania oraz czynności do wykonania, w celu zapewnienia terminowego i zgodnego z

wymogami eksploatacyjnymi użycia. Wynika z konieczności wykonania określonych

przedsięwzięć organizacyjno - technicznych, niezbędnych w celu doprowadzenia danego rodzaju

sprzętu do użycia (osiągnięcia gotowości do działania).

40. System alarmowania - to układ autonomicznych, zorganizowanych i wzajemnie

współdziałających ośrodków (dyżurnych służb operacyjnych i służb dyżurnych), wykonujących

zespół czynności mających na celu przekazanie sygnałów, rozkazów, decyzji i zarządzeń do

dowództw oraz jednostek wojskowych.

41. System gotowości bojowej - to zbiór odpowiednio zorganizowanych i skoordynowanych

wewnętrznie elementów, zasad i procedur działania mających na celu utrzymanie

odpowiedniego potencjału sił zbrojnych zgodnie z wymogami Stałej Gotowości Bojowej oraz

zapewniających sprawne i terminowe osiąganie przez nie gotowości do podjęcia działań zgodnie

z przeznaczeniem.

42. System Zarządzania Kryzysowego - tworzą organy administracji publicznej, służb oraz elementy

zarządzania kryzysowego MON, które są wzajemnie powiązane funkcjonalnie

i działające zgodnie z przyjętymi procedurami oraz realizującymi przedsięwzięcia mające na celu

zapobieganie sytuacjom kryzysowym, reagującymi w przypadku ich wystąpienia, a także

zapewniającymi powrót do stabilizacji.

43. Świadczenia na rzecz obrony – to integralna część systemowych rozwiązań obronnych. Zakres,

formy organizacyjne i zasady świadczeń określa ustawa o powszechnym obowiązku obrony

Rzeczypospolitej Polskiej oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze. Świadczenia na

rzecz obrony dzielą się na: osobiste, rzeczowe i szczególne.

44. Świadczenie osobiste – to wykonanie różnego rodzaju prac doraźnych na rzecz przygotowania

obrony państwa. Obowiązek świadczeń osobistych może obejmować również obowiązek użycia

posiadanych narzędzi prostych tj. podręcznych przedmiotów, które osoba wzywana w ramach

świadczeń osobistych może zabrać ze sobą (np: łopata, piła, torba lekarska, itp.), a w stosunku do

kurierów – także posiadanych środków transportowych.

45. Świadczenie rzeczowe – to oddanie do użytkowania posiadanych nieruchomości lub rzeczy

ruchomych na cele przygotowania obrony państwa.

46. Świadczenie szczególne – to rodzaj świadczeń obejmujących specyficzne zadania

i obowiązki realizowane odpłatnie przez terenowe organa administracji rządowej, instytucje

państwowe, organy samorządu terytorialnego, przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne.

47. Środki zaopatrzenia – to zgromadzone w czasie pokoju na poszczególnych szczeblach

organizacyjnych Sił Zbrojnych, utrzymywane w gotowości do ich użycia przez jednostki wojskowe

w określonym czasie, w celu zachowania gotowości bojowej wojsk na wymaganym poziomie

zapasy:

żywności, umundurowania i technicznych środków materiałowych,

medycznych środków materiałowych,

uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz indywidualnego wyposażenia,

sprzętu służby mps, mundurowej i żywnościowej,

sprzętu przeładunkowego i zabezpieczenia ruchu wojsk,

polowego sprzętu kwaterunkowego, sprzętu technicznego i materiałów infrastruktury,

materiałów pędnych i smarów,

sprzętu pożarniczego i środków gaśniczych,

W Siłach Zbrojnych środki zaopatrzenia są podzielone na pięć klas:

klasa I – środki zaopatrzenia przeznaczone do konsumpcji zarówno przez personel, jak i

zwierzęta, występujące w jednolitych racjach niezależnie od lokalnych warunków

bojowych lub terenowych;

klasa II – środki zaopatrzenia, na które zostały ustalone tabele należności lub
wyposażenia;

klasa III – paliwa, oleje i smary do wszelkich zastosowań z wyłączeniem lotnictwa oraz

bojowe środki specjalne wytwarzane na bazie produktów naftowych;

klasa IIIA – paliwa lotnicze, oleje i smary stosowane w lotnictwie;

klasa IV – środki zaopatrzenia, w tym materiały konstrukcyjne i fortyfikacyjne, dla których

nie zostały ustalone tabele należności i wyposażenia;

klasa V – środki bojowe.

48. Termin gotowości do działania (K) – to ustalony w „Zbiorczym zestawieniu zadań w zakresie

militaryzacji” czas mierzony w dniach, np.: K-25, K-30, itp., w którym specjalnie tworzona

jednostka zmilitaryzowana zostanie sformowana, tj. zrealizuje wszystkie czynności związane z

uzupełnieniem potrzeb osobowych i sprzętowych, zgodnie z etatem.

49. Uzupełnienie zasadnicze – to liczba żołnierzy rezerwy (osób) oraz środków transportowych

(maszyn) stanowiąca etatowe potrzeby mobilizacyjne (jednostki wojskowej.

50. Wakaty mobilizacyjne – to stanowiska służbowe, określone w etacie jednostki wojskowej

występujące zarówno na czas pokoju, jak i wojny, które w czasie „P” są nie obsadzone.

51. Nie obejmują one stanowisk służbowych obsadzonych żołnierzami czynnej służby wojskowej,

którzy pozostając na ewidencji jednostki wojskowej, jednocześnie pełnią służbę poza granicami

kraju lub zostali czasowo oddelegowani do realizacji zadań (szkolenia) poza tę jednostkę.

52. Wysunięcie – to wyznaczenie żołnierza czynnej służby wojskowej na inne stanowisko służbowe

na czas wojny w tej samej jednostce wojskowej.

53. Wskaźnik ukompletowania - wielkość procentowa określająca aktualny stan ilościowy stanu

osobowego, zasadniczego uzbrojenia i sprzętu wojskowego (sprawnego technicznie z

zachowanymi resursami eksploatacyjnymi), w stosunku do etatu czasu „W”. Uwzględnia on

żołnierzy

oraz

pracowników

wojska

będących

ewidencji,

a przebywających poza jednostka wojskową np.: w centrach (ośrodkach) szkolenia, innych

jednostkach wojskowych realizujących szkolenie na potrzeby jednostki, wykonujących zadania

poza MSD oraz pełniących służbę w misjach poza granicami kraju, a także żołnierzy NSR, itp.
UiSW znajdujący się poza jednostką wojskową np. w składach, innych jednostkach wojskowych,

wlicza się do jej ukompletowania pod warunkiem przedstawienia stosownych dokumentów

(planów, asygnat, uzgodnień, itp.) na ich odbiór (dostarczenie) w czasie osiągania gotowości do

podjęcia działań.

54. Wymagany wskaźnik ukompletowania - wielkość procentowa dotycząca stanu osobowego oraz

zasadniczego uzbrojenia i sprzętu wojskowego jednostki wojskowej (organizacyjnej), które

powinny być utrzymywane w czasie pokoju.

55. Wyciąg z zestawienia zadań mobilizacyjnych – dokument wykonany w formie tabelarycznej

określający dla danej jednostki wojskowej (instytucji) wskaźniki i normatywy dotyczące

gotowości bojowej i mobilizacyjnej ( nazwę jednostki, podległość organizacyjną, identyfikator,

numer mobilizacyjny, numer etatu, zadanie mobilizacyjne, kategorię, zestaw mobilizacyjny,

termin zakończenia mobilizacji, termin osiągnięcia gotowości bojowej, miejsce dyslokacji,

macierzystą WKU, terytorialność uzupełnienia, jednostkę odpowiedzialną za mobilizacyjne

rozwinięcie, podległość mobilizacyjną) stanowi on podstawę do planowania i organizowania

przedsięwzięć w zakresie mobilizacyjnego rozwinięcia i gotowości bojowej.

56. Zadanie mobilizacyjne – to zadanie obligujące dowódcę jednostki mobilizującej do zaplanowania

i zorganizowania, a następnie zrealizowania, zgodnie z zasadami i normami zawartymi w

dokumentach normatywnych, w jednostce mobilizującej oraz w jednostkach mobilizowanych,

przedsięwzięć obejmujących: uzupełnienie potrzeb mobilizacyjnych lub przeformowanie ze
struktury organizacyjnej i stanu ilościowego czasu pokoju na strukturę organizacyjną i stan

ilościowy czasu wojny, albo sformowania jednostek wojskowych występujących tylko na czas

wojny bądź rozformowania jednostek wojskowych czasu pokoju.

57. Zalążki – to żołnierze czynnej służby wojskowej, wydzieleni z istniejących w czasie pokoju

jednostek wojskowych, w celu obsadzenia w czasie mobilizacji i wojny podstawowych stanowisk

dowódczo-sztabowych, specjalistycznych i innych ważnych z punktu widzenia gotowości bojowej,

głównie w nowo formowanych, ale również w innych jednostkach wojskowych.

58. Zestaw mobilizacyjny – to zbiór jednostek wojskowych zaszeregowanych stosownie do

przewidywanych dla nich zadań operacyjnych. Zestaw mobilizacyjny określa, w którym etapie

strategicznego rozwinięcia będą one realizowały przedsięwzięcia związane z osiąganiem

gotowości do podjęcia działań.

59. Zapasy:
a) zapasy użytku bieżącego (UB) – to środki zaopatrzenia przeznaczone do zabezpieczenia

bieżących potrzeb szkoleniowych i gospodarczych wojska , a także funkcjonowania jednostek w

okresie po osiągnięciu gotowości do podjęcia działań, a przed rozpoczęciem działań bojowych.

b) zapasy nienaruszalne (ZN) - środki zaopatrzenia przeznaczone do zabezpieczenia

mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych oraz szkolenia po mobilizacyjnym

rozwinięciu, wchodzące w skład użytku bieżącego;

c) zapasy wojenne (ZW) - środki zaopatrzenia przeznaczone do zabezpieczenia potrzeb jednostek

wojskowych w czasie bezpośrednich działań bojowych;