„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Tomasz Jagiełło

Eksploatowanie siewników i sadzarek
311[22].Z2.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Tadeusz Budzisz
mgr inż. Marek Rudziński



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Tomasz Jagiełło



Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[22].Z2.02,
,,Eksploatowanie siewników i sadzarek", zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu: technik mechanizacji rolnictwa.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

12

5.1. Rodzaje siewu. Wymagania agrotechniczne, budowa, obsługa i regulacje

siewników

12

5.1.1.

Ćwiczenia

12

5.2. Wymagania agrotechniczne, budowa, obsługa i regulacje sadzarek.

Zasady bhp przy obsłudze siewników i sadzarek

15

5.2.1.

Ćwiczenia

15

5.3. Wydajność eksploatacyjna maszyn do siewu i sadzenia.

Konserwacja siewników i sadzarek

18

5.3.1.

Ćwiczenia

18

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

22

7. Literatura

34

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik mechanizacji rolnictwa.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania oraz środkami
dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−

wykaz literatury.

W procesie nauczania-uczenia się proponuje się stosować następujące metody: dyskusję

dydaktyczną, metodę przewodniego tekstu, pokaz z opisem oraz ćwiczenia praktyczne.
Podczas poznawania maszyn i narzędzi do uprawy roli należy zwrócić uwagę na ich rodzaje,
budowę, regulacje i zastosowanie. Każdy uczeń powinien mieć możliwość bezpośredniej
identyfikacji oraz doboru maszyn i narzędzi do wykonywania określonych zabiegów
uprawowych. Uczniowie powinni samodzielnie wykonać agregatowanie maszyn i narzędzi
uprawowych z ciągnikiem, przeglądy techniczne oraz naprawy i regulacje eksploatacyjne.

Podczas ćwiczeń uczniowie powinni posługiwać się katalogami, instrukcjami obsługi

oraz poradnikami. Wskazane jest korzystanie z Internetu w celu pozyskiwania informacji na
temat maszyn i narzędzi, zamieszczanych przez ich producentów lub firmy zajmujące się ich
dystrybucją. Należy uzmysłowić uczniom konieczność stałego poszerzania swojej wiedzy
i umiejętności.

Przed przystąpieniem do ćwiczeń należy zapoznać uczniów z przepisami bezpieczeństwa

i higieny pracy obowiązującymi podczas eksploatacji narzędzi i maszyn do uprawy roli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[22].Z2.02

Eksploatowanie

siewników

i sadzarek

311[22].Z2.04

Eksploatowanie

maszyn

i urządzeń do zbioru

zielonek

311[22].Z2.07

Eksploatowanie

maszyn i urządzeń

stosowanych

w produkcji

zwierzęcej

311[22].Z2.08

Eksploatowanie

urządzeń i środków

transportu

stosowanych w

gospodarstwie rolnym

311[22].Z2.06

Eksploatowanie

maszyn do zbioru

roślin okopowych

311[22].Z2.05

Eksploatowanie

maszyn do zbioru

zbóż

311[22].Z2

Użytkowanie i naprawa

narzędzi, maszyn

i urządzeń rolniczych

311[22].Z2.03

Eksploatowanie

narzędzi, maszyn

i urządzeń do

nawożenia i ochrony

roślin

311[22].Z2.01

Eksploatowanie

narzędzi i maszyn do

uprawy roli

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

dobierać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych prac,

−

interpretować przepisy bezpieczeństwa dotyczące procesów pracy,

−

wskazywać konsekwencje naruszenia przepisów bhp podczas wykonywania zadań
zawodowych,

−

scharakteryzować sposoby likwidacji lub ograniczenia zagrożeń urazami mechanicznymi,

−

określać sposoby likwidacji lub ograniczenia zagrożeń związanych z substancjami
chemicznymi,

−

zastosować podstawowe przepisy bhp podczas wykonywania pracy,

−

zorganizować bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy,

−

udzielać pierwszej pomocy osobom po urazach mechanicznych, porażeniu prądem,
zatruciach substancjami chemicznymi,

−

odczytywać różne rodzaje rysunków technicznych,

−

charakteryzować materiały stosowane w budowie maszyn,

−

charakteryzować maszyny i urządzenia energetyczne i transportowe,

−

przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska podczas wykonywania badań.

−

określać budowę i działanie mechanizmów ciągnika rolniczego,

−

stosować przepisy ruchu drogowego podczas kierowania pojazdem,

−

kierować pojazdem samochodowym,

−

obsługiwać mechanizmy ciągnika rolniczego,

−

stosować zasady eksploatacji pojazdów rolniczych,

−

diagnozować stan techniczny zespołów ciągnika rolniczego,

−

naprawiać i regulować mechanizmy ciągnika rolniczego,

−

przystosowywać ciągnik rolniczy do prac polowych i transportowych,

−

korzystać z katalogów części, instrukcji obsługi i napraw pojazdów,

−

wykonywać planowe przeglądy i naprawy pojazdów rolniczych,

−

prowadzić dokumentację pracy pojazdów i środków transportowych,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii oraz przepisami
bezpieczeństwa i ochrony środowiska,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji pojazdów
rolniczych,

−

określać zasady przewozu osób i ładunków,

−

określać

przeznaczenie

przyrządów

kontrolno-pomiarowych

znajdujących

się

w pojeździe oraz przyrządów do sterowania pojazdami,

−

określać czynności kierującego pojazdem przed i po uruchomieniu silnika,

−

określać podstawowe czynności kontrolne i obsługowe urządzeń wpływających na
bezpieczeństwo jazdy,

−

posługiwać się mechanizmami sterowania pojazdem,

−

samodzielnie wykonywać manewry pojazdem samochodowym,

−

włączać się do ruchu drogowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić wymagania agrotechniczne stawiane siewnikom i sadzarkom,

−

scharakteryzować rodzaje siewu,

−

wyjaśnić budowę i regulację siewników rzędowych,

−

wyjaśnić budowę, działanie i regulacje siewników do siewu punktowego,

−

wykonać próbę pracy i sprawdzić nastawy siewnika,

−

scharakteryzować rodzaje sadzarek do ziemniaków,

−

wyjaśnić budowę, działanie, obsługę i regulację sadzarek do ziemniaków,

−

wyjaśnić zasadę działania sadzarek do rozsad,

−

wykonać próbę pracy sadzarki,

−

wykonać naprawy bieżące siewników i sadzarek,

−

wykonać konserwację sezonową siewników i sadzarek,

−

wykonać naprawy bieżące sadzarek, siewników,

−

zastosować przepisy bhp podczas eksploatacji siewników i sadzarek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

……………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik mechanizacji rolnictwa 311[22]

Moduł:

Użytkowanie i naprawa narzędzi, maszyn i urządzeń
rolniczych 311[22].Z2

Jednostka modułowa:

Eksploatowanie siewników i sadzarek 311[22].Z2.02

Temat: Przygotowanie siewnika do pracy.

Cel ogólny: Nauka obsługi technicznej i agregatowania siewnika z ciągnikiem

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać elementy budowy siewnika,

−

sprawdzić stan techniczny siewnika,

−

wykonać proste naprawy siewnika,

−

dokonać zmiany aparatów wysiewających,

−

określić funkcję elementów siewnika, służących do regulacji,

−

połączyć siewnik z ciągnikiem,

−

sprawdzić poprawność regulacji,

−

wykonać siew.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

instrukcje obsługi ciągnika i siewnika,

−

ciągnik, łącznik górny, zawleczki,

−

podstawowe narzędzia ślusarskie,

−

siewnik zawieszany,

−

zestaw pytań prowadzących.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie kolejno, samodzielnie wykonują ćwiczenie.

Czas trwania zajęć:

−

4 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Zaplanuj przeprowadzenie zabiegu siewu pszenicy. Zagregatuj zawieszany siewnik S 078

„Polonez” z ciągnikiem, dokonaj jego obsługi technicznej, a następnie przygotuj maszynę do
pracy przy założeniu, że ma być wykonany siew pszenicy w ilości 210 kg/ha, przy rozstawie
rzędów 12 cm, i wykorzystaniu 25 redlic.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia.
4. Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Faza właściwa

Praktyczne wykonanie ćwiczenia.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jakie zasady obowiązują podczas obsługi i napraw maszyn zawieszonych na ciągniku?
2. Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy obsłudze siewnika zawieszanego?
3. Z jakich elementów jest zbudowany siewnik?
4. Jakie elementy ciągnika są wykorzystane do agregatowania maszyn zawieszanych?
5. Jak się obsługuje podnośnik hydrauliczny ciągnika?
6. Jaka jest kolejność czynności przy agregatowaniu maszyny zawieszanej?

Faza II. Planowanie
1. Jakie warunki należy stworzyć, by obsługa siewnika przebiegała zgodnie z bhp?
2. Jakie narzędzia i dodatkowe elementy będą potrzebne podczas wykonywania obsługi

i przy regulacjach siewnika?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia.
2. Uczniowie organizują stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie czytają ten fragment instrukcji obsługi siewnika, który dotyczy jego obsługi.
2. Uczniowie przed agregatowaniem sprawdzają długość łącznika górnego.
3. Uczniowie demontują zaczep transportowy, zaczep wychylny i belkę zaczepową.
4. Uczniowie ćwiczą sterowanie podnośnikiem hydraulicznym ciągnika.
5. Uczniowie ćwiczą precyzyjne podjeżdżanie do siewnika.
6. Uczniowie agregatują siewnik z ciągnikiem, następnie go poziomują.
7. Uczniowie sprawdzają stan techniczny siewnika, w tym stan zespołów wysiewających,

przewodów nasiennych, redlic, kół siewnika, zespołu napędowego połączeń śrubowych.

8. Uczniowie w razie potrzeby wymieniają uszkodzone lub zużyte elementy siewnika.
9. Uczniowie przed ewentualną naprawą siewnika opuszczają go na podłoże, a następnie

wyłączają silnik i w celu unieruchomienia ciągnika podkładają 2 kliny pod tylne koło
ciągnika.

10. Uczniowie sprawdzają połączenia gwintowe, według instrukcji obsługi smarują smarem

stałym wszystkie punkty zgodnie z zaleceniami producenta.

11. Uczniowie sprawdzają poziom oleju w skrzynce przekładniowej, w razie potrzeby

uzupełniają jego stan.

12. Uczniowie dokonują sprawdzenia położenia den, przy pomocy wzornika.
13. Uczniowie ustalają szerokość międzyrzędzi zgodnie z warunkami zadania.
14. Uczniowie zgodnie z tabelą wysiewu ustalają położenie dźwigni den, położenie

zastawek, ustawienie dźwigni w skrzynce przekładniowej. (Ponieważ próba kręcona jest
istotną częścią prawidłowego przygotowania siewnika do pracy, sugeruję by na jej
przeprowadzenie poświęcić osobną jednostkę)

15. Uczniowie obliczają długość znaczników i je odpowiednio ustawiają.
16. Uczniowie napełniają skrzynię nasienną ziarnem i dokonują próby pracy.
17. Uczniowie po zakończeniu czyszczą siewnik z resztek ziemi i go konserwują.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają stan techniczny siewnika, prawidłowość jego zamocowania.
2. Uczniowie sprawdzają poprawność przeprowadzonych regulacji.
3. Uczniowie sprawdzają jakość wykonanego siewu, a w tym: odległość między sąsiednimi

przejazdami, drożność wszystkich otworów w redlicach i przewodach nasiennych,
rozstaw rzędów, głębokość siewu, stopień przykrycia nasion glebą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

największą trudność. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
Szczególną uwagę należy zwrócić na moment opuszczania siewnika i rozpoczynania siewu.
Należy podkreślić, że nigdy nie wolno cofać ciągnikiem z siewnikiem opuszczonym
w położenie robocze. W przypadku niekorzystnych warunków atmosferycznych, ćwiczenie
ograniczy się tylko do przeprowadzenia obsługi technicznej siewnika, wykonania drobnych
napraw, regulacji oraz prac konserwacyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

……………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik mechanizacji rolnictwa 311[22]

Moduł:

Użytkowanie i naprawa narzędzi, maszyn i urządzeń
rolniczych 311[22].Z2

Jednostka modułowa:

Eksploatowanie siewników i sadzarek 311[22].Z2.02

Temat: Ustawienie siewnika na wymaganą ilość siewu. Wykonanie próby kręconej.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

określić funkcję elementów siewnika, służących do regulacji,

−

dokonać niezbędnych regulacji,

−

sprawdzić poprawność regulacji,

−

przeprowadzić próbę kręconą,

−

dokonać korekty nastaw,

−

obliczyć zapotrzebowanie na materiał siewny.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

samokształcenie kierowane,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

instrukcje obsługi ciągnika i siewnika,

−

ciągnik, łącznik górny, zawleczki,

−

podstawowe narzędzia ślusarskie,

−

siewnik zawieszany,

−

zestaw pytań prowadzących.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie kolejno, samodzielnie wykonują ćwiczenie.

Czas trwania zajęć:

−

4 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Zaplanuj czynności związane z przygotowaniem siewu. Wyreguluj siewnik do zasiania

pszenicą pola o powierzchni 10 ha w ilości 210 kg/ha. Oblicz zapotrzebowanie na materiał
siewny. Ustaw siewnik na wymaganą ilość siewu. W celu ustalenia dokładnej ilości wysiewu
przeprowadź próbę kręconą. W razie potrzeby dokonaj korekty nastaw.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia.
4. Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Faza właściwa

Praktyczne wykonanie ćwiczenia.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jakie zasady obowiązują podczas obsługi i napraw maszyn zawieszonych na ciągniku?
2. Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy obsłudze siewnika zawieszanego?
3. Które z elementów siewnika wpływają na ilość siewu?
4. W jaki sposób można zmieniać ilość siewu na jednostkę powierzchni?
5. W jaki sposób można się przekonać o prawidłowym wyregulowaniu siewnika?

Faza II. Planowanie
1. Jakie warunki należy stworzyć, by obsługa siewnika przebiegała zgodnie z bhp?
2. Jakie narzędzia i dodatkowe elementy będą potrzebne podczas wykonywania obsługi

i przy regulacjach siewnika?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia.
2. Uczniowie organizują stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie czytają ten fragment instrukcji obsługi siewnika, który dotyczy regulacji ilości

wysiewu i przeprowadzenia próby kręconej.

2. Uczniowie agregatują siewnik z ciągnikiem, następnie go poziomują.
3. Uczniowie sprawdzają stan techniczny siewnika, w tym stan zespołów wysiewających,

przewodów nasiennych, redlic, kół siewnika, zespołu napędowego połączeń śrubowych.

4. Uczniowie zgodnie z tabelą wysiewu ustalają położenie dźwigni den, położenie

zastawek, ustawienie dźwigni w skrzynce przekładniowej.

5. Uczniowie wykonują próbę kręconą.
6. Uczniowie dokonują ewentualną korektę nastaw.
7. Uczniowie po ćwiczeniu opróżniają siewnik z ziarna, czyszczą go i konserwują.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają stan techniczny siewnika, prawidłowość jego zamocowania.
2. Uczniowie sprawdzają poprawność przeprowadzonych regulacji.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

największą trudność. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
Należy podkreślić znaczenie precyzyjnej regulacji ilości siewu na jednostkę powierzchni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1 Rodzaje siewu. Wymagania agrotechniczne, budowa, obsługa

i regulacje siewników

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj wykonanie zabiegu siewu. Określ niezbędne do tego celu urządzenia, narzędzia

i materiały eksploatacyjne. Oblicz długość znaczników zawieszanego siewnika uniwersalnego
S 043 „Poznaniak 6”. Siew ma być wykonany 25 redlicami. Szerokość międzyrzędzi winna
wynosić d = 0,108 m. Rozstaw kół przednich ciągnika wynosi 1,35 m. Po obliczeniach
wyreguluj siewnik.

Wskazówki do realizacji

Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć podstawowe
wiadomości o budowie i regulacjach siewników uniwersalnych. Przed przystąpieniem do
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Poszczególnym grupom można
zróżnicować dane wyjściowe do ćwiczenia. Uczniowie posługując się dostępnymi środkami
dydaktycznymi obliczają długość znaczników. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędnych wskazówek. Nauczyciel prowokuje
dyskusję na temat, czy można precyzyjnie prowadzić siewnik po polu bez użycia znaczników.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy (patrz: rozdz. 4.2 poradnika),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) wyregulować rozstaw międzyrzędzi,
5) obliczyć na podstawie danych, według wzorów długość znaczników,
6) wyregulować przy pomocy kluczy monterskich długości znaczników w siewniku,
7) wyregulować długość linek w mechanizmie przerzutowym znaczników,
8) sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia na polu, podczas próby siewu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, siewnik uniwersalny S 043 „Poznaniak 6”,

−

instrukcje obsługi siewnika i ciągnika,

−

listwa do wyznaczania rozstawu redlic,

−

zestaw kluczy monterskich, taśma miernicza,

−

materiały piśmiennicze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ćwiczenie 2

Zaplanuj wykonanie zabiegu siewu. Określ niezbędne do tego celu urządzenia, narzędzia

i materiały eksploatacyjne. Wyreguluj zespoły robocze siewnika zawieszanego S043
„Poznaniak” zakładając, że masz zasiać pszenicę w rozstawie międzyrzędzi 0,108 m w ilości
200 kg/ha. Przeprowadź próbę kręconą.

Wskazówki do realizacji

Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć podstawowe
wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach siewników uniwersalnych. Przed
przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe.
Poszczególnym grupom można zróżnicować dane wyjściowe do ćwiczenia. Uczniowie
posługując się dostępnymi środkami dydaktycznymi regulują podzespoły siewnika. W trakcie
ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) wskazać i nazwać elementy z jakich składa się siewnik,
5) wyregulować podzespoły siewnika zgodnie z danymi wyjściowymi,
6) wykonać próbę kręconą i dokonać korektę nastaw,
7) sprawdzić praktycznie, czy regulacje są odpowiednie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, siewnik uniwersalny S 043 „Poznaniak 6”,

−

instrukcje obsługi siewnika i ciągnika,

−

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,

−

waga, ziarno pszenicy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Zaplanuj czynności przygotowujące siewnik punktowy do siewu. Określ niezbędne do

tego celu urządzenia, narzędzia i materiały eksploatacyjne. Wykonaj obsługę techniczną
siewnika punktowego. Przygotuj go do pracy. Należy wysiać otoczkowane nasiona buraków
cukrowych w odstępach w rzędzie co 0,09 m, na głębokość 0,03 m, rozstaw rzędów 0,45 m.

Wskazówki do realizacji

Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć podstawowe
wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach siewników punktowych. Przed przystąpieniem
do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Uczniowie powinni
samodzielnie wykonywać poszczególne fragmenty obsługi siewnika. Posługując się
dostępnymi środkami dydaktycznymi uczniowie przeprowadzają obsługę siewnika
i przygotowują go do pracy. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów,
w razie potrzeby udziela im wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy (patrz: rozdz. 4.2 poradnika),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) nasmarować wszystkie punkty smarne, zgodnie z zaleceniami producenta,
5) sprawdzić napięcie łańcuchów w przekładniach łańcuchowych,
6) sprawdzić połączenia gwintowe,
7) sprawdzić stan kół jezdnych siewnika punktowego,
8) dobrać odpowiednie koła łańcuchowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, siewnik punktowy,

−

instrukcje obsługi: ciągnika i siewnika,

−

zestaw kluczy monterskich, podstawowe narzędzia ślusarskie, smarownica,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Wymagania agrotechniczne, budowa, obsługa i regulacje

sadzarek. Zasady bhp przy obsłudze siewników i sadzarek

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj czynności przygotowujące sadzarkę tarczową do sadzenia ziemniaków. Określ

niezbędne do tego celu urządzenia, narzędzia i materiały eksploatacyjne Przygotuj do pracy
automatyczną, dwurzędową sadzarkę do ziemniaków S 204. Szerokość międzyrzędzi
0,675 m, odległość sadzeniaków w rzędzie 0,40 m, głębokość sadzenia 0,10 m. Przeprowadź
próbę pracy.

Wskazówki do realizacji

Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć podstawowe
wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach sadzarek. Przed przystąpieniem do wykonania
ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Poszczególnym grupom można
zróżnicować dane wyjściowe do ćwiczenia. Uczniowie posługując się dostępnymi środkami
dydaktycznymi regulują podzespoły sadzarki. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) wyregulować rozstaw międzyrzędzi,
5) wyregulować przy pomocy kluczy monterskich położenie redlic i obsypników,
6) dobrać koła łańcuchowe,
7) przeprowadzić obsługę codzienną agregatu,
8) sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia na polu, podczas próby sadzenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, automatyczna sadzarka tarczowa,

−

instrukcje obsługi: ciągnika i sadzarki,

−

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, smarownica,

−

sadzeniaki, taśma miernicza,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Ćwiczenie 2

Zaplanuj czynności przygotowujące automatyczną, przenośnikową sadzarkę. Określ

niezbędne do tego celu urządzenia, narzędzia i materiały eksploatacyjne Przygotuj do pracy
dwurzędową sadzarkę do ziemniaków S 227. Szerokość międzyrzędzi 0,675 m, odległość
sadzeniaków w rzędzie 0,33 m, głębokość sadzenia 0,08 m.

Wskazówki do realizacji

Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć podstawowe
wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach sadzarek. Przed przystąpieniem do wykonania
ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Poszczególnym grupom można
zróżnicować dane wyjściowe do ćwiczenia. Uczniowie posługując się dostępnymi środkami
dydaktycznymi regulują podzespoły sadzarki. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) wyregulować rozstaw międzyrzędzi,
5) wyregulować przy pomocy kluczy monterskich położenie redlic i obsypników,
6) dobrać prędkość obrotową przenośników z czerpakami,
7) przeprowadzić obsługę codzienną agregatu,
8) sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia na polu, podczas próby sadzenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, automatyczna sadzarka przenośnikowa,

−

zestaw kluczy monterskich, smarownica,

−

instrukcja obsługi sadzarki i ciągnika,

−

taśma miernicza, sadzeniaki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Zaplanuj czynności przygotowujące do pracy sadzarkę do rozsad. Określ niezbędne do

tego celu urządzenia, narzędzia i materiały eksploatacyjne Wykonaj obsługę techniczną
sadzarki. Przygotuj praktycznie maszynę do pracy.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania
i instrukcję wykonania ćwiczenia. W miarę możliwości należy tak zorganizować zajęcia, by

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

uczniowie mieli możliwość kolejno przećwiczyć obsługę techniczną sadzarki do rozsad.
Uczniowie powinni pracować samodzielnie, mając do dyspozycji instrukcje obsługi sadzarki
i ciągnika.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) przeczytać fragment instrukcji dotyczący obsługi technicznej sadzarki,
5) nasmarować wszystkie punkty smarne, zgodnie z zaleceniami producenta,
6) sprawdzić napięcie łańcuchów w przekładniach łańcuchowych,
7) sprawdzić połączenia gwintowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik, sadzarka do rozsad,

−

instrukcje obsługi sadzarki i ciągnika,

−

zestaw kluczy monterskich, smarownica,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.3 Wydajność eksploatacyjna maszyn do siewu i sadzenia.

Konserwacja siewników i sadzarek

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj siew pszenicy (200 kg/ha) na polu o powierzchni 6 ha, o wymiarach

300 x 200 m, siewnikiem zawieszanym S 043 o szerokości roboczej 2,7 m zakładając,
że będzie poruszał się z prędkością roboczą 6 km/h. Ładowność skrzyni siewnika wynosi
200 kg. Przyjmij współczynnik wykorzystania wydajności

η

wyd

= 0,65. Siew ma się odbywać

wzdłuż dłuższego boku pola. Współczynnik wypełnienia skrzyni siewnika przyjmij

γ

n

= 0,8

Wskazówki do realizacji

Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć podstawowe
wiadomości o obliczaniu wydajności maszyn rolniczych, w tym również siewników
uniwersalnych. Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Poszczególnym uczniom można
zróżnicować dane wyjściowe do ćwiczenia. Uczniowie posługując się wzorami wyliczają
wskazane wartości. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie
potrzeby udziela im wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) obliczyć teoretyczną i praktyczną wydajność agregatu,
3) obliczyć potrzebną ilość ziarna do siewu,
4) obliczyć czas pracy agregatu,
5) obliczyć liczbę przejść agregatu, między kolejnymi napełnieniami,
6) odległość między punktami napełnienia siewnika,
7) wykonać szkic pola, zaznaczyć na nim: ruch siewnika, uwrocia, punkty uzupełnienia

materiału siewnego

.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

materiały piśmiennicze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj pracę przy sadzeniu ziemniaków, dwurzędową sadzarką S 222 na polu

o powierzchni 3 ha (wymiary 150 x 200 m). Szerokość międzyrzędzi 0,675 m, odległość
między sadzeniakami 0,4 m. Prędkość robocza 4 km/h, szerokość robocza 1,25 m, ładowność
zbiornika sadzarki 400 kg. Przeciętna masa sadzeniaka wynosi 0,070 kg, współczynnik
napełnienia zbiornika

γ

= 0,8, współczynnik wydajności

η

wyd

= 0,6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Wskazówki do realizacji

Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć podstawowe
wiadomości o obliczaniu wydajności maszyn rolniczych, w tym również sadzarek. Przed
przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe.
Poszczególnym grupom można zróżnicować dane wyjściowe do ćwiczenia. Uczniowie
posługując się wzorami wyliczają wskazane wartości. W trakcie ćwiczenia nauczyciel
obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) obliczyć teoretyczną i praktyczną wydajność agregatu,
4) obliczyć zapotrzebowanie na sadzeniaki,
5) obliczyć czas pracy agregatu,
6) obliczyć liczbę przejść agregatu, między kolejnymi napełnieniami,
7) odległość między punktami napełnienia sadzarki,
8) wykonać szkic pola, zaznaczyć na nim: ruch sadzarki, uwrocia, punkty uzupełnienia

sadzeniaków,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

materiały piśmiennicze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Zaplanuj przeprowadzenie konserwacji posezonowej siewnika. Określ niezbędne do

wykonania tego typu prac urządzenia, narzędzia i materiały eksploatacyjne. Wykonaj
konserwację siewnika rzędowego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania
i instrukcję wykonania ćwiczenia. Uczniów należy podzielić na grupy 2-3 osobowe. Każda
z grup powinna praktycznie zakonserwować siewnik. W warunkach ćwiczenia należy
sprecyzować, że uczniowie mają wykonać konserwację posezonową. Pod koniec zajęć
nauczyciel wspólnie z uczniami ocenia jakość wykonanych prac.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne,
5) przygotować siewnik do konserwacji,
6) przeprowadzić konserwację siewnika,
7) ocenić swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

siewnik zawieszany,

−

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, myjka ciśnieniowa,

−

środki konserwujące, farba, itp.

−

instrukcje obsługi: siewnika,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Zaplanuj przeprowadzenie konserwacji posezonowej sadzarki. Określ niezbędne do

wykonania tego typu prac urządzenia, narzędzia i materiały eksploatacyjne. Wykonaj
zaplanowane czynności.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania
i instrukcję wykonania ćwiczenia. Uczniów należy podzielić na grupy 2-3 osobowe. Każda
z grup powinna praktycznie zakonserwować sadzarkę. Pod koniec zajęć nauczyciel wspólnie
z uczniami ocenia jakość wykonanych prac.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) przeczytać fragment instrukcji dotyczący konserwacji sadzarki,
5) wykonać wszystkie czynności zgodnie z zaleceniami producenta,
6) sprawdzić stan techniczny maszyny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

samokształcenie kierowane,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, sadzarka,

−

instrukcje obsługi sadzarki i ciągnika,

−

instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,

−

zestaw kluczy monterskich, smarownica,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie siewników
i sadzarek”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 są poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 5, 8, 9, 20 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. c, 4. d, 5. d, 6. a 7. d, 8. c, 9. b, 10. c, 11. d,
12. c, 13. a, 14. c, 15. c, 16. b, 17. c, 18. d, 19. c, 20. b

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wyjaśnić sposób funkcjonowanie siewnika

B

P

b

2

Scharakteryzować

funkcjonowanie

siewnika

z zespołami wysiewającymi roweczkowymi

C

PP

b

3

Rozpoznać funkcje elementów siewnika

A

P

c

4

Rozpoznać

funkcje

elementów

siewnika

z zespołami wysiewającymi kołeczkowymi

A

P

d

5

Scharakteryzować funkcjonowanie siewnika

C

PP

d

6

Scharakteryzować funkcjonowanie siewnika

B

P

a

7

Rozpoznać funkcje elementów siewnika

A

P

d

8

Scharakteryzować funkcje elementów siewnika

C

PP

c

9

Scharakteryzować

funkcjonowanie

siewnika

punktowego

C

PP

b

10

Wyjaśnić funkcjonowanie sadzarki tarczowej

B

P

c

11

Analizować funkcjonowanie sadzarki tarczowej

B

P

d

12

Wyjaśnić maszyny do sadzenia

A

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

13

Wyjaśnić funkcjonowanie sadzarki do rozsad

B

P

a

14

Określić warunki bezpiecznej pracy maszyn

C

P

c

15

Określić warunki bezpiecznej pracy maszyn

C

P

c

16

Określić warunki pracy siewnika

C

P

b

17

Wyjaśnić warunki pracy agregatów rolniczych

B

P

c

18

Określić koszty utrzymania siewnika

B

P

d

19

Określić koszty eksloatowania siewnika

B

P

c

20

Ustalić warunki obsługi siewnika

C

PP

b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 25 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przy pomocy siewników uniwersalnych, zboża sieje się metodą

a) rzutową.
b) rzędową.
c) punktową.
d) pasowo-rzędową.

2. W siewniku z zespołami roweczkowymi, na ilość wysianego zboża ma wpływ

a) zmiana prędkości obrotowej wałka wysiewającego.
b) przesunięcie poosiowe wałka wysiewającego.
c) podniesienie wałka wysiewającego.
d) przesunięcie gniazd wysiewających.

3. Do wprowadzenia i ułożenia nasion bezpośrednio w glebie służą

a) przewody nasienne.
b) przyrządy wysiewające.
c) redlice.
d) zgrzebła.

4. W siewniku uniwersalnym z zespołami kołeczkowymi, przy pomocy jednej dźwigni

można zmienić parametry pracy

a) zastawek.
b) wałka wysiewającego.
c) mieszadła.
d) denek zespołów wysiewających.

5. Na ilość wysianego zboża w siewniku z zespołami kołeczkowymi ma wpływ

a) prędkość wałka wysiewającego.
b) położenie zastawek.
c) położenie denek.
d) prędkość wałka wysiewającego, położenie zastawek, położenie denek.

6. Odpowiednie ciśnienie powietrza w kołach siewnika

a) ma wpływ na ilość wysiewu.
b) nie ma wpływu na ilość wysiewu.
c) ma wpływ na bezpieczeństwo pracy.
d) ma wpływ na komfort pracy.

7. Sterownik elektroniczny zastosowany w siewniku może informować

a) wyłącznie o prędkości roboczej agregatu.
b) wyłącznie o aktualnej dawce nasion na hektar i wielkości zasianej powierzchni.
c) wyłącznie o prędkości wałka wysiewającego, braku nasion w skrzyni nasiennej.
d) o prędkości roboczej agregatu, prędkości wałka wysiewającego, aktualnej dawce

nasion na hektar, wielkości zasianej powierzchni, braku nasion w skrzyni nasiennej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

8. Na rysunku obok śruba 2 służy do

a) ustawienia wałka wysiewającego.
b) ustawienia mieszadła.
c) indywidualnego ustawienia położenia denek.
d) przymocowania denka.

9. Prędkość tarczy wysiewającej w siewniku punktowym zależy od

a) prędkości jazdy agregatu.
b) wyboru kół w przekładni łańcuchowej.
c) średnicy tarczy wysiewającej.
d) jest to prędkość niezależna.

10. W tarczowych sadzarkach do ziemniaków napęd na tarczę wysadzającą pochodzi od

a) wałka odbioru mocy.
b) od kół ciągnika.
c) od koła podporowego sadzarki.
d) od układu hydrauliki zewnętrznej ciągnika.

11. Gęstość ziemniaków w rzędzie w sadzarce tarczowej zależy od

a) prędkości jazdy agregatu.
b) obrotów silnika ciągnika.
c) śruby regulacyjnej.
d) prędkości obrotowej tarcz z chwytakami.

12. Na zdjęciu obok przedstawiono

a) sadzarkę do rozsad.
b) sadzarkę chwytakową.
c) sadzarkę taśmową.
d) sadzarkę tarczową.

13. W sadzarce do rozsad z elastycznymi tarczami, sadzonkę wkłada się między tarcze

a) listkami do dołu.
b) listkami do góry.
c) wzdłuż tarczy.
d) sposób wkładania nie ma znaczenia.

14. Regulowanie zespołów siewnika lub sadzarki może się odbywać

a) przy uniesionej maszynie do góry.
b) przy uniesionej maszynie do góry, pod warunkiem zachowania dużej ostrożności.
c) przy wyłączonym silniku ciągnika i opuszczonej maszynie.
d) nie wolno regulować zespołów tych maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

15. Nie wolno używać siewników i sadzarek na polach o nachyleniu powyżej

a) 3 stopni.
b) 5 stopni.
c) 8 stopni.
d) 11 stopni.

16. Szerokość uwroci powinna wynosić

a) 1,5 szerokości siewnika.
b) wielokrotność szerokości roboczej siewnika.
c) uwrocia są nie wskazane przy siewie.
d) 2,5 szerokości roboczej siewnika.

17. Na wydajność siewnika ma wpływ

a) średnica kół polowych siewnika.
b) prędkość obrotowa wałka wysiewającego.
c) szerokość robocza siewnika.
d) pojemność skrzyni nasiennej.

18. Koszty utrzymania siewnika zależą od.

a) kosztów przechowania, konserwacji, ubezpieczenia.
b) kosztów napraw, materiałów eksploatacyjnych.
c) kosztów amortyzacji.
d) kosztów przechowania, konserwacji, ubezpieczenia, kosztów napraw, materiałów

eksploatacyjnych, kosztów amortyzacji.

19. Całkowity koszt eksploatacji maszyny rolniczej stanowi

a) iloczyn kosztów utrzymania i użytkowania.
b) różnicę kosztów utrzymania i użytkowania.
c) sumę kosztów utrzymania i użytkowania.
d) iloraz kosztów utrzymania i użytkowania.

20. Indywidualna regulacja den nastawnych wchodzi w zakres

a) obsługi codziennej.
b) obsługi sezonowej.
c) regulację wykonuje się raz na tydzień.
d) regulację wykonuje się nie rzadziej niż co miesiąc.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko: ...............................................................................

Eksploatowanie siewników i sadzarek

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Test nr 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie siewników
i sadzarek”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 3, 4, 5, 6, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 7, 8, 9, 17 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. b, 4. d, 5. b, 6. c 7. d, 8. d, 9. c, 10. a, 11. c,
12. c, 13. d, 14. a, 15. d, 16. b, 17. a, 18. d, 19. c, 20. a

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić

zadania

uniwersalnego

siewnika

rzędowego

B

P

a

2

Określić warunki poprawnego siewu

C

PP

d

3

Określić wymagania agrotechniczne siewników

B

P

b

4

Rozpoznać różne rodzaje siewników

A

P

d

5

Rozpoznać funkcje elementów siewnika

B

P

b

6

Określić zadanie próby kręconej

A

P

c

7

Wyjaśnić regulacje ilości siewu

A

PP

d

8

Scharakteryzować funkcje siewnika przyczepianego

C

PP

d

9

Scharakteryzować

regulacje

siewnika

uniwersalnego

C

PP

c

10

Wyjaśnić funkcjonowanie siewnika punktowego

B

P

a

11

Wyjaśnić funkcjonowanie sadzarki

B

P

c

12

Określić funkcje elementów sadzarki

B

P

c

13

Rozpoznać sadzarkę do rozsad

A

P

d

14

Określić warunki bezpiecznej pracy siewników
i sadzarek

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

15

Określić funkcje elementów roboczych sadzarki

B

P

c

16

Określić warunki siewu

A

P

b

17

Scharakteryzować

warunki

pracy

agregatów

rolniczych

C

PP

a

18

Przeanalizować warunki siewu

C

P

d

19

Przeanalizować warunki sadzenia

C

P

c

20

Określić warunki obsługi codziennej siewnika

C

P

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 25 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Uniwersalne siewniki rzędowe

a) umieszczają nasiona w prostych, równoległych do siebie i oddalonych w jednakowych

odległościach rzędach, na określonej głębokości.

b) precyzyjnie rozmieszczają nasiona w określonej rozstawie i określonej odległości

w rzędach.

c) umieszczają po dwa lub trzy nasiona w określonych odstępach w rzędzie.
d) umieszczają nasiona w jednakowej odległości w rzędach i jednakowej odległości

między rzędami.

2. Równomierny wysiew nasion siewnikiem gwarantuje

a) przypadkowe rozmieszczenie nasion w glebie.
b) rozmieszczanie nasion na różnych głębokościach.
c) dojrzewanie roślin w różnych terminac.
d) jednoczesne osiągnięcie pełnej dojrzałości przez wszystkie rośliny.

3. Wymagania agrotechniczne, jakie stawia się siewnikom określają

a) wymiary gabarytowe siewników.
b) warunki, jakim muszą sprostać siewniki, aby zabieg siewu był prawidłowy.
c) termin agrotechniczny wykonania siewu.
d) wydajność siewników.

4. Jednoczesny siew nasion i nawozu granulowanego można dokonać

a) odpowiednio przystosowanym siewnikiem rzędowym.
b) siewnikiem punktowym.
c) siewnikiem rzutowym.
d) siewnikiem kombinowanym.

5. Bezpośrednio pod dnem skrzyni nasiennej siewnika rzędowego znajduje się

a) mieszadło.
b) przyrząd wysiewający.
c) przewód nasienny.
d) redlica.

6. Próbę kręconą wykonuje się w celu

a) sprawdzenia jakości materiału siewnego.
b) sprawdzenia prawidłowości funkcjonowania siewnika.
c) uzyskania dokładnej ilości wysiewu na hektar.
d) sprawdzenia napędu przyrządów wysiewających.

7. Ustalenie ilości wysiewanych nasion w uniwersalnym siewniku rzędowym

z kołeczkowymi zespołami wysiewającymi polega na wyregulowaniu

a) położenia dźwigni denek, długości znaczników, głębokości siewu.
b) położenia zastawek, dźwigni denek i długości znaczników.
c) położenia dźwigni denek, ustalenia prędkości obrotowej wałka wysiewającego

i długości znaczników.

d) położenia dźwigni denek, położenia zastawek, ustalenia prędkości obrotowej wałka

wysiewającego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

8. Siewnik przyczepiany S 052 jest wyposażony w systemy informujące operatora

a) o nieprawidłowej pracy wałka wysiewającego.
b) o ilości zboża w skrzyni nasiennej.
c) o wielkości obsianej powierzchni.
d) o wielkości obsianej powierzchni, o wielkości obsianej powierzchni, o ilości zboża

w skrzyni nasiennej i o nieprawidłowej pracy wałka wysiewającego.

9. Na rysunku obok, element nr 1 służy do

a) wymiany przyrządu wysiewającego.
b) udrażniania zespołów wysiewających.
c) precyzyjnego wyregulowania szczeliny denka.
d) demontażu wałka wysiewającego.

10. Odstępy nasion w siewniku punktowym zależą od

a) prędkości obrotowej zespołów wysiewających.
b) gęstości komórek w pionowej tarczy wysiewającej.
c) prędkości jazdy agregatu.
d) średnicy wymiennych kół podporowych.

11. Ziemniaki podkiełkowane zaleca się sadzić

a) wolno jadąc sadzarką automatyczną, chwytakową.
b) wolno jadąc sadzarką automatyczną, czerpakową.
c) sadzarką półautomatyczną.
d) nie da się sadzić ziemniaków podkiełkowanych maszynowo.

12. Pracą palca zespołu wysadzającego w sadzarce chwytakowej steruje

a) przekładnia łańcuchowa.
b) przekładnia zębata.
c) krzywka.
d) mimośród.

13. Na rysunku przedstawiono

a) fragment siewnika punktowego.
b) sadzarkę półautomatyczną do ziemniaków.
c) siewnik kombinowany.
d) sadzarkę do rozsady.

14. Siewnik lub sadzarkę z napełnionym zbiornikiem transportować na pole

a) kategorycznie nie wolno.
b) można, pod warunkiem zachowania dużej ostrożności.
c) można, po założeniu obciążników na przód ciągnika.
d) można, ale tylko w workach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

15. Konstrukcja sadzarek do rozsad powinna umożliwiać wysadzanie

a) sadzonek samych roślin.
b) sadzonek roślin przygotowanych wcześniej w doniczkach.
c) samych roślin i sadzonek roślin przygotowanych wcześniej w doniczkach.
d) kiełków roślin.

16. Norma ilości siewu jest wyrażana w jednostkach

a) kg.
b) kg/ha.
c) ha/kg.
d) l/ha.

17. Wydajność praktyczna, w stosunku do wydajności teoretycznej jest

a) mniejsza.
b) większa.
c) wydajności te nie mają ze sobą nic wspólnego.
d) istotna tylko w badaniach naukowych.

18. Całkowita ilość ziarna dostarczona na pole zależy od

a) szerokości międzyrzędzi.
b) jakości materiału siewnego.
c) od odległości pola od gospodarstwa.
d) powierzchni pola i ilości wysiewu w kg/ha.

19. Ilość sadzeniaków na potrzebnych do sadzenia zależy od

a) prędkości jazdy, przeciętnej masy jednego ziemniaka.
b) wielkości zbiornika, gęstości sadzenia.
c) szerokości międzyrzędzi, odległości między sadzeniakami w rzędzie, przeciętnej masy

jednego ziemniaka.

d) gęstości sadzenia, prędkości poruszania się agregatu po polu.

20. Do obsługi codziennej siewnika należą następujące czynności

a) oczyszczenie maszyny, sprawdzenie połączeń gwintowych, smarowanie zgodne

z instrukcją, sprawdzenie stanu opon.

b) oczyszczenie maszyny, sprawdzenie połączeń gwintowych, malowanie ubytków

warstwy lakierniczej.

c) oczyszczenie maszyny, sprawdzenie połączeń gwintowych, indywidualne regulowanie

szczelin den.

d) oczyszczenie maszyny, sprawdzenie połączeń gwintowych, ustawienie głębokości

siewu, ustalenie ilości wysiewu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko: ...............................................................................

Eksploatowanie siewników i sadzarek

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

6. LITERATURA

1. Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996
2. Ciągniki i maszyny rolnicze 1995/96. Katalog PIMR, Poznań 1997
3. Kuczewski J., Waszkiewicz Cz.: Mechanizacja rolnictwa. Maszyny i urządzenia do

produkcji roślinnej i zwierzęcej. SGGW, Warszawa 1997

4. Kuczewski J., Majewski Z.: Podstawy eksploatacji maszyn rolniczych. WSiP, Warszawa

1995

5. Nowacki T.: Mechanizacja Rolnictwa.PWRiL, Warszawa 1983
6. Ogólna uprawa roli i roślin. PWRiL, Warszawa 1996
7. Waszkiewicz Cz.: Maszyny i urządzenia rolnicze. WSiP, Warszawa 1998
8. Waszkiewicz Cz.: Maszyny rolnicze. Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej

Cz. II. WSiP, Warszawa 1996

9. Waszkiewicz Cz., Kuczewski J.: Maszyny rolnicze. Maszyny i urządzenia do produkcji

roślinnej Cz. I. WSiP, Warszawa 2002

Literatura metodyczna

1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000