ZAKAŻENIA WYWOŁYWANE PRZEZ PAŁECZKI Z RODZAJU
Legionella
Zagrożenia związane z obecnością pałeczek Legionella w szpitalach.
-legionella wytwarzana jest przez pałeczki należące do rodziny Legionellaceal
-środowisko wodne stwarzane przez człowieka
zdolność do namnażania w temp od 20C do 50C
jenda z chorób cywilizacyjnych
Czynniki zjadliwości pałeczek z rodzaju Legionella
-niejednolita struktura antygenu
zdolność legionella do wnikania do komórek ludzkich dzięki obecności chanspartu typu
IV ,białka szoku termicznego Hsp 60 ,cytotoksyczne działanie toksyny RTX
-zdolność do namnażania się wewnętrznych komórek ludzkich(chanspart typu IV,
przyswajanie jonów żelaza)
Czynniki determinujące chorobotwórczość
1.
L. pneumophilia jest względnie wewnątrzkomórkowym drobnoustrojem; najlepiej
poznane czynniki zjadliwości umożliwiają przeżycie i rozmnażanie wewnątrz komórek
fagocytarnych.
a. Adhezja. Białka błony zewnętrznej pośredniczą w adhezji i penetracji do
makrofagów. Po wchłonięciu
Legionella podlega dużym zmianom, które dotyczą
ekspresji białek, co odpowiada adaptacji do wewnątrzkomórkowego środowiska.
b. Zdolność do przeżycia wewnątrzkomórkowego. Kilka czynników prawdopodobnie
warunkuje odporność na zabijanie wewnątrzkomórkowe. - toksyna białkowa hamuje
"wybuch" tlenowy makrofaga - katalaza rozkłada resztki nadtlenku wodoru
wydzielanego podczas osłabionego "wybuchu" tlenowego - przed tworzeniem
fagolizosomów, jak również przed mechanizmem transportu elektronów
odpowiedzialnymi za zakwaszenie fagosomów chroni bliżej nieokreślony czynnik
2. Hamowanie odpowiedzi komórkowej. Jak w przypadku większości organizmów
wewnątrzkomórkowych, odpowiedź komórkowa jest niezbędna do eliminiacji
Legionella.
Legionella ma jednakże zdolność obniżania odporności komórkowej. Jeden z możliwych
mechanizmów to zahamowanie ekspresji układu zgodności tkankowej MHC-I i MHC-II
w fagosomach makrofagów zakażonych przez
Legionella. Może to powodować
osłabienie prezentacji antygenów wobec komórek pomocniczych T.
3. Wytwarzanie toksyn. Dokładne określenie udziału wielu egzotoksyn (np. hemolizyn,
cytotoksyn) i endotoksyn w patogenezie nie zostało zdefiniowane, ale mogą one
odgrywać ważną rolę w uszkodzeniu tkanek.
Legionelloza
–
może manifestować się jako
–
zapalenie płuc (legionelozowe zapalenie płuc, choroba legionistów )jest to
atypowe zapalenie płuc (głównie kaszel gorączka i ból w klatce piersiowej lub o
bardzo ciężkim przebiegu z zagrożeniem życia
Najbardziej narażoną grupą na wystąpienie postaci płucnej legionelozy są mężczyźni w
wieku 40-69 lat oraz kobiety w wieku 50-69 lat.
Zakażenia powodują przede wszystkim pałeczki z gatunku L.pneumonila grupy
serologicznej 1(ok 50-90% zachorowań)
Z zachorowaniem związanych jest co najmniej 30 gatunków Legionella mn. L.
Micdaolei, L.Bozemanii, L.Longbochae, L feeleii
zakażenia następują poprzez inhalacje skażonego tymi bakteriami auorozolu wodno-
powietrznego lub aspiracją wody
Do grupy ryzyka zakażeniami Legionella zaliczane są osoby starsze, chorzy poddani
leczeniu immunosupresyjnemu, przeciwnowotorowemu, długotrwałej antybiotykoterapii
z przewlekłymi schorzeniami dróg oddechowych lub chorobami metabolicznymi np.
cukrzyca , uzależnienia od alkoholu, nikotyny,
są to osoby pracujące w środowisku w którym wytwarzany jest areozol wodno-
powietrzny(obsługujące bicze wodne, wanny wirowe, myjnie samochodowe oraz osoby
korzystające z wanien wirowych masaży wodnych , nawilżaczy
ze względy na miejsce zakażenia zachorowania wywoływano przez Legionella wymagany
jest antybiogram , który jest aktywny w stosunku do komórek bakteryjnych
znajdujących się wewnątrz komórki gospodarza , który jest zdolny do przeniknięcia
do wnętrza komórki żywiciela i dostarczenia do wakuoli zawierających mnożące się
bakterie mniej skuteczne są antybiotyki beta -laktamowe (penicylina , cefalosporyny))
oraz aminoglikkozydy. Ze względu na wniknięcie i osiąganie wysokich stężeń w
komórkach nabłonka płuc i makrofagach i aktywności
bakterie legionella występują w systemach ciepłej wody.
Legionelozowe zapalenie płuc trudno jest rozróżnić z zapalenia płuc wywołanego przez
s. pneumonie.
Legioneloza-diagnostyka
-kliniczne
*zapalenie płuc-potwierdzone RTG
*brak poprawy lub pogorszenie stanu zdrowia po zastosowaniu antybiotyków B-
laktamowych
–
lateratcyjne
*w plwocinie lub w wydzielnie z drzewa oskrzelowego w rutynach posiewach
brak bakterii chorobotwórczych a w preparacie mikroskopowym pałeczki G-
również wewnątrz makrofagów ,posiew na specjalnym podłożu,pcr
*obecność antygenu Legionella w moczu może rozstrzygnąć o rozpoznaniu (test
immunoenzymatyczny ELISA, immunochromatografia na membranie PCR)
–
wywiad
*narażenie na styczność i rozpyloną wodę (podgrzewanie)
*obecność czynników ryzyka u pacjentów (immunosupresja na skutek choroby=
nowotwory , choroby krwi) lub leczenia
–
brak działania
antybiotki b laktamowe i aminoglikozylowe
–
bakteriostatyczne
fluorochinolony- płucne , blokują gipaze DNA
III generacja- oiproflaksyna
IV generacja -lewofloksacyna , moksyflaksyna
W Polsce podlega rejestracji od 2002 roku
Zapobieganie kolonizacji przez pałeczki Leginella sp systemu wodnego
–
wprowadzanie procedur czyszczenia , dezynfekcji systemu, oraz
monitorowania parametrów fizycznych i chemicznych wody
–
ograniczenia powstawania biofilmu przez brak stagnacji wody
–
usuwanie osadu tworzącego się na sitkach prysznicowych
–
czyszczenie inhalatorów ,nawilżaczy , klimatyzatorów oraz wszystkich urządzeń
rozpylających wodę w pomieszczeniach
Metody stosowane do stałej dezynfekcji :
•
Reżim temperaturowy tj. stałe utrzymywanie w sieci tempreatur wody zimnej
poniżej 20C oraz wody ciepłej powyżej 55C
•
Stała dezynfekcja chemiczna
•
Promieniowanie UV , jonizacja (jony srebra i miedzi)
Metody dezynfekcji stosowane w trybie alarmowym:
•
Filtry mechaniczne zatrzymywanie drobnoustrojów na membranie
•
Szok chemiczny- dezynfekcja z zastosowaniem najczęściej związków chloru w
stężeniu 50mg /l przez 1- 2 godzin po tej dezynfekcji należy siec wody
przepłukać
•
Szok termiczny – dezynfekcja woda podgrzana do tempratury 70C