„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Danuta Szczepaniak

Określanie materiałów na spody obuwia 744[02].O2.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Ewa Jasińska
dr inż. Jadwiga Rudecka



Opracowanie redakcyjne:
inż. Danuta Szczepaniak



Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[02].O2.04
„Określanie materiałów na spody obuwia”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu obuwnik.

























Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Charakterystyka materiałów skóropodobnych na spody obuwi

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Charakterystyka tworzyw sztucznych na elementy spodów obuwia

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Charakterystyka wyborów gumowych

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

7.

Literatura

18
27

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie obuwnik.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

ćwiczenia – przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia – przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego, ćwiczenia przedmiotowego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów, do pracy zespołowej.

Jednostka modułowa „Określanie materiałów na spody obuwia”, stanowi jeden

z elementów modułu 744[02].O2 „Surowce, półprodukty i materiały obuwnicze”, którego
struktura jest zilustrowana na schemacie zamieszonym na stronie 4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

744[02].O2

Surowce, półprodukty
i materiały obuwnicze

744[02].O2.03

Charakteryzowanie tworzyw

skóropodobnych stosowanych

w produkcji obuwia

744[02].O2.04

Określanie materiałów na

spody obuwia

744[02].O2.01

Określanie właściwości surowców

i skór wyprawionych

do produkcji obuwia

744[02].O2.02

Zastosowanie materiałów

włókienniczych w procesie

wytwarzania obuwia

744[02].O2.05

Dobieranie materiałów

pomocniczych do produkcji

obuwia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.

WYMAGANIA

WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

charakteryzować zagrożenia związane z wykonywaną pracą,

–

stosować obowiązujące procedury postępowania w przypadku zagrożenia pożarowego,

–

stosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z instrukcją dotyczącą ochrony
przeciwpożarowej,

–

określać zasady ochrony środowiska,

–

stosować odzież ochronną oraz środki ochrony indywidualnej w zależności od rodzaju
wykonywanej pracy,

–

określać zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników, związane z wykonywaną pracą,

–

określać użytkowe funkcje obuwia,

–

charakteryzować rozwój rzemiosła i przemysłu obuwniczego,

–

dokonywać podziału obuwia ze względu na rodzaj, przeznaczenie, sezonowość oraz wiek
użytkowników,

–

określać rodzaje i zasady oznaczania wielkościowych grup obuwia,

–

charakteryzować elementy obuwia oraz wymagania technologiczne,

–

sporządzać zestawienie części składowych różnych typów i rodzajów obuwia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE

KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować proces produkcji skór wtórnych,

–

rozróżnić materiały na spody obuwia ze względu na rodzaj stosowanych surowców,

–

scharakteryzować surowce do produkcji tworzyw sztucznych na spody obuwia,

–

określić skład mieszanki surowcowej do produkcji gumy,

–

scharakteryzować najczęściej występujące wady materiałów spodowych,

–

rozróżnić wady materiałów na spody obuwia,

–

określić przydatność materiałów na spody obuwia ze względu na jego sezonowość
i przeznaczenie,

–

posłużyć się normami i warunkami technicznymi dotyczącymi jakości materiałów,
półproduktów i wyrobów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

PRZYKŁADOWE

SCENARIUSZE

ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

...........................................................................

Modułowy program nauczania:

Obuwnik 744[02]

Moduł:

Surowce, półprodukty i materiały obuwnicze 744[02].O2

Jednostka modułowa:

Określanie materiałów na spody obuwia 744[02].O2.04

Temat: Określanie wad podeszew wykonanych z poliuretanów i z gumy.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i charakteryzowania wad materiałów

spodowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

–

rozróżnić z jakich materiałów wykonane są podeszwy obuwia,

–

rozpoznać wyroby wykonane prawidłowo i z wadami,

–

scharakteryzować rodzaje wad,

–

podać przyczyny powstawania poszczególnych wad.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2÷3 osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

podeszwy poliuretanowe i gumowe z widocznymi wadami i ich odpowiedniki

o najwyższej jakości,

−

normy przedmiotowe,

−

kartki papieru formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Krótki wykład na temat wad wyborów z poliuretanów i gumy oraz przyczyn ich

powstawania.

3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Podział uczniów na grupy i wybór lidera.
5. Pobranie przez lidera podeszew.
6. Realizacja tematu:

–

uczniowie dokonują podziału podeszew na wykonane z gumy i z PU,

–

spośród podeszew wykonanych z poszczególnych materiałów uczniowie wybierają
podeszwy z wadami,

–

uczniowie charakteryzują poszczególne wady,

–

uczniowie podają przyczyny ich powstawania

–

uczniowie porządkują stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

7. Po wykonaniu zadań lider grupy omawia rozpoznane wady i przyczyny ich powstawania.
8. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania ćwiczenia.
9. Uczniowie pozostałych grup oceniają jakość wykonanej pracy.
10. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanego ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Wyszukaj w dostępnej literaturze wady elementów spodu obuwia wykonanych z innych
materiałów niż guma i PU.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

.............................................................................

Modułowy program nauczania:

Obuwnik 744[02]

Moduł:

Surowce, półprodukty i materiały obuwnicze 744[02].O2

Jednostka modułowa:

Określanie materiałów na spody obuwia 744[02].O2.04

Temat:

Pomiar grubości, odporności na rozerwanie, wytrzymałości na rozciąganie oraz
wydłużenia materiałów nieskórzanych na spody obuwia.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności określania fizykomechanicznych właściwości

materiałów spodowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować metody badań parametrów użytkowych materiałów na spody obuwia,

−

dokonać pomiaru grubości materiałów i wyrobów,

−

oznaczyć odporność na rozdzieranie,

−

wykonać badanie wytrzymałości na rozciąganie i wydłużenie,

−

posłużyć się normami przedmiotowymi.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

praca w grupach 2÷3 osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne

Środki dydaktyczne:

−

grubościomierz,

−

zrywarka,

−

normy przedmiotowe,

−

próbki materiałów spodowych.

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel przeprowadza krótki wykład na temat badań wytrzymałościowych materiałów

i sposobu posługiwania się normami.

2. Nauczyciel wykonuje poszczególne badania i objaśnia sposób ich wykonania.
3. Nauczyciel dzieli klasę na zespoły 2÷3 osobowe.
4. Uczniowie pobierają próbki do badań.
5. Każdy zespół wykonuje badania próbek na poszczególnych przyrządach.
6. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów i na bieżąco koryguje błędy.
7. Zespoły prezentują uzyskane wyniki.
8. Uczniowie pozostałych grup oceniają jakość wykonanej pracy.

Zakończenie zajęć
Po wykonaniu ćwiczenia przez wszystkich uczniów nauczyciel podsumowuje zajęcia – prosi
uczniów o podkreślenie najczęstszych błędów popełnianych podczas wykonywania
ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Praca domowa
Odszukaj normy dotyczące badania wytrzymałości materiałów spodowych na ścieranie,
wielokrotne zginanie i na przerwanie nitką. Opisz metody badań przedstawione w tych
normach.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach

–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Charakterystyka materiałów skóropodobnych na spody

obuwia

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Obejrzyj film dydaktyczny przedstawiający proces produkcji skór wtórnych i nazwij

operacje tam występujące.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić uczniów na
zespoły 3–4-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału
„Materiał nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej,
2) obejrzeć film dydaktyczny,
3) dokonać analizy filmu,
4) zanotować informacje prezentowane w filmie (maszyny, urządzenia, surowce, operacje

technologiczne),

5) obejrzeć ponownie film,
6) zweryfikować i ewentualnie uzupełnić zapisany tekst,
7) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy,
8) uczestniczyć w dyskusji na temat poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

film dydaktyczny ilustrujący proces produkcji skór wtórnych ,

–

prospekty maszyn i urządzeń wykorzystywanych do produkcji skór wtórnej,

–

odtwarzacz,

–

papier formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj proces produkcji sztucznej skóry na podpodeszwy z materiałów

celulozowych. Wymień surowce potrzebne do jej wytwarzania i omów poszczególne
operacje.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej,
2) wymienić surowce stosowane do produkcji sztucznej skóry,
3) opisać operacje występujące podczas jej wytwarzania,
4) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy,
5) uczestniczyć w dyskusji podsumowującej ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

arkusze papieru A4,

−

przybory do pisania,

−

schematy i prospekty maszyn stosowanych w produkcji sztucznych skór,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Charakterystyka tworzyw sztucznych na elementy spodów

obuwia

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj właściwości fizyko-mechaniczne:

–

polichlorku winylu litego i mikroporowatego,

–

poliuretanów litych i mikroporowatych,

przeznaczonych na spody obuwia. Do realizacji ćwiczenia wykorzystaj dane zawarte
w tabeli 4.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał
nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać

się

z

materiałem

nauczania

dotyczącym

tworzyw

sztucznych

wykorzystywanych do produkcji elementów spodów obuwia,

2) przeanalizować treść ćwiczenia,
3) porównać właściwości fizyko-mechaniczne spodów z PCW,
4) porównać właściwości fizyko-mechaniczne spodów z PU,
5) określić, które materiały charakteryzują się korzystniejszymi właściwościami,
6) uzasadnić swój wybór,
7) zaprezentować pracę na forum grupy,
8) wziąć udział w dyskusji podsumowującej ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz papieru A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj wady podeszew poliuretanowych zauważone podczas ich kontroli.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał
nauczania”.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym dotyczącym podeszew poliuretanowych,
2) wybrać podeszwy, które posiadają wady powstałe w czasie ich produkcji,
3) scharakteryzować wady podeszew,
3) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy,
4) zapoznać się z pracami innych grup,
5) wziąć udział w dyskusji podsumowującej ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

podeszwy poliuretanowe z różnymi wadami i ich odpowiedniki o najwyższej jakości,

−

slajdy lub przeźrocza obrazujące typowe wady podeszew poliuretanowych,

−

rzutnik przezroczy,

−

arkusze papieru A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Charakterystyka wyrobów gumowych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Obejrzyj film dydaktyczny przedstawiający proces produkcji gumy i nazwij operacje

i procesy tam występujące.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał
nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej,
2) obejrzeć film dydaktyczny,
3) dokonać analizy filmu,
4) zanotować informacje prezentowane w filmie (surowce, operacje, procesy, maszyny,

urządzenia),

5) obejrzeć ponownie film,
6) zweryfikować i ewentualnie uzupełnić zapisany tekst,
7) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy,
8) uczestniczyć w dyskusji na temat poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

film dydaktyczny ilustrujący proces produkcji gumy ,

–

prospekty maszyn i urządzeń wykorzystywanych do produkcji gumy,

–

odtwarzacz,

–

papier formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wybierz spośród próbek materiałów spodowych te, które są wykonane z gumy. Dokonaj

podziału próbek gumowych na lite i porowate. Scharakteryzuj je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał
nauczania”.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej,
2) wyselekcjonować próbki gumowe,
3) dokonać podziału wybranych próbek na gumy lite i porowate,
4) dokonać charakterystyki gum litych i porowatych,
5) zaprezentować pracę na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

próbki materiałów spodowych wykonane z różnego rodzaju materiałów (poliuretanowe,
poliamidowe, z tworzyw sztucznych kolagenowych, celulozowych, PCW, gumy
porowatej i pełnej),

–

arkusze papieru A4,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wyselekcjonuj spośród próbek materiałów gumowych te, które posiadają wady

i scharakteryzuj je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał
nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym wyrobów gumowych,
2) wybrać materiały posiadające wady,
3) scharakteryzować występujące wady,
4) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy,
5) uczestniczyć w dyskusji podsumowującej ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

materiały gumowe pełnowartościowe i z wadami,

–

arkusze papieru,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ćwiczenie 4

Rozpoznaj materiały, z jakich zostały wykonane elementy spodów obuwia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej,
2) wybrać elementy spodów obuwia,
3) nazwać materiały z jakich zostały wykonane,
4) dokonać samooceny wykonanej pracy,
5) zaprezentować efekty swojej pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

elementy spodów obuwia wykonane z różnych materiałów,

–

przybory do pisania,

–

kartki papieru formatu A4,

–

linijka, gumka,

–

literatura z punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Określanie materiałów na
spody obuwia”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14

są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. a, 5. b, 6. b, 7. a, 8. b, 9. b, 10. b, 11. a,
12. c, 13. c, 14. d, 15. d, 16. b, 17. b, 18. b, 19. c, 20. c

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Scharakteryzować surowce stosowane do
produkcji skóry wtórnej

A

P

a

2

Określić rolę środków pomocniczych
stosowanych do produkcji skóry wtórnej

B

P

c

3.

Określić zastosowanie skór wtórnych

B

P

b

4

Określić surowce wykorzystywane do
produkcji tworzyw skóropodobnych
celulozowych

B

P

a

5

Określić metody produkcji spodów
z polichlorku winylu

B

P

b

6.

Określić funkcję środków pomocniczych
dodawanych do granulatu PCW

B

P

b

7.

Scharakteryzować proces wulkanizacji
kauczuku

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

8

Określić formę produkcji poligumu

B

P

b

9

Scharakteryzować surowce do produkcji
kauczuków termoplastycznych

B

P

b

10

Scharakteryzować tworzywa sztuczne
stosowane do wytwarzania obcasów

A

P

b

11

Określić środki stosowane do wulkanizacji

B

P

a

12

Rozpoznać maszyny stosowane do
wulkanizacji gumy

B

P

c

13

Określić do jakiego rodzaju obuwia znajduje
zastosowanie Poligum

B

P

c

14

Określić sposoby przetwarzania Styrogumu

B

P

d

15

Określić zasady klasyfikacji skór wtórnych
na gatunki

C

PP

d

16

Scharakteryzować parametry technologiczne
porowatego PCW

D

PP

b

17

Określić sposób uzyskiwania porowatości
gumy

C

PP

b

18

Rozpoznać wady wyrobów gumowych
i przyczyny ich powstawania

C

PP

b

19

Scharakteryzować właściwości kopolimeru
EVA w zależności od ilości użytego octanu
winylu

D

PP

c

20

Określić sposób otrzymywania gum
porowatych twardych

C

PP

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
6. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz i sprawdź testy, a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

11. Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z 14 zadań z poziomu podstawowego oraz 6 zadań z poziomu

ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od 15 do 20).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania.

10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Podstawowe surowce stosowane do produkcji skóry wtórnej to

a) odpady skór garbowanych i lateksy kauczuku naturalnego lub syntetycznego.
b) odpady skór garbowanych i alkoholowe roztwory kauczuku.
c) kauczuki syntetyczne i środki zmiękczające.
d) żywice syntetyczne i wulkanizatory.

2. Zastosowanie emulgatorów do produkcji skóry wtórnej pozwala na

a) polepszenie elastyczności wyrobu.
b) zwiększenie jego właściwości wytrzymałościowych.
c) ułatwienie przenikania zmiękczaczy do środka wiążącego.
d) zmniejszenie wodoodporności wyrobu.

3. Skóry wtórne znalazły zastosowanie do wytwarzania

a) podeszew, podsuwek i cholewek.
b) podpodeszew, zakładek, podsuwek i składek obcasowych.
c) składek obcasowych i cholewek.
d) obcasów i podnosków.

4. Środkiem wiążącym przy produkcji tworzyw skóropodobnych celulozowych jest

a) lateks kauczuku chloroprenowego.
b) emulsja polioctanu winylu.
c) żywice butadienowo-styrenowe.
d) poliuretany.

5. Podeszwy z PCW wytwarza się poprzez

a) wycinanie.
b) wtrysk.
c) nalewanie.
d) rozkrój.

6. Środki dodawane do PCW w celu poprawienia jego elastyczności noszą nazwę

a) poroforów.
b) zmiękczaczy.
c) napełniaczy.
d) stabilizatorów.

7. Wulkanizacją nazywamy proces

a) wbudowania siarki w kauczuk.
b) ogrzewania i walcowania surowego kauczuku.
c) rozpuszczania kauczuku w rozpuszczalnikach organicznych.
d) koagulowania roztworów kauczukowych.

8. Poligum produkuje się w formie

a) gotowych elementów.
b) formowanych płyt.
c) bloków.
d) długich wstęg.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

9. Kauczuki termoplastyczne na podeszwy obuwia to kopolimery

a) styrenu i octanu winylu

.

b) butadienu i styrenu.
c) butadienu i octanu winylu.
d) styrenu i etylenu.

10. Obcasy słupkowe wytwarza się z

a) poliamidów.
b) polipropylenu lub polistyrenu.
c) poliuretanów.
d) skóry wtórnej.

11. Jako środki wulkanizujące stosuje się

a) siarkę i jej związki.
b) wodę.
c) rozpuszczalniki organiczne.
d) związki magnezu.

12. Wulkanizację gotowych wyrobów gumowych przeprowadza się w

a) mieszarkach.
b) walcarkach.
c) ogrzewanych prasach.
d) prasach chłodzonych.

13. Poligum znajduje zastosowanie do produkcji podeszew do obuwia

a) sportowego.
b) dziecięcego.
c) wiosenno-letniego młodzieżowego.
d) całorocznego we wszystkich grupach wiekowych.

14. Podeszwy ze styrogumu wytwarza się poprzez

a) wtrysk.
b) odlewanie.
c) wycinanie i dwojenie.
d) wycinanie z płyt.

15. Powierzchnia użytkowa skór wtórnych w I gatunku powinna wynosić

a) 50%.
b) 65%.
c) 75%.
d) 95%.

16. Polichlorek winylu porowaty charakteryzuje się

a) dużą odpornością na zginanie w niskich temperaturach.
b) dużą sprężystością i niską masą właściwą.
c) małą sprężystością i niską masą właściwą
d) dużą sprężystością i wysoką masą właściwą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

17. Substancje dodawane do mieszanek gumowych w celu zwiększenia ich porowatości

nazywamy

a) plastyfikatorami.
b) poroforami.
c) antyutleniaczami.
d) napełniaczami.

18. Nadmierna twardość i łamliwość to wady gumy wynikające z

a) niedowulkanizowania.
b) przewulkanizowania.
c) niedostatecznej ilości środka wulkanizującego.
d) niewystarczającej ilości przyspieszaczy wulkanizacji.

19. Kopolimer etylenu i octanu winylu ma właściwości kauczukopodobne jeśli zawartość

octanu winylu w kopolimerze wynosi

a) 10-20%.
b) 25-35%.
c) 35-60%.
d) 45-55%.

20. W celu otrzymania gum podeszwowych twardych do wulkanizowanego kauczuku należy

dodać siarkę w ilości
a) do 1%.
b) do 2%.
c) do 3,5%.
d) do 5%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...................................................................................................

Określanie materiałów na spody obuwia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punktacja

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

TEST 2

Test praktyczny typu – „próba pracy” do jednostki modułowej „Określanie
materiałów na spody obuwia” 744[02].O2.04

Treść zadania

Rozróżnić materiały spodowe uwzględniając rodzaj surowca użytego do ich

wyprodukowania oraz strukturę.

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia, w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych,

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”.
Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych.
Uczniowi należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów
wykonywania zadania: zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich narzędzi
i urządzeń pomiarowych oraz wykazania się umiejętnością rozróżnienia poszczególnych
materiałów na spody obuwia. Jest to jednocześnie możliwość samodzielnego sprawdzenia
przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy podjętych działań
praktycznych. Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi
wykonanie zadania zgodnie z zasadami bhp i technologicznymi oraz w określonym czasie.
Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

stanowisko pracy z narzędziami pomiarowymi, wagami, szkłami powiększającymi,

−

próbki materiałów na spody obuwia,

−

odpowiednie normy.

Nauczyciel powinien:

−

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska produkcyjnego w warsztatach

szkolnych lub w laboratorium,

−

zabezpieczyć próbki materiałów na spody obuwia,

−

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz nakazać

bezwzględne ich przestrzeganie,

−

skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego,

−

przydzielić uczniom próbki do rozróżnienia,

−

określić czas na wykonanie zadania,

−

na bieżąco nadzorować pracę uczniów,

−

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia
Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

−

dobrać i założyć odzież ochronną,

−

obejrzeć i scharakteryzować przydzielone próbki,

−

określić jakich surowców użyto do ich wytworzenia,

−

dokonać rozkroju poprzecznego próbek,

−

obejrzeć przekroje przez szkło powiększające,

−

określić czy materiał jest porowaty czy lity,

−

wykroić z materiałów próbki w formie małych sześcianów i obliczyć ich objętość,

−

zważyć wykrojone próbki i obliczyć ich masę właściwą,

−

dokonać porównania masy właściwej materiałów litych i porowatych.

−

porównać wyniki oględzin przez szkło powiększające i obliczoną masę właściwą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty do

uzyskania

Punkty

przyznane

1. Dobranie odzieży ochronnej

5

2. Sposób oględzin i charakterystyka materiałów.

5

3. Zaplanowanie kolejnych czynności

10

4. Dobranie narzędzi lub urządzeń do wykonania zadania

10

5. Przygotowanie stanowiska pracy:

−

czystość i porządek miejsca pracy,

−

zabezpieczenie pod względem BHP,

−

przygotowanie potrzebnych urządzeń i narzędzi

10

6. Wykonywanie zadania:

−

określenie surowców wykorzystanych do produkcji
danego wyrobu,

−

dokonanie rozkroju poprzecznego próbek
i oględziny przekrojów przez szkło powiększające,

−

określenie struktury materiału,

−

przygotowanie próbki do ważenia i obliczenie jej
objętości,

−

ważenie próbek i określanie masy właściwej
materiałów,

−

porównanie masy właściwej materiałów litych
i porowatych.

50

7. Dokonanie porównania masy właściwej i wyników

oględzin przez szkło powiększające.

5

8. Zaprezentowanie wykonania zadania

5

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

60÷70

dostateczny

71÷80

dobry

81÷95

bardzo dobry

96÷100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

7.

LITERATURA

1. Borzeszkowski A., Borzeszkowski W., Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz. I. WSiP,

Warszawa 1983

2. Cholewa E., Kamińska I., Opuchowski J., Palla W., Trześniowski W.: Nowoczesne

metody produkcji obuwia. WNT, Warszawa 1973

3. Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia. T.1. Politechnika Radomska, Radom

2000

4. Lasek W.: Materiałoznawstwo obuwnicze. WSI, Radom 1986
5. Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP, Warszawa 1977
6. Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego. WNT, Warszawa

1992

Normy:
PN-EN ISO 2420. Skóra wyprawiona. Badania fizyczne i mechaniczne. Wyznaczanie

gęstości pozornej.

PN-EN 12770:2002. Obuwie. Metody badań podeszew. Odporność na ścieranie.
PN-EN 12771:2002. Obuwie. Metody badań podeszew. Wytrzymałość na rozdzieranie.
PN-EN 12774:2002. Obuwie. Metody badań podeszew. Oznaczanie odporności na

rozwarstwienie.

PN-EN 12803:2002. Obuwie. Metody badań podeszew. Wytrzymałość na rozciąganie

i wydłużenie.

EN ISO 17707:2005. Obuwie. Metody badań podeszew. Odporność na wielokrotne zginanie.
PN-EN 12772:2002. Obuwie. Metody badań podeszew. Stabilność wymiarów.
PN-EN 12773:2002. Obuwie. Metody badań podeszew. Wytrzymałość na rozdzieranie igłą.
PN-EN 12748:2002. Obuwie. Metody badań podeszew, podpodeszew, podszewek

i wyściółek. Zawartość substancji rozpuszczalnych w wodzie.

Czasopisma fachowe:

−

Przegląd Skórzany (wydania archiwalne),

−

Przegląd Włókienniczy (wydania archiwalne i bieżące),

−

Świat Butów (wydania archiwalne i bieżące).

Literatura metodyczna:
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32.CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE, Radom, 2000