"Początek" Andrzeja Szczypiorskiego jako rozprawa z mitem Polski - krajem wyjątkowym

'); //-->

"Początek" Andrzeja Szczypiorskiego jako rozprawa z mitem Polski - krajem wyjątkowym
"Początek" A. Szczypiorskiego jest następnym w literaturze polskiej w "Kordianie" i "Przedwiośniu" utworem kontynuującym tradycję pytań o sprawy polskie. W świadomości Polaków począwszy od romantyzmu tkwiło pytanie o wyjątkowym miejscu Polski wśród innych narodów. Przekonanie to umocniła u Polaków mesjanistyczna koncepcja odzyskania niepodległości, wykreowana przez Mickiewicza w "Dziadach cz. III". W tym samym utworze Mickiewicz pokazuje, że w tym wyjątkowym "kraju" żyli karierowicze i kolaboranci, oprawcy (doktor i Pelikan). A. Szczypiorski na Polskę i Polaków patrzy w sposób bardzo krytyczny. W powieści pokazuje rodaków żyjących pod wpływami dwóch totalitaryzmów : hitleryzmu i stalinizmu. Mówiąc o tym drugim Pawełek Kryński stwierdza "siedzimy w tym bagnie po szyję". Po zakończeniu II wojny wielu Polaków liczyło na to, że nastąpi czas spokoju i sprawiedliwości. Były to jednak tylko złudzenia. Dowodem tego było aresztowanie sędziego Romnickiego, czy internowanie Pawła Kryńskiego. Romnicki przewidział los powojennej Polski mówiąc do Kuawskiego : "Będziemy sobie żyli (...) co prawda pod obcym berłem, tego się ukryć nie da, ale za to w pokoju (...) i tylko jednego nam zabraknie (...) Prawa powiedzenia głośno, że my chcemy Polski wolnej i niepodległej ... ".
Kolejarz Filipek zaś w czasie spotkania z Pawłem Kryńskim w 1948 r. stwierdza : "jak komunista czegoś dotknie, zaraz ześwini".O czasach tego internowania Kryński mówi : "przecież po raz pierwszy sama Polska Polskę zhańbiła i wdeptała w błoto". Uważa, że obalony został bezdyskusyjnie mit o naszej wyjątkowej roli i polskim cierpieniu. "Może teraz Polska zrozumie, że nareszcie padł mit o naszej wyjątkowości i polskim cierpieniu, że łajdactwo i świętość w jednym stoją domu, także i tutaj nad Wisłą".