PORAŻENIE NERWU PROMIENIOWEGO




A. Bochenek "Anatomia człowieka tom V�
R. Mazur i wsp. "Podstawy kliniczne neurologii�




EPIDEMIOLOGIA:

�



ETIOLOGIA:

� złamanie trzonu kości ramiennej :

nerw może zostać przecięty, lub zablokowany między odłamami

� ucisk z zewnątrz :

ludzie śpiący z głową na ramieniu (porażenie sobotniej nocy)
ludzie użyczający ramienia śpiącemu partnerowi (porażenie zakochanych)
przedłużony ucisk mankietem manometru
niewłaściwe ułożenie chorego w znieczuleniu ogólnym

� ucisk w okolicy łokcia :

arkady Frochseła :
łukowate pasmo tkanki łącznej między głowami mięśnia odwracacza
występuje u ok. 30% ludzi
zmiany zapalne i wytwórcze związane z przewlekłym urazem nadkłykcia bocznego
(łokieć tenisisty)

� ucisk na gałąź powierzchowną :

włóknista tkanka łączna miedzy ściegnami m. brachioradialis i m. flexor carpi
radialis (zespół Wartenberga)




PATOGENEZA:

� przebieg nerwu promieniowego :

powstaje z pęczka tylnego (C5
Th1)
w jamie pachowej leży do tyłu od t. pachowej
po przejściu na ramię przechodzi wraz z t. głęboką ramienia na tylną
powierzchnię kości ramiennej między głową długą, a przysrodkową m. trójgłowego
wydłużoną spiralą owija się wokół trzonu kości ramiennej w bruzdzie n.
promieniowego, kierując się ku dołowi i na boczną stronę kości
w 1/3 dolnej ramienia przebija przegrodę miedzymięśniową boczną od tyłu ku
przodowi i układa się między m. brachioradialis, a m. brachialis
do przodu od główki kości ramiennej, lub nieco wyżej nerw dzieli się na 2
główne rozgałezienia : gałąź głęboką i powierzchowną
gałąź głęboka :
biegnie między prostownikiem promieniowym krótkim nadgarstka, a ścięgnem m.
dwugłowego
dalej zawija się spiralnie wokół kości promieniowej
przebija m. odwracacz, biegnie najpierw w warstwie głębokiej tego mięśnia,
potem między warstwą głęboką, a powierzchowną
po przebiciu odwracacza oddaje gałązki mięśniowe do tylnej grupy mięśni
przedramienia, oraz nerw międzykostny tylny przedramienia
gałąź powierzchowna :
przebiega na znacznej przestrzeni wzdłuż m. brachioradialis
najpierw układa się pod m. brachioradialis
potem przechodzi pod skórę przebijając powięź przeramienia między ścięgnami m.
brachioradialis i m. flexor carpi radialis
ok. 5 cm powyżej wyrostka rylcowatego kości promieniowej kieruje się ku tyłowi
i do boku, wnika pod ściegno m. brachioradialis i owija się dookoła k.
promieniowej przechodąc na stronę tylną przedramienia i zespalając się z n.
skórnym bocznym przedramienia (od n. musculocutaneus)
oddaje nerwy skórne (nn. grzbietowe palców)


� zakres zaopatrzenia :

tylna grupa mm. ramienia :
m. triceps brachii
m. łokciowy
boczna grupa mm. przedramienia :
m. brachioradaialis
m. extensor carpi radialis longus et brevis
m. odwracacz
tylna grupa mieśni przedramienia :
m. extensor digitorum
m. prostownik nadgarstka łokciowy
m. prostownik palca małego
m. odwodziciel długi kciuka
m. prostownik kciuka długi i krótki
m. prostownik wskaziciela
skóra tylnej powierzchni ramienia, przedramienia i ręki
skóra grzbietu 2, 5 palca po stronie bocznej (promieniowej)






OBRAZ KLINICZNY:

� upośledzenie prostowania przedramienia :

całkowita niemożność prostowania przy uszkodzeniu w jamie pachowej
przy uszkodzeniu na wysokosci ramienia tylko częściowe osłabienie

� upośledzone odwracanie przedramienia :

w przypadku porażenia nerwu promieniowego odwracanie przedramienia może być
wykonywane jedynie przez m. dwugłowy, który zginając w stawie łokciowym
jednocześnie odwraca przedramię

� upośledzenie czynnego prostowania ręki :

czynne prostowanie zasadniczo niemożliwe
czynność tę chory może wykonywać jedynie zastępczo zginając silnie palce
(występuje skrócenie ścięgien prostowników palców co daje częściowe
wyprostowanie ręki)

� upośledzenie prostowania w stawach śródręczno
paliczkowych :

czynne prostowanie w tych stawach jest zniesione (czynność tę można zastępczo
wykonywać t.j.w.)
prostowanie w stawach międzypaliczkowych II
V jest zachowane (czynność tę
wykonują mm. glistowate i międzykostne)

� upośledzenie ruchów kciuka :

upośledzone prostowanie w stawie śródręczno
paliczkowym i międzypaliczkowym
osłabione odwodzenie


� ręka opadająca (cepowata) :

dłoń opada ku dołowi
palce lekko zgięte
kciuk przywiedziony
w długotrwałym porażeniu n. promieniowego wskutek przykurczu porażonych mięśni
może wystąpić nadmierne wyprostowanie palców

� upośledzenie przywodzenia i odwodzenia ręki :

upośledzenie prostownika łokciowego i promieniowego nadgarstka

� nieznaczne upośledzenie zginania przedramienia :

porażenie m. brachioradialis

� zaburzenia czucia :

niekiedy nie występują wcale
najczęściej stwierdza się mały obszar całkowitego znieczulenia na powierzchni
grzbietowej ręki między I, a II kością śródręcza
okolicę tę otacza większy obszar niedoczulicy


ZESPOŁY UCISKOWE :

� zespół tunelowy nerwu promieniowego :

spowodowany jest przewlekłym uciskiem nerwu promieniowego, lub jego gałezi
głębokiej na wysokosci łokcia
łokieć tenisisty
arkady Frohseła
dokuczliwy ból tylnej powierzchni górnej części przedramienia :
nasila się przy ruchach ramienia
czucie na ręce zachowane
niedowład grupy tylnej mm. przedramienia (grupa boczna sprawna, bo gałezie do
niej odchodzą powyżej łokcia)

� choroba Wartenberga :

ucisk na gałąź powierzchowną przez włóknistą tkankę łączną rozpiętą między
ściegnami m. brachioradialis i m. flexor carpi radialis
ból grzbietowo
promieniowej powierzchni ręki
nasila się podczas pisania, chwytania, szczypania, pracy młotkiem
typowy jest ból podczas próby uchwycenia przeciwstawionego kciuka między zgięte
palce, a łokciowo zgięty nadgarstek
rzadko drętwienia i parestezje
w wywiadzie czasem uraz (upadek z podparciem, skręcenie przedramienia)
często wspóistnieje cukrzyca, lub RZS
w badaniu fizykalnym w miejscu ucisku stwierdza się objaw Tinela




ROZPOZNANIE:

�


RÓŻNICOWANIE:

�

LECZENIE:

� uszkodzenie związane z uszkodzeniem kości ramiennej :

w razie koniczności operacyjnego leczenia złamania należy dokonać inspekcji
nerwu
w pozostałych przypadkach eksploracja jest wskazana dopiero wtedy, gdy po ok. 3
miesiącach od porażenia nie ma powrotu funkcji
w razie uszkodzeń postrzałowych wiekszość przypadków kończy się
samowyleczeniem, a leczenie operacyjne podejmuje się dopiero, gdy funkcja nie
powróci w ciągu 5 miesięcy


� ucisk z zewnątrz w okolicy ramienia :

porażenie ustepuje samoistnie, choć niekiedy może to trwać wiele miesięcy


� zespół tunelowy nerwu promieniowego :

- leczenie operacyjne polegające na uwolnieniu nerwu

� choroba Wartenberga :

leczenie operacyjne
polega na uwolnieniu nerwu spomiedzy ściegien oraz na przestrzeni con. 6
8 cm
proksymalnie od tego miejsca



POWIKŁANIA:

�


ROKOWANIE:

�


PROFILAKTYKA:

�


PATRZ TEŻ:

�