Modele odpowiedzi do arkusza próbnej matury z OPERONEM
Wiedza o spo"eczeł
stwie
Poziom rozszerzony
Grudzieł
2007
Zasady przyznawania Punkty
Z
a
s
a
d
y
p
r
z
y
z
n
a
w
a
n
i
a
P
u
n
k
t
y
Zadanie Oczekiwane odpowiedzi
Z
a
d
a
n
i
e
O
c
z
e
k
i
w
a
n
e
o
d
p
o
w
i
e
d
z
i
punktów za zadanie
p
u
n
k
t
ó
w
z
a
z
a
d
a
n
i
e
1. B, E 1 punkt 2 punkty
Hipisi  Stany Zjednoczone 1 punkt
Skini  Wielka Brytania
2. 1. A, 2. C, 3. B, 4. D 1 punkt 1 punkt
3. Rasizm 1 punkt 2 punkty
1.
Na przyk"ad: Za trzy przejawy  1
2.
 niech´ç do przedstawicieli innych ras punkt
 dyskryminacja w róŻnych dziedzinach Życia
 agresja
 segregacja rasowa
4. MoŻliwe odpowiedzi: Za trzy prawid"owe 1 punkt
 zapewnienie wykonania ustaw zadania Rady Mini-
 przygotowywanie w"asnych projektów ustaw strów  1 punkt
 uchwalanie projektów budŻetu
 zapewnianie bezpieczeł
stwa zewn´trznego i we-
wn´trznego paÅ‚
stwa
 koordynowanie i kontrola pracy organów admini-
stracji rzÄ…dowej
 ochrona interesów Skarbu Pał
stwa
 zawieranie umów mi´dzynarodowych
5. Zdania prawdziwe: A, B, E, F Za cztery prawid"owe 2 punkty
Zdania fa"szywe: C, D odpowiedzi  1 punkt
Za szeĘç prawid"o-
wych odpowiedzi  2
punkty
6. Zdania prawdziwe: A, D Za cztery prawid"owe 1 punkt
Zdania fa"szywe: B, C odpowiedzi  1 punkt
7. Inicjatywa Ârodkowoeuropejska 1 punkt 2 punkty
Grupa Wyszehradzka 1 punkt
8. Ormianie 1 punkt 1 punkt
9. Na przyk"ad: Za dwie poprawne 1 punkt
 interwencja w Korei (1950 1953; groÄ™ba zaj´cia Ko- odpowiedzi  1 punkt
rei Po"udniowej przez si"y komunistyczne)
 interwencja w Kongo (1960 1994; niebezpieczeł
-
stwo wybuchu wojny domowej i rozpadu kraju)
 Cypr (od 1964; konflikt mi´dzy cypryjskimi Grekami
i Turkami)
 by"a Jugos"awia (1992 1995; wybuch wojny w Jugo-
s"awii)
10. anomia (ewentualnie: chaos normatywny, dezinte- 1 punkt 1 punkt
gracja kultury normatywnej)
www. operon. pl
1
Wiedza o spo"eczeł
stwie. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Zasady przyznawania Punkty
Z
a
s
a
d
y
p
r
z
y
z
n
a
w
a
n
i
a
P
u
n
k
t
y
Zadanie Oczekiwane odpowiedzi
Z
a
d
a
n
i
e
O
c
z
e
k
i
w
a
n
e
o
d
p
o
w
i
e
d
z
i
punktów za zadanie
p
u
n
k
t
ó
w
z
a
z
a
d
a
n
i
e
11. Na przyk"ad: 1 punkt 1 punkt
 nieusuwalnoĘç ze stanowiska s´dziego
 doÅ»ywotnoĘç urz´du
 immunitet s´dziowski
12. Konstytucja zakazuje dzia"ania partii: 1 punkt 1 punkt
 które odwo"ujÄ… si´ w programach do totalitarnych
(faszystowskich, komunistycznych) metod i praktyk
 których programy szerzÄ… nienawiĘç rasowÄ… i naro-
dowoĘciową, dopuszczają stosowanie przemocy
w celu zdobycia w"adzy
 które są oparte na tajnych strukturach i niejawnym
cz"onkostwie
13. 1. C, 2. E, 3. B, 4. D, 5. A 1 punkt 1 punkt
14. globalizacja 1 punkt 1 punkt
15. A. anarchizm 1 punkt 2 punkty
B. liberalizm 1 punkt
16. 1. PrzyczynÄ… jest przyrodzona nierównoĘç ludzi. 1 punkt 2 punkty
MoÅ»na teÅ» uznaç odpowiedÄ™:
W"adza ludu jest z"udzeniem  prawdziwÄ… w"adz´
sprawujÄ… inne si"y.
2.
Mussolini podwaŻa zasady: 1 punkt
 suwerennoĘci narodu (ludu)
 woli wi´kszoĘci (rzÄ…dów wi´kszoĘci)
17. Polacy, którzy uczestniczą w wyborach, uwaŻają, Że 1 punkt 1 punkt
majÄ… wi´kszy wp"yw na to, co si´ dzieje w paÅ‚
stwie,
niŻ ci, którzy w wyborach nie uczestniczą.
18.  ma"e poczucie odpowiedzialnoĘci 1 punkt 1 punkt
 postawy roszczeniowe
 lekcewaŻenie prawa
 prywata
 brak silnej woli i konsekwencji
19. 1. Ârodki materialne zaproponowane w Anglii: grzywna, 1 punkt 3 punkty
nagrody rzeczowe, pieniÄ…dze
2. Kontrargumenty: 1 punkt
 nieg"osujÄ…cych nie moÅ»na traktowaç jak przest´p-
ców
 komercjalizacja wyborów
 g"osowanie to prawo
 obciąŻenie budŻetu
3. Argumenty: 1 punkt
 przekora
 uwarunkowany historycznie brak szacunku do w"adzy
 niech´ç do polityki
 przymus wyborczy móg"by sk"aniaç ludzi do g"oso-
wania na partie protestu, populistyczne
1.
20. Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL) 1 punkt 2 punkty
2.
Najbardziej bezstronna  Polsat 1 punkt
Najbardziej sprzyjajÄ…ca w"adzy  TVP
www. operon. pl
2
Wiedza o spo"eczeł
stwie. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Zasady przyznawania Punkty
Z
a
s
a
d
y
p
r
z
y
z
n
a
w
a
n
i
a
P
u
n
k
t
y
Zadanie Oczekiwane odpowiedzi
Z
a
d
a
n
i
e
O
c
z
e
k
i
w
a
n
e
o
d
p
o
w
i
e
d
z
i
punktów za zadanie
p
u
n
k
t
ó
w
z
a
z
a
d
a
n
i
e
21. Stosunek negatywny Za okreĘlenie stosunku 1 punkt
Przyk"adowe przyczyny: niewype"nianie obietnic wy- Polaków do parlamen-
borczych, konflikty partyjne, korupcja tu i podanie dwóch
przyczyn  1 punkt
22. Temat I Za kaŻdą poprawną 20 punktów
odpowiedÄ™  1 punkt
A. Zdający podaje i charakteryzuje przyk"ady zagroŻeł
(w sumie maksymal-
dla demokracji: nie 7 punktów)
 niska frekwencja wyborcza
 demagogia
 populizm
 brak zainteresowania dla spraw publicznych
 oboj´tnoĘç wobec spraw ogó"u
 przekonanie o braku wp"ywu na sytuacj´ w kraju
 skomplikowane procedury (ordynacja wyborcza)
 ma"a wiedza obywateli na temat zasad funkcjono-
wania pał
stwa demokratycznego
 alienacja w"adzy
 korupcja
 nepotyzm
B. Zdający opisuje dwie przyczyny s"aboĘci systemu 0 6 punktów
demokratycznego w Polsce:
 brak doĘwiadczeł
demokratycznych w przesz"oĘci
 niestabilnoĘç gospodarki i duÅ»e róŻnice w docho-
dach
C. Zdający wykorzystuje materia"y ęród"owe. 0 4 punkty
D. Praca jest spójna kompozycyjnie. 0 1 punkt
E. ZdajÄ…cy stosuje w"aĘciwÄ… terminologi´. Pos"uguje 0 2 punkty
si´ poprawnym stylem, prawid"owo stosuje inter-
punkcj´ i ortografi´.
Temat II
A. ZdajÄ…cy wyjaĘnia poj´cie demokracji poĘredniej. 0 2 punkty
B. Zdający podaje i omawia zalety i wady demokracji 0 12 punktów
poĘredniej. Za kaŻdą prawid"owo
wymienioną i omówio-
Przyk"adowe zalety: nÄ… cech´  0 2 punkty
 wolnoĘç wyboru
 pluralizm
 rzÄ…dy prawa
 ochrona praw mniejszoĘci
 trójpodzia" w"adzy
Przyk"adowe wady:
 decyduje wi´kszoĘç
 nie wszyscy g"osujÄ…
 wybieranie ludzi niekompetentnych
 kierowanie si´ wyglÄ…dem a nie programem
C. Zdający wykorzystuje materia"y ęród"owe. 0 4 punkty
D. Praca jest spójna kompozycyjnie. 0 1 punkt
E. ZdajÄ…cy stosuje w"aĘciwÄ… terminologi´. Pos"uguje 0 1 punkt
si´ poprawnym stylem, prawid"owo stosuje inter-
punkcj´ i ortografi´.
www. operon. pl
3