PODSTAWY PRAWA CYWILNEGO

Wykład + ćwiczenia

I Stosunek cywilnoprawny:

a) Podmioty

- osoby fizyczne

- osoby prawne

- jednostki organizacyjne (art. 33

1

kc)

b) przedmiot

c) treść

1) PODMIOTY

A) OSOBY FIZYCZNE – wszyscy ludzie. Człowiek, który posiada:

a) Zdolność prawną – możność bycia podmiotem praw i obowiązków ze strony prawa – możność ta ma
charakter abstrakcyjny, nie może być niczym ograniczona.*Za jej początek uznaje się pierwszy oddech,
natomiast końcem zdolności prawnej jest śmierć (ustanie pnia mózgu).

*Nasciturus, czyli dziecko poczęte, nienarodzone ma zdolność warunkową. Warunkiem jest, że
urodzi się żywe (domniemanie żywego urodzenia). Nasciturus może być spadkobiercą, może być
uznane jego ojcowstwo, matka może również domagać się odszkodowania za szkody prenatalne).
Jeżeli jednak jedynym spadkobiercą jest nienarodzone dziecko, które urodzi się martwe – stosuje
się dziedziczenie ustawowe.

b) zdolność do czynności prawnych – zdolność nabywania praw i obowiązków w drodze czynności
prawnej.

** wyjątkiem jest zawarcie małżeństwa przez kobietę po 16 roku życia. Ma wtedy pełną zdolność do
czynności prawnych, nie jest jednak pełnoletnia. Po ewentualnym rozwodzie nie traci ona pełnej
zdolności do czynności prawnych.

Dzieci do 13 roku życia mogą dokonywać tylko drobnych czynności codziennego życia, które nie pociągają
za sobą rażącego pokrzywdzenia osoby niezdolnej do czynności prawnych. Inna czynność jest nieważna
(art 14 kc).

Osoba, która ukończyła 13 rok życia może zawierać umowy dotyczące bieżącego, codzienne życia,
natomiast potrzebuje zgody przedstawiciela ustawowego np. do zawarcia umowy np kupna samochodu

ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH

WIEK/STOPIEŃ UBEZWŁASNOWOLNIENIA

Brak zdolności do czynności prawnych

Dzieci do 13 roku życia, osoby całkowicie

ubezwłasnowolnione

Częściowa zdolność do czynności prawnych

Osoby od 13-18 roku życia**, osoby

częściowo ubezwłasnowolnione

Pełna zdolność do czynności prawnych

Osoby od 18 roku życia, brak

ubezwłasnowolnienia

(art 18kc) lub może potwierdzić ją sama po ukończeniu 18 roku życia. Może swobodnie dysponować
swoim majątkiem. Brak jest tutaj jednak możności sporządzenia testamentu bądź uznania ojcowstwa.

UZNANIE ZA ZMARŁEGO – OSOBA FIZYCZNA – sądowe stwierdzenie zgonu (niewątpliwy zgon, ale z
różnych przyczyn nie doszło do wystawienia aktu zgonu). 10 lat po zaginięciu można uznać osobę za
zmarłą. Liczy się to od końca roku kalendarzowego, w którym jeszcze było wiadomo, że osoba ta żyje.
Inaczej w przypadku dzieci, osób starszych, osób uczestniczących w katastrofie samolotu lub okrętu (art
29-31 kc)

UBEZWŁASNOWOLNIENIE:

a) Pełne (art 13kc) – są to osoby, które nie mają zdolności do czynności prawnych. Powodem pełnego
ubezwłasnowolnienia może być choroba psychiczna, narkomania, pijaństwo. Osoba ta musi skończyć 13
rok życia.

b) Częściowe (art 16kc) – osoba pełnoletnia, ubezwłasnowolniona częściowo z powodów wyżej
wymienionych. Jest tylko częściowo zdolna do czynności prawnych, dlatego potrzebna jej pomoc w
prowadzeniu postępowania.

OSOBA FIZYCZNA posiada imię i nazwisko, oraz dane osobowe, które są chronione przez ustawę o
ochronie danych osobowych. Ma określoną płeć, wiek, stan rodzinny, cywilny, miejsce zamieszkania* (art
20kc), dobra osobiste (art 23-24 kc) np. zdrowie, wolność, pseudonim, nazwisko**, wizerunek.

*Miejsce zamieszkania dziecka jest tam, gdzie mieszka jego rodzic u którego stale przebywa. Miejsce
zamieszkania może wyznaczyć Sąd Opiekuńczy.

** Jednak nie możemy zakazać prowadzenia działaności gospodarczej pod naszym nazwiskiem jeśli ktoś
nazywa się tak samo (przykład: Sex Shop Roberta Kubicy).

Dobra osobiste (art 23 kc) tworzą katalog otwarty – ustawodawca pozwala nam go rozszerzyć.

ŚRODKI OCHRONY DÓBR OSOBISTYCH:
a) niemajątkowe (art 189 kpc – powództwo o ustalenie
- zaniechanie
- usunięcie skutków naruszenia (art 24 kc)
b) majątkowe
- zadośćuczynienie
- zapłata na wskazany cel społeczny (art 24 § 1)
- odszkodowanie (art 24 § 2)

BEZPRAWNOŚĆ (art 24) – domniemanie bezprawności.
Przesłanki uchylające bezprawność:
- zgoda
-wykonywanie prawa podmiotowego
- działanie zgodne z przepisami

KONSUMENT (art 22

1

kc) osoba fizyczna, która dokonuje czynności prawnych z przedsiębiorcą. Jest to

czynność jednostronnie profesjonalna.

PRZEDSIĘBIORCA – osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna(art 33

1

kc) prowadząca we

własnym zakresie działaność gospodarczą lub zawodową. To podmiot prowadzący działaność gospodarczą
lub zawodową).

FIRMA to oznaczenie przedsiębiorcy. Firmę ujawnia się we właściwym rejestrze chyba, że przepis
szczególny mówi inaczej (zgoda jawności firmy). Jeden przedsiębiorca = jedna firma (zasada jedności;
zasada wyłączności; zasada prawdziwości firmy; zasada ciągłości firmy).

Kommorienci – osoby, które zginęły jednocześnie podczas grożącego im wspólnie niebezpieczeństwa. Są
uznawane przez prawo za zmarłe w tym samym czasie.

B)

OSOBA PRAWNA

OSOBY PRAWNE – jednostki tworzone przez ludzi, które zostały dopuszczone do obrotu. W świetle prawa
polskiego tylko te jednostki są osobami prawnymi, które zostały za nie uznane przez prawodawcę. Na
mocy kodeksu cywilnego tylko Skarb Państwa uzyskuje osobowość prawną, reszta jednostek uzyskuje
osobowość prawną z chwilą wpisu w rejestrze.

UŁOMNE OSOBY PRAWNE
a) niepełne osoby prawne
b) ustawowe osoby prawne
c) jednostki organizacyjne art 33

1

kc

- osobowe spółki prawa handlowego (jawna, komandytowa, komandytowo-akcyjna, partnerska)
- stowarzyszenia zwykłe (te, które nie są zarejestrowane)
- wspólnoty mieszkaniowe

W momencie, gdy jednostka organizacyjna staje się niewypłacalna, odpowiedzialność ponoszą jej
członkowie.

NIEPEŁNA OSOBA PRAWNA (art 33 kc) – jednostka, która ma zdolność prawną, ale brak jej osobowości
prawnej (przepisu, który uznaje je za osoby prawne nie ma) np. wspolnota mieszkaniowa.

Tworzenie osób prawnych:
- system aktów organów państwa – wymagane jest wydanie odpowiedniego aktu przez organ państwowy
- system koncesyjny – osoby fizyczne muszą uzyskać koncezję, zezwolenie
- system normatywny – muszą zostać wpisane w rejest

Osoby prawne można dzielić na różne rodzaje:

a)Typu zakładowego (fundacje) – dużo zależy od fundatora, który przekazując swój majątek ma
wpływ na działanie fundacji
b) typu korporacyjnego (stowarzyszenie) – o stowarzyszeniu decydują członkowie
c) państwowe (Skarb Państwa) działa w sferze:
- imperium – my się podporządkowujemy
- dominium – jest naszym partnerem

RZEKOMY ORGAN PRAWNY (art 39 kc) nie jest organem, przekracza kompetencje, nie jest osobą
prawną.

TEORIA ORGANÓW OSOBY PRAWNEJ – przepis określające osobę prawną, określają też jej organy. Aby
organy zostały przypisane do jakiejś osoby prawnej muszą być spełnione różne przesłanki.
- Jan Kowalski może uznać dziecko jako osoba fizyczna, nie jako osoba prawna.
- jeżeli osoba prawna ulega likwidacji, majątek zostaje podzielony. Nie może być spadkodawcą, ale może
być spadkobiercą (np. fundacja)
- osoba fizyczna będąca organem musi tym organem rzeczywiście być
- dokonując czynności musi występować jako organ
- stroną umowy jest osoba prawna, osoba fizyczna jest ORGANEM osoby prawnej
- przekroczenie uprawnień przez rzekomy organ (art 39 kc)
- osoba prawna ma siedzibę
- jeżeli osoba prawna nie może prowadzić samodzielnie swoich spraw, sąd ustanawia kuratora

USTANIE OSÓB PRAWNYCH:
a) ustawodawca znosi podmioty (ustanie poprzez wydanie aktu organu państwa)
b) okoliczności obiektywne (np. ktoś zakłada spółkę tylko na 5 lat)
c) podjęcie uchwały o rozwiązanie (nie chcemy prowadzić już np. fundacji)
d) upadłość (likwidacja), niewypłacalność

2) PRZEDMIOT CZYNNOŚCI PRAWNYCH

I. Rzeczy – przedmioty materialne:
a) ruchome (ruchomości)
b) nieruchome
- grunty (nieruchomości gruntowe) – części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot
własności (art 46 §1 kc) oraz przestrzeń znajdująca się nad i pod jego powierzchnią (art 143 kc). Grunty
dzielimy na rolne (wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie) i nierolne.
- budynki (nieruchomości budynkowe) – budynki trwale z gruntem związane, stanowią odrębny od gruntu
przedmiot własności (art 46

§1kc)

- części budynków (nieruchomości lokalowe) – wyjątkowo części budynków trwale związane z gruntem
mają charakter samodzielnych nieruchomości, gdy na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od
gruntu lub budynku przedmiot własności.

Księgi wieczyste – wskazują, jakie powierzchnie ziemi, budynków lub ich części są odrębnymi
nieruchomościami.

Oznaczone co do gatunku i co do tożsamości (art. 155 kc):
- rzeczy oznaczone co do gatunku – określane są według cech rodzajowych np. samochód osobowy
- rzeczy oznaczone co do tożsamości – odnoszą się do indywidualnie wskazanego przedmiotu

Części składowe i przynależności:
a) części składowe rzeczy (art 47 kc) – nie mogą być odrębnymi przedmiotami praw rzeczowych.
Połączenie musi mieć charakter trwały.
Np. nieruchomości – części składowe to np. budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane,
drzewa, inne rośliny
Ruchomości – silnik w samochodzie, półka w szafie.
b) przynależności (art 51 kc). Muszą być spełnione cechy:
- właścicielem rzeczy głównej i przynależności jest ta sama osoba
- przynależność jest potrzebna do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem
- przynależność jest z rzeczą główną w faktycznym i stałym związku

Pożytki – dochody z rzeczy lub z prawa (art 53, 54 kc)

ORGAN OSOBY PRAWNEJ

PRZEDSTAWICIEL OSOBY PRAWNEJ

Jest obligatoryjny (art 38 kc) musi istnieć

Art 42 kc – jeśli osoba prawna nie ma organów,

powołuje się kuratora

Jest fakultatywny, może ale nie musi istnieć

Działa na podstawie uprawnień, które wynikają z

ustawy lub statusu

Działa na podstawie umocowania przez organ

Jest częścią struktury organu

Niezależny podmiot (może działać na innych

polach, jest niezwiązany)

Działania organu wywołują skutki dla osoby

prawnej (art 39 kc + art 103 kc)

Bez osoby prawnej może funkcjonować (art 103 kc

– rzekomy pełnomocnik)

- naturalne rzeczy – płody i inne odłączone od niej części składowe, jakie według zasad prawidłowej
gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy np. zboże zbierane z pola, owoce zerwane z drzewa
- cywilne rzeczy - dochody, jakie rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego w postaci pieniężnej
lub niepieniężnej np. gdy A wydzierżawi grunt B, to czynsz, jaki B płaci A jest pożytkiem cywilnym
wydzierżawionego gruntu.
- prawa – dochody, które przynosi prawo np. wierzytelność pieniężna, w związku z czym pożytkami będą
odsetki

Reguły uprawnień do pobierania pożytków:
a) art 55

§1 kc – uprawnionemu do pobierania pożytków przypadają pożytki naturalne, które faktycznie

zostały odłączone od rzeczy w czasie trwania tego uprawnienia oraz pożytki cywilne. To uprawnienie
przysługuje w stosunku do jego trwania, a więc niezależnie od tego czy zostały pobrane .
b) art 55 §2 kc – uprawniony do pobierania pożytków poczynił nakłady w celu uzyskania pożytków, które
przepadły innej osobie, to należy mu się od niej wynagrodzenie za te nakłady.

II. Inne niż rzeczy – przedmioty materialne nie będące rzeczami:
- ciecze i gazy
- kopaliny
- zwierzęta w stanie wolnym

III. Przedmioty niematerialne – nie posiadają postaci materii w sensie fizykalnym.
- energia
- dobra intelektualne np. utwory literackie, artystyczne, naukowe itp. – same przez się nie mają postaci
materialnej
- pieniądze
- papiery wartościowe

Przedsiębiorstwo – zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do
prowadzenia działalności gospodarczej np. lokalizacja, stała klientela, dobra renoma.

Gospodarstwo rolne – grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami
i inwenatrzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami
związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Są to nie tylko nieruchomości gruntowe, ale także
prawa związane z jego prowadzeniem.

Ze względu na szczególne warunki produkcji rolnej i funkcję społeczną gospodarstw rolnych,

traktuje się ją odrębnie, aczkolwiek zalicza się do przedsiębiorstwa. Nie można zbyć gospodarstwa
rolnego jedną czynnością prawną, ale przedmiotem zbycia są poszczególne nieruchomości, na których
gospodarstwo rolne zostało zorganizowane.

Zbycie przedsiębiorstwa (art 75

1

kc)

Jest to czynność kazualna tj. Sprzedaż, darowizna przedsiębiorstwa, przeniesienie go celem
zaspokojenia wierzyciela. Umowa obejmuje jeden przedmiot, jakim jest przedsiębiorstwo zbywane
jedną czynnością prawną. Przeniesienie praw podmiotowych do poszczególnych składników
przedsiębiorstwa objętych jego strukturą. Zbycie dokonane powinno być w formie pisemnej z podpisem
notarialnie poświadczonym. Forma ta została zatrzeżona sankcją nieważności. Dokonanie takiej
czynności powinno być wpisane do odpowiedniego rejestru.

Odpowiedzialność za długi związane z prowadzeniem zbytego przedsiębiorstwa (art 55

4

kc)

a) w skład przedsiębiorstwa wchodzą zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem
przedsiębiorstwa. Oznacza to, że sama umowa o zbycie przedsiębiorstwa nie powoduje przejęcia długów
związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, ponieważ nie są one składnikami przedsiębiorstwa
b) przedsiębiorstwo wiąże solidarna odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa
rolnego. Nabywca jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązanie związane z
prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, chyba, że w chwili nabycia nie wiedział o
tych zobowiązaniach – kumultatywne przystąpienie do długu.

Majątek i mienie.
Majątek.
- znaczenie węższe – ogół aktywów majątkowych przysługujących określonemu podmiotowi. Na aktywa
składają się majątkowe prawa podmiotowe i chronione prawnie korzystne sytuacje faktyczne np.
posiadanie
- znaczenie szersze ogół aktywów, ale także i pasywów (ciążących na podmiocie obowiązków) danego
podmiotu.
a) sukcesja uniwersalna – wiąże się z przejęciem długów i prowadzi do wstąpienia następcy w całą
sytuację prawno-majątkową poprzednika w razie zgaśnięcia podmiotu prawnego. Np. w razie śmierci i
przybiera postać dziedziczenia
b) zarząd – uregulowanie zarządu całym majątkiem osób prawnych, wyznaczony przepisami prawa i
statutem
c) odpowiedzialność za zobowiązanie z reguły obejmuje cały majątek danej osoby, niekiedy jest jednak
wydzielony tylko do pewnych mas majątkowych
d) surogacja – w sytuacji, gdy ktoś oprócz majątku ogólnego posiada jakiś majątek odrębny pojawia się
wątpliwość, do jakiego majątku ma należeć przedmiot, który osoba uzyskała w zamian za inny przedmiot
z majątku odrębnego.
Prawo nabyte w zamian za jakieś pinne prawo pochodzące z majątku odrębnego, wchodzi w miejsce tego
ostatniego.

Mienie (art 44 kc) – własność i inne prawa majątkowe. Ma to samo znaczenie co „prawo majątkowe”, ale
różni się tym, że:
- zawsze odnosi się do aktywów (praw podmiotowych), a nigdy do obowiązków
- używane jest bez relatywizacji do oznaczone osoby, tzn. można mówić o różnych jego rodzajach, bez
przynależności do oreślonej osoby.

3) CZYNNOŚCI PRAWNE

CZYNNOŚĆ PRAWNA to stan faktyczny, który zawiera conajmniej jedno oświadczenie woli (art 60kc) oraz
niejednokrotnie także inne elementy zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku
cywilno-prawnego z którym to stanem ustawa wiąże skutki prawne nie tylko wyrażone w oświadczeniu
woli, lecz także oświadczeniem tym nie objęte a wynikające z ustawy, zasad współżycia społecznego lub
ustalonych zwyczajów. Oświadczenie woli może być niewerbalne.

Przesłanki ważności czynności prawnej:
a) zdolność
b) forma – wymagania ustawowe dotyczące formy czynności prawnej
c) brak wad oświadczenia woli
d) wymagania co do treści czynności prawnej – czy zgodne z prawem, z zasadami współżycia społecznego
itp.

OŚWIADCZENIE WOLI (art 60 kc) – to takie zachowanie się człowieka, które wyraża w sposób dostateczny
zamiar wywołania skutku prawnego w postaci ustanowienia, zmiany, zniesienia stosunku prawnego.
Art 61 kc
- teoria oświadczenia
- teoria wysłania
- teoria doręczenia
- teoria zapoznania

Art 64 kc – orzeczenie sądu może zastępować oświadczenie woli, obejmuje wszystkie formy.

Forma oświadczenia woli możę wynikać:
- z ustawy
- z porozumienia stron

Formy oświadczenia woli:
a) art 63 kc – zasada swobody formy
b) forma pisemna zwykła np. testament holograficzny
Osoby niemogące pisać lecz mogące czytać (półanalfabeci) mogą zamiast podpisu uczynić na dokumencie
tuszowy odcisk palca, a obok tego podpisu inna osoba wypisze jej imię i nazwisko umieszczając swój
podpis, lub może podpisać się inna osoba, a jej podpis będzie poświadczony na przykład przez
notariusza, wójta, strarostę z zaznaczeniem, że podpis ten został złożony na życzenie tej osoby.
Osoba nie mogąca czytać natomiast powinna posłużyć się formą aktu notarialnego.
c) formy pisemne kwalifikowane:
- forma pisemna z poświadczeniem daty (z datą pewną) art. 81 kc
- forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym (notariusz zamieszcza na dokumencie klauzulę
potwierdzającą własnoręczność – pieczęć)
- forma aktu notarialnego – notariusz spisuje treść podawanych mu do wiadomości oświadczeń stron,
współuczestniczących w redagowaniu dokumentu, a następnie odczytuje go stronom i wraz z nimi
podpisuje. Oryginały aktu zostają w biurze notarialnym, strony uzyskują jedynie wypisy.
- forma elektroniczna - oświadczenie woli złożone w postaci elektroniecznej opatrzone bezpiecznym
podpisem elektronicznym, weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu jest równoznaczne
oświadczeniu woli złożonego w formie pisemnej.

Rygor skutków prawnych (skutki niezachowania formy):
- rygor nieważności - nieważność czynności prawnej w przypadku, gdy forma jest zatrzeżona (ad
solemitatem)
- niewystąpienie skutku zamierzonego przez strony (ad eventum)
- utrudnienia dowodowe – ograniczenie korzystania w razie sporu z przesłuchania stron i świadków –
dotyczy tylko formy pisemnej zwykłej (ad probationem)

WYKŁADNIA OŚWIADCZEŃ WOLI (art 65 § 1) – uzgadniamy okoliczności i zgodność z zasadami współżycia
społecznego i ustalonymi zwyczajami

WYKŁADNIA UMÓW (Art 65 § 2) – zgodny zamiar stron i cel umowy jest istotniejszy niż dosłowne
brzmienie umowy.

Postacie czynności prawnej:
1) Ze względu na strony, ilość podmiotów:
a) jednostronne - do ich dokonania wystarczy jednostronne oświadczenie woli np. sporządzenie
testamtentu, przyrzeczenie publiczne.
b) dwustronne – czynność, do której dokonania potrzeba oświadczenia woli conajmniej 2 stron np.
umowa
c) wielostronne np. spółki
d) uchwały – czynność, do której dokonania wymagana jest zgoda większości

2) Ze względu na elementy:
a) konsensualne – stanowią regułę. Do ich dokonania wystarczy tylko oświadczenie woli stron.
b) realne – oprócz oświadczenia woli stron wymagane jest jeszcze wydanie rzeczy. Np. przechowanie,
użyczenie, zadatek, przewóz towarów, zastaw.

3) Ze względu na to kiedy mają nastąpić skutki prawne:
a) intervivos – między żyjącymi
b) mortis causa – na wypadek śmierci (np. testament)

4) Czynności:
a) zobowiązujące – jedna ze stron (dłużnik) zobowiązuje się do wypełnienia obowiązku na rzecz
wierzyciela
b) rozporządzające – czynności przez które następuje przeniesienie, zniesienie, zmianę, obciążenie
prawa podmiotowego
c) o podwójnym skutku – jedna czynność wywołuje dwojakiego rodzaju skutki, zobowiązanie do
rozporządzenia i rozporządzenie (art 151 kc)
d) przysparzające – czynności, które realizują dla osoby dokonującej czynności korzystne zmiany
majątkowe.
- kazualne (przyczynowe) – przyczyna przysporzenia ma wpływ na ważność czynności prawnej.
Rodzaje kauz:
causa obligandi – przysporzenie następuje w zamian za nabycie własności lub innego prawa majątkowego
(np. umowa kupna-sprzedaży)
causa solvendi – przysporzenie następuje w celu zwolnienia się z zobowiązania (spłata długu)
causa donandi – przysporzenie następuje nieodpłatnie (umowa darowizny)
causa cavendi – causa zabezpieczająca (np. zabezpieczenie kredytowe – bank udziela kredytu i stawia
warunki np, że samochód, na który wzięliśmy kredyt należy ubezpieczyć – gdyby został on skradziony,
roszczenia może mieć bank)
- abstrakcyjne (oderwane) – przyczyna przysporzenia nie ma wpływu na ważność czynności prawnej (np.
weksle)*.

*W czynności wekslowej można kwestionować ważność tylko w przypadku braków formalnych.

Ze względu na odpłatność:
- odpłatne
- nieodpłatne

Czynności powiernicze (fiducjarne) – łączą ze sobą dwa elementy:
a) przeniesienie przez powierzającego na powiernika jakiegoś prawa, powiernik może z niego korzystać
względem osób trzecich w pełnym zakresie wyznaczonym treścią tego prawa
b) zobowiązanie powiernika wobec powierzającego, że będzie z tego prawa korzystał w ograniczonym
zakresie, wskazanym treścią umowy powierniczej – w szczególności, że w określonej sytuacji przeniesie
to prawo spowrotem na powiernika.
Jeśli powiernik niezgodnie z umową powierniczą przeniesie nabyte prawo na osobę trzecią, prawo to
nabywa osoba trzecia, a powiernik odpowiada tylko wobec powierzającego za niewykonanie swojego
zobowiązania np. przywłaszczenie na zabezpieczenie.

WADY OŚWIADCZENIA WOLI – sytuacje, gdy problem pojawia się w momencie oświadczenia woli.

PROWADZĄCE DO BEZWZGLĘDNEJ NIEWAŻNOŚCI

Jest to stwierdzenie, że oświadczenie woli od

początku było nieważne

PROWADZĄCE DO WZGLĘDNEJ NIEWAŻNOŚCI

Unieważnienie czynności prawnej, czyIi uchylenie

od skutków prawnych oświadczenia woli

BRAK ŚWIADOMOŚCI LUB SWOBODY (art. 82 kc)

Przykłady: bycie pod wpływem narkotyków, w

stanie upojenia alkoholowego, w wysokiej

gorączce, choroba psychiczna, kiedy ktoś

manipuluje ręką podpisującego np. umowę

BŁĄD (art. 84 kc) – musi być istotny, czyli odnosić

się do treści.

Przykład: Sprzedający jest pewny, że sprzedaje

oryginalny obraz, osoba kupująca dopiero później

orientuje się, że to kopia.

UCHYLENIE SIĘ OD SKUTKÓW OŚWIADCZENIA ZŁOŻONEGO POD WPŁYWEM BŁĘDU LUB GROŹBY (art 88
kc)
- uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem
błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.
Uprawnienie do uchylenia się wygasa:
a) w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia (podstęp też jest błędem)
b) w razie groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał.

POZORNOŚĆ (art. 83 kc)

a) POZORNOŚĆ ZWYKŁA - dwie osoby „umawiają

się”, że czynność prawna przez nie dokonana nie

wywoła skutków prawnych

Przykład: Dłużnik nie chcący sprzedać

nieruchomości, aby spłacić dług pozornie

sprzedaje ten majątek komuś innemu. Wierzyciel

musi dowieźć, że czynność ta była pozorna

b) POZORNOŚĆ KWALIFIKOWANA - strony mogą

chcieć ukryć jakąś czynność prawną za pomocą

innej czynności prawnej.

Przykład: Strony pozorują sprzedaż by ukryć

darowiznę/

CZYNNOŚĆ UKRYTA ( dyssymulowana) nie musi

być nieważna. Jej ważność ocenia się według jej

właściwości (zdolność, treść, forma itd)

PODSTĘP (art 86 kc) – jest to kwalifikowana forma

błędu, nie musi się on odnosić do treści.

Nie tylko kontrahent może wprowadzić w błąd, ale

także osoba trzecia.

Przykład: Urzędnik mający obowiązek podać do

wiadomości publicznej o aukcji mienia

komorniczego, a jest osobiście zainteresowany

zakupem – nie podaje do wiadomości publicznej.

GROŹBA (art 87 kc) – zapowiedź wyrządzenia

komuś jakiegoś zła, w razie, gdyby nie dokonał on

żądanej czynności prawnej. Osoba zagrożona

znajduje się w sytuacji przymusowej – przymus

psychiczny.

Musi być bezprawna (poważna)