Zidentyfikowanie  składnika  diety,  który  może  chronić  przed  powstaniem  raka  i  chorób układu krążenia 

jest  bardzo  atrakcyjną  ideą.  Niektórzy  postulują,  że  za  taką  substancję  może  być  uznany  sprzężony 

kwas  linolowy  (po  angielsku  conjugated  linoleic  acid ­  CLA).  Jednak  dostępne  dane  na  temat  tego 

związku, chociaż zachęcające, są ciągle dalekie od rozstrzygnięć.  

  
Sprzężony  kwas  linolowy  jest  naturalnym  składnikiem  pokarmów  zwierzę cych.  Powstaje  z  kwasu  linolowego.  Jest  obecny  w  tłuszczu 
mleka krowiego, produktach mlecznych oraz mię sie pochodzą cym od zwierzą t przeżuwają cych. Ostatnio wzrasta zainteresowanie tym 
zwią zkiem  chemicznym,  ponieważ  (głównie  na  podstawie  badań  prowadzonych  na  zwierzę tach)  przypisuje  się   mu  istotne  działania 
biologiczne  potencjalnie  korzystne  dla  zdrowia.  Ponieważ  aktualne  zalecenia  dietetyczne  mówią   o  ograniczaniu  spożycia  tłuszczów 
zwierzę cych,  powstaje  pytanie,  w  jaki  sposób to zalecenie wpływa na ograniczenie spożycia sprzężonego kwasu linolowego i jakie ma 
znaczenia dla zdrowia.  
  
Prowadzone  są  rozległe badania nad wpływem sprzężonego kwasu linolowego na choroby nowotworowe, choroby serca, cukrzycę  oraz 
utrzymywanie należnej masy ciała. Jednak na ich podstawie nie można dotychczas wycią gać jednoznacznych wniosków.  
  

Ochrona przed chorobą nowotworową

 

 
Pierwsze  prace  prowadzone  na  modelu  zwierzę cym  wykazywały,  że  sprzężony  kwas  linolowy  może  hamować  powstawanie  i  rozwój 
raka.  Niektóre  nowsze  badania  (prowadzone  na  zwierzę tach  lub  hodowlach  tkankowych)  potwierdzają ,  że   m o że  on  chronić  przed 
niektórymi  chorobami  nowotworowymi.  Najwię cej  danych  dotyczy  wpływu  sprzężonego  kwasu  linolowego  na  powstawanie  raka  piersi, 
skóry,  jelita  grubego  i  pierwotnego  raka  wą troby.  Prace  dotyczą ce  ludzi  są   dotychczas  nieliczne.  Udowodniono, że wysokie spożycie 
sprzężonego  kwasu  linolowego,  wysokie  spożycie serów i wysokie stężenie sprzężonego kwasu linolowego w surowicy krwi wiąże się  z 
obniżonym  ryzykiem  zachorowania  na  raka  piersi.  Te  wyniki  są  obiecują ce. Należy jednak zauważyć, że nie udowodniono dotychczas 
zależności  przyczynowej  mię dzy  spożyciem  sprzężonego  kwasu  linolowego  a  nowotworami.  Dlatego  niezbę dne jest przeprowadzenie 
dalszych prac dotyczą cych tego problemu.  
  

Choroby układu krążenia

 

 
Jednym  z  najważniejszych  czynników  ryzyka  choroby  niedokrwiennej  serca  jest  wysokie  stężenie  zwią zków  tłuszczowych  w  surowicy 
krwi,  w  tym  zwłaszcza cholesterolu LDL ("złego" cholesterolu). Przypuszczenie, iż sprzężony kwas linolowy wpływa korzystnie na lipidy 
surowicy  krwi  oraz  tempo  procesów  miażdżycowych  znalazło  potwierdzenie  w  wynikach  kilku  prac  prowadzonych  na  zwierzę tach. 
Jednak dane dotyczą ce ludzi są  bardzo ograniczone i na ich podstawie nie można wycią gać jednoznacznych wniosków.  
  

Cukrzyca

 

 
Czę stość  wystę powania cukrzycy typu II (najczęściej skojarzonej z nadwagą ) w Europie dramatycznie rośnie. Sprzężony kwas linolowy 
m o że  posiadać  zdolność  do  normalizacji  metabolizmu  glukozy.  Istnieją ce  dane  na  ten  temat  są   zachę cają ce,  jednak  powinny  być 
podję te dalsze prace w tym zakresie.  
  

Skład ciała

 

 
Badania  prowadzone  na  młodych  myszach  wykazały,  że  sprzężony  kwas  linolowy  wpływa  na  metabolizm  pobudzają c  podstawową  
przemianę   materii,  zwię kszają c  masę   mięśniową   i  zmniejszają c  ilość  tłuszczu  w  organizmie.  Jak  dotychczas  tych  spostrzeże ń  nie 
potwierdzono u ludzi. Wymaga to przeprowadzenia nastę pnych wielu badań.  

  

Źródła sprzężonego kwasu linolowego 

 
Sprzężony  kwas  linolowy  jest  obecny  w  produktach  pochodzenia  zwierzę cego  otrzymanych  ze  zwierzą t  przeżuwają cych.  Do  tych 
produktów  zaliczamy:  pełnotłuste  mleko,  produkty  mleczne  i  mię so.  Zawartość  tego  zwią zku  w  mleku  można  zwię kszyć  poprzez 
karmienie  zwierzą t  dużą  ilością   pasz  bogatych  w  oleje  roślinne  zawierają ce  kwas  linolowy,  takich  jak  olej  słonecznikowy czy sojowy. 
Krowy  pasione  na  pastwisku  mają   wyższą   zawartość  sprzężonego  kwasu  linolowego  w  mleku,  zwłaszcza  jeżeli  pasły  się   n a   m łodej 
trawie.  
  

Potrzeba dalszych badań

 

 
Dotychczas  dostę pne  dane  na  temat  wpływu  biologicznego  sprzężonego  kwasu  linolowego  są   obiecują ce. Jednak nie wiadomo jaka 
powinna  być  idealna  zawartość  sprzężonego  kwasu  linolowego  w  diecie.  Nie  opracowano  również  zaleceń  dotyczą cych  spożycia  tego 
zwią zku.  Istnieje  potrzeba  przeprowadzenia  wielu  dalszych  badań  w  tym  zakresie,  podobnie  jak  w  przypadku  wielu  innych  odkryć w 
dynamicznie rozwijają cej się  nauce  o żywieniu.  
  

Piśmiennictwo: 

 

1.

Cannella C and Giusti AM (2000) Conjugated linoleic acid: a natural anticarcinogenic substance from  

2.

Lawson, RE, Moss, AR & Givens, DI (2001) The role of dairy products in supplying conjugated linoleic acid to man's diet: a 
review. Nutrition Research Reviews 14, 153­172  

3.

Stanley, J & Hunter, K (2001) The wonder nutrient. Chemistry and Industry, 19th November, 729­731 

FOOD TODAY (Żywność Dzisiaj) 06/2002 

Sprzężony kwas linolowy ­ cudowny składnik diety? 

 

www.eufic.org