10

www.gazetapodatkowa.pl

Gazeta Podatkowa nr 69 • 28.08.2008 r.

RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO

W praktyce zdarza się, że zakupiony towar nie spełnia oczekiwań nabywcy.

Wady towarów mogą zostać ujawnione przed przyjęciem ich do magazynu

i przed dokonaniem zapłaty. W lepszej sytuacji znajduje się wówczas na-

bywca, który towar reklamuje i stawia do dyspozycji sprzedawcy. Problem

z księgowym rozliczeniem reklamacji może pojawić się gdy wady towaru

ujawnione zostaną po jego przyjęciu do magazynu i dokonaniu zapłaty przez

nabywcę.

Z punktu widzenia stosunku sprzedawcy do zgłoszonej reklamacji wyróżnia się:

– reklamacje nieuznane przez sprzedawcę – w takim przypadku sprawa jest zazwyczaj

kierowana do rozstrzygnięcia przez sąd,

– reklamacje uznane przez sprzedawcę za uzasadnione – wówczas są one załatwiane

w sposób uzgodniony między stronami.

Zagadnienia dotyczące reklamacji uregulowane są w Kodeksie cywilnym (Dz. U.

z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). W zakresie rękojmi za wady obowiązują przepisy art. 556–576

K.c., natomiast w zakresie jakości art. 577–581 K.c.

W sytuacji gdy wady zakupionych towarów ujawnione zostaną dopiero po ich przyjęciu

do magazynu, wówczas pod datą złożenia reklamacji i postawienia wadliwych towarów do

dyspozycji sprzedawcy podlegają one wyksięgowaniu z ewidencji bilansowej:

– Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

– Ma konto 33 „Towary”.

Jednocześnie zareklamowane towary ujmuje się w ewidencji pozabilansowej – zapisem

jednostronnym – po stronie Wn konta 39 „Zapasy obce”.

Reklamacja nieuznana przez sprzedawcę

W przypadku nieuznania reklamacji przez sprzedawcę i gdy nie jest także możliwe

polubowne załatwienie sporu nabywca może skierować sprawę na drogę sądową. Wiąże

się to z koniecznością poniesienia przez nabywcę kosztów sądowych.

Zapisy z tym związane mogą przebiegać następująco:

1. Skierowanie sprawy do sądu w związku z nieuznaniem reklamacji przez sprzedawcę

– kwota roszczenia według ceny zakupu powiększona o podatek VAT:

– Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Roszczenia sporne),

– Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.

2. WB – opłacone koszty sądowe:

– Wn konto 76–1 „Pozostałe koszty operacyjne”,

– Ma konto 13–0 „Rachunek bieżący”.

3. Prawomocny wyrok sądu zasądzający na rzecz nabywcy dochodzoną należność

główną oraz koszty sądowe:

a) należność główna

– Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

(w analityce: Konto imienne sprzedawcy),

– Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Roszczenia sporne),

b) koszty postępowania sądowego

– Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

(w analityce: Konto imienne sprzedawcy),

– Ma konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”

(w analityce: Koszty sądowe).

4. Zwrot wadliwych towarów przez nabywcę – wyksięgowanie wartości towarów z ewi-

dencji pozabilansowej – zapis jednostronny:

– Ma konto 39 „Zapasy obce”.

5. Faktura korygująca VAT otrzymana od sprzedawcy – korekta podatku naliczonego

VAT:

– Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

– Ma konto 22–2 „VAT naliczony i jego rozliczenie”.

6. WB – zapłata zasądzonych należności:

– Wn konto 13–0 „Rachunek bieżący”,

– Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

(w analityce: Konto imienne sprzedawcy).

7. Zarachowanie do pozostałych przychodów operacyjnych zapłaconych kosztów sądo-

wych:

– Wn konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”

(w analityce: Koszty sądowe),

– Ma konto 76–0 „Pozostałe przychody operacyjne”.

Reklamacja uznana przez sprzedawcę

W przypadku gdy reklamacja towarów zostanie uznana przez sprzedawcę za uzasad-

nioną, wówczas sprzedawca wystawia fakturę korygującą. Na podstawie otrzymanej faktury

jednostka dokonuje następujących zapisów w księgach rachunkowych:

a) wartość towaru w cenie zakupu

– Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

b) VAT naliczony (zmniejszenie)

– Ma konto 22–2 „VAT naliczony i jego rozliczenie”,

c) wartość brutto

– Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

(w analityce: Konto imienne sprzedawcy).

Po dokonaniu zwrotu zareklamowanych towarów następuje ich wyksięgowanie z ewi-

dencji pozabilansowej zapisem: Ma konto 39 „Zapasy obce” (zapis jednostronny).

Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na to, że wycena rozchodu towarów może nastę-

pować według jednej z czterech metod określonych w art. 34 ust. 4 ustawy o rachunkowości

(Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.), tj.:

1) według cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosz-

tów) danego składnika aktywów,

2) przyjmując, że rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach)

tych składników, które jednostka najwcześniej nabyła (wytworzyła) – jest to metoda

FIFO,

Reklamacja towarów uznana

i nieuznana przez dostawcę

3) przyjmując, że rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach)

tych składników aktywów, które jednostka najpóźniej nabyła (wytworzyła) – jest to

metoda LIFO,

4) w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen (kosztów) tych składników

aktywów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnie od daty ich

zakupu lub wytworzenia.

W przypadku gdy jednostka do wyceny rozchodu towarów stosuje metodę FIFO lub

LIFO na koncie 30 „Rozliczenie zakupu” może powstać różnica. W takim przypadku róż-

nicę powstałą na koncie 30 można odnieść na konto 73–1 „Wartość sprzedanych towarów

w cenach zakupu (nabycia)”, zapisem:

– Wn/Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

– Ma/Wn konto 73–1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.

Ewidencja w księgach rachunkowych operacji dotyczących reklamacji towarów uznanej

przez dostawcę ilustruje poniższy przykład.

Przykład

Założenia

1. Jednostkazapisaławpolitycerachunkowości,żewycenarozchodutowarówodbywa

sięzgodniezmetodąFIFO.

2. Stanpoczątkowytowaru„X”napocząteklipca2008r.wynosił0szt.

2. Wlipcu2008r.jednostkadokonałazakuputowarów„X”:

a)wdniu2lipca2008r.zakupiono200szt.×10zł/szt.=2.000zł.

b) wdniu3lipca2008r.zakupiono300szt.×11zł/szt.=3.300zł..

3. Wdniu7lipca2008r.sprzedano350szt.towarów„X”–wycenasprzedanychtowa-

rówzgodniezmetodąFIFO:

[(200szt.×10zł/szt.)+(150szt.×11zł/szt.)=3.650zł.

4. Wdniu15lipca2008r.magazynierstwierdził,że50szt.towarówpochodzącychzdo-

stawyzdnia2lipca2008r.jestwadliwa.Towarzostałzareklamowanyipostawiony

dodyspozycjidostawcy.

5. Dostawcauznałreklamacjęzauzasadnioną,odebrałwadliwetowaryiwystawił

fakturękorygującą:

a)kwotanettokorekty:(50szt.×10zł/szt.)=500zł,

b) kwotapodatkuVAT:(500zł×22%)=110zł,

c) kwotaogółemkorekty:610zł.

Dekretacja

1. Rozchód sprzedanych towarów – wartość z poz. 3 założeń:

3.650 zł

– Wn konto 73–1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”,

– Ma konto 33 „Towary”.

2. Złożenie reklamacji i postawienie do dyspozycji sprzedawcy wadliwych

towarów – wycena zgodnie z metodą FIFO:

(50 szt. × 11 zł/szt.) =

550 zł

– Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

– Ma konto 33 „Towary”.

3. Ujęcie zareklamowanych towarów w ewidencji pozabilansowej – zapis

jednostronny

550 zł

– Wn konto 39 „Zapasy obce”.

4. Faktura korygująca VAT wystawiona przez dostawcę:

a) wartość według ceny zakupu: (50 szt. × 10 zł/szt.) =

500 zł

– Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

b) kwota podatku VAT: (500 zł × 22%) =

110 zł

– Ma konto 22–2 „VAT naliczony i jego rozliczenie”,

c) kwota ogółem korekty:

610 zł

– Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

(w analityce: Konto imienne sprzedawcy).

5. PK – rozliczenie różnicy powstałej na koncie 30 „Rozliczenie zakupu”:

(550 zł – 500 zł) =

50 zł

– Wn konto 73–1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”,

– Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.

6. Odebranie przez dostawcę zareklamowanych towarów – wyksięgowanie towarów

z ewidencji pozabilansowej – na podstawie dowodu WZ:

550 zł

– Ma konto 39 „Zapasy obce”.

7. WB – wpływ należności na rachunek bankowy:

610 zł

- Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący”,

- Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

(w analityce: Konto imienne sprzedawcy).

Księgowania

Konto 13-0 „Rachunek

bieżący”

Konto 21 „Rozrachunki

z dostawcami” (w analityce:

Konto imienne sprzedawcy)

Konto 22-2 „VAT

naliczony i jego

rozliczenie”

7) 610

4c) 610

610 (7

110 (4b

Konto 30 „Rozliczenie

zakupu”

Konto 33 „Towary”

Konto 73-1 „Wartość

sprzedanych towarów

w cenach zakupu (nabycia)”

2) 550

500 (4a

S.p.) 5.300

3.650 (1

1) 3.650

50 (5

550 (2

5) 50

550

550

5.300

4.200

S.k.) 1.100

Ewidencja pozabilansowa

Konto 39 „Zapasy obce”

3) 550

550 (6

Ewa Gruchot