46

HOBBY

Akcesoria w.cz.

Świat Radio Marzec 2007

Wyposażenie laboratorium radioamatora

Analizator widma (2)

Filtr kwarcowy

Pasma filtru węższe od 100 kHz

dla częstotliwości równej 10,7MHz

można uzyskać w zasadzie tylko za

pomocą filtrów kwarcowych (ogól-

niej piezoelektrycznych). Filtr ten

musi jednak spełniać zupełnie inne

wymagania niż filtr odbiornika ra-

diokomunikacyjnego. W przypad-

ku odbiornika radiokomunikacyj-

nego najważniejsze jest tłumienie

filtru poza kanałem i współczynnik

prostokątności. Filtr taki posiada

jednak słabą odpowiedź czasową,

co powoduje powstanie zjawiska

dzwonienia. Zjawisko to jest szcze-

gólnie dobrze widoczne dla ma-

łych pasm filtru i dużych szybkości

skanowania. Filtr analizatora wid-

ma musi posiadać charakterystykę

symetryczną (trójkątną) z ostrym

maksimum i równomiernie opa-

dającymi zboczami. Wymaga to

nadkrytycznego sprzężenia rezo-

natorów. Układ zbudowany jest

z czterech pojedynczych filtrów

zrównoważonych, obciążonych

wtórnikami emiterowymi (

rys. 11).

Pewne wzmocnienie w układzie

uzyskuje się dzięki transformacji sy-

gnału w górę na filtrze wejściowym

(przekładnia 1:5 w górę). Całko-

wite wzmocnienie układu ustawia

się potencjometrem 470Ω. Szero-

kość pasma takiego filtru zależy

od impedancji źródła i obciążenia.

Ponieważ impedancja źródła jest

stała (wtórnik emiterowy), regulację

pasma wykonuje się, zmieniając

impedancję obciążenia (diody pin,

im większy prąd przez nie płynie,

tym mniejsza ich rezystancja i szer-

sze pasmo filtru). Przełącznik filtru

jest analogiczny jak w filtrze LC

150, 700kHz. W układzie uzyskano

pasma 10, 20 i 50 kHz. W praktyce

Jednym z najbardziej pomocnych przyrządów w pracowni krótkofalowca

amatora jest analizator widma. Pokazując moc sygnałów w funkcji często-

tliwości bardzo ułatwia zestrojenie każdego urządzenia radiowego.

Analizator już zmodyfikowany, przystosowany do sterowania z poziomu komputera (około 80% funkcji) w środowisku
Windows. Układ zawiera dwie pętle PLL i układ DDS

Rys. 11.

47

Świat Radio Marzec 2007

Detektor logarytmiczny

W poniższym rozwiązaniu de-

tektor logarytmiczny zbudowany

jest z dziesięciu dwutranzystoro-

wych wzmacniaczy pracujących

jako wzmacniacze ograniczające

i jednocześnie detektory (

rys. 13).

Układ ten charakteryzuje się du-

żym wzmocnieniem na stopień (10-

-12dB) i precyzyjnie zdefiniowanym

mechanizmem działania. Sygnał

logarytmiczny uzyskuje się, sumu-

jąc sygnały poszczególnych stop-

ni. Kondensatory sprzęgające 470

pF pozwalają na łatwą polaryzację

wzmacniacza i zmniejszają jedno-

cześnie wpływ niskoczęstotliwo-

ściowych szumów typu 1/f (daje to

polepszenie granic wykrywalności

aż o 20dB w porównaniu do ukła-

du bez kondensatorów). Dynami-

ka układu wynosi 95dB, a poziom

szumów własnych detektora około

–105dBm. Wadą układu jest niska

czułość, wynosząca około 100 mV

na 100dB. Powoduje to konieczność

wzmocnienia sygnału do wartości

akceptowalnych przez oscyloskop.

Funkcję tę pełni wzmacniacz wi-

deo. W układzie zastosowano kom-

pensację wpływu temperatury na

napięcie przewodzenia złącza B-E,

dodatkowy tranzystor z wyjściem

Napięcie odniesienia. Przy jej braku

zmiany wskazań analizatora widma

wynosiłyby około 2dB na każdy

stopień Celsjusza, co jest wartością

absolutnie nieakceptowalną. Autor

(S53MV) oryginalnie zastosował

tranzystory BF199, jednak w tym

miejscu z równie dobrym rezulta-

tem mogą pracować tańsze BF495C.

Rezystor 68Ω, tłumiąc obwód LC,

zapewnia wymaganą szerokość pa-

sma a jednocześnie zapewnia dobre

dopasowanie do wyjścia trzeciego

mieszacza. Cewkę 10µH można za-

stąpić z dobrym rezultatem cewką

7*7 typu 223, zmieniając jednocze-

można uzyskać jednak mniejsze

pasma filtru (nie ma to jednak sen-

su bez stabilizacji częstotliwości

obu VCO za pomocą odpowied-

nio niskoszumowego syntezera).

Przełącznik wyboru pasm filtrów

pokazany jest na

rysunku 12, jest

to jednocześnie schemat „głównego

zasilacza”. Dioda 1N5401 zabezpie-

cza analizator widma przed uszko-

dzeniem na skutek odwrotnego

podłączenia biegunów zasilania

w czasie uruchamiania urządzenia

(główny zasilacz musi być zabezpie-

czony bezpiecznikiem topikowym).

Właściwym zabezpieczeniem przed

zmianą biegunowości jest odpo-

wiednie złącze zasilające.

Rys. 12.

Rys. 13.

Rys. 14.

W ŚR 2/07 zamieszczo-

no opis układów:
– tłumik wejściowy
– pierwszy mieszacz
niskoszumowy – oscyla-

tor szerokopasmowy
– filtr palcowy 2,1GHz
– drugi mieszacz
– wąskopasmowe VCO
– trzeci mieszacz
– filtry
– filtry LC

48

HOBBY

Akcesoria w.cz.

Świat Radio Marzec 2007

kowe kondensatory 22 i 470nF two-

rzące razem z rezystorem 330Ω filtr

dolnoprzepustowy (20kHz i 1kHz).

Moduł ten posiada dodatkowo wyj-

ście audio do sterowania słuchawek

(wtórnik emiterowy BD139) i zasi-

lacz detektora logarytmicznego.

Generator skanujący

Generator przeszukujący zbu-

dowany jest na czterech wzmacnia-

czach operacyjnych typu MC33074

(

rys. 15). Wzmacniacze te pełnią

funkcję źródła prądowego, genera-

tora i wzmacniaczy. Napięcie zasi-

lania układu wynosi 30V i wynika

z czułości przestrajania szeroko-

pasmowego VCO. Czas skanowa-

nia ustawiany jest potencjometrem

logarytmicznym 220kΩ w zakre-

sie od 20 do 400 ms. W praktyce

nie ma sensu stosowanie czasów

skanowania krótszych niż 2ms na

działkę. Węższe pasma filtru wyma-

gają dłuższych czasów skanowania

– w przypadku krótkich czasów

następuje zaniżanie wyników, tzw.

zjawisko odczulania i dzwonienie

filtrów. Układ mA 723 pełni funkcję

stabilizatora napięcia 30V.

Układ linearycji

szerokopasmowego VCO, strojenie

Układ linearyzacji szerokopa-

smowego VCO i strojenia pokazano

na

rysunku 16. Środkową często-

tliwość skanowania ustawia się he-

lipotami (potencjometrami wielo-

brotowymi). Zakres skanowania

zmieniany jest skokowo przełącz-

nikiem wieloobrotowym w zakresie

od 50kHz do 200MHz na działkę.

Zakresy skanowania mniejsze od

500kHz na działkę uzyskuje się,

przestrajając tylko wąskopasmowe

VCO (wyłączane jest przestrajanie

szerokopasmowego VCO – załą-

czany jest dodatkowy kondensator

filtrujący 47µF), analogicznie jest

rozwiązane przestrajanie szeroko-

pasmowego VCO. Potencjometrem

Df2 ustawiany jest zgodny z po-

działką zakres skanowania. W ukła-

dzie występuje odwrócenie kierun-

ku skanowania widma w przypad-

ku przestrajania generatora wą-

skopasmowego (tzn. ze wzrostem

napięcia strojącego obserwuje się

zmniejszanie częstotliwości bada-

nej). Zjawisko to wynika z przyjęte-

go układu przemian częstotliwości.

Usunięto je przez zastosowanie

dodatkowego wzmacniacza opera-

cyjnego pracującego jako wzmac-

niacz odwracający. Z tego samego

względu warto też zamienić koń-

cówki helipotu przestrajającego wą-

skopasmowe VCO, tak by początek

skali odpowiadał 30 V a koniec 0V.

W praktyce zakres napięć prze-

strajających wąskopasmowe VCO

jest znacznie mniejszy (sumator

rezystancyjny –potencjometr 10kΩ,

oporniki 47kΩ i 4,7kΩ) W przypad-

ku działania układu w trybie zero

span (zerowy zakres skanowania)

układ działa jak radio, a oba VCO

nie są przestrajane. Pozostałe dwa

wzmacniacze operacyjne układu

MC33074 wraz z diodami 1N4148

i potencjometrami 10kΩ tworzą

układ linearyzujący charakterysty-

kę przestrajania szerokopasmowego

VCO (układ VCO jest silnie nieli-

niowy, dla napięć bliskich zeru czu-

łość przestrajania wynosi 90MHz/V,

dla napięcia równego 7V jest ona

największa i wynosi 120MHz/V, dla

napięć bliskich maksymalnego na-

pięcia sterującego spada do 10MHz/

V). Układ linearyzujący pracuje

jako wzmacniacz o regulowanym

wzmocnieniu zależnym od napięcia

wejściowego. Linearyzacja charak-

terystyki przestrajania wąskopa-

smowego VCO nie jest wymagana

ze względu na wykorzystanie tylko

niewielkiego zakresu jego prze-

śnie wartość kondensatora z 22 na

39pF. Uzwojenie wtórne w tym wy-

padku pozostaje niewykorzystane

(najlepiej jest pod nie podfrezować

otwory, żeby wykluczyć możliwość

zwarcia uzwojenia). Rozwiązanie to

nie wymaga żadnych modyfikacji

płytki drukowanej. Strojenie ukła-

du najprościej jest przeprowadzić,

podając na jego wejście sygnał na

poziomie około –25dBm i strojąc

cewkę na maksimum sygnału na

wyjściu detektora. Zasilacz detekto-

ra logarytmicznego znajduje się na

płytce wzmacniacza wideo (mA723).

Zmniejszenie szumów na wyjściu

zasilacza można uzyskać montując

niepokazany na schemacie konden-

sator 22mF pomiędzy wyprowadze-

niem 5 mA723 a masą.

Wzmacniacz wideo

Wzmacniacz ten zbudowany

jest oryginalnie na wzmacniaczu

MC33074 zawierającym cztery

wzmacniacze operacyjne o iloczy-

nie szerokości pasma i wzmocnie-

nia równym 4MHz (

rys. 14). Cechą

charakterystyczną tego układu jest

możliwość pracy z sygnałami bliski-

mi napięć zasilających oraz wysoka

stabilność. W przypadku jego braku

może być on zastąpiony znacznie

łatwiej dostępnym układem TL074,

wymaga to jednak podłączenia jego

wyprowadzenia masy do ujem-

nego potencjału (–5V), podniesie-

nia napięcia zasilającego oraz sta-

ranniejszego odsprzężenia. Układ

wzmacniacza wideo zawiera dwa

potencjometry montażowe. Poten-

cjometr Y Położenie ustawia po-

ziom składowej stałej na wyjściu,

potencjometr Wzmocnienie ustawia

wzmocnienie na poziomie 20dB na

V. Całkowite pasmo tak wykona-

nego wzmacniacza wynosi około

500kHz. Węższe pasma toru wideo

można uzyskać, załączając dodat-

Rys. 15.

49

Świat Radio Marzec 2007

strajania. Układ zawiera dodatkowo

cztery komparatory typu LM339

z wyjściem typu otwarty kolektor.

Dwa z komparatorów tworzą układ

synchronizacji z podstawą czasu

oscyloskopu. Pozostałe dwa kompa-

ratory tworzą układ wzmacniaczy

impulsów wyzwalających, steru-

jących wygaszaniem linii powrotu

(tor Z oscyloskopu). Końcowy sy-

gnał sterujący lamp oscyloskopową

otrzymuje się na skutek sumowania

sygnałów na wspólnym obciążeniu

(tzw. logika na drucie). Rozwiązanie

takie poprawia czytelność obrazu.

Brak toru Z w oscyloskopie (wyga-

szanie plamki) nie uniemożliwia

jednak korzystania z tego układu

(w tym wypadku trzeba zewrzeć

wyjście wideo analizatora z wyj-

ściem sterującym wejściem Z oscy-

loskopu).

Przetwornica DC-DC

Układ analizatora widma wy-

maga szeregu napięć zasilających

mimo ograniczenia ich do minimum

choćby przez zastosowanie odpo-

wiednich elementów (MC33074).

Różne są też wymagania co do sta-

bilności napięcia dla poszczegól-

nych układów. Najbardziej czułe na

zakłócenia są układy VCO (szcze-

gólnie szerokopasmowe). Napięcie

zasilające układ linearyzujący i ge-

nerator przeszukujący wytwarzane

jest w prostej przetwornicy DC-DC

pokazanej na

rysunku 17. Układ ten

składa się z generatora (tranzystory

BC308 i BD139), układu podwyż-

szającego napięcie (dławik 100mH),

prostownika (dioda 1N4148) i stabi-

lizatora (diody Zenera 18V, BC548).

Szpilki napięciowe zaindukowane

na dławiku prostowane są przez

diodę 1N4148 i filtrowane w kon-

densatorze 47mF. Tranzystor BC548

tworzy z diodami Zenera układ

blokujący generator, gdy napię-

cie wyjściowe przekroczy poziom

37V. Ilość zakłóceń generowanych

przez układ zmniejszona jest do

minimum przez zastosowanie sze-

regu elementów odsprzęgających

(dławiki, kondensatory). Funkcję

wszystkich indukcyjności w ukła-

dzie pełnią typowe dławiki. Prze-

twornicę DC-DC należy umieścić

z dala od czułych elementów anali-

zatora widma (VCO, mieszacze).

Montaż

Całość układu można podzielić

na trzy podgrupy: pierwsza – ukła-

dy mikrofalowe montowane na

laminacie dwustronnym 0,8mm

mocowane w pudełkach ekranują-

cych, druga: moduły pracujące na

częstotliwościach KF i UKF monto-

wane na laminacie jednostronnym

szklano-epoksydowym grubości

0,8mm (przemiana z 70,7MHz na

10,7MHz, moduły filtru LC 150, 700

kHz, filtru kwarcowego i detektora

logarytmicznego) zamknięte w pu-

dełkach ekranujących i trzecia: mo-

duły niewymagające specjalnego

ekranowania: wzmacniacz wideo,

generator przeszukujący z układem

linearyzacyjnym, przetwornica DC-

-DC, układy te montowane są na

typowym laminacie szklano-epok-

sydowym o grubości 1,6mm. Cała

część mikrofalowa zbudowana jest

oryginalnie na płytkach z laminatu

dwustronnego typu FR4 (laminat

szklano-epoksydowy) o grubości

0,8mm. Jedna z płaszczyzn jest nie-

trawiona i pełni funkcję masy. Jak

już wcześniej wspomniano, grubość

laminatu, jego typ, szerokości ście-

żek i odległości pomiędzy liniami

paskowymi są parametrami kry-

tycznymi i nie można ich zmieniać.

Powtarzalność parametrów lamina-

tu FR4 pochodzącego od różnych

producentów zapewnia jednak

pełną odtwarzalność konstrukcji.

W części mikrofalowej należy sto-

sować elementy SMD typu 0805,

w części UKF, KF (trzecia pośrednia,

detektor logarytmiczny, filtry LC

i filtr kwarcowy) można stosować

elementy SMD typu 1206 (jednak

ze względu na ograniczoną ilość

miejsca łatwiej montuje się elemen-

ty typu 0805). W układzie stosowa-

Rys. 16.

Rys. 17.

50

HOBBY

Akcesoria w.cz.

Świat Radio Marzec 2007

ne są również elementy z wypro-

wadzeniami drutowymi (cewki,

kwarce, tranzystory BF199, diody

BA423, elektrolity, potencjometry

montażowe, dławiki itp.). Generator

przeszukujący, wzmacniacz wideo

i przetwornica DC-DC wykonane

są z użyciem elementów wyłącznie

przewlekanych. Połączenie z ma-

są elementów SMD pracujących

w części mikrofalowej wykonuje się

następująco: najpierw wierci otwór

o średnicy 2,5mm, następnie lutuje

od strony masy folię miedzianą,

a otwór wypełnia cyną. Taki spo-

sób wykonania przelotek zapewnia

małą indukcyjność uziemnienia.

Montując układy VCO, nie należy

cynować odcinków linii mikropa-

skowych (oczywiście z wyłącze-

niem miejsc, gdzie lutowane są

elementy SMD). Baluny pracujące

w modułach mieszaczy wykonuje

się z odcinka kabla UT-085 (około

6cm,) cynując go pierwszego na

długości około 35mm. Następnie

w odległości 17mm od końca wy-

konuje się jednomilimetrową szcze-

linę w ekranie. Tak przygotowany

kabel wlutowuje się w ramkę ekra-

nującą moduł (około 2mm powinno

wystawać poza ramkę), dłuższy

odcinek kabla jest bezpośrednio do-

łączony do wyjścia VCO. Napięcia

zasilające do modułów dostarczane

są przez kondensatory przepusto-

we. Kable ekranowane lutowane

są bezpośrednio do obudowy ekra-

nującej i płytki lub kondensatorów

przepustowych. Ze względu na

wymagany poziom ekranowania

i strat przesyłowych (mikrofale) na-

leży stosować kable typu semirigid

lub kable z ekranem wypełnionym

cyną. Obudowa wszystkich modu-

łów ekranowanych wykonana jest

z cienkiej blachy mosiężnej (0,5mm).

Płytkę wlutowuje się do obudowy

ekranującej, cynując wcześniej boki

ekranu na wysokości, w której płyt-

ka ma być wlutowana (minimalizu-

je to ryzyko przegrzania laminatu).

Moduły analizatora widma mon-

towane są „dwustronnie” (przez

jego środek biegnie blacha dzieląca

poziomo analizator na dwie części).

Takie rozwiązanie zapewnia odpo-

wiednie ekranowanie modułów.

Rozmieszenie modułów pokazano

na

rysunku 18. Moduły przykręca

się za pomocą śrub M3 tak, by nie

nachodziły na siebie. Do górnej po-

krywki każdego modułu części mi-

krofalowej przyklejona jest pianka

antystatyczna o grubości około 1cm,

działa ona jako absorber (pochła-

nia energię promieniowaną przez

układ) i tłumi rezonanse pasożyt-

nicze obudowy ekranującej (mody

falowodowe). Piankę tę montuje

się również pomiędzy drugim a

trzecim mieszaczem, przyklejając ją

bezpośrednio do obudowy analiza-

tora widma. Pianka taka stosowana

jest do zabezpieczania elementów

CMOS przed wyładowaniami elek-

trostatycznymi. Wszelkie sygnały

sterujące oscyloskopem wyprowa-

dzone są na zewnątrz obudowy za

pomocą złącza DIN. Wejście anali-

zatora widma wykorzystuje złącze

TNC lub SMA. Sygnały szeroko-

pasmowego i wąskopasmowego

VCO dostępne są przez złącze SMA

umieszczone z tyłu obudowy. Sta-

bilizator scalony 7808 przykręcony

jest do obudowy pełniącej jedno-

cześnie funkcję radiatora.

Uruchomienie układu

Do zestrojenia analizatora wid-

ma wymagane są następujące przy-

rządy: miernik uniwersalny, często-

ściomierz z preskalerem do 4GHz,

miernik mocy, oscyloskop, bardzo

przydatny byłby również analizator

widma i generator synchronicz-

ny ewentualnie wobuloskop. Duża

część błędów może być wykryta za

pomocą miernika uniwersalnego.

Wykonanie układu zaczynamy od

zbudowania wszytkich bloków ana-

lizatora widma z wyjątkiem filtru

LC 150, 700kHz i filtru kwarcowego.

Najtrudniejszymi do wykonania

podukładami analizatora widma są

generator szerokopasmowy i filtr

palcowy. W praktyce najlepiej jest

zbudować naraz dwa układy sze-

rokopasmowego VCO i lepsze wy-

korzystać w analizatorze widma,

a gorsze w konwerterze harmonicz-

nym. Generator szerokopasmowy

powinien dawać moc przynajmiej

10dBm w całym zakresie częstotli-

wości i zapewnić wymagany za-

kres przestrajania. W przypadku

trudności z uzyskaniem właściwego

zakresu przestrajania szerokopa-

smowego VCO układ może wyma-

gać korekcji środkowego odcinka

linii mikropaskowej tworzącej filtr

(jej przycięcia, problem ten doty-

czy głównie płytki 2 i problemu

z uzyskaniem najniższych często-

tliwości). Napięcie na drenie tran-

zystora ATF35176 może zawierać

się w przedziale od około 2 do 3,5V

bez negatywnego wpływu na pracę

urządzenia (wartość napięcia zależy

od parametrów konkretnie zastoso-

wanego egzemplarza tranzystora).

Po uruchomieniu szerokopasmowe-

go VCO przystępujemy do strojenia

filtru palcowego – jest to czynność

wymagająca wiele cierpliwości. Śru-

by strojące ustawia się wyjściowo

w odległości około 1mm od końca

rezonatora. Strojąc filtr, należy pa-

miętać, że zwiększanie odległości

śrub od rezonatora powoduje pod-

wyższenie częstotliwości rezonan-

sowej filtru. Długości kabli podłą-

czonych do filtru palcowego wpły-

wają na jego dopasowanie i nie na-

leży później ich zmieniać. Kolejną

czynnością, jaką musimy wykonać,

jest zestrojenie obwodów rezonan-

sowych trzeciego mieszacza, tak by

otrzymać pasmo ukadu na pozio-

mie 5MHz. Przy strojeniu modułu

trzeciego mieszacza poza blokami

analizatora widma i po włączeniu

go do układu moduł ten może wy-

magać lekkiej korekcji dostrojenia

pierwszego filtru wzmacniacza. Na-

stępnie podłączamy detektor loga-

Rys. 18.

51

Świat Radio Marzec 2007

rytmiczny wraz ze wzmacniaczem

wideo i ustalamy warunki pracy

modułu linearyzującego szeroko-

pasmowe VCO. Wykonuje się to

podając na wejście pierwszego mie-

szacza sygnał zawierający szereg

harmonicznych sygnału 100MHz.

Potencjometry montażowe modułu

linearyzacyjnego ustawia się tak,

by odstęp między poszczególny-

mi liniami pionowymi na ekranie

oscyloskopu był identyczny, na ko-

niec dokonuje się korekcji zakresu

skanowania potencjometrami Df.

Generator harmonicznych poka-

zany jest na

rysunku 19. Filtry LC

150 i 700kHz można zestroić za po-

mocą sondy w.cz. lub wobulosko-

pu. Mając tak zestrojony analizator

widma, załączamy filtr 150 kHz,

podajemy na wejście pierwszego

mieszacza sygnał o mocy –10dBm

(1GHz). Na ekranie oscyloskopu

będzie widać szereg ubocznych

produktów mieszania położonych

±2MHz od sygnału właściwego.

Zawartość niepożądanych produk-

tów mieszania minimalizuje się po-

tencjometrem Liniowość na module

trzeciego mieszacza. Wzmocnie-

nie wzmacniacza 70MHz ustawia

się tak, by przy jak najmniejszym

wzmocnieniu uzyskać stały sto-

sunek sygnał-szum (pasmo filtru

150kHz). W przypadku zaobserwo-

wania wzrostu poziomu szumów

ze wzrostem częstotliwości należy

poprawić symetrię pierwszego mie-

szacza nalutowując kropelkę cyny

na symetryzator (UT-085) w eks-

perymentalnie dobranym miejscu.

Kolejną czynnością jest zestrojenie

filtru kwarcowego -jest to czynność

dość pracochłonna. Problemem jest

już dobór odpowiednich rezonato-

rów kwarcowych – rezonatory te

powinny być rezonatorami filtracyj-

nymi. W handlu spotyka się jednak

zwykle rezonatory generacyjne,

posiadają one szereg rezonansów

położonych blisko częstotliwości

nominalnej, powoduje to duże

pogorszenie charakterystyki filtru

szczególnie w przypadku najszer-

szego pasma. Rezonatory generacyj-

ne nadają się jednak do filtru SSB.

Rezonatory filtracyjne najprościej

uzyskać jest z filtrów kwarcowych

radiostacji FM (np. typu ZEW, od-

stęp międzykanałowy 25kHz). Jesz-

cze lepsze rezultaty można uzyskać,

wykorzystując rezonatory kwarco-

we pochodzące z filtrów starszych

radiostacji pracujących z odstępem

międzykanałowym 50kHz (filtry

35kHz). Rozbierając dwa takie fil-

try, uzyskujemy cztery komplety

rezonatorów do analizatora wid-

ma (w każdym filtrze znajdują się

dwa identyczne rezonatory). Każdy

ze stopni filtru strojony jest nie-

zależnie od siebie, przy czym na

czas strojenia każdy z niestrojonych

stopni posiada rezonator kwarcowy

zbocznikowany rezystorem 100Ω.

Symetryczną charakterystykę fil-

tru ustawia się trymerem 1-6pF.

Rdzeń cewki 10µH ustawia się tak,

by uzyskać jak najszersze pasmo

filtru. W czasie strojenia filtru przez

diody pin nie płynie żaden prąd.

Końcową czynnością jest sprawdze-

nie poprawności działania całego

przyrządu, odpowiednie ustawie-

nie wzmocnień poszczególnych

filtrów (zrównanie ich) i wzmac-

niacza wideo. Tak uruchomiony

układ analizatora widma zapewnia

nierównomierność charakterystyki

amplitudowo-częstotliwościowej

na poziomie ±5dB (pasmo 100kHz

-1,75GHz). Bardziej równomierną

charakterystykę amplitudowo-czę-

stotliwościowo urządzenia (±2dB)

możemy osiągnąć, poprawiając

dopasowanie szerokopasmowego

VCO do wejścia pierwszego mie-

szacza, lutując w eksperymentalnie

dobranym miejscu wyjściowej linii

mikropaskowej VCO kawałek folii

miedzianej (pojemność strojąca,

wraz ze wzrostem powierzchni folii

miedzianej rośnie pojemność „ta-

kiego” kondensatora). Efekty stroje-

nia najłatwiej można obserwować,

podłąnczając wejście analizatora

widma do wyjścia generatora syn-

chronicznego. Analizator widma

pobiera prąd rzędu 500mA (12V).

Rafał Orodziński SQ4AVS

Rys. 19.

SQ4AVS
telefon: [phone]
e-mail: [e-mail]