OPISOWA ANALIZA ZJAWISK MASOWYCH

Wstęp

Analiza struktury zmierza do wydobycia na jaw charakterystycznych

właściwości zbiorowości i porównania ich z inną zbiorowością. Każde badanie, które
w efekcie ma dać wszechstronną ocenę zjawiska i doprowadzić do konstruktywnych
wniosków, musi mieć swój punkt odniesienia w czasie albo przestrzeni.

Badając np. rozwój gospodarczy w regionie X nie będziemy w stanie

prawidłowo ocenić poziomu rozwoju w tym regionie bez znajomości rozmiarów tego
samego zjawiska w innym regionie lub tym samym regionie, ale w poprzednich
okresach.

W badaniach statystycznych dosyć często zachodzi konieczność

przeprowadzenia dwóch typów porównań:

1. Dwóch (lub więcej) różnych zbiorowości – pod względem tej samej cechy (np.

struktura zgonów według wieku mężczyzn w Polsce w roku 2002);

2. Rozkładu dwóch (lub więcej) cech w tej samej zbiorowości (np. struktura

urodzeń żywych według kolejności urodzenia dziecka i wieku matki w Polsce w
roku 2002).

W sytuacjach, w których badanie struktury zbiorowości statystycznej

prowadzone jest z punktu widzenia cech mierzalnych, wszechstronną analizę można
prowadzić przy wykorzystaniu następujących miar statystycznych:

1. miar średnich (miar poziomu wartości zmiennej, miar położenia, przeciętnych)

służących do określania tej wartości zmiennej opisanej przez rozkład, wokół
której skupiają się wszystkie pozostałe wartości zmiennej;

2. miar rozproszenia (zmienności, zróżnicowania, dyspersji) służących do badania

stopnia zróżnicowania wartości zmiennej;

3. miar asymetrii (skośności) służących do badania kierunku zróżnicowania

wartości zmiennej;

4. miar koncentracji służących do badania stopnia nierównomierności rozkładu

ogólnej sumy wartości zmiennej pomiędzy poszczególne jednostki zbiorowości
lub analizy stopnia skupienia poszczególnych jednostek wokół średniej.