Podstawy Prawa
Administracyjnego
mgr Aleksandra Matukin-Szumlińska
Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska
Rok akademicki 2013/2014
AGENDA NA DZISIAJ
1. Kwestie informacyjne zwiÄ…zane z kolokwium
2. Kontrola administracji, czyli
organizacja i funkcjonowanie
sÄ…downictwa administracyjnego
w Polsce
3. Pozostałe formy kontroli
administracji publicznej
2
KWESTIE
INFORMACYJNE
ZWI
ZANE
Z KOLOKWIUM
3
Terminy kolokwium
" kolokwium w terminie podstawowym:
26 maja 2014 r. (poniedziałek), s. 301, godz.
18.30-20.00
 grupa A-A
: 18.30-19.15
 grupa M-Å»: 19.30-20.15
" kolokwium poprawkowe: 16 czerwca 2014 r.
(poniedziałek), s. 301, godz. 18.30-20.00
4
Jak wyglÄ…da kolokwium?
5
Kolokwium  cz. I
" 1 | - odpowiedz
prawidłowa
" 0 O  odpowiedz
nieprawidłowa
6
Kolokwium  cz. II
" II. Włodzimierz W., prężny przedsiębiorca z Krakowa, złożył
mailowo podanie z prośbą o wydanie decyzji środowiskowej,
bowiem planował wybudować sklep wielobranżowy na
terenie zalewowym. Po 4 miesiÄ…cach oczekiwania na decyzjÄ™
otrzymał pismo z Urzędu Miasta, że:  Jego pismo nie może
zostać rozpatrzone . Po kolejnym miesiącu namysłu złożył
również mailowo odwołanie od otrzymanego pisma,
wskazując, że jest niezadowolony ze sposobu załatwienia
sprawy.
" Omów pojawiające się w podanym stanie faktycznym
problemy.
" Wskaż jakie wymogi formalne musi spełniać decyzja
administracyjna.
7
KONTROLA ADMINISTRACJI,
CZYLI ORGANIZACJA
I FUNKCJONOWANIE
S
DOWNICTWA
ADMINISTRACYJNEGO
W POLSCE
8
Nadzór nad działalnością organów
administracji samorzÄ…dowej
Art. 171 Konst:
1. Działalność samorządu terytorialnego podlega
nadzorowi z punktu widzenia legalności.
2. Organami nadzoru nad działalnością jednostek
samorzÄ…du terytorialnego sÄ… Prezes Rady
Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw
finansowych regionalne izby obrachunkowe.
3. Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może
rozwiązać organ stanowiący samorządu
terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza
KonstytucjÄ™ lub ustawy.
9
Nadzór nad działalnością organów
administracji samorzÄ…dowej
" regulacja kompetencji nadzorczych stanowi materie
ustawowÄ…
" nadzór nad samorządem ma charakter przedmiotowy - dotyczy
działalności podmiotów samorządowych, a nie samych
podmiotów
" nadzór jest nieograniczony przedmiotowo, dotyczy całej
działalności
" środki nadzoru:
 akty nadzorcze  w każdej formie
 rozstrzygnięcia nadzorcze  kończy postepowanie:
üðodwoÅ‚anie organu
üðstwierdzenie nieważnoÅ›ci uchwaÅ‚y (zarzÄ…dzenia)
üðstwierdzenie, że uchwaÅ‚a (zarzÄ…dzenie) zostaÅ‚y wydane z
naruszeniem prawa
10
Podstawy prawne
Organizację i działalność sądów administracyjnych w Polsce regulują
trzy akty prawne:
" Konstytucja RP (art. 10, art. 45, art. 77-79, art. 165 ust. 2, art.
166 ust. 3 i artykuły 173-187),
" ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów
administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 z póz
n.
zm.)
" Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu
przed sÄ…dami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270
z póz
n. zm.)
 normuje postępowanie sądowe w sprawach z zakresu kontroli
działalności administracji publicznej oraz w innych sprawach, do których
jego przepisy stosuje się z mocy ustaw szczególnych (sprawy
sÄ…dowoadministracyjne)
 do rozpoznawania spraw sądowoadministracyjnych powołane są sądy
administracyjne
11
Organizacja sÄ…downictwa w Polsce
12
Organizacja sądów
administracyjnych
Art. 184 Konst.
ostateczna decyzja
Naczelny SÄ…d
Administracyjny oraz inne
administracyjna
sÄ…dy administracyjne
sprawujÄ…, w zakresie
skarga do WSA
określonym w ustawie,
kontrolę działalności
administracji publicznej. Wojewódzki Sąd
Kontrola ta obejmuje
Administracyjny
również orzekanie o
zgodności z ustawami
skarga kasacyjna do NSA
uchwał organów
samorzÄ…du
Naczelny SÄ…d
terytorialnego i aktów
normatywnych
Administracyjny
terenowych organów
administracji rzÄ…dowej.
13
Przedmiot kontroli
" Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy
administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg
w szczególności na:
1)decyzje administracyjne;
2) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego
wydawane w indywidualnych sprawach;
3)akty prawa miejscowego organów jednostek
samorządu terytorialnego i terenowych organów
administracji rzÄ…dowej;
4) inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego
i ich związków;
5) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek
samorzÄ…du terytorialnego.
14
Skarga do sÄ…du administracyjnego
" od decyzji wydanych po rozpatrzeniu odwołania
lub wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz
od postanowień o niedopuszczalności odwołania
i uchybieniu terminu do wniesienia odwołania
przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu
administracyjnego
" właściwy jest sąd właściwy dla siedziby organu;
" skargę wnosi się za pośrednictwem organu
w terminie 30 dni od dnia doręczenia
rozstrzygnięcia stronie
15
Wymogi formalne skargi do WSA
1. oznaczenie skarżącego,
2. miejsce zamieszkania lub siedziby, a w razie ich
braku - adres do doręczeń,
3. wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia,
innego aktu lub czynności,
4. oznaczenie organu, którego działanie lub
bezczynność skarga dotyczy,
5. określenie naruszenia prawa lub interesu
prawnego,
6. podpis osoby wnoszÄ…cej skargÄ™, a w przypadku
wniesienia jej przez pełnomocnika - jego podpis
z załączeniem do skargi pełnomocnictwa;
16
POZOSTAA
E FORMY
KONTROLI
ADMINISTRACJI
PUBLICZNEJ
17
Istota kontroli
" polega na badaniu, czy działania administracji są
zgodne z prawem i formułowaniu wniosków
w wypadku odstępstw w tym zakresie; jest
konieczna dla należytego funkcjonowania
administracji publicznej
" kryteria kontroli:
 legalność
 celowość
 rzetelność
 gospodarność
18
Istota kontroli
" cechy kontroli
 obiektywna, bezstronna
 fachowa
 aktywna
 efektywna
19
Rodzaje kontroli
" zewnętrzna:
 kontrola parlamentarna
 kontrola państwowa (NIK)
 kontrola sądów i trybunałów (TK, TS)
 kontrola prokuratorska
 kontrola sprawowana przez Rzecznika Praw
Obywatelskich
 kontrola społeczna
 kontrola sprawowana przez inne podmioty
" wewnętrzna
20
Kontrola parlamentarna
" Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady
Ministrów w zakresie określonym przepisami
Konstytucji i ustaw (art. 95 ust 2 Konst. 2):
 kontrola w ramach debaty budżetowej i dyskusji nad
udzieleniem rzÄ…dowi absolutorium
 kontrola podczas prac komisji sejmowych
 kontrola poprzez komisje śledcze
 kontrola poprzez działalność posłów i senatorów:
interpelacja, zapytania poselskie i pytania
w sprawach bieżących
21
Kontrola państwowa NIK
" Najwyższa Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli
państwowej, podlega Sejmowi, działa na zasadach kolegialności
1) kontroluje działalność organów administracji rządowej, NBP,
państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek
organizacyjnych z punktu widzenia legalności,
gospodarności, celowości i rzetelności
2) może kontrolować działalność organów samorządu
terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych
komunalnych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia
legalności, gospodarności i rzetelności
3) może również kontrolować z punktu widzenia legalności i
gospodarności działalność innych jednostek organizacyjnych i
podmiotów gospodarczych w zakresie, w jakim wykorzystują
one majątek lub środki państwowe lub komunalne oraz
wywiązują się z zobowiązań finansowych na rzecz państwa
22
Kontrola państwowa NIK
" NIK przedkłada Sejmowi:
1) analizę wykonania budżetu państwa i założeń
polityki pieniężnej,
2) opiniÄ™ w przedmiocie absolutorium dla Rady
Ministrów,
3) informacje o wynikach kontroli, wnioski
i wystąpienia, określone w ustawie,
4) coroczne sprawozdanie ze swojej działalności.
23
Kontrola sądów i trybunałów
" kontrola sądów administracyjnych
" kontrola sądów powszechnych:
 kontrola sądów karnych
 kontrola sądu pracy i ubezpieczeń społecznych
 kontrola sÄ…du ochrony konkurencji
i konsumentów
" kontrola aktów normatywnych przez TK
" kontrola konkretnych organów państwa
przez TS
24
Kontrola prokuratorska w k.p.a.
" prokuratorowi służy prawo:
 zwrócenia się do właściwego organu o wszczęcie postępowania
w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem,
 udziału w każdym stadium postępowania (k.p.a. i p.p.s.a.) w
celu zapewnienia, aby postępowanie i rozstrzygnięcie sprawy
było zgodne z prawem
 wniesienia sprzeciwu od decyzji ostatecznej, jeżeli przepisy
k.p.a. lub przepisy szczególne przewidują wznowienie
postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji albo jej
uchylenie lub zmianÄ™.
" prokurator może także wnieść skargę, skargę kasacyjną,
zażalenie oraz skargę o wznowienie postępowania, jeżeli
według ich oceny wymagają tego ochrona praworządności
lub praw człowieka i obywatela
25
Kontrola państwowa RPO
Rzecznik Praw Obywatelskich:
" stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela
określonych w Konstytucji oraz w innych aktach
normatywnych
" wypełnia 4 funkcje: prewencyjną, diagnostyczną, kontrolną,
kreujÄ…cÄ…
" jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu na 5 lat
" jest w swojej działalności niezawisły, niezależny od innych
organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem
na zasadach określonych w ustawie
" corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalności oraz o
stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela
26
Inne rodzaje kontroli
" kontrola sprawowana przez Rzecznika Praw
Dziecka
" kontrola sprawowana przez Generalnego
Inspektora Ochrony Danych Osobowych w
celu zgodności przetwarzania danych osobowych z
przepisami o ochronie danych osobowych
" kontrola sprawowana przez Państwową
InspekcjÄ™ Pracy w celu przestrzegania przez
pracodawców prawa pracy, w tym przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy
27
Kontrola społeczna
" zagwarantowane każdemu w Konstytucji prawo
składania petycji, skarg i wniosków do organów
państwowych, organów jednostek samorządu
terytorialnego, organów samorządowych jednostek
organizacyjnych oraz do organizacji i instytucji
społecznych realizowane jest na zasadach określonych
przepisami Działu VIII k.p.a.
" petycje, skargi i wnioski mogą być składane do
organizacji i instytucji społecznych w związku z
wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu
administracji publicznej
" petycje, skargi i wnioski można składać w interesie
publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą
28
Kontrola społeczna
" prawo prasowe i informacja publiczna
" wpływ wspólnot samorządowych, np. udział w
referendum, w zebraniach wiejskich
" organizacje społeczne
29
Kontrola społeczna
" Przedmiotem skargi może być w szczególności
zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez
właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie
praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe
lub biurokratyczne załatwianie spraw.
" Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy
ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności,
usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony
własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.
30
Kontrola wewnętrzna
" kontrola w administracji rzÄ…dowej: ustawa z 15 lipca
2011 r. o kontroli w administracji rzÄ…dowej (Dz. U. Nr 185,
poz. 1092)  określa zasady i tryb przeprowadzania kontroli
wykonywanej wobec organów administracji rządowej, jej
urzędów i jej aparatu pomocniczego, a także wobec
jednostek organizacyjnych podległych organom administracji
rzÄ…dowej lub przez nie nadzorowanych;
 kontroli podlegają także organy samorządu terytorialnego
w sprawach dotyczących zadań z zakresu administracji
rzÄ…dowej oraz inne podmioty wykonujÄ…ce zadania w zakresie,
w jakim te zadania finansowane są z budżetu państwa
" inne formy kontroli wewnętrznej:
 kontrola resortowa
 kontrola międzyresortowa
31
Kontrola międzyresortowa
" Organy wykonujÄ…ce takÄ… kontrolÄ™:
1. Inspekcja Sanitarna
2. Inspekcja Handlowa
3. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego
4. Inspekcja Ochrony Åšrodowiska
5. Inspekcja Ochrony Roślin
6. Inspekcja Nasienna
7. Inspekcja Weterynaryjna
8. Inspekcja Farmaceutyczna
9. Inspekcja Celna
10.organy kontroli skarbowej
11.organy nadzoru technicznego
12.organy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego
32
Dziękuję za uwagę.