Badanie pacjenta urazowego,
wykonanie wstępnego unieruchomienia.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Po obejrzeniu tego kursu słuchacz
powinien umieć:
" zdecydować o formie badania (badanie miejscowe,
badanie urazowe)
" zbadać pacjenta urazowo
" rozpoznać urazy zagrażające życiu
" unieruchomić złamania, zwichnięcia, skręcenia
" prawidłowo stabilizować kręgosłup szyjny
" zakładać kołnierz ortopedyczny
" przenieść pacjenta urazowego na deskę ortopedyczną
" znać zastosowanie noszy podbierakowych oraz
kamizelki KED
Przygotowane przez rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Decyzja o sposobie badania
Po wykonaniu oceny wstępnej stanu
poszkodowanego oraz badania ABCD należy
zdecydować o dalszej formie badania.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
 Decyzja o sposobie badania
" Zogniskowany uraz
badanie miejscowe
" Uogólniony lub nieznany uraz
badanie urazowe
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Szybkie badanie urazowe
Obecność guzów, krwiaków,
ran, stabilność kości czaszki,twarzoczaszki,
szerokość z
renic,
Wyciek płynu m-r, krwawienia
Ocena głowy
Tkliwość, napięcie, deformacja
Stan wypełnienia żył szyjnych zewnętrznych
Ocena szyi
wyrostków kręgosłupa szyjnego
oraz położenie tchawicy (chrząstki tarczowatej)
" Ocena pod względem wentylacji 
unoszenie się klatki piersiowej, ran otarć
" Zaopatrzenie rany ssącej (odma otwarta
 opatrunek trójstronny)
" Zaopatrzenie wiotkiej klatki piersiowej
Klatka piersiowa
Zaleca się
(wyłamane okienka kostnego  paradoksalny oddech)
założenie kołnierza !!
Badanie palpacyjne: stabilność, bolesność, deformacja)
Osłuchać szmery oddechowe
(obecne, symetryczne)
Ocena pod względem otarć, ran,siniaków
Brzuch
tkliwości i napięcia  zaopatrzenie wytrzewienia
Zwiększenie obwodu brzucha
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Szybkie badanie urazowe
1. ściśnięcie miednicy w płaszczyz
nie poziomej
2. naciśnięcie na kolce biodrowej
Miednica
(obecny ból, niestabilność, trzeszczenia 
bezwzględny zakaz rolowania na bok)
Obrys kończyny,
Stabilność kości długich
Kończyny dolne
(kości uda o podudzia),
ocena czucia i ruchomośći na obwodzie
UWAGA!!!
Decyzja o
Obrys kończyny
Unieruchomieniu na
Kończyny
Stabilność kości długich (kości ramienia i przedramienia),
desce:
górne
ocena czucia i ruchomości na obwodzie
" Filia NRC (życia)
" Zapięcie pasów
(z uwzględnieniem
Ocena palpacyjna wszystkich wyrostków kręgosłupa obrażeń
Plecy
(tkliwość, bolesność, deformacja), poszkodowanego)
plecy, pośladki, rany, otarcia, krwawienia
" Stabilizacja (klocki) 
kołnierz ortopedyczny o
ile wcześniej nie był
założony.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Szybkie badanie urazowe
" Badanie może przerwać tylko konieczność wykonania
zabiegów resuscytacyjnych oraz zapewnienie
drożności dróg oddechowych
" Ocena stanu poszkodowanego oraz szybkie badanie
urazowe nie powinno Ci zająć więcej niż 90sek. (?)
" Nie przerywaj badania, usunięcie rozpoznanych
stanów zagrożenia życia oraz innych zabiegów zleć
partnerowi z zespołu
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Badanie miejscowe
Wykonuje się:
" po ocenie wstępnej i jest ograniczone do obszaru obrażeń
" gdy obrażenie (uraz) dotyczy jednej okolicy ciała
Ponadto zbiera się:
" wywiad  SAMPLE
" mierzy RR, tętno i oddechy, SpO2, glukozę
zwrócić należy szczególną uwagę na dolegliwości
zgłaszane przez pacjenta oraz wydarzenia poprzedzające
wypadek
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Złamania
Oznaki złamania:
" Bolesność i Tkliwość
" Obrzęk i podbiegnięcia krwawe
" Deformacja
" Tarcie odłamów i trzeszczenie
" Widoczne odłamy
" Patologiczna ruchomość
" Ograniczenie ruchomości
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Złamania
Obecność, któregokolwiek z w/w objawów jest
wystarczającym wskazaniem do zabezpieczenia
urazu!
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Zwichnięcia
Zwichnięcie (luxatio) lub podwichnięcie (subluxatio)
oznacza całkowitą lub częściową utratę kontaktu
powierzchni stawowych, które pozostają w wadliwym
ustawieniu.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Zwichnięcia
Objawy:
" Ból
" Tkliwość
" Zniekształcenie (zwykle widoczne )
i bolesność uciskowa wokół stawu
" Obrzęk i zasinienie
" Ograniczenie lub całkowite upośledzenie ruchu w
stawie
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Skręcenia
Całkowita lub częściowa utrata kontaktu powierzchni
stawowych.
Częściowe lub całkowite rozdarcie więzadeł.
Może spowodować tyle samo uszkodzeń co
zwichnięcie.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Skręcenia
Objawy:
" Ból
" Tkliwość
" Obrzęk i zasinienie
" Ograniczenie lub całkowite upośledzenie ruchu w
stawie
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Stłuczenie
W zależności od siły urazu dochodzi do stłuczenia
skóry, lub stłuczenia obejmującego tkanki położone
głębiej.
W wyniku urazu występują w tkankach krwawe
wylewy, które są przyczyną bólu i dają typowy objaw
krwiaka zasinienie skóry
i obrzęk.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Złamanie, Zwichnięcie, Skręcenie,
Stłuczenie
Celem unieruchomienia jest:
" zmniejszenie bólu,
" ułatwienie opanowania krwawienia
" w przypadku złamań otwartych, zapobieganie
uszkodzeniom wtórnym tkanek miękkich.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Złamanie, Zwichnięcie, Skręcenie,
Stłuczenie
Podstawowe zasady unieruchamiania to:
" przy złamaniu kości długiej należy unieruchomić
dwa sąsiadujące z nią stawy,
" przy uszkodzeniu stawu należy unieruchomić
kości tworzące dany staw.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Złamanie, Zwichnięcie, Skręcenie,
Stłuczenie
Jeżeli masz wątpliwości UNIERUCHOM
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Stabilizacja kręgosłupa szyjnego
Do pierwszego unieruchomienia głowy
wykorzystujemy najczęściej własne ręce i kolana.
Pacjentowi należy jak najszybciej założyć kołnierz
ortopedyczny, jednak do momentu ostatecznego
unieruchomienia kręgosłupa szyjnego musi być
utrzymywana ręczna stabilizacja głowy - kołnierz
zabezpiecza jedynie przed ruchami o dużej
amplitudzie, w płaszczyz
nie strzałkowej.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Stabilizacja kręgosłupa szyjnego
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Stabilizacja kręgosłupa szyjnego
W warunkach przedszpitalnych stabilizacja ręczna
powinna być wdrożona po podejściu do pacjenta.
Definitywne unieruchomienie nie powinno jednak
zabierać czasu niezbędnego do prowadzenia
czynności ratujących życie! Nawet w przypadku
zespołu podstawowego możliwe jest stabilizowanie
głowy i szyi poszkodowanego przez kolana ratownika,
który jednocześnie zapewnia drożność dróg
oddechowych oraz odpowiednią tlenoterapię.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Stabilizacja kręgosłupa szyjnego
Jeśli szyja poszkodowanego nie jest w pozycji
neutralnej, to należy podjąć próbę uzyskania tej
pozycji. Pacjent przytomny i współpracujący:
aktywnie pomaga w przywróceniu pozycji neutralnej,
pacjent nieprzytomny lub niewspółpracujący-
pasywnie uzyskujemy pozycję neutralną. Ból,
pogorszenie stanu neurologicznego lub wyczuwalny
opór podczas uzyskiwania pozycji neutralnej skłaniają
do przerwania próby i unieruchomienia szyi w
pozycji, w której się znajduje.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Zakładanie kołnierza
" Podczas zakładania kołnierza trzeba pamiętać o
tym, żeby ustawić jego wielkość już wcześniej i
dobrze podłożyć środek tylnej ściany pod
kręgosłup. Założonym kołnierzem nie należy już
manewrować. Próba zmiany położenia kołnierza,
dokonana ze zbyt dużą siłą może spowodować
uraz kręgosłupa
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Zakładanie kołnierza
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Przekładanie na deskę
PRZEZ TRZECH RATOWNIKÓW
Przekładanie na deskę ortopedyczną przez rolowanie.
Nie nadaje się do stosowania u poszkodowanego z
niestabilną miednicą.
Najlepiej umieścić poszkodowanego od razu na środku
deski, jeżeli to się nie uda to zastosować
przemieszczanie osiowe.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Przekładanie na deskę
PRZEZ CZTERECH RATOWNIKÓW
Przekładanie poszkodowanego na leżącą obok
lub wsuniętą przez pomocnika deskę
ortopedyczną.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Przekładanie na deskę
PRZEZ PI
CIU RATOWNIKÓW
Podjęcie poszkodowanego
Przy podnoszeniu ręce wkładamy jak najgłębiej
pod poszkodowanego.
Niedopuszczalne jest trzymanie np. za pasek lub
ubranie.
Ręce ratowników powinny się splatać, co
umożliwia synchroniczną współpracę
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Przekładanie na deskę
Ułożenie pacjenta na desce z pozycji stojącej
Dwóch lub trzech ratowników
Ratownicy stają przodem do pacjenta, po obu
stronach. Ratownicy przykładają przyśrodkową
(w stosunku do pacjenta) rękę pod jego
ramieniem i wysoko chwytają deskę. Drugą
ręką wykonują stabilizację głowy.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Przekładanie na deskę
Ułożenie na desce pacjenta leżącego na brzuchu
Dwóch lub trzech ratowników
Jeśli wyniki badania ABC nie odbiegają od normy
przed obróceniem pacjenta na plecy należy je
najpierw dokładnie zbadać
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Przekładanie na deskę
" Wszystkie czynności wykonujemy na wyraz
ne
polecenie ratownika stabilizującego głowę
" Przed przemieszczeniem przytomnego pacjenta
należy najpierw uprzedzić go o mającej nastąpić
zmianie pozycji ciała
" Za ostateczne unieruchomienie przyjmuje się
założenie kołnierza oraz stabilizatorów bocznych po
uprzednim przypięciu do deski pasami
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Zastosowanie noszy
podbierakowych
Nosze podbierakowe
Służą do bezpiecznej ewakuacji, zabezpieczenia i
transportu osób poszkodowanych z podejrzeniem lub
rozpoznaniem urazu kręgosłupa, miednicy i urazów
wielonarządowych z miejsca zdarzenia.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Nosze podbierakowe
Właściwości:
" Specjalna konstrukcja noszy pozwala na ich rozpięcie i podłożenie
pod pacjenta bez jego podnoszenia, przekładania czy obracania.
" Zalecane do stosowania przy uszkodzeniach miednicy i kręgosłupa.
" Wykonane z aluminium, lekkie, wytrzymałe na kontakt z szorstkim
podłożem.
" Regulowana długość (166-200cm) pozwala na dopasowanie do
wzrostu pacjenta.
" Wklęsła powierzchnia minimalizuje ruchy pacjenta podczas
transportu.
" Wyposażone w trzy regulowane pasy z łatwym do obsługi
zapięciem.
" Nosze po złożeniu nie zajmują wiele miejsca.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Zastosowanie noszy podbierakowych
Nosze zbierakowe COMBI  ZBIERAK
Nosze podbierakowe do ewakuacji i transportu pacjentów z
podejrzeniem urazów kręgosłupa, miednicy, pełniące jednocześnie
dwie funkcje noszy podbierakowych i deski ortopedycznej
" pełny podgłówek;
" wklęsła konstrukcja zapewnia maksimum stabilności pacjenta;
" dzięki dodatniej pływalności ma zastosowanie w ratownictwie wodnym;
" przechowanie jak standardowej deski ortopedycznej;
" możliwość podłożenia noszy pod pacjenta bez konieczności podnoszenia,
obracania, przekładania;
" materiał  gładkie tworzywo sztuczne, wypełnione pianką;
" wbudowane trzpienie -5 po każdej stronie do mocowania pasów
zabezpieczających;
" prześwietlana dla promieni X w stopniu umożliwiającym diagnostykę RTG;
" system dwuczęściowych pasów zabezpieczających;
" zapięcie pasów w postaci metalowego szybkozłącza;
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Zastosowanie materaca
próżniowego
Zastosowanie:
" unieruchomienie i stabilizacja pacjentów z urazami
kręgosłupa, miednicy oraz z urazami wielonarządowymi
" transport pacjentów urazowych poprzez przenoszenie
" transport pacjentów w materacu na noszach
specjalistycznych  noszach karetkowych oraz w koszu
ratowniczym.
Materiał:
powłoka wytrzymała, łatwo zmywalna, nie wchłaniająca
płynów, wypełnienie granulat z tworzywa sztucznego.
Możliwość wykonania zdjęć RTG pacjenta w materacu.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Zastosowanie kamizelki KED
" jedynie wobec pacjentów w dość dobrym stanie ogólnym,
" bez znacznych zaburzeń oddychania i krążenia.
" U których mechanizm urazu sugeruje obrażenia kręgosłupa
" Należy pamiętać o uprzednim założeniu kołnierza
ortopedycznego.
" Kamizelka i kołnierz stanowią pełną immobilizację kręgosłupa
szyjnego.
" U kobiet w widocznej ciąży podczas ewakuacji z pojazdu
należy zapiąć jedynie dwa górne pasy piersiowe kamizelki KED
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz
Bibliografia:
"  Podstawy ratownictwa medycznego opracował
zespół pod kierunkiem G. Gugały w składzie: L.
Smolarczyk, J. Wojtania,
"  Ratownik medyczny J. Jakubaszko
" Artykuł:  To be or not to be  unieruchomienie
kręgosłupa dr. N.med. B. Wudarska
" Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 czerwca
2010 r. w sprawie centrum urazowego.
Przygotowane przez: rat. med. Paweł A
ukasiewicz