Kompleksowa ocena geriatryczna
(KOG):
Badanie osoby w wieku podeszłym
v�Obejmuje ocenę:
" Zdrowia fizycznego
" Zdrowia psychicznego
" Wydolności czynnościowej
" Czynników socjalno-środowiskowych
" jakości życia
v�Oceny dokonuje zespół: geriatra, pielęgniarka
geriatryczna, psycholog, fizjoterapeuta,
pracownik socjalny, ew. inni specjaliści,
terapeuta zajęciowy, dietetyczka, farmaceuta
itp.
I. Badanie podmiotowe
Warunki badania:
(wywiad):
v�stosowanie odpowiedniego słownictwa
v�odpowiednie miejsce
(odniesienia do czynności dnia
v�odpowiednia ilość czasu
codziennego)
v�odpowiednie oświetlenie
v�znaczenie przekazu niewerbalnego
v�wytłumienie hałasu
(sposób wypowiedzi, tempo mówienia,
v�mowa powolna i wyraz
na
ton głosu, kontakt wzrokowy)
v�? kontakt z opiekunem
v�warto poprosić o opisanie typowego
dnia
Wywiad dotyczący dolegliwości: Wywiad dotyczący dolegliwości (cd.)
1. Aktualne dolegliwości
3. Układ oddechowy
2. Budowa ciała
 Duszność
 Zmiany masy ciała
 Kaszel
 Stany podgorączkowe
 Krwioplucie
3. Układ krążenia:
4. Układ pokarmowy
 Bóle w klatce piersiowej
 Zaparcia
 Duszność
 Nietrzymanie stolca
 Obrzęki kończyn dolnych
5. Układ moczowo-płciowy
 Bolesność w prawym podżebrzu
 Nietrzymanie moczu
 Kołatanie serca
 Trudności w oddawaniu moczu
 Omdlenia
 Chromanie przestankowe
 Wysokość ciśnienia tętniczego
1
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Wywiad dotyczący dolegliwości (cd.) Wywiad dotyczący przebytych chorób:
6. Układ nerwowy i ruchu v�choroba niedokrwienna serca, przebyty zawał
serca, sposób leczenia
 Bóle głowy
 Omdlenia, upadki bez utraty przytomności
v�nadciśnienie tętnicze
 Zaburzenia mowy, połykania, chrypka
v�zaburzenia rytmu
 Zaburzenia czucia, siły mięśniowej
v�niewydolność serca
 Niezgrabność ruchów
v�miażdżyca tętnic kończyn dolnych
 Zaburzenia snu
v�cukrzyca (rodzaj, wyrównanie, hipoglikemie,
 Bóle kostno-mięśniowe
sposób leczenia)
7. Narządy zmysłów
v�miażdżyca naczyń mózgu (udar niedokrwienny,
 Zaburzenia widzenia
krwotoczny, TIA)
 Zaburzenia słuchu
v�przebyta żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
 Zaburzenia równowagi
Wywiad  pozostałe elementy
Wywiad dotyczący
przebytych chorób  c.d.:
v�Upadki
v�ukł. oddechowy: POChP, astma, nowotwór, gruz
lica
v�Okoliczności upadku:
v�ukł. ruchu : osteoporoza, choroba zwyrodnieniowa,
v�miejsce, rodzaj aktywności w momencie upadku, udział
czynników zewnętrznych
złamania, stosowanie pomocy ortopedycznych
v�Objawy poprzedzające upadek:
v�przebyte operacje
v�zawroty głowy, kołatanie serca, ból w klatce piersiowej,
duszność, osłabienie, mroczki przed oczami, zaburzenia
zwieraczy
v�Stwierdzenie, czy nastąpiła utrata świadomości
v�Relacje świadków upadku
v�Choroby aktualne i przebyte, stosowane leki
v�Przyjęte posiłki i płyny
v�Wywiad dotyczący upadków w przeszłości
-Ocena niedożywienia  MNA
Wywiad  pozostałe elementy
- (Mini Nutritional Assessment)
v�Odżywianie Skrining: A-F
v�Ilość i jakość posiłków
A. Czy ograniczenie spożywania posiłków w ostatnich 3
v�możliwość przyjmowania posiłków (stan jamy
miesiącach wiązało się z utratą apetytu albo z zaburzeniami
ustnej, uzębienie, sprawność rąk itp.) połykania, żucia lub trawienia?
0 = znaczna utrata apetytu
v�MNA (Mini Nutritional Assessment)
1 = umiarkowana utrata apetytu
v�Ilość wypijanych płynów
2 = bez utraty apetytu
v�leki
B. Utrata masy ciała w ciągu ostatnich 3 miesięcy
v�nałogi 0 = utrata > 3 kg
1 = nie wiadomo
v�papierosy
2 = utrata 1-3 kg
v�alkohol
3 = bez utraty
2
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
-MNA - skrining -MNA - skrining
C. Stopień aktywności ruchowej
F. BMI (kg/m2)
0 = unieruchomiony w łóżku
0 = BMI < 19
1 = umiejętność opuszczania łóżka lub fotela bez
1 = 19 Ł� BMI < 21
opuszczania mieszkania
2 = 21 Ł� BMI 23
2 = pełna sprawność
3 = BMI ł� 23
D. Czy pacjent w ciągu ostatnich 3 miesięcy przeszedł stres
Punktacja (xx/14pkt):
psychiczny lub ciężką chorobę somatyczną?
ł� 12 pkt: nie ma ryzyka niedożywienia, nie ma potrzeby
0 = tak
przeprowadzenia pełnej oceny
2 = nie
Ł� 11 pkt: ryzyko niedożywienia, kontynuacja oceny
E. Zaburzenia neuropsychiczne
0 = ciężka demencja lub depresja
1 = łagodna demencja
2 = bez zaburzeń psychicznych
MNA  pełna ocena MNA  pełna ocena
K. Czy pacjent spożywa:
G. Czy pacjent mieszka w domu rodzinnym?
" przynajmniej 1 produkt mleczny (mleko, ser, jogurt)
0 = tak
dziennie? T/N
1 = nie
" posiłki oparte na roślinach strączkowych lub jajach 2 lub
H. Czy pacjent zażywa więcej niż 3 leki dziennie?
więcej razy w tygodniu? T/N
0 = tak
2 = nie " codziennie mięso, ryby lub drób? T/N
0 = jeśli 0-1 x tak
I. Obecność otarć naskórka lub owrzodzeń
0,5 = jeśli 2 x tak
0 = tak
1 = jeśli 3 x tak
1 = nie
J. Ile pełnych posiłków pacjent spożywa dziennie? L. Czy w tygodniu pacjent spożywa 2 lub więcej razy posiłki
0 = 1 posiłek zawierające owoce lub warzywa?
1 = 2 posiłki 0 = nie
2 = 3 posiłki 1 = tak
MNA  pełna ocena MNA  pełna ocena
M. Ile szklanek napojów pacjent wypija dziennie (woda, sok, P. Jak pacjent ocenia swój stan zdrowia w porównaniu z innymi
herbata, kawa, mleko ...)? osobami w tym samym wieku?
0 = mniej niż 3 szklanki 0 = nie tak dobry
0,5 = 3 do 5 szklanek 0,5 = nie wie
1 = więcej niż 5 szklanek21 Ł� BMI 23 1 = tak samo dobry
3 = BMI ł� 23 2 = lepszy
N. Ocena sposobu spożywania posiłków Q. Obwód ramienia w połowie długości (mid-arm circumference,
0 = wymaga karmienia MAC; cm)
1 = je samodzielnie, ale z trudnością 0 = MAC < 21
2 = pełna samoobsługa 0,5 = 21 Ł� MAC <22
1 = MAC > 22
O. Czy pacjent ocenia, że ma jakiekolwiek zaburzenia stanu
odżywienia? R. Obwód łydki (calf circumference, CC; cm)
0 = duże niedożywienie 0 = CC < 31
1 = nie potrafi ocenić lub umiarkowane niedożywienie 1 = CC ł� 31
2 = nie stwierdza zaburzeń odżywienia
3
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
MNA  interpretacja Ocena ryzyka niedożywienia - SCALES
Sadness (wg Yesavage a)
Całkowita punktacja:
Cholesterol (< 160 mg%)
Skrining: xx pkt (/14)
Albumin (< 4 g/dl)
Pełna ocena: yy,y pkt (/16)
Loss of weight (1kg/mies)
Razem: zz,z pkt (/30)
Eating problems (cognitive or physical)
Interpretacja całkowitej punktacji (zz,z):
ł� 24 pkt = stan odżywienia dobry
Shopping problems or inability to prepare meals
17  23,5 pkt = ryzyko niedożywienia
< 17 pkt = niedożywienie
> 2 pkt => zagrożenie niedożywieniem
Ocena ryzyka uzależnienia od alkoholu - Ocena ryzyka uzależnienia od alkoholu -
CAGE CAGE
1. Czy zdarzały się w Twoim życiu takie okresy,
1. Have you ever felt cut down on your drinking?
kiedy odczuwałeś konieczność ograniczenia
swojego picia?
2. Does criticism of your drinking annoy you?
2. Czy zdarzało się, że różne osoby z Twojego
otoczenia denerwowały Cię uwagami na temat
3. Have you ever felt guilty about drinking?
Twojego picia?
3. Czy zdarzało się, że odczuwałeś wyrzuty
4. Have you ever had an  eye opener (a drink first
sumienia lub wstyd z powodu swojego picia?
thing in the morning) to steady your nerves or to
4. Czy zdarzało Ci się, że rano po przebudzeniu
get rid of a hangover?
pierwszą rzeczą było wypicie alkoholu dla
uspokojenia lub "postawienia się na nogi"?
Ocena ryzyka uzależnienia od alkoholu 
Wywiad  sytuacja rodzinna i środowiskowa
dodatkowe pytania
v�Podczas przeciętnego tygodnia, w ciągu ilu dni
pije Pan/Pani alkohol? v�warunki mieszkaniowe (uwzględnić czynniki
ryzyka upadków!)
v�Ile drinków Pan/Pani przeciętnie spożywa
podczas takiego dnia? v�stan cywilny
v�Jaka była największa liczba drinków wypitych v�relacje z rodziną
dziennie przez Pana/Panią w ciągu ostatniego
v�inni opiekunowie
miesiąca?
v�kłopoty finansowe
v�Jaki rodzaj alkoholu Pan/Pani spożywa?
v�Jaka jest objętość drinka wypijanego przez
Pana/Panią?
4
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Ocena funkcji poznawczych 
Wywiad  ocena stanu psychicznego
test trzech pytań
v�Ocena stanu psychicznego 1. Czy ostatnio częściej zdarza się, że Pan/Pani o
v�Otępienie (np. MMSE) czymś zapomina?
v�Depresja (np. GDS)
2. Czy to zapominanie ma wpływ na Pana/Pani
v�Majaczenie
codzienne życie?
3. Czy zdarza się, że Pana/Pani bliscy lub
znajomi czynią uwagi dotyczące Pana/Pani
pamięci?
Ocena funkcji poznawczych 
Ocena funkcji poznawczych 
Skrócone Badanie Stanu Umysłowego
test rysowania zegara
(Mini-Mental State Examination, MMSE)
Orientacja
1. Jaki jest obecnie?
v�Pacjent otrzymuje kartkę z narysowanym
Rok 1 pkt
okręgiem o średnicy 10 cm
Pora roku 1 pkt
v�prosimy pacjenta o wpisanie cyfr tak, aby
Dzień miesiąca 1 pkt
powstał zegar Dzień tygodnia 1 pkt
Miesiąc 1 pkt
v�prosimy pacjenta, aby narysował wskazówki
2. Gdzie jesteśmy?
tak, aby pokazywały określoną godzinę
Kraj 1 pkt
Region kraju 1 pkt
Miasto 1 pkt
Piętro 1 pkt
Budynek, miejsce 1 pkt
Zapamiętywanie Funkcje językowe
3. Lekarz wymienia nazwy 3 przedmiotów, wypowiadając każdą 6. Wskazując na ołówek i zegarek poleca się pacjentowi, aby
w ciągu sekundy. Pacjent powtarza te 3 nazwy. nazwał te przedmioty 2 pkt
3 pkt
7. Poleca się powtórzyć:
Liczenie i koncentracja uwagi  Nie, jeśli i lub, ale 1 pkt
4. Od liczby 100 poleca się odjąć liczbę 7, od otrzymanego
wyniku znów odejmuje się 7 itd., aż pacjent wykona 5 takich 8. Poleca się wykonać sekwencję trzech czynności, zgodnie z
operacji. (Lub: literowanie od końca słowa składającego się z 5 ustnym poleceniem:  Wez
kartkę papieru do prawej ręki, złóż
liter) ją na pół i połóż na podłodze
5 pkt 3 pkt
Pamięć świeża 9. Poleca się przeczytać i wykonać zapisane polecenie:  Zamknij
5. Pacjent powinien powtórzyć trzy wcześniej zapamiętane oczy! 1 pkt
słowa
3 pkt
5
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
10. Poleca się pacjentowi, aby napisał jakieś dowolne zdanie
Interpretacja:
(powinno zawierać podmiot i orzeczenie, być sensowne; nie
zwraca się uwagi na błędy pisowni) 1 pkt
v� test ogólnie ocenia zdolność orientacji,
zapamiętywania, umiejętność skupienia uwagi,
11. Poleca się pacjentowi narysować dwa przedstawione niżej,
liczenia, znajomość języka
częściowo nachodzące na siebie pięcioboki (boki i kąty muszą
być zachowane, przecinające się boki muszą tworzyć
v� nie można postawić konkretnego rozpoznania,
czworobok)
ale nieprawidłowy wynik wskazuje na zaburzenia
1 pkt
funkcji poznawczych i konieczność dalszej
diagnostyki
v� < 21 pkt (21-25 - wynik wątpliwy) zazwyczaj
wskazuje na zespół majaczeniowy lub otępienny;
może też być wynikiem ciężkiej depresji, braków w
Całkowita liczba punktów: 30
wykształceniu, stosowania niektórych leków
Wywiad  ocena nastroju
Orientacyjna ocena funkcji poznawczych:
v�co pacjent ostatnio czytał?
v�czynniki ryzyka depresji: utrata bliskiej
v�czy oglądał telewizję, jaki program?
osoby
v�kto jest premierem, ważne aktualne wydarzenia
v�pytania przesiewowe:
v�podać nazwy 5 miast, krajów, kolorów itp.
1. Jak często w ciągu ostatniego miesiąca nękały
v�wymienić miesiące w kolejności chronologicznej Pana/Panią uczucie smutku, przygnębienia lub
beznadziejności?
i odwrotnie
2. Czy zauważył Pan/Pani zmniejszenie
zainteresowania lub przyjemności z
wykonywania czynności, które zwykle
sprawiały przyjemność?
Ocena nastroju  Geriatryczna Skala Oceny
Geriatryczna Skala Oceny Depresji (cd.)
Depresji
1. Czy ogólnie jest Pan/Pani zadowolony/a z 6. Czy obawia się Pan/Pani, że stanie się z
życia? (T = 0, N = 1) Panem/Panią coś złego? (T = 1, N = 0)
2. Czy zaniedbał/a Pan/Pani swoje 7. Czy przez większą część czasu czuje się
zainteresowania lub zajęcia? (T = 1, N = 0) Pan/Pani szczęśliwy/a? (T = 0, N = 1)
3. Czy ma Pan/Pani poczucie pustki w życiu? (T 8. Czy często czuje się Pan/Pani bezradny/a? (T =
= 1, N = 0) 1, N = 0)
4. Czy często czuje się Pan/Pani znudzony/a? (T 9. Czy woli Pan/Pani zostać w domu niż wyjść i
= 1, N = 0) spotkać się z ludz
mi? (T = 1, N = 0)
5. Czy zwykle jest Pan/Pani pogodny/a? (T = 0, 10. Czy uważa Pan/Pani, że ma więcej problemów
N = 1) z pamięcią niż inni? (T = 1, N = 0)
6
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Geriatryczna Skala Oceny Depresji -
Geriatryczna Skala Oceny Depresji (cd.)
interpretacja
11. Czy uważa Pan/Pani, że wspaniale jest żyć 0-5 pkt  bez depresji
współcześnie? (T = 0, N = 1)
6-10 pkt  depresja umiarkowana
12. Czy czuje się Pan/Pani goreszy/a od innych
11-15 pkt  depresja ciężka
ludzi? (T = 1, N = 0)
13. Czy czuje się Pan/Pani pełny/a energii? (T = 0,
N = 1)
14. Czy ma Pan/Pani poczucie, że sytuacja
Pana/Pani jest beznadziejna?(T = 1, N = 0)
15. Czy myśli Pan/Pani, że większości ludzi
wiedzie się lepiej niż Panu/Pani? (T = 1, N = 0)
Ocena stopnia samodzielności podopiecznego
Wywiad  ocena stanu funkcjonalnego
(skala Barthela i Mahoneya)
Nie Z Samo-
v�Podstawowe czynności dnia codziennego
potrafi pomocą
dzielnie
(ADL; Activities of Daily Living)  skala
Katza 1. Spożywanie posiłków 0 5 10
v�Skala Barthela-Mahoneya
2. Przechodzenie z łóżka na wózek 0 5 15
v�Złożone czynności dnia codziennego (IADL;
3. Utrzymanie higieny osobistej 0 0 5
Instrumental Activities of Daily Living) 
4. Korzystanie z WC 0 5 15
skala Lawtona
5. Mycie, kąpiel całego ciała 0 0 5
v�praca  zawodowa, społeczna,
6. Przejście powyżej 50m 0 10 15
zainteresowania, hobby
Nie Z Samo-
Wywiad  ocena jakości życia
potrafi pomocą
dzielnie
(QoL; Quality of Life)
7. Jazda na wózku inwalidzkim 0 5 10
v�kompleksowy sposób oceniania przez jednostkę
8. Ubieranie się i rozbieranie 0 5 10
jej zdrowia fizycznego, stanu emocjonalnego,
9. Kontrola zwieracza odbytu 0 5 10
samodzielności w życiu i stopnia niezależności
10. Kontrola zwieracza pęcherza 0 5 10
moczowego od otoczenia, a także relacji ze środowiskiem
oraz osobistych wierzeń i przekonań
Liczba możliwych do uzyskania punktów: 0  100
inaczej:
Interpretacja:
v�sposób, w jaki pacjenci postrzegają swoje
I. 85-100 pkt - pacjent  lekki
zdrowie, jak się czują i jak oceniają
II. 20-85 pkt - pacjent  średniociężki
 niemedyczne aspekty swego życia
0-20 pkt - pacjent  ciężki
7
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Metody oceny jakości życia EQ-5D
" Techniki ogólne (generic questionnaires)
" Zdolność poruszania się
- SF-36 (The Short Form-36
q� nie mam problemów z chodzeniem
Health Survey Questionnaire)
q� mam trochę problemów z chodzeniem
- NHP (The Nottingham Health Profile)
q� jestem zmuszony pozostawać w łóżku
- EQ-5D (an Instrument to Value Health
" Samoopieka
from the EuroQoL Group)
q� nie mam żadnych problemów z samoopieką
" Techniki specyficzne (disease-specific
questionnaires) q� mam trochę problemów z myciem i ubieraniem się
q� nie mogę sam się umyć ani ubrać
- MacNew (The MacNew Heart Disease
Health-related Quality of Life)
EQ-5D EQ-5D
" Ból/dyskomfort
" Zwykła działalność (np. praca, nauka, zajęcia
q� nie odczuwam bólu ani dyskomfortu
domowe, aktywność rodzinna, zajęcia w czasie
q� odczuwam umiarkowany ból lub dyskomfort
wolnym)
q� odczuwam krańcowy ból lub dyskomfort
q� nie mam problemów z wykonywaniem moich
zwykłych czynności " Niepokój/przygnębienie
q� mam trochę problemów z wykonywaniem moich
q� nie jestem niespokojny ani przygnębiony
zwykłych czynności
q� jestem umiarkowanie niespokojny lub
q� nie mogę wykonywać moich zwykłych czynności przygnębiony
q� jestem krańcowo niespokojny lub przygnębiony
Skala satysfakcji z życia SWLS
EQ-VAS (wzrokowa skala analogowa) (Satisfaction With Life Scale)
100 1. Często moje życie było bliskie ideału, jaki sobie
wyobraziłem wchodząc w dorosłe życie
9 0
-Najlepszy stan zdrowia, jaki można
8 0
-sobie wyobrazić jest oznaczony liczbą
zdecydowanie zgadzam się
7 0
-100, a najgorszy liczbą 0.
zgadzam się
6 0
-Twój stan
-Chcielibyśmy, abyś wskazał na skali
raczej zgadzam się
-Zdrowia 5 0
-jak dobry lub zły jest według Ciebie -dzisiaj
nie mam zdania
4 0
-stan Twojego zdrowia dzisiaj.
raczej nie zgadzam się
3 0
-Zrób to rysując linię z kostki
nie zgadzam się
-do jakiegokolwiek punktu na skali 2 0
zdecydowanie nie zgadzam się
-określającego, jak dobry lub zły
1 0
-jest Twój aktualny stan zdrowia.
0
8
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
3. Jestem usatysfakcjonowany/a swoim
2. Jestem zadowolony/a ze swojego dotychczasowego
dotychczasowym życiem
zdrowia
zdecydowanie zgadzam się
zdecydowanie zgadzam się
zgadzam się
zgadzam się
raczej zgadzam się
raczej zgadzam się
nie mam zdania
nie mam zdania
raczej nie zgadzam się
raczej nie zgadzam się
nie zgadzam się
nie zgadzam się
zdecydowanie nie zgadzam się
zdecydowanie nie zgadzam się
4. W dalszym ciągu obecne są w moim 5. Jeśli mógłbym/mogłabym przeżyć swoje życie
życiu rzeczy ważne, nadające mu sens jeszcze raz, chciałbym/chciałabym,
aby było takie jak dotychczas
zdecydowanie zgadzam się
zgadzam się zdecydowanie zgadzam się
raczej zgadzam się zgadzam się
nie mam zdania raczej zgadzam się
raczej nie zgadzam się nie mam zdania
nie zgadzam się raczej nie zgadzam się
zdecydowanie nie zgadzam się nie zgadzam się
zdecydowanie nie zgadzam się
punktacja w skali od 7 do 1:
Interpretacja:
zdecydowanie zgadzam się: 7 pkt
31-35 pkt: bardzo zadowolony
zgadzam się: 6 pkt
26-30 pkt: zadowolony
raczej zgadzam: się 5 pkt
21-25 pkt: raczej zadowolony
nie mam zdania: 4 pkt
20 pkt: obojętny
raczej nie zgadzam: się 3 pkt
15-19 pkt: raczej niezadowolony
nie zgadzam się: 2 pkt
10-14 pkt: niezadowolony
zdecydowanie nie zgadzam się: 1 pkt
5-9 pkt: bardzo niezadowolony
9
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Badanie przedmiotowe (fizykalne):
I. Budowa ciała:
III. Narządy zmysłów:
- wzrost (rozpiętość ramion), masa ciała, postawa
- odżywienie
- narząd wzroku (obwódka starcza, entropion,
- temperatura ciała (uwaga na hipotermię)
ectropion, ocena pola widzenia metodą
- nawodnienie
konfrontacyjną, ostrość widzenia, badanie w
II. Skóra, tkanka podskórna, narządy zmysłów:
kierunku jaskry, zaćmy, dobór szkieł korekcyjnych)
- owrzodzenia
- narząd słuchu (orientacyjna ocena słuchu,
- krwiaki (skutek upadku? przemocy?), purpura senilis
woskowina, aparat słuchowy)
- znamiona
- ocena równowagi
- zmiany grzybicze (paznokcie, jama ustna)
- zmiany łuszczycowe
- półpasiec
- pęknięcia w kącikach ust (niedobór wit.
B2, B6, żelaza, zakażenie grzybicze)
- stan jamy ustnej (uzębienie, dziąsła, suchość)
IV. Układ krążenia:
1. Tętno (przez 30s):
- tętnice promieniowe, udowe, podkolanowe,
4. Poszukiwanie cech niewydolności serca:
grzbietowe stopy, piszczelowe tylne
- sinica, przyspieszenie oddechu,  krótki oddech
- cechy: częstotliwość, miarowość, wypełnienie
- trzeszczenia u podstawy płuc
2. Osłuchiwanie serca:
- obrzęki kończyn dolnych, powiększenie wątroby,
- cechy: częstotliwość, miarowość
wodobrzusze, poszerzenie żył szyjnych
- porównanie z tętnem na kończynach (deficyt tętna?)
5. Ocena ukrwienia kk dolnych i wydolności żylnej
3. Ciśnienie tętnicze:
- tętno, ucieplenie, zabarwienie, zmiany troficzne
- na obu kończynach górnych;
- żylaki kk dolnych
najpierw określić RRs palpacyjnie
- obrzęki kończyn dolnych
- poszukiwanie hipotonii ortostatycznej
6. Obecność rozrusznika serca
- ł�5 min. pozycja leżąca,
pionizacja, pomiar RR po 1, 2 i 3 min.
- Ż�RRs o ł� 20 mm Hg lub RRd ł� 10 mm Hg
- zwrócić uwagę na HR
VI. Układ mięśniowo-szkieletowy:
V. Układ oddechowy
- częstotliwość oddechów (N: 16-25/min) 1. Kręgosłup: skolioza, nadmierna kifoza,
złamania kompresyjne
- ruchomość klatki piersiowej
- sinica, 2. Stawy obwodowe: powiększenie obrysu, zaczerwienienie,
tkliwość, obrzęk, ��ucieplenie, obecność guzków
- duszność,
Heberdena, Boucharda, zniekształceń typu  butonierka
- zmiany osłuchowe nad płucami (świsty,
furczenia, rzężenia) i  łabędzia szyjka , palce młoteczkowate
3. Czynny i bierny zakres ruchu, obecność przykurczy
V. Brzuch 4. Ocena siły mięśniowej i zaników mięśniowych (zaniki,
zwł. drobnych mięśni rąk, przy prawidłowej sile
- badanie palpacyjne: powiększenie wątroby,
mięśniowej mogą być fizjologiczne)
zaleganie moczu w pęcherzu, obecność mas
kałowych
- wodobrzusze
- ocena perystaltyki
- obecność przepuklin, blizn
10
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
VII. Układ nerwowy  c.d.:
VII. Układ nerwowy:
6. Czucie w stopach i rękach (Ż�czucia wibracji: normalne
1. Ocena możliwości siadania i wstawania z krzesła
starzenie się [dot. kk dolnych poniżej kolan;
2. Ocena równowagi (próba na ataksję)
nie towarzyszą mu zaburzenia czucia proprioceptywnego],
3. Koordynacja ruchów podczas chodzenia
cukrzyca!)
i przemieszczania się
7. Głębokie odruchy ścięgnowe (u 50% Ż�odruch
4. Siła i koordynacja ruchów kończyn
ze ścięgna Achillesa)
1) wyciągnięcie ramion i utrzymanie ich w tej samej
8. Napięcie mięśniowe (�� może być pierwszym
pozycji przy zamkniętych oczach
objawem choroby Parkinsona; także w rozsianych
2) szybkie dotknięcie grzbietem ręki o drugą rękę
zmianach miażdżycowych w OUN)
3) test pięta-kolano
9. Ocena drżeń
5. Uszkodzenie nerwu promieniowego (oparcie wózka)
Ocena równowagi i ryzyka upadków
VII. Układ nerwowy  c.d.:
u osoby w podeszłym wieku
10. Objaw Babińskiego: wyraz uszkodzenia OUN; izolowany
zazwyczaj związany jest z uciskiem rdzenia kręgowego
w odcinku szyjnym, spowodowanym zmianami
1. TUG (Timed Up and Go), in. próba 8 stóp
zwyrodnieniowymi kręgosłupa
2. FRT (Functional Reach Test)
11. Wszelkie odchylenia stwierdzane symetrycznie, którym
3. Próba Tinetti
nie towarzyszą inne objawy neurologiczne powinny
4. DGI (Dynamic Gait Index, wskaz
nik chodu
być traktowane jako cechy starzenia się ustroju
dynamicznego)
12. Badanie wyższych funkcji układu nerwowego
(mowa, nastrój, lęk, percepcja, funkcje poznawcze) 5. Skala równowagi Berg
13. Ocena chodu
6. Test Walkie-Talkie
FRT DGI
- osoba badana staje bokiem do ściany, z nogami w - 8 poleceń obejmujących
odstępie dla siebie odpowiednim - chodzenie z różną prędkością
- Ramię znajdujące się bliżej ściany jest unoszone na - chodzenie z jednoczesnym obracaniem głową
wysokość barku i oznacza się położenie nasady - przechodzenie przez przeszkodę
palca środkowego - omijanie przeszkody
- Badany pochyla się do przodu najbardziej jak to jest - wchodzenie po schodach i schodzenie ze
możliwe, bez odrywania stóp od podłogi, bez schodów
dotykania ściany - wykonywanie szybkich obrotów
- Oznacza się położenie nasady palca środkowego - Wynik: maksymalnie 24 punkty (d" 19 pkt
- Badanie wykonuje się 3-krotnie dla każdej strony zwiększone ryzyko upadków)
- Wynik prawidłowy: > 25 cm
11
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Test walkie-talkie Ocena sprawności i wydolności fizycznej
u osoby w podeszłym wieku
- cel: określenie zdolności badanego do podzielenia
uwagi na kilka zadań
1. Próba marszowa (test marszu 6 [12] minutowego)
- Podczas chodzenia na odcinku 15 m osoba badana
2. Test Fullerton
jest proszona o udzielenie odpowiedzi szerszych
3. Tor przeszkód
aniżeli wyłącznie  tak lub  nie
4. Próba Tinetti i inne próby oceniające równowagę
- Wynik: negatywny (badany nie jest zdolny do
5. Test Pileta-Swine a
udzielenia odpowiedzi bez zatrzymania się) albo
6. Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa
pozytywny
a) na bieżni ruchomej
b) na cykloergometrze
c) na ergometrze ręcznym
1. Otwieranie drzwi
Tor przeszkód
6. Kora sosny
szorstka faktura,
2. Murawa
luz
ne podłoże
Składa się z kilku-kilkunastu stacji
nierówna faktura,
przedstawiających zadania czynnościowe: twarde podłoże
v� otwieranie drzwi
v� wstawanie z krzesła 5. Niskie stopnie
3. Przekraczanie
wejście na i zejście
v� omijanie przeszkód
przeszkód
z 8 stopni
v� przekraczanie przeszkód
oraz symulacje sytuacji spotykanych w domu
i środowisku:
v� chodzenie po różnych typach powierzchni
4. Dywan
v� chodzenie po pochylni
nierówna faktura,
v� chodzenie po schodach
średnio twarde podłoże
10. Standardowe
Tor przeszkód - kryteria oceny:
7. Slalom
stopnie
wejście na i zejście
v� czas potrzebny na wykonanie poszczególnych
z 4 stopni
11. i 12.
zadań (sekundy)
Pochylnia
wejście na
v�czas całkowity
9. Fotel
szczyt pochylni
wstawanie z miękkiego,
(powierzchnia
niskiego fotela; v�punktacja jakościowa poszczególnych zadań
pozioma),
bez użycia rąk
v� 0 = niezdolny do dokończenia zadania bez
obrót o 180o
i zejście na dół pomocy
v� 3 = nie obserwowano trudności ani wystąpienia
8. Piasek
chwiejności podczas wykonywania zadania
delikatna faktura,
luz
ne podłoże
v�punktacja całkowita
12
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Tor przeszkód - zastosowanie Test Pileta i Swine a
v� zastosowanie: jak tor przeszkód
v� elementy:
v� ocena ryzyka upadków
I. Ocena ryzyka podczas wykonywania
v� określenie, jakie zaburzenie jest
czynności lokomocyjnych i
odpowiedzialne za upadki u danej osoby
równoważnych
v�ocena wyników zabiegu, interwencji
II. Ocena możliwości podniesienia się po
leczniczej, programu rehabilitacyjnego itp.
upadku
Test Pileta i Swine a Test Pileta i Swine a
v� ad I: v� ad II:
1. Przejście 5 metrów z pokonaniem 2 1. Z pozycji leżącej
przeszkód imitujących progi 2. Z klęku podpartego
2. Podniesienie przedmiotu z podłogi 3. Z klęku na dwóch kolanach
3. Wchodzenie na schody 4. Z klęku na jednym kolanie
4. Schodzenie ze schodów
5. Stanie na P nodze
6. Stanie na L nodze
Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa
Test Pileta i Swine a
u osoby w podeszłym wieku
v� większa czułość i mniejsza swoistość
v� skala ocen:
v� inne protokoły: początek przy małym wydatku
0  duże ryzyko upadków  badany wymaga
energetycznym, powolny wzrost obciążenia
pomocy osoby drugiej podczas wykonywania
(np. Naughton)
wymienionych czynności
v� czas trwania próby 6  12 min.
1  średnie ryzyko upadków  badany korzysta
v� mniejsza maksymalna częstotliwość rytmu serca
z pomocy technicznych (np. laski, kul,
v� zazwyczaj większe wartości skurczowego
balkoników)
ciśnienia tętniczego
2  minimalne ryzyko upadków  badany nie
v� w okresie recovery: wolniejszy Ż�HR i RR
potrzebuje pomocy podczas wykonywania
wymienionych czynności
13
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Skala Borga do oceny odczuwanego
Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa
zmęczenia wywołanego wysiłkiem
u osoby w podeszłym wieku  c.d.
6
7 minimalne
8
9 bardzo lekkie
v� zdolność do wykonania wysiłku często
10
ograniczona przez schorzenia narządu ruchu,
11 lekkie
naczyń obwodowych, czynniki psychologiczne
12
v� często wykorzystuje się metodę oceny
13 umiarkowanie ciężkie
14
odczuwanego zmęczenia (np. skalę Borga)
15 ciężkie
16
17 bardzo ciężkie
18
19 maksymalnie ciężkie
Rodzaje prób wysiłkowych  c.d.
Rodzaje prób wysiłkowych
1. Na bieżni ruchomej 2. Na cykloergometrze
Zalety: naturalny rodzaj aktywności fizycznej Zalety: można wykonać u osób z zaburzeniami
równowagi i wzroku
Wady:
Wady:
- trudności w poruszaniu się, wynikające ze
zmian w układzie ruchu, zaburzeń - odmienna fizjologiczna odpowiedz
na
sensorycznych, koordynacji ruchów, obciążenie wysiłkiem
ograniczeń emocjonalnych
- brak wytrenowania często powoduje
- trudności w utrzymaniu równowagi przy przedwczesne zmęczenie mięśni kk dolnych,
zmianie kąta nachylenia bieżni i prędkości bez ogólnego zmęczenia
przesuwu
Rodzaje prób wysiłkowych  c.d.
3. Na ergometrze ręcznym
Zalety:
- można wykonać u osób z niesprawnymi
kończynami dolnymi
- odzwierciedla codzienną aktywność fizyczną
takich osób
Wady:
- odmienna reakcja układu krążenia na wysiłek
(zwł. mały przyrost HR)
- mniejsza czułość w wykrywaniu choroby
niedokrwiennej serca
14
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)