Świadczenia pozapłacowe ebook

rozliczenia z urzędem skarbowym

rozliczenia z ZUS dokumentowanie

ewidencja interpretacje i orzeczenia

S t a n p r a w n y n a 1 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 1 r .

BIBLIOTEKA

Świadczenia

pozapłacowe

❙

Ewa Matyszewska

❙

Marek Kutarba

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

rozliczenia z urzędem skarbowym

rozliczenia z ZUS dokumentowanie

ewidencja interpretacje i orzeczenia

S t a n p r a w n y n a 1 p a ź d z i e r n i k a 2 0 1 1 r .

BIBLIOTEKA

Świadczenia

pozapłacowe

❙ Ewa Matyszewska ❙ Marek Kutarba

Autorzy

Ewa Matyszewska

Marek Kutarba

Redaktor merytoryczny

Bogdan Świąder

Redaktor prowadzący

Renata Krasowska-Kłos

Projekt graiczny

Kinga Pisarczyk

Korekta

Barbara Redzyńska

Skład i łamanie

Joanna Archacka

Wydanie I/2011, październik 2011 r.

ISBN 978-83-61957-93-5

Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72

www.dziennik.pl, www.gazetaprawna.pl, www.forsal.pl

Biuro Obsługi Klienta: 05-270 Marki, ul. Okólna 40

tel. 22 761 30 30, 801 626 666, e-mail: bok@infor.pl

Druk: TED – Drukarnia

Spis treści

Wstęp ..............................................................................................................................................7
ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia ................................................................................... 9

Nieodpłatne świadczenia są opodatkowanym przychodem ................................................... 9
Rozliczenie osobiste .................................................................................................................... 9
Podatek od każdego złotego ......................................................................................................11
Przychód ze stosunku pracy ......................................................................................................11
Zasady wyceny świadczeń ........................................................................................................12
Musi wystąpić przysporzenie majątkowe................................................................................. 14
Płatnik z obowiązkami ...............................................................................................................16
VAT od nieodpłatnych świadczeń .............................................................................................16

PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .......................................................................... 20
ROZDZIAŁ 2. Abonamenty medyczne ......................................................................................27
PODATEK DOCHODOWY ..............................................................................................................27

Kontrowersyjna uchwała NSA w sprawie abonamentów ........................................................31
Zakres oferowanych świadczeń ................................................................................................31
Od pakietu należy się podatek ..................................................................................................31
WSA po stronie pracowników ................................................................................................... 32
Decyzja siedmiu sędziów ......................................................................................................... 33
Korzyści kosztem innego podmiotu ........................................................................................ 34
W gotowości do świadczenia usług ......................................................................................... 34
Zgłoszone zdanie odrębne ....................................................................................................... 35
Skutki praktyczne rozstrzygnięcia NSA .................................................................................. 36
Konieczna korekta wcześniejszych rozliczeń ...........................................................................37

PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ................................................................................... 39

Obowiązek stosowania kas iskalnych ..................................................................................... 39

SKŁADKI ZUS .................................................................................................................................41
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .......................................................................... 43
ROZDZIAŁ 3. Samochody służbowe ........................................................................................ 63
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................. 63

Wykorzystanie samochodu w celach prywatnych .................................................................. 64
Odsprzedaż samochodu pracownikowi .................................................................................. 65

PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ................................................................................... 68

Obowiązek stosowania kas iskalnych ...................................................................................... 71

SKŁADKI ZUS .................................................................................................................................72
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA ...........................................................................73
ROZDZIAŁ 4. Firmowe imprezy integracyjne .........................................................................81
PODATEK DOCHODOWY ..............................................................................................................81
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ................................................................................... 84

Obowiązek stosowania kas iskalnych ..................................................................................... 84

SKŁADKI ZUS ................................................................................................................................ 86
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .......................................................................... 87
ROZDZIAŁ 5. Nieodpłatne posiłki i napoje ...........................................................................103
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................103
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ..................................................................................107

Obowiązek stosowania kas iskalnych .....................................................................................111

SKŁADKI ZUS ............................................................................................................................... 112
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA ......................................................................... 113
ROZDZIAŁ 6. Doinansowanie internetu ................................................................................117
PODATEK DOCHODOWY .............................................................................................................117
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) .................................................................................. 119

Obowiązek stosowania kas iskalnych .................................................................................... 121

SKŁADKI ZUS ...............................................................................................................................122
ROZDZIAŁ 7. Telefony służbowe ..............................................................................................123
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................123
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ..................................................................................126

Obowiązek stosowania kas iskalnych ....................................................................................127

SKŁADKI ZUS ...............................................................................................................................128

Przydatne interpretacje i orzeczenia ......................................................................................129

ROZDZIAŁ 8. Dowóz pracowników do pracy .........................................................................135
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................135
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ..................................................................................142

Obowiązek stosowania kas iskalnych ....................................................................................143

SKŁADKI ZUS ...............................................................................................................................144
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .........................................................................145
ROZDZIAŁ 9. Wynajęcie dla pracowników sali gimnastycznej lub basenu ..................... 151
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................ 151
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ..................................................................................152

Obowiązek stosowania kas iskalnych ....................................................................................153

SKŁADKI ZUS ...............................................................................................................................154
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .........................................................................155
ROZDZIAŁ 10. Wycieczki pracownicze ...................................................................................159
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................159
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ..................................................................................164

Obowiązek stosowania kas iskalnych ....................................................................................165

SKŁADKI ZUS ...............................................................................................................................166
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .........................................................................167
ROZDZIAŁ 11. Bony, talony, kupony........................................................................................169
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................169
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ...................................................................................171

Obowiązek stosowania kas iskalnych .................................................................................... 172

SKŁADKI ZUS ............................................................................................................................... 173
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA ......................................................................... 174
ROZDZIAŁ 12. Zakwaterowanie pracowników ...................................................................... 181
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................ 181
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ..................................................................................182

Obowiązek stosowania kas iskalnych ....................................................................................182

SKŁADKI ZUS ...............................................................................................................................184
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .........................................................................186
ROZDZIAŁ 13. Preferencyjne kredyty i pożyczki .................................................................187
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................187
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ..................................................................................189

Obowiązek stosowania kas iskalnych ....................................................................................189

SKŁADKI ZUS ............................................................................................................................... 191
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .........................................................................192
ROZDZIAŁ 14. Umorzone pożyczki i kredyty ........................................................................195
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................195
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ..................................................................................198

Obowiązek stosowania kas iskalnych ....................................................................................198

SKŁADKI ZUS ..............................................................................................................................200
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .........................................................................201
ROZDZIAŁ 15. Pakiety ubezpieczeniowe ..............................................................................205
PODATEK DOCHODOWY ...........................................................................................................205
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ................................................................................. 207

Obowiązek stosowania kas iskalnych ................................................................................... 207

SKŁADKI ZUS ..............................................................................................................................208
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA ........................................................................209
ROZDZIAŁ 16. Akcje i udziały dla pracowników ...................................................................215
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................215
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ..................................................................................221

Obowiązek stosowania kas iskalnych ................................................................................... 222

SKŁADKI ZUS .............................................................................................................................. 223
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA ........................................................................ 224
ROZDZIAŁ 17. Bilety kolejowe, lotnicze i miejskie .............................................................. 227
PODATEK DOCHODOWY ........................................................................................................... 227
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) .................................................................................230

Obowiązek stosowania kas iskalnych ................................................................................... 232

SKŁADKI ZUS .............................................................................................................................. 233
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA ........................................................................ 235
ROZDZIAŁ 18. Świadczenia z ZFŚS ....................................................................................... 237
PODATEK DOCHODOWY ........................................................................................................... 237

Wczasy dla dzieci .................................................................................................................... 238

Pożyczka z funduszu............................................................................................................... 239
Świadczenie urlopowe i wczasy pod gruszą .........................................................................240
Bony i talony z funduszu .........................................................................................................241
Paczki świąteczne ....................................................................................................................241

PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ................................................................................. 245

Obowiązek stosowania kas iskalnych ................................................................................... 247

SKŁADKI ZUS ............................................................................................................................. 249
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA ........................................................................250
ROZDZIAŁ 19. Karty przedpłacone ........................................................................................ 257
PODATEK DOCHODOWY ........................................................................................................... 257
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ................................................................................. 259

Obowiązek stosowania kas iskalnych ................................................................................... 259

SKŁADKI ZUS ..............................................................................................................................260
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA .........................................................................261
ROZDZIAŁ 20. Nagrody rzeczowe .......................................................................................... 265
PODATEK DOCHODOWY ........................................................................................................... 265
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ................................................................................. 266

Obowiązek stosowania kas iskalnych ................................................................................... 267

SKŁADKI ZUS .............................................................................................................................. 268
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA ........................................................................ 269
ROZDZIAŁ 21. Pakiety szkoleniowe ........................................................................................277
PODATEK DOCHODOWY ............................................................................................................277

Spór o interpretację .................................................................................................................277
Formy szkolne i pozaszkolne ...................................................................................................277
Podnoszenie kwaliikacji ......................................................................................................... 278
Rodzaje szkoleń....................................................................................................................... 279
Akredytacja kuratora oświaty ................................................................................................280
Orzeczenia sądowe ..................................................................................................................281
Przepisy odrębne w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT .......................................281
Przychody zwolnione .............................................................................................................. 283
Interpretacja ministerialna ..................................................................................................... 285
Brak przychodu u pracownika ................................................................................................ 286
Konsekwencje dla pracodawcy ..............................................................................................290

PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT) ................................................................................. 294

Obowiązek stosowania kas iskalnych ................................................................................... 297

SKŁADKI ZUS .............................................................................................................................. 298
PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA ........................................................................ 299

Wstęp

Istotnym elementem systemu wynagradzania pracowników,

współpracowników i menadżerów jest dziś rozbudowany system świadczeń
pozapłacowych. Nie ogranicza się on przy tym wyłącznie do tak podstawowych
beneitów, jak służbowy samochód, telefon czy laptop. Coraz częściej systemy te są
znacznie bardziej rozbudowane. Obejmują opiekę medyczną, szkolenia, fundowane
wakacje, premie wypłacane w akcjach itp. Ale system świadczeń pozapłacowych
to także takie elementy, jak dostępna dla pracowników kawa z automatu, imprezy
integracyjne, świąteczne upominki.
Każdy z takich elementów pozapłacowego systemu świadczeń niesie ze sobą istot-
ne ryzyko popełnienia błędów w rozliczeniach z urzędem skarbowym i ZUS. Tym
większe, że w przypadku wielu tego rodzaju świadczeń interpretacje podatkowe są
niejednoznaczne lub wręcz sprzeczne. Tymczasem zarówno od osób prowadzą-
cych samodzielnie irmy, jak i od działów inansowych, księgowych czy kadrowych
wymagane jest właściwe zakwaliikowanie i rozliczenie tych świadczeń, a także
takie dobieranie świadczeń pozapłacowych do pracownika, by przy minimalnym
ryzyku iskalnym uzyskać jak największy efekt motywacyjny.
Komentarz takiej właśnie wiedzy ma dostarczyć. Aby ułatwić korzystanie z niego,
każde ze świadczeń omówione zostało pod wieloma aspektami w odrębnym roz-
dziale. Zmusza to co prawda do powtarzania pewnych treści, jednak ułatwia szyb-
kie wyszukiwanie potrzebnych informacji na podstawie nazwy świadczenia, bez
konieczności długotrwałego wyszukiwania tych treści w innych miejscach komen-
tarza.

ROZDZIAŁ 1

Nieodpłatne świadczenia

Nieodpłatne świadczenia są opodatkowanym

przychodem

Jeśli pracodawca oferuje swoim pracownikom nieodpłatne świadczenia, np. w po-

staci dodatkowej opieki medycznej, ubezpieczenia na życie czy telefonu komórko-
wego, trzeba liczyć się z tym, że w większości przypadków wartość tego typu proi-
tów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób izycznych.

Wartość świadczeń oferowanych poza standardowym wynagrodzeniem będzie

przychodem po stronie pracownika. Jednak interpretacja obowiązujących przepi-
sów pozwala wyciągnąć wnioski, że przychód po stronie pracownika z tytułu nieod-
płatnych świadczeń nie będzie powstawał zawsze. Będzie tak w sytuacji, gdy świad-
czenia inansowane przez zakład pracy są dostępne dla wszystkich podwładnych
i nie ma możliwości przypisania ich indywidualnie poszczególnym pracownikom.
Niestety, z taką tezą nie do końca zgadza się iskus. Urzędy skarbowe coraz częściej
prezentują stanowisko, zgodnie z którym każde świadczenie pozapłacowe jest przy-
chodem pracownika. Co więcej, argumenty o niemożności ustalenia beneicjentów
świadczenia są dla iskusa nie do przyjęcia. Zdaniem urzędników wystarczy kwotę
wydaną na świadczenie podzielić przez liczbę pracowników do niego uprawnionych
i uzyskamy przychód przypadający na każdą osobę. Niestety, otoczenie biznesowe
nie jest tak proste jak matematyka stosowana przez iskus.

WAŻNE

Za pracownika w rozumieniu ustawy o PIT uważa się osobę pozostającą w sto-
sunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdziel-
czym stosunku pracy.

Rozliczenie osobiste

Podatek dochodowy jest podatkiem osobistym, co oznacza, że podatnikiem jest każ-

da osoba izyczna osiągająca dochód. Zasada ta ma również zastosowanie do małżon-
ków, chyba że wystąpią oni z wnioskiem o łączne opodatkowanie ich dochodów.

Na osobach izycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypo-

spolitej Polskiej ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy. Oznacza to, że osoby
te podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości uzyskanych dochodów
(przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Świadczenia pozapłacowe

CO PODLEGA PIT
Źródłami przychodów są:

stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, człon-

kostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się
produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

działalność wykonywana osobiście;

pozarolnicza działalność gospodarcza;

działy specjalne produkcji rolnej;

najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym

charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych pro-
dukcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze
albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składni-
ków majątku związanych z działalnością gospodarczą;

kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątko-

wych innych niż wymienione w lit. a)–c) następnego punktu;

odpłatne zbycie (z zastrzeżeniem sytuacji określonych w art. 10 ust. 2 ustawy

o PIT):

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowe-

go oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zo-
stało dokonane: w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątko-
wych określonych w lit. a)–c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy
– przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie;
w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonujących za-
miany;

inne źródła.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

uważa się osobę izyczną, która:

posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub

gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podat-

kowym.

Jeżeli osoby izyczne nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca za-

mieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów)
osiąganych w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy). Za dochody (przychody)

ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia

osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności docho-
dy (przychody) z:

pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosun-

ku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku
pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,

działalności wykonywanej osobiście w RP, bez względu na miejsce wypłaty wyna-

grodzenia,

działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium RP, położonej w Polsce nie-

ruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

Zasady te stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego

opodatkowania, których stroną jest Polska.

Podatek od każdego złotego

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody,

z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT oraz do-
chodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano po-
boru podatku.

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opo-

datkowania w danym roku podatkowym jest suma dochodów ze wszystkich źródeł
przychodów. Jeśli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, dochodem ze źródła
przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzy-
skania osiągnięta w roku podatkowym. Gdy koszty uzyskania przekroczą sumę przy-
chodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Przychód ze stosunku pracy

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych za przy-

chody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdziel-
czego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość
pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło inan-
sowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wy-
nagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwa-
lenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich
wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za
pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń
częściowo odpłatnych. Do przychodów pracownika należy zatem zaliczyć praktycz-
nie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać jako pra-
cownik. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynika-
jące z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody, niezależnie od
podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakiś sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy.

Świadczenia pozapłacowe

Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalen-

darzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w na-
turze i innych nieodpłatnych świadczeń. Oznacza to, że obok pieniędzy i wartości pie-
niężnych za przychody uznaje się także wartość otrzymanych świadczeń w naturze
i innych nieodpłatnych świadczeń. Trzeba jednak podkreślić, że nieodpłatnymi świad-
czeniami nie będą te same świadczenia, które są świadczeniami w naturze. Świadcze-
niami nieodpłatnymi będą przede wszystkim nieodpłatne usługi świadczone na rzecz
pracowników.

Od tej generalnej zasady ustawa przewiduje kilka wyjątków. Dotyczą one pojęcia

przychodów z następujących źródeł przychodów:

pozarolniczej działalności gospodarczej,

działów specjalnych produkcji rolnej,

kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 ustawy o PIT,

w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów inansowych,

odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o któ-

rych mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT

– nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nie-

ujawnionych.

WAŻNE

Podatnik, który w 2011 r. otrzymuje nieodpłatne świadczenia lub świadczenia
w naturze, powinien sprawdzić, czy nie spowodowały one u niego przysporze-
nia majątkowego. Jeśli tak się stało, trzeba będzie je opodatkować i wykazać
w zeznaniu rocznym składanym do 30 kwietnia 2012 r.

Zasady wyceny świadczeń

Wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się na podstawie cen rynkowych sto-

sowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględ-
nieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Przepisy podatkowe przewidują, że wartość pieniężną innych nieodpłatnych świad-

czeń ustala się:

jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospo-

darczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych od-
biorców,

jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,

jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według

równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego
lokalu lub budynku,

ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia

w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy

świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy albo praw tego samego rodzaju i ga-
tunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu
i miejsca udostępnienia.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica mię-

dzy wartością tych świadczeń a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Warto wiedzieć, że z nieodpłatnym świadczeniem na rzecz pracownika mamy do

czynienia, gdy jest ono jednostronne, gdy pracownik uzyskuje korzyść majątkową, nie
świadcząc nic w zamian. Zgodnie z wyrokiem WSA w Opolu z 28 października 2009 r.
(sygn. akt I SA/Op 296/09) dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie
należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skut-
kiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar inansowy.

Wartość nieodpłatnych świadczeń przyznawanych pracownikowi, jeśli świadcze-

nia te pracodawca świadczy innym podmiotom odpłatnie, ustala się według prze-
ciętnych cen stosowanych wobec tych innych odbiorców. Istotne jest to, że ustawo-
dawca nie wymaga, by były to ceny stosowane wobec głównego odbiorcy, lecz ceny
stosowane wobec jakiegokolwiek odbiorcy. Z oczywistych względów wskazane jest,
aby pracodawca, ustalając wartość świadczenia, odwołał się do cen stosowanych
w transakcjach z podmiotami innymi niż powiązane ze świadczącym.

Gdy pracodawca udziela nieodpłatnych świadczeń, które nie stanowią przedmiotu

jego działalności, niemożliwe jest ustalenie wartości tych świadczeń w opisany spo-
sób. Wartość takich świadczeń ustala się wtedy w ogólny sposób, opisany w art. 11
ust. 2–2b ustawy o PIT. Wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się wówczas
na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego sa-
mego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zuży-
cia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Jeżeli podatnik będący pracownikiem otrzyma nieodpłatnie rzecz lub prawo nie-

stanowiące przedmiotu działalności pracodawcy, wówczas ustalając kwotę przycho-
du, najpierw należy odnaleźć rzecz lub prawo, które będą spełniały określone powy-
żej warunki. W praktyce wystarczy znaleźć przedmiot podobny do przekazywanych
rzeczy lub prawa i dopiero przez odniesienie do jego ceny określić wysokość przy-
chodu. Ceną rynkową, która wyznacza kwotę przychodu podatnika, jest zawsze cena
brutto, tj. wraz z zawartym w niej podatkiem od towarów i usług. Pracownik nie jest
bowiem w tej sytuacji podatnikiem VAT i nie ma prawa do jego odliczania.

Ze względu na to, że ustawodawca nie wskazał, co to jest cena nabycia, najwłaściw-

sze wydaje się zastosowanie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz.U.
Nr 97, poz. 1050, z późn.zm.), zgodnie z którym ceną jest wartość wyrażona w jed-
nostkach pieniężnych, którą kupujący jest zobowiązany zapłacić za towar lub usługę
świadczącemu. W cenie uwzględnia się VAT oraz akcyzę, jeżeli na podstawie odręb-
nych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towa-
rów i usług oraz podatkiem akcyzowym.

Świadczenia pozapłacowe

Wartość opisanych nieodpłatnych świadczeń niestanowiących przedmiotu działal-

ności pracodawcy ustala się w następujący sposób:

jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu; wbrew

temu, co niekiedy twierdzą organy podatkowe, świadczący nie musi, a nawet nie
powinien, doliczać do ceny zakupu własnej marży;

jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według

równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego
lokalu lub budynku; w praktyce należy też wziąć pod uwagę warunki, na jakich oso-
ba korzysta z lokalu, i ustalając przychód, odwołać się do analogicznych umów;

w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy

świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatun-
ku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miej-
sca udostępnienia.

PRZYCHODY W WALUTACH OBCYCH
Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego wa-
lut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego
poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Musi wystąpić przysporzenie majątkowe

Klasyikacja nieodpłatnych świadczeń przysparza w praktyce wielu problemów.

Wszystko dlatego, że ustawa o podatku dochodowym od osób izycznych nie zawiera
deinicji tego pojęcia. Zgodnie z orzecznictwem sądowym wszystkie zdarzenia praw-
ne i zdarzenia gospodarcze w działalności osoby, których skutkiem jest nieodpłatne
(tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie w majątku tej
osoby, mające konkretny wymiar inansowy, są nieodpłatnymi świadczeniami.

W orzecznictwie NSA prezentowane jest stanowisko, że aby można było zaliczyć

określone świadczenie do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło
przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wy-
niku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to
świadczenie otrzymuje nieodpłatnie.

Sądy w większości wyroków prezentują zgodne stanowisko, z którego wynika, że aby

pieniądze i wartości pieniężne mogły być traktowane jako przychód, wystarczy, by były
one postawione do dyspozycji podatnika, natomiast świadczenia w naturze i inne nieod-
płatne świadczenia mogą być uznane za przychód jedynie po ich otrzymaniu przez po-
datnika. W przypadku świadczeń nieodpłatnych opodatkowaniu może podlegać tylko
przychód rzeczywiście otrzymany, a nie możliwy do otrzymania (wartość otrzymanego
świadczenia, a nie możliwość skorzystania ze świadczenia). Takie argumenty przedstawił
np. WSA w Szczecinie w wyroku z 20 stycznia 2010 r. (sygn. akt I SA/Sz 862/09).

ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia

PRZYKŁAD

Czy bezpłatna praca jest nieodpłatnym świadczeniem

Podatnik świadczy bezpłatne usługi na rzecz irmy, w której odbywa prak-
tykę. Czy w związku z odbywaną praktyką zawodową powstanie po stronie
podatnika przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym
od osób izycznych?
Nie. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodza-
ju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c
ustawy o PIT oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordyna-
cji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Natomiast przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji po-
datnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz war-
tość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalno-
ści gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych
wobec innych odbiorców,

jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,

jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku
– według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia
umowy najmu tego lokalu lub budynku,

w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych
przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy albo praw tego samego
rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia
zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Przyjmuje się, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma w prawie podatko-
wym szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko świad-
czenie w cywilistycznym znaczeniu (działanie lub zaniechanie na rzecz in-
nej osoby). W jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze
i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem
innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodar-
cze w działalności przedsiębiorców, których skutkiem jest nieodpłatne,
tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie ma-
jątku innej osobie, mające konkretny wymiar inansowy.
Aby uznać dane świadczenie za nieodpłatne, działanie świadczeniobiorcy
musi się wiązać z jego pozytywną wolą, tzn. że chce on przekazać świad-
czeniobiorcy świadczenie i czyni to nieodpłatnie.
Przychód z nieodpłatnych świadczeń nie powstanie, gdy świadczenia są
ekwiwalentne. Z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy przyjmujemy jakąś
korzyść, ale jednocześnie przekazujemy coś od siebie. Przykładem takiego
świadczenia jest przyjęcie osoby na praktykę. Nie dostaje ona pensji, ale
zdobywa doświadczenie i podnosi kwaliikacje. Korzysta więc z fachowej

Świadczenia pozapłacowe

wiedzy i doświadczeń przedsiębiorcy. Wobec tego można uznać, że świad-
czenia te są ekwiwalentne, a nie nieodpłatne.
W konsekwencji świadczenie pracy w ramach bezpłatnej praktyki nie jest
nieodpłatnym świadczeniem ani dla odbywających praktykę, ani dla przed-
siębiorców. Można uznać, że świadczenia te są ekwiwalentne.

Płatnik z obowiązkami

Pracodawca, który oferuje swoim pracownikom nieodpłatne świadczenia, ma

pewne obowiązki jako płatnik. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodo-
wym od osób izycznych osoby izyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyj-
ne nieposiadające osobowości prawnej są zobowiązane jako płatnicy obliczać i po-
bierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych
zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub
spółdzielczego stosunku pracy.

Wartość nieodpłatnego świadczenia opłaconego przez pracodawcę na rzecz

uprawnionych w danym miesiącu pracowników, w części podlegającej opodatkowa-
niu, stanowi przychód ze stosunku pracy danego pracownika, więc irma jako praco-
dawca ma obowiązek doliczyć wartość tego świadczenia do przychodu pracownika
osiągniętego w miesiącu, w którym nastąpiło świadczenie, i od łącznej wartości obli-
czyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

VAT od nieodpłatnych świadczeń

Nieodpłatne przekazanie towarów podlega VAT bez względu na to, czy związane

jest z prowadzoną działalnością, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do odlicze-
nia VAT. Warunek ten nie występuje w przypadku nieodpłatnego świadczenia usług.

Darmowe przekazanie towarów bądź świadczenie usług w określonych przypadkach

traktowane jest na potrzeby rozliczeń VAT odpowiednio jak odpłatna dostawa i od-
płatne usługi. Zasady opodatkowania takich nieodpłatnych czynności uległy istotnej
zmianie 1 kwietnia 2011 r. W tym dniu weszła w życie ustawa z 18 marca 2011 r. o zmia-
nie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach, która zno-
welizowała m.in. art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177,
poz. 1054), odnoszące się do nieodpłatnego przekazywania towarów oraz świadcze-
nia usług. Zmiany mają na celu m.in. dostosowanie brzmienia polskich przepisów do
dyrektywy VAT.

Opodatkowaniu VAT podlega obecnie przekazanie przez podatnika nieodpłatnie to-

warów należących do jego przedsiębiorstwa. Chodzi tu w szczególności o przekazanie
lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika, jego pracowników, wspólników, udzia-
łowców, akcjonariuszy (i innych podmiotów wymienionych w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy
o VAT), a także o wszelkie inne darowizny.

ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia

Zasadnicza różnica między poprzednim a obowiązującym stanem prawnym jest

taka, że przed zmianą przekazanie przez podatnika towarów należących do jego
przedsiębiorstwa na cele związane z prowadzoną przez niego działalnością nie pod-
legało opodatkowaniu VAT. Dziś konieczne jest naliczenie VAT niezależnie od tego,
czy nieodpłatne wydania następują na cele związane z irmą, czy też nie. Pamiętać
przy tym należy, że opodatkowaniu podlega wyłącznie przekazanie towarów bez wy-
nagrodzenia, jeżeli VAT od powyższych towarów podlegał w całości lub w części od-
liczeniu. Jeżeli ten warunek jest spełniony, to przekazanie bez wynagrodzenia naby-
tych przez podatnika towarów musi zostać opodatkowane w drodze samonaliczenia
VAT i wykazane w deklaracji podatkowej po stronie podatku należnego.

Oznacza to, że podatnik traktowany jest faktycznie jako ostateczny konsument po-

noszący koszt VAT od wydawanych towarów. Poza konsekwencjami inansowymi po-
datnikom przybyło także obowiązków ewidencyjnych, gdyż opodatkowane wydania
muszą być udokumentowane wewnętrzną fakturą VAT. Podstawę opodatkowania
ustala się zgodnie z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT. Jest nią cena nabycia towarów (bez
podatku), a w przypadku gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone
w momencie dostawy tych towarów. Na skutek zmian opodatkowaniu VAT podlega-
ją m.in. bezpłatnie wydawane towary w ramach sprzedaży premiowej czy wydawa-
nie gratisów.

Zaostrzenie przepisów dotyczących nieodpłatnego przekazania towarów może

spowodować, że podatnicy VAT będą poszukiwać zmniejszenia obciążeń iskalnych
i zamiast wydawać towar bezpłatnie, zdecydują się na sprzedaż za symboliczną zło-
tówkę. W takim wypadku nie będą miały zastosowania przepisy o ustalaniu podsta-
wy opodatkowania przy nieodpłatnym przekazaniu (czyli zasadniczo cena rynkowa).
Takich praktyk nie można jednak traktować w kategoriach nadużycia w przypadku
wydawania towarów osobom trzecim niepowiązanym z podatnikiem. Tutaj o wyso-
kości wynagrodzenia za towar i tym samym o wysokości podstawy opodatkowania
decyduje wyłącznie umowa pomiędzy sprzedawcą i nabywcą. Zatem nic nie stoi na
przeszkodzie, aby w określonym przypadku cena sprzedaży była nawet znacznie
niższa od wartości rynkowej towaru. Takie działania zwykle związane są z prowadzo-
nymi akcjami marketingowymi, które mają zachęcić konsumentów do zwiększonego
popytu na określone towary czy usługi. Jako nadużycie można ewentualnie trakto-
wać sprzedaż za symboliczną kwotę, która nie jest w ogóle pobierana przez sprze-
dawcę, tylko wykazywana. W takiej sytuacji można dowodzić, że faktycznie była to
darowizna, gdyż sprzedawca nie oczekiwał zapłaty, więc zastosowanie mają zasa-
dy opodatkowania dla czynności nieodpłatnych. Jednak postawienie takiego zarzu-
tu w praktyce nie będzie łatwe.

W przypadku natomiast podmiotów powiązanych w sposób określony w art. 32

ustawy (osobowo lub majątkowo) ustawa o VAT przewiduje uprawnienie organów
podatkowych do określenia podstawy opodatkowania na podstawie cen rynkowych.
Zatem przyjęcie ceny odbiegającej od wartości rynkowej i zidentyikowanie takich

Świadczenia pozapłacowe

sytuacji w trakcie kontroli podatkowej będzie wiązało się z koniecznością zapłaty
VAT w wyższej wysokości wraz z odsetkami karnymi z tytułu zaległości.

Jednak nie każde nieodpłatne przekazanie podlega opodatkowaniu VAT. Do wyjątków

należy przekazywanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, a po-
nadto prezentów o małej wartości i próbek. W rezultacie obecnie istotnego znaczenia
nabrała kwaliikacja towarów jako próbek bądź prezentów o małej wartości, co pozwoli
uniknąć obowiązku samonaliczenia VAT.

Przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej

osobie towary:

o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, ale pod

warunkiem że podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości
tych osób,

których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru

bez podatku (a gdy nie ma ceny nabycia – jednostkowy koszt wytworzenia) określona
w momencie przekazywania towaru nie przekracza 10 zł.

Z kolei próbką jest niewielka ilość towaru reprezentująca określony rodzaj lub ka-

tegorię towarów, która zachowuje skład oraz wszystkie właściwości izyczne, izyko-
chemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, przy czym ilość lub wartość przeka-
zywanych (wręczanych) przez podatnika próbek nie wskazuje na działanie mające
charakter handlowy.

Od 1 kwietnia 2011 r. zmianie uległa także deinicja nieodpłatnego świadczenia

usług, które podlega VAT. Wyjaśnijmy, że obecnie ustawa podatkowa reguluje dwa
przypadki nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu. Na podstawie
art. 8 ust. 2 ustawy o VAT w uproszczeniu za podlegające opodatkowaniu odpłat-
ne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług lub użycie
towarów do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szcze-
gólności do celów osobistych podatnika, pracowników lub udziałowców oraz in-
nych podmiotów wymienionych szczegółowo w ustawie. Użycie towarów polega na
ich chwilowym, przemijającym wykorzystaniu do celów innych niż działalność go-
spodarcza. Jest ono opodatkowane, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub
w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczone-
go przy nabyciu tych towarów.

Drugi przypadek polega na nieodpłatnym świadczeniu usług innych niż polegające na

użyciu towaru. Tutaj ważna zmiana dotyczy zlikwidowania warunku istnienia prawa do
odliczenia podatku naliczonego związanego ze świadczeniem usług. W rezultacie nawet
jeżeli podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związane-
go z daną usługą, to powinien opodatkować VAT nieodpłatne świadczenie tej usługi, np.
na cele osobiste pracownika.

Zmianę odczują przede wszystkim przedsiębiorcy nabywający usługi zwolnio-

ne z VAT, które mają być następnie świadczone nieodpłatnie np. ich pracownikom.
Mogą to być niektóre usługi świadczone przez podmioty zwolnione podmiotowo

ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia

z VAT. Generalnie nabycie tego rodzaju usług nie daje prawa do odliczenia podatku,
gdyż na wystawionym dokumencie nie ma VAT. Jeżeli jednak nabycie takiej usługi
służy nieodpłatnemu świadczeniu jej na cele osobiste pracowników, to takie świad-
czenie generalnie będzie podlegało VAT. Konieczne stanie się więc wykazanie po-
datku należnego, co prowadzi w uproszczeniu do zwiększenia zobowiązania z tytułu
VAT. W rezultacie faktyczny koszt podatku poniesie pracodawca.

Ze względu na zmienioną deinicję odpłatnego świadczenia usług opodatkowanie

obejmie m.in. używanie przez pracowników do celów prywatnych samochodów służ-
bowych (choć takie przekazanie do końca 2012 r. na mocy przepisów przejściowych
nie powinno być uznawane za nieodpłatne świadczenie), komputerów przenośnych,
narzędzi czy sprzętu. Jednocześnie opodatkowaniu podlega obecnie przekazanie
nabytych na rzecz pracowników wszelkiego rodzaju usług, które pracownik wykorzy-
sta do celów prywatnych. Z tego grona wyłączone zostały na mocy nowelizacji usta-
wy o VAT tzw. pakiety medyczne.

Świadczenia pozapłacowe

PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA

Dostęp do świadczeń

Przychód u pracownika powstaje nie tylko na skutek izycznego wykorzystania świad-

czenia w postaci abonamentu medycznego, ale również w sytuacji, gdy pracownik nie
wydatkuje otrzymanego świadczenia, ale może z niego korzystać.

(Wyrok WSA we Wrocławiu z 3 września 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 723/10).

Rozpoznanie przychodu

Aby pieniądze i wartości pieniężne mogły być traktowane jako przychód, wystar-

czy, by były one postawione do dyspozycji podatnika. Natomiast świadczenia w na-
turze i inne nieodpłatne świadczenia mogą być uznane za przychód jedynie po otrzy-
maniu tych świadczeń przez podatnika.

(…) Rozważania wypada zacząć od przypomnienia, iż deinicję przychodu ze stosun-

ku pracy zawierają art. 11 i następne ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych.
W szczególności, stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art.
14–15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych in-
strumentów inansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspo-
zycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzy-
manych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast w myśl art. 12
ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych za przychody ze stosunku służ-
bowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się
między innymi wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Z brzmienia powyższych przepisów wyraźnie wynika, że aby pieniądze i wartości pienięż-
ne mogły być traktowane jako przychód, wystarczy, by były one postawione do dyspozy-
cji podatnika. Natomiast świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia mogą być
uznane za przychód jedynie po otrzymaniu tych świadczeń przez podatnika (tak Naczelny
Sąd Administracyjny w wyroku z 15 września 2009 roku, sygn. akt II FSK 536/08, Monitor
Podatkowy 2009/11/4, a także Wojewódzkie Sądy Administracyjne: we Wrocławiu w wy-
roku z 7 maja 2009 roku, sygn. akt I SA/Wr 1326/08; w Warszawie w wyroku z 18 stycz-
nia 2008 roku, sygn. akt III SA/Wa 1476/07, oraz w Kielcach w wyroku z 17 września 2009
roku, sygn. akt I SA/Ke 342/09). Opodatkowaniu może podlegać zatem tylko przychód ze
świadczeń nieodpłatnych faktycznie otrzymanych, nie zaś jedynie możliwy do otrzymania,
potencjalny, a zatem wartość otrzymanego realnie świadczenia, a nie wyłącznie możliwość
skorzystania z niego (podobnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku
z 27 maja 2009 roku, sygn. akt I SA/Bk 197/09).

(…) świadczeniem nieodpłatnym może być dopiero usługa, z której członek zarządu

bądź prokurent spółki faktycznie skorzystał, nie zaś samo uprawnienie do skorzysta-
nia z niej. W orzecznictwie wskazano, odnosząc się do ryczałtowych opłat za wykupione
na rzecz pracowników usługi medyczne, że o przychodzie pracownika można by mówić,
gdyby korzystał z postawionych do dyspozycji usług medycznych i jednocześnie moż-

ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia

liwe byłoby ustalenie wartości tego świadczenia według metod określonych w ustawie
o podatku dochodowym od osób izycznych. Opłata ryczałtowa nie stanowi więc sumy
kwot za faktycznie wykonane usługi, a w konsekwencji cena zakupu usług medycznych
dla poszczególnego pracownika nie jest znana, a więc niemożliwe jest określenie warto-
ści świadczenia na niego przypadającego. Jeżeli abonament obejmuje określoną grupę
osób, ale nie zależy od liczby faktycznie wykonanych usług i jest płacony bez względu na
korzystanie przez pracowników z usługi, nie można uznać, by przychodem konkretnej
osoby była kwota wynikająca z ogólnej ceny usługi, podzielonej przez ilość objętych nią
osób (Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 27 kwietnia 2009 roku,
sygn. akt III SA/Wa 11/09). Podzielając ten pogląd, należy uznać, że odnosi się on w ca-
łości również do przypadku, kiedy zakupioną w sposób ryczałtowy usługą jest objęcie
ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej.

(Wyrok WSA w Krakowie z 21 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 174/10).

Wysokość przysporzenia

Przychodem nie są same nieodpłatne świadczenia, lecz ich wartość.
(…) Przedmiotem podatku dochodowego od osób izycznych jest dochód. Należy

pamiętać, że pojęcie dochodu jest zwrotem języka prawnego o ściśle określonym
w ustawie znaczeniu. Wynikają z powyższego dwa podstawowe skutki. Po pierwsze,
że nie można utożsamiać dochodu w sensie ekonomicznym z dochodem podatko-
wym. Możliwe jest bowiem, że u podmiotu wystąpi dochód podatkowy mimo braku
realnego przyrostu majątkowego, albo że wystąpi realny przyrost majątku, lecz nie
będzie on stanowił dochodu podatkowego. Po drugie, pamiętać należy, że przepisów
ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych nie stosuje się do pewnych ro-
dzajów działalności czy też typów zdarzeń, co powoduje, że mimo wystąpienia przy-
rostu majątkowego, możliwego do rozpatrywania w kategoriach dochodowych, nie
będzie on uznany za dochód podatkowy.

(…) Obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody uważa również

wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Świadcze-
nia w naturze to wszelkie takie świadczenia, w przypadku których przedmiot świadcze-
nia jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Będą to w szczególności różnego rodza-
ju świadczenia rzeczowe, chociaż przedmiotem świadczenia mogą być również prawa.

Powyższe związane jest z przyjętą zasadą kompletności opodatkowania, w myśl

której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie przysporzenia majątkowe,
a nie tylko te o charakterze pieniężnym. Ustawa nie deiniuje pojęcia świadczeń rze-
czowych. Należy przyjąć, że świadczeniami rzeczowymi są takie świadczenia, któ-
rych przedmiotem są rzeczy niebędące jednocześnie środkami pieniężnymi lub in-
nymi wartościami pieniężnymi.

W art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych obok świadczeń w na-

turze ustawodawca stanowi także o innych nieodpłatnych świadczeniach. Przedmio-
tem tych świadczeń nie są więc rzeczy, lecz usługi.

Świadczenia pozapłacowe

Przychodem nie są same „nieodpłatne świadczenia”, lecz ich wartość. O sposobie okre-

ślania tej wartości stanowi przepis art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób
izycznych. Wartość innych świadczeń nieodpłatnych ustalana jest w zależności od ro-
dzaju usług, jakie są przedmiotem świadczenia. W praktyce zdarzają się sytuacje, że
świadczenie uzyskiwane przez podatnika ma charakter częściowo odpłatny. Otóż, okre-
ślając wartość świadczeń częściowo odpłatnych, należy obliczyć różnicę pomiędzy war-
tością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością
ponoszoną przez podatnika. Różnica ta stanowi przychód podatnika.

(Wyrok WSA we Wrocławiu z 18 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 1456/09).

Wymiar inansowy

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszyst-

kie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne
przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar inansowy.

(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych opodat-

kowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem
dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podsta-
wie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z ww. przepisu wyni-
ka, że każdy dochód osiągnięty przez osobę izyczną podlega opodatkowaniu. Obłoże-
nie dochodu daniną publiczną w postaci podatku jawi się zatem jako reguła, natomiast
wyjątkiem jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Zgodne jest to również
z ogólną zasadą powszechności opodatkowania, w myśl której wszelkie zwolnienia i ulgi
podatkowe w systemie prawa podatkowego są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od za-
sady sprawiedliwości podatkowej (powszechności i równości opodatkowania). Wskazać
tu należy, że chodzi o dochód podatkowy, a nie dochód w znaczeniu ekonomicznym.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy identyikuje jako osobne źró-

dło przychodu działalność wykonywaną osobiście. W świetle zaś art. 13 pkt 7 ustawy
o podatku dochodowym od osób izycznych za przychody z działalności wykonywa-
nej osobiście uważa się przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich
powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych orga-
nów stanowiących osób prawnych.

Ustawodawca deiniuje ogólne pojęcie przychodu w przepisach art. 11 ustawy o po-

datku dochodowym od osób izycznych. Deinicja przychodu wyprowadzona na pod-
stawie przepisów art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych ma cha-
rakter generalny, a zatem będzie ona w użyciu wówczas, gdy zastosowania nie będą
znajdować regulacje szczegółowe, inaczej opisujące danego rodzaju przychód. Pa-
miętać również należy, że przepisy art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób
izycznych należy interpretować w powiązaniu z przepisami art. 10 oraz art. 12–20
ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych, co pozwala na ustalenie, czy
dana kwota lub świadczenie przynależy do któregokolwiek ze źródeł przychodów
podatkowych. Jeżeli nie będzie możliwe przyporządkowanie danego świadczenia

ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia

do jakiegokolwiek źródła przychodu (w tym również do „innych źródeł przychodu”
– art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych), to nie będzie ono mogło
być uznane za przychód podatkowy, choćby nawet odpowiadało ogólnej deinicji przy-
chodu zawartej w przepisach art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych.

Jak stanowi przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych,

przychodami, z zastrzeżeniem art. 14–16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są
otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze
i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłat-
nych świadczeń. Obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody
uważa zatem także również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieod-
płatnych świadczeń. Świadczenia w naturze to wszelkie takie świadczenia, w przypad-
ku których przedmiot świadczenia jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Będą to
w szczególności różnego rodzaju świadczenia rzeczowe, chociaż przedmiotem świad-
czenia mogą być również prawa. Powyższe związane jest z przyjętą zasadą kompletno-
ści opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie
przysporzenia majątkowe, a nie tylko te o charakterze pieniężnym.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszyst-

kie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne
przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar inansowy. Pod pojęciem tym na-
leży rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie
zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie ko-
rzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia go-
spodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie,
mające konkretny wymiar inansowy (por. wyrok WSA w Opolu z dnia 28.10.2009 r.
sygn. akt I SA/Op 296/09).

(Wyrok WSA we Wrocławiu z 10 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 45/10).

Skorzystanie ze świadczeń

W przypadku świadczeń nieodpłatnych opodatkowaniu może podlegać tylko przy-

chód rzeczywiście otrzymany, a nie możliwy do otrzymania (wartość otrzymane-
go świadczenia, a nie możliwość skorzystania ze świadczenia). Zatem o przycho-
dzie pracownika można by mówić, gdyby skorzystał z postawionych do dyspozycji
świadczeń, a ponadto możliwe byłoby ustalenie wartości tego świadczenia według
metod określonych w ustawie o PIT. W przypadku gdy wartości świadczeń nie moż-
na przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika,
gdzie opłata jest wnoszona ryczałtowo, bez względu na to, czy pracownik korzystał
ze świadczeń, czy też nie korzystał, brak jest podstaw do ustalenia dla konkretnego
pracownika kwoty przychodu uzyskanego z tytułu inansowania przez pracodawcę
kosztów organizowanej imprezy. Nie sposób bowiem stwierdzić, czy pracownik rze-
czywiście otrzymał owo świadczenie i jaka jest jego wartość.

(Wyrok WSA w Poznaniu z 9 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 718/10).

Świadczenia pozapłacowe

Oferta skierowana do grupy

Z art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 12 ust. 3 ustawy o PIT wyraźnie wynika, że opodatko-

waniu może podlegać tylko przychód ze świadczeń nieodpłatnych faktycznie otrzy-
manych. Przychód ten musi być przy tym zidentyikowany danymi określonej oso-
by, gdyż ustawa o PIT reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów
osób izycznych. Aby więc można było mówić o przychodzie konkretnych osób i-
zycznych, musi istnieć możliwość przypisania indywidualnie określonego przychodu
konkretnej osobie. Oznacza to, że jeżeli świadczenie ma charakter grupowy i nie ma
możliwości przypisania konkretnym jednostkom wchodzącym w skład grupy otrzy-
mującej świadczenie jednoznacznie określonej wartości tego świadczenia, nie po-
wstaje przychód dla poszczególnych osób wchodzących w skład grupy.

(Wyrok WSA w Gdańsku z 4 listopada 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 659/10).

Deinicje ustawowe

Z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, który zawiera jedynie przykładowe wyliczenie świadczeń

stanowiących przychody ze stosunku pracy lub stosunków pokrewnych, wynika, że są
nimi wszystkie świadczenia, które otrzymuje pracownik w związku z pozostawaniem
w stosunku pracy lub stosunku pokrewnym, które to świadczenia pokrywane są ze środ-
ków pracodawcy, w tym wypłaty pieniężne, wartość pieniężna świadczeń w naturze, war-
tość pieniężna innych nieodpłatnych świadczeń lub odpłatnych częściowo.

Przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć zasadniczo taką sytuację, kiedy nastę-

puje przysporzenie bez wcześniejszego obowiązku takiego świadczenia wynikającego z łą-
czącego strony stosunku umownego. Wydaje się jednak, że w art. 11 i art. 12 ustawy o PIT
przez nieodpłatne świadczenie rozumie się po prostu zapłatę czymś innym niż pieniędzmi.

Świadczeniem pracodawcy jest fakt wykupienia pakietu usług medycznych, a więc zabez-

pieczenia pracowników od wystąpienia określonego ryzyka, nie zaś samo świadczenie me-
dyczne. Ryczałtowe wynagrodzenie inansowane przez pracodawcę jako ponoszone w ści-
śle określonej kwocie na rzecz pracownika jest świadczeniem, o jakim mowa w art. 12 ust.
1 ustawy o PIT. Wartość świadczenia odpowiada cenie, za jaką faktycznie nabył je praco-
dawca. Ceną w tym przypadku jest wynagrodzenie płacone usługodawcy, podzielone przez
liczbę uprawnionych pracowników, niezależnie od tego, z jakiej ilości świadczeń indywidual-
ny pracownik rzeczywiście skorzystał. Fakt dokonywania opłat w formie zryczałtowanej nie
uniemożliwia identyikacji wartości świadczenia przypadającej na konkretną osobę.

(Wyrok WSA w Poznaniu z 19 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 836/09).

Świadczenia nieodpłatne nie mogą być wzajemne

Nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem jest nieodpłat-

ne przysporzenie majątku danej osoby. Tym samym przy nieodpłatnym świadczeniu
nie może być mowy o jakimkolwiek wzajemnym zobowiązaniu.

Podatnik uruchomił program lojalnościowy (promocyjny) zmierzający do zwięk-

szenia sprzedaży i pozyskania nowych klientów. W ramach programu klient po-

ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia

lecający (Klient K1) otrzymuje wyemitowany przez spółkę akcyjną specjalny ku-
pon promocyjny. Wraz z kuponem Klient K1 otrzymuje kod promocyjny, który
umożliwia identyikację Klienta K1 w systemie informatycznym podatnika. Klient
K1 może przekazać ten kupon wraz z kodem osobie, która nie była dotychczas
klientem spółki akcyjnej lub też nie korzystała w spółce z danego rodzaju usłu-
gi (zwanej Klientem K2), polecając jednocześnie usługi podatnika. Jeżeli Klient
K2 wykorzysta kupon promocyjny i faktycznie zamówi usługę w spółce (wpisując
kod promocyjny w system informatyczny wnioskodawcy), zarówno Klient K1, jak
i Klient K2 otrzymają od podatnika nagrody. Nagrody te będą miały postać pie-
niężną lub rzeczową. Uzyskanie nagród przez Klienta K1 i Klienta K2 uzależnione
będzie od zawarcia przez Klienta K2 umowy z podatnikiem na korzystanie z usługi
określonej w kuponie oraz od faktycznego korzystania przez Klienta K2 z tej usłu-
gi. Jakie są skutki podatkowe otrzymania przez aktualnego klienta polecającego
w ramach programu lojalnościowego (promocyjnego) nagrody o wartości nieprze-
kraczającej 200 zł?

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-

nych skutki podatkowe związane z otrzymaniem nieodpłatnego świadczenia są
zróżnicowane w zależności od tego, czy obdarowanymi są osoby będące pra-
cownikami świadczeniodawcy lub są związane z nim stosunkiem cywilnopraw-
nym, jak też czy świadczenie nie przekraczało jednorazowo 100 zł (do 31 grud-
nia 2009 r.) lub 200 zł (od 1 stycznia 2010 r.) oraz czy świadczenie to otrzymano
w związku z promocją lub reklamą dokonującego świadczenia.

Nieodpłatne świadczenie to świadczenie stanowiące przysporzenie tylko po stro-

nie obdarowanego, niezwiązane z żadnym wzajemnym zobowiązaniem obdarowa-
nego na rzecz darczyńcy. Nie można więc uznać za nieodpłatne świadczenie wska-
zanych nagród w postaci rzeczowej, które klient polecający (Klient K1) w ramach
uruchomionego przez podatnika programu lojalnościowego (promocyjnego) otrzy-
muje w zamian za przekazanie kuponu promocyjnego Klientowi K2, tym bardziej że
uzyskanie nagród przez Klienta K1 i Klienta K2 uzależnione będzie od zawarcia przez
Klienta K2 umowy na korzystanie z usługi określonej w kuponie, oraz od faktycznego
korzystania przez Klienta K2 z tej usługi.

Ponadto nieodpłatnym świadczeniem nie może być świadczenie pieniężne – na-

groda pieniężna. Zatem za nieodpłatne świadczenie uznać należy świadczenie bez-
płatne, niewiążące się z żadnym zobowiązaniem wzajemnym.

Wartość nagrody w postaci rzeczowej lub nagrody pieniężnej, w świetle art. 11 ust. 1

ustawy o podatku dochodowym od osób izycznych, stanowi dla klienta polecające-
go, który nie prowadzi działalności gospodarczej (Klienta K1), przychód w rozumie-
niu art. 20 ust. 1 tej ustawy z innych źródeł. Przychód ten podatnik powinien wyka-
zać w informacjach PIT-8C.

(Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 5 stycznia 2011 r.,
nr IBPBII/1/415-798/10/MK).

Świadczenia pozapłacowe

Przychód z otrzymanych rzeczy ustala się według cen rynkowych

Otrzymanie przez spółkę majątku, który nie wchodzi w skład środków trwałych, stanowi

przychód. Jego wartość należy określić na podstawie cen rynkowych

Spółka została utworzona przez powiat, który jest jej 100-procentowym udziałow-

cem. Jedynym zadaniem spółki jest prowadzenie niepublicznego zakładu opieki
zdrowotnej, który to zakład przejmuje zadania dotychczas wykonywane przez samo-
dzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej będący w likwidacji. Majątek likwidowa-
nego SP ZOZ-u jest przekazywany spółce przez powiat.

Spółka otrzymała od powiatu nieodpłatnie do używania nieruchomości oraz nie-

odpłatnie została wyposażona w różnego rodzaju ruchomości, w tym środki trwałe.
Czy te nieodpłatne świadczenia otrzymane od powiatu stanowią źródło przychodów
w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Jak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

(t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn.zm.), wyłączenie nieodpłatnego świadcze-
nia z kategorii przychodów jest uwarunkowane kumulatywnym spełnieniem nastę-
pujących przesłanek:
– świadczenie zostało otrzymane od jednostki samorządu terytorialnego,
– jest ono związane z używaniem środków trwałych otrzymanych w nieodpłatny za-

rząd lub używanie,

– świadczeniobiorcą jest spółka użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jed-

nostki samorządu terytorialnego.

W analizowanej sprawie spółka wykonuje zadania o charakterze użyteczności pu-

blicznej. W konsekwencji uznać należy, że został spełniony trzeci z wymienionych
warunków wynikających z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych, a mianowicie, że świadczeniobiorcą jest spółka użyteczności publicznej
z wyłącznym udziałem jednostki samorządu terytorialnego.

W przedstawionym przypadku wartość świadczenia otrzymanego przez podatni-

ka – spółkę użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem powiatu – w postaci od-
dania mu w nieodpłatne używanie nieruchomości oraz ruchomości stanowiących
środki trwałe nie stanowi przychodu podatkowego na mocy art. 12 ust. 1 pkt 2 usta-
wy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast otrzymanie przez spółkę pozostałego majątku, w skład którego wchodzą

składniki niestanowiące środków trwałych, stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 12
ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na podstawie art. 12 ust. 6 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób praw-

nych, wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się na podstawie cen rynkowych sto-
sowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego
rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz
czasu i miejsca udostępnienia.

(Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 listopada 2010 r.,
nr ILPB3/423-666/10-2/KS).

ROZDZIAŁ 2

Abonamenty medyczne

PODATEK DOCHODOWY

Cały szum z rozliczaniem nieodpłatnych świadczeń na rzecz pracowników zapo-

czątkowały abonamenty medyczne. A dokładniej chodzi o pakiety zdrowotne wyku-
pywane coraz powszechniej przez pracodawców dla swoich podwładnych.

Organy podatkowe prezentują bardzo rygorystyczne stanowisko w tym zakresie.

Dotychczas iskus skłaniał się ku interpretacji, zgodnie z którą jeśli pakiet medycz-
ny jest opłacany ryczałtowo, nie jest on dla pracownika przychodem podlegającym
PIT (np. postanowienie Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego nr PUS.I
/415/29/06).

Teraz jednak urzędy skarbowe, na czele z Ministerstwem Finansów, twierdzą, że

każdy pakiet przekazany przez pracodawcę pracownikowi jest przychodem, który
trzeba opodatkować i wykazać w zeznaniu rocznym. Będzie tak nawet wtedy, gdy
pracownik otrzymał pakiet medyczny, ale z niego nie skorzystał (np. postanowienie
Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego nr 1472/DPC/415–24/07/
PK).

Resort inansów uważa, że zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym

od osób izycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy
nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wy-
płaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalen-
ty, bez względu na źródło inansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności:
wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodza-
ju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty,
niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadcze-
nia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych
świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

WAŻNE

Od 1 stycznia 2007 r. wszelkie wydatki związane z inansowaniem opieki zdro-
wotnej pracowników mogą być kosztem uzyskania przychodów pracodawcy.

Jeżeli przedmiotem nieodpłatnego świadczenia lub świadczenia częściowo od-

płatnego nie jest rzecz lub usługa wchodząca w zakres działalności pracodawcy,
wartość pieniężną tego rodzaju świadczenia ustala się według zasad określonych
w art. 11 ust. 2–2b ustawy o PIT. Dlatego w przypadku usług kupionych przez praco-
dawcę wartość pieniężną tych świadczeń ustala się według cen zakupu.

Świadczenia pozapłacowe

Zdaniem MF w razie zakupu przez pracodawcę usług medycznych (tzw. pakie-

tów medycznych) uprawniających poszczególnych pracowników do skorzystania
z określonych badań wartość pakietu medycznego otrzymanego przez pracownika
stanowi przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.
O powstaniu przychodu ze stosunku pracy nie przesądza fakt skorzystania przez
pracownika z konkretnej usługi medycznej, lecz samo otrzymanie przez pracow-
nika pakietu medycznego (o określonej wartości pieniężnej), dającego prawo do
usług medycznych w ramach wykupionego pakietu. Oznacza to, że jeśli szef pozo-
stawi do dyspozycji pracowników możliwość skorzystania z abonamentu medycz-
nego, jego wartość od razu będzie przychodem pracownika. Będzie tak również
wtedy, gdy pracownik w ramach tego pakietu w ogóle nie skorzysta z wizyty u leka-
rza ani z badania.

Warto pamiętać, że w przypadku usług medycznych przepisy określają świadcze-

nia obowiązkowe, jakie pracodawcy muszą zapewnić pracownikom. Zgodnie z re-
gulacjami zawartymi w Kodeksie pracy wstępne, okresowe i kontrolne badania le-
karskie są przeprowadzane na koszt pracodawcy. Ponadto pracodawca ponosi inne
koszty proilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej ze względu
na warunki pracy. Wartość tego rodzaju świadczeń otrzymanych przez pracownika
od pracodawcy nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku
dochodowym od osób izycznych.

PRZYPISANIE PRZYCHODU PRACOWNIKOWI
Według Ministerstwa Finansów w przypadku pakietów medycznych oferowanych
przez pracodawców pracownikom nie ma trudności z indywidualizacją tego typu
świadczeń. W momencie wykupu usług medycznych znana jest zarówno global-
na kwota przypadająca do zapłaty, jak i liczba pracowników, dla których wyku-
piono świadczenie. Niejednokrotnie znana jest również wartość jednego pakietu.
W tej sytuacji ustalenie przychodu poszczególnych pracowników wydaje się spra-
wą oczywistą.

W związku z tym w przypadku zakupu przez pracodawcę usług polegających na

wykonaniu wstępnych, okresowych oraz kontrolnych badań lekarskich wartość
tego rodzaju świadczeń nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od
osób izycznych. Jeśli pracodawca wykupi dla swoich pracowników pakiety me-
dyczne np. do wykonania wstępnych, okresowych oraz kontrolnych badań lekar-
skich, a także dobrowolnych specjalistycznych usług medycznych, opodatkowa-
niu podatkiem dochodowym podlegać będzie jedynie wartość pieniężna tej części
otrzymanego świadczenia (część opłaty), która przypada na dobrowolne specjali-
styczne usługi medyczne.

Wartość świadczeń medycznych oferowanych przez pracodawcę, z których sko-

rzystają pracownicy, nie będzie ich przychodem. Przychodem tym będzie wartość

ROZDZIAŁ 2. Abonamenty medyczne

świadczenia w postaci objęcia opieką medyczną. Podstawą do uznania, że nie po-
wstaje przychód, nie może być ani sposób dokonywania rozliczeń, ani sposób usta-
lenia odpłatności za te usługi pomiędzy pracodawcą a podmiotem świadczącym na
rzecz pracowników usługę. W tym przypadku przepisy ustawy o podatku dochodo-
wym od osób izycznych nie uzależniają wysokości przychodu pracownika od kwoty
wydatku pracodawcy, lecz od faktycznego przysporzenia po stronie podatnika (pra-
cownika). W związku z tym na pracodawcy z tytułu dokonywania takich świadczeń
ciążą obowiązki płatnika określone w ustawie o podatku dochodowym od osób i-
zycznych dla przychodów ze stosunku pracy. Nie dotyczy to świadczeń, które przy-
sługują pracownikom na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy,
jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonaw-
czych wydanych na podstawie tych ustaw, gdyż te świadczenia są zwolnione z po-
datku. Takie stanowisko potwierdził m.in. Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzę-
du Skarbowego w Warszawie w interpretacji z 12 października 2006 r. (nr 1472/
DPC/415–80/06/PK).

PRZYKŁAD

Czy opieka zaoferowana rodzinie pracownika jest opodatkowana

Firma podatnika wykupiła dla niego i jego najbliższych abonamenty medycz-
ne. Pracodawca co miesiąc odprowadza za każdego pracownika 70 zł skład-
ki na taki pakiet. Czy w przypadku zakupu przez pracodawcę pakietu usług
medycznych uprawniających poszczególnych pracowników oraz ich rodziny
do skorzystania z określonych świadczeń medycznych wartość tych świad-
czeń należy doliczyć do wynagrodzenia pracownika?
Wartość dodatkowego świadczenia medycznego dla pracownika i człon-
ków jego rodziny, niezwiązanego z medycyną pracy, którego na mocy
odrębnych przepisów spółka nie jest zobowiązana ponosić, stanowi dla
pracownika nieodpłatne świadczenie, a pracodawca ma obowiązek doli-
czyć tę wartość do wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu i od
łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek do-
chodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów
ze stosunku pracy.
Jeżeli pracodawca oprócz kosztów opieki medycznej nad pracownikiem
opłaca również abonament medyczny za członków jego rodziny, wówczas
łączna wartość kosztów poniesionych przez zakład pracy, przypadająca
na pracownika i członków jego rodziny, stanowi przychód ze stosunku
pracy pracownika. Abonament medyczny dla członków rodziny jest nie-
odpłatnym świadczeniem otrzymanym przez pracownika. Nie ma zatem
uzasadnienia, aby w tym przypadku przychód przypisywać osobie trze-
ciej.
W opisanym przypadku roczne przychody pracownika z tytułu otrzymane-
go pakietu medycznego wyniosą 840 zł (70 zł x 12 miesięcy).

Świadczenia pozapłacowe

STANOWISKO ORGANÓW PODATKOWYCH
Korzystne

Wartości świadczeń medycznych oferowanych przez pracodawców pracowni-
kom, za które cena była określona ryczałtowo, nie stanowią przychodu ze sto-
sunku pracy, a tym samym nie podlegają opodatkowaniu PIT (np. interpretacja
Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego, nr PUS.I/415/29/06.
Niekorzystne

Pracodawca, uiszczając zryczałtowaną opłatę, faktycznie nie płaci za określone
świadczenia medyczne, ale za objęcie pracowników opieką medyczną. Wartością
nieodpłatnego świadczenia jest więc wartość zryczałtowanej opłaty przypadającej
na pracownika. Pracodawca powinien potrącić zaliczkę na PIT również od war-
tości takiego nieodpłatnego świadczenia (np. interpretacja Naczelnika Drugiego
Mazowieckiego Urzędu Skarbowego, nr 1472/DPC/415–24/07/PK).

STANOWISKO SĄDÓW
Korzystne
Z faktu objęcia danego pracownika możliwością skorzystania z usługi medycznej
w ramach opłaconego przez pracodawcę abonamentu nie wynika, że po stronie
pracownika zawsze wystąpi konkretne przysporzenie. Tym samym nie ma uza-
sadnienia opodatkowanie tego teoretycznego świadczenia po stronie pracownika
(np. wyrok WSA w Warszawie z 20 sierpnia 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 625/08).
Niekorzystne
W następstwie już samego zawarcia na rzecz pracowników umowy o świadcze-
nie usług medycznych (obejmującej świadczeniami także członków ich rodzin), bez
względu na to, czy osoby uprawnione skorzystają z tych usług, czy też nie, powsta-
nie u pracowników przychód ze stosunku pracy, stanowiący nieodpłatne świad-
czenie (np. wyrok WSA we Wrocławiu z 4 lipca 2008 r., sygn. akt I SA/Wr 383/08).

PRZYKŁAD

Czy abonament medyczny od szefa jest przychodem ze stosunku pracy

Podatnik w 2011 r. podjął nową pracę. Obok wynagrodzenia za pracę otrzy-
mał także pakiet medyczny, który opłaca za niego irma. Czy wartość takiej
opieki medycznej będzie przychodem ze stosunku pracy, od którego trzeba
będzie zapłacić podatek dochodowy?
Tak. W przypadku pakietów medycznych zarówno organy podatkowe, jak
i sądy administracyjne – w tym NSA – prezentują stanowisko, zgodnie
z którym wartość abonamentu medycznego jest przychodem pracownika.
Chodzi o takie pakiety medyczne, na podstawie których można korzystać
ze świadczeń nieobjętych Kodeksem pracy (m.in. badania okresowe, które
musi zapewnić pracodawca). Fiskus twierdzi, że samo zapewnienie abo-
namentu pracownikowi, a nie skorzystanie z niego, powoduje powstanie
przychodu do opodatkowania.

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wskazówki pomocne w procesie tworzenia systemów świadczeń pozapłacowych w małych firmachx
Wpływ opinii pracowników na kształtowanie elastycznych i współfinansowanych systemów świadczeń pozap
swiadczenia Pozaplacowe wraz z wyjasnieniami ekspertow Accreo
Świadczenia pozapłacowe dla pracowników
ZFŚS obowiązki pracodwacy i świadczenia dla pracowników ebook
Ustawa z dnia 25 06 1999 r o świadcz pien z ubezp społ w razie choroby i macierz
gruzlica pozaplucna
(ebook PDF)Shannon A Mathematical Theory Of Communication RXK2WIS2ZEJTDZ75G7VI3OC6ZO2P57GO3E27QNQ
[ebook renewable energy] Home Power Magazine 'Correct Solar Panel Tilt Angle to Sun'
(ebook www zlotemysli pl) matura ustna z jezyka angielskiego fragment W54SD5IDOLNNWTINXLC5CMTLP2SRY
(eBook PL,matura, kompedium, nauka ) Matematyka liczby i zbiory maturalne kompedium fragmid 1287
kurs excel (ebook) statistical analysis with excel X645FGGBVGDMICSVWEIYZHTBW6XRORTATG3KHTA
Dopłaty do wypoczynku ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ I INNE ŚWIADCZENIA, PRAWO OGÓLNE
rozwiązanie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych
świadczenia

więcej podobnych podstron