Zarządzanie - kierowanie

Definicje, funkcje, kierownicy

Podstawy zarządzania

Grażyna Gierszewska

Zarządzanie - kierowanie

Zarządzanie : to proces planowania, organizowania, przewodzenia i

kontrolowania działalności członków organizacji oraz wykorzystywania
wszystkich jej zasobów dla osiągnięcia ustalonych celów.

Zarządzanie– nauka czy sztuka
• nauka - kierowanie, zarządzanie to dziedzina wiedzy, której trzeba się stale

uczyd, wymaga zrozumienia, jest trudna, użyteczna, teorie zarządzania
stale są konfrontowane z praktyką (to już prawie nauka ścisła),
doświadczeniem ludzi w organizacji, nauka ta dysponuje narzędziami,
które pomagają zarządzad.

•

sztuka – kierowanie jest porządkowaniem chaosu, wymaga wizji artysty,

znajomości rzemiosła i skutecznego komunikowania się, umiejętności tak
jak w sztuce można doskonalid, nowoczesne techniki pomagają, zwiększają
skutecznośd działania, ale zarządzaniu daleko jeszcze do nauki ścisłej,
nadal w kierowaniu ważna jest intuicja, doświadczenie, indywidualne sądy,
bo wiele decyzji podejmuje się w sytuacji niepełnej informacji.

Zarządzanie skuteczne i efektywne

• efektywnośd organizacji i kierownika,
• sprawnośd – robienie rzeczy we właściwy sposób,
• skutecznośd - robienie właściwych rzeczy.

Skuteczne zarządzanie przynosi zyski właścicielom i dobrą

pracę zatrudnionym. Skuteczne zarządzanie utożsamiane

jest najczęściej z dążeniem do przetrwania, rozwoju i

utrzymania jej w dobrej kondycji finansowej. Z punktu

widzenia społecznej odpowiedzialności organizacji powinna

ona przynosid korzyśd społeczeostwu.

Peter Drucker charakteryzuje zarządzanie

następująco

• zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi,
• zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze,
• zarządzanie wymaga prostych i zrozumiałych wartości, celów

działania i zadao jednoczących wszystkich uczestników organizacji,

• zarządzanie powinno doprowadzid do tego, aby organizacja była

zdolna do uczenia się,

• zarządzanie wymaga komunikowania się zarówno wewnątrz

organizacji jak i z otoczeniem,

• zarządzanie wymaga rozbudowanego systemu wskaźników,

pozwalających stale i wszechstronnie monitorowad, oceniad i

poprawiad efektywnośd działao,

• zarządzanie musi byd jednoznacznie zorientowane na podstawowy i

najważniejszy rezultat jakim jest zadowolony klient.

kontrolowanie

Przewodzenie i

motywowanie

organizowanie

Planowanie i

podejmowanie

decyzji

Fazy procesu zarządzania

Planowanie i podejmowanie decyzji

• Plany wyznaczają cele organizacji, programy

jej działania i określają najlepszy sposób ich
osiągnięcia. Podejmowanie decyzji wymaga
dokonywania wyborów pomiędzy celami,
posiadanymi zasobami i możliwościami
realizacji zadao.

• Planowanie ma różny wymiar czasowy i może

dotyczyd całej organizacji oraz jej części.

Organizowanie

Zaprojektowanie i wdrożenie działao, które

zapewnią skuteczne wykonanie planów i
programów – zapewnienie obsady na
stanowiskach pracy, dobór środków realizacji
zadao, zapewnienie współdziałania ludzi w
procesach organizacyjnych, budowanie relacji
z otoczeniem, budowanie struktur
organizacyjnych itd.

Przewodzenie

Przewodzenie to kierowanie ludźmi –

motywowanie i pobudzanie ich do działania,
to także inicjowanie działao. Funkcja ta ma na
celu powodowanie, aby członkowie organizacji
działali w taki sposób, który przyczyniad się
będzie do osiągnięcia ustalonych celów.

Kontrolowanie

Funkcja ta składa się z:
• określenia mierników efektywności,
• pomiaru bieżącej efektywności i porównania

jej z wyznaczonymi miernikami,

• podjęcia działao korygujących, jeśli

efektywnośd nie odpowiada miernikom.

Szczeble zarządzania

Pracownicy wykonawczy

Średni szczebel kierownictwa

Kierownictwo pierwszej linii

Naczelne kierownictwo

Umiejętności kierownicze

Wymagane umiejętności kierowników w zależności od

szczebla w hierarchii:

• Najwyższy szczebel: najwięcej koncepcyjnych i

międzyludzkich, najmniej technicznych

• Średni szczebel: równomiernie rozłożenie umiejętności

• Najniższy szczebel: najwięcej międzyludzkich i

technicznych, najmniej koncepcyjnych

Umiejętności kierownicze

Umiejętności koncepcyjne – zdolnośd menedżera do

koordynacji działao poszczególnych grup w organizacji oraz

integrowanie wszystkich działao realizowanych w jego polu

działania.

Umiejętności społeczne – zdolnośd do współpracy z innymi

ludźmi.

Umiejętności techniczne - zdolnośd do posługiwania się

narzędziami, metodami i technologią w określonej

specjalności – to także znajomośd języków obcych, obsługi

komputera, znajomośd przepisów prawnych, techniki i

metod zarządzania.

Kierownicy w organizacji

• pracują z ludźmi i przez ludzi,
• stanowią kanały komunikacji w organizacji,
• są odpowiedzialni i ponoszą odpowiedzialnośd,
• mają do dyspozycji zasoby do realizacji celów,
• ustalają priorytety,
• muszą myśled analitycznie i syntetycznie,
• są rozjemcami,
• są politykami,
• są dyplomatami,
• są symbolami – uosabiają sukcesy i porażki organizacji,
• podejmują trudne decyzje,
• zajmują różne miejsca w hierarchii organizacyjnej.

Role kierownika

• interpersonalna (międzyludzka) –

reprezentacyjna, przywódcy, łącznika,

• informacyjna – monitora (poszukiwacza),

upowszechniającego, rzecznika,

• decyzyjna – przedsiębiorca, przeciwdziałającego

zakłóceniom, rozdzielający zasoby, negocjator.

Współczesne dylematy menedżerów w wielu

organizacjach – lojalnośd – etyka.

Kierownik/menedżer – wolny zawód

Cechy wolnego zawodu

• Ludzie uprawiający wolny zawód kierują się w swoich

decyzjach ogólnymi zasadami.

• Ludzie uprawiający wolny zawód zyskują pozycję

zawodową przez osiągane wyniki, a nie przez protekcję

lub inne czynniki nie związane z pracą.

• Ludzie uprawiający wolny zawód muszą kierowad się

kodeksami etycznymi chroniącymi klientów.

• Ludzie uprawiający wolny zawód są oddani swojej

profesji, cechuje ich osobiste poświęcenie.

Gatunki ptaków – kierowników

• cietrzew – bacznie czuwający nad stadkiem i

zacietrzewiający się jeśli sposób wykonania zadania

odbiega od jego nawyków, chodby nawet prowadził do

lepszych rezultatów,

• dudek nieufny – zleca wykonanie pracy, ale nie

zostawia mu spokoju i „wisi” nad głową,

• dziobek gwałtownik – nigdy jasno nie precyzuje swoich

uprawnieo wobec podwładnych, dzięki temu ma

możliwośd uderzania pięścią w stół w sytuacjach dla

niego wygodnych,

Gatunki ptaków – kierowników

• dzwoniec – ma zwyczaj pochylania się nad pracownikiem i

wydawania dźwięków: „a-fe, a-fe”,

• jastrząb biurokrad – żeruje na pracy innych, gatunek znany,

a co gorsza bardzo szanowany,

• kukułka biurowa – pospolity gatunek, podrzuca innym, to

czego sama nie umie, lub nie chce robid,

• pełzacz – deleguje uprawnienia na swoich podwładnych, po

czym „pełza” po organizacji i załatwia sam najdrobniejsze

sprawy, odbierając pracownikom inicjatywę,

Gatunki ptaków – kierowników

• płochacz – uważa, że przekazuje uprawnienia podwładnym, ale

żąda od nich by konsultowali z nim nawet najbłahsze decyzje,

• pterodaktyl szufladkowy – gatunek, który zatrzymał się w rozwoju i

świetnie prosperuje w warunkach nowoczesnej biurokracji,

popularna nazwa „urzędas”,

• raróg – gotów w każdej chwili do ataku na podległy mu personel,

• sęp-grabarz – siedzi z założonym rękami i wyczekuje momentu,

kiedy podwładny popełni błąd; „grzebie” wtedy delikwenta z

wielkim zadowoleniem i samozaparciem.