Iwona Wojdakowska
nauczyciel wychowania fizycznego
ZSzO nr 3, II LO im. E. Plater
w Białej Podlaskiej

EWALUACJA JEDNOSTEK LEKCYJNYCH

Reforma o

światy zakłada pozytywne zmiany w zakresie edukacji fizycznej.

Naczelny cel wychowania fizycznego przenosi ci

ężar działań edukacyjnych

z kształtowania ciała i funkcji motorycznych na prac

ę wychowawczą, co ma

sprawi

ć, że postawy związane z kulturą fizyczną będą się przejawiać w stałym

dbaniu o swoje zdrowie i aktywno

ść fizyczną.

Powodzenie tych zmian zale

ży od nauczycieli, od ich zaangażowania

i przygotowania. Dlatego nie wystarcza ju

ż, by nauczyciel lubił dzieci, a w pracy

opierał si

ę wyłącznie na intuicji czy własnych upodobaniach. Współczesny

nauczyciel musi dba

ć o jakość swojego warsztatu.

Jako

ść jest pojęciem wieloznacznym. W.E. Deming określił, że jakość to,

co zadowala, a nawet zachwyca klientów. O jako

ści pracy nauczyciela świadczy

to, w jakim stopniu pomaga on w rozwoju intelektualnym, osobowo

ściowym

i fizycznym ucznia na swoich jednostkach lekcyjnych.
Jako

ść zależy od tego czy w szkole ma miejsce ewaluacja. Ewaluacja to ocena

jako

ści, wartości organizowanego procesu. To systematyczne rejestrowanie

i analizowanie informacji o procesach edukacyjnych i ich efektach w celu
formułowania s

ądów wartościujących, które powinny być podstawą oceny,

w jakim stopniu s

ą realizowane zadania edukacyjne, jakie są ich efekty

edukacyjne. Wyniki ewaluacji powinny by

ć podstawą decyzji mających na celu

popraw

ę jakości procesu dydaktycznego i wprowadzania korekt do programu

edukacji, do zaj

ęć. Nauczyciel powinien poddać ewaluacji kolejne cykle

edukacyjne, a tak

że pojedyncze jednostki lekcyjne. Aby przystąpić do ewaluacji,

nale

ży ustalić cel i sposób jej przeprowadzania.

Jako

ść planowania i prowadzenia poszczególnych jednostek lekcyjnych jest

jednym z czynników warunkuj

ących osiąganie celów edukacyjnych. Celem

ewaluacji lekcji mo

że być stwierdzenie, czy zajęcia stworzyły możliwości postępu

w rozwoju wiedzy i umiej

ętności ucznia, które metody pracy dały oczekiwane

rezultaty, a które nale

ży zmienić, czy zajęcia pozwoliły na osiągnięcie zakładanych

celów, jaki był nastrój i samopoczucie uczniów w czasie zaj

ęć itp.

Ewaluacj

ę zajęć można prowadzić przez indywidualne lub grupowe rozmowy z

uczniami, za pomoc

ą kart ewaluacyjnych lub w inny wybrany przez nauczyciela

sposób.

- 2 -

Ewaluacj

ę przez rozmowy można przeprowadzić, organizując rundkę pytań.

np. doko

ńcz zdanie:

Na lekcji najtrudniejsze było...............................
Najbardziej podobało mi si

ę.................................

Najch

ętniej ćwiczyłam\em.....................................

Uwa

żam, że lekcja była..........................................

Pewniejsz

ą i bardziej wiarygodną formą są opracowane karty ewaluacji. Rozdane

do wypełnienia uczniom pod koniec zaj

ęć, mogą one być dla nauczyciela bogatym

materiałem informacyjnym o własnej pracy i podstaw

ą do planowania kolejnych

jednostek lekcyjnych. Karty powinny by

ć krótkie, łatwe do wypełniania,

zrozumiałe i jednoznaczne.
Wa

żne jest, by uczeń wypowiadał się w warunkach poczucia bezpieczeństwa, nie

ma bowiem

żadnych ocen za wypełnianie kart ewaluacyjnych i oczywiście nie

mo

że być żadnych represji wobec ucznia, w przeciwnym razie nigdy nie uzyskamy

szczerych odpowiedzi. Dotykamy tu problemu ewentualnej anonimowo

ści. Pełna

anonimowo

ść ucznia w przypadku odczytywania kart przez prowadzącego

nauczyciela jest problematyczna. Poza tym, s

ą pewne aspekty wychowawcze, bo

uczymy przecie

ż, że należy mieć odwagę mówić prawdę. Musimy się jednak

liczy

ć z tym, że uczeń, przynajmniej podczas wypełniania kart ewaluacyjnych po

raz pierwszy mo

że mieć obawy. Zatem, może po prostu pozostawić ten problem do

decyzji uczniów...?
My

ślę, że możemy dążyć jednak do tego, aby po uzyskaniu pewności przez

uczniów,

że nie grożą mu żadne sankcje, prosić o podpisywanie kart

ewaluacyjnych, gdy

ż umożliwi nam to indywidualną pracę z uczniem

W koniecznych przypadkach. Ma to te

ż znaczenie w poznawaniu uczniów, ich

ró

żnych punktów widzenia.

Inne korzy

ści ze stosowania i analizowania kart ewaluacyjnych od uczniów:

•

szybkie zebranie informacji od wielu uczniów i przez to wiarygodnej,

•

mo

żliwość uzyskania tej informacji bez potrzeby natarczywego pytania

wprost

•

wyniki kart mog

ą być bardzo szybko wykorzystane do korekty realizacji

programu lub niezb

ędnego powtórzenia

•

zdobyta informacja nie jest „zafałszowana” stresem, cz

ęsto występująca

podczas odpowiedzi

•

zawsze interesuj

ąca jest informacja o pracy ze strony jej odbiorców (czy

akceptowany jest nauczyciel przez uczniów, czy jest lubiany lub nie, jaka
jest kultura współdziałania nauczyciela ze swymi uczniami itp.)

•

wyniki skłaniaj

ą do autorefleksji nad metodyczną stroną lekcji i pobudzają

do samokształcenia lub podj

ęcia doskonalenia zawodowego

- 3 -

•

mo

żna także uzyskać potwierdzenie swoich walorów osobistych

i zawodowych

Materiał wraz z zał

ączonymi przykładowymi kartami ewaluacyjnymi i ankietami

przygotowałam do wykorzystania przez nauczycieli na lekcjach wychowania
fizycznego, zaj

ęciach pozalekcyjnych, spotkaniach z rodzicami itp.

Karta ewaluacji I

1.

Podkre

śl zajęcia, które odpowiadały ci najbardziej:

a)

zabawa..........................................

b)

ćwiczenia na stacji pierwszej

c)

ćwiczenia na stacji drugiej

d)

ćwiczenia na stacji trzeciej

e)

ćwiczenia na stacji czwartej

f)

zabawa...........................................

Karta ewaluacji II

1.

najbardziej podobało ci si

ę ćwiczenie....................................................

................................................................................................................

2.

najtrudniejszym dla ciebie

ćwiczeniem było.........................................

....................................................................................................................
3.

z jak

ą miną kończysz dzisiejsze zajęcia.................................................

................................................................................................................

Karta ewaluacji III

Na dzisiejszych zaj

ęciach po raz pierwszy:

•

usłyszałem/am..............................................................................

•

zobaczyłem/am..............................................................................

•

sam zrobiłem/am............................................................................

- 4 -

Karta ewaluacji IV

1.

Czy wolałby

ś, aby dzisiejsze zajęcia odbyły się:

•

na korytarzu

•

w terenie (w parku, w lesie)

•

na stadionie sportowym

•

na boisku szkolnym?

2.

Co najbardziej podobało ci si

ę na dzisiejszych zajęciach?

..........................................................................................................
..........................................................................................................

3.

Co sprawiło ci trudno

ść na dzisiejszych zajęciach?

...........................................................................................................
............................................................................................................

4.

Co sprawiło ci przyjemno

ść na dzisiejszych zajęciach?

...........................................................................................................
.............................................................................................................

Karta ewaluacji V

Jaki był twój nastrój podczas dzisiejszych zaj

ęć?

Podkre

śl odpowiedni symbol.

Karta ewaluacji VI

Z jak

ą miną kończysz dzisiejsze zajęcia?

- 5 -

Karta ewaluacji VII

Po dzisiejszych zaj

ęciach uważam, że:

1) Moje umiej

ętności techniki gry w koszykówkę:

•

Poprawiły si

ę

•

Pogorszyły si

ę

•

S

ą bez zmian

2) Moje umiej

ętności współpracy w grupie:

•

Poprawiły si

ę

•

Pogorszyły si

ę

•

S

ą bez zmian

Karta ewaluacji VIII

Masz 10 punktów do oceny lekcji. Przydziel je według swojego uznania

Okre

ślonym jej częściom. Im trudniejszy był dla ciebie fragment zajęć, tym więcej

przydziel mu punktów.

1)

ćwiczenia rozgrzewki .............................................................

2) przewrót w przód ....................................................................
3) przej

ście po ławeczce ..............................................................

4) po

ślizg w podporze tyłem z piłką ............................................

5) przewrót w tył ..........................................................................
6)

ćwiczenia przy muzyce ............................................................

Karta ewaluacji IX

1) Moje umiej

ętności techniki gry w siatkówkę:

•

Poprawiły si

ę

•

Pogorszyły si

ę

•

S

ą bez zmian

- 6 -

Karta ewaluacji X

zadowolenie i forma zaj

ęć

1.

Jestem zadowolony, lubi

ę tego typu lekcje.

2.

Jestem cz

ęściowo zadowolony, czasami mogą być tego typu lekcje.

3.

Jestem zły, forma lekcji wcale mi nie odpowiada.

Karta ewaluacji XI

wiedza i umiej

ętności

1.

nie potrafi

ę dobrze wykonać przewrotu w przód z przysiadu

2.

wykonuj

ę przewrót poprawnie, z małymi błędami

3.

musz

ę jeszcze popracować nad prawidłowym wykonaniem

przewrotu w przód

4.

bardzo dobrze wykonuj

ę przewrót w przód z przysiadu

Karta ewaluacji XII

1.

która zabawa najbardziej ci si

ę podobała?.................................................

2.

na której stacji najch

ętniej ćwiczyłeś?.......................................................

3.

nad którym

ćwiczeniem musisz jeszcze popracować?..............................

4.

które

ćwiczenie wykonujesz najlepiej?......................................................

- 7 -

ANKIETA DLA DZIEWCZ

ĄT

UCZ

ĘSZCZAJĄCYCH NA ZAJĘCIA TANECZNE

1.

Jaki jest Twój nastrój podczas zaj

ęć?

.................................................................................................................

.................................................................................................................

2.

Co najbardziej podoba Ci si

ę na zajęciach?

.................................................................................................................
.................................................................................................................

3.

Co sprawia Ci trudno

ść na zajęciach?

..................................................................................................................
..................................................................................................................
Najciekawsze kroki taneczne dla Ciebie to…
..................................................................................................................
..................................................................................................................

4.

Czy ch

ętnie bierzesz udział w zawodach i pokazach tanecznych?

a)

tak,
dlaczego?..........................................................................................
.........................................................................................................

b)

nie,
dlaczego?..........................................................................................
.........................................................................................................

5.

Czy uwa

żasz, że Twoje umiejętności z techniki tańca?

a)

poprawiły si

ę

b)

pogorszyły si

ę

c)

s

ą bez zmian

6.

Jakie

ćwiczenia najchętniej wykonujesz? (zaznacz według kolejności)

a).....

ćwiczenia rytmiczno - taneczne

b).....

ćwiczenia gimnastyczno – taneczne (aerobic)

c).....

ćwiczenia z przyborami

d).... ta

ńce dyskotekowe

e) ....inne.................................................

- 8 -

7.

Jakie cechy (postawy) najbardziej wykształciły w Tobie zaj

ęcia

sportowo-rekreacyjne z ta

ńca? (podkreśl właściwe)

wytrwało

ść; systematyczność; szacunek do przeciwnika i do współćwi-

cz

ącego; umiejętność właściwego zachowania się w sytuacji zwycięstwa i

pora

żki; dbałość o własne i innych zdrowie; umiejętność współpracy w

grupie; wiar

ę we własne siły

8.

Jak oceniasz zaj

ęcia z tańca w skali od 1 do 6?

........................................

- 9 -

ANKIETA DLA RODZICÓW

1.

Czy jeste

ście Państwo zadowoleni z tego, w jaki sposób Wasze dziecko

sp

ędza czas wolny? (tzn. uczęszcza na zajęcia sportowo-rekreacyjne)?

a)

tak,
dlaczego?..........................................................................................
.........................................................................................................

b)

nie,
dlaczego?..........................................................................................
.........................................................................................................

2. Czy zauwa

żyliście, że Wasze dziecko rozwinęło sprawność fizyczną

uczestnicz

ąc w zajęciach sportowo - rekreacyjnych? (proszę zaznaczyć)

•

Tak, poprawiła si

ę

•

Nie, jest bez zmian

•

Nie, pogorszyła si

ę

3. Po powrocie z zaj

ęć Wasze dziecko jest: (proszę zaznaczyć)

•

Radosne

•

Zm

ęczone

•

Zadowolone

•

Zniech

ęcone

4. Które z wymienionych cech (postaw) uwidoczniły si

ę u dziecka poprzez

ucz

ęszczanie na zajęcia? (proszę podkreślić właściwe)

kole

żeńskość, samodzielność, wiarę we własne siły, systematy-

czno

ść, obowiązkowość, wytrwałość, dbałość o zdrowie

5. Jakie inne oczekiwania maj

ą Państwo odnośnie zajęć sportowo-

rekreacyjnych?

.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................