background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ

 

 
 
 

Jarosław Stępień 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Prowadzenie produkcji roślin uprawnych 612[01].Z1.02 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Mirosław Worobik 
mgr inż. Urszula Malinowska 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Edyta Kozieł 
 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Jacek Przepiórka 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Opracowanie  zawiera  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  612[01].Z1.02 
„Prowadzenie  produkcji  roślin  uprawnych”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania 
dla zawodu pszczelarz. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 
1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Uprawa roślin zbożowych 

11 

5.1.1. Ćwiczenia  

11 

5.2.  Uprawa roślin okopowych 

13 

5.2.1. Ćwiczenia  

13 

5.3.  Uprawa roślin przemysłowych i pastewnych 

15 

5.3.1. Ćwiczenia  

15 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

17 

7.  Literatura 

26 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  pszczelarz  z  zakresu  prowadzenia 
produkcji roślinnej w gospodarstwie rolnym. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

− 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 
nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  następujących  metod  nauczania,  np.  pokaz  z  objaśnieniem, 
pokaz z instruktażem, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych oraz metody projektów. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

612[01].Z1.01 

Wykonywanie zabiegów 

agrotechnicznych 

612[01].Z1.02 

Prowadzenie produkcji 

roślin uprawnych 

Moduł 612[01].Z1 

Produkcja rolnicza

 

612[01].Z1.03 

Żywienie zwierząt 

gospodarskich 

612[01].Z1.04 

Wykonywanie zabiegów 

zoohigienicznych 

612[01].Z1.05 

Prowadzenie produkcji 

zwierzęcej 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami BHP, ochrony przeciwpożarowej, 

 

przestrzegać zasad postępowania z środkami ochrony roślin, nawozami, oraz maszynami 
do uprawy roli, 

 

posługiwać się prostymi proporcjami matematycznymi, 

 

definiować podstawowe pojęcia dotyczące gleboznawstwa, 

 

przeliczać podstawowe jednostki w układzie SI, 

 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu mechanizacji rolnictwa, 

 

wykonywać zabiegi agrotechniczne, 

 

rozróżniać maszyny do uprawy roli, 

 

korzystać z wiadomości nabytych na lekcjach chemii szczególnie dotyczących soli, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

użytkować komputer, 

 

współpracować w grupie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

określić znaczenie gospodarcze zbóż, 

− 

scharakteryzować właściwości biologiczne zbóż, 

− 

scharakteryzować wymagania klimatyczne i glebowe uprawy zbóż, 

− 

zaplanować uprawę roli i wykonać zabiegi uprawowe przed siewem zbóż, 

− 

zaplanować ilość wysiewu nasion zbóż oraz nawożenie zbóż,  

− 

wykonać podstawowe zabiegi pielęgnacyjne zbóż, 

− 

określić sposoby zbioru zbóż, 

− 

określić znaczenie gospodarcze roślin okopowych, 

− 

określić wymagania klimatyczne i glebowe ziemniaków, 

− 

scharakteryzować wybrane odmiany ziemniaków i buraków, 

− 

określić sposoby uprawy roli pod rośliny okopowe, 

− 

zaplanować nawożenie ziemniaków i buraków, 

− 

scharakteryzować cechy sadzeniaków i materiału siewnego buraków, 

− 

dobrać  maszyny  i urządzenia do zabiegów uprawowych, pielęgnacyjnych  i zbioru roślin 
okopowych, 

− 

wykonać zabiegi uprawowe, pielęgnacyjne i zbiór roślin okopowych, 

− 

określić znaczenie gospodarcze gryki, 

− 

określić sposoby przygotowania roli do uprawy gryki, 

− 

zaplanować nawożenie i sposoby pielęgnacji gryki, 

− 

dokonać zbioru i przechować nasiona gryki, 

− 

określić właściwości rzepaku ozimego, 

− 

zaplanować sposoby uprawy roli dla rzepaku ozimego, 

− 

przygotować,  obsłużyć  maszyny  i  urządzenia  stosowane  w  produkcji  rzepaku  oraz 
dokonać ich konserwacji, 

− 

określić sposoby nawożenia rzepaku ozimego w zależności od rodzaju stanowiska, 

− 

dobrać parametry siewu dla rzepaku ozimego,  

− 

zaplanować zabiegi pielęgnacyjne i ochronne rzepaku 

− 

określić zasady i sposoby zbioru oraz metody dosuszania rzepaku, 

− 

scharakteryzować zasady uprawy wybranych roślin pastewnych, 

− 

określić właściwości biologiczne roślin motylkowych, 

− 

opracować projekt uprawy roślin motylkowych, 

− 

zaplanować  sposoby  uprawy  roli  i  dobrać  właściwe  parametry  siewu  roślin 
motylkowych, 

− 

rozpoznać  szkodniki,  choroby  i  chwasty  roślin  uprawnych  oraz  zastosować  działania 
zapobiegawcze. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca   

 

 

 

 

………………………………….. 

Modułowy program nauczania:   

 

Pszczelarz 621[01] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

 

 

Produkcja rolnicza 612[01].Z1 

Jednostka modułowa: 

 Prowadzenie 

produkcji 

roślin 

uprawnych 

612[01].Z1.02 

Temat: Choroby i szkodników rzepaku ozimego. 

Cel ogólny: Rozpoznawanie chorób i szkodników rzepaku oraz ich identyfikacja. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 
– 

szacować straty jakie powodują szkodniki i choroby rzepaku, 

– 

rozpoznać formy dorosłe i pośrednie szkodników, 

– 

rozpoznać objawy chorób występujących na roślinach, 

– 

diagnozować stadium choroby, 

– 

rozpoznać szkodniki żerujące na plantacji, 

– 

dobrać formy walki z nimi, 

– 

zastosować  środki  ochrony  roślin  lub  inne  alternatywne  sposoby  zwalczania  szkodnika 
lub choroby, 

– 

wykonywać zabiegi mające na celu ochronę plantacji rzepaku. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 
– 

pogadanka, 

– 

pokaz z instruktażem,  

– 

pokaz z objaśnieniem. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 
– 

praca w grupach. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 
– 

plansze i foliogramy przedstawiające szkodniki rzepaku, 

– 

film dydaktyczny choroby rzepaku ozimego, 

– 

pąki kwiatowe rzepaku zaatakowane przez szkodniki. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Faza wstępna 

– 

czynności  organizacyjne:  sprawdzenie  listy  obecności,  sprawdzenie  gotowości 
uczniów do zajęć, 

– 

podanie tematu zajęć, 

– 

podanie do zapisania w zeszycie przedmiotowym celu poznanie szkodników i chorób 
rzepaku, 

– 

podział grupy uczniów na zespoły 4–5 osobowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  Faza właściwa 

– 

wykład  nauczyciela  z  elementami  pogadanki  na  temat  szkód  jakie  powodują 
szkodniki i choroby rzepaku, 

– 

wspólne omawianie w trakcje filmu szkód jakie powodują choroby rzepaku, 

– 

szczegółowe omówienie objawów chorób oraz żerowania szkodników. 

3.  Realizacja zadań 

Praca w grupach 4–5 osobowych 

– 

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania, 

– 

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania, 

– 

na  podstawie,  informacji  uzyskanych  z  treści  rozpoznają  szkodniki  i  choroby  rzepaku 
ozimego, 

– 

przedstawiają  najlepszą  i  jednocześnie  najskuteczniejszą  metodę  walki  ze  szkodnikiem 
lub chorobą, 

– 

dobierają środki chemiczne lub biologiczne do zwalczania choroby lub szkodnika. 

 

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek: 

– 

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie, 

– 

czy prawidłowo interpretują wyniki, 

– 

czy zachowują zasady bhp. 

 
Zakończenie zajęć. 
– 

uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy interpretują je na forum klasy, 

– 

dyskutują na temat wykonywania uprawek pod poszczególne rośliny, 

– 

nauczyciel ocenia pracę każdej grupy. 

 
Praca domowa 

Przeprowadzić  wywiad  z  plantatorami  rzepaku,  opisz  jakie  choroby  i  szkodniki 

najczęściej występują na naszym terenie. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej ucznia po zakończonych zajęciach: 

  nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie każdego ucznia, na bieżąco podczas 

dyskusji  i  podczas  wykonywania  ćwiczenia.  Ocenia  także  aktywność  i  zaangażowanie 
ucznia w wykonywane prace. Uczeń samodzielnie wykonał prace domową. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca   

 

 

 

 

 

……………………………….. 

Modułowy program nauczania:   

 

 

Pszczelarz 621[01] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

 

 

 

Produkcja rolnicza 621[01].Z1. 

Jednostka modułowa: 

Prowadzenie 

produkcji 

roślin 

uprawnych 

621[01].Z1.02 

Temat: Projektowanie technologii produkcji ziemniaków. 

Cel ogólny: Poznanie z technologii produkcji ziemniaków. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 
– 

stosować przepisy bhp przy obsłudze maszyn stosowanych w produkcji ziemniaków, 

– 

rozpoznać odmiany ziemniaków, 

– 

charakteryzować wymagania agrotechniczne poszczególnych odmian, 

– 

rozpoznać choroby i szkodniki ziemniaków, 

– 

dobierać maszyny do uprawy ziemniaka, 

– 

przechowywać ziemniaki, 

– 

obliczać koszt produkcji. 

 
Metody nauczania–uczenia: 
– 

pogadanka, 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczeń praktycznych. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 5–6 osobowych. 

 
Czas: 2 godziny zajęć dydaktycznych. 
 
Środki dydaktyczne: 
– 

ziemniaki różnych odmian, 

– 

kalkulator, 

– 

poradnik ochrony roślin. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Czynności organizacyjno-przygotowawcze: 

– 

sprawdzenie obecności, 

– 

sprawdzenie wiedzy uczniów. 

2.  Faza właściwa: 

– 

pogadanka nauczyciela z elementami pokazu na, temat odmian ziemniaków, 

– 

szczegółowe omówienie poszczególnych metod produkcji ziemniaków, 

– 

prezentacja okazów różnych odmian ziemniaków, 

– 

przedstawienie sposobów stosowania środków ochrony roślin. 

3.  Realizacja ćwiczenia:  

Praca w grupach 5–6 osobowych 

– 

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania, 

– 

przydzielenie poszczególnym grupom tematów ćwiczenia, 

– 

zapoznanie się grup z przydzielonym zadaniem, 

– 

uczniowie przystępują do wykonania zadania, 

– 

układają schemat blokowy produkcji danej odmiany ziemniaka, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

– 

obliczają koszty produkcji danej odmiany, 

– 

analizują obecne ceny rynkowe ziemniaków, 

– 

wyciągają wnioski dotyczące opłacalności produkcji ziemniaków. 

 

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek: 

– 

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie, 

– 

czy prawidłowo interpretują wyniki. 

 
Zakończenie zajęć 
– 

uczniowie przedstawiają napisane projekty, 

– 

dyskutują  na  forum  klasy  na  temat  poszczególnych  projektach,wybierają  najlepszy  
i uzasadniają, 

– 

nauczyciel ocenia pracę każdej grupy oraz indywidualnie każdy projekt. 

 
Praca domowa 

Sporządź schemat blokowy produkcji odmiany ziemniaków, które przyniosą największy 

zysk. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach.  

  nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie każdego ucznia, na bieżąco podczas 

dyskusji  i  podczas  wykonywania  ćwiczenia.  Ocenia  także  aktywność  i  zaangażowanie 
ucznia w wykonywane prace. Uczeń samodzielnie wykonał prace domową. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1.  Uprawa roślin zbożowych 

 

5.1.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zapoznaj  się  z  chemicznymi  środkami  zwalczania  chwastów  w  zbożach  oraz  ze 

sposobami ich stosowania. 

 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy, 

 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni 

fragment 

materiałów 

dotyczących 

zasad 

postępowania 

podczas 

wykonywania zabiegów zwalczania chwastów w zbożach, 

 

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4 osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  pobrać odzież ochronną, 
2)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy, 
3)  zgromadzić potrzebne pomoce, 
4)  zaplanować tok pracy, 
5)  zapoznać się z etykietami na opakowaniach środków ochrony, 
6)  zapoznać się z opryskiwaczem plecakowym, przeanalizować instrukcję obsługi, 
7)  zaprezentować wyniki.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pogadanka, 

 

pokaz z instruktażem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

środki ochrony roślin, 

 

odzież ochronna, 

 

opryskiwacz plecakowy wraz instrukcją obsługi,  

 

arkusze papieru formatu A4, flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Sprawdź i oceń zdolność kiełkowania zbóż. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment materiałów na dany temat, 

 

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4 osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  odliczyć ziarna zbóż (4 razy po 100 ziaren dowolnego zboża), 
2)  ułożyć ziarna zbóż w talerzykach z mokrą bibułą zwiniętą w kopertę, 
3)  dokonać obliczeń, ile ziaren skiełkowało (po upływie 6–7 dni), 
4)  obliczyć  średnią  z  czterech  prób  (dobry  materiał  siewny  powinien  mieć  90% 

skiełkowań), 

5)  dokonać oceny zdolności kiełkowania zbóż. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pogadanka, 

 

pokaz z instruktażem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru do obliczeń, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

nasiona zbóż, 

 

talerzyki z mokrą bibułą. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

5.2.  Uprawa roślin okopowych 

 

5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ cechy morfologiczne roślin korzeniowych. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy, 

 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment materiałów na dany temat, 

 

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4 osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować zdjęcia roślin korzeniowych na podstawie,,Atlasu roślin uprawnych”, 
2)  obejrzeć okazy roślin korzeniowych, 
3)  wykonać analizę porównawczą, 
4)  zapisać wyniki w arkuszu, 
5)  zaprezentować wyniki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

korzenie roślin: buraków cukrowych i pastewnych, cykorii, marchwi, brukwi, i rzepy, 

 

,,Atlasu roślin uprawnych”. 

 
Ćwiczenie 2 

Zaprojektuj nawożenie pod rośliny okopowe. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy, 

 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment materiałów na dany temat, 

 

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4 osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  znać zasobność gleby, 
2)  ocenić jakość przedplonu, 
3)  obliczyć dawkę obornika, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

4)  obliczyć dawkę nawozów mineralnych, 
5)  wykonać obliczenia sumujące, 
6)  zapisać wyniki w arkuszu, porównać z dawkami stosowanymi w gospodarstwie, 
7)  zaprezentować wyniki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z instruktażem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

dane przykładowego gospodarstwa. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

5.3.  Uprawa roślin przemysłowych i pastewnych 

 

5.3.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj  choroby  i  szkodniki  rzepaku  na  plantacji.  Ćwiczenie  przeprowadź  najlepiej  

w fazie zawiązywania pąków. 

 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy, 

 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment materiałów na dany temat, 

 

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4 osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przejść brzegiem plantacji i wyszukać uszkodzone pąki przez szkodniki, 
2)  porównać uszkodzenia z atlasem chorób roślin przemysłowych, 
3)  przeanalizować otrzymane wyniki, 
4)  zaprezentować efekty pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pogadanka, 

 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

arkusz odpowiedzi, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

,, Atlas chorób i szkodników roślin przemysłowych”. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj nasiona roślin motylkowych drobnonasiennych. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy, 

 

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment materiałów na dany temat, 

 

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4 osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z kolekcją nasion motylkowych drobnonasiennych, 
2)  wykonać analizę otrzymanej mieszaniny nasion, 
3)  zapisać wyniki w arkuszu, 
4)  zaprezentować wyniki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pogadanka, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

kolekcja nasion motylkowych drobnonasiennych, 

 

lupa. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Prowadzenie produkcji roślin 
uprawnych” 

Test składa się z, z których: 

− 

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 14 15, 16, 17, 20, są poziomu podstawowego, 

− 

zadania 7, 9, 11, 12, 13, 19, są poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. c, 2.  d, 3. c, 4. a, 5. c, 6. a, 7. d, 8. a, 9. c, 10. d,  11. c
12. 
b, 13. c, 14. d, 15. c, 16. b, 17. a, 18. a, 19. b, 20. c. 

 

Plan testu 

 

Nr 
zad.

 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zdefiniować kaszę jaglaną

 

Rozpoznać fazy rozwoju zbóż 

Zdefiniować wymagania naturalne zbóż 

Dobrać właściwie podłoże ściółkowe dla 
zwierząt 

Określić dawki obornika pod poszczególne 
rośliny 

c

 

Zastosować właściwie nawozy organiczne 

Obliczyć zawartość potasu w nawożeniu 
gnojowicą 

PP 

Zastosować właściwe nawozy organiczne. 

Zapobiegać chorobom roślin 

PP 

10 

Określić wymagania glebowe zbóż 

11 

Przeliczyć zawartość czystego składnika  
w nawozach mineralnych 

PP 

c

 

12 

Przeliczyć zawartość czystego składnika  
w nawozach mineralnych 

PP 

13 

Określić terminy siewu zbóż 

PP 

14 

Wykazać znajomość okresu wegetacji roślin 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

15 

Wykazywać znajomość biologii rzepaku 

16 

Scharakteryzować sposoby produkcji nasion 

17 

Zdefiniować pojecie kwarantanny 
zewnętrznej 

18 

Rozpoznać metody ochrony roślin 

19 

Zastosować środki ochrony roślin 

PP 

20 

Zinterpretować informacje o światowej 
produkcji zbóż 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego wyniku.  

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. na 

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.  

8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie. 
9.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Kaszę jaglaną produkujemy z 

a)  żyta. 
b)  pszenicy. 
c)  prosa. 
d)  soi. 

 
2.  Pierwszą fazą rozwoju zbóż jest 

a)  krzewienie. 
b)  kwitnienie. 
c)  kłoszenie. 
d)  kiełkowanie. 

 
3.  Które z podanych zbóż jest obcopylne 

a)  owies. 
b)  pszenica. 
c)  żyto. 
d)  jęczmień. 

 
4.  Najlepszym materiałem ściółkowym jest 

a)  słoma. 
b)  łęty ziemniaczane. 
c)  torf. 
d)  igliwie. 

 
5.  Jaką dawkę obornika dajemy pod rzepak 

a)  10 – ton. 
b)  15 – ton. 
c)  20 – ton. 
d)  14 – ton. 

 
6.  Obornik wywieziony na pole pod ziemniaki powinien być przyorany 

a)  tego samego dnia. 
b)  po tygodniu. 
c)  po czterech dniach. 
d)  po trzech dniach. 
 

7.  Pod buraki pastewne dano 10 t gnojowicy ile kg K

2

O otrzymały 

a)  100 kg. 
b)  20 kg. 
c)  80 kg. 
d)  60 kg. 
 

8.  Pociętą słomę przed przyoraniem należy wzbogacić 

a)  azotem. 
b)  potasem. 
c)  fosforem. 
d)  wapniem. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

9.  Z rdzą źdźbłową zapobiegawczo możemy walczyć przez wycinanie 

a)  agrestu. 
b)  porzeczki. 
c)  berberysu. 
d)  śnieguliczki. 

 
10.  Ze wszystkich zbóż największe wymagania glebowe posiada 

a)  żyto. 
b)  jęczmień. 
c)  owies. 
d)  pszenica. 

 
11.  Na 1ha rzepaku wysiano 200 kg saletry amonowej ile kg czystego zastosowano 

a)  18 kg. 
b)  20 kg. 
c)  68 kg. 
d)  90 kg. 

 
12.  Na pole pod słonecznik wysiano 200 kg mocznika ile zastosowano nawożenia w czystym 

składniku jeżeli zawartość azotu w moczniku wynosi 46% 
a)  100 kg N. 
b)  92 kg N. 
c)  120 kg N. 
d)  82 kg N. 

 

13.  Termin wysiewu w naszym kraju 1-10 IX dotyczy 

a)  pszenicy. 
b)  owsa. 
c)  jęczmienia ozimego. 
d)  żyto. 

 
14.  Okres wegetacji rzepaku wynosi 

a)  4 miesiące. 
b)  8 miesięcy. 
c)  6 miesięcy. 
d)  11 miesięcy. 

 

15.  Rzepak bez pokrywy śnieżnej wytrzymuje temperatury 

a)  -12 

°

C. 

b)  -13 

°

C. 

c)  -20 

°

C.  

d)  -30 

°

C.  

 
16.  Nasiona buraka produkujemy 

a)  1 rok. 
b)  2 lata. 
c)  3 lata. 
d)  0,5 roku. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

17.  Kwarantanna zewnętrzna dotyczy obszaru 

a)  kraju. 
b)  województwa. 
c)  powiatu. 
d)  gminy. 

 
18.  Zaprawianie nasion rzepaku „zaprawą T” to metoda ochrony roślin 

a)  chemiczna. 
b)  biologiczna. 
c)  mechaniczna. 
d)  hodowlana. 

 

19.  Przed siewem buraków cukrowych przeciwko chwastom stosujemy 

a)  Topsin M. 
b)  TreflanEC. 
c)  Miedzian 50. 
d)  Funaben4. 

 

20.  Zboże którego najwięcej produkuje się na świecie 

a)  pszenica. 
b)  owies. 
c)  ryż. 
d)  jęczmień. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko............................................................................... 
 

Prowadzenie produkcji roślin uprawnych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

Test 2 
 
Test  praktyczny  –  „próba  pracy”  do  jednostki  modułowej  „Prowadzenie 
produkcji roślin uprawnych”

 

 

Treść zadania 

Oceń zachwaszczenie plantacji rzepaku ozimego i wykonaj czynności przygotowujące do 

zastosowania  odpowiednich  środków  ochrony  roślin.  Korzystając  z  dostępnych  książek 
oznacz  gatunki  chwastów  wyrwane  z  obszaru  2–4  m

(zależnie  od  stopnia  zachwaszczenia). 

Oblicz  w  procentach  udział  poszczególnych  chwastów  w  ogólnej  ich  liczbie  i  wyciągnij 
wnioski.  Rozpoznaj  choroby  i  szkodniki  występujące  na  plantacji.  Zaplanuj  i  dobierz 
odpowiednie herbicydy do ochrony plantacji rzepaku przed chorobami i szkodnikami a także 
do zwalczania chwastów. 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

W  badaniu  osiągnięć  ucznia  w  nabywaniu  umiejętności  praktycznych  przewidzianych  

w  celach  jednostki  modułowej  zaleca  się  przeprowadzenie  zadania  tekstowego  typu  „próba 
pracy”.  Zadanie  jest  tak  dobrane  aby  pozwoliło  sprawdzić  poziom  ukształtowanych 
umiejętności  w  zakresie  wiedzy  teoretycznej  i  praktycznego  posługiwania  się  dokumentami  
w wykonywaniu zadań praktycznych. 

Uczniowie  powinni  wykonać  zadanie  indywidualnie.  Jest  to  jednocześnie  możliwość 

samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy 
podjętych działań praktycznych. 

Zadaniem  nauczyciela  jest  stworzenie  warunków  umożliwiających  uczniowi  wykonanie 

zadania  zgodnie  z  obowiązującymi  zasadami  i  w  określonym  czasie.  Uczeń  powinien 
wykonać  zadanie  pod  nadzorem  nauczyciela  i  pracownika  odpowiedzialnego  za  plantację 
rzepaku, który zapewni uczniowi: 

  możliwość praktycznego wykonania zadania, 

  zapoznania się ucznia z plantacją rzepaku. 

Nauczyciel powinien: 

  uzgodnić  z  kierownictwem  i  pracownikiem  odpowiedzialnym  za  prowadzenie  prac 

polowych w gospodarstwie rolniczym, możliwość i termin przeprowadzenia ćwiczeń, 

  zadbać  o  przygotowanie  stanowiska  pracy  dla  uczniów  pod  względem  bezpieczeństwa 

pracy, 

  przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy i nakazać bezwzględne ich 

przestrzeganie, 

  skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego, 

  przydzielić uczniom kolejność i zakres wykonywania zadania, 

  określić kryteria oceny wykonywanego zadania, 

  na bieżąco nadzorować pracę uczniów, 

  dokonać oceny wykonanej pracy. 

 

Instrukcja dla ucznia 

Uczeń powinien wykonywać następujące czynności:  

  dobrać i założyć odzież ochronną, 

  zapoznać się z plantacją rzepaku,  

  zapisać  w  dzienniku  praktyk  plan  działania  oraz  kolejność  wykonywanych  czynności 

zgodnie z regulaminem gospodarstwa i zasadami prowadzenia prac. Plan przedstawić do 
zatwierdzenia nauczycielowi, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

  wyrwać chwasty z przewidzianego obszaru, 

  dokonać ich podziału i oznaczyć przy pomocy „Atlasu chwastów”, lub „Przewodnika do 

oznaczania roślin”, 

  obliczyć  w  procentach  udział  poszczególnych  chwastów  w  ogólnej  ich  liczbie  

i wyciągnąć wnioski, 

  zaplanować dobór herbicydów do zabiegu odchwaszczającego, 

  dokonać  oceny  roślin  porażonych,  uszkodzonych  przez  szkodniki  lub  z  objawami 

choroby, przy pomocy „Atlasu chorób i szkodników roślin oleistych”, 

  zaplanować zabiegi ochronne, 

  ocenić warunki atmosferyczne do przeprowadzenia zabiegów ochronnych według tabeli 

„Optymalna temperatura działania środków ochrony roślin”. 

 

Umiejętności podlegające ocenie 

 

 
Lp. 

 
Czynności wykonywane przez ucznia 

Punkty 

do 

uzyskania 

Punkty 

przyznane 

1. 

Dobranie odzieży ochronnej 

 

2. 

Zapoznanie się z plantacja rzepaku 

 

3. 

Zapisanie w dzienniku praktyk planu działania oraz kolejność 
wykonywanych czynności 

10 

 

4. 

Wyrwanie chwastów z przewidzianego obszaru 

 

5. 

Dokonanie ich podziału i oznaczenie 

15 

 

6. 

Obliczenie w procentach udział poszczególnych chwastów w 
ogólnej ich liczbie i wyciągnięcie wniosków 

10 

 

7. 

Zaplanowanie zabiegów odchwaszczających 

10 

 

8. 

Dokonanie  oceny  roślin  porażonych,  uszkodzonych  przez 
szkodniki lub z objawami choroby 

20 

 

9. 

Zaplanowanie zabiegów ochronnych 

10 

 

10. 

Ocena warunki atmosferyczne do przeprowadzenia zabiegów 
ochronnych. 

10 

 

 

Razem 

100 

 

 
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne: 
 

Ocena 

Liczba 

uzyskanych 

punktów 

dopuszczający 

75 

dostateczny 

85 

dobry 

90 

bardzo dobry 

100 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

7.  LITERATURA 

 
1.  Bac S.: Produkcja roślinna. PWRiL, Warszawa 1999 
2.  Dobrzański B.: Produkcja roślinna. PWRiL, Warszawa 1995 
3.  Gawrońska A. Barbara A.: Podstawy produkcji roślinnej. Cz. 1 i 2. Hortpress, Warszawa 

1999 

4.  Hryniewicz Z. (red.): Uprawa roślin rolniczych. PWRiL, Warszawa 1992 
5.  Sołtysiak U.: Rolnictwo ekologiczne od teorii do praktyki. Ekoland 1993 
6.  Suwara I.: Podstawy produkcji roślinnej. WSiP, Warszawa 1998 
7.  Świętochowski B. (red). Ogólna uprawa roli i roślin. Warszawa 1996 
 
Literatura metodyczna 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 
 
Czasopisma: 
– 

Rzepak poradnik dla producentów 

– 

Zboże wysokiej jakości 

– 

Rzepak biopaliwa 

– 

Buraki cukrowe