SZANTA ZWYCZAJNA, TO NIEZWYKŁE ZIOŁO



Szanta zwyczajna, to niezwykłe zioło

Szanta zwyczajna jest ziołem znanym już od niepamiętnych czasów. Jej łacińska nazwa Marrubium
vulgare pochodzi od hebrajskiego słowa marrob, co oznacza gorzki sok. Między ludźmi jest
rozpowszechniona pod nazwami krzecina, krzeszyna, gojnik, gorzkie ziele. W języku angielskim
używa się nazwa horehound, co oznacza miękką, włochatą roślinę. Znany Linn wywodził nazwę
łacinską od miasta Maria-Urb na Jeziorze Fucinus.

W starożytnym Egipcie ją duchowni nazywali okiem gwiazdy lub krwią byka, ze względu na jej efekty
lecznicze. Przygotowali z niej tzw. Olej boga Horusa, którym pocierali jego rzeźby podczas świąt.
Również olej spalali w świątyniach, kiedy prosili boga Horusa o łaskę. Dioskurides w swoim dziele
opisuje efekty szanty podczas kaszlu, astmy, choroby ucha, podczas różnych ran, wrzodów i zatruć.
Rzymianie jej używali jako środek odstraszający przed muchami. Podczas 9. wieku ją opisuje opat
klasztoru medycyny Walahfrid Strabu tak, że „Jest to wartościowe zioło z silnymi efektami. Płonie
w ustach i jej smak odróżnia się od jej zapachu. Pachnie słodko, ale ma ostry smak. Stosowanie
gorzkich napojów można jednak złagodzić ciężki ucisk w klatce piersiowej.“ W 11. wieku pisał o niej
Ode Magdunensis jako o sprawdzonym środku przeciw kaszlu i astmie. Hildegarda z Bing później
wspomina, że roślina szanta zwyczajna jest uważana za roślinę, która grzeje i wysusza. W okresie
gregoriańskim była stosowana do produkcji piwa. W przeszłości była w wioskach stosowana do
czyszczenia pojemników do produkcji masla. Zielarze zalecają jej stosowanie w naturalnej terapii
astmy, kataru oddechowego oraz problemów z pęcherzyka żółciowego. Ludzie od najdawniejszych
czasów wierzyli, że to właśnie szanta może złamać moc zaklęć :)

Naturalnym środowiskiem szanty zwyczajnej jest region śródziemnomorski i jest rozpowszechniona
po całej Europie Środkowej. Jest uprawiana głównie w Europie Wschodniej i w Maroku. Rośnie w
miejscach trawiastych,na krawędzie ścieżek, w polach i zaroślach. Uprawiamy go specjalnie w
ogródku ziołowym i nadaje się do uprawy w pomieszczeniu.

Jak uprawiać

Szanta zwyczajna (łac. Marrubium vulgare) to roślina wieloletnia z owłosionymi łodygami
kwadratowymi, która rośnie do wysokości 65 cm do 1 metra. Należy ona do rodziny jasnotowatych
(Lamiaceae).

W większości przypadków, nasiona sadzimy wprost do gruntu w ciągu kwietnia i maja z zacisku 30
cm i do głębokości 2 cm. Nasiona są ciemnobrązowe, mają kształt łzy i są błyszczące. Nasiona kiełkują
długo 2-3 tygodnie. Jeśli chcesz przyspieszyć kiełkowanie,to możesz przed wysiewem nasiona moczyć
w wodzie, którą należy zmieniać co 8 godzin. Roślinę umieszczamy w siedliska słoneczne, które są
chronione przed wiatrem. Lubi gleby umiarkowanie suche i odżywcze. Jej liście są naprzeciwległe,
owalne, wierzchem ciemnozielone i bezwłose, spodem pokryte szarym kutnerem. Kwitnie białymi
kwiatami zebrane w nibyokółki w ciągu lata w miesiącach od czerwca do września. Kwitnie w drugim
roku uprawy. Ma suche owoce. Cała roślina ma przyjemny zapach.

Zbierane są jej wierzchołki na początku kwitnienia w czerwcu i sierpniu. Liście z kwiatami odcinamy
20cm od góry, oczyścimy z części zdrewniałych, zwiążemy w wiązki i pozostawimy wyschnąć w
zacienionym miejscu w temperaturze do 35 ° C. Dobrze wysuszona mieszanka ma szaro-zielony kolor
i przyjemny zapach.

Szanta zwyczajna przeciwko kaszlu

Szanta zawiera garbniki, żywice, olejki eteryczne i saponiny, substancje śluzowate, woski,
węglowodany i więcej.

Szanta zwyczajna ma wydzielające i rozkurczowe efekty, dlatego jest stosowana w przewlekłym
zapaleniu oskrzeli, zapaleniu krtani, zapaleniu tchawicy, astmy oskrzelowej, kaszlu i spastycznemu
zapaleniu oskrzeli. Ma korzystny wpływ na zaburzenia rytmu serca w chorobach wątroby i śledziony,
w zapaleniu dróg moczowych. Roślina wpływa na aktywność pęcherzyka żółciowego, w związku z tym
zaleca się używanie podczas zapaleniu pęcherzyka żółciowego i żółtaczki.

Zielarze zalecają stosowanie mieszaniny z szantą do poprawy apetytu, zmiany nieregularnej
miesiączki i do oczyszczenia krwi,podczas gorączk i zapaleniu węzłów chłonnych. Jeśli czujesz
pierwsze objawy przeziębienia, to drobno posiekaj 9 małych liści rośliny i dodaj ją do 15 ml miodu.
Mieszankę należy zużywać wolno a podobne wypędzi ból z szyi.

Przepisy z naszych babć

W ziołolecznictwie można z niej przygotować herbat i wywar . Herbatę przygotujemy tak, że 1
łyżeczkę mieszanki zalejemy 200ml wrzącej wody, zostawimy zaparzyć przez 5-10 minut. W
przypadku problemów z kaszlem należy pić herbatę kilka razy dziennie. Maksymalna dawka wynosi
4,5 g leku.

Szanta jest łączona w mieszankach herbacianych z takimi ziołami jak: rzepik, koper włoski, mięta,
melisa i żywokost. Aby przygotować mieszankę herbaty do pomocy trawienia wykorzystujemy szantę
z następującymi ziołami: Liście rzepiku, kora kruszyny, owoców kopru włoskiego, ziele krwawnika i
liści mięty.

Roślina wykorzystywana jest do produkcji żołądkowego gorzkiego likieru i jako część wina, która
pobudza apetyt.Szanta zwyczajna jest jednym z elementów cukierków na kaszel.

Wierzchołki roślin używamy do przygotowania syropu. Przygotujemy go tak, że 100g suchej naci
zalejemy ¾ litra zimnej wody. Następnego dnia przecedzimy i dodamy do 1/2kg cukru a następnie
gotujemy do zagęszczania mieszanki. W ten sposób przygotowaną mieszankę używamy 1 łyżeczką 3
razy dziennie.

Wskazówka na zakończenie

Szanta zwyczajna jest ciepłolubna i lekko wymagająca roślina łatwa do uprawy. Zagon z małymi
roślinkami w okresie wegetacji należy regularnie oczyszczać od chwastów. Ważne jest, aby uniknąć
uwilgotnieniu gleby jak i kwasowych nawozów i obornika. Zbieramy je kilka razy w roku. Jest
miododajna, dlatego nadaje się jako roślina pszczelarska. Szanta jest w medycynie naturalnej
wszechstronną i różnorodną rośliną leczniczą.