Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Ekonomia
Rynek kapitałowy
Opracowanie: Dr Dariusz Prokopowicz
WARSZAWA
� Copyright by Dariusz Prokopowicz
2006
Zagadnienia tematu:
Zagadnienia tematu:
Rynek kapitałowy  jego cechy i funkcje
Rynek kapitałowy  jego cechy i funkcje
Podmioty na rynku kapitału
Podmioty na rynku kapitału
Podstawowe instrumenty rynku kapitału
Podstawowe instrumenty rynku kapitału
Podstawowe segmenty rynku kapitałowego
Podstawowe segmenty rynku kapitałowego
2
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Na rynku kapitału dokonuje się transakcji kapitałem
pienię\
nym, za który uwa\
amy fundusze pienię\
ne
nadające się do lokowania na terminy 1 roku i dłu\
sze.
Istotną cechą rynku kapitału jest to, \
e mamy do
czynienia tutaj oprócz transakcji po\
yczkowych tak\
e
z transakcjami o charakterze udziałowym,
polegającymi na nabywaniu prawa własności do
majątku jednostki gospodarującej.
3
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Do celów tego rynku zalicza się:
uzyskiwanie dochodu przez inwestorów
alokacja kapitału
właściwa wycena instrumentów tego rynku
transformacja kapitału.
4
Podmioty na rynku kapitału
Podmioty na rynku kapitału
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
W odró\
nieniu od rynku pieniądza, na rynku kapitału
występuje większa ró\
norodność uczestników.
Podmioty te mo\
na podzielić na następujące
podstawowe grupy:
jednostki nadwy\
kowe,
jednostki deficytowe,
pośrednicy finansowi,
instytucje zabezpieczające pewność lokat,
organizatorzy obrotów,
środki informacji o tym rynku.
5
Jednostki nadwy\
kowe
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Jednostki nadwy\
kowe to jednostki mające kapitał
do zaoferowania.
Grupa ta nazywana jest tak\
e terminem inwestorzy,
czyli podmioty, które pragną ulokować na rynku
posiadane fundusze.
Do tej grupy zalicza się sektor gospodarstw
domowych.
Określenie tego sektora jako nadwy\
kowy oznacza, i\

w ujęciu saldowym kwota lokowanych środków
przewy\
sza kwotę środków zaczerpniętych z rynku
kapitału.
6
Jednostki deficytowe
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Jednostki deficytowe - są to jednostki zgłaszające
zapotrzebowanie na kapitał finansowy.
Zalicza się do nich sektor publiczny (główną
przyczyną jest chronicznie utrzymujący się deficyt
bud\
etowy o konieczność jego sfinansowania) i
sektor przedsiębiorstw.
Podmioty te, na rynku papierów wartościowych
zwana jest emitentami, poniewa\
emisja papierów
wartościowych słu\
y tym jednostkom jako
instrument pozyskania środków finansowych.
7
Pośrednicy finansowi
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Ze względu na du\
e rozproszenie jednostek
zainteresowanych transakcjami na rynku kapitałowym,
istotne znaczenie mają pośrednicy finansowi.
Mogą oni przyjmować od jednostek nadwy\
kowych lokaty
a następnie zgromadzone środki we własnym imieniu i na
własne ryzyko umieszczać u po\
yczkobiorców.
Mogą te\
tylko organizować przepływ środków
finansowych od jednostek nadwy\
kowych do jednostek
deficytowych.
Do typowych pośredników nale\
ą:
banki, biura i domy maklerskie, fundusze inwestycyjne,
fundusze emerytalne, towarzystwa ubezpieczeniowe.
8
Instytucje zabezpieczające
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
pewność lokat
Istotne znaczenie mają instytucje zabezpieczające
pewność lokat.
Są to instytucje dopuszczające papiery do
publicznego obrotu, kontrolujące wiarygodność i
rzetelność informacji o sytuacji majątkowej i
gospodarczej spółek np.:
Komisja Nadzoru Finansowego
(dawniej Komisja Papierów Wartościowych i Giełd)
firmy ratingowe ustalające wiarygodność emitentów i
zagro\
enie ich papierów ryzykiem niespłacalności
np. Standard&Poor czy Moody s.
9
Organizatorzy obrotów
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Organizacji obrotów na rynku kapitału słu\
ą takie
instytucje jak np.:
Giełda Papierów Wartościowych,
oraz subrynki: Catalyst, NewConnect
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych,
10
Środki informacji o rynku
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Bardzo wa\
ną rolę w rozwoju i umacnianiu rynku
kapitałowego odgrywają środki informacji o tych
rynkach. Są to:
agencje informacyjne np. Reuters, Bloomberg.
wydawnictwa specjalistyczne, do których (bardziej znanych w
Polsce) nale\
y zaliczyć np. broszury i ulotki wydawane przez
giełdę, Ceduła Giełdy Warszawskiej, Biuletyn miesięczny giełdy,
Informator Giełdowy czy materiały edukacyjne i informacyjne
zamieszczane w Internecie.
opracowania analityczne serwisy informacyjne domów
maklerskich funkcjonujące równie\
w Internecie.
11
Podstawowe instrumenty
Podstawowe instrumenty
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
rynku kapitału
rynku kapitału
Najwa\
niejszymi instrumentami finansowymi na
rynku kapitału są:
średnio i długoterminowe
Instrumenty
depozyty bankowe,
wierzycielskie
obligacje,
Instrumenty
Akcje.
własnościowe
12
Podstawowe instrumenty
Podstawowe instrumenty
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
rynku kapitału
rynku kapitału
Depozyt bankowy to ogólna nazwa inwestycji finansowej,
polegającej na powierzeniu środków finansowych bankowi
przez inwestora (zwanego depozytariuszem) na pewien okres.
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii,
w którym emitent stwierdza, \
e jest dłu\
nikiem właściciela
obligacji (obligatoriusza) i zobowiązuje się wobec niego
spełnienia kreślonego świadczenia (wykupu obligacji), które
mo\
e mieć charakter pienię\
ny lub niepienię\
ny.
Akcja to instrument finansowy (papier wartościowy)
reprezentujący częściowy udział jego właściciela w kapitale
spółki akcyjnej.
13
Prawa wynikające z akcji
Prawa wynikające z akcji
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Do podstawowych praw związanych z akcją nale\
ą:
prawo do dywidendy, czyli prawo akcjonariusza do udziału w
rocznych zyskach wypracowanych przez spółkę akcyjną,
prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu spółki wraz z
prawem głosu,
prawo poboru nowych akcji,
prawo do akcji, które są wyemitowane ale z określonych
względów (np. rejestracja w Sądzie Gospodarczym) nie znalazły
się jeszcze w obrocie,
prawo do określonej części majątku spółki akcyjnej, które mo\
e
być zrealizowane jedynie w momencie likwidacji spółki i
dopiero po zaspokojeniu wierzytelności wewnętrznych.
14
Rynkowa wycena akcji
Rynkowa wycena akcji
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Do głównych czynników wpływających na
rynkową wartość akcji nale\
y zaliczyć m.in.:
przewidywaną stopę wzrostu firmy,
przewidywaną dywidendę,
wielkość ryzyka związanego z inwestycją,
poziom stóp procentowych.
15
Ocena emitenta i jego akcji
Ocena emitenta i jego akcji
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Jednym z podstawowych wskaz
ników,
stosowanych do oceny spółek których papiery
wartościowe są w obrocie rynkowym, jest:
Wskaz
nik C/Z  tj. cena (rynkowa) akcji do
zysku przypadającego na 1 akcję
(po uregulowaniu przez spółkę nale\
ności, w tym
podatkowych).
16
Podstawowe segmenty
Podstawowe segmenty
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
rynku kapitałowego
rynku kapitałowego
Biorąc pod uwagę takie kryteria jak:
rodzaj instrumentów finansowych,
rodzaj uczestników oraz pośredników
finansowych,
rynek kapitału mo\
na podzielić na cztery
podstawowe segmenty.
17
Rys. Podstawowe segmenty na rynku kapitałowego.
Rys. Podstawowe segmenty na rynku kapitałowego.
Rynek kapitałowy
Bankowy rynek Rynek publicznych
kredytu średnio i dłużnych papierów
wartościowych
długoterminowego
Rynek prywatnych Rynek własnościowych
dłużnych papierów prywatnych papierów
wartościowych wartościowych
W literaturze, dość często pojęcie rynku kapitałowego zawę\
ane jest do
rynku papierów wartościowych. W charakterystyce segmentów tego rynku
brak jest Bankowego rynku kredytu średnio i długoterminowego.
18
Bankowy rynek kredytu
Bankowy rynek kredytu
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
średnio i długoterminowego
średnio i długoterminowego
Kredyt bankowy jest jedną z mo\
liwości pozyskania
zwrotnych kapitałów na rynku finansowym.
Najczęściej przyjmuje się, \
e kredyty średnioterminowe
udzielane są na okres od 1 roku do 5 lat a długoterminowe
powy\
ej 5 lat.
Głównym problemem banków komercyjnych udzielających
średnio i długoterminowych kredytów jest transformacja
terminów.
Około 65 % depozytów stanowią lokaty terminowe (z czego
znaczna część to lokaty krótkoterminowe do 1 roku) a lokat na
okres przekraczających 3 lata jest niewiele.
19
Bankowy rynek kredytu
Bankowy rynek kredytu
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
średnio i długoterminowego
średnio i długoterminowego
W związku z tym celem ograniczenia ryzyka:
Ryzyko ograniczane jest te\
poprzez przekształcanie
średnioterminowych kredytów w krótkoterminowe za
pomocą ustalania dla nich krótkich terminów spłaty (6
i 12 miesięcy) z mo\
liwością odnowienia tych kredytów
gdy nadejdą terminy ich spłaty.
Inną z metod ograniczania ryzyka jest udzielanie
kredytów konsorcjalnych.
20
Bankowy rynek kredytu
Bankowy rynek kredytu
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
średnio i długoterminowego
średnio i długoterminowego
Zmiana znaczenia kredytów długoterminowych
Kredyty długoterminowe odgrywają istotną rolę
szczególnie w finansowaniu budownictwa
mieszkaniowego.
Bankowe kredyty długoterminowe odgrywają coraz
mniejszą rolę na rynku kapitałowym ze względu na
ograniczoną płynność bankowych wierzytelności.
21
Rynek papierów wartościowych
Rynek papierów wartościowych
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
Podstawowymi instrumentami rynku papierów
wartościowych są akcje i obligacje, które mo\
na
określić jako instrumenty tradycyjne lub pierwszej
generacji.
Stanowią bowiem one bazę dla ró\
nego rodzaju
finansowych instrumentów pochodnych.
Giełda, to w tradycyjnym ujęciu regularne spotkanie
stron zawierających transakcje kupna i sprzeda\
y,
odbywające się w określonym czasie i miejscu,
podporządkowane określonym zasadom oraz
podmiotów pośredniczących w zawieraniu transakcji.
22