W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Układanie mas bitumicznych
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
13.9
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas układania mas bitumicznych.
" zawiera wymagania
wynikające z prawa
i norm polskich
Układanie mas bitumicznych wiąże się przede wszystkim z zagrożeniami dotyczącymi
oraz wewnętrznych
poruszania się dużej ilości jednostek transportowo-sprzętowych po niewielkiej powierzchni.
uregulowań Skanska S.A.
Zagrożenia te wzrastają, gdy masa bitumiczna jest układana w bezpośrednim sąsiedztwie
" jest obligatoryjny dla
dróg publicznych, na których nie zamknięto ruchu. Roboty takie zaliczane są wówczas do
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
prac szczególnie niebezpiecznych. Aby zapewnić właściwy poziom bezpieczeństwa na czas
realizacji prac związanych z układaniem mas bitumicznych, niezbędne jest zastosowanie
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne minimalnych wymagań, określonych w niniejszym standardzie.
praktyki podczas prac.
A. Wstęp " transportowego
" pomocniczego
1. Asfalt oznacza mieszankę lepiszcza " laboratoryjnego.
i kruszywa, przy czym samo lepiszcze 9. Do sprzętu specjalistycznego,
asfaltowe określane jest jako bitum. wykorzystywanego do produkcji i układania
2. Asfalt to w powszechnym rozumieniu mas bitumicznych, zaliczamy m.in.:
rodzaj nawierzchni, czyli mieszanka " rozściełacze mas bitumicznych
mineralno-asfaltowa zwana nawierzchnią " walce: stalowe, gumowe, stalowo-
asfaltową lub bitumiczną. W rzeczywistości gumowe
w mieszance tej znajduje się od 4 do 8 % " skrapiarki do emulsji asfaltowej
asfaltu. " remontery
3. Asfalty mogą być stosowane " rozkładarki do poboczy.
w budownictwie drogowym wyłącznie 10. Do sprzętu pomocniczego,
w postaci płynnej. wykorzystywanego do produkcji i układania
4. Skład asfaltów stosowanych mas bitumicznych, zaliczamy:
w budownictwie drogowym oraz ich " młoty pneumatyczne
własności fizyczne i chemiczne określają " zagęszczarki i ubijaki
Polskie Normy. " piły do betonu i asfaltu
5. Układanie mas bitumicznych wiąże się " małe walce
z licznymi zagrożeniami chemicznymi oraz " agregaty prądotwórcze
fizycznymi. " zamiatarki.
6. Do zagrożeń chemicznych, występujących 11. Podstawowe wyposażenie laboratorium
w związku z układaniem mas bitumicznych, drogowego stanowi:
zaliczamy: " ekstraktor do badania mas bitumicznych
" dymy asfaltu " płyta VSS oraz lekka płyta dynamiczna
" wielopierścieniowe węglowodory do badania nośności podłoża
alifatyczne: alkany, alkeny, cykloalkany, " wiertnica do wycinania próbek z asfaltu
cykloalkeny. " prasa oraz ubijak Marshalla.
7. Do zagrożeń fizycznych, występujących
w związku z układaniem mas bitumicznych, B. Działania przed rozpoczęciem robót
zaliczamy :
" hałas 1. Podstawą do rozpoczęcia prac związanych
" drgania mechaniczne z układaniem mas bitumicznych jest
" mikroklimat opracowanie Oceny Ryzyka dla Zadania
" naturalne promieniowanie UV. i Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania
8. Produkcja oraz układanie mas bitumicznych Robót (IBWR) dla konkretnego zadania.
wymaga odpowiedniego sprzętu: 2. Wszyscy pracownicy uczestniczący
Wersja 1.0 " specjalistycznego w realizacji prac związanych z układaniem
Standard 13.9 1
mas bitumicznych powinni być za pisemnym technicznej i bezpieczeństwa użytkowania 
potwierdzeniem zapoznani z zatwierdzoną przegląd codzienny.
przez kierownika budowy IBWR i Oceną 11. Wszyscy kierowcy dowożący masę bitumiczną
Ryzyka dla Zadania. powinni być przeszkoleni w zakresie poruszania
3. Układanie mas bitumicznych pod ruchem się po terenie budowy i bezpiecznego
lub w bezpośrednim sąsiedztwie drogi, wyładunku oraz poinformowani o lokalizacji
na której ruch nie został zamknięty, miejsca oczyszczania skrzyń ładunkowych
może być prowadzone jedynie w oparciu z resztek masy.
o  Projekt organizacji ruchu , opracowany 12. Każdorazowe opuszczenie kabiny pojazdu
i zatwierdzony przez organ zarządzający przez kierowcę wiąże się z obowiązkiem
Rys. 2 Wymagana odzież
ruchem, właściwy dla danej drogi. stosowaniem hełmu ochronnego, kamizelki
ochronna dla kierowców
4. Szczegółowe wytyczne związane ostrzegawczej oraz bezpiecznego obuwia
i operatorów opuszczających
z opracowaniem i wdrożeniem  Projektu (Rys. 2).
kabinę
organizacji ruchu zawarte są w standardzie 13. Wszystkie jednostki transportowo-
szczegółowym  5.4 Prowadzenie robót pod sprzętowe wykorzystywane przy robotach
ruchem . bitumicznych powinny być wyposażone
5. Ponieważ prace związane z układaniem w błyskowe sygnały świetlne koloru żółtego
mas bitumicznych pod ruchem lub oraz dz
więkowe sygnały cofania.
w bezpośrednim sąsiedztwie drogi, na której 14. Odcinek drogi, na którym prowadzone są
ruch nie został zamknięty, należą do grupy roboty bitumiczne, należy zabezpieczyć
prac szczególnie niebezpiecznych, powinny odpowiednimi znakami i zaporami
być prowadzone pod bezpośrednim drogowymi zgodnie z  Projektem
nadzorem wykwalifikowanego, organizacji ruchu .
uprawnionego pracownika oraz w oparciu 15. Znaki i zapory, o których mowa wyżej,
o zezwolenie wydane przez kierownika powinny być dobrze widoczne zarówno
budowy  Protokół zabezpieczenia prac w dzień, jak i w nocy oraz utrzymane
szczególnie niebezpiecznych . w należytym stanie przez cały okres trwania
6. Operatorzy urządzeń do układania prac.
mas bitumicznych powinni posiadać 16. Dodatkowymi elementami
predyspozycje zdrowotne, potwierdzone wykorzystywanymi do optycznego
orzeczeniem lekarza medycyny pracy oraz i mechanicznego wygradzania prac
aktualne szkolenia BHP. bitumicznych w pasie drogowym są pachołki
7. W Tabeli 1 określono uprawnienia i ich drogowe i separatory.
klasy, niezbędne do obsługi sprzętu
wykorzystywanego do układania mas C. Działania w trakcie realizacji robót
bitumicznych (Rys. 1).
8. Przed rozpoczęciem układania mas 1. Osoby wykonujące czynności związane
bitumicznych należy sprawdzić zgodność z układaniem mas bitumicznych są
uprawnień operatorów urządzeń i maszyn zobowiązane stosować jako minimum
z klasą i typem jednostek transportowo- przydzielone im środki ochrony osobistej,
sprzętowych, na których będą pracować. w tym głównie:
9. Operatorów urządzeń i maszyn przed " hełmy ochronne
przystąpieniem do pracy należy zapoznać " ochronniki słuchu
z dokumentacją techniczno-ruchową " sprzęt ochronny dróg oddechowych
bądz
instrukcją obsługi jednostek dostosowany do występujących
transportowo-sprzętowych, na których zagrożeń  pyły, czynniki chemiczne
będą pracować. " obuwie specjalistyczne dla bitumiarzy
10. Wszystkie jednostki transportowo- " odzież ochronną koloru
sprzętowe każdorazowo przed pomarańczowego, a w przypadku
rozpoczęciem pracy powinny być stosowania innej odzieży ochronnej
sprawdzone pod względem sprawności dodatkowo kamizelki ostrzegawcze.
Klasa określona w świadectwie
Nazwa maszyny lub Jednostka charakteryzująca
kwalifikacyjnym (uprawnieniach)
urządzenia maszynę lub urządzenie
III II I
Maszyny do rozkładania Maksymalna szerokość Wszystkie
do 8 -
mieszanek bitumicznych rozkładania w metrach typy
Wszystkie
Walce drogowe Masa walca w tonach do 18 -
typy
Skrapiarki do nawierzchni Wszystkie
Pojemność zbiornika w m3 do 7 -
bitumicznych typy
Wszystkie
Remontery nawierzchni - --
typy
Zagęszczarki i ubijaki Wszystkie
- --
wibracyjne typy
Przecinarki do nawierzchni Wszystkie
- --
dróg typy
Narzędzia udarowe ręczne Rodzaj zasilana Bez klasy
Rys. 1 Uprawnienia niezbędne do obsługi sprzętu wykorzystywanego do układania mas bitumicznych
2
2. Odzież ochronna oraz kamizelki 12. Szczegółowe wymagania dla
ostrzegawcze wykorzystywane przez pracowników kierujących ruchem
pracowników podczas prac bitumicznych zawarte są w standardzie szczegółowym
powinny być wyposażone w elementy  5.5 Kierowanie ruchem .
odblaskowe o III klasie widzialności (Rys. 3). 13. W przypadku układania mas bitumicznych
3. Pracownicy dowożący masę bitumiczną na torach kolejowych lub torowiskach albo
powinni mieć zapewnioną bezpieczną w ich bezpośrednim sąsiedztwie należy
drogę transportu, wolną od sprzętu, dostosować się również do wytycznych
materiałów i innych przeszkód. zawartych w standardzie szczegółowym
Rys. 3 Podstawowa ochrona
4. Pracownik obsługujący kosz rozściełacza  13.3 Roboty kolejowe i na torowiskach .
indywidualna przy pracach
asfaltu pełni rolę sygnalisty i naprowadza 14. Podczas zagęszczania nawierzchni
bitumicznych
cofające pojazdy dowożące masę bitumicznych ubijakami mechanicznymi
z wykorzystaniem ustalonych sygnałów. pracownicy zatrudnieni do ich obsługi
5. W przypadku konieczności cofania powinni pracować w systemie rotacyjnym
pojazdów na długich odcinkach należy i zmieniać się nie rzadziej niż co pół godziny
wyznaczyć pracownika koordynującego oraz nie przekraczać dopuszczalnego
i nadzorującego tę czynność (Rys. 4). dziennego czasu ekspozycji, wynikającego
6. W trakcie robót dodatkowych związanych z wartości drgań miejscowych.
z układaniem mas bitumicznych (prace 15. Po otwarciu kotła z podgrzewanym
porządkowe, układanie geosiatek, wbijanie bitumem, przed przystąpieniem do
szpilek, itp.) należy zachować szczególną jakichkolwiek czynności należy odczekać do
ostrożność i nie poruszać się pomiędzy czasu zmniejszenia stężenia ulatniających
pracującymi maszynami. się substancji.
Rys. 4 Wyznaczenie
7. Podczas układania mas bitumicznych 16. Podgrzewanie bitumu płynnego dozwolone
osoby koordynującej przy
manewrze cofania pojazdu
pod ruchem pracownicy pracujący przy jest jedynie w urządzeniach specjalnie do
rozściełaczu asfaltu nie mogą wykonywać tego celu przystosowanych.
czynności związanych z obsługą urządzeń, 17. W trakcie mechanicznego lub ręcznego
znajdując się na niewyłączonym z ruchu skrapiania nawierzchni bitumicznych ilość
pasie jezdni. osób przebywających w strefie narażenia
8. Układanie mas bitumicznych bezpośrednio na działanie substancji chemicznych należy
pod liniami elektroenergetycznymi można ograniczyć do niezbędnego minimum.
prowadzić jedynie po wcześniejszym 18. Przy ręcznym skrapianiu nawierzchni
uzgodnieniu warunków bezpiecznej pracy bitumicznych operator powinien być
z właściwym dla danej linii zakładem obowiązkowo ubrany w kombinezon
energetycznym. przeciwpyłowy i odpowiedni sprzęt ochrony
9. W bezpośrednim sąsiedztwie linii dróg oddechowych.
energetycznych należy wyznaczyć 19. W przypadku zapalenia się bitumu w kotle
i oznaczyć strefę niebezpieczną, należy gasić go właściwym środkiem
w której jest zabronione: podnoszenie gaśniczym lub przez odcięcie dostępu
skrzyń ładunkowych i wyładunek powietrza.
masy, przejeżdżanie z podniesioną 20. W przypadku zapalenia się rozkładanego
skrzynią ładunkową, a w szczególności bitumu należy gasić go przez zasypanie
zatrzymywanie się i postój jednostek piaskiem.
transportowo-sprzętowych (Rys. 5). 21. W przypadku konieczności udostępniania
pieszym przejść po świeżo ułożonej masie
należy wyznaczyć dwóch pracowników,
każdy po jednej stronie drogi, którzy będą
sterować bezpiecznym ruchem.
D. Działania po zakończeniu robót
1. Jednostki transportowe-sprzętowe należy
zaparkować w miejscu przeznaczonym na
postój. Miejsce to powinno posiadać twardą
i poziomą powierzchnię, pozbawioną
przeszkód i być ulokowane z dala od ruchu
pieszych i pojazdów.
2. W przypadku konieczności pozostawienia
Rys. 5 Zakaz podnoszenia skrzyń ładunkowych w sąsiedztwie
napowietrznych linii energetycznych
maszyn drogowych na jezdni, miejsce to
należy oznakowywać zaporami drogowymi
10. Szczegółowe wymagania dotyczące prac wyposażonymi w elementy odblaskowe
w sąsiedztwie linii elektroenergetycznych i lampy ostrzegawcze, ustawionymi
zawarte są w standardzie szczegółowym prostopadle do osi jezdni. Dodatkowo,
 4.4 Prace w sąsiedztwie linii za zaporami powinny być postawione
elektroenergetycznych . osłony energochłonne lub usypane pryzmy
11. Jeżeli  Projekt organizacji ruchu z piasku.
przewiduje konieczność ręcznego 3. Po zaparkowaniu maszyny operator
Rys. 6 Zabezpieczenie
elementów sterowniczych
kierowania ruchem, mogą to prowadzić wyłącza główny wyłącznik w kabinie oraz
maszyny
pracownicy wykonawcy robót, posiadający zabezpiecza urządzenie przed samoczynną
odpowiednie uprawnienia. jazdą i dostępem osób postronnych (Rys. 6).
Wersja 1.0
Standard 13.9 3
E. Zabrania się: jednostek transportowo-sprzętowych bez
uprzedniego wyłączenia silnika.
1. Podejmowania prac w obrębie czynnego 6. Pozostawiania jednostek transportowo-
pasa ruchu bez wymaganego  Projektu sprzętowych na terenie pochyłym, bez
organizacji ruchu . ich wcześniejszego zabezpieczenia przed
2. Nieuzasadnionego przemieszczania się samoczynną zmianą położenia.
pracowników pomiędzy pracującymi 7. Opuszczania terenu budowy przez
jednostkami transportowo-sprzętowymi, samochody dostawcze z podniesioną
w szczególności pomiędzy rozściełaczem skrzynią ładunkową.
a cofającym samochodem dowożącym 8. Oczyszczania skrzyń ładunkowych
masę. pojazdów dostarczających masę poza
3. Operowania urządzeniami przez osoby miejscami do tego celu wyznaczonymi.
nieposiadające stosownych kwalifikacji. 9. Dokonywania napraw i konserwacji sprzętu
4. Eksploatacji maszyn niesprawnych przez osoby nieupoważnione oraz podczas
technicznie. ich pracy.
5. Opuszczania przez operatorów 10. Stosowania otwartego ognia przy
i kierowców kabin eksploatowanych podgrzewaniu bitumu.
4