„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jadwiga Rudecka

Zarządzanie jakością 311[25].Z5.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Elżbieta Wiśnios
mgr inż. Barbara Jaśkiewicz

Opracowanie redakcyjne:
dr inż. Jadwiga Rudecka

Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 311[25].Z5.04,

„Zarz

ą

dzenie jakością

”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik

obuwnik.















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

4

3.

Cele kształcenia

5

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

6

5.

Ćwiczenia

10

5.1.

Zarządzanie przez jakość

10

5.1.1. Ćwiczenia

10

5.2.

Kontrola jakości w zakładzie obuwniczym

12

5.2.1. Ćwiczenia

12

5.3. Zasady rozpatrywania reklamacji

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

17

7. Literatura

27

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik obuwnik.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już

ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ć

wiczenia

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi

metodami nauczania

−

uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia

−

przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Proponuje się, aby dominującą
metodą nauczania były ćwiczenia poprzedzone pokazem z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Schemat układu jednostek modułowych

311[25].Z5.04

Zarządzanie jakością

311[25].Z5.03

Planowanie i rozliczanie produkcji

311[25].Z5.01

Organizacja procesów wytwarzania

obuwia

311[25].Z5.02

Normowanie zużycia materiałów

i czasu pracy

311[25].Z5

Organizacja i obsługa procesów

produkcyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

charakteryzować procesy pracy oraz określać ich wpływ na organizację produkcji
obuwia,

−

charakteryzować przedmioty pracy oraz zmiany zachodzące w procesie technologicznym,

−

określać środki pracy niezbędne w procesie produkcji obuwia,

−

dokonywać podziału procesu produkcji na operacje i fazy technologiczne,

−

określać podstawowe typy produkcji oraz ich wpływ na organizację procesów
wytwórczych,

−

charakteryzować cykl produkcji obuwia oraz określać czynniki wpływające na czas jego
trwania,

−

stosować metody pomiaru okresu cyklu produkcyjnego,

−

wyznaczać długość cyklu produkcji obuwia,

−

charakteryzować czynniki rytmiczności produkcji,

−

charakteryzować tradycyjne i współczesne systemy organizacji produkcji obuwia.

−

określać rodzaje norm zużycia oraz metody normowania materiałów podstawowych
i pomocniczych,

−

stosować metody normowania materiałów,

−

stosować metody pomiaru czasu pracy,

−

sporządzać normy czasu pracy na jednostkę wyrobu oraz określać limity zatrudnienia,

−

określać wpływ organizacji stanowiska roboczego na czas potrzebny do wykonania
zadania,

−

określać zasady magazynowania, ewidencjonowania i przekazywania materiałów
i półproduktów,

−

rozliczać pobrane materiały, wykonane półprodukty i wyroby,

−

dokonywać analizy zużycia materiałów oraz oceny wykonania zadań produkcyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić zasady sterowania jakością produkcji obuwniczej,

−

określić cele i zadania kontroli jakości,

−

scharakteryzować strukturę i zasady funkcjonowania kontroli jakości,

−

określić rodzaje, metody i środki kontroli jakości,

−

zastosować zasady kontroli jakości przedprodukcyjnej, produkcyjnej i poprodukcyjnej,

−

dokonać analizy i oceny jakości wyrobów i usług,

−

zastosować procedury rozpatrywania reklamacji,

−

posłużyć się dokumentacją oraz normami przedmiotowymi dotyczącymi oceny jakości
materiałów, półproduktów i wyrobów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4.

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………………...

Modułowy program nauczania:

Technik obuwnik 311[25]

Moduł:

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych

311[25].Z5

Jednostka modułowa:

Zarządzanie jakością 311[25].Z5.04

Temat: Kontrola jakości skór naturalnych na podstawie wyników badań laboratoryjnych.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności oceny przydatności skór do produkcji obuwia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

skorzystać z norm przedmiotowych,

−

dobrać odpowiedni rodzaj skóry do określonego rodzaju obuwia,

−

określić parametry skór istotne dla określonego rodzaju obuwia,

−

dokonać

oceny

stopnia

zgodności

wyników

badań

skór

z

wymaganiami

technologicznymi.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda pokazu z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 3–4 osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

normy przedmiotowe, określające wymagania skór na określony rodzaj obuwia,

−

wyniki badań laboratoryjnych przekazane przez dostawcę skór,

−

instrukcje technologiczne produkcji wybranych rodzajów obuwia,

−

kartki papieru formatu A4,

−

materiały piśmiennicze.

Przebieg zajęć:
1.

Nauczyciel objaśnia uczniom sposób korzystania z wyników badań laboratoryjnych skór
przekazanych przez dostawcę skór.

2.

Nauczyciel objaśnia uczniom sposób korzystania z norm określających wymagania na
materiały i półprodukty stosowane w produkcji obuwia.

3.

Uczniowie w grupach 3–4 osobowych analizują atesty dostarczone przez dostawcę skór.

4.

Uczniowie samodzielnie dokonują analizy porównawczej wyników badań z atestu
dostawcy skór z wymaganiami zawartymi w normie przedmiotowej.

5.

Uczniowie podejmują decyzję o przyjęciu bądź zareklamowaniu ocenianej partii skór.

6.

Przedstawiciele poszczególnych grupy prezentują wyniki pracy.

7.

Uczniowie zapisują w dzienniczkach swoje spostrzeżenia i wnioski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

Zakończenie zajęć:
1.

Uczniowie w dyskusji wyjaśniają i analizują wykonanie zadania, formułują swoje
wnioski i spostrzeżenia.

2.

Nauczyciel przysłuchuje się dyskusji i wysuwanym wnioskom uczniów, wyjaśnia
powstałe wątpliwości i problemy.

3.

Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny wykonanych zadań.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

...........................................................................

Modułowy program nauczania:

Technik obuwnik 311[25]

Moduł:

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych

311[25].Z5

Jednostka modułowa:

Zarządzanie jakością 311[25].Z5.04

Temat: Etapy wdrażania Systemu Zarządzania Jakością wg norm ISO serii 9000:2000.

Cel ogólny: poznanie systemu zarządzania jakością opartego na idei TQM.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić zasady, na których opiera się system zarządzania jakością zgodnie z ideą TQM,

−

określić cele zarządzania jakością,

−

określić cechy systemu zarządzania jakością wg norm ISO,

−

określić czynniki mobilizujące kierownictwo organizacji do podejmowania działań na
rzecz wdrożenia SZJ,

−

określić etapy wdrażania SZJ.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda pokazu z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 3–4 osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw pytań prowadzących,

−

plansze poglądowe ilustrujące istotę SZJ,

−

normy serii ISO 9000 :2000,

−

kartki papieru formatu A4,

−

materiały piśmiennicze.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.

3.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą pokazu z objaśnieniem.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą pokazu z objaśnieniem.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Kiedy i w jakim kraju zrodziła się idea TQM?

2.

Kto był twórcą filozofii TQM?

3.

Na jakich założeniach oparta jest filozofia TQM?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

4.

W jaki sposób można przedstawić stopień wdrażania idei TQM?

5.

Jakie działania służą zapewnieniu jakości?

6.

Co przedstawia tzw. cykl Deminga?

7.

Jakie normy regulują sposób wdrażania i funkcjonowania SZJ?

8.

Jakie cechy SZJ wg norm ISO 90001:2000 sprzyjają wprowadzaniu go do praktyki?

9.

Jakich korzyści mogą oczekiwać przedsiębiorstwa w których został wdrożony SZJ?

Faza II. Planowanie
1.

Jaki jest cel wdrażania SZJ w przedsiębiorstwie?

2.

Jakie etapy należy wyodrębnić w procesie wdrażania SZJ?

Faza III. Ustalenie
1.

Uczniowie pracując w zespołach proponują nazwy poszczególnych etapów procesu
wdrażania SZJ.

2.

Uczniowie zastanawiają się nad ustaleniem kolejności poszczególnych działań.

3.

Uczniowie zastanawiają się nad sposobem wykonania schematu procesu wdrażania SZJ.

4.

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność proponowanych nazw i określeń oraz
techniki schematu.

Faza IV. Wykonanie
1.

Uczniowie ustalają, wspólnie z nauczycielem nazwy poszczególnych etapów.

2.

Na arkuszu papieru formatu A4 każdy uczeń zapisuje nazwy poszczególnych etapów.

3.

Na arkuszach papieru każdy uczeń ustala kolejność etapów wdrażania SZJ.

4.

Na arkuszu papieru formatu A4 każdy uczeń wykonuje schemat procesu wdrażania SZJ.

Faza V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność nadanych nazw poszczególnych etapów.

2.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych schematów.

3.

Uczniowie przedkładają nauczycielowi do akceptacji wyniki wykonanej pracy.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

najwięcej trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

5. ĆWICZENIA

5.1. Zarządzanie przez jakość

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź schemat procesu wdrażania Systemu Zarządzania Jakością wg norm ISO serii

9000:2000.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyspecyfikować etapy procesu wdrażania SZJ wg norm ISO serii 9000:2000,

2)

sporządzić schemat blokowy procesu wdrażania SZJ,

3)

zaprezentować wyniki pracy i scharaktryzować poszczególne etapy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

plansze poglądowe lub foliogramy ilustrujące istotę SZJ,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt ćwiczeń,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zarządzania jakością.

Ćwiczenie 2

Podkreśl nazwisko osoby uznawanej za twórcę filozofii zarządzania jakością TQM na

podanej liście.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zanalizować otrzymaną listę z nazwiskami,

2)

określić twórcę zarządzania jakością TQM,

3)

podkreślić właściwe nazwisko,

4)

zaprezentować swoją pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

ć

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

lista z nazwiskami badaczy,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt ćwiczeń,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zarządzania jakością.

Ćwiczenie 3

Sporządź schemat „cyklu życia” dla obuwia skórzanego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyspecyfikować sfery w „cyklu życia

„

obuwia skórzanego,

2)

wyspecyfikować etapy w poszczególnych sferach: przedprodukcyjnej, produkcyjnej,
poprodukcyjnej i pokonsumpcyjnej,

3)

sporządzić schemat kołowy „cyklu życia” obuwia skórzanego,

4)

zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt ćwiczeń,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zarządzania jakością.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Kontrola jakości w zakładzie obuwniczym

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ zadania jakie należą do Działu Kontroli Jakości w zakładzie obuwniczym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zanalizować cele kontroli jakości,

2)

określić zadania w zakresie kontroli jakości w zakładzie obuwniczym,

3)

zapisać zadania w zeszycie ćwiczeń,

4)

zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt ćwiczeń,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca kontroli jakości w zakładzie obuwniczym.

Ćwiczenie 2

Dokonaj oceny przydatności skór do produkcji określonego rodzaju obuwia na podstawie

otrzymanych wyników badań laboratoryjnych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z wymaganiami technologicznymi dla skór wierzchnich na określony rodzaj
obuwia,

2)

zapoznać się z normami, określającymi wymagania dla poszczególnych rodzajów skór,

3)

dokonać analizy otrzymanych wyników badań laboratoryjnych,

4)

dokonać oceny stopnia zgodności wyników badań skór z wymaganiami,

5)

dokonać oceny przydatności skór do produkcji określonego rodzaju obuwia,

6)

zaprezentować swoją pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

wyniki badań laboratoryjnych skór na wierzchy obuwia,

−

norma PN-86/P-22225 Skóry licowe na wierzchy obuwia,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt ćwiczeń.

Ćwiczenie 3

Dokonaj organoleptycznej oceny jakości zamków błyskawicznych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać organoleptycznej kontroli jakości zamków błyskawicznych,

2)

skontrolować końcówki i dokładność zamykania się zamków,

3)

zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

zamki błyskawiczne do obuwia,

−

zeszyt ćwiczeń,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca kontroli jakości materiałów obuwniczych.

Ćwiczenie 4

Dokonaj oceny i klasyfikacji gotowego obuwia, określ wady i przyczyny ich

powstawania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać organoleptycznej kontroli jakości gotowego obuwia,

2)

wyspecyfikować zauważone wady posługując się odpowiednią normą,

3)

określić przyczyny powstawania tych wad,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

4)

sklasyfikować obuwie do odpowiedniego gatunku,

5)

zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

para gotowego obuwia,

−

zeszyt ćwiczeń,

−

przybory do pisania,

−

norma PN-77/O-91016 Obuwie. Wady materiałowe i błędy wykonania. Nazwy
i określenia,

−

norma PN-86/O-91011 „Obuwie wyjściowe, domowe i robocze. Gatunki”,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca kontroli jakości materiałów obuwniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Zasady rozpatrywania reklamacji

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ i uzasadnij sposób rozpatrzenia reklamacji w opisanym poniżej przypadku.

Zleciłeś szewcowi wykonanie obuwia do gry w piłkę na boisku, na podeszwie z PCW,
w kolorze czarnym, o ustalonej konstrukcji cholewki. Okazało, się ze obuwie to w czasie gry
w piłkę jest mało elastyczne i nie spełnia dobrze swej funkcji. Postanowiłeś obuwie
zareklamować u szewca.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować sytuację przedstawioną w opisie przypadku,

2)

sprecyzować przyczynę i sposób rozpatrzenia reklamacji,

3)

uzasadnić swoją decyzję,

4)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

zeszyt ćwiczeń,

−

Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu
cywilnego z dnia 27 lipca 2002 r.

Ćwiczenie 2

Określ i uzasadnij sposób załatwienia reklamacji w opisanym poniżej przypadku.

Zakupiłeś w sklepie półbuty wiosenno-jesienne skórzane wyjściowe ze spodami z PCW.
Po krótkim okresie jego użytkowania w temperaturach ujemnych nastąpiło pękanie
podeszwy. Postanowiłeś półbuty zareklamować u sprzedawcy w sklepie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować sytuację przedstawioną w opisie ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

2)

sprecyzować sposób rozpatrzenia reklamacji,

3)

uzasadnić swoja decyzję,

4)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

zeszyt ćwiczeń,

−

Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu
cywilnego z dnia 27 lipca 2002 r.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Zarządzanie jakością”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.a, 3.c, 4.c, 5.b, 6. a, 7.c, 8.a, 9.d, 10.b, 11.a, 12.a,

13.b, 14.d, 15.c, 16.a, 17.a, 18.b, 19.a, 20.c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Rozpoznać nazwisko autora słów „wszystko co
nie jest ilością , jest jakością”

B

P

b

2.

Wymienić cechy charakteryzujące jakość wyrobu

A

P

a

3.

Podać

nazwę

schematu

pełnego

cyklu

jakościowego

A

P

c

4.

Rozpoznać nazwisko twórcy filozofii TQM

B

P

c

5.

Określić ilość wad i błędów w obuwiu,
definiowanych w normach przedmiotowych

B

P

b

6.

Określić normy stanowiące narzędzia realizacji
idei TQM

A

P

a

7.

Zdefiniować pojęcie nowoczesności wyrobu

A

P

c

8.

Określić rodzaje metod stosowanych w ocenie
materiałów obuwniczych

B

P

a

9.

Określić ilość gatunków w klasyfikacji obuwia
wyjściowego

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

10.

Określić ilość gatunków w klasyfikacji obuwia
domowego i do użytku w pracy

B

P

d

11.

Zdefiniować zakres norm ISO 9000 :2000

B

P

a

12.

Określić

grupę

materiałów

obuwniczych

podlegającą wstępnej kontroli

B

P

a

13.

Określić zakres norm przedmiotowych

B

P

b

14.

Określić jednostkę odpowiedzialną za jakość
zakupionego obuwia

B

P

d

15.

Wskazać czynniki wpływające na poziom jakości
optymalnej wyrobu

C

PP

c

16.

Dobrać zakres działań do odbioru jakościowego
skór

D

PP

a

17.

Zastosować sposób rozpatrzenia reklamacji

D

PP

a

18.

Wskazać działania przedstawione w tzw. cyklu
Deminga

C

PP

b

19.

Wskazać kolejno po sobie sfery występujące
w „cyklu życia”

C

PP

a

20.

Wskazać okoliczności, kiedy zakupiony towar
może być reklamowany

C

PP

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.

4.

Test zawiera 20 pytań o różnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego wyboru.

5.

Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7.

Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8.

Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to pytań
od 15 do 20 ).

9.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

10.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi w KARCIE
ODPOWIEDZI.

12.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Autorem słów „wszystko co nie jest ilością, jest jakością” jest
a)

Arystoteles.

b)

Platon.

c)

Kotarbiński.

d)

Jurand.

2.

Jakość wyrobu charakteryzują
a)

cechy techniczne, użytkowe, estetyczne i ekonomiczne.

b)

właściwości użytkowe, cena i krój cholewki.

c)

klasa i gatunek.

d)

cechy wizualne i rodzaj materiału wierzchniego.

3.

Schemat pełnego cyklu jakościowego nazywamy
a)

schematem technologicznym.

b)

schematem produkcji.

c)

cyklem „życia towaru”.

d)

schematem blokowym.

4.

Twórca filozofii TQM to

a)

R.Kolman.

b)

T. Borys.

c)

E. Deming.

d)

P. Crosby.

5.

W normach przedmiotowych dotyczących oceny i klasyfikacji obuwia wyjściowego,
domowego i do użytku w pracy, definiuje się
a)

14wad i błędów.

b)

18 wad i błędów.

c)

16 wad i błędów.

d)

20 wad i błędów.

6.

Narzędziem realizacji idei TQM są normy
a)

ISO serii 9000.

b)

ISO serii 14000.

c)

EN.

d)

PN.

7.

Nowoczesność wyrobu to
a)

zgodność z tendencjami mody.

b)

estetyczny wygląd zewnętrzny.

c)

stopień zgodności parametrów i wskaźników wyrobów z osiąganymi przez
przodujące firmy światowe, produkujące wyroby tego samego rodzaju.

d)

nowoczesne wzornictwo.

8.

W ocenie jakości materiałów obuwniczych wykorzystywane są metody
a)

laboratoryjne i organoleptyczne.

b)

doświadczalnego użytkowania.

c)

organoleptyczne.

d)

statystyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

9.

W klasyfikacji gotowego wyrobu, obuwie wyjściowe dzieli się na
a)

2 gatunki.

b)

4 gatunki.

c)

5 gatunków.

d)

3 gatunki.

10.

W klasyfikacji gotowego wyrobu obuwie domowe i do użytku w pracy klasyfikuje się na
a)

3 gatunki.

b)

2 gatunki.

c)

5 gatunków.

d)

4 gatunki

11.

Normy ISO serii 9000:2000 zawierają procedury związane z
a)

wdrażaniem SZJ.

b)

kontrolą gotowych wyrobów obuwniczych.

c)

akredytacją laboratoriów badawczych.

d)

organizacją procesu produkcji obuwia.

12.

Wstępnej kontroli jakości podlegają
a)

wszystkie materiały podstawowe i pomocnicze.

b)

wybrane grupy materiałów.

c)

tylko skóry naturalne i syntetyczne.

d)

tylko materiały spodowe.

13.

Normy przedmiotowe zawierają
a)

opisy metod badań poszczególnych wskaźników.

b)

wartości wskaźników dla różnych materiałów i wyrobów.

c)

opisy sposobu pobierania próbek do badań.

d)

opisy sposobu obliczania wyników pomiarów.

14.

Za jakość obuwia sprzedawanego w sklepie ponosi odpowiedzialność
a)

producent.

b)

producent i sprzedawca.

c)

klient.

d)

sprzedawca.

15.

Jakość optymalna zależy od
a)

zapotrzebowania rynku odbiorcy.

b)

jakości użytych surowców.

c)

kosztów jakości i korzyści z jakości.

d)

tendencji mody.

16.

Odbiór jakościowy skór obejmuje
a)

sprawdzenie asortymentu oraz zgodności z załączonymi przez dostawcę wynikami
badań.

b)

sprawdzenie ilości.

c)

sprawdzenie kolorystyki.

d)

sprawdzenie gatunkowości skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

17.

Jeżeli zakupiony towar jest niezgodny z umową, kupujący może żądać w pierwszej
kolejności
a)

bezpłatnej naprawy lub wymiany na nowy bez wad.

b)

zwrotu pieniędzy.

c)

odpłatnej naprawy.

d)

obniżenia ceny.

18.

Cykl Deminga przedstawia
a)

etapy procesu technologicznego.

b)

działania służące zapewnieniu jakości.

c)

działania służące kontroli jakości.

d)

cykl technologiczny wytwarzania wyrobu.

19.

Cykl „życia towaru” składa się z następujących kolejno po sobie sfer
a)

przedprodukcyjna, produkcyjna, poprodukcyjna, pokonsumpcyjna.

b)

produkcyjna, przedprodukcyjna, poprodukcyjna, pokonsumpcyjna.

c)

pokonsumpcyjna, przedprodukcyjna, produkcyjna, poprodukcyjna.

d)

przedprodukcyjna, poprodukcyjna, produkcyjna, pokonsumpcyjna.

20.

Zakupiony towar może być reklamowany, jeżeli
a)

posiada usterki powstałe z winy nabywcy.

b)

uległ uszkodzeniu na skutek nieprawidłowej eksploatacji.

c)

jest niezgodny z umową.

d)

nabywca pragnie zwrócić towar.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Zarządzanie jakością

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Test praktyczny typu „próba pracy” dla jednostki modułowej
„Zarządzanie jakością” 311[25].Z5.04

Treść zadania

Dokonaj

oceny

jakości

pary

obuwia

otrzymanej

od

nauczyciela

zgodnie

z obowiązującymi normami.

Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności

w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonania czynności praktycznych. Uczniowi
należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów wykonywania
zadania: zorganizowania stanowiska pracy oraz wykazania się umiejętnością wykonania
oceny gotowego wyrobu i sklasyfikowania zgodnie z normą. Jest to jednocześnie możliwość
samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy
podjętych działań praktycznych.

Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie

zadania zgodnie z zasadami technologicznymi i w określonym czasie.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

stanowisko pracy do wykonania zadania z pełnym wyposażeniem,

−

parę gotowego obuwia z wadami,

−

normę PN-77/O-91016 Obuwie. Wady materiałowe i błędy wykonania. Nazwy
i określenia,

−

normę PN-86/O-91011 Obuwie wyjściowe, domowe i robocze. Gatunki.

Nauczyciel powinien:

−

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska w warsztatach szkolnych lub
w zakładzie produkcyjnym,

−

przydzielić uczniom pary obuwia gotowego do oceny,

−

skontrolować przygotowany przez uczniów wykaz czynności, które będą wykonywali,

−

określić czas na wykonanie zadania,

−

określić kryteria oceny wykonywanego zadania,

−

na bieżąco kontrolować pracę uczniów,

−

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia
Aby wykonać zadanie powinieneś:

−

dobrać i założyć odzież ochronną,

−

zapoznać się z otrzymanym zadaniem,

−

zaplanować kolejne czynności dla dokonania oceny i klasyfikacji obuwia,

−

obejrzeć i scharakteryzować przydzielone do oceny obuwie,

−

określić rodzaj ocenianego obuwia: wyjściowe, domowe, do użytku w pracy,

−

wyspecyfikować zauważone wady,

−

dokonać klasyfikacji wad pod względem ich miejsca powstania w procesie wytwarzania
obuwia np.: szwalnia, montaż, wykończanie,

−

określić wady dopuszczalne i niedopuszczalne,

−

sklasyfikować obuwie wg normy do określonego gatunku,

−

sporządzić zestawienie zauważonych wad i dokonać ich charakterystyki,

−

wyniki przedstawić w tabeli:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Numer błędu

Rodzaj

wady

lub

błędu

Określenie i wygląd

Miejsce powstania
wady lub błędu

−

dokonać samooceny wykonanej pracy,

−

przedłożyć wykonane ćwiczenie do oceny nauczycielowi.

Umiejętności podlegające ocenie

l.p. Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty

do

uzyskania

Punkty
uzyskane

1.

Dobranie odzieży ochronnej

5

2.

Zapoznania się z otrzymanym zadaniem

10

3.

Zaplanowanie czynności w procesie oceny gotowego
obuwia

10

4.

Przygotowanie stanowiska pracy:

−

zabezpieczenie pod względem BHP.

−

czystość i porządek miejsca pracy.

5

5.

Wykonanie zadania:

−

zapoznanie się z otrzymanym zadaniem,

−

zaplanowanie kolejności czynności dla dokonania
oceny i klasyfikacji obuwia,

−

obejrzenie i scharakteryzowanine przydzielonego do
oceny obuwia,

−

określenie rodzaju ocenianego obuwia: wyjściowe,
domowe, do użytku w pracy,

−

wyspecyfikowanie zauważonych wad,

−

dokonanie klasyfikacji wad pod względem ich
miejsca powstania w procesie wytwarzania obuwia,

−

określenie

wad

dopuszczalnych

i niedopuszczalnych,

−

sklasyfikowanie obuwie wg normy do określonego
gatunku,

−

sporządzenie

zestawienia

zauważonych

wad

i dokonanie ich charakterystyki.

45

6.

Ocena wykonania zadania

5

7.

Uporządkowanie stanowiska pracy

5

8.

Zaprezentowanie wykonania zadania

15

Razem:

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba punktów uzyskanych

dopuszczający

60–70

dostateczny

71–85

dobry

86–95

bardzo dobry

96–100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

7. LITERATURA

1.

Borzeszkowski A., Borzeszkowski W., Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe część I.

WSiP, Warszawa 1979

2.

Christ J.W.: Technologia obuwia. WSiP, Warszawa 1986

3.

Duda I., Marcinkowska E.: Towaroznawstwo wyrobów skórzanych i futrzarskich.

Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2001

4.

Grabkowski M.: Obuwnictwo. Podręcznik dla zasadniczej szkoły zawodowej. WSiP,

Warszawa 1992

5.

Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia tom II. Politechnika Radomska, Radom

2000

6.

Karpiel Ł., Skrzypek M.: Towaroznawstwo ogólne. Wydanie II zmienione. Wydawnictwo

Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2000

7.

ś

uchowski J.: Zarządzanie jakością procesów, produktów i środowiska. Aspekty

towaroznawcze. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001

Inne źródła:
Normy serii ISO 9000:2000
PN-77/O-91016 Obuwie. Wady materiałowe i błędy wykonania. Nazwy i określenia.
PN-86/O-91011 Obuwie wyjściowe, domowe i robocze. Gatunki.
PN-86/P-22225 Skóry licowe na wierzchy obuwia.
Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu
cywilnego z dnia 27 lipca 2002 r.
Przegląd Skórzany (wydania archiwalne)
Ś

wiat Butów (wydania archiwalne i bieżące)

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000