WYPOWIEDZENIE

zdanie

równoważnik zadania

podmiot

(wykonawca czynności)

orzeczenie

(czynność, którą wykonuje podmiot

– czasownik w osobowej formie)

+

nie zawiera czasownika w formie osobowej

PODZIAŁ WYPOWIEDZEŃ

ZE WZGLĘDU NA CEL WYPOWIEDZI

oznajmujące

pytające

rozkazujące

wykrzyknikowe

Przyjeżdżamy do Warszawy

we wtorek.

Przyjazd do Warszawy we wto-

rek.

O której godzinie odlatuje

samolot?

O której godzinie odlot samo-

lotu?

Proszę zapiąć pasy.

Zapiąć pasy

Zabieraj się stąd!

Zabierać się stąd!

Dostałem piątkę z fizyki!

Piątka z fizyki!

Kiedy pozmywacie?!

Zmywać!

Jak doszło do wojny trojańskiej? – różne sposoby redagowania planu zdarzeń (powtórzenie wia-

domości o wypowiedzeniach).

Ćwiczenie:
Podane równoważniki zdań przekształć według podanych wzorów na:

a)

zdania pojedyncze,

b)

zdania pytające.

Równoważniki:

1. Ślub boginki morskiej Tetydy z księciem tesalskim Peleusem.

2. Pojawienie się na weselu bogini niezgody Eris.

3. Przekazanie złotego jabłka Afrodycie przez Parysa.

4. Powrót Parysa na dwór królewski.

5. Porwanie żony Menelaosa przez goszczącego na dworze lacedemońskim Parysa.

6. Wielka złość w Grecji z powodu „podeptania” praw gościnności przez Parysa.

7. Postanowienie wojny, objęcie dowództwa przez Agamemnona, brata króla Menelaosa.

8. Gotowość do walki potężnych i silnych wojsk Hellady, brak Achillesa.

9. Odnalezienie przez Odyseusza ukrytego wśród córek królewskich Achillesa.

10. Brak wiatru na morzu, uniemożliwienie poruszania się statków.

11. Ofiarowanie córki Agamemnona.

12. Przepowiednia Kalchasa – zdobycie Troi po dziesięciu latach.

13. Zaatakowanie Troi, sprawne odparcie ataków przez dzielną obronę mieszkańców.

14. Organizacja turniejów dla poszczególnych rycerzy. Wyróżnienie się Achillesa.

15. Wypełnienie się przepowiedni Kalchasa o dziesięcioletniej wojnie.

16. Kłótnia Achillesa i Agamemnona.

17. Zabicie Patroklosa przez Hektora.

18. Smutek i płacz Achillesa po śmierci najlepszego przyjaciela Patroklosa.

19. Zemsta Achillesa na Hektorze.

20. Wizyta ojca Hektora Priama u Achillesa.

21. Zlitowanie się Achillesa, oddanie zwłoki zrozpaczonemu ojcu.

22. Śmierć Achillesa ugodzonego strzałą Parysa.

23. Kłótnia Odyseusza i Ajaksa o zbroję po zabitym bohaterze.

24. Samobójstwo Ajaksa.

25. Śmierć Parysa.

26. Kradzież Palladionu.

27. Podstęp Odyseusza.

28. Opanowanie Troi przez Greków.

29. Pogodzenie przez Afrodytę Menelaosa z Heleną.

30. Powrót Agamemnona wraz z gwardią, łupami i jeńcami do domów.

Zdania pojedyncze:

1. Książę tesalski Peleus poślubia boginkę morską Tetydę.

2. Bogini niezgody Eris pojawia się na weselu.

3. ……………………………………………………………………………………………………………………………

Zdania pytające:

1. Kogo poślubia książę tesalski?

2. Kto pojawia się na weselu?

3. ……………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie domowe

Przygotuj się do pięknego czytania fragmentów Iliady Homera.