___________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Krzysztof Bartosik
Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych
i elektronicznych 731[05].Z1.07
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr Henryk Krystkowiak
mgr Ryszard Ochociński
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Grzegorz Śmigielski
Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Zych
mgr inż. Ireneusz Kocoń
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej „Montowanie
zegarów i
zegarków elektrycznych i
elektronicznych” 731[05].Z1.07 zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu zegarmistrz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu, 2006
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
6
3. Cele kształcenia
7
4. Przykładowe scenariusze zajęć
8
5. Ćwiczenia
12
5.1. Podstawowe elementy obwodu elektrycznego, prawa elektrotechniki,
pomiary wielkości elektrycznych.
12
5.1.1. Ćwiczenia
12
5.2. Budowa, zasada działania, interpretacja schematów zegarów elektrycznych,
elektronicznych i specjalnych.
14
5.2.1. Ćwiczenia 14
5.3. Narzędzia i przyrządy do montażu zegarów elektrycznych i elektronicznych.
Eksploatacja instalacji, maszyn i urządzeń elektrycznych.
16
5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Montaż zegarów i zegarków elektrycznych i elektronicznych.
18
5.4.1. Ćwiczenia 18
5.5. Kontrola poprawności wykonania montażu, regulacje zegara elektrycznego
i elektronicznego
20
5.5.1. Ćwiczenia 20
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
22
7. Literatura
32
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie zegarmistrz.
W poradniku zamieszczono:
− wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
− cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania - uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
− ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
− wykaz literatury, z jakiej mogą korzystać uczniowie podczas nauki.
W poradniku dla ucznia zagadnienia zostały omówione w sposób bardzo ogólny.
Przedstawiono treści, opisano umiejętności, które uczeń powinien sobie przyswoić. By uczeń
mógł w pełni zrozumieć i przyswoić materiał niezbędna jest jego praca z literaturą.
Nauczyciel powinien być przewodnikiem dla ucznia, wskazując mu materiały i źródła,
z których może uzyskać najświeższe informacje dotyczące zagadnień, które
obejmuje jednostka modułowa.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, takimi jak:
− samokształcenie kierowane,
− ćwiczenia,
− metoda projektu,
− przewodni tekstu.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane począwszy od pracy
jednolitej, pracy grupowej jednolitej i zróżnicowanej aż po samodzielną pracę ucznia.
Zaleca się również podanie wymagań edukacyjnych w takiej formie, aby łatwo było
zidentyfikować cele z poszczególnymi tematami. W poradniku podano dwa przykładowe
scenariusze zajęć. W
pierwszym metodą wiodąca jest pokaz, w
drugim ćwiczenie
przedmiotowe.
Pomocne mogą się okazać zamieszczone na końcu każdego podrozdziału w poradniku
dla ucznia pytania sprawdzające, które uczeń może wykorzystywać w dwojaki sposób,
a mianowicie jako:
− zpoznanie się z pytaniami przed rozpoczęciem analizy pracy z materiałem określonym
w podrozdziale. Uczeń zapozna się w tym momencie z wymaganiami i dążyć będzie do
osiągnięcia celu, jakim jest odpowiedź na pytania,
− zapoznanie się z pytaniami po zakończeniu pracy z danym podrozdziałem. Pytania te
stanowić będą kontrolę stanu gotowości przejścia do wykonywania ćwiczeń.
W ćwiczeniach realizowanych w formie zadań praktycznych założono, że w trakcie ich
realizacji uczeń powinien:
− zaplanować proces rozwiązania zadania,
− opracować procedurę rozwiązania zadania, posiłkując się literaturą,
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
− dobrać osprzęt i narzędzia,
− wykonać zadanie,
− zaprezentować rozwiązanie zadania.
Wskazane jest przeprowadzanie instruktaży przed każdymi zajęciami oraz przed
wykonywaniem ćwiczeń. Zaleca się również nakłanianie uczniów do korzystania z pomocy
koleżeńskiej.
Zaleca się dobór dla uczniów takich ćwiczeń, które rozwijać będą te umiejętności,
których nabycie nastarcza największe problemy.
Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń przystępuje do sprawdzenia poziomu
swoich postępów, odpowiadając na pytania zawarte w podrozdziale „Sprawdzian postępów”.
W tym celu uczeń powinien samodzielnie:
− przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi,
− zakreślić odpowiedź, wstawiając X w odpowiednim polu.
W tym rozdziale zamieszczono:
− kartę odpowiedzi, obok której jest klucz odpowiedzi,
− instrukcję dla nauczyciela, w
której omówiono czynności ucznia podczas
przeprowadzania sprawdzianu,
− instrukcję dla ucznia, w której omówiono czynności ucznia podczas przeprowadzania
sprawdzianu.
Zestawy stanowią propozycję narzędzi pomiaru dydaktycznego, z których można
skorzystać w celu przeprowadzenia badań lub w celu opracowania innych narzędzi. Wybór
należy do nauczyciela.
Wskazówki do realizacji
W trakcie realizacji zajęć należy zwrócić uwagę na wyrobienie nawyku doboru
właściwych narzędzi oraz troski o ich stan techniczny. Wśród wielu umiejętności
nabywanych w ramach tej jednostki modułowej jest umiejętność doboru wkrętów, podkładek
oraz siły dokręcania elementów w mechanizmach zegarków elektrycznych i elektronicznych.
Istotnym elementem jest wyrobienie świadomości, że w trakcie prac przy urządzeniach
elektrycznych należy zachować szczególną uwagę, by nie wprowadzać zagrożeń dla zdrowia
i życia.
Życzę owocnej pracy dydaktycznej z
uczniami z
zastosowaniem opracowanych
materiałów.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
Schemat układu jednostek modułowych w module 731[05].Z1
731[ 05]. Z1
MONTAŻ ZEGARÓW I ZEGARKÓW
731[ 05]. Z1.01
Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów
zegarowych
731[ 05]. Z1.02
Montowanie mechanizmu zegarowego
731[ 05]. Z1.03
Montowanie mechanizmu chodzika
731[ 05]. Z1.04
Montowanie zegarów - budzików
731[ 05]. Z1.05
Montowanie zegarów bijących
731[ 05]. Z1.06
Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych
731[ 05]. Z1.07
Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych
i elektronicznych
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć:
− definiować i określać znaczenie terminów zawodowych, dotyczących mechanizmów
zegarowych, ich rodzajów, budowy oraz konserwacji i magazynowania,
− rozróżniać i nazywać specjalistyczne narzędzia, przyrządy i urządzenia,
− wyjaśniać i stosować pojęcia, nazwy i określenia, dotyczące eksploatacji mechanizmów
zegarowych,
− wykonywać odwzorowanie graficzne części mechanizmu zegarowego,
− rozpoznawać podstawowe materiały konstrukcyjne stosowane w
mechanizmach
zegarowych,
− montować podzespoły i zespoły mechanizmu zegarowego,
− sprawdzać poprawność i dokładność wykonania montażu zegarków i zegarów,
− interpretować dokumentację techniczną,
− korzystać z różnych źródeł informacji.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić zasadę działania zegara elektrycznego i elektronicznego,
− zinterpretować schematy zegarów elektrycznych i elektronicznych,
− zidentyfikować charakterystyczne części zegara elektrycznego i elektronicznego,
− pomierzyć podstawowe wielkości elektryczne,
− scharakteryzować podstawowe pojęcia i prawa elektrotechniki i elektroniki,
− podłączyć na podstawie schematu ideowego zegar elektryczny i elektroniczny do
instalacji zasilającej,
− zmontować zegar elektryczny,
− zmontować zegara elektroniczny,
− sprawdzić poprawność i
dokładność wykonania montażu zegara elektrycznego
i elektronicznego,
− wyregulować zegar elektryczny i elektroniczny,
− określić sposoby kontroli poprawności i dokładności wykonania montażu zegara
elektrycznego i elektronicznego.
−
zastosować przyrządy do kontroli układów zegara elektrycznego i elektronicznego.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE LEKCJI
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Zegarmistrz 731[05]
Moduł:
Montaż zegarków i zegarów 731 [05]
Jednostka modułowa:
Montowanie
zegarów
i zegarków elektrycznych
i elektronicznych. 731[05].Z1.07
Temat: Identyfikacja elementów elektrycznych i elektronicznych
Cel ogólny: rozróżnianie podstawowych elementów elektrycznych i elektronicznych
wykorzystywanych w czasie montażu zegarów i zegarków elektronicznych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
− zidentyfikować elementy, części elektryczne i elektroniczne,
− odczytać z kart katalogowych podstawowe parametry elementów elektrycznych
i elektronicznych,
− zidentyfikować wyprowadzenia (końcówki) elementów elektrycznych i elektronicznych,
− pomierzyć podstawowe parametry elementów elektrycznych.
Metody nauczania:
− wykład,
− pokaz,
− ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
− praca w zespołach.
Strategia:
uczenie się przez doświadczenie.
Środki dydaktyczne:
− plansze lub foliogramy ze zdjęciami i symbolami graficznymi,
− elementy elektryczne i elektroniczne (rezystory różnych typów, rezonatory, trymery,
kondensatory, diody, tranzystory, wyświetlacze LCD i LED),
− dokumentacja techniczna tych elementów,
− multimetry z możliwością pomiaru h
FE
oraz pojemności,
− literatura.
Czas: 180
min.
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest zidentyfikowanie, na podstawie oznaczeń oraz pomiarów
elementów elektrycznych i elektronicznych.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno – porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów
z zadaniem, przydział stanowisk, przydział zestawów do identyfikacji.
FAZA WŁAŚCIWA
Informacje
1. Jakie są podstawowe elementy elektryczne i elektroniczne, jakie mają symbole graficzne
na schematach montażowych?
2. Jakie znajdują zastosowania w zegarach i zegarkach elektrycznych i elektronicznych?
3. Jakie są ich podstawowe parametry?
4. Jakie mierzy się ich podstawowe parametry?
5. Jak identyfikuje się ich wyprowadzenia (końcówki)?
Wykonanie
1. Uczniowie na podstawie oznaczeń dokonują wstępnej klasyfikacji przekazanych
elementów.
2. Korzystając z katalogów sprawdzają poprawność wykonanej segregacji.
3. Oznaczają wyprowadzenia elementów niesymetrycznych (dioda, tranzystor, tyrystor,
kondensator elektrolityczny itp.).
4. Określają, jakie są podstawowe parametry poszczególnych elementów oraz proponują
układy pomiarowe do ich sprawdzenia.
5. Konsultują z nauczycielem metody pomiaru.
6. Wykonanie pomiarów – w zestawie winny się znaleźć również elementy uszkodzone.
7. Kontrola otrzymanych wyników.
8. Prezentacja wyników.
Sprawdzanie
1. Czy uczniowie opracowali prawidłowe układy pomiarowe elementów?
2. Czy elementy zostały prawidłowo zidentyfikowane, czy właściwie rozpoznano
wyprowadzenia elementów?
Analiza
Nauczyciel prowadzi dyskusję podsumowującą, pyta o problemy jakie wystąpiły podczas
identyfikacji, podsumowuje ćwiczenie, wskazuje na umiejętności nabyte podczas ćwiczenia.
FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć
Uporządkowane stanowisk, ułożenie narzędzi.
Praca domowa
Przygotowanie notatki nt. oznaczania elementów półprzewodnikowych.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Ewaluacja poprzez uzyskanie informacji zwrotnej podczas prezentacji i dyskusji
podsumowującej oraz ewaluacja odroczona na podstawie ocen z pracy domowej.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Zegarmistrz 731[05]
Moduł:
Montaż zegarków i zegarów 731 [05].Z1
Jednostka modułowa:
Montowanie
zegarów
i zegarków elektrycznych
i elektronicznych. 731[05].Z1.07
Temat: Montaż i regulacja wskazań zegarów pierwotnych i wtórnych w sieciach czasu
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności montażu zegarów pierwotnych i wtórnych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
− zidentyfikować elementy niezbędne do stworzenia sieci,
− określić zasadę działania tych elementów i podzespołów,
− zmontować sieć z gotowych elementów,
Metody nauczania:
− wykład,
− pokaz z objaśnieniami,
− ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
− praca w zespołach.
Strategia:
− uczenie się przez doświadczenie.
Środki dydaktyczne:
− zestawy zegar pierwotny i dwa zegary wtórne,
− uchwyty do przewodów, puszki odgałęźne dostosowane do montażu na podłożu palnym,
podkładki niepalne pod puszki i zegary, wkręty, gwoździe,
− drewniane stelaże na których zawieszane będą zegary,
− przewody łączeniowe zgodne z dokumentacją zegarów,
− stanowiska pracy winny posiadać instalację elektryczną zabezpieczoną indywidualnymi
wyłącznikami różnicowoprądowymi,
− zestaw narzędzi elektromonterskich,
− poradnik mechanika,
− literatura.
Czas: 180
min.
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Zmontować i wyregulować sieć czasu składającą się z jednego zegara pierwotnego
i dwóch zegarów wtórnych.
FAZA WSTĘPNA
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów
z zadaniem, podział grupy na 6 zespołów dwuosobowych.
FAZA WŁAŚCIWA
Informacje
Zadania realizowane przez sieci czasu. Elementy składowe sieci czasu. Procedura
montażu sieci. Wymagania BHP w trakcie montażu urządzeń. Procedura regulacji sieci
czasu.
Planowanie
Uczniowie przed rozpoczęcie prac powinni:
− zapoznać się z dokumentacją zegarów,
− opracować planu montażu,
− przygotować listy narzędzi i materiałów pomocniczych,
− opracować procedurę regulacji.
Wykonanie
Po prezentacji przez nauczyciela zasad bezpiecznej pracy przez uczniów w trakcie
montażu sieci. Po odbytym przeszkoleniu i po sprawdzeniu opracowanych planów montażu
grupy przystępują do realizacji zadania.
W trakcie realizacji zadania należy zwrócić uwagę na właściwe zabezpieczenie
budowanych fragmentów instalacji. Należy zwrócić uwagę na zamontowanie właściwych
dławików i uszczelnień.
Przed podłączeniem zbudowanej instalacji nauczyciel winien dokładnie sprawdzić układ
oraz zamontowane środki ochrony przeciwporażeniowej. Niedopuszczalne jest uruchamianie
układ przy zdjętych obudowach i pokrywach.
Sprawdzanie
Po uruchomieniu sieci uczniowie, po wykonanej regulacji, przez ok. 10 minut obserwują
działanie układu.
Analiza
Nauczyciel prowadzi dyskusję podsumowującą, pyta o problemy jakie wystąpiły podczas
montażu, podsumowuje ćwiczenie, wskazuje na umiejętności nabyte podczas ćwiczenia.
FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć
Uporządkowane stanowisk, złożenie modeli i eksponatów
Praca domowa
Przygotowanie notatki nt. Zasady udzielania pomocy osobie porażonej prądem
elektrycznym.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Ewaluacja poprzez uzyskanie informacji zwrotnej podczas prezentacji i dyskusji
podsumowującej oraz ewaluacja odroczona na podstawie ocen z pracy domowej.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Podstawowe elementy obwodu elektrycznego, prawa
elektrotechniki, pomiary wielkości elektrycznych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zmierz napięcie odkładające się na diodach LED o różnych kolorach, przy prądzie
znamionowym.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) wyszukać w katalogu prądy znamionowe dla różnych typów diod LED,
2) zmontować układ do pomiaru prądu i napięcia,
3) regulując napięcie źródła obserwować wskazania mierników, zapisać wyniki,
4) porównać wyniki dla diod LED o różnych kolorach,
5) rozmontować układ, posprzątać stanowisko.
Środki dydaktyczne:
− poradnik dla ucznia,
− karty katalogowe różnych diod LED,
− diody LED w podstawkach z zaciskami pomiarowymi,
− mierniki prądu stałego – woltomierz i amperomierz,
− regulowany zasilacz prądu stałego od 0 do 3 V,
− przewody pomiarowe.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w konsultacji
z innymi uczniami.
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj elementy dyskretne na płytkach drukowanych, narysuj schemat na podstawie
oględzin i pomiarów obwodu.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) wybrać z zestawu płytek drukowanych dwie płytki,
2) wykonać oględziny jednej płytki, określić elementy jakie na niej się znajdują,
3) narysować schemat jednej z płytek,
4) określić funkcję, jaką może spełniać ten układ,
5) omówić swoje spostrzeżenia z kolegami.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Środki dydaktyczne:
− poradnik dla ucznia,
− płytki drukowane z prostymi układami elektronicznymi,
− miernik uniwersalny,
− papier, gumka, ołówek,
− literatura.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych. Przed
prezentacją wyników pracy nauczyciel powinien sprawdzić efekty pracy grupy
i przedyskutować z uczniami elementy budzące kontrowersje. W razie potrzeby można
przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.
Ćwiczenie 3
Pomierz wskazane elementy elektroniczne - określ rezystancje wskazanych rezystorów,
ustal na podstawie pomiarów i danych zawartych w katalogach rolę poszczególnych
wyprowadzeń wskazanych diod, tranzystorów i układów scalonych.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) wybierać pojemnik z elementami elektronicznymi,
2) rozpoznać elementy, pomierz i zapisz ich parametry,
3) określić znaczenie poszczególnych końcówek,
3) porównać wyniki z danymi katalogowymi.
Środki dydaktyczne:
− poradnik dla ucznia,
− pojemniki z elementami przeznaczonymi do selekcji,
− karty katalogowe elementów z pojemników,
− miernik uniwersalny z możliwością pomiarów parametrów półprzewodników,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w konsultacji
z innymi uczniami.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
5.2. Budowa, zasada działania, interpretacja schematów zegarów
elektrycznych, elektronicznych i specjalnych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Narysuj schemat blokowy zegara z regulatorem balansowym. Opisz zadania jakie
realizuje każdy z wymienionych bloków. Omów zasadę działania tego zegara.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) wyszukać spośród dokumentacji technicznych zgromadzonych w pracowni DTR zegara
z regulatorem balansowym,
2) w oparciu o dokumentacje techniczną zegara narysować schemat blokowy,
3) na kartce wpisać nazwy bloków funkcjonalnych oraz wypisać zadania jakie realizują,
4) wykorzystując przygotowane notatki omówić zasadę działania tego zegara.
Środki dydaktyczne:
− dokumentacja kilku zegarów i zegarków,
− poradnik dla ucznia,
− literatura.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w konsultacji
z innymi uczniami.
Ćwiczenie 2
Zmodyfikuj schemat blokowy modułu dzielników i wyświetlaczy, tak aby dopasować do
go zegara wskazującego aktualne: godzinę, minutę, dzień, miesiąc.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przeanalizuj schemat z rysunku 19 zamieszczonego w pakiecie ucznia,
2) w oparciu o ten schemat narysować schemat spełniający warunki określone w zadaniu,
3) uzasadnić wszystkie naniesione poprawki i odstępstwa od schematu z rys. 19,
4) omówić zasadę działania całego zegara elektronicznego realizującego funkcje opisane
w zadaniu.
Środki dydaktyczne:
− artykuły piśmiennicze (papier , pisak),
− literatura,
− poradnik dla ucznia.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 osobowych. Zadaniem
nauczyciela jest wykonanie kontroli przygotowanych schematów, omówienie wątpliwości
i niejasności. W razie potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na
wybranym przykładzie.
Ćwiczenie 3
Wymień i omów rodzaje wyświetlaczy i wskaźników, jakie są stosowane w zegarach
i zegarkach elektrycznych i elektronicznych – scharakteryzuj każdy z rodzajów.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) wypisać znane Ci wyświetlacze,
2) pod każdą nazwą wyświetlacza wypisać cechy, sprawdzić ich parametry w karatach
katalogowych – wypisz wady i zalety każdego z nich,
3) na podstawie wad i zalet określić kiedy i w jakich zegarach mogą one występować,
4) sprawdzić w dokumentacjach warunki w jakich te wyświetlacze mogą pracować.
Środki dydaktyczne:
− dokumentacje kilku rodzajów zegarów i zegarków,
− generator przebiegów prostokątnych, z możliwością regulowania częstotliwości,
− literatura,
− poradnik dla ucznia.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych. Przed
prezentacją wyników pracy nauczyciel powinien sprawdzić efekty pracy grupy
i przedyskutować z uczniami elementy budzące kontrowersje. W razie potrzeby można
przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
5.3. Narzędzia i przyrządy do montażu zegarów elektrycznych
i elektronicznych. Eksploatacja instalacji, maszyn i urządzeń
elektrycznych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Pobiel prawidłowo 3 przewody typu LY o różnym przekroju.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) załączyć lutownice, umieść ją w podstawce,
2) zdjąć izolację z końcówek przewodu (ok. 7 mm.),
3) nanieść topnik na grot, nabierać na grot odrobinę lutu, pobielić końcówki, sprawdzić stan
izolacji,
4) w przypadku nadtopienia izolacji lub użycia niewłaściwej ilości topnika, odciąć końcówkę,
ponownie zdjąć izolację i powtórnie wykonać próbę pobielenia przewodu - uczeń
powinien powtarzać czynności do czasu, aż nie uzyska prawidłowo przygotowanej
końcówki,
5) sprawdzić przez lupę wizualnie jakość lutowania, zauważone nadmiary cyny odessij.
Środki dydaktyczne:
− poradnik dla ucznia,
− lutownica, topnik, lut miękki, przewody o różnym przekroju cienkie (np. 0,1 mm
2
),
średnie np. (1 mm
2
), grube (np. 2,5 mm
2
),
− lupa, odsysacz,
− poradnik dla ucznia,
− literatura.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie. Zadaniem nauczyciela jest
wykonywanie kontroli poprawności wykonania pobielenia.
Ćwiczenie 2
Załóż na przewód sygnałowy wskazaną wtyczkę. Zmontuj ją.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) dobierać przewód, wtyczkę i zaciskarkę.
2) obrobić końce przewodu,
3) zacisnąć wtyczki na obu końcach przewodu zwracając uwagę na położenie przewodów,
4) sprawdź omomierzem rezystancję połączenia.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Środki dydaktyczne:
− poradnik dla ucznia,
− różne rodzaje przewodów: wstęgowe, skrętki wieloparowe, koncentryczne, magistralowe,
− zaciskarki i wtyczki,
− literatura.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 osobowych. Zadaniem
nauczyciela jest wykonanie kontroli wykonanych połączeń, omówienie sposobu kontroli i jej
wykonanie. W
razie potrzeby można przerwać ćwiczenie i
przeprowadzić pokaz na
wybranym przykładzie.
Ćwiczenie 3
Rozpoznaj zastosowane zabezpieczenia i ich rodzaje w dowolnej rozdzielni sieci
zasilającej 400/230 V.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) podzielić na grupy i nazwać zabezpieczenia znajdujące się na tablicy,
2) wskazać zadania jakie realizują,
3) znaleźć na obudowach lub w katalogach parametry zabezpieczeń znajdujących się
w rozdzielni,
4) omówić zasady bezpiecznej eksploatacji omawianych zabezpieczeń (wskazać sposób
testowania zabezpieczenia różnicowo prądowego).
Środki dydaktyczne:
− poradnik dla ucznia,
− tablica z zamontowanymi różnymi rodzajami zabezpieczeń nadprądowych,
bezpieczników topikowych, wyłączników i zabezpieczeń różnicowoprądowych,
− literatura.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych. Przed
prezentacją wyników pracy nauczyciel powinien sprawdzić efekty pracy grupy
i przedyskutować z uczniami elementy budzące kontrowersje. W razie potrzeby można
przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
5.4. Montaż zegarów i zegarków elektrycznych i elektronicznych
5
.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeprowadź oględziny zegara z elektronicznym urządzeniem napędowym wahadła.
Opracuj kartę technologiczną jego montażu.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) oczyścić zegar,
2) zamontować mechanizm na statywie,
3) obserwując prace mechanizmu i jego kształt przygotować plan montażu,
4) w celu sprawdzenia poprawności przygotowanego planu wykonać zdemontuj a następnie
zgodnie z planem zmontować mechanizm,
5) wszelkie odstępstwa od planu wykonane w czasie montażu opisać.
Środki dydaktyczne:
− zegar i wahadłem napędzanym układem elektronicznym,
− stanowisko do montażu, wraz z kompletem narzędzi i przyrządów,
− poradnik dla ucznia,
− literatura.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych. Przed
prezentacją wyników pracy nauczyciel powinien sprawdzić efekty pracy grupy
i przedyskutować z uczniami elementy budzące kontrowersje. W razie potrzeby można
przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.
Ćwiczenie 2
Ze względu na istniejące w mechanizmie zanieczyszczenia w zegarku elektronicznym ze
wskazaniem analogowym zauważono wzrost pobieranego prądu z baterii. Należy
zdemontować zegarek, oczyścić przekładnię wskazań i ponownie zmontować zegarek.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) wykonać szczegółowe oględziny zegarka, określ jakie elementy należy zdemontować,
2) określić kolejność prac przy demontażu,
3) omówić z nauczycielem przygotowany plan,
4) wykonać szkic kinetyczny demontowanego mechanizmu, oznaczyć demontowane części
i podzespoły,
5) wykonać próbę pracy zegarka,
6) omówić opracowana procedurę.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
− arkusz papieru,
− zegarek elektroniczny ze wskazaniem analogowym (wskazówkowy),
− stanowisko do montażu wraz z kompletem narzędzi,
− poradnik dla ucznia,
− literatura.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w konsultacji
z innymi uczniami.
Ćwiczenie 3
W zegarze elektronicznym zamontuj wyświetlacz LED. Dobierz wyświetlacz pod
względem zgodności z parametrami technicznymi zegara. Sprawdź możliwości montażu
mechanicznego wybranego wyświetlacza.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) na podstawie dokumentacji zegara określić parametry jakie winien posiadać wyświetlacz,
2) spośród przygotowanych wyświetlaczy wybierać te moduły, które mają właściwe
parametry elektryczne,
3) sprawdzić czy barwa światła jest odpowiednia do zastosowanego w zegarze filtra,
4) sprawdzić możliwości montażu mechanicznego wybranego modułu wyświetlacza, w razie
potrzeby skorygować swój wybór,
5) zamontuj modułu wyświetlacza, wykonaj próbę pracy.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko do montażu wraz z zestawem narzędzi zegarmistrzowskich,
− kilka różnych modułów wyświetlaczy o różnych parametrach elektrycznych, różnych
wielkościach i sposobach montażu,
− katalogi, dokumentacje techniczno – ruchowe,
− poradnik dla ucznia,
− literatura.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 osobowych. Zadaniem
nauczyciela jest wykonanie kontroli przygotowanych planów montażu, omówienie
wątpliwości i niejasności. W razie potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić
pokaz na wybranym przykładzie.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
5.5
. Kontrola poprawności wykonania montażu, regulacje zegara
elektrycznego i elektronicznego
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Skontroluj i wyreguluj zmontowany zegar elektryczny wskazany przez nauczyciela.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) wykonać szczegółowe oględziny mechanizmu,
2) sprawdzić elementy regulacyjne zegara,
3) sprawdzić dokładnie element wskazujący,
4) wykonać regulację częstotliwości pracy oscylatora,
5) zamknąć obudowę.
Środki dydaktyczne:
− zegar elektryczny dowolnego typu,
− stanowisko do montażu zegarów elektrycznych z kompletem narzędzi,
− chronokomparator, miernik uniwersalny,
− literatura,
− poradnik dla ucznia.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w konsultacji
z innymi uczniami.
Ćwiczenie 2
Skontroluj i wyreguluj zmontowany zegarek elektroniczny.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) wykonać szczegółowe oględziny mechanizmu,
2) zamontować baterię,
3) sprawdzić elementy regulacyjne zegara,
4) sprawdzić dokładnie element wyświetlacz, skontrolować równomierność jego kontrastu,
5) wyregulować częstotliwość pracy oscylatora,
6) zamknąć obudowę.
Środki dydaktyczne:
− zegar elektryczny dowolnego typu,
− stanowisko do montażu zegarów elektrycznych z kompletem narzędzi,
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
− oscyloskop, miernik uniwersalny,
− literatura,
− poradnik dla ucznia.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych. Przed
prezentacją wyników pracy nauczyciel powinien sprawdzić efekty pracy grupy
i przedyskutować z uczniami elementy budzące kontrowersje. W razie potrzeby można
przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.
Ćwiczenie 3
Podłącz zgodnie z dokumentacją zegar pierwotny z dwoma zegarami wtórnymi. Ustaw
aktualny czas pracy. Skontroluj poprawność pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) podłączyć przewody sterujące i zasilające zgodnie z dokumentacją,
2) poprosić nauczyciela o sprawdzenie połączeń,
3) podłączyć po uzyskaniu zgody układ do zasilania,
4) ustawić zegar pierwotny,
5) sprawdź tempo pracy zegara pierwotnego,
6) wykonać synchronizacji zegarów wtórnych,
7) zaprezentować efekty swojej pracy.
Środki dydaktyczne:
− zegar pierwotny, dwa zegary wtórne waz z dokumentacją,
− zestaw narzędzi do prac elektromechanicznych,
− chronokomparator, miernik uniwersalny,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika ucznia,
− poradnik dla ucznia.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych. Przed
prezentacją wyników pracy nauczyciel powinien sprawdzić efekty pracy grupy
i przedyskutować z uczniami elementy budzące kontrowersje. W razie potrzeby można
przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy dla jednostki modułowej „Badanie układów
elektrycznych i elektronicznych”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru,
–
zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 16, 18, 20 są z poziomu podstawowego,
–
zadania 10, 13, 14, 15, 17, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w
tym co najmniej 6 z
poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. b, 4. d, 5. a, 6. b, 7. a, 8. c, 9. c, 10. a, 11. b,
12. c, 13. d, 14. a, 15. a, 16. d, 17. a, 18. a, 19. b, 20. d.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzalne osiągnięcia ucznia)
Kategori
a celu
Poziom
wymagań
1
zidentyfikować elementy składowe zegarów i zegarów
elektrycznych i elektronicznych
A P
2
zastosować oznaczenia określone w polskich normach
w trakcie montażu zegarów i zegarków
C P
3
dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru parametrów
elementów elektrycznych i elektronicznych
C P
4 dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru wartości SEM
B
P
5
określić budowę (elementy składowe - bloki funkcjonalne)
zegarów elektrycznych
C P
6
określić funkcje realizowane przez poszczególne elementy
w zegarze elektrycznym
C P
7
określić najczęściej popełniane błędy w czasie montażu
zegarów elektrycznych
C P
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
8
określić elementy składowe zegarów elektrycznych o napędzie
elektrycznym
A P
9 określić funkcje pełnione przez elementy i podzespoły B
P
10
dobrać zakresy pomiarowe urządzeń do regulacji zegarów
elektrycznych
D PP
11
określić budowę (elementy składowe - bloki funkcjonalne)
zegarów elektronicznych
A P
12 określić sposób podłączenia przyrządów pomiarowych.
B
P
13
określić funkcje dodatkowych modułów w zegarkach
i zegarach elektronicznych
B PP
14 Wykonać procedurę kontroli poprawności montażu C
PP
15
zastosować właściwe narzędzia w procesie montażu zegarków
elektrycznych
C PP
16
połączyć elementy obwodu elektrycznego w zegarach
elektrycznych i elektronicznych
C P
17
zamontować podzespoły elektryczne do elementów nośnych
zegara i zegarka
C PP
18
zorganizować stanowisko do wykonania kontroli jakości
montażu i regulacji zegara
C P
19
przeprowadzić samokontrolę prawidłowości wykonanego
montażu i usunąć ewentualne wady
C PP
20
określić procedurę montażu i uruchomiania zegarów
i zegarków
C P
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2.
Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.
Daj uczniom 2 minuty na sprawdzenie, czy otrzymali czytelną i kompletną kopię.
6.
Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test pisemny zawiera 20 zadania i sprawdza Twoje wiadomości z zakresu badania
układów elektrycznych i elektronicznych.
5.
Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Wskaż tylko jedną
odpowiedź prawidłową. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź skreśl i zaznacz
kółkiem odpowiedź prawidłową.
6.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7.
Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8.
Na rozwiązanie testu pisemnego masz 40 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
Test wielokrotnego wyboru
1. Jaki symbol ma bezpiecznik topikowy:
a)
b)
c)
d)
2. Jaki kolor ma przewód ochronny:
a) – barwa zielona,
b) – barwa fioletowa,
c) – barwa jasnoniebieska.
d) – barwa żółtozielona.
3. Do pomiaru rezystancji służy:
a) woltomierz,
b) omomierz,
c) watomierz,
d) amperomierz.
4. Do pomiaru siły elektromotorycznej (napięcie jałowe) baterii służy:
a) amperomierz,
b) prężka,
c) omomierz,
d) woltomierz.
5. Opis funkcjonalny zegara elektrycznego można przedstawić w następujący sposób:
a) źródło zasilania urządzenie napędowe regulator przetwornik ruchu
przekładnia zębata zliczająca przekładnia wskazań,
b) sprężyna napędowa regulator przekładnia wskazań przetwornik ruchu
przekładnia zliczająca,
c) regulator przetwornik ruchu przekładnia zębata zliczająca przekładnia wskazań
źródło zasilania urządzenie napędowe,
d) obciążnik regulator przekładnia zębata zliczająca sprężyna napędowa.
6. Napęd silnikowy stosowany elektrycznych mechanizmach zegarowych służy do:
a) napędu regulatora,
b) naciągu sprężyny lub podnoszenia obciążnika,
c) napędu przekładni wskazań,
d) napędu przekładni zliczającej.
7. Po wykonanym montażu zegarka elektronicznego z wskazówkami zegarek co około
godzinę zatrzymuje, podaj najbardziej prawdopodobny błąd popełniony w trakcie montażu:
a) wskazówki są nieprawidłowo zamontowane, lub są wygięte i ocierają się o siebie,
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
b) zadzior na pierścieniu włosa powstały przy wciskaniu go na oś balansu ociera
o półmostek balansu,
c) sprężyna naciągowa utraciła swoje właściwości sprężyste,
d) w kopercie znajdują się zanieczyszczenia, które są tego powodem.
8. W zegarach z wahadłem o napędzie elektrycznym nie występuje:
a) przekładnia wskazań,
b) cewka napędowa,
c) sprężyna napędowa,
d) przekładnia zliczająca.
9. Do czego służy przetwornik ruchu:
a) zamienia ruch obrotowy silnika na ruch prostoliniowy podnoszenia obciążnika,
b) zamienia ruch obrotowy bębna sprężyny na ruch oscylacyjny balansu,
c) zamienia ruch oscylacyjny balansu na ruch obrotowy skokowy,
d) przetwarza ruch mechaniczny na impulsy elektryczne.
10. Zakres częstotliwości regulatorów kamertonowych zawiera się w granicach:
a) 256...1000 Hz,
b) 16 Hz …20 kHz,
c) 20 kHz…2 MHz,
d) 100 kHz…200 kHz.
11. Wymień bloki funkcjonalne występujące w zegarach elektronicznych:
a) blok zasilacza moduł napędowy układ przeniesienia napędu moduł wskazań,
b) moduł generatora wzorcowego układ formowania impulsów dzielnik
częstotliwości dzielniki i liczniki sekund, minut i godzin urządzenie wskazujące,
c) moduł napędowy moduł zasilacza moduł generatora impulsów wyświetlacz
LED,
d) moduł zasilacza moduł napędowy wyświetlacz plazmowy.
12. Do pomiaru napięcia zasilania zegara zasilanego napięciem sieciowym należy użyć:
a) amperomierza o zakresie 250 A = włączonego równolegle,
b) amperomierza o zakresie 250 A ~ włączonego szeregowo,
c) woltomierza o zakresie 250 V ~ włączonego równolegle,
d) woltomierza o zakresie 250 V = włączonego szeregowo.
13. Moduł DCF w zegarku elektronicznym służy do:
a) oszczędzania baterii przez dostosowanie kontrastu wyświetlacza do aktualnego
oświetlenia,
b) kompensacji temperaturowej generatora,
c) automatycznego wyłączania wyświetlacza po zdjęciu zegarka z ręki,
d) odbioru sygnałów z wzorca czasu z cezowego wzorca częstotliwości znajdujący się
w Braunschweigu.
14. Wskaż jakie konieczne pomiary należy wykonać by określić czas pracy baterii w zegarze
elektrycznym z naciągiem elektromagnetycznym:
a) czas trwania 1 naciągu, czas między kolejnymi naciągami, napięcie baterii, prąd
elektromagnesu,
b) czas trwania 1 naciągu, napięcie baterii, prąd elektromagnesu,
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
c) czas między kolejnymi naciągami, napięcie baterii, prąd elektromagnesu,
d) czas trwania 1 naciągu, napięcie baterii, opór cewki.
15. Podczas montażu zegarków mechanicznych nie wolno używać narzędzi używanych do
montażu zegarów elektrycznych ponieważ:
a) narzędzia mogą zostać namagnesowane przez pola elektromagnetyczne wytwarzane
przez niektóre podzespoły zegarów elektrycznych,
b) zawsze powinno się mieć kilka kompletów narzędzi,
c) wkręty przy tych zegarkach mają inne łebki,
d) nie należy przenosić narzędzi pomiędzy stanowiskami.
16. Jakie następstwa może spowodować niedokładne ułożenie gumek przewodzących
w trakcie montażu wyświetlaczy LCD:
a) przy złym ułożeniu gumki mogą się obluzować i zniszczyć wyświetlacz,
b) źle założone gumki mogą zewrzeć baterię zasilającą,
c) złe ułożenie gumek przewodzących powoduje spieszenie lub późnienie zegarka,
d) złe ułożenie gumek może powodować błędne działanie wyświetlacza.
17. Podczas przykręcania modułu elektronicznego w czasie montażu zegarka elektronicznego
ze wskazówkami do chassis najeży zwrócić szczególną uwagę na:
a) długość wkrętów, moment dokręcenia i wielkość łbów,
b) położenie modułu w chassis,
c) czy wkręty są mocno dokręcone,
d) czy przy potrząsaniu zegarkiem nie ma luźnych części.
18. Do regulacji częstotliwości rezonatora kwarcowego niezbędny jest:
a) chronokomparator,
b) multimetr uniwersalny,
c) watomierz,
d) mikroskop warsztatowy.
19. W zegarku elektronicznym po montażu pod wpływem lekkich wstrząsów wskazanie na
wyświetlaczu zanika podaj najbardziej prawdopodobne jest:
a) zegarek został namagnesowany i
pole magnetyczne koperty wprowadza takie
zakłócenia,
b) niewłaściwie zamontowana jest bateria,
c) uszkodzony jest rezonator kwarcowy,
d) wyświetlacz w zegarku jest niewłaściwie zamocowany, i przesuwa się względem
układu sterującego.
20. Jaka jest kolejność regulacji i uruchamiania sieci czasu:
a) jednoczesne uruchomienie zegarów wtórnych, ustawianie zegarów wtórnych na
jednakowe wskazanie, regulacja zegara pierwotnego,
b) ustawianie zegarów wtórnych na jednakowe wskazanie, jednoczesne uruchomienie
zegarów wtórnych, regulacja zegara pierwotnego,
c) w sieciach czasu zegary wtórne same się regulują o każdej pełnej godzinie,
d) regulacja zegara pierwotnego, ustawianie zegarów wtórnych na jednakowe wskazanie,
jednoczesne uruchomienie zegarów wtórnych.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko.....................................................................................................
Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych i elektronicznych. 731[05].Z1.07
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr zadania
Warianty odpowiedzi
Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Przykład zadania praktycznego dla jednostki modułowej
Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych i elektronicznych.
731[05].Z1.07
Temat zadania: Montaż zegarka elektronicznego z wyświetlaczem LCD.
Zmontuj i uruchom zegarek elektroniczny z wyświetlaczem LCD.
W trakcie realizacji prac uczeń powinien wykonać:
− oględziny elementów i podzespołów,
− plan pracy,
− spis niezbędnych narzędzi i urządzeń,
− wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych,
− listę źle zamontowanych elementów i podzespołów,
− listę elementów wymagających demontażu,
− algorytm montażu zegara.
Czas na wykonanie zadania wynosi 180 minut.
Kryteria oceniania:
− za poprawnie sporządzony plan pracy (1 pkt),
− za przygotowanie wykazu narzędzi i materiałów potrzebnych do montażu (1 pkt),
− za przygotowanie wykazu przyrządów pomiarowych potrzebnych do wykonania regulacji
(1 pkt),
− za przygotowanie wykazu materiałów pomocniczych (1 pkt),
− za prawidłową organizację stanowiska pracy (zgromadzenie narzędzi, przyrządów oraz
ergonomiczne rozmieszczenie ich na stanowisku pracy) (1 pkt),
− za właściwe wykorzystanie narzędzi w procesie montażu zegarka (1 pkt),
− za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych (1 pkt),
− prawidłowe wyregulowanie zegarka (1 pkt),
− za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi i urządzeń
(1 pkt),
− za prawidłowo wykonaną próbę pracy – zegar jest poprawnie ustawiony i poprawnie
mierzy czas (1 pkt).
Do wykonania zadania zaleca się przygotowanie komputera wraz z drukarką, na którym
zainstalowano pakiet biurowy, z którego będzie mógł uczeń skorzystać.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Karta odpowiedzi do testu praktycznego
Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych i elektronicznych
731[05].Z1.07
Temat zadania: Montaż zegarka elektronicznego z wyświetlaczem LCD
Imię i nazwisko: .............................................................
Plan pracy:
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Wykaz niezbędnych narzędzi i urządzeń:
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Wykaz przyrządów pomiarowych:
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych:
……………….
………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………….……………….
…………………………………………………………………………………….……………
….………………………………………………………………………………….……………
….……………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Wykaz narzędzi i materiałów niezbędnych do wykonania pracy:
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Określ kolejność montażu elementów zegara (przed nazwą elementu wpisz liczbę określającą
kolejność montażu, liczba 1 oznacza pierwszy element od którego rozpoczynasz montaż):
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
Karta oceny
Lp. Kryterium
Punkty
1
Za poprawnie sporządzony plan pracy (1pkt),
2
Za przygotowanie wykazu narzędzi i materiałów potrzebnych do montażu
(1 pkt),
3
Za przygotowanie wykazu przyrządów pomiarowych potrzebnych do
wykonania regulacji (1 pkt),
4
Za przygotowanie wykazu materiałów pomocniczych (1 pkt),
5
Za prawidłową organizację stanowiska pracy: zgromadzenie narzędzi
i przyrządów oraz ergonomiczne rozmieszczenie ich na stanowisku pracy
(1 pkt),
6
Za właściwe wykorzystanie narzędzi w procesie montażu zegarka (1 pkt),
7
Za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych (1 pkt),
8
Za prawidłowe wyregulowanie zegarka (1 pkt),
9
Za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi
i urządzeń (1 pkt),
10
Za prawidłowo wykonaną próbę pracy – zegar jest poprawnie ustawiony i
poprawnie mierzy czas (1 pkt).
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny
szkolne:
– dopuszczający – minimum 5 punktów
– dostateczny – minimum 6 punktów
– dobry – minimum 7 punktów
– bardzo dobry – minimum 9 punktów
– celujący – 10 punktów.
____________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
7.
LITERATURA
1. Bartnik B. ST., Podwapiński W. M. Al.: Zegarmistrzostwo. Ilustrowany słownik
zegarmistrzowski. WSiP, Warszawa 1990
2. Bartnik B. ST., Podwapiński W. M. Al.: Zegarmistrzostwo. Zegary i zegarki elektryczne
i elektroniczne. WSiP, Warszawa 1992
3. Czerwiec W., Maciszewski A., Moliński T.: Zegarmistrzostwo Podstawy elektrotechniki
z elektroniką. Biuro Wydawnictw „Libra”, Warszawa 1980.
4. Dyszyński J., Hagel R.: Miernictwo elektryczne. Warszawa, WSiP 1986
5.
Karkowski Z.: Miernictwo elektroniczne. Warszawa, WSiP 1991.
6. Krug G.: Zegary elektryczne. WNT, Warszawa 1977
7. Parchański J.: Miernictwo elektryczne i elektroniczne. Warszawa, WSiP 1996
8. Podwapiński W. M. Al.: Elektryczne czasomierze pojedyncze, Biuro Wydawnictw
„Libra”, Warszawa 1992
9. Rubbins M.: Electronic Lock Watches, Howard & Sams Co, London 1975
10. Sahner G.: Wstęp do miernictwa cyfrowego. Warszawa, WKiŁ 1982
11. Sosiński B.: Naprawa kalkulatorów i zegarków elektronicznych, WNT, Warszawa 1986
12. Zanoni R., Marrchetti P.: LCD and LED manual. Jadow & Sons, Inc., New York City
1985
Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji
wydawniczych.