Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.

Projekt graficzny okładki i stron tytułowych:

,

Wydawca:

Redaktor prowadzący:

Redakcja:

© Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007

ISBN 978-83-7526-371-8

Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Wydawnictw Książkowych i Czasopism Prawniczych
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. [phone]

Redakcja Książek
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]

www.wolterskluwer.pl

Księgarnia internetowa: www.profinfo.pl

DTP: P.W. Lespol Leszek Skurzyński

Dorota Kozak Łukasz Kozak

Ewa Fonkowicz

Leszek Skurzyński

Marta Grabowska

Druk i oprawa: Wrocławska Drukarnia Naukowa PAN im. Stanisława Kulczyńskiego Sp. z o.o.

SPIS RZECZY

Wprowadzenie ............................................................................................... 11

Część I
Działanie w środowisku międzynarodowym (Jan Barcz)

Rozdział 1
Jak państwo działa w środowisku międzynarodowym? ........................... 17

Organy wewnętrzne państwa w stosunkach międzynarodowych – głowa
państwa, parlament, rząd i premier, ministerstwo spraw zagranicznych
i inne resorty, jednostki samorządu terytorialnego.
Organy zewnętrzne państwa w stosunkach międzynarodowych – amba-
sady, urzędy konsularne, przypadki szczególne, stałe przedstawicielstwa
przy organizacjach międzynarodowych, prezencja gospodarcza, misje
specjalne, misje wojskowe.
Organizacja ambasady i urzędu konsularnego.

Rozdział 2
Jak prognozować w procesie decyzyjnym? ................................................. 45

Rodzaje prognoz i ich znaczenie w procesie decyzyjnym. Zasadnicze
elementy prognozy w procesie decyzyjnym. Jak uniknąć błędów w struk-
turze prognozy? Model działania.

Rozdział 3
Jak przygotować negocjacje i sporządzić tekst umowy? ........................... 57

Kilka uwag o pojęciu „umowy w relacjach międzynarodowych”. Umo-
wy państwowe, międzyrządowe, resortowe, umowy nietypowe, poro-
zumienia nie mające charakteru prawnego. Typowa struktura umowy
międzynarodowej. Reguły „pisania” umów. Problemy „wrażliwe” – al-
ternat i reżim językowy w umowie. Kilka uwag w sprawie negocjowania
umowy międzynarodowej. Zasadnicze etapy negocjacji. Przygotowanie
umowy do podpisania.

6

Spis rzeczy

Rozdział 4
Jak korespondować i sporządzać pisma
dyplomatyczne i służbowe? ........................................................................... 84

Podstawowe rodzaje pism dyplomatycznych – nota werbalna, nota
podpisana i pro memoria. Jak pisać – technika z zasady sporządzania
pism służbowych. Notatka służbowa. Notatka informacyjna. Notatka
analityczna. Depesza-szyfrogram. Claris.

Rozdział 5
Wizyty – podstawowa forma pracy w środowisku
międzynarodowym ....................................................................................... 115

Parę słów ku pamięci. Przygotowanie programu logistycznego wizyty
– rodzaje wizyt, sytuacje „wrażliwe” – ustalenie precedencji, powitanie
i pożegnanie, rozmowa w „cztery oczy”, rozmowy plenarne, konferen-
cja prasowa, wizyta w teatrze, program dla współmałżonka, tłumacz,
kolumna samochodowa. Rodzaje programów – program ofi cjalny i pro-
gram roboczy. Merytoryczne przygotowanie wizyty – sylwetki członków
zaproszonej delegacji, sugestie do rozmów, materiały backgroundowe,
materiały uzupełniające. Jak uzyskać informacje konieczne dla sporzą-
dzenia materiałów? Jak przygotować szefa do rozmów? Podsumowanie
wizyty. Kazus.

Część II
Zagrożenia w środowisku międzynarodowym (Bogdan Libera)

Rozdział 6
Rodzaje zagrożeń w środowisku międzynarodowym .............................. 163

Środowisko międzynarodowe jako otoczenie o zwiększonym potencjale
zagrożeń, czynniki warunkujące ich powstawanie, rodzaje potencjalnych
zagrożeń, zagrożenia globalne, rola służb specjalnych w rozpoznawaniu
i zwalczaniu zagrożeń globalnych.

Rozdział 7
Podstawy wiedzy o służbach specjalnych .................................................. 175

Czym są służby specjalne – wywiad, kontrwywiad? Jak funkcjonują? Na
czym polega praca operacyjna? Ekspulsja i retorsja. Międzynarodowa
współpraca służb specjalnych.

7

Spis rzeczy

Rozdział 8
Zagrożenia ze strony obcych służb specjalnych........................................ 184

Zakres tajnego zainteresowania i cele działania obcych służb specjal-
nych. Rodzaje zagrożeń – na czym polegają? Jak reagować w przypad-
kach stwierdzenia oznak określonych zagrożeń?

Rozdział 9
Wybrane problemy zagrożeń globalnych .................................................. 193

Czym jest współczesny terroryzm? Jakie są typowe zagrożenia terrory-
styczne, jak je minimalizować? Międzynarodowa przestępczość zorga-
nizowana.

Rozdział 10
Podsumowanie – o czym należy pamiętać?............................................... 202

WYKAZ SKRÓTÓW

BRH –

Biuro

Radcy

Handlowego

ECOFIN

– Rada UE działająca w składzie ministrów fi nansów

i gospodarki państw członkowskich

FAO

– Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa

KG –

Konsulat

Generalny

NATO –

Sojusz

Północnoatlantycki

OBWE

– Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

OECD

– Organizacja ds. Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

ONZ

– Organizacja Narodów Zjednoczonych

PD –

Protokół

Dyplomatyczny

TUE

– Traktat o Unii Europejskiej

TWE

– Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską

UNESCO – Organizacja NZ ds. Wychowania, Nauki i Kultury

WE

– w zależności od kontekstu – Wspólnota Europejska

lub Wspólnoty Europejskie

WEH

– Wydział Ekonomiczno-Handlowy w Ambasadzie

WPROWADZENIE

Myśl napisania tej książki zrodziła się z potrzeb praktycznych.

W ostatnich kilkunastu latach pojęcie „środowiska międzynarodowego”
nabrało nowego znaczenia. Postępujący zanik barier ideologiczno-po-
litycznych i liberalizacja stosunków ekonomicznych otworzyły świat
w dosłownym znaczeniu: państwa zyskały nowe możliwości działania,
fi rmom granice wytycza w zasadzie jedynie ich wydolność gospodar-
cza, obywatel może swobodnie podróżować i odwiedzać różne kraje.
Członkostwo Polski w Unii Europejskiej stworzyło nowe, nieosiągalne
dotąd możliwości.

Zmienił się też zasadniczo zakres podmiotów działających w środo-

wisku międzynarodowym. Prowadzenie działalności – czy to urzędni-
czej, czy też gospodarczej – nie jest obecnie zastrzeżone dla wybranej,
ściśle ograniczonej grupy. W środowisku tym „porusza się” każdy, kto
chce prowadzić aktywną działalność gospodarczą. W środowisku tym
będzie musiał pracować też urzędnik, poczynając od urzędnika samo-
rządowego, od którego zależy pozycja regionu w ramach współpracy
transgranicznej, poprzez urzędników resortowych, bowiem realizacja
polityki zagranicznej już dawno przestała być domeną ministerstw
spraw zagranicznych. W środowisku tym musi działać sprawnie i ak-
tywnie polityk czy deputowany.

Ostatnie kilkanaście lat przyniosło radykalną poprawę znajomości

zasad „poruszania się” w środowisku międzynarodowym. Różne pod-
ręczniki „Protokołu Dyplomatycznego”, „dobrego zachowania się”.
„prowadzenia negocjacji” stały się poczytną lekturą. Zmianę wymusza
też po prostu „samo życie”: ktoś, kto nie przestrzega przyjętych po-
wszechnie reguł, nie jest stosownie do okoliczności ubrany, nie umie
prowadzić rozmowy, nie dotrzymuje terminów – nie stanie się partne-

12

Wprowadzenie

rem godnym zaufania, a tym samym szybko straci pozycje zawodową,
czy to jako biznesmen, czy tej jako urzędnik, dyplomata lub polityk.

Zamiarem autorów niniejszej książki nie jest jednak zaopatrzenie

Czytelnika w kolejną wersję podręcznika „Protokołu Dyplomatyczne-
go”. W tej mierze niedoścignionym wzorem pozostaje śp. ambasador
Edward Pietkiewicz i jego wielokrotnie wznawiane dzieło

1

. Niektórzy

zarzucają jego podręcznikom konserwatyzm, ale Protokół Dyploma-
tyczny jest i pozostanie z natury swojej konserwatywny, a na „nowo-
czesności” można sobie pozwolić jedynie świadomie, wówczas, gdy
zna się ów „konserwatywny” punkt wyjścia. Aktualny „stan rzeczy”
w tej dziedzinie omawia najnowszy, wyśmienity podręcznik Protokołu
Dyplomatycznego Tomasza Orłowskiego, doświadczonego dyplomaty
i wieloletniego dyrektora Protokołu Dyplomatycznego MSZ

2

.

Pracując przez lata w „środowisku międzynarodowym”, autorzy mieli

wielokrotnie okazję „identyfi kowania” problemów, z jakimi konfronto-
wany jest urzędnik i biznesmen, a które plasują się nieco „poniżej” ofi -
cjalnych zasad Protokołu Dyplomatycznego, i do których rzadko kiedy
nawiązują publikowane podręczniki. Czasami, niektóre z tych kwestii
opisane są w zbiorach pragmatyki zawodowej – wewnętrznych wytycz-
nych różnych urzędów, głównie ministerstw spraw zagranicznych, czy
też są przedmiotem wyspecjalizowanych szkoleń. Autorzy nawiązują
co prawda do zasad Protokołu Dyplomatycznego (zakładają jednak, iż
przynajmniej po części zasady te są Czytelnikowi znane), ale podejmują
próbę pokazania Czytelnikowi obszarów wiedzy dosyć „nieokreślonej”,
dyktowanej właśnie pragmatyką zawodową, którą zdobywa się „w pro-
zie życia codziennego urzędu” czy też długoletniej pracy w środowisku
międzynarodowym.

Książka dzieli się na dwie zasadnicze części. Pierwsza z nich – au-

torstwa Jana Barcza – obejmuje „Działanie w środowisku międzynaro-
dowym”. Pokrywa się ona zasadniczo z książką samodzielnie wydaną
przez tego autora w 2002 r.

3

, choć naturalnie została zaktualizowa-

na i uzupełniona. Rozpoczyna się ona tradycyjnie, pokazując zasady

1

E. Pietkiewicz, Protokół Dyplomatyczny, MSZ – Warszawa (ostatnie wydanie – 2002).

2

T. Orłowski, Protokół Dyplomatyczna. Ceremoniał & etykieta, Akademia Dyplo-

matyczna MSZ – Warszawa 2005.

3

J. Barcz, Urzędnik i biznesmen w środowisku międzynarodowym. Wybrane aspek-

ty pragmatyki zawodowej, Warszawa 2002.

13

Wprowadzenie

i strukturę organów państwowych, działających w środowisku między-
narodowym. Następnie – kolejno – omawiane są najistotniejsze obszary
pragmatyki zawodowej, związanej przede wszystkim – choć nie tylko
– z działalnością w relacjach międzynarodowych: sposób prognozowa-
nia w procesie decyzyjnym, praktyczne przygotowanie do prowadzenia
negocjacji i „techniczne” zasady sporządzania umów międzynarodo-
wych, prowadzenia korespondencji dyplomatycznej i służbowej w ra-
mach wewnętrznego „obrotu” urzędu czy fi rmy. Część ta kończy się
wskazówkami praktycznymi, związanymi z organizacją wizyt w kontak-
tach międzynarodowych. Jak zaznaczono, zamierzeniem autorów jest
odniesienie się do spraw określanych jako „praktyczne”, „techniczne”,
które w większości nie są ujmowane w żadnych podręcznikach, a które
odgrywają bardzo istotną rolę w codziennych działaniach urzędu czy
fi rmy.

Druga część książki – autorstwa Bogdana Libery – dotyczy „Zagro-

żeń w pracy w środowisku międzynarodowym”. Rzecz bowiem w tym,
iż nieograniczone prawie możliwości „poruszania się” w relacjach
międzynarodowych, rozszerzyły również skalę zagrożeń z jaką może
być konfrontowany polityk, urzędnik i biznesmen. Obok tradycyjnych
– mało powszechnie znanych – zagrożeń ze strony obcych służb spe-
cjalnych, coraz większego znaczenia nabierają zagrożenia związane
z nielegalną działalnością w środowisku biznesowym. Spotęgowały się
niezmiernie groźne zagrożenia natury terrorystycznej, czy też wywo-
dzące się z przestępczości zorganizowanej. Towarzyszy temu – niestety
– znacząca doza „nieświadomości”, niefrasobliwości, a czasami wręcz
głupoty ze strony polityków, urzędników i biznesmenów. Zagrożeń nie
można demonizować, jednocześnie jednak należy mieć świadomość, iż
takie zagrożenia istnieją i nieodłącznie towarzyszą zwłaszcza działalno-
ści w środowisku międzynarodowym. Stosowanie użytecznej wiedzy na
ich temat – w sposób umożliwiający identyfi kację określonych zagro-
żeń, ich właściwą ocenę oraz podejmowanie środków zapobiegawczych
– to, obok znajomości odpowiednich przepisów i przestrzegania zasad
dobrze pojętej rutyny zawodowej, najskuteczniejsza metoda przeciw-
działania tym zagrożeniom.

Przekazując do rąk Czytelnika niniejszą książkę, autorzy dzielą się

– tym samym – swoim doświadczeniem zawodowym, zdobywanym
przez wiele lat. Jeśli doświadczenia te choć w pewnym stopniu ułatwią

14

Wprowadzenie

działalność urzędnikowi czy biznesmenowi w „środowisku międzynaro-
dowym”, zadania jakie wiązali oni z publikacją niniejszej książki będą
spełnione.

Jan Barcz, Bogdan Libera

Piaseczno, w styczniu 2007 r.

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.