made by koperek©
zmarł Bolesław Bierut, ówczesny
12 marca 1956 roku
przewodniczący KC KPZR ( Komitet Centralny Polskiej
Zjednoczonej Partii Robotniczej). W tym samy jeszcze
miesiącu odbył się
, na którym Chruszczow
XX zjazd KPZR
wygłosił swój referat, potępiający politykę Stalina. Podczas
zjazdu powstały dwie grupy w obrębie partii:
*
(nazwa pochodzi od ul. Puławskiej
puławianie
w Warszawie, przy której mieszkało wielu jej zwolenników);
wśród zwolenników było wielu działaczy pochodzenia
żydowskiego. Orientacja "puławska" skupiała głównie
działaczy czynnych w pierwszym dziesięcioleciu Polski
Ludowej. Mieli oni głosid liberalizację i łagodzenie systemu komunistycznego;
*
(nazwa pochodzi od miejsca gdzie odbywały się jej spotkania, a mianowicie
natolioczycy
pałacyk rządowy w Natolinie); byli przeciwnikami liberalizacji systemu, głosili hasła
nacjonalistyczne i antysemickie w celu zdobycia władzy w partii, hoodowali ściślejszej
współpracy z ZSRR, tzw. „twardogłowi”.
I Sekretarzem wybrany został
.
Edward Ochaba
W ramach odwilży politycznej w społeczeostwie ogłoszono amnestię dla więźniów politycznych.
podniesiono płace w fabrykach, hutach i kopalniach, ale nie chciano dopuścid
W czerwcu 1956
robotników do władzy, toteż ci
. Załoga największego zakładu poznaoskiego
wyszli na ulicę
tj.
(Hipolit Cegielski Poznao) zgłaszała pretensje w sprawie niesłusznie pobieranego
Cegielskiego
przez trzy lata podatku od więcej zarabiających przodowników pracy i pracowników akordowych,
co pozbawiło parę tysięcy pracowników ponad 11 mln złotych. Dyrekcja nie była w stanie spełnid
postulatów wysuwanych przez załogę. Próbowano kontaktowad się z Ministerstwem Przemysłu
Maszynowego i Komitetem Centralnym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Wysyłano petycje,
listy i delegacje. Miasto zostało odcięte kordonem od reszty Polski tak, żeby żadne informacje
o strajkach nie wydostały się do kraju. W tym czasie odbywały się jednak Międzynarodowe Targi
Poznaoskie, co spowodowało rozprzestrzenienie się wiadomości na świecie.
Strajk zaowocował 80 rannymi. Premier Cyrankiewicz wypowiedział wtedy znane zdanie,
że „każda ręka podniesiona na system komunikacji zostanie odrąbana".
W wyniku owych wydarzeo wzrosły walki frakcyjne między puławianami i natolioczykami
oraz nastroje negatywne w społeczeostwie.
W
odbył się
1947 roku
, na którym przyjęto realizację wspólnej linii
zjazd KOMINFORMu
marksistowsko- leninowskiej w każdym z krajów komunistycznych ( dlatego w
utworzono
1949
made by koperek©
PZPR). Jugosławia wyłamała się twierdząc, że każde paostwo powinno mied swój własny program
i osobną drogę do komunizmu, co spowodowało widoczny rozłam w świecie komunistycznym.
poparł Jugosławię, za co usunięto go z partii i osadzono w więzieniu
Władysław Gomułka
jako reformatora i liberała. Po
upatrywano w nim nadzieję, więc przywrócono mu
czerwcu 1956
członkowstwo w KPZR i został jej I sekretarzem. Nie podobało się to ZSRR, które obawiało się,
że Gomółka zacznie realizowad postulaty, które kiedyś przedstawiał. Nikita Chruszczow przyjechał
do Warszawy w celu „zbadania gruntu”, uspokojony wrócił do Moskwy i wyraził swoją akceptację
dla wyboru towarzysza Wiesława na sekretarza partii.
(tzw. odwilż gomułkowska)
1)
religia w szkołach;
2)
koncerty jazzowe = ożywienie życia kulturalnego;
3)
reforma szkolnictwa: podział edukacji na 8-letnią szkołę podstawową i 4-letnie liceum;
4)
realizacja planu 6-letniego w ciągu 5 lat.
miały miejsce wielkie uroczystości, zarówno narodowe, jak i kościelne. Kościół w
W latach 60.
1966
obchodził
roku
, w obliczu czego władze postanowiły świętowad
tysiąclecie chrztu Polski
tysiąclece
. Władze prowadziły wtedy swego rodzaju nagonkę propagandowną na Kościół
paostwa polskiego
z powodu
, który w
listu
biskupi polscy wysłali do biskupów w Niemczech.
1985
Spotkał się on z negatywnym oddźwiękiem zarówno w Polsce, jak i samych Niemczech.
Komuniści aresztowywali obraz, który wędrował po kraju z okazj tysiąclecia chrztu, nakrywali
go plandeką, rozganiali msze i organizowali konkurencyjne wydarzenia. Ważną rzeczą jest plan
budowy tysiąca szkół na tysiąclecie.
Nastąpiło gwałtowne zaostrzenie stosunków w paostwie, wystąpiła jawna nienawiśd do Gomułki.
W
studenci i inteligencja demonstrowali w Warszawie przeciwko
marcu 1968
zakazowi
w Teatrze Narodowym. Sztuka cieszyła się dużą popularnością, szczególny
wystawiania „Dziadów”
aplauz otrzymywały fragment o Rosjanach, co władze komunistyczne uznały za objaw
antykomunizmu (czego nie twierdził sam Związek) i zakazał jej wystawiania, więc studenci,
poparci przez kadrę profesorską, zaczęli strajkowad. Władze wysyłali oddziały MO, starali się nastawid
klasę robotniczą przeciwko demonstrantom, głosząc hasła „Studenci do nauki, literaci do pióra”
i o „bananowej młodzieży” (protestujący byli przede wszystkim dziedmi wysokich urzędników
paostwowych,
więc
teoretycznie
„mieli
wszystko”¸
nawet
przysłowiowe
banany,
a „mimo to strajkowała”).
Studenci i kadra zostali usunięci z uczelni z wilczym listem – chyba, że podpisali tzw. lojalkę,
miały miejsce też aresztowania (m.in. Adam Michnik, Schleifer).
Konsekwencje dało się odczud przede wszystkim na uczelniach, gdzie nagle zaczęto przyznawad
punkty za pochodzenie (więcej za przynależnośd do klasy robotniczej czy chłopskiej)
oraz tzw. „docentury marcowe” z powodu braków w kadrze profesorskiej.
made by koperek©
W
15-20 tys. Żydów zostało zmuszonych do emigracji, uznanych za „piątą kolumnę”,
marcu 1968
co było personalną nagonkę na Gomułkę, którego żona była Żydówką.
Czasy Gomułki charakteryzowały duże kłopoty gospodarcze i liczne strajki z tego powodu.
Jednym z ważniejszych był strajk w
w stoczniach na wybrzeżu (Gdaosk, Gdynia,
grudniu 1970 roku
Szczecin, Elbląg). Jego skutkiem było podwyższenie cen produktów spożywczych tuż przed świętami
Bożego Narodzenia. W tym czasie Gomułka stracił władzę na rzecz
, wysłanego
Edwarda Gierka
zresztą do tłumienia strajków.
Gierek w czasie swoich rządów, trwających
starał się odciąd
od 1970 do 1980 roku
od ery gomułkowskiej, zaspokoid podstawowe potrzeby ludzi: zapełnid półki w sklepach,
wybudowad mieszkania (bloki z wielkiej płyty), autostrady (Częstochowa- Warszawa).
W tym celu zaciągnął wiele
i żeby je spłacid- dawał szczególne przywileje
kredytów zagranicznych
górnikom, bo w wydobyciu węgla upatrywał sposobu spłacenia owych kredytów. Ówcześni górnicy
dostawali dodatkowe kartki, wyjeżdżali na wczasy na koszt paostwa. Oficjalnie nie było bezrobocia.
Gierek przeprowadził też reformę administracyjną w
, dzieląc 17 województw na 49,
1975 roku
chcąc tym samym zmniejszyd władzę przewodniczącym poszczególnych województw.
Ważnym wydarzeniem była
w
pontyfikacja Karola Wojtyły
. Rok później,
1978 roku
w
przybył on na pierwszą pielgrzymkę do Polski. Wysiadając z samolotu powiedział:
czerwcu 1979
„Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze tej ziemi”, co komuniści odczytali jako propagandę.