Wstęp

Tworzenie dzianiny jest to przerabianie nici przy użyciu drutów. Powstają w ten sposób tzw.
oczka, z których w dalszych fazach roboty tworzą się sploty; ze splotów otrzymujemy
dzianinę.
Wykonywanie dzianiny nie wymaga specjalnego warsztatu pracy, potrzebne są jedynie druty i
włóczka. Każdy z pewnymi zdolnościami manualnymi, inwencją twórczą i poczuciem pękna
ma nieograniczone możliwości w tym zakresie.

Dzianina ma wiele zalet: jest ciepła, przewiewna, elastyczna, nie gniecie się, jest wygodna w
noszeniu, nie krępuje ruchów.
Dzianina ręczna pozwala ponadto na pełne wykorzystanie surowca, gdyż każdy element
ubioru powstaje w czasie wykonywania, nie jest cięty. Wynika z tego jeszcze jedna zaleta -
nowy wyrób może być wykonany nie tylko z nowej włóczki; po spruciu rzeczy używanej
można ten sam surowiec przerobić powtórnie.
Oprócz wymienionych korzyści użytkowych, robótki na drutach rozwijają sprawność rąk,
wyrabiają spostrzegawczość, smak i gust. Opanowanie sztuki robienia na drutach wydaje się
początkowo trudne, ale stopniowo - po osiągnięciu wprawy - praca ta staje się przyjemnością,
a nawet odpoczynkiem.

Odzież z dzianiny noszą osoby w różnym wieku, od niemowlęctwa do późnej starości -
poczynając od pierwszych kaftaników, śpioszków, poprzez stroje dziecięce, młodzieżowe,
sportowe, spodnie, sukienki, garsonki, sukienki koktajlowe aż po stroje ażurowe albo
koronkowe, suknie zdobione haftem, koralikami i cekinami. Nie można pominąć też szeroko
stosowanych okryć ciepłych, jak szale, chusty, kamizelki, bluzki, swetry, a nawet płaszcze.

Przybory do robót na drutach

Przystępując do wykonywania roboty na drutach, należy najpierw skompletować wszystkie
potrzebne narzędzia. Odpowiednio dobrane, wygodne, ułatwiają pracę i wpływają na przebieg
całej roboty.

Druty powinny być niezbyt długie, elastyczne, gładkie i niezbyt ostro zakończone (druty
mające ostre końce kaleczą wełnę i kłują w palce, utrudniając pracę).
Druty cienkie nr 2, 2 1/2 i 3 są używane do wykonywania dzianin z cienkiej wełny oraz do
ściągaczy.
Druty nr 3, 3 1/2 i 4 są używane do robót z grubszych włóczek. Wykonuje się nimi dzianinę
sportową, ściągacze fantazyjne, sploty ażurowe i koronkowe.
Druty grube nr 5 i 6 - kościane lub z tworzyw sztucznych - stosuje się przy robocie z bardzo
grubej włóczki. Robi się nimi sploty o dużych ażurach.
Druty bardzo grube nr 8 i 10 - drewniane lub z tworzyw sztucznych - zakończone z obu stron
ostro, tzw. patyki lub kołki, są używane do włóczki skręconej z kilku nitek, tasiemek i
siutaszy.
Drut okrągły (z żyłką), tzw. elastyczny, służy do wykonywania kloszowych spódnic,
czapeczek, ażurowych szali, dziecięcej i damskiej bielizny oraz serwet. Są to dwa krótkie,
lekko zakrzywione druty połączone cieńszą, elastyczną linką z nylonu, na której spoczywa
robota; - przerabia się nimi oczka w kółko. Dzięki krzywiźnie drutów, praca nimi jest
wygodna, nawet przy wykonywaniu bardzo dużych obwodów.

Szydełko jest narzędziem pomocniczym. Używa się go przy zaczynaniu roboty, przy

nawlekaniu oczek zgubionych podczas wykonywania dzianiny i naprawianiu omyłek we
wzorze. Szydełkiem niejednokrotnie łączy się poszczególne elementy dzianiny. Pomaga ono
również przy wykończaniu i ozdabianiu gotowego wyrobu. Zestaw szydełek powinien
składać się z szydełek cienkich i grubych od nr 2 do nr 10.

Igła dziewiarska - gruba, o niezbyt ostrym zakończeniu, z szerokim uszkiem - służy do
zszywania poszczególnych elementów dzianiny oraz do haftowania ornamentów
dekoracyjnych.

Agrafki i krótkie druty są potrzebne przy wykonywaniu splotów fantazyjnych oraz
niektórych fragmentów wzoru, gdzie część oczek wchodzących w zakres roboty trzeba
chwilowo wyłączyć.
Do wykonywania skarpet, rękawic czy czapek potrzebnych jest 5 krótkich jednakowych
drutów pończoszniczych (jednakowej grubości) o końcach ostro zakończonych z obu stron.

Do zestawu potrzebnych przyborów pomocniczych należy także zaliczyć taśmę
centymetrową, krótkie nożyczki, arkusz papieru, ołówek, notes oraz kilka nitek kolorowej
włóczki - znaczy się nimi miejsca, w których dodajemy lub odejmujemy oczka.

Przybory do robót na drutach

•

Rodzaje surowców stosowanych w

dziewiarstwie

•

Dobór drutów i surowców

•

Sposób trzymania drutów

•

Nabieranie oczek

Rodzaje surowców stosowanych w

dziewiarstwie

Zasadniczą rolę w dziewiarstwie odgrywa dobór właściwego surowca. Często wykonując
model z innego gatunku włóczki lub w innym kolorze niż opisany, nie osiąga się
spodziewanego efektu i całość traci na wartości użytkowej. Bywa również mniej atrakcyjny
wizualnie.
Aby dzianina spełniła swoje zadanie, trzeba pamiętać o niektórych właściwościach włóczki:
rozciągliwości, elastyczności, a zarazem wydajności.
Włóczka cienka, o luźnym skręcie jest bardziej wydajna niż gruba o ścisłym skręcie.
Wełna przędziona ręcznie (samodziałowa) jest mniej wydajna od fabrycznej.
Włóczka cienka, różnego rodzaju bawełna, nici lniane, włókna sztuczne, siutasze, tasiemki
itp. nadają się na cienkie bluzeczki, letnie sukienki, bieliznę damską i dziecięcą.
Wełna gruba, samodziałowa lub fabryczna oraz anilana (o grubym skręcie włókna lub łączona
z kilku nitek) nadają się na ciepłe suknie, garsonki, pulowery, płaszcze, wdzianka oraz na
wszelką odzież sportową.
Dokładne obliczenie ilości włóczki potrzebnej na dany wyrób jest dość trudne. Wydajność jej
zależy od sposobu wykonywania roboty. Przy oczkach robionych luźno ilość potrzebnej
włóczki jest mniejsza, przy oczkach robionych ścisło - większa. Stąd powstają duże różnice w
ilości surowca niezbędnego do wykonania tego samego modelu. Należy zawsze kupić kilka
dekagramów włóczki więcej niż wynika to z wyliczenia, aby nie mieć kłopotu z
dokupywaniem. Pozostałe resztki można zużyć do wszelkiego rodzaju wykończeń (frędzli,
pomponów, pasków, wiązadełek) i haftów. Każda nitka powinna być wykorzystana.

Przybory do robót na drutach

•

Rodzaje surowców stosowanych w

dziewiarstwie

•

Dobór drutów i surowców

•

Sposób trzymania drutów

•

Nabieranie oczek

Dobór drutów i surowców

Poszczególne oczka, połączone ze sobą w całość, tworzą splot. Sploty w dalszej fazie roboty
tworzą dzianinę. Przyswojenie znajomości wykonywania poszczególnych oczek pozwoli
odtwarzać sploty początkowo mniej skomplikowane, najprostsze, a po osiągnięciu wprawy -
trudniejsze, wymagające dużej uwagi i sprawności rąk.
W dziewiarstwie ręcznym o wyborze odpowiedniego splotu decyduje gatunek, ilość i
wydajność surowca. Niemniej ważny jest właściwy dobór drutów. Zależnie od grubości
drutów i gatunku surowca, z tej samej włóczki można otrzymać większą lub mniejszą
powierzchnię dzianiny. Dlatego przed przystąpieniem do wykonania roboty powinno się
wybrany splot koniecznie sprawdzić na małej próbce.
Na pierwsze prace należy wybierać sploty łatwe, nie wymagające liczenia kolejnych oczek
wzoru. Model wybrany z żurnala lub pisma kobiecego należy sprawdzić próbką
porównawczą, wykonaną ściśle według podanego opisu. Jeżeli próbki nie zgadzają się (w
centymetrach), trzeba zmienić druty, są one bowiem albo za grube, albo za cienkie. Gdy i to
nie wystarcza, należy odpowiednio zmniejszyć lub zwiększyć liczbę podanych w opisie
oczek. Spotykając specjalnie atrakcyjny splot, którego wyliczenia nie ma w opisie, trzeba
wykonać małą próbkę z 20-25 oczek i przerabiać wybrany splot stosując druty o różnej
grubości. W ten sposób łatwo się zorientować, który numer drutów zastosować, aby dany
splot wychodził najlepiej. Sploty delikatne, ażurowe, siatkowe lub koronkowe nadają się na
wyroby cieńsze - bluzeczki i sukienki.
Sploty z wyraźną fakturą, grube, fantazyjne układy oczek, o wyraźnych ornamentach nadają
się na wyroby o charakterze sportowym (golfy, pulowery, swetry).

Przybory do robót na drutach

•

Rodzaje surowców stosowanych w

dziewiarstwie

•

Dobór drutów i surowców

•

Sposób trzymania drutów

•

Nabieranie oczek

Sposób trzymania drutów

Przystępując do nauki dziewiarstwa ręcznego, trzeba przede wszystkim nauczyć się
prawidłowego trzymania drutów, a następnie umiejętnego operowania nimi.
Drut z nowo nabranymi oczkami bierze się do lewej ręki, prawą zaś trzyma drugi drut w taki
sposób, aby obydwa były do siebie zwrócone zaostrzonymi końcami.
Zależnie od tego, w której ręce trzyma się drut, nazywa się go prawym albo lewym.
Prawy drut trzyma się pierwszym i trzecim palcem prawej ręki. Drugi palec leży na drucie,
zaś czwarty i piąty podtrzymują dalszą część drutu.

Lewy drut trzyma się pierwszym i drugim palcem lewej ręki tuż za pierwszym oczkiem.
Trzeci palec jest lekko zgięty, pod nim przechodzi nitka od kłębka. Czwartym i piątym
palcem przytrzymuje się dalszą część drutu.
Przy wykonywaniu roboty powinny poruszać się tylko same dłonie, zaś lekko zgięte łokcie
pozostają nieruchome. Wskazujący palec lewej ręki stopniowo przesuwa do przodu kolejne

oczka znajdujące się na drucie - do dalszego przerabiania. Palec wskazujący ręki prawej
przesuwa przerobione oczka do tyłu.

Przybory do robót na drutach

•

Rodzaje surowców stosowanych w

dziewiarstwie

•

Dobór drutów i surowców

•

Sposób trzymania drutów

•

Nabieranie oczek

Nabieranie oczek

Nabieranie oczek na drut jest pierwszą podstawową czynnością przy zaczynaniu roboty.
Należy nabrać (nawinąć) odpowiednią liczbę oczek, z których będzie się następnie tworzyć
właściwe oczka dzianiny. Sposobów nabierania oczek na druty jest wiele. W każdym kraju, a
nawet regionie, występują różnice w wykonywaniu tej czynności. Inne sposoby są stosowane
np. w okolicach Zakopanego lub Cieszyna, inne zaś - w rejonach północnych, w Poznańskiem
lub na Kaszubach. Żeby tę sprawę uprościć, prezentuję 4 najłatwiejsze i najczęściej
stosowane sposoby nabierania oczek na druty.

l. Odwinąć z kłębka nitkę i puścić wolno. W odległości ok. 50 cm od początku nitki zrobić na
palcach pętelkę, w którą wkłuwa się drut

i łapie luźno zwisającą nić,

przeciągając ją i zaciskając na drucie. W ten sposób nić zostaje umocowana na drucie, a
zarazem powstaje pierwsze oczko. Następnie z nici idącej od kłębka robi się nową pętelkę,
wkłuwa w nią drut i przeciąga nić zwisającą luźno, po czym obie nici zaciska się mocno na
drucie.

Powstanie w ten sposób na drucie drugie oczko. Następne oczka tworzy się tak samo.

2. Z kłębka odwinąć nitkę długości ok. 50 cm. Przywiązać ją w połowie do drutu; w ten
sposób tworzy się na drucie pierwsze oczko. Następnie nitkę idącą od kłębka narzucić na
palec wskazujący i przytrzymać ją czwartym i piątym palcem lewej ręki. Nicią zwisającą
luźno owinąć kciuk ruchem skierowanym na prawo

wkłuć drut od spodu, łapiąc nim nić zawieszoną na palcu wskazującym i przewlec ją przez
pętlę.

Następnie zwolnić oba końce nici i zacisnąć na drucie. W ten sposób powstaje drugie oczko.
Dalsze oczka tworzy się w identyczny sposób.

3. Nitkę idącą od kłębka przywiązać do drutu. Następnie narzucić nić na kciuk lewej ręki
ruchem skierowanym od strony lewej na prawo, po czym - kierując drut w stronę prawą -
wkłuć od spodu w powstałą pętelkę. Nić zwolnić z palców i zacisnąć pętlę na drucie;
powstaje w ten sposób oczko. Dalsze oczka tworzy się tak samo.

4. Z nitki wykonać szydełkiem łańcuszek i wkłuć drut w jego oczka.

Drut z nałożonymi oczkami ująć w lewą rękę, a drutem prawym - wkłuwając go w każdą
pętelkę na lewym drucie - przeciągnąć nić wiodącą, tzn. idącą od kłębka. Sposób ten jest
używany rzadko.
Opanowanie nabierania oczek na drut oraz tworze nie z nich oczek prawych i lewych wymaga
pewnej wprawy, do której dochodzi się przez ćwiczenia. Najlepiej nadaje się do tego wełna
fabryczna, z której poszczególne oczka wychodzą bardzo wyraźnie.

Odmiany oczek powstałe z oczek

prawych i lewych

Oczka podstawowe

Oczka prawe

W środek oczka znajdującego się na drucie lewym wkłuć drut prawy, złapać nim nić idącą od
kłębka i - kierując drut w prawą stronę - przeciągnąć nić przez to oczko. Następnie prawy drut
odchylić w prawo i zdjąć oczko z drutu lewego.
Oznaczenie w schematach:

Oczko prawe przekręcone

Prawy drut włożyć od tyłu w oczko znajdujące się na drucie lewym, uchwycić nitkę idącą od
kłębka i przeciągnąć przez to oczko.
Oznaczenie w schematach:

Oto różnica między oczkami przekręconymi (po lewo), a normalnymi (po prawo).

Oczko lewe

W oczko znajdujące się na lewym drucie wkłuć drut prawy, ruchem skierowanym w lewą
stronę złapać nić idącą od kłębka i przeciągnąć ją przez to oczko.
Oznaczenie w schematach:

Oczko lewe przekręcone

Wkłuć prawy drut w oczko znajdujące się na lewym drucie, pod tylną nitkę oczka, i
przeciągnąć je na lewo. Przy wykonywaniu oczek od tyłu otrzymuje się oczka bardzo ścisłe,

nie rozciągające się i wyglądające jak przekręcone; są one też nazywane oczkami
przekręconymi lub kręconymi.
Oznaczenie w schematach:

Oczka brane podwójnie

Dwa oczka prawe razem na lewo

Dwa oczka obrócić na lewym drucie, aby było wygodniej.
Prawy drut wkłuć w drugie i w pierwsze oczko, i przerobić je jak jedno oczko.

Oznaczenie w schematach:

Razem na lewo , bo lewe oczko na wierzchu.

Dwa oczka prawe razem na prawo

Prawy drut wkłuwa się w dwa prawe oczka leżące na lewym drucie i przerabia się je razem,
traktując je jak jedno oczko.

Oznaczenie w schematach:

Razem na prawo, bo prawe oczko jest na wierzchu.

Dwa oczka lewe razem na lewo

Tworzy się je, wkłuwając prawy drut w 2 kolejne oczka na lewym drucie i przerabiając razem
na lewo jako jedno oczko.

Oznaczenie w schematach:

Razem na lewo, bo lewe oczko jest na wierzchu.

Dwa oczka lewe razem na prawo

Dwa oczka na lewym drucie obrócić. Wkłuć prawy drut od tyłu w drugie i pierwsze oczko.
Chwycić nić i przerobić dwa oczka na raz, jak oczko lewe.

Oznaczenie w schematach:

Razem na prawo, bo prawe oczko jest na wierzchu.

Oczka brane potrójnie

Trzy oczka prawe razem (na prawo)

Prawy drut wkłuwa się w trzy kolejne oczka prawe leżące na lewym drucie i przerabia się je
razem.

Oznaczenie w schematach:

Trzy oczka lewe razem (na lewo)

Prawy drut wkłuć w trzy kolejne oczka lewe leżące na lewym drucie i przerobić je razem

Oznaczenie w schematach:

Trzy oczka prawe razem od spodu

Trzy kolejne oczka na lewym drucie obrucić, aby "przednia" nitka była wyżej.
Następnie wkłuć prawy drut od spodu: w trzecie, drugie i pierwsze oczko, chwycić nić i
przeciągnąć ją przez oczka.

Oznaczenie w schematach:

Trzy oczka prawe razem z środkowym oczkiem na wierzchu

Prawy drut wkłuć najpierw w drugie, a później w pierwsze oczko

i zdjąć oba bez przerobienia. Następnie przełożyć ponownie te dwa oczk na drut lewy, tak aby
drugie oczko było teraz pierwszym

i przerobić 3 oczka razem na prawo.

Oznaczenie w schematach:

Trzy oczka prawe razem z środkowym oczkiem pod spodem

Wkłuć prawy drut w oczko prawe znajdujące się na lewym drucie i zdjąć je bez przerobienia.
Kolejne dwa oczka przerobić razem wkłuwając drut najpierw w drugie, a potem w pierwsze
oczko.

Następnie złapać lewym drutem oczko nie przerobione

i zawiesić je na oczkach przerobionych razem.

Oznaczenie w schematach:

Oczka zwiększające

Oczko z nitki poziomej

Aby dodać oczko w środku roboty, należy nabrać na drut nić łączącą 2 sąsiadujące ze sobą
oczka i przerobić ją jako oczko.

Oznaczenie w schematach:

Dwa oczka z nitki poziomej

Zaczyna się jak wyżej, drugie oczko wykonuje się na lewo. Kolejne oczka z nitki poziomej
wykonuje się na zmianę: na prawo i na lewo.

Oznaczenie w schematach:

Oczka z jednego

Inny sposób wykonania oczka dodanego polega na przerobieniu dwóch oczek z jednego.

W tym celu prawy drut należy wkłuć w środek oczka i przeciągnąć nić, nie zdejmując oczka z
drutu lewego. Następnie wkłuć prawy drut jeszcze raz w to samo oczko od tyłu i złapać nić na
drut; teraz zwolnić oczka z lewego drutu i przenieść je na drut prawy.

Oznaczenie w schematach:

W ten sposób można z jednego oczka uzyskać kilka oczek.

Oznaczenie w schematach:
3 oczka z jednego:
5 oczek z jednego:

Oczka dobrane.

Stosuje się je wtedy, gdy trzeba poszerzyć robotę lub nadać odpowiedni krój poszczególnym
elementom dzianiny, np. przy wyrabianiu rękawów przedłużonych i kimonowych w
dziecięcych sukienkach czy kaftanikach. Można je wykonać dwoma sposobami:

l. Z pierwszego oczka na drucie wyciągnąć nić i nabrać oczko. To nowe oczko przekręcić i
nałożyć na drut lewy, zgodnie z ruchem strzałki.

Następnie z tego oczka nabrać nowe oczko itd. Tak samo dobiera się oczka na drut po drugiej
stronie roboty.

2. Po przerobieniu rzędu obrócić robotę, wziąć drut do lewej ręki, a prawą nałożyć na koniec
drutu pętelkę z nitki. Pętelka ta będzie nowym oczkiem na drucie, czyli oczkiem dobranym.
Tych pętelek - oczek można nałożyć na drut dowolną, potrzebną liczbę. Dobrane oczka
przerabia się w następnym rzędzie roboty tak, jak wymaga wzór splotu. Z lewej strony roboty
oczka dobrane wykonuje się w podobny sposób, dobierając je przed rozpoczęciem lewego
rzędu roboty.

Jest to sposób mniej skomplikowany, łatwiejszy.

Narzut

Narzut powstaje przez narzucenie nitki na drut między jednym a drugim oczkiem na drucie;
przerabia się go w następnym rzędzie z jednoczesnym przerobieniem oczka z jego lewej lub
prawej strony, zależnie od sposobu podanego we wzorze. Narzut można przerobić osobno
jako samodzielne oczko w ściegach ażurowych, ale wtedy trzeba umiejętnie stosować
gubienie oczek ściśle według wzoru. Jest to bardzo ważne, gdyż najmniejsza omyłka przy
przerabianiu narzutów, bez jednoczesnego gubienia oczek powoduje zniekształcenie splotu.

Oznaczenie w schematach:
narzut:
narzut z oczkiem razem na prawo: (z oczkiem, zazwyczaj, w poprzednim rzędzie zdjętym bez
przerobienia)
narzut z oczkiem razem na lewo:
oczko zdjąć bez przerobienia i narzut:

Oczka zmniejszające

Patrz

oczka przerabiane razem.

Oczka krzyżowane

Dwa oczka prawe krzyżowane na prawo

Prawy drut wkłuć w drugie oczko na lewym drucie i przerobić je na prawo,

następnie przerobić na prawo pierwsze oczko i dopiero wtedy spuścić z lewego drutu oba
oczka.

Oznaczenie w schematach:

Dwa oczka prawe krzyżowane na lewo lub od tyłu

Pierwsze oczko przełożyć bez przerobienia na drut pomocniczy i zostawić z przodu roboty.
Kolejne oczko przerobić na prawo,

następnie oczko prawe z drutu pomocniczego przerobić na prawo.

Oznaczenie w schematach:

Dwa oczka lewe krzyżowane na prawo

Najpierw przerobić na lewo drugie oczko z lewego drutu

i nie zdejmując go z lewego drutu przerobić pierwsze oczko na lewo. Dopiero wtedy spuścić
oba oczka z drutu.

Oznaczenie w schematach:

Dwa oczka lewe krzyżowane na lewo

Pierwsze oczko przełożyć bez przerobienia na drut pomocniczy i zostawić z przodu roboty,
kolejne oczko przerobić na lewo,

a następnie oczko z drutu pomocniczego przerobić na lewo.

Oznaczenie w schematach:

Oczka brzegowe

Pierwsze i ostatnie oczka w każdym rzędzie roboty są nazwane oczkami brzegowymi. Stosuje
się je przede wszystkim dlatego, że dzięki nim można otrzymać ładne i równe brzegi roboty.
Przy wszystkich splotach fantazyjnych, koronkowych i o skomplikowanym wzorze oczka
brzegowe są konieczne, gdyż utrzymują brzegi roboty, ułatwiają zszywanie gotowych
elementów, a przede wszystkim umożliwiają zorientowanie się w czasie roboty, czy dany
wzór jest wykonywany prawidłowo (czy nie pomyliło się oczek). Dlatego też, jeżeli przy
opisie wzorów fantazyjnych zostały podane oczka brzegowe, zawsze trzeba je wykonywać.

Oczka brzegowe stałe - supełkowe

Oczko to - ze względu na charakterystyczny wygląd - nosi nazwę oczka ścisłego, stałego.
Ostatnie oczko w rzędzie, niezależnie od tego jak wypada z wzoru, należy przerabiać zawsze
na prawo. Następnie, robiąc tzw. obrót roboty, tj. zaczynając nowy rząd, należy przełożyć nić
wiodącą do tyłu, pierwsze oczko zdjąć z drutu lewego bez przerobienia - na drut prawy. Nić
wiodącą podciągnąć w górę i mocno zacisnąć na tym oczku, dzięki czemu powstanie jak
gdyby węzełek utrwalający oczko.

Oczko brzegowe łańcuszkowe.

Pierwsze oczko na drucie należy przerobić na lewo, ostatnie zaś - na prawo. Ten sposób
przerabiania oczek brzegowych daje brzeg roboty zakończony ładnym i gęstym łańcuszkiem.

W dziewiarstwie ręcznym spotyka się często inny rodzaj oczka brzegowego:

pierwsze oczko należy przełożyć (przenieść) z drutu lewego na prawy bez przerabiania, zaś
ostatnie oczko w rzędzie -przerobić na prawo lub na lewo, zależnie od wzoru. Daje to brzeg
wykończony łańcuszkiem, ale znacznie luźniejszy, bardziej rozciągliwy.

Oznaczenie w schematach: (bez względu, jakie jest to oczko brzegowe z powyższych)

Oczka zamykające

Oczka zamykające robotę stosuje się w celu stopniowego lub całkowitego zakończenia
wyrabianego elementu dzianiny.

Oczko zamknięte

Prawy drut włożyć w pierwsze oczko i zdjąć je z lewego drutu. Drugie oczko przerobić na
prawo i wziąwszy pierwsze oczko lewym drutem przeciągnąć je przez oczko przerobione. Z
pierwszego oczka wysunąć drut, puszczając to oczko, aby zawisło. Pierwsze oczko pozostało
więc zakończone i znajduje się na prawym drucie. Następnie przerabia się trzecie oczko
kolejne na prawo i tak samo jak oczko drugie przeciąga lewym drutem przez oczko powstałe
po zakończeniu oczka poprzedniego. Otrzymuje się wówczas brzeg dzianiny wykończony jak
gdyby łańcuszkiem.

Inny sposób wykończenia brzegu łańcuszka, który powstaje z oczka przerobionego, pokazano
na rysunku:

Można też zakończyć oczka dzianiny szydełkiem.

Brzegi ściągacza będą ładne i elastyczne, jeśli zamykając oczka przerabia się oczka prawe
nad prawymi, oczka lewe - nad lewymi.

Oczka fantazyjne

Oczko tkane nitka z tyłu (z lewej strony roboty)

Mimo łatwej techniki wykonania, zalicza się je do oczek fantazyjnych, używanych w splotach
tkanych. Pierwsze oczko należy przerobić na prawo, nitkę przełożyć do tyłu, następnie
przełożyć nie przerabiając na drut prawy, a trzecie oczko znów przerobić na prawo.

W ten sposób między dwoma przerobionymi oczkami znajduje się oczko tzw. zdjęte bez
przerobienia.

Oznaczenie w schematach: (strzałka skierowana ku początkowi rzędu)

Oczko tkane nitka z przodu (z prawej strony roboty)

Oczko pierwsze należy przerobić na prawo, przekładając nić do przodu (przed drut),
następnie oczko zdjąć bez przerabiania z lewego drutu na prawy, przekładając nić do tyłu (za
drut) i przerobić następne kolejne oczko na prawo.

Oznaczenie w schematach:

Oczka tkane tworzą dzianinę o fakturze materiału, nierozciągliwą, ścisłą, gęstą i stosunkowo
mało elastyczną; powoduje to nić prowadzona przed oczkiem nie przerobionym, która nie
pozwala dzianinie rozciągać się.

Oczko ażurowe.

Zgodnie z nazwą jest stosowane w splotach ażurowych. Powstaje przez przerabianie oczek
podstawowych (prawych i lewych) razem z narzutem. Najprostsze oczko wykonane tą
techniką

powstaje przez przerobienie dwóch sąsiadujących oczek na drucie razem i narzucenie nitki na
ten drut (narzut).

Oczko mereżkowe

Jest ono stosowane we wszelkiego rodzaju splotach mereżkowych i siatkowych. Powstaje
przez kilkakrotne nawinięcie na koniec drutu nitki, którą przeciąga się przez przerabiane
oczko. W następnym rzędzie nitkę puszcza się wolno, dzięki czemu powstaje ażurowa
mereżka.

Oznaczenie w schematach:
o. lewe z dwukrotnie nawiniętą nitką: ("przekreślenia" oznaczają liczbę nawinięć nitki. Oczka
prawe też mogą być z kilku krotnym nawinięciem.)

Oczko prute

Łatwym sposobem uzyskania oczka mereżkowego jest prucie w linii pionowej przerobionych
oczek.

Otrzymuje się wówczas mereżkę większą lub mniejszą, zależnie od tego ile oczek
przeznaczono na ten cel.

Oznaczenie w schematach:
oczko zdjąć z drutu, aby się spruło:

Mereżka

Przykład mereżki: powstała przez narzut i przerobienie dwóch oczek razem. Narzut dalej był
przerabiany. Później zostało to oczko spuszczone i sprute, do miejsca przerobionych razem
oczek. Dalej ponowny narzut i przerabianie.

Oczko wkłuwane

Powstaje ono przez wkłucie drutu w oczko poprzedniego rzędu roboty i przerobienie go na
prawo wraz z tym oczkiem jako jednego oczka.

Ten rodzaj oczek stosuje się zazwyczaj w dzianinach, wykonywanych z włóczki w dwóch lub
więcej kolorach.

Oznaczenie w schematach:

Oczko supełkowe - groszkowe

Powstaje ono przez owinięcie nitki pojedynczo lub kilkakrotnie wokół oczka. Jest stosowane
w splotach fantazyjnych, gdy chodzi o uzyskanie wypukłości (groszków). Nitką można
owijać nie tylko jedno oczko, ale dowolną ich liczbę, zależnie od stosowanego wzoru.
oczko supełkowe raz owinięte:

oczko supełkowe kilkakrotnie owinięte:

Oznaczenie w schematach:
nitka 3 razy owinięta wokół trzech prawych oczek:

Oczko zawieszone

Pierwsze oczko przełożyć na prawy drut bez przerobienia. Dwa następne oczka przerobić na
prawo. Lewym drutem chwycić oczko przełożone bez przerobienia

i zawiesić na przerobionych oczkach.

Oznaczenia w schematach: (liczba oczek, na których zawiesza się oczko nieprzerobione może
być większa)

Oczko wyciągane

Prawy drut wkłuć między 3 a 4 oczko leżące na lewym drucie.
Chwycić nitkę i przeciągnąć pętelkę,

którą wiesza się na lewym drucie przed pierwszym oczkiem.
Narzut ten wykonuje się razem z pierwszym oczkiem.

Pozostałe oczka przerabia się na prawo.

Oznaczenia w schematach: (oczko wyciągać można za dowolną liczbą oczek)

Oczko kolorowe

Jest to oczko wrabiane innym kolorem wełny. Ma zastosowanie we wszystkich splotach, w
których wrabia się ornamenty włóczką innego koloru. Systemem oczek kolorowych można
wykonać całą dzianinę, dzięki czemu wyrób jest zbliżony wyglądem do żakardu.

Oczko haftowane

Jest to oczko naszywane na gotowym wyrobie innym kolorem włóczki. Igłą dziewiarską
haftuje się dowolne ściegi, z których powstają wzory. Można stosować krzyżyki, ścieg płaski
lub wypukły.