243

Mariusz Tomala

1(A,B,C,D,E,F)

, Dominika Zielińska

2(A,C,D)

,

Izabela Tomala

3(B,E,F)

, Olaf Tomala

3(B,E,G)

1

I Klinika Kardiologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk

2

Katedra i Klinika Rehabilitacji Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk

3

Przychodnia Specjalistyczna w Żukowie

1

1

st

Department of Cardiology, Medical University of Gdańsk, Gdańsk

2

Department of Rehabilitation, Medical University of Gdańsk, Gdańsk

3

Outpatient Department in Żukowo

OCENA ZGODNOŚCI WYKONANEGO PRZEZ
LEKARZA SPORTOWEGO PRZESIEWOWEGO
BADANIA OKULISTYCZNEGO
I LARYNGOLOGICZNEGO Z WYNIKIEM
KONSULTACJI OKULISTY LUB LARYNGOLOGA

THE EVALUATION OF BASIC OPHTHALMOLOGICAL
AND LARYNGOLOGIC EXAMINATIONS MADE BY SPORTS
PHYSICIANS VERSUS SPECIALISTS

Słowa kluczowe: medycyna sportowa, profilaktyka, orzecznictwo, zdrowie publiczne,
finanse publiczne, wzrok, słuch
Key words: sports medicine, prophylaxis, prevention, certification, public health,
public finance, sight, hearing

Streszczenie

Wstęp. W prze pro wa dzo nym ba da niu pod da no ana li zie pro spek tyw nej gru pę spor tow ców oce -

nia nych wstęp nie przez

„

le ka rza spor to we go” w ce lu usta le nia prze ciw wska zań oku li stycz nych lub la -

ryn go lo gicz nych do upra wia nia spor tu.

Ma te riał i me to dy. Ana li zie pod da no gru pę 500 spor tow ców. Le karz spor to wy zbie rał po sze rzo ny

wy wiad le kar ski, prze pro wa dzał ba da nie ostro ści wzro ku za po mo cą ta blic Snel le na, orien ta cyj ne ba da -

nie słu chu szep tem oraz wy ko ny wał pró bę rów no wa gi Flec ka.

Ba da nie uzna wa no za nor mę w przy pad -

ku bra ku istot nych od chy leń od war to ści pra wi dło wych.

Le karz spor to wy stwier dzał brak prze ciw wska -

zań oku li stycz nych lub la ryn go lo gicz nych w przy pad ku pra wi dło we go wy ni ku ba da nia prze sie wo we go.

W dal szym eta pie, ca łą gru pę spor tow ców pod da no kon sul ta cji spe cja li stów: oku li sty i la ryn go lo ga.

Wy ni ki. Uzy ska no peł

ną zgod

ność wstęp

nej po

zy tyw nej de

cy zji le

ka rza spor

to we go o bra

ku

prze ciw wska zań z orze cze nia mi spe cja li stów oku li sty i la ryn go lo ga.

Wnio ski. 1.

Po sze rzo ny wy wiad le kar ski, ba da nie fi zy kal ne, orien ta cyj ne ba da nie ostro ści wzro -

ku ta bli ca mi Snel le na, ba da nie słu chu szep tem oraz pró ba Flec ka są wy star cza ją ce do wy klu cze nia

pod sta wo wych pa to lo gii oku li stycz nych i la ryn go lo gicz nych u spo row ców, któ re mo gły by sta no wić

prze ciw wska za nie do upra wia nia spor tu. 2. Pra wi dło wy wy nik wy ko na ne go w po wy ższym sche ma cie

przez le ka rza spor to we go ba da nia oku li stycz ne go lub la ryn go lo gicz ne go w peł ni ko re lu je z pra wi dło -

wym wy ni kiem orze cze nia wy da ne go przez spe cja li stę. 3. W ce lu bar dziej ra cjo nal ne go wy ko rzy sta -

nia środ ków fi nan so wych w sys te mie ochro ny zdro wia, de cy zja od no śnie wy ko na nia spe cja li stycz -

nych kon sul ta cji oku li stycz nych i la ryn go lo gicz nych w ra mach pro fi lak tycz nych ba dań spor tow ców,

win na być prze ka za na le ka rzo wi spor to we mu w miej sce do tych cza so we go ure gu lo wa nia w for mie

roz po rzą dze nia Mi ni stra Zdro wia.

Summary

Background. The study prospectively analyzes a group of athletes examined by a sports physician.

The point was to determine ophthalmological or laryngologic contraindications to practice sports.

Material and methods. The study prospectively analyzes a group of 500 athletes. The sports

physician performed the initial qualification for the group with no ophthalmological or laryngologic

contraindications to practice sports. Qualification to this group was made on the basis of an extended

medical history taking and physical examination, including Snellen visual acuity test, whisper

screening heating acuity test and the Fleck’s sense of equilibrium test. Tests were considered normal

when no signs of significant deviations from normal values were observed The sports physician

stated the ability to play sports when medical screening revealed normal results. In a further step the

entire group of athletes has been examined by specialists: an ophthalmologist and a laryngologist.

Results. Every athlete who was initially given a positive statement from sport physician, has later

got a positive statement from ophthalmologist and laryngologist.

Conclusions. 1. Extended family medical history interview, physical examination, Snellen visual

acuity test, whisper screening heating acuity test and the Fleck’s sense of equilibrium test are

sufficient to exclude basic ocular and aural patologies in athletes. 2. Full compliance between the

positive initial sports physician’s statement and other specialist’s statements has been achieved. 3.

In order to make more efficient use of public financial resources in Polish health system it seems

reasonable to leave a decision about ophtalmological and laryngologic specialist consultation in

athletes to the sports physician instead of standing Ministry of Health regulations.

K

RÓTKIE DONIESIENIE /

S

HORT REPORT

Medycyna Sportowa

© MEDSPORTPRESS, 2011; 3(4); Vol. 27, 243-246

Adres do korespondencji / Address for correspondence
Mariusz Tomala
80-206 Gdańsk, ul. Grunwaldzka 108 skr. 319
tel.: [phone], e-mail: [e-mail]

Otrzymano / Received

01.03.2011 r.

Zaakceptowano / Accepted

07.09.2011 r.

Zaangażowanie Autorów
A – Przygotowanie projektu

badawczego

B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piśmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy

Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection

Word count:

2162

Tables:

0

Figures:

0

References:

7

117 Tomala:Layout 1 2011-12-13 16:15 Strona 1

Wstęp

Spor tow cy pod

le ga ją okre

so wym ba

da niom le

-

kar skim ma ją cym na ce lu wy kry cie nie pra wi dło wo ści,
któ re mo gły by sta no wić prze ciw wska za nie do po dej -
mo wa nia wy

sił ku fi

zycz ne go lub ry

wa li za cji spor

to -

wej. W ra

mach ba

da nia le

kar skie go prze

pro wa dza

się ba da nie oku li stycz ne i la ryn go lo gicz ne. Na ro do -
wy Fun dusz Zdro wia (NFZ) wy ma ga, aby ba da nia te
wy ko ny wa li w przy pad ku ka żde go spor tow ca spe cja -
li ści – od po wied nio: oku li sta i la ryn go log. Wy da je się
jed nak, że oku

li stycz ne i la

ryn go lo gicz ne ba

da nie

prze sie wo we wy ko ny wa ne przez le ka rza spor to we go
jest wy

star cza ją ce do oce

ny bez

pie czeń stwa zdro

-

wot ne go osób po dej mu ją cych re gu lar ną ak tyw ność
spor to wą.

Ce lem ba

da nia by

ła oce

na war to ści prze

sie wo -

we go ba da nia oku li stycz ne go i la ryn go lo gicz ne go wy -
kony wa ne go przez le

ka rza spor

to we go (le

ka rzem

spor to wym jest le karz spe cja li sta me dy cy ny spor to -
wej lub le karz po sia da ją cy cer ty fi kat Pol skie go To wa -
rzy stwa Me dy cy ny Spor to wej upraw nia ją cy do orze -
ka nia o zdol no ści do upra wia nia spor tu), po przez po -
rów na nie zgod no ści je go wy ni ku, w przy pad ku pod ję -
cia de cy zji o bra ku prze ciw wska zań do upra wia nia
spor tu, z wy ni kiem od po wied niej kon sul ta cji spe cja li -
stów: oku li sty lub la ryn go lo ga.

Ma te riał i me to dy

Ana li zie pod da no pro spek tyw nie 500 spor tow ców

w wie ku od 9 do 24 lat, bę dą cych pod opie ką po rad -
ni spor to wo -le kar skiej w okre sie od 2005 do 2009 r.
Ba da no 442 za wod ni ków oraz 58 za wod ni czek o róż -
nym po zio mie za awan so wa nia spor to we go. Ca łą po -
pu la cję kon sul to wa no oku li stycz nie i la ryn go lo gicz nie
zgod nie z prze pi sa mi Roz po rzą dze nia Mi ni stra Zdro -
wia z dnia 29 sierp nia 2009 r. w spra wie świad czeń
gwa ran to wa nych z za kre su am bu la to ryj nej opie ki spe -
cja li stycz nej (Dz. U. 2009.139.1142) [1].

Przed kon sul ta cją spe

cja li stów le

karz spor

to wy

do ko ny wał wstęp nej kwa li fi ka cji do gru py bez prze -
ciwwska zań oku li stycz nych lub la ryn go lo gicz nych do
upra wia nia spor tu. Oce ny tej do ko ny wa no na pod sta -
wie po sze rzo ne go wy wia du le kar skie go i ba da nia fi zy -
kal ne go, w tym po

mia ru ostro

ści wzro

ku ta

bli ca mi

Snel le na [2], oraz orien ta cyj ne go ba da nia słu chu szep -
tem i wy ko na nia pró by rów no wa gi (pró ba Flec ka) [3].
Ba da nie uzna wa no za nor mę w przy pad ku bra ku istot -
nych od chy leń od war to ści pra wi dło wych [4].

Wy ni ki

Kon sul ta cja la

ryn go lo gicz na u 500 spor

tow ców

po twier dzi ła brak prze ciw wska zań la ryn go lo gicz nych
do upra wia nia spor tu (zgod ność 100% wy da nych orze -
czeń). Kon

sul ta cje oku

li stycz ne wy

ka za ły brak prze

-

ciw wska zań do upra wia nia spor tu u 486 spor tow ców,
u któ rych le karz spor to wy wstęp nie nie stwier dził prze -
ciw wska zań oku

li stycz nych do upra

wia nia spor

tu

(zgod ność 100% wy da nych orze czeń). W przy pad ku
po zo sta łych 14 osób, co do któ rych le karz spor to wy
miał wąt pli wo ści i skie ro wał je na kon sul ta cję oku li -
stycz ną, 11 spor tow ców mia ło wa dę nie więk szą niż
4 diop trie i uzy ska ło od oku li sty orze cze nie o bra ku
prze ciw wska zań oku li stycz nych do upra wia nia spor -
tu. U po zo sta łych trzech spor tow ców stwier dzo no wa -

Background

Athletes are the subject to periodic medical exa -

minations intended to detect abnormalities that would
contraindicate taking exercise or competitive sports.
The medical examination contains ophthalmological
or laryngologic surveys. National Health Fund (NFZ)
requires that these tests are performed by specialists
– the ophthalmologist and the otolaryngologist. How -
ever, it appears that the ophthalmological or laryn -
gologic screening performed by the sport physician is
sufficient to assess the health safety of people taking
up regular sports activities

This study aims to assess the value of aural and

ocular screening examination performed by a sports
physician (a sport physician is a physician who is
a specialist of sports medicine or a physician who is
entitled by Polish Society of Sports Medicine to give
medical statements in sports) by comparing it with
expert ophthalologist and laryngologist final opinion
about contraindications to practice sports.

Material and methods

There were 500 athletes aged 9 to 24 years pro -

spectively analyzed. All of them were under the su -
pervision of a sports medical clinic in between the
years 2005 and 2009. 442 males and 58 females
with different disciplines and training levels were exa -
mined. The entire population was then consulted by
ophthalmologist and laryngologist in accordance with
the provisions of the Ministry of Health dated 29
August 2009 on guaranted benefits in outpatient
specialist care [1]. Prior the specialists’ consultations
the sports physician performed the initial qualification
for the group with no ophthalmic or aural contrain -
dications to practice sports. This qualification to this
group was made on the basis of an extended medical
history interview and physical examination, including
Snellen visual acuity test [2], whisper screening heat -
ing acuity test and the Fleck’s sense of equilibrium
test [3]. Tests were considered normal when no signs
of significant deviations from normal values were
observed [4].

Results

Laryngologic specialist examination in 500 athle -

tes confirmed the absence of aural contraindications
for sport (100% compliance with sports physician
statements). Ophthalmological specialist examina

-

tion revealed no eye contraindications to practice
sports in 486 athletes whom sports physician earlier
found effective for sports (100% compliance with
sports physician statements). Sports doctor had his
doubts in 14 cases and turned these athletes for
ophthalmological consultation. 11 athletes had a dis -
advantage of not more than 4 diopters. They obtain -
ed a positive statement from the ophtalmologist and
no eye contraindications to sport. The other three
athletes had refraction error greater than 4 diopters,

244

Tomala M. i wsp., Przesiewowe badanie okulistyczne i laryngologiczne w medycynie sportowej

117 Tomala:Layout 1 2011-12-13 16:15 Strona 2

dy re frak cji więk sze niż 4 diop trie, przy czym spor to -
wiec, któ re go wa da wzro ku wy no si ła obu ocz nie -4,5
DSph otrzy

mał od oku

li sty orze

cze nie o zdol

no ści

do upra wia nia spor tu w so czew kach kon tak to wych.
Dwo je spor tow ców z ko rek cją prze kra cza ją cą 8 diop -
trii, upra wia ją cy jaz dę kon ną oraz ko szy ków kę, uzy -
ska ło orze cze nie o ist nie niu prze ciw wska zań oku li -
stycz nych do upra wia nia spor tu [5].

Dys ku sja

Za kres ko niecz nych ba dań le kar skich, czę sto tli wość

ich prze

pro wa dza nia oraz tryb orze

ka nia o zdol

no ści

do upra wia nia okre ślo nej dys cy pli ny spor tu przez dzie -
ci i mło dzież do ukoń cze nia 23 ro ku ży cia okre śla ło
do dnia 31.08.2009 r. Roz po rzą dze nie Mi ni stra Zdro -
wia z dnia 23.03.2009 r. [6]. Zo sta ło ono uchy lo ne Roz -
po rzą dze niem Mi ni stra Zdro wia z dnia 28.08.2009 r.
[7]. Tym sa mym stra cił moc za łącz nik do roz po rządze -
nia z 23.03.2009 r. mó wią cy o ko niecz no ści wy ko ny -
wa nia kon

sul ta cji oku

li stycz nej i la

ryn go lo gicz nej

w orzecz nic twie dzie ci i mło dzie ży do 23 ro ku ży cia. Jed -
nak dnia 31.08.2009 r. we szło w ży cie Roz po rzą dze -
nie Mi

ni stra Zdro

wia z dnia 29 sierp

nia 2009 r.

w spra wie świad

czeń gwa

ran to wa nych z za

kre su

am bu la to ryj nej opie ki spe cja li stycz nej [1], w któ rym,
w za łącz ni ku nr 1, wy mie nia się kon sul ta cje spe cja li -
stów oku li sty i la ryn go lo ga ja ko świad cze nia gwa ran -
to wa ne i ko niecz ne do wy ko na nia w za kre sie ba da -
nia spor tow ca do 23 ro ku ży cia co dwa la ta.

Ze wzglę du na od po wied nie wy ko rzy sta nie kom -

pe ten cji po sia da nych przez le ka rzy spor to wych oraz
ra cjo na li za cję kosz

tów po

no szo nych przez sys

tem

opie ki zdro wot nej, wy da je się uza sad nio ne po zo sta -
wie nie de cy zji o po trze bie wy ko na nia ka żdej do dat -
ko wej kon sul ta cji (w tym oku li stycz nej i la ryn go lo gicz -
nej) w ge stii le ka rza spor to we go, któ ry po ze bra niu
wy wia du oraz wy ko na niu ba da nia fi zy kal ne go po sze -
rzo ne go o orien ta cyj ne ba da nie ostro ści wzro ku ta bli -
ca mi Snel le na, orien ta cyj ne ba da nie słu chu szep tem
oraz pró bę Flec ka mo że pod jąć de cy zję o bra ku oku -
li stycz nych lub la

ryn go lo gicz nych prze

ciw wska zań

do upra wia nia spor tu al bo de cy zję o po trze bie kon -
sul ta cji spe cja li stycz nych: oku li stycz nej lub la ryn go -
lo gicz nej. Ni

niej sza pra

ca po

twier dza ko

niecz ność

we ry fi ka cji prze

pi sów ak

tu al nie obo

wią zu ją cych

w tym za kre sie.

Wnio ski

Po sze rzo ny wy

wiad le

kar ski, ba

da nie fi

zy kal ne,

orien ta cyj ne ba da nie ostro ści wzro ku ta bli ca mi Snel -
le na, ba da nie słu chu szep tem oraz pró ba Flec ka są
wy star cza ją ce do wy klu cze nia pod sta wo wych pa to lo -
gii oku li stycz nych i la ryn go lo gicz nych u spo row ców.

Pra wi dło wy wy nik wy ko na ne go w po wy ższym sche -

ma cie przez le ka rza spor to we go ba da nia oku li stycz ne -
go lub la ryn go lo gicz ne go w peł ni ko re lu je z pra wi dło -
wym wy ni kiem orze cze nia wy da ne go przez spe cja li stę.

W ce lu bar dziej ra cjo nal ne go wy ko rzy sta nia kom -

pe ten cji le

ka rzy spor

to wych oraz środ

ków fi

nan so -

wych w sys te mie ochro ny zdro wia, de cy zja od no śnie
wy ko na nia spe

cja li stycz nych kon

sul ta cji oku

li stycz -

nych i la

ryn go lo gicz nych u spor

tow ców win

na być

prze ka za na le ka rzo wi spor to we mu.

and the athlete, whose vision defect in both eyes was
-4.5 DSph received a positive statement from the
ophthalmologist. They were able to play sports with
contact lenses. Two athletes with correction ex ceed -
ing 8 dioptres practicing horseback riding and ba

-

sketball has obtained statements saying their health
status was not suitable to practice professional sports
due to sever refraction error [5].

Discussion

Until 31.08.2009 all necessary medical tests, fre -

quency of examinations and qualifying procedures
for children and young people under 23 years of age
were described in the Ministry of Health Regulation
of 23.03.2009 [6]. It was then repealed by a new re -
gulation of 28.08.2009 [7]. Thus the Annex to Regu -
lation of 03.23.2009 lost its power and laryngologic
and ophtalmological examinations were no more
obli gatory. However on 31.08.2009 another Ministry
of Health Regulation dated 29.08.2009 came into
force [1]. Its Attachment number 1 lists the ophthal -
mological and laryngologic specialist consulta tionia -
lists as obligatory while preventively testing athletes
underthe age of 23 years. This must be repeted
every two years.

Due to the apprioprate use of the specialistic com -

petence of sports physicians and the rationalization
of costs in health care system it seems reasonable to
leave the decision about the need of additional spe -
cialistic consultations at the discretion of the sports
physician. He can make his resolution after taking
a medical interview and a physical examination of the
athlet extended with Snellen visual acuity test, whis -
per screening hearing acuity test and the Fleck’s
sense of equilibrium test. On this basis the sports
physician is able to make a decision on his statement
about ophtalmic or aural contraindications to the sport.
This study confirms the need to revise the ex ist ing law
in this area.

Conclusions

Extended family medical history interview, phy

-

sical examination, Snellen visual acuity test, whisper
screening heating acuity test and the Fleck’s sense
of equilibrium test are sufficient to exclude basic
ocular and aural patologies in athletes.

The statement made by sports physician entirely

correlates with specialistic ophthalmological and la -
ryngologic examination statements.

In order to make more efficient use of sport’s phy -

sician competences and public financial resources in
Polish health care system it seems reasonable to
make all decisions about ophtalmological and laryn -
gologic specialist consultation in athletes by the
sports physician.

245

Tomala M. et al., Ophthalmologic and laryngologic screening in sports medicine

117 Tomala:Layout 1 2011-12-13 16:15 Strona 3

Pi śmien nic two / References

1. Dzien nik Ustaw RP, 2009, nr 139, po zy cja 1142.
2. Ste vens S. How to test di stan ce vi sion using a Snel len chart. Eye He alth Jo ur nal 2007; Vol. 20, 63: 52-52.
3. Lat kow ski B, Mo ra wiec -Baj da A, Jóź wiak J. Ba da nia na rzą du słu chu i ukła du rów no wa gi. War sza wa 1997.
4. Je gier A. Me dy cy na Spor to wa. War sza wa 2005, 579-595.
5. Ca bak A, Zdro dow ska A. Ak tyw ność fi zycz na u dzie ci i mło dzie ży z uszko dzo nym wzro kiem. Po lish Jo ur nal of

Sports Me di ci ne 2003; 19 (11/12): 378-384.

6. Dzien nik Ustaw RP, 2009, nr 58, po zy cja 483.
7. Dzien nik Ustaw RP, 2009, nr 139, po zy cja 113.

246

Tomala M. i wsp., Przesiewowe badanie okulistyczne i laryngologiczne w medycynie sportowej

117 Tomala:Layout 1 2011-12-13 16:15 Strona 4