dekarz 713[01] z1 16 u

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Danuta Frankiewicz

Jan Grycuk

Barbara Łysiuk

Przeprowadzanie napraw, remontów i konserwacji
pokryć dachowych oraz obróbek blacharskich 713[01].Z1.16

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Wiesława Górniak
mgr inż. Marek Machnik

Opracowanie redakcyjne:
inż. Danuta Frankiewicz

Konsultacja:
inż. Danuta Frankiewicz
mgr inż. Teresa Sagan

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[01].Z1.16
Przeprowadzanie napraw, remontów i konserwacji pokryć dachowych oraz obróbek blacharskich
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu dekarza.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Konserwacje, naprawy i remonty konstrukcji i pokryć dachowych

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające 9
4.1.3. Ćwiczenia 9
4.1.4. Sprawdzian postępów 14
4.2. . Konserwacje i naprawy elementów więźby dachowej

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające 20
4.2.3. Ćwiczenia 20
4.2.4. Sprawdzian postępów 23
4.3. Konserwacje, naprawy i remonty pokryć dachowych z blach

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające 26
4.3.3. Ćwiczenia 26
4.3.4. Sprawdzian postępów 28
4.4. Konserwacje, naprawy i remonty pokryć z materiałów bitumicznych

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające 31
4.4.3. Ćwiczenia 31
4.4.4. Sprawdzian postępów 33
4.5. Konserwacje, naprawy i remonty pokryć dachowych z dachówek ceramicznych
i cementowych

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające 38
4.5.3. Ćwiczenia 39
4.5.4. Sprawdzian postępów 40
4.6. Konserwacje, naprawy i remonty pokryć dachowych z folii, powłok

bezspoinowych i płyt dachowych

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające 43
4.6.3. Ćwiczenia 44
4.6.4. Sprawdzian postępów 45
4.7. Remonty starych pokryć dachowych

4.7.1. Materiał nauczania

4.7.2. Pytania sprawdzające 51
4.7.3. Ćwiczenia 51
4.7.4. Sprawdzian postępów 53
4.8. Konserwacje i naprawy blacharskich obróbek dachowych

4.8.1. Materiał nauczania

4.8.2. Pytania sprawdzające 58
4.8.3. Ćwiczenia 59
4.8.4. Sprawdzian postępów 62
5. Sprawdzian osiągnięć 63
6. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Zdobywając kwalifikacje zawodowe w zawodzie dekarza będziesz przyswajać wiedzę

i kształtować umiejętności zawodowe, korzystając z nowoczesnego modułowego programu
nauczania.

Do nauki otrzymujesz Poradnik dla ucznia, który zawiera:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakimi powinieneś dysponować przed
przystąpieniem do nauki w tej jednostce modułowej,

–

cele kształcenia (wykaz umiejętności) jakie ukształtujesz podczas pracy z tym poradnikiem,
czyli czego nowego się nauczysz,

–

materiał nauczania, czyli co powinieneś wiedzieć, aby samodzielnie wykonać ćwiczenia,

–

pytania sprawdzające -

–

zestawy pytań, które pomogą Ci sprawdzić, czy opanowałeś podane

treści i możesz już rozpocząć realizację ćwiczeń,

–

ćwiczenia, które mają na celu ukształtowanie Twoich umiejętności praktycznych,

–

sprawdzian postępów – zestaw pytań, na podstawie którego sam możesz sprawdzić, czy
potrafisz samodzielnie poradzić sobie z problemami, jakie rozwiązywałeś wcześniej,

–

wykaz literatury, z jakiej możesz korzystać podczas nauki.

W rozdziale Pytania sprawdzające zapoznasz się z wymaganiami wynikającymi z potrzeb

zawodu dekarza. Odpowiadając na te pytania, po przyswojeniu treści z Materiału nauczania,
sprawdzisz swoje przygotowanie do realizacji Ćwiczeń, których celem jest uzupełnienie
i utrwalenie wiedzy oraz ukształtowanie umiejętności intelektualnych i praktycznych.
Po przeczytaniu każdego pytania ze Sprawdzianu postępów zaznacz w odpowiednim miejscu
TAK albo NIE – właściwą, Twoim zdaniem, odpowiedź. Odpowiedzi NIE wskazują na luki
w Twojej wiedzy i nie w pełni opanowane umiejętności. W takich przypadkach jeszcze raz
powróć do elementów Materiału nauczania lub ponownie wykonaj ćwiczenie (względnie jego
elementy). Zastanów się, co spowodowało, że nie wszystkie odpowiedzi brzmiały TAK.

Po opanowaniu programu jednostki modułowej nauczyciel sprawdzi poziom Twoich

umiejętności i wiadomości. Otrzymasz do samodzielnego rozwiązania test pisemny oraz zadanie
praktyczne. Nauczyciel oceni oba sprawdziany i na podstawie określonych kryteriów podejmie
decyzję o tym, czy zaliczyłeś program jednostki modułowej. W każdej chwili, z wyjątkiem
testów końcowych, możesz zwrócić się o pomoc do nauczyciela, który pomoże Ci zrozumieć
tematy ćwiczeń i sprawdzi, czy dobrze wykonujesz daną czynność.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas realizacji programu jednostki modułowej musisz przestrzegać zasad ujętych

w regulaminach, instrukcjach przeciwpożarowych, przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony środowiska wynikających z charakteru wykonywanych prac.

Z zasadami i przepisami zapoznasz się w czasie nauki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

713[01].Z1

Technologia

robót dekarsko – blacharskich

713 [01].Z1.01

713 [01].Z1.02

713 [01].Z1.03

713 [01].Z1.04

713 [01].Z1.05

713 [01].Z1.06

713 [01].Z1.09

713 [01].Z1.10

713 [01].Z1.11

713 [01].Z1.13

713 [01].Z1.07

713 [01].Z1.08

713 [01]Z1.15

713 [01].Z1.16

713 [01].Z1.14

713 [01].Z1.12

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

poszukiwać informacji w różnych źródłach,

–

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

–

dokumentować, notować i dokonywać wyboru informacji,

–

korzystać ze środków masowego przekazu,

–

przeprowadzić nieskomplikowane rozumowania matematyczne,

–

posługiwać się własnościami liczb i działań oraz własnościami figur przy rozwiązywaniu
zadań i przeprowadzaniu ćwiczeń,

–

posługiwać się kalkulatorem,

–

interpretować związki wyrażone przy pomocy wzorów, wykresów, schematów, tabel,
diagramów,

–

prezentować przy pomocy języka matematyki wyniki badań prostych zagadnień,

–

obserwować i opisywać zjawiska fizyczne oraz posługiwać się metodami badawczymi
typowymi dla fizyki,

–

opisywać zjawiska fizyczne i rozwiązywać zadania fizyczne,

–

stosować różnorodne metody i środki (symbole, rysunki, kody i zdjęcia) w porozumiewaniu
się na temat zagadnień technicznych,

–

dostrzegać i opisywać związki między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem
oraz jego działalnością,

–

organizować działania służące poprawie środowiska w najbliższym otoczeniu,

–

podejmować działania ekologiczne w najbliższym otoczeniu i we własnym życiu,

–

określać i oceniać własne cechy ujawnione w działaniach technicznych,

–

oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i zawodu,

–

wykonywać pokrycia dachowe z blach płaskich i profilowanych,

–

wykonywać pokrycia dachowe z pap i dachówek bitumicznych,

–

wykonywać pokrycia dachowe z dachówek ceramicznych i cementowych,

–

wykonywać pokrycia dachowe z folii i powłok bezspoinowuych,

–

wykonywać pokrycia dachowe z płyt dachowych produkowanych z różnych tworzyw,

–

wykonywać obróbki blacharskie różnych elementów dachowych,

–

montować okna świetliki i dachowe,

–

wykonywać prace dekarskie z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

–

określić zakres konserwacji pokryć dachowych,

–

dobrać narzędzia i sprzęt do konserwacji,

–

dobrać środki do konserwacji,

–

przeprowadzić konserwację pokryć dachowych,

–

rozpoznać rodzaj uszkodzeń pokryć dachowych,

–

określić wielkość uszkodzenia pokrycia,

–

dobrać metodę naprawiania pokrycia,

–

naprawić pokrycia dachowe,

–

przeprowadzić prace konserwacyjne i naprawcze pokryć, zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Konserwacje, naprawy i remonty konstrukcji i pokryć

dachowych

4.1.1. Materiał nauczania

Dachy i pokrycia dachowe tracą swe właściwości techniczne w wyniku:

–

korozyjnego działania powietrza i wody,

–

uszkodzeń elementów pokrycia w wyniku zamarzania wody w szczelinach pokrycia,

–

uszkodzeń mechanicznych, na przykład przy upadku ostrych narzędzi na dach,

–

starzenia się materiałów pokryciowych, czyli zmiany ich właściwości technicznych.

Aby dach nie przeciekał, należy przeprowadzać systematycznie konserwacje jego elementów

oraz wykonywać naprawy.

Konserwacja to wszystkie czynności, które powodują utrzymanie dachu w dobrym stanie

technicznym i nie dopuszczają do powstawania uszkodzeń.

Naprawy to czynności wykonywane w celu usunięcia uszkodzeń powstałych podczas

eksploatacji obiektu, przywracające konstrukcji dachu i pokryciu dachowemu dobry stan
użytkowy.

W zależności od zakresu robót, naprawy mogą być bieżące lub główne.

Rys. 1. Podział napraw [opracowanie własne]

Naprawy bieżące polegają na:

–

usunięciu nieszczelności pokrycia i obróbek,

–

umocowaniu poluzowanych części pokrycia.

Naprawy główne to remonty, polegające na:

–

zdjęciu starego pokrycia,

–

naprawieniu podłoża,

–

ułożeniu nowego pokrycia dachowego.

Każda naprawa zarówno bieżąca jak i główna składa się z takich czynności jak:

–

przegląd konstrukcji dachu, pokrycia dachowego i obróbek blacharskich,

–

ustalenie miejsc występowania uszkodzeń,

–

określenie rodzaju uszkodzeń,

–

ustalenie kształtu i rozmiaru uszkodzeń,

–

ustalenie sposobu usunięcia uszkodzeń w zależności od rodzaju materiału pokryciowego,

–

wykonanie zestawienia materiałów potrzebnych do wykonania naprawy,

NAPRAWY

BIEŻĄCE

GŁÓWNE

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

ustalanie kolejności wykonania poszczególnych czynności,

–

przeprowadzenie naprawy.

Przegląd konstrukcji dachu, pokrycia dachowego i obróbek blacharskich, powinien być

przeprowadzony zazwyczaj przez dwie osoby:

–

jedna z tych osób ogląda dach od strony strychu,

–

druga osoba sprawdza stan techniczny powierzchni pokrycia od strony zewnętrznej.

–

Podczas przeprowadzania przeglądu zaznacza się kredą:

–

na konstrukcji dachowej miejsca występowania:

• zgnilizny drewna,
• pleśni,

• grzybów,

• siedlisk owadów – pasożytów drewna,

–

na powierzchni pokrycia dachowego miejsca występowania:

• dziur, szczelin, pęknięć,

• uszkodzeń połączeń elementów pokrycia,

–

braki połączenia:

• pokrycia z podkładem,
• elementów pokrycia między sobą.
Prace konserwacyjne zależą przede wszystkim od rodzaju konstrukcji dachu i rodzaju

pokrycia dachowego.

Dla większości rodzajów dachów i pokryć dachowych forma konserwacji i okres

przeprowadzania konserwacji są ustalone i obowiązują każdego użytkownika obiektu.

Przykładowe wskaźniki na konserwacje i naprawy 1m² pokrycia dachowego, wybranymi

materiałami przedstawia tabela nr 1.

Tabela nr 1 Wskaźniki na konserwację i naprawy 1m² pokrycia dachowego [opracowanie własne]

Materiał pokryciowy

Dachówka Blacha

falista

Rodzaj robót

Papa

ceramiczna:

marsylska,

holenderka,
zakładkowa

ceramiczna

– karpiówka,

cementowa

cynkowa,

ocynkowana

Smarowanie lepikiem
i posypanie posypką

Pierwszy raz
– po 5 latach

użytkowania,

potem

co 2 lata

- - -

Naprawa drobna,
Umocowanie odstającej papy,
zaklejenie uszkodzeń

0,5 m² na

10lat

- - -

Ustawienie łat
o powierzchni
0,01 ÷ 0,10 m²

1 szt. na

0,5 m² na

10lat

Umocowanie obluzowanych:
- deskowań,
- wiązarów dachowych,
- włazów,
- desek wiatrowych

0,1 m² na 5 lat

0,1 m²

na 5 lat

0,1 m²

na 5 lat

0,1 m²

na 5 lat

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Naprawa obróbki
blacharskiej:
- kominów,
- naroży,
- desek wiatrowych

0,1 m² na 5 lat

0,1 m²

na 5 lat

0,1 m²

na 5 lat

0,1 m²

na 5 lat

Naprawa obróbki
blacharskiej wywiewów
kanalizacyjnych

1 miejsce

0,1 m² na 5 lat

1 miejsce

0,1 m²

na 5 lat

1 miejsce

0,1 m²

na 5 lat

1 miejsce

0,1 m²

na 5 lat

Wymiana pojedynczych
dachówek

1 szt.

na 5 lat

1 szt.

na 5 lat

Przełożenie gąsiorów

0,1 m

na 5 lat

0,1 m

na 5 lat

Przełożenie obluzowanej
dachówki

0,1 m²

na 10 lat

0,1 m²

na 10 lat

Drobna naprawa pokrycia z
blachy,
Umocowanie arkuszy blachy,
polutowanie pęknięć i drobnych
usterek

- - -

0,5 m²

na 10 lat

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Na czym polegają naprawy bieżące pokryć dachowych?
2. Na czym polegają naprawy główne pokryć dachowych?
3. Na czym polegają przeglądy pokrycia dachowego?
4. Od jakich czynników zależą zakresy prac konserwacyjnych?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie oględzin dachu, pokrytego papą asfaltową, przeprowadzonych w obecności

nauczyciela, ustal:

–

rodzaj uszkodzeń,

–

rodzaj naprawy, jaką należy przeprowadzić na pokryciu dachowym,

–

zakres prac naprawczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10) zaprezentować efekty swojej pracy,
11) dokonać samooceny pracy,
12) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

rzeczywisty dach lub model dachu, pokryty papą asfaltową,

–

kreda do oznaczania uszkodzeń,

–

miara składana lub zwijana,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,
• kask,

• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 2

Na podstawie oględzin dachu, pokrytego blachą stalową płaską, przeprowadzonych

w obecności nauczyciela, ustal:

–

rodzaj uszkodzeń,

–

rodzaj naprawy, jaką należy przeprowadzić na pokryciu dachowym,

–

zakres prac naprawczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) sprawdzić, jakiego typu uszkodzenia istnieją na powierzchni pokrycia dachowego,
5) ustalić rodzaj uszkodzeń,
6) ustalić, rodzaj naprawy,
7) ustalić zakres prac naprawczych,
8) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10) zaprezentować efekty swojej pracy,
11) dokonać samooceny pracy,
12) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

dach lub model dachu, pokryty blachą stalową płaską,

–

kreda do oznaczania uszkodzeń,

–

miara składana lub zwijana,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

• kask,

• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 3

Na podstawie oględzin dachu, pokrytego blachą dachówkową, przeprowadzonych

w obecności nauczyciela, ustal:

–

rodzaj uszkodzeń,

–

rodzaj naprawy, jaką należy przeprowadzić na pokryciu dachowym,

–

zakres prac naprawczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

dach lub model dachu, pokryty blachą dachówkową,

–

kreda do oznaczania uszkodzeń,

–

miara składana lub zwijana,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,
• linka asekuracyjna,

• kask,

• rękawice robocze,
• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 4

Na podstawie oględzin dachu, pokrytego dachówką cementową lub ceramiczną,

przeprowadzonych w obecności nauczyciela, ustal:

–

rodzaj uszkodzeń,

–

rodzaj naprawy, jaką należy przeprowadzić na pokryciu dachowym,

–

zakres prac naprawczych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) sprawdzić, jakiego typu uszkodzenia istnieją na powierzchni pokrycia dachowego,
5) ustalić, rodzaj naprawy,
6) ustalić zakres prac naprawczych,
7) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9) zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać samooceny pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

dach lub model dachu, pokryty dachówką cementową lub ceramiczną,

–

kreda do oznaczania uszkodzeń,

–

miara składana lub zwijana,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,

• kask,
• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 5

Na podstawie oględzin dachu, pokrytego płytami dachowymi, przeprowadzonych

w obecności nauczyciela, ustal:

–

rodzaj naprawy, jaką należy przeprowadzić na pokryciu dachowym,

–

zakres prac naprawczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

dach lub model dachu, pokryty płytami dachowymi,

–

kreda do oznaczania uszkodzeń,

–

miara składana lub zwijana,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,
• kask,

• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 6

Na podstawie oględzin dachu, pokrytego folią lub materiałami bezspoinowymi,

przeprowadzonych w obecności nauczyciela, ustal:

–

rodzaj uszkodzeń,

–

rodzaj naprawy, jaką należy przeprowadzić na pokryciu dachowym,

–

zakres prac naprawczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

dach lub model dachu, pokryty folią lub materiałami bezspoinowymi,

–

kreda do oznaczania uszkodzeń,

–

miara składana lub zwijana,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,
• linka asekuracyjna,

• kask,

• rękawice robocze,
• nakolanniki,

–

literatura.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić, na czym polegają naprawy bieżące pokryć dachowych?

2) określić, na czym polegają naprawy główne pokryć dachowych?

3) określić, na czym polegają przeglądy pokrycia dachowego?

4) określić, od jakich czynników zależą zakresy prac konserwacyjnych?

5) ustalić rodzaj naprawy pokrycia dachowego z papy lub dachówek

bitumicznych?

6) ustalić rodzaj naprawy pokrycia dachowego z blachy płaskiej?

7) ustalić rodzaj naprawy pokrycia dachowego z blachy dachówkowej?

8) ustalić rodzaj naprawy pokrycia dachowego z dachówek

ceramicznych

lub

cementowych?

9) ustalić rodzaj naprawy pokrycia dachowego z płyt dachowych?

10) ustalić rodzaj naprawy pokrycia dachowego z folii lub materiałów

bezspoinowych?

11) ustalić zakres prac naprawczych pokrycia dachowego?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Konserwacje i naprawy elementów więźby dachowej

4.2.1. Materiał nauczania

Konserwacja, naprawy i renowacje pokryć dachowych nierozerwalnie łączą się

przeprowadzaniem przeglądów oraz konserwacji i napraw drewnianej konstrukcji więźby
dachowej i podkładu, na którym układa się te pokrycia. Podkłady i więźby dachowe mogą
ulegać zniszczeniu mechanicznemu, jednak najczęściej zniszczenia tych elementów
powodowane są szkodliwym działaniem grzybów domowych i owadów.

4.2.1.1. Ochrona konstrukcji dachu i podkładu przed grzybami

Najgroźniejszym czynnikiem powodującym zniszczenie elementów drewnianych

konstrukcji dachu są grzyby domowe, które żywią się wyłącznie materiałami budowlanymi
pochodzenia roślinnego. Przez grzyby niszczone jest nie tylko drewno, ale również stosowane na
podkłady dachowe materiały drewnopodobne, czyli płyty pilśniowe twarde i porowate, sklejka,
płyty wiórowe a także wyroby z trzciny, słomy i trociny. Oczywiście grzyby niszczą te elementy
wówczas, gdy mają odpowiednie warunki wilgotnościowe i temperaturowe oraz w przypadku
braku zabezpieczenia przeciwgrzybiczego.

Objawami zagrzybienia drewnianych konstrukcji dachowych i podkładów są:

–

spękanie drewna,

–

załamywanie się elementów konstrukcji dachu i podkładu,

–

zmiana barwy drewna,

–

paczenie i uginanie się podkładu,

–

możność rozcierania drewna na proszek,

–

zwiększenie wilgotności powietrza,

–

zapach stęchlizny w pomieszczeniach obiektu.

Wyżej wymienione objawy są zauważalne po długotrwałym atakowaniu drewna przez

grzyby, które rozwijają się najczęściej w miejscach nie dostrzegalnych przez użytkowników.
Grzyby występujące w Polsce, pod względem szkodliwości dla drewna dzieli się na 4 grupy.

Tabela nr 2. Grzyby domowe i ich szkodliwe działanie [opracowanie własne]

Stopień

szkodliwości

Warunki rozwoju grzyba

Efekty niszczenia

Rodzaj grzyba

I Wilgoć

w pomieszczeniach
zamkniętych

Bardzo silny i szybki
rozkład drewna

Stroczek domowy,
Gnilica mózgowata,
Krowiak łykowaty
Podskórnik zatokowaty

II Gniazdowe

występowanie

w miejscach otwartych,
mniej szkodliwy
w budynkach

Rozkład drewna

Podskórnik rzędowy,
Twardziak łuskowaty,
Niszczyca belkowa,
Gmatwek dębowy,
Wrośniak różnobarwny

II Duża wilgotność podłoża Barwica drewna, sinizna

Czuprynka kulista,
Żółciak siarkowy,
Żylica olbrzymia.

IV Duża wilgotność podłoża Mało szkodliwe dla drewna Kropidlak,

Pędzlak,
Pleśniak.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Gnilica mózgowata

Gnilica mózgowata jest grzybem atakującym drewno drzew iglastych i liściastych

wbudowane w wilgotnych miejscach budynku między innymi elementy więźby dachowej.

Grzybnia tego grzyba jest żółtokremowa, nikła, płożąca się po powierzchni elementu

drewnianego.

Sznury brązowe lub czarne tworzą charakterystyczną siateczkę wyglądem przypominającą

układ bruzd na mózgu.

Utwory (owocniki i grzybnia) tego grzyba są bardzo trudno oddzielające się od podłoża.
Zwalczanie gnilicy mózgowatej polega przede wszystkim na:

- usunięciu przyczyny zawilgocenia,
- usunięciu zaatakowanego z budynku,
- bezwzględnym spaleniu zaatakowanego i usuniętego drewna.

Rys. 2. Grzybnia gnilicy mózgowatej – na desce

Rys. 3. Owocnik gnilicy mózgowatej [6, s. 67]

widoczne ślady żerowania owadów – kołatków,

towarzyszących zwykle rozwojowi grzyba [6, s. 66]

Niszczyca belkowa

Rozkłada drewno okrągłe drzew iglastych i liściastych. Niszczy również drewno użytkowe,

powodując zgniliznę brunatną (destrukcyjną). W Polsce ten gatunek grzyba spotykany dość
rzadko.

Rys. 4. Grzybnia niszczycy belkowej [6, s. 68]

Rys. 5. Owocnik niszczycy belkowej [6, s. 68]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podskórnik zatokowy

Podskórnik zatokowy jest grzybem atakującym drewno drzew iglastych, między innymi

elementy więźby dachowej.

Grzybnia tego grzyba jest zazwyczaj biała lub śnieżnobiała, watowata, układająca się we

wzory przypominające kwiaty mrozowe na szybach.

Sznury białe, rozciągające się, o przekroju okrągłym.
Rozkład drewna w postaci brunatnej zgnilizny destrukcyjnej, o średnich spękaniach

poprzecznych.

Zwalczanie podskórnika zatokowego polega przede wszystkim na:

- usunięciu przyczyny zawilgocenia,
- usunięciu zaatakowanego elementu z budynku,
- bezwzględnym spaleniu zaatakowanego i usuniętego drewna.

Rys. 6. Grzybnia, sznury i zgnilizna brunatna

Rys. 7. Owocnik podskórnika zatokowego

podskórnika zatokowego [6, s. 69]

[6, s. 69]

Krowiak łykowaty

Krowiak łykowaty jest grzybem atakującym silnie zawilgocone drewno drzew iglastych.
Grzybnia tego grzyba jest zielonożółta z odcieniem fioletowym, nikła, płożąca się po

powierzchni elementu drewnianego.

Sznury zielonożółte lub fioletowożółte, rozgałęzione cienkie i wiotkie, średnicy około 1 mm.
Rozkład drewna w postaci brunatnej zgnilizny destrukcyjnej, o spękaniach podłużnych oraz

poprzecznych.

Zwalczanie krowiaka łykowatego polega na:

- usunięciu przyczyny zawilgocenia,
- potraktowaniu środkiem grzybobójczym, na który ten gatunek grzyba jest szczególnie

wrażliwy.

Rys. 8. Owocnik krowiaka łykowatego [6, s. 67]]

Rys. 9. Sinizna drewna [6, s. 70]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sinizna drewna

Sinizna drewna jako zespół grzybów barwicowych, najczęściej spotykana jest na drewnie

drzewa sosnowego, rzadziej jodłowego i świerkowego

Sinizna nazywa się przebarwienie drewna od koloru niebieskiego do zielono–czarnego.
Sinizna:

- nie wpływa na mechaniczne właściwości drewna,
- obniża estetyczny wygląd produktów drewnianych,
- stanowi wadę niemalowanych sortymentów drewna.

Zapobieganie powstawaniu sinizny polega na:

- ścinaniu drzew iglastych do 30 czerwca – ścinka zimowa,
- układaniu tarcicy na suchych przekładkach, w miejscach przewiewnych,
- suszeniu tarcicy bezpośrednio po przetarciu,
- kąpieli tarcicy w odpowiednim preparacie przeciwgrzybiczym.

4.2.1.2. Ochrona konstrukcji dachu i podkładu przed owadami

Drugim bardzo groźnym szkodnikiem drewna, rozpowszechnionym w budynkach, są owady

– szkodniki techniczne.

Dla drewnianych elementów więźby dachowej i podkładów największe zagrożenie stanowią

takie owady jak:
- kołatek domowy,
- kołatek uparty,
- tykotek pstry,
- spuszczel pospolity.

Kołatek domowy

Szkodnik ten o brunatnych, gęsto owłosionych pokrywach rozwija się w martwym drewnie

drzew liściastych i iglastych. Wygryza okrągłe otwory wylotowe o średnicy od 0,7 do 2,2 mm.
Żeruje przede wszystkim w części bielastej dębu, jesionu, grochodrzewia i sosny. W drewno
brzozy, buku, jodły i świerka może wgryzać się jeszcze głębiej.

Rys. 10. Kołatek domowy – imago, żerowisko,

Rys. 11. Tykotek pstry– imago, żerowisko,

otwory wylotowe, larwa. [6, s. 74]

otwory

wylotowe.

[6,

76]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tykotek pstry

Szkodnik ten w postaci czarnych chrząszczy rozwija się głównie w martwym drewnie

drzewa bukowego i dębowego . Wygryza otwory wylotowe o średnicy od 3,5 do 4,0 mm. Larwy
tego owada drążą w drewnie nieregularne korytarze zapełnione mączką i kałem. Najliczniejsze
żerowiska tykotka pstrego pojawiają się w narożnikach budynków, gdzie występuje większa
wilgotność zakończeń belek. Tykotek pstry występuje również w drewnie silnie zagrzybionym.

Zwalczanie kołatka domowego i tykotka pstrego polega na:

- przechowywaniu zaatakowanych elementów drewnianych w temperaturze około - 16ºC,

w takiej temperaturze giną larwy tego szkodnika,

- gazowaniu,
- wprowadzaniu do drewna, metodą iniekcji, preparatu owadobójczego między innymi

Antoxu W,

- stosowaniu metody biologicznej – wpuszczaniu owadów pasożytniczych.

Spuszczel pospolity

Spuszczel pospolity jest owadem barwy ciemnobrunatnej lub czarnej, pokrytym

srebrzystoszarymi drobniutkimi włoskami. Larwy tego szkodnika wygryzają owalne,
spłaszczone chodniki o otworach wylotowych 2 ÷ 4 mm x 5 ÷ 11 mm w drewnie drzew
iglastych, między innymi w drewnianych elementach więźby dachowej.

Zwalczanie spuszczela pospolitego polega na:

- całkowitej wymianie silnie zniszczonych więźby dachowej i podkładu na nowe,

impregnowane,

- oczyszczeniu, ociosaniu i zdezynfekowaniu preparatem owadobójczym drewnianych

elementów więźby dachowej i podkładu z oznakami uszkodzenia powierzchownego.

Rys. 12. Spuszczel pospolity - imago [6, s. 75]

Rys. 13. Żerowisko spuszczela pospolitego [6, s. 76]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie grzyby stanowią największe zagrożenie dla więźby dachowej i podkładu?
2. Jakie są objawy zagrzybienia elementów drewnianych?
3. Jak wyglądają grzybnia i sznury gnilicy mózgowatej?
4. Jakimi sposobami zwalcza się gnilicę mózgowatą?
5. Jak wygląda drewno zaatakowane przez niszczycę belkową?
6. Jak wyglądają grzybnia i sznury podskórnika zatokowego?
7. Jak wygląda drewno zaatakowane przez podskórnika zatokowego?
8. Jakimi sposobami zwalcza się podskórnika zatokowego?
9. Jak wyglądają grzybnia i sznury krowiaka łykowatego?
10. Jak wygląda drewno zaatakowane przez krowiaka łykowatego?
11. Jakimi sposobami zwalcza się krowiaka łykowatego?
12. Jaki objaw ataku grzybów nazywa się sinizną?
13. Jaki wpływ na właściwości drewna ma sinizna?
14. Na czym polega zapobieganie powstawaniu sinizny?
15. Jakie owady stanowią największe zagrożenie dla więźby dachowej i podkładu?
16. Czym charakteryzuje się kołatek domowy?
17. Na czym polega destrukcyjne niszczenie drewna przez kołatka domowego?
18. Czym charakteryzuje się tykotek pstry?
19. Na czym polega destrukcyjne niszczenie drewna przez tykotka pstrego?
20. Jakimi metodami zwalcza się kołatka domowego i tykotka pstrego?
21. Czym charakteryzuje się spuszczel pospolity?
22. Na czym polega destrukcyjne niszczenie drewna przez spuszczela pospolitego?
23. Jakimi metodami zwalcza się spuszczela pospolitego?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Jeden z elementów więźby dachowej i sąsiadujący z nim podkład dachowy z desek został

zaatakowany przez grzyba domowego. Podczas przeglądu ustalono, że stwierdzone objawy
odpowiadają opisowi grzyba z charakterystyki (Załącznik nr 1 do ćwiczenia) i wyglądowi ze
zdjęcia (Załącznik nr 2 do ćwiczenia) ilustrującego grzyba domowego – szkodnika drewna. Na
podstawie załączników, ustal:

• nazwę grzyba, który zaatakował więźbę dachową,

• sposób jego zwalczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zgromadzić zdjęcia i charakterystyki techniczne grzybów szkodników drewna,
5) zapoznać się z treściami zawartymi w charakterystykach i zdjęciach,
6) ustalić nazwę grzyba, który zaatakował więźbę dachową,
7) ustalić sposób zwalczania tego grzyba,
8) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) zaprezentować efekty swojej pracy,
11) dokonać samooceny pracy,
12) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

stół warsztatowy lub uczniowski,

–

charakterystyki techniczne grzybów – szkodników drewna,

–

zdjęcia ilustrujące różne grzyby – szkodniki drewna,

–

literatura.

Załącznik nr 1

Charakterystyka grzyba – szkodnika

Grzyb ten atakuje drewno drzew iglastych, między innymi elementy więźby dachowej.
Grzybnia tego grzyba jest zazwyczaj biała lub śnieżnobiała, watowata, układająca się

we wzory przypominające kwiaty mrozowe na szybach.

Sznury białe, rozciągające się, o przekroju okrągłym.
Rozkład drewna w postaci brunatnej zgnilizny destrukcyjnej, o średnich spękaniach

poprzecznych.

Załącznik nr 2

Zdjęcia grzyba – szkodnika

Rys. 14. Grzybnia, sznury i zgnilizna grzyba [6, s. 69] Rys. 15. Owocnik grzyba [6, s. 69]

Ćwiczenie 2

Kilka elementów więźby dachowej i podkład pod pokrycie dachowe zostało zaatakowanych

przez owady. Podczas przeglądu ustalono, że stwierdzone objawy odpowiadają opisowi
zniszczenia wywołanego przez owada opisanego w charakterystyce (Załącznik nr 1 do
ćwiczenia) i wyglądowi ze zdjęcia (Załącznik nr 2 do ćwiczenia) ilustrującego owada –
szkodnika drewna. Na podstawie załączników, ustal:

• nazwę owada, który zaatakował drewno,

• sposób jego zwalczania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zgromadzić zdjęcia i charakterystyki techniczne owadów szkodników drewna,
5) zapoznać się z treściami zawartymi w charakterystykach i zdjęciach,
6) ustalić nazwę owada, który zaatakował drewno,
7) ustalić sposób zwalczania owada,
8) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10) zaprezentować efekty swojej pracy,
11) dokonać samooceny pracy,
12) uporządkować stanowiska pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

stół warsztatowy lub uczniowski,

–

charakterystyki techniczne owadów – szkodników drewna,

–

zdjęcia ilustrujące różne owady – szkodniki drewna i ich żerowiska,

–

literatura.

Załącznik nr 1

Charakterystyka owada – szkodnika

Owad ten, barwy ciemnobrunatnej lub czarnej, pokryty jest srebrzystoszarymi

drobniutkimi włoskami.

Larwy tego szkodnika wygryzają owalne, spłaszczone chodniki o otworach wylotowych

2 ÷ 4 mm x 5 ÷ 11 mm w drewnie drzew iglastych, między innymi w drewnianych
elementach więźby dachowej.

Załącznik nr 2

Zdjęcia owada - szkodnika i jego żerowiska

Rys. 16.Owad - imago [6, s. 75]

Rys. 17. Żerowisko owada [6, s. 76]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Czy potrafisz:
1) wskazać grzyby stanowiące zagrożenie dla więźby dachowej
i

podkładu?

2) wskazać objawy zagrzybienia elementów drewnianych?

3) scharakteryzować grzybnię i sznury gnilicy mózgowatej?

4) wskazać sposoby zwalczania gnilicy mózgowatej?

5) scharakteryzować drewno zaatakowane przez niszczycę belkową?

6) scharakteryzować grzybnię i sznury podskórnika zatokowego?

7) scharakteryzować drewno zaatakowane przez podskórnika

zatokowego?

8) wskazać sposoby zwalczania podskórnika zatokowego?

9) scharakteryzować grzybnię i sznury krowiaka łykowatego?

10) scharakteryzować drewno zaatakowane przez krowiaka łykowatego?

11) wskazać sposoby zwalczania krowiaka łykowatego?

12) scharakteryzować objaw ataku grzybów nazywany sinizną?

13) wskazać, jaki wpływ na właściwości drewna ma sinizna?

14) wskazać sposoby zapobiegania powstawaniu sinizny?

15) wskazać owady stanowiące zagrożenie dla więźby dachowej
i

podkładu?

16) scharakteryzować kołatka

domowego?

17) określić, na czym polega niszczenie drewna przez kołatka

domowego?

18) scharakteryzować

tykotka

pstrego?

19) określić, na czym polega niszczenie drewna przez tykotka pstrego?

20) wskazać metody zwalczania kołatka domowego i tykotka pstrego?

21) scharakteryzować spuszczela pospolitego?

22) określić, na czym polega niszczenie drewna przez spuszczela

pospolitego?

23) wskazać metody zwalczania spuszczela pospolitego?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Konserwacje, naprawy i remonty pokryć dachowych z blach

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.1.1. Konserwacja i naprawy drobne

Pokrycia dachowe z blachy czarnej lub ocynkowanej tracą swe właściwości techniczne

wskutek korozji wywołanej działaniem czynników atmosferycznych.

Pokrycia te konserwuje się przez malowanie farbami antykorozyjnymi takimi, jak:

–

minia ołowiana,

–

farba ftalowa przeciwrdzewna,

–

farba ftalowa modyfikowana przeciwrdzewnie.

Malowania i wszelkie naprawy pokryć z blachy wykonuje się po dokładnym oczyszczeniu

powierzchni pokrycia dachowego z rdzy, brudu i kurzu za pomocą stalowych szczotek
drucianych.

Przeprowadzanie napraw bieżących pokryć dachowych z blachy polega na:

–

załataniu wszelkich dziur, szczelin, pęknięć,

–

umocowaniu obluzowanych, stukających na wietrze blach,

–

malowaniu konserwacyjnym.

–

W tym celu :

–

wszystkie uszkodzenia blach numeruje się i mierzy,

–

przylutowuje łaty w uszkodzonych miejscach.

Łaty wykonuje się z takiej samej blachy, z jakiej wykonane jest pokrycie dachowe.
W przypadku braku blachy, do wykonania naprawy można użyć papy bitumicznej na lepiku.

Łaty z papy powinny wystawać co najmniej 10 cm poza krawędzie uszkodzeń.

Jeżeli podczas przeglądu pokrycia okaże się, że liczba uszkodzeń jest bardzo duża, a koszt

naprawy przekracza koszt nowego pokrycia, to celowa jest wymiana starego pokrycie na nowe.

Wymiana pokrycia jest naprawą główną.
Przy rozbiórce starego pokrycia, mniej zniszczone arkusze blachy można odzyskać do

ponownego ich użycia. W tym celu należy:

–

arkusze blachy oczyścić,

–

obciąć brzegi uszkodzone,

–

wyprostować,

–

zagruntować odpowiednim preparatem,

–

pomalować farbą antykorozyjną.

Odzyskane arkusze blachy można wykorzystać do krycia miejsc zniszczonych oraz

narażonych na mniejsze działanie korozji.

Do renowacji pokryć dachowych z blach można stosować bezspoinowe powłoki z masy

asfaltowo – cyklokauczukowej, zbrojonej matą z włókna szklanego.

Przeprowadzenie renowacji pokrycia dachowego z blach, przy użyciu mas bezspoinowych

polega na:

–

wyrównaniu pogiętych fragmentów pokrycia,

–

naprawieniu ubytków kawałkami blachy lub papy mocowanej do podkładu gwoździami
ocynkowanymi,

–

przygięciu rąbków stojących lub ich zachowaniu,

–

wykonaniu czterech warstw powłoki zbrojonej matą z włókna szklanego,

–

wykończeniu powierzchni Alubitem.

Pokryć z blach cynkowych nie zabezpiecza się farbami ochronnymi. Naprawy polegają na

przylutowaniu łat lub wymianie arkuszy z łączeniem ich na zwoje.

Konserwacja dachów wykonanych z blachy miedzianej, aluminiowej, tytanowo-cynkowej,

cynkowej, stalowej z alucynkiem oraz z blach powlekanych i kompozytowych polega w zasadzie

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

na utrzymywaniu ich w należytej czystości, usuwaniu zalegających liści i gałęzi, oczyszczeniu
powierzchni pokrycia dachowego z brudu i kurzu za pomocą szczotek drucianych i innego
sprzętu używanego przy wykonywaniu prac porządkowych.

Malowanie blach nie daje trwałych efektów. Dlatego też blachy pokryciowe nowej generacji

to blachy wielowarstwowe z rdzeniem z blachy stalowej lub aluminiowej, pokrytej kilkoma
warstwami ochronnymi. Powłoki te zapewniają wieloletnią trwałość pokrycia.

4.3.1.2. Wymiana uszkodzonego pasa blachy płaskiej

Poniższe rysunki przedstawiają krok po kroku kolejność wykonywania czynności podczas

wymiany uszkodzonego pasa blachy płaskiej łączonego na rąbek stojący.

Rys. 18. Krok 1 – Odcięcia rąbka stojącego lub kątowego [opracowanie własne]

Rys. 19. Krok 2 – Usunięcie uszkodzonego pasa blachy [opracowanie własne]

Rys.20. Krok 3 – Ułożenie dwóch bocznych pasów blachy [opracowanie własne]

Rys. 21. Krok 4 – Ułożenie środkowego pasa blachy [opracowanie własne]

Rys. 22. Krok 5 – Wpasowanie środkowego pasa blachy [opracowanie własne]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 23. Krok 6 – Połączenie pasów blachy przez wykonanie rąbka stojącego lub kątowego podwójnego

[opracowanie własne]

Podczas przeprowadzania napraw i renowacji pokryć dachowych należy odpady blach

zabezpieczać, usuwać i przekazywać do recyklingu.

4.3.1.3. Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas prowadzania prac konserwacyjnych, naprawczych i renowacyjnych pokryć

dachowych z blach płaskich i profilowanych należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny
pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujących podczas
wykonywania nowych pokryć dachowych z tych materiałów – przepisów ujętych w Poradniku
dla ucznia - opracowanym dla jednostki modułowej 713[01].Z1.04.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakich farb można używać do malowania konserwacyjnego pokryć dachowych z blachy

czarnej i ocynkowanej?

2. Na czym polega przeprowadzanie napraw bieżących pokryć dachowych z blachy?
3. W jaki sposób naprawia się miejscowe uszkodzenia pokryć dachowych z blachy?
4. W jaki sposób przygotowuje się odzyskane, mniej zniszczone arkusze blachy do ponownego

użycia?

5. Na czym polega naprawa pokrycia z blach cynkowych?
6. Na czym polega konserwacja pokryć dachowych wykonanych z blachy miedzianej,

aluminiowej, tytanowo-cynkowej, stalowej z alucynkiem i innych nowej generacji?

7. Jaka jest kolejność czynności przeprowadzenia renowacji pokrycia z blachy za pomocą masy

asfaltowo – cyklokauczukowej?

8. Na czym polega wymiana uszkodzonego pasa blachy?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź konserwację pokrycia dachowego z blachy miedzianej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) sprawdzić, jakiego typu zanieczyszczenia zalegają na powierzchni dachu,
5) przygotować narzędzia i sprzęt potrzebne do przeprowadzenia konserwacji,
6) usunąć zanieczyszczenia z powierzchni dachu,
7) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9) zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać samooceny pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu pokrytego blachą miedzianą,

–

narzędzia i sprzęt potrzebne do przeprowadzenia konserwacji :

• szczotki druciane,

• szczotki do zamiatania,

• szufelki do usuwania zanieczyszczeń,
• taczki,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,
• linka asekuracyjna,

• kask,

• rękawice robocze,
• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 2

Wykonaj wymianę pasa blachy stalowej ocynkowanej, w którym stwierdzono uszkodzenie

wywołane korozją.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować narzędzia i sprzęt potrzebne do wykonania naprawy,
5) oznaczyć i zmierzyć miejsce uszkodzenia,
6) wyciąć i usunąć uszkodzony fragment pasa blachy,
7) przygotować pasy nowej blachy,
8) wykonać połączenie pasów blachy na rąbek stojący lub kątowy,
9) umocować wymieniony fragment pokrycia z blachy do podłoża,
10) usunąć i umieścić odpady metalowe w wyznaczonym miejscu,
11) postępować zgodnie z instrukcją montażu blachy stalowej ocynkowanej,
12) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
13) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
14) zaprezentować efekty swojej pracy,
15) dokonać samooceny pracy,
16) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu pokrytego blachą stalową ocynkowaną,

–

blacha stalowa ocynkowana,

–

gwoździe stalowe ocynkowane,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

narzędzia i sprzęt do wymiany uszkodzonego pasa blachy:

• nożyce do cięcia blachy,

• giętarka segmentowa,

• kleszcze do zaginania blachy,
• zaginadło rąbka podwójnego stojącego,

• zaginadło rąbka podwójnego kątowego,

• młotek,

–

instrukcja wykonywania połączenia arkuszy blachy na rąbek podwójny stojący i kątowy,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,
• kask,

• rękawice robocze,

• nakolanniki.

–

literatura.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wskazać farby stosowane do malowania konserwacyjnego pokryć

dachowych z blachy czarnej i ocynkowanej?

2) określić zakres napraw bieżących pokryć dachowych z blachy?

3) scharakteryzować sposób naprawy miejscowego uszkodzenia pokryć

dachowych

blachy?

4) scharakteryzować sposób przygotowania odzyskanych blachy do

ponownego użycia?

5) określić, na czym polega naprawa pokrycia z blach cynkowych?

6) określić, na czym polega konserwacja pokryć dachowych

wykonanych z blach nowej generacji?

7) scharakteryzować czynności przeprowadzenia renowacji pokrycia

z blachy za pomocą masy asfaltowo – cyklokauczukowej?

8) scharakteryzować czynności wymiany uszkodzonego pasa blachy?

9) dobrać narzędzia i sprzęt do konserwacji pokryć dachowych z?

10) przeprowadzić konserwację pokrycia dachowego z blach?

11) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania naprawy pokrycia

dachowego

blach?

12) oznaczyć i zmierzyć miejsce uszkodzenia pokrycia dachowego

z blach?

13) wyciąć i usunąć uszkodzony fragment pokrycia dachowego z blach?

14) naprawić pokrycie dachowe z blach?

15) przeprowadzić prace konserwacyjne i naprawcze pokrycia

dachowego z blach zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i

higieny

pracy?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4 Konserwacje, naprawy i remonty pokryć z materiałów

bitumicznych

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.1.1. Konserwacje i naprawy pokryć z papy

Bitumiczne pokrycia dachowe w postaci pap pod wpływem czynników atmosferycznych

stają się kruche i łamliwe, a na ich powierzchni powstają pęknięcia i oznaki łuszczenia papy.

W celu przywrócenia pokryciu z papy elastyczności należy dach smarować masami

konserwacyjnymi stosując:

–

do pap smołowych masy smołowe, między innymi Terex,

–

do pap asfaltowych masy asfaltowe, na przykład: Dacholeum, Abizol D, Bitizol D i inne.

Smarowanie pokryć z pap smołowych należy pierwszy raz wykonywać po roku od ich

ułożenia , a następnie co dwa lata.

Dachy kryte papą asfaltową należy smarować pierwszy raz po upływie trzech lat od

wykonania pokrycia, a następnie co pięć lat.

Uszkodzenia pokryć papowych mogą pojawiać się w postaci:

–

odstawania papy od podkładu,

–

pęcherzy powietrznych,

–

dziur i rozdarć,

–

odklejenia pasów lub warstw pokrycia.

–

Pęcherze powietrzne naprawia się przez:

–

nacięcie papy na krzyż,

–

odgięcie brzegów papy,

–

usunięcie starej warstwy lepiku,

–

przyklejenie papy do podkładu za pomocą lepiku do stosowania na gorąco.

Dodatkowo na te miejsca nakleja się łaty z papy. Dziury w pokryciu dachowym z papy

pokrywa się również łatami z papy. Odstające pasy papy nacina się, czyści się, smaruje gorącym
lepikiem i przykleja.

Przy wymianie pasa pokrycia lub jego odcinka, należy zastąpić ten fragment pokrycia nową

papą.

Przy stwierdzeniu pęknięcia podkładu, miejsca powstania pęknięć należy wzmocnić

dodatkowymi pasami papy na tkaninie technicznej.

Obecnie, w coraz szerszym zakresie stosuje się renowację pokryć dachowych z papy przy

użyciu takich materiałów, jak:

–

Cyklominat,

–

asfaltowe emulsje lateksowe,

–

masy z pianki poliuretanowej,

–

masy z elastomerów poliuretanowych,

–

Dysperbit,

–

Bitgum.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przy użyciu Cyklominatu wykonuje się renowacje pokryć papowych łącznie z obróbkami

blacharskimi.

Przygotowanie pokrycia dachowego z papy polega na:

–

przecięciu pęcherzy,

–

przyklejeniu odstającej papy,

–

zaklejeniu Cyklolepem ubytków papy w podkładzie.

–

Pokrycie z Cyklolepu składa się z następujących warstw:

–

gruntującej,

–

izolującej, zbrojonej matą szklaną,

–

wierzchniej,

–

wykończeniowej, z posypką lub powłoką z Alubitu.

Dysperbit – jest masą asfaltową, rozcieńczoną wodą destylowaną.
Powłokę renowacyjną z Dysperbitu układa się:

–

przy temperaturze zewnętrznej około 200C,

–

przy pogodzie bezdeszczowej,

–

sposobem ręcznym lub mechanicznym,

–

na podkładzie:

• oczyszczonym,

• naprawionym,

• po usunięciu posypki,
• suchym lub wilgotnym,

–

dwuwarstwowo, z posypką mineralną wierzchnią.

–

Powłokę renowacyjną z Bitgumu, który jest masą asfaltowo – gumowa, układa się:

–

w temperaturze zewnętrznej powyżej 50C,

–

przy pogodzie bezdeszczowej,

–

na podkładzie:

• naprawionym,

• po usunięciu posypki,

• oczyszczonym,
• wilgotnym lub suchym,

• zagruntowanym roztworem asfaltowym lub masą asfaltowo – gumową, rozcieńczoną

wodą destylowaną w stosunku 1 : 1.

Bitgum nanosi się:

–

pasami szerokości 1,50 m do 2,00 m,

–

jednowarstwowo lub wielowarstwowo,

–

zbrojąc powłokę welonem szklanym.

Na ostatnią warstwę Bitgumu nanosi się ręcznie posypkę mineralną.

4.4.1.2. Konserwacje i naprawy pokryć z dachówki bitumicznej

Na dachach pokrytych dachówkami bitumicznymi mogą pojawić się zielone naloty

spowodowane przez glony, mchy i porosty.

Prace konserwacyjne pokrycia polegają na:

–

oczyszczeniu dachówki szczotką ryżową, zmyciu wodą z dodatkiem detergentu, zmyciu
strumieniem wody,

–

zdezynfekowaniu powierzchni przez spryskanie jej na przykład roztworem Pleśniotoxu,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

zabezpieczeniu pokrycia masą asfaltową na przykład Dysperbitem K i pokryciu warstwą
piasku.

Z pokrycia dachówką bitumiczną należy systematycznie usuwać zanieczyszczenia w postaci

między innymi gałęzi i liści.

4.4.1.3. Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas przeprowadzania prac konserwacyjnych i renowacyjnych pokryć dachowych z papy

i dachówek bitumicznych należy przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujących podczas wykonywania
nowych pokryć dachowych z tych materiałów, omówionych w Poradniku dla ucznia,
opracowanym dla jednostki modułowej 713[01].Z1.05.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Kiedy należy konserwować masami smołowymi dachy kryte papą smołową?
2. Kiedy należy smarować masami konserwacyjnymi dachy kryte papą asfaltową?
3. Jakie uszkodzenia mogą wystąpić na pokryciach dachowych z papy?
4. W jaki sposób naprawia się pęcherze powietrzne na pokryciu papy?
5. W jaki sposób naprawia się dziury na pokryciu dachowym z papy?
6. W jaki sposób naprawia się pokrycie papy w przypadku pęknięć podkładu betonowego?
7. Jakie rodzaje mas stosuje się do renowacji i konserwacji pokryć papy?
8. W jaki sposób przygotowuje się pokrycie dachowe z papy pod powłokę renowacyjną

z Cyklominatu?

9. Z jakich warstw zbudowana jest powłoka z Cyklominatu?
10. Jakie są zasady wykonania powłoki renowacyjnej z Dysperbitu?
11. W jaki sposób należy przygotować podkład papowy pod powłokę z Dysperbitu?
12. W jaki sposób należy przygotować podkład papowy pod powłokę z Bitgumu?
13. Jakie są zasady wykonania powłoki renowacyjnej z Bitgumu?
14. Na czym polegają prace konserwacyjne pokrycia dachowego z dachówki bitumicznej?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj naprawę pokrycia dachowego z papy asfaltowej, na którym stwierdzono pęcherze

powietrzne. Naprawę wykonaj używając lepiku do stosowania na gorąco.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) przykleić papę do podkładu,
11) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
12) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
13) zaprezentować efekty swojej pracy,
14) dokonać samooceny pracy,
15) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu pokrytego papą asfaltową,

–

lepik do stosowania na gorąco,

–

narzędzia i sprzęt do wykonywania pokryć dachowych z materiałów bitumicznych,

–

instrukcja stosowania lepiku na gorąco ,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,

• kask,
• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 2

Wykonaj naprawę pokrycia dachowego z papy asfaltowej, na którym stwierdzono pęcherze

powietrzne. Naprawę wykonaj używając Cyklominatu, Dysperbitu lub Bitgumu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować narzędzia i sprzęt potrzebne do wykonania naprawy,
5) oznaczyć miejsca pojawienia się pęcherzy powietrznych,
6) naciąć miejsca występowania pęcherzy powietrznych,
7) odgiąć brzegi papy,
8) usunąć starą warstwę lepiku i oczyścić powierzchnię papy,
9) posmarować podkład preparatem do renowacji powłok z papy,
10) przykleić papę do podkładu,
11) postępować zgodnie z instrukcja stosowania preparatu,
12) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
13) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
14) zaprezentować efekty swojej pracy,
15) dokonać samooceny pracy,
16) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu pokrytego papą asfaltową,

–

preparaty do renowacji pokryć dachowych z papy: Cyklominat, Dysperbit lub Bitgum,

–

narzędzia i sprzęt do wykonywania pokryć dachowych z materiałów bitumicznych,

–

instrukcja stosowania: Cyklominatu, Dysperbitu i Bitgumu,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,

• kask,
• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić czas przeprowadzania konserwacji pokryć dachowych

papą smołową?

2) określić czas przeprowadzania konserwacji pokryć dachowych

papą asfaltową?

3) wskazać uszkodzenia pojawiające się na pokryciach dachowych

z papy?

4) określić sposób naprawiania pęcherzy powietrznych na pokryciu

papy?

5) określić sposób naprawiania dziur na pokryciu dachowym z papy?

6) określić sposób naprawiania pokrycie papy w przypadku pęknięć

podkładu

betonowego?

7) wskazać masy stosowane do renowacji i konserwacji pokryć

dachowych

papy?

8) określić sposób przygotowania pokrycia dachowego z papy pod

powłokę renowacyjną

Cyklominatu?

9) scharakteryzować warstwy powłoki z Cyklominatu?

10) omówić zasady wykonania powłoki renowacyjnej z Dysperbitu?

11) określić sposób przygotowania podkładu papowego pod powłokę

z Dysperbitu?

12) określić sposób przygotowania podkładu papowego pod powłokę

z Bitgumu?

13) omówić zasady wykonania powłoki renowacyjnej z Bitgumu?

14) określić na czym polegają prace konserwacyjne pokrycia d

achowegoz

dachówki

bitumicznej?

16) dobrać narzędzia i sprzęt do konserwacji pokryć dachowych

z materiałów

bitumicznych?

17) przeprowadzić konserwację pokrycia dachowego z materiałów

bitumicznych?

18) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania naprawy pokrycia

dachowego z materiałów

bitumicznych?

19) oznaczyć i zmierzyć miejsce uszkodzenia pokrycia dachowego

z materiałów

bitumicznych?

20) wyciąć i usunąć uszkodzony fragment pokrycia dachowego

z materiałów

bitumicznych?

21) naprawić pokrycie dachowe z materiałów bitumicznych?

22) przeprowadzić prace konserwacyjne i naprawcze pokrycia

dachowego z materiałów bitumicznych zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa

higieny

pracy?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Konserwacje, naprawy i remonty pokryć dachowych

z dachówek ceramicznych i cementowych

4.5.1. Materiał nauczania

Przez konserwację pokryć z dachówek ceramicznych i cementowych rozumie się zespół

czynności zabezpieczających materiały pokryciowe przed zmianami:
- ilościowymi,
- jakościowymi.

4.5.1.1. Konserwacja dachówek ceramicznych i cementowych

Na powierzchniach dachówek cementowych często pojawiają się zabrudzenia, wykwity

wapienne i mech.

Brud i wykwity wapienne zmywa się z powierzchni dachu wodą z detergentem.
Mech usuwa się za pomocą preparatów do usuwania mchów i porostów, którymi pokrywa

się dach po wstępnym oczyszczeniu mechanicznym. Wkrótce po tym zabiegu mech odczepia się
od powierzchni dachu i można go zmieść lub zmyć. Oczyszczoną powierzchnię maluje się
impregnatem do cementowych pokryć dachowych lub farbą do renowacji dachu.

Inną metoda pozbywania się z powierzchni dachu mchów i porostów jest montaż taśmy

miedzianej wzdłuż kalenicy dachu. Taśma miedziana jest to wielowarstwowa tkanina wykonana
z drutu miedzianego o średnicy 0,1mm. Miedź powoduje powstawanie jonów, które zapobiegają
rozwijaniu się nowych oraz niszczą powstałe już mchy, algi, grzyby i porosty. Podczas tego
naturalnego, a tym samym ekologicznego procesu, przy każdym opadzie atmosferycznym
powierzchnia dachu zostaje zabezpieczana oraz oczyszczana z mchów i porostów. Nowe dachy
wyposażone w taśmę miedzianą, zabezpieczone są od momentu montażu taśmy.

Rys. 24. Pokrycie z dachówki ceramicznej wymagające konserwacji [opracowanie własne]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 25. Taśma miedziana

Rys. 26. Montaż taśmy na gąsiorach

[opracowanie własne]

Rys. 27. Taśma miedziana na dachówkach: a) ceramicznych, b) cementowych [opracowanie własne]

Przed zimą, z powierzchni dachu pokrytego dachówkami ceramicznymi i cementowymi

trzeba przede wszystkim usunąć zalegające w różnych miejscach zanieczyszczenia mechaniczne.

Najgroźniejsze są zbierające się w zagłębieniach dachu liście i gałęzie.
Spadające z drzew liście, a zwłaszcza zrzucane zimą igły, na przykład przez modrzewie

potrafią bardzo skutecznie zatkać kosze i elementy odprowadzające wody opadowe
z powierzchni dachu, uniemożliwiając prawidłowe odprowadzanie wody z połaci dachu.

Jeśli natomiast obiekt znajduje się na otwartym terenie, w pobliżu pól uprawnych - wiatr

nanosi pył i kurz.

Nieusunięte liście, zmieszane z kurzem i pyłem, podczas chłodów zamarzają, tworząc

poprzeczne zapory, za którymi gromadzi się śnieg. Gdy śnieg zaczyna topnieć, woda nie
znajdując naturalnego ujścia, spiętrza się ponad taką zaporą. W przypadku koszy, czyli
konstrukcyjnych załamań dachu, może to skutkować wylaniem się wody poza boczne krawędzie
kosza.

Jeśli dach posiada zabezpieczenia przeciwśnieżne w postaci belek, należy je zamontować po

okresie letnim.

4.5.1.2. Naprawa pokryć wykonanych w dachówek ceramicznych i cementowych.

Zaletą pokryć dachowych wykonanych z dachówek ceramicznych lub cementowych jest

możliwość wymiany pojedynczych, uszkodzonych elementów.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dachówki ceramiczne i cementowe są bardzo wytrzymałe na uszkodzenia, ale zawsze może

się zdarzyć pęknięcie spowodowane na przykład spadającą gałęzią. W takim przypadku należy
uszkodzoną dachówkę wymienić.

Czynności związane z wymianą uszkodzonych dachówek to:

–

prace przygotowawcze (montaż rusztowań, przygotowanie sprzętu ochrony indywidualnej),

–

ocena zakresu prac związanych z wymianą uszkodzonego pokrycia,

–

demontaż uszkodzonych elementów,

–

kontrola stanu podkładu w miejscach uszkodzonego pokrycia dachowego,

–

naprawa uszkodzonego fragmentu podkładu,

–

ułożenie nowych elementów pokrycia z dachówek ceramicznych lub cementowych,

–

prace porządkowe.

4.5.1.3. Naprawa główna pokryć dachowych wykonanych z dachówek ceramicznych

i cementowych

Prace remontowe pokryć dachowych z dachówek ceramicznych lub cementowych obejmują:

–

prace przygotowawcze,

–

demontaż pokrycia dachowego,

–

demontaż łat,

–

roboty ciesielskie w obrębie więźby dachowej,

–

wykonanie pokrycia z dachówek ceramicznych lub cementowych.

Dachówki stanowiące gruz, usuwa się z powierzchni dachu wykorzystując zsypy budowlane.

Rys. 28. Zsyp budowlany: a) segment zsypowy, b) segment podstawowy [opracowanie własne]

Rys. 29. Zamontowany zsyp budowlany [opracowanie własne]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zsyp budowlany przeznaczony do transportu pionowego gruzu wykonany jest z polietylenu

o wysokiej udarności i odporności na ścieranie. Zsyp umożliwia czysty, bezpieczny transport
gruzu na przykład w budynkach, w których przebywają lokatorzy.

Prace przygotowawcze, wykonywane przed rozpoczęciem remontu obejmują:

–

organizację stanowisk składowania materiałów pokryciowych, rozbiórkowych,

–

organizację stanowisk składowania nowych materiałów pokryciowych,

–

montaż rusztowań i urządzeń transportu pionowego,

–

przygotowanie i oznakowanie strefy bezpieczeństwa.

4.5.1.4. Demontaż pokrycia dachowego

Demontaż pokrycia dachowego należy wykonywać z zachowaniem szczególnych środków

bezpieczeństwa.

Dachówki zdejmuje się z dachu,rozpoczynając od pierwszego, dolnego rzędu. Odzyskiwane

materiały transportuje się na dół za pomocą wciągarek elektrycznych. W miejscu składowania
materiałów rozbiórkowych przeprowadza się ich segregacje oraz ocenia przydatność do dalszego
wykorzystania.

Demontaż łat rozpoczyna się od najwyższego miejsca na dachu, czyli kalenicy

przemieszczając się w stronę okapu.

Roboty ciesielskie, których zakres oraz koszty są określane po wykonanie robót

rozbiórkowych pokrycia dachowego wykonywane są przez cieśli. Niejednokrotnie remont
pokrycia dachowego łączy się remontem więźby dachowej. Zakres tych prac powinien być
uzgodniony z projektantem.

Wykonanie nowego pokrycia realizowane jest zgodnie z następującą kolejnością:

–

montaż folii wstępnego krycia lub papy asfaltowej wierzchniego krycia,

–

wykonanie podkładu z łat i kontrłat,

–

wykonanie pokrycia z dachówek ceramicznych lub cementowych.

Obróbki blacharskie dachu montuje się według potrzeb, a o kolejności montażu ich

elementów decydują sami dekarze.

Remont dachów z dachówek ceramicznych wiąże się czasami z odzyskiwaniem starych

elementów pokrycia dachowego. Dachówki takie należy:

–

posegregować,

–

oczyścić ręcznie lub mechanicznie,

–

zabezpieczyć środkami do konserwacji wyrobów ceramicznych.

Dachówki pochodzące z rozbiórki są materiałami o znacznie gorszej jakości, a ich ponowne

wykorzystywanie może być ograniczone.

Rys. 30. Wciągarka elektryczna [opracowanie własne]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 31. Remont pokrycia dachowego z dachówki marsylki:

a) dach przed remontem, b) dach po wykonanym remoncie [opracowanie własne]

Rys. 32. Remont pokrycia dachowego z dachówki ceramicznej marsylki:

a) dach przed remontem, b) dach po wykonanym remoncie [opracowanie własne]

4.5.1.5. Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas prowadzania prac konserwacyjnych, naprawczych i renowacyjnych pokryć

dachowych z dachówek ceramicznych i cementowych należy przestrzegać przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
obowiązujących podczas wykonywania nowych pokryć dachowych z tych materiałów –
przepisów omówionych w Poradniku dla ucznia - opracowanym dla jednostki modułowej
713[01].Z1.07.

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co oznacza pojęcie konserwacja pokryć z dachówek ceramicznych i cementowych?
2. Jakie zanieczyszczenia pojawiają się na powierzchniach dachówek?
3. W jaki sposób usuwa się z powierzchni dachówek brud i wykwity?
4. Jakimi sposobami usuwa się z powierzchni dachówek mech?
5. W jakim celu na powierzchni dachu montuje się taśmę miedzianą?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Jaka jest zasada działania taśmy miedzianej oczyszczającej pokrycie wykonane z dachówek

ceramicznych i cementowych?

7. Dlaczego i w jaki sposób należy zabezpieczyć przed zimą dach z dachówek?
8. Jakie czynności należy wykonać podczas wymiany uszkodzonych dachówek?
9. Jakie czynności obejmują prace remontowe pokryć dachowych z dachówek?
10. Jakie urządzenia stosuje się przy usuwaniu z dachu gruzu dachówkowego?
11. Jakie czynności obejmują prace przygotowawcze, wykonywane przed rozpoczęciem

remontu pokrycia z dachówek?

12. Od jakiego miejsca na dachu rozpoczyna się demontaż łat?
13. Jaka jest kolejność czynności podczas wykonywania nowego pokrycia na remontowanym

dachu?

14. W jaki sposób przygotowuje się odzyskane dachówki do ponownego wykorzystania?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj wymianę jednego elementu dachówki cementowej w pokryciu na dachu

dwuspadowym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować narzędzia i sprzęt potrzebne do wykonania naprawy,
5) wyjąć pojedynczą dachówkę cementową,
6) zamontować nową dachówkę w miejsce dachówki brakującej,
7) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9) zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać samooceny pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu dwuspadowego pokrytego dachówkami cementowymi Podwójne S,

–

dachówki cementowe Podwójne S,

–

katalogi producentów dachówek cementowych,

–

instrukcja montażu i demontażu pokryć z dachówek cementowych,

–

narzędzia i sprzęt potrzebne do wykonania naprawy,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,
• kask,

• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj demontaż pokrycia dachowego z dachówki ceramicznej ułożonego na dachu

dwuspadowym.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować narzędzia i sprzęt potrzebne do wykonania naprawy,
5) zdemontować pierwszy, dolny rząd dachówek,
6) wejść na dach używając środków ochrony indywidualnej,
7) zdemontować pozostałe dachówki ceramiczne,
8) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10) zaprezentować efekty swojej pracy,
11) dokonać samooceny pracy,
12) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu dwuspadowego pokrytego dachówkami ceramicznymi,

–

katalogi producentów dachówek cementowych,

–

instrukcja montażu i demontażu pokryć z dachówek ceramicznych,

–

narzędzia i sprzęt potrzebne do wykonania naprawy,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,

• kask,
• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zdefiniować pojęcie konserwacja pokryć z dachówek

ceramicznych

cementowych?

2) wskazać zanieczyszczenia pojawiające się na powierzchniach

dachówek?

3) scharakteryzować sposób usuwania z powierzchni dachówek

brudu

wykwitów?

4) scharakteryzować sposoby usuwania z powierzchni dachówek

mchu

porostów?

5) określić cel montowania na powierzchni dachu taśmy miedzianej?

6) scharakteryzować zasadę działania taśmy miedzianej?

7) określić cel i sposób zabezpieczania przed zimą dachu z dachówek?

8) wskazać czynności, wykonywane podczas wymiany uszkodzonych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

dachówek?

9) wskazać czynności obejmujące prace remontowe pokryć

dachowych

dachówek?

10) wskazać urządzenia stosowane do usuwania z dachu gruzu

dachówkowego?

11) wskazać czynności obejmujące prace przygotowawcze,

wykonywane przed rozpoczęciem

remontu?

12) wskazać na dachu miejsce rozpoczynania demontażu łat?

13) określić czynności wykonywane podczas montażu nowego

pokrycia

remontowanym

dachu?

14) określić sposób przygotowania odzyskanej dachówki do

ponownego

wykorzystania?

15) dobrać narzędzia i sprzęt do konserwacji pokryć dachowych

dachówek?

16) przeprowadzić konserwację pokrycia dachowego z dachówek?

17) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania naprawy pokrycia

dachowego

dachówek?

18) oznaczyć miejsce uszkodzenia pokrycia dachowego dachówek?

19) usunąć uszkodzony fragment pokrycia dachowego z dachówek?

20) naprawić pokrycie dachowe z dachówek?

21) przeprowadzić prace konserwacyjne i naprawcze pokrycia

dachowego z dachówek zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i

higieny

pracy?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Konserwacje, naprawy i remonty pokryć dachowych z folii,

powłok bezspoinowych i płyt dachowych

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.1.1. Konserwacje i naprawy pokryć dachowych z folii

Pokrycia z folii dachowej PVC należy poddawać przeglądom okresowym przed każdym

sezonem zimowym.

Przegląd okresowy (sezonowy) powinien obejmować sprawdzenie:

–

stanu szczelności pokrycia.

–

dokładności sklejenia i uszczelnienia zakładów,

–

dokładności przyklejenia folii do obróbek blacharskich,

–

dokładności wykonania i uszczelnienia między innymi takich elementów pokrycia jak:
wywietrzniki, wyłazy i inne,

W przypadku stwierdzenia w pokryciu dachowym:

–

mechanicznych uszkodzeń folii,

–

uszkodzeń zakładów,

–

nieszczelności,

należy dokonać naprawy uszkodzenia przez:

–

oczyszczenie miejsca wokół uszkodzenia,

–

naklejenie łaty z pokryciowej folii dachowej za pomocą Cyklohexanonu,

–

uszczelnienie zakładu za pomocą upłynnionej folii.

Cyklohexanon jest rozpuszczalnikiem przeznaczonym do łączenia zakładów folii.
Upłynniona folia to preparat otrzymany przez rozpuszczenie w Cyklohexanonie polichlorku

winylu z innymi dodatkami.

Przeglądy okresowe pokryć z folii dachowej mocowanej do podkładu za pomocą warstwy

dociskowej ze żwiru, należy przeprowadzać co dwa lata.

Przegląd taki powinien obejmować sprawdzenie:

–

równości rozłożenia żwiru,

–

stanu szczelności pokrycia.

Po stwierdzeniu nieszczelności pokrycia dachowego należy wykonać naprawę, polegającą

na:

–

usunięciu żwiru z miejsca uszkodzenia,

–

naklejeniu łaty z folii dachowej za pomocą Cyklohexanonu,

–

uszczelnieniu połączenia łaty z pokryciem starym za pomocą „upłynnionej folii”,

–

naniesieniu świeżej warstwy dociskowej żwiru.

4.6.1.2. Konserwacje i naprawy pokryć dachowych z powłok bezspoinowych

Dobrze i prawidłowo wykonane pokrycie dachowe powłokowe, bezspoinowe na ogół nie

wymaga zabiegów konserwacyjnych.

W przypadku stwierdzenia przebicia lub pęknięcia powłoki, uszkodzenia można naprawić

przyklejając łatę z papy tak jak to wykonuje się przy pokryciach dachowych z blachy lub z papy.

Przy znacznej liczbie pęknięć, przebić lub przy dużym zniszczeniu powłoki, na powierzchni

zniszczonej powłoki należy ułożyć powłokę nową.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.1.3. Konserwacje i naprawy przekryć i pokryć dachowych z płyt dachowych

Przekrycia i pokrycia dachowe wykonane z płyt dachowych nowej generacji:

–

bitumicznych,

–

włóknisto-cementowych,

–

z tworzyw sztucznych,

–

warstwowych

charakteryzują się najczęściej wysoką wytrzymałością i dużą odpornością na:

–

uszkodzenia mechaniczne i wstrząsy,

–

korozję,

–

szkodliwe działanie substancji chemicznych,

–

szkodliwe działanie czynników atmosferycznych - deszczu, śniegu, mrozu, wysokich
temperatur,

–

gromadzenie się skroplin,

–

grzyby i owady,

–

gnicie, butwienie i kruszenie się.

Te przekrycia i pokrycia nie wymagają pielęgnacji i zabiegów konserwacyjnych podczas

eksploatacji.

Bardzo ważne natomiast jest utrzymywanie pokryć i przekryć dachowych w należytym

porządku i czystości. Przed każdym sezonem zimowym powierzchnie dachów, rynny i wyloty
spustowe powinny być dokładnie oczyszczone z zalegających liści i gałęzi, utrudniających
spływ wód opadowych.

4.6.1.4. Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas prowadzania prac konserwacyjnych i naprawczych pokryć dachowych z folii,

powłok bezspoinowych i płyt dachowych należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny
pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujących podczas
wykonywania nowych pokryć dachowych z tych materiałów – przepisów ujętych w Poradnikach
dla ucznia, opracowanych dla jednostek modułowych 713[01].Z1.06. i 713[01].Z1.08.

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co należy sprawdzać podczas przeglądu okresowego pokrycia z folii dachowej PVC?
2. W jaki sposób naprawia się uszkodzenia pokrycia z folii dachowej PVC?
3. Co to jest Cyklohexanon?
4. Co to jest upłynniona folia?
5. Co należy sprawdzać podczas przeglądu okresowego pokrycia z folii dachowej, mocowanej

do podkładu za pomocą warstwy dociskowej ze żwiru?

6. Na czym polega naprawa nieszczelności pokrycia z folii dachowej mocowanej do podkładu

za pomocą warstwy dociskowej ze żwiru?

7. Na czym polega naprawa uszkodzeń pokrycia dachowego z powłok bezspoinowych?
8. Dlaczego pokrycia dachowe z płyt nie wymagają stałych zabiegów konserwacyjnych?
9. Na czym polega konserwacja pokrycia z płyt dachowych?
10. Dlaczego pokrycia dachowe należy utrzymywać w czystości i porządku?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj naprawę uszkodzenia w pokryciu dachowego z folii dachowej PVC, w którym

stwierdzono nieszczelność. Naprawę wykonaj przy użyciu Cyklohexanonu i upłynnionej folii.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować narzędzia i sprzęt do wykonania naprawy,
5) oczyścić miejsce wokół uszkodzenia,
6) zmierzyć wielkość uszkodzenia,
7) przygotować łatę odpowiedniej wielkości z pokryciowej folii dachowej,
8) nakleić łatę z folii dachowej za pomocą Cyklohexanonu,
9) uszczelnić zakład z folii dachowej za pomocą upłynnionej folii PVC.
10) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
11) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
12) zaprezentować efekty swojej pracy,
13) dokonać samooceny pracy,
14) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu pokrytego folią dachową PVC,

–

folia dachowa PVC,

–

Cyklohexanon,

–

upłynniona folia PVC,

–

narzędzia i sprzęt do wykonywania pokryć dachowych z pokryciowej folii dachowej PVC,

–

instrukcja stosowania Cyklohexanonu i upłynnionej folii PVC,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,
• linka asekuracyjna,

• kask,

• rękawice robocze,
• nakolanniki.

–

literatura.

Ćwiczenie 2

Wykonaj naprawę pokrycia dachowego z powłoki bezspoinowej, w którym stwierdzono

nieszczelność spowodowana pęknięciem powłoki. Naprawę wykonaj przy użyciu łaty z papy,
mocowanej do podłoża za pomocą lepiku do stosowania na gorąco.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować narzędzia i sprzęt do wykonania naprawy,
5) oznaczyć miejsca pojawienia się nieszczelności,
6) oczyścić miejsce wokół uszkodzenia,
7) zmierzyć wielkość uszkodzenia,
8) przygotować łatę z papy,
9) posmarować uszkodzone miejsce lepikiem,
10) przykleić papę do pokrycia,
11) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
12) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
13) zaprezentować efekty swojej pracy,
14) dokonać samooceny pracy,
15) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu pokrytego powłoką bezspoinową,

–

łaty z papy asfaltowej,

–

lepik do stosowania na gorąco,

–

narzędzia i sprzęt do wykonywania pokryć dachowych z materiałów bitumicznych,

–

instrukcja stosowania lepiku na gorąco,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,
• kask,

• rękawice robocze,

• nakolanniki.

–

literatura.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować zakres przeglądu okresowego pokrycia z folii

dachowej PVC?

2) scharakteryzować sposób naprawy uszkodzenia pokrycia z folii

dachowej PVC?

3) zdefiniować pojęcie

Cyklohexanon?

4) zdefiniować pojęcie upłynniona

folia?

5) scharakteryzować zakres przeglądu okresowego pokrycia z folii

dachowej mocowanej do podkładu za pomocą warstwy
dociskowej ze żwiru?

6) scharakteryzować sposób naprawy nieszczelności pokrycia z folii

dachowej za pomocą warstwy dociskowej ze żwiru?

7) scharakteryzować sposób naprawy uszkodzeń pokrycia dachowego

z powłok

bezspoinowych?

8) uzasadnić, dlaczego pokrycia dachowe z płyt nie wymagają stałych

zabiegów

konserwacyjnych?

9) scharakteryzować sposób konserwacji pokrycia z płyt dachowych?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) uzasadnić, dlaczego pokrycia dachowe należy utrzymywać

w czystości i porządku?

11) dobrać narzędzia i sprzęt do konserwacji pokryć dachowych

z folii i powłok

bezspoinowych?

12) przeprowadzić konserwację pokrycia dachowego z folii i powłok

bezspoinowych?

13) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania naprawy pokrycia

dachowego z folii i powłok

bezspoinowych?

14) oznaczyć i zmierzyć miejsce uszkodzenia pokrycia dachowego?

15) wyciąć i usunąć uszkodzony fragment pokrycia dachowego z folii

i powłok

bezspoinowych?

16) naprawić pokrycie dachowe z folii i powłok bezspoinowych?

17) przeprowadzić prace konserwacyjne i naprawcze pokrycia

dachowego z folii i powłok bezspoinowych zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa

higieny

pracy?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7. Remonty starych pokryć dachowych

4.7.1. Materiał nauczania

Z poprzednich rozdziałów wiemy, że eksploatowane przez wiele lat pokrycia dachowe,

zazwyczaj tracą swe właściwości techniczne. Powierzchnie tych pokryć mogą być:

–

skorodowane pod wpływem działania powietrza i wody,

–

uszkodzone w wyniku zamarzania wody w szczelinach pokrycia,

–

uszkodzone mechanicznie,

–

po prostu stare i nieestetyczne.

Dachy polskich budynków pokryte też są takim szkodliwym dla środowiska materiałem,

jakim są płyty azbestowo-cementowe. Materiał ten jest obojętny dla otoczenia w stanie
spoczynku. Natomiast podczas demontażu pokrycia, kiedy poddawany jest obróbce, uaktywniają
się jego właściwości fibrogenne i kancerogenne prowadzące do pylicy azbestowej zwanej
azbestozą i nowotworów układu oddechowego.

Pokrycia dachowe i te bardzo zniszczone, i te wykonane z nieodpowiednich materiałów

należy poddawać naprawom głównym.

4.7.1.1. Materiały podstawowe i wykończeniowe do renowacji pokryć dachowych

Do renowacji starych pokryć dachowych można używać różnych materiałów pokryciowych,

omawianych w kolejnych Poradniach dla ucznia. Jednak najkorzystniejszym rozwiązaniem
renowacji pokrycia dachowego z płyt azbestowo-cementowych:

–

bez naruszania samego pokrycia,

–

z zastosowaniem materiałów łatwych w montażu.

jest zastosowanie płyt falistych znanych pod nazwą RENOWA.
Wyroby te w postaci lekkich płyt falistych o różnych barwach produkowane są z materiału

uzyskiwanego w procesie nasycania bitumem włókien organicznych, w warunkach wysokiego
ciśnienia i wysokich temperatur .

Objęte są ochroną patentową i posiadają atest Instytutu Techniki Budowlanej.

Rys. 33. Falista płyta RENOWA na ruszcie zmontowanych na starym pokryciu dachowym [9, s. 154]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Cechy techniczne tych płyt falistych RENOWA, to:

–

wodoszczelność,

–

dźwiękochłonność,

–

odporność na korozję chemiczną i biologiczną,

–

odporność na wstrząsy,

–

elastyczność,

–

łatwość montażu,

–

łatwość transportu,

–

lekkość.

Tabela 3. Dane techniczne płyt falistych RENOWA [opracowanie własne]

Długość

Szerokość

Grubość

nominalna

Wysokość fali

Ciężar 1 m²

Ciężąr

1 płyty

2000

940 2,8 35 3,2 6,3

Elementami uzupełniającymi pokrycie dachowe płytami RENOWA są akcesoria w postaci:

–

opierzenia muru – wykonanego z polipropylenu, przeznaczonego do wykonania
zabezpieczeń szczelin powstających między płytami a murem; mogą być stosowane przy
każdym nachyleniu połaci dachowej,

–

uszczelniacza nie wentylującego - wykonanego z polipropylenu, który:

• uszczelnia fałdy pokrycia dachowego na kalenicy dachu,

• zapobiega przedostawaniu się kurzu i wody pod pokrycie dachowe,
• chroni przed działaniem wiatru.

–

gąsiorów i gąsiorów wentylowanych - wykonanych z tego samego materiału co płyty,
których podwójne elastyczne skrzydła umożliwiają dostosowanie do dachów o dowolnym
nachyleniu połaci dachowych,

–

płyt PVC – wytwarzanych jako przeźroczyste i matowe, zapewniających optymalny dostęp
światła, tam gdzie wymagane jest oświetlenie rozproszone; wymiary płyt takie same jak płyt
RENOWA,

–

świetlików – umożliwiających dostęp światła od strony dachu,

–

wywietrzników – zapewniających wentylację konstrukcji dachowej z jednoczesną gwarancją
wodoszczelności,

–

wywiewnych rur kanalizacyjnych kanalizacyjne:

• służących do odpowietrzania instalacji kanalizacyjnej,

• pełniących zadania komina wentylacji grawitacyjnej

–

gwoździ - mocujących płyty i elementy wykończeniowe do listew drewnianych:

• z łebkiem polietylenowym,
• z wodoodporną podkładką stanowiącą jednocześnie uszczelkę zabezpieczającą.

Tabela 4 Dane techniczne akcesoriów systemu RENOWA [opracowanie własne]

Nazwa elementu

Długość

Szerokość

wysokość

Wymiar okna

Świetlik

890 660 150

360

420

Wywietrznik 860

470

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7.1.2. Narzędzia i elektronarzędzia do montażu płyt dachowych i elementów

wykończeniowych

Podstawowymi narzędziami potrzebnymi do montażu płyt falistych i elementów

wykończeniowych systemu RENOWA są:

–

piłka ręczna z grubym uzębieniem, do cięcia drewna, w tym przypadku do cięcia płyt,

–

elektryczna piła tarczowa lub szlifierka kątowa z tarczą do cięcia płyt z tworzyw sztucznych,

–

wiertarka elektryczna do wiercenia otworów w starym pokryciu w celu zamocowania listew
– łat konstrukcyjnych,

–

młotek do przybijania płyt do listew – łat.

Rys. 34. Cięcie płyt za pomocą piłki ręcznej[9, s. 154] Rys. 35 Przybijanie młotkiem płyt do podkładu

[9, s. 154]

4.7.1.3. Remont pokrycia dachowego z falistych płyt azbestowo - cementowych

Kolejność czynności:

–

przymocowanie listew drewnianych - łat wzdłużnych – do starego pokrycia; łaty umieszcza
się w dolinie fali i mocuje za pomocą gwoździ,

Rys. 36. Łaty drewniane mocowane gwoździami w dolinie fali płyty starego pokrycia dachowego [9, s.155]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

przybicie łat poprzecznych do łat wzdłużnych w odległościach określonych w instrukcji
montażu opracowanej przez producenta płyt; łaty wzdłużne i poprzeczne tworzą podkład –
ruszt pod pokrycie dachowe,

Rys. 37. Pokład – ruszt, pod pokrycie dachowe z płyt falistych RENOWA [9, s.155]

–

wypełnienie przestrzeni między listwami wzdłużnymi i poprzecznymi materiałem
termoizolacyjnym – styropianem, wełną mineralną,

–

mocowanie do podkładu płyt RENOWA z zachowaniem następujących zasad

• szerokość zakładu płyt na długości powinna wynosić 140 mm,
• zakład boczny - nałożenie płyt sąsiadujących ze sobą – 1 fala,

• maksymalny wysięg płyty poza krawędź okapu nie może przekraczać 70 mm,

• płyty układa się na podkładzie w kierunku od dołu do góry, czyli układanie płyt

rozpoczyna się od linii okapu i układa w kierunku kalenicy dachu,

• płyty, na połączeniu wzdłużnym mocuje się do łat wbijając gwoździe w każdy szczyt

fali, w pozostałych miejscach w szczyt co drugiej fali,

• gwoździe w kierunku poprzecznym należy rozmieścić i przybijać zgodnie z zaleceniami

producenta,

–

wykonanie opierzenia wiatrownicy,

–

założenie elementów wykończeniowych kalenicy – gąsiorów wentylowanych,

Rys. 38. Montaż gąsiorów wentylowanych na kalenicy dachu z płyt falistych RENOWA [9, s. 155]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

uszczelnienie pokrycia dachu przy okapie uszczelniaczem nie wentylującym, z pianki
poliuretanowej.

Płyty faliste RENOWA można stosować do pokrywania starych, zniszczonych połaci

dachowych:

–

z blach profilowanych – falistych, trapezowych czy fałdowych,

–

o płaskiej powierzchni wykonanych na przykład z papy czy blachy płaskiej.

Również w tych przypadkach nie ma potrzeby demontażu starego pokrycia, a zasady

układania płyt nowego pokrycia są takie same jak w przypadku płyt falistych.

4.7.1.4. Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas prowadzania prac renowacyjnych pokryć dachowych należy przestrzegać zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
obowiązujących podczas wykonywania nowych pokryć dachowych z różnych materiałów –
przepisów ujętych w Poradnikach dla ucznia - opracowanych dla jednostek modułowej ujętych
w programie nauczania dekarzy.

4.7.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakimi cechami technicznymi charakteryzują się płyty faliste RENOWA?
2. Jakie elementy uzupełniające wchodzą w skład pokrycia płytami RENOWA?
3. Z jakiego materiału wykonane są elementy opierzenia muru?
4. Z jakiego materiału wykonane są uszczelniacze pokrycia dachowego?
5. Jakich gwoździ używa się do mocowania płyt falistych RENOWA?
6. Jakich narzędzi używa się do płyt falistych RENOWA?
7. Jaka jest kolejność czynności wykonywanych podczas renowacji pokrycia dachowego

z zastosowaniem płyt falistych RENOWA?

8. W jakich miejscach płyt falistych umieszcza się łaty wzdłużne?
9. Jakie są zasady mocowania płyt falistych do podkładu?

4.7.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj remont starego pokrycia dachowego wykonanego z płyt falistych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować narzędzia i sprzęt do wykonania renowacji,
5) przymocować do starego pokrycia łaty wzdłużne,
6) przybić łaty poprzeczne do łat wzdłużnych,
7) wypełnić przestrzenie rusztu materiałem termoizolacyjnym,
8) przymocować płyty RENOWA do podkładu,
9) wykonać opierzenie wiatrownicy,
10) założyć i umocować elementy wykończeniowe kalenicy dachu,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11) uszczelnić pokrycie dachu przy okapie,
12) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
13) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
14) zaprezentować efekty swojej pracy,
15) dokonać samooceny pracy,
16) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu pokrytego płytami falistymi,

–

materiały pokryciowe:

• płyty faliste RENOWA,

• gąsiory wentylowane,

• pianka poliuretanowa,
• gwoździe,

–

narzędzia i sprzęt potrzebne do przeprowadzenia renowacji :

• piłka ręczna do cięcia płyt,

• młotek,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,
• kask,

• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź remont starego pokrycia dachowego z papy asfaltowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować narzędzia i sprzęt do wykonania remontu,
5) przymocować do starego pokrycia łaty wzdłużne,
6) przybić łaty poprzeczne do łat wzdłużnych,
7) wypełnić przestrzenie rusztu materiałem termoizolacyjnym,
8) przymocować płyty RENOWA do podkładu,
9) wykonać opierzenie wiatrownicy,
10) założyć i umocować elementy wykończeniowe kalenicy dachu,
11) uszczelnić pokrycie dachu przy okapie,
12) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
13) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
14) zaprezentować efekty swojej pracy,
15) dokonać samooceny pracy,
16) uporządkować stanowisko pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model dachu pokrytego papą asfaltową,

–

materiały pokryciowe:

• płyty faliste RENOWA,

• gąsiory wentylowane,
• pianka poliuretanowa,

• gwoździe,

–

narzędzia i sprzęt potrzebne do przeprowadzenia renowacji :

• piłka ręczna do cięcia płyt,
• młotek,

–

środki ochrony indywidualne:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,
• kask,

• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

4.7.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować płyty faliste RENOWA?

2) rozróżnić elementy uzupełniające pokryć dachowych płytami

RENOWA?

3) wskazać, z jakiego materiału wykonane są elementy opierzenia

muru?

4) wskazać, z jakiego materiału wykonane są uszczelniacze pokrycia

dachowego?

5) określić, jakich gwoździ używa się do mocowania płyt falistych

RENOWA?

6) wskazać narzędzia do montażu płyt falistych RENOWA?

7) wskazać kolejność czynności podczas remontu pokrycia dachowego

z zastosowaniem płyt falistych RENOWA?

8) wskazać miejsca umieszczania łat wzdłużnych na pokryciu z płyt

falistych?

9) określić zasady mocowania płyt falistych do podkładu?

10) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania renowacji i remontu starego

pokrycia

dachowego

11) wykonać renowację lub remont starego pokrycia dachowego?

12) przeprowadzić prace renowacyjne i remontowe starego pokrycia

dachowego z zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8. Konserwacje i naprawy blacharskich obróbek dachowych

4.8.1. Materiał nauczania

Do podstawowych przyczyn powstawania przecieków dachów należy zaliczyć:

- nieprawidłowości wykonania obróbek dachowych,
- utratę właściwości technicznych obróbek elementów dachowych.

Obróbki wykonane z pap bitumicznych konserwuje się tak samo, jak pokrycia połaci

dachowych wykonane z materiałów bitumicznych.

Obróbki blacharskie naprawia się i konserwuje tak jak pokrycia wykonane z blach.
Powierzchnie obróbek dachowych wykonanych z blachy stalowej ocynkowanej, po

zniszczeniu powłoki cynkowej powleka się farbą antykorozyjną lub lakierem asfaltowym.

Zniszczone części rynien i rur spustowych wymienia się na inne.

4.8.1.1. Naprawa obróbki blacharskiej okapu

Naprawa istniejącej obróbki blacharskiej okapu, przy pokryciu dachowym z papy polega na:

–

odklejeniu papy starego pokrycia,

–

usunięciu rynny i obróbki blacharskiej,

–

oczyszczeniu miejsca wykonywania naprawy,

–

przyklejeniu na okapie warstwy papy na osnowie z tkaniny technicznej (juty),

–

umocowaniu obróbki blacharskiej,

–

przyklejeniu pasa papy na osnowie z tkaniny technicznej,

–

zamocowaniu rynny,

–

połączeniu rynny poziomym pasem obróbki blacharskiej,

–

naklejeniu dwóch warstw papy lepikiem do stosowania na gorąco.

Rys. 39. Naprawa obróbki blacharskiej okapu

1. stara papa, 2. papa na tkaninie technicznej, 3. dodatkowa papa [12, s. 339]

4.8.1.2. Naprawa obróbki blacharskiej ścianki szczytowej

Naprawa obróbki ścianki szczytowej polega na:

–

umocowaniu na ściance listwy drewnianej,

–

pokryciu ścianki warstwą papy na lepiku,

–

przybiciu gwoździami do łaty obróbki z blachy ocynkowanej,

–

pokryciu obróbki z blachy i ścianki szczytowej warstwą papy,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

uszczelnieniu styku papy z obróbką Olkitem.

Rys. 40. Naprawa obróbki blacharskiej ścianki szczytowej

1. blacha ocynkowana, 2. Olkit, 3. listwa drewniana, 4. gwoździe mocujące blachę [12, s. 336]

4.8.1.3. Uszczelnianie wywiewnej rury kanalizacyjnej

Wykonanie uszczelnienia wywiewnej rury kanalizacyjnej polega na:

–

poszerzeniu otworu wokół wywiewki,

–

oczyszczeniu wywiewki metalowej szczotkami,

–

obetonowaniu wywiewki przez wykonanie odboju, którego ścianki o wysokości około 15
cm i grubości 10 cm zbrojone są siatką,

–

ułożeniu wokół odboju dwóch warstw papy,

–

uszczelnieniu Olkitem styku papy ze ścianką.

Rys. 41. Naprawa rury wywiewnej kanalizacyjnej

1.odbój, 2. rura wywiewna, 3. Olkit, 4. płyta dachu. [12, s. 337]

4.8.1.4. Uszczelnienie masztów instalacji

Wykonanie uszczelnienia masztu instalacji, montowanego na powierzchni dachu polega na:

–

owinięciu pręta stalowego folią izolacyjną lub jutą zaizolowaną Abizolem R,

–

przyklejeniu folii izolacyjnej lub juty Abizolem G,

–

nasadzeniu na pręt lejka z blachy ocynkowanej,

–

przyklejeniu lejka do podłoża za pomocą lepiku,

–

oklejeniu poziomej części lejka pasem papy jutowej,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

uszczelnieniu Olkitem górnej części lejka na styku z prętem.

Rys. 42. Uszczelnienie masztu instalacji zamocowanej na dachu

1. folia izolacyjna, 2. lejek z blachy ocynkowanej, 3. Olkit, 4. wspornik masztu[12, s. 337]

4.8.1.5. Naprawa przejścia rury wentylacyjnej przez płytę dachową.

W celu wykonania naprawy przejścia rury wentylacyjnej przez płytę dachową należy:

–

odkleić górną warstwę papy,

–

przylutować do rury wentylacyjnej poziomy kołnierz z blachy,

–

owinąć rurę wentylacyjną paskiem folii izolacyjnej,

–

owinąć rurę wentylacyjną izolacją termiczną, papą i przymocować cienkim drutem,

–

wywinąć górną warstwę papy do góry pod lejek z blachy,

–

przykleić górną warstwę papy do rury.

Rys. 43. Naprawa obróbki rury wentylacyjnej.

1. rura, 2. lejek z blachy, 3. papa, 4. kołnierz z blachy, 5. gładź, 6. strop, 7. izolacja termiczna [12, s. 337]

4.8.1.6. Naprawa obróbki blacharskiej komina na dachu żelbetowym

Naprawa obróbki blacharskiej komina na dachu żelbetowym polega na:

–

usunięciu starej obróbki,

–

wybetonowaniu odboju wokół komina,

–

przymocowaniu do podkładu listew drewnianych,

–

przyklejeniu wokół komina dwóch warstw papy na tkaninie technicznej za pomocą lepiku
asfaltowego do stosowania na gorąco,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

oklejeniu styku ostatniej warstwy papy z kominem folią izolacyjną,

–

przymocowaniu obróbki z blachy ocynkowanej do listwy drewnianej,

–

oklejeniu styku blachy ze ścianą komina folią izolacyjną.

Rys. 44. Naprawa obróbki blacharskiej komina

1. folia izolacyjna, 2. obróbka z blachy, 3. listwa drewniana, 4. nie klejony pas papy na szerokości 15cm,

5. zbrojenie obwodowe odboju, 6. odbój, 7. komin, 8. płyta stropodachu [12, s. 335]

4.8.1.7. Naprawa obróbki blacharskiej bloku wentylacyjnego.

Obróbka bloku wentylacyjnego różni się od obróbki komina tym, że:

–

jest ułożona na pierwszej warstwie papy na styk ze ścianą bloku wentylacyjnego,

–

po zamocowaniu do listwy drewnianej przykryta jest dwiema warstwami papy na lepiku
asfaltowym do stosowania na gorąco,

–

styk papy ze ścianą bloku wentylacyjnego jest uszczelniony warstwą Olkitu.

Rys.45. Naprawa obróbki blacharskiej bloku wentylacyjnego

1. Olkit, 2. obróbka z blachy, 3. listwa drewniana, 4. nie klejony pas papy szerokości 15cm, 5. blok wentylacyjny,

6. odbój, 7. stropodach pełny, 8. zbrojenie obwodowe odboju [12, s. 336]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do wykonania naprawy uszkodzeń obróbek blacharskich używa się również bezspoinowej

powłoki nakładanej w trzech warstwach:

–

gruntującej – wykonanej z Cyklolepu R,

–

izolującej - zbrojonej matą szklaną,

–

wierzchniej - wykończeniowej z Alubitu.

Obróbki blacharskie, przed nałożeniem powłoki bezspoinowej należy przygotować przez:

–

wyprostowanie wygiętych blach,

–

umocowanie do podłoża odgiętych części obróbek blacharskich,

–

połączenie rozłączonych części obróbek z nowymi blachami uzupełniającymi,

–

oczyszczenie powierzchni blach za pomocą szczotek metalowych,

–

oczyszczenie szczotką metalową powierzchni podłoża (betonu, muru, tynku), na które przy
styku obróbek będzie nanoszona powłoka z Cyklolepu.

Rynny i rury spustowe z dużymi uszkodzeniami należy wymienić na inne.
Nowoczesne systemy rynnowe, zarówno metalowe jak i z tworzyw sztucznych

charakteryzują się łatwością montażu, dzięki odpowiednim łącznikom i uszczelkom.

Takie rozwiązania pozwalają na:

–

łatwy demontaż systemów rynnowych przy remoncie budynku,

–

wyeliminowanie nie zawsze szczelnych, istniejących sklejanych lub lutowanych połączeń
elementów systemów odprowadzania wód deszczowych.

4.7.1.8. Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas przeprowadzania prac naprawczych i renowacyjnych obróbek należy przestrzegać

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
obowiązujących podczas wykonywania nowych obróbek dachowych, omówionych w Poradniku
dla ucznia, opracowanym dla jednostki modułowej 713[01].Z1.09.

4.8.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. W jaki sposób konserwuje się obróbki dachowe z papy?
2. W jaki sposób naprawia się uszkodzone obróbki blacharskie?
3. Jakie czynności wykonuje się przy naprawie obróbki blacharskiej okapu?
4. Jakie czynności wykonuje się przy naprawie obróbki ścianki szczytowej?
5. Jakie czynności wykonuje się przy naprawie obróbki blacharskiej rury wywiewnej

kanalizacyjnej?

6. Jakie czynności wykonuje się przy naprawie obróbki blacharskiej masztów instalacyjnych?
7. Jakie czynności wykonuje się przy naprawie obróbki blacharskiej rury wentylacyjnej?
8. Jakie czynności wykonuje się przy naprawie obróbki blacharskiej komina?
9. Jakie czynności wykonuje się przy naprawie obróbki blacharskiej bloku wentylacyjnego
10. Jaką powłokę bezspoinową można zastosować do renowacji obróbek blacharskich?
11. Z jakich czynności składa się przygotowanie obróbek blacharskich pod powłoki

renowacyjne?

12. Dlaczego nowoczesne systemy rynnowe zalecane są do stosowania podczas remontu

dachów?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj naprawę obróbki blacharskiej okapu dachu pokrytego blachą miedzianą. Blachę

ukształtuj i przymocuj do okapu za pomocą gwoździ.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować narzędzia do wykonania demontażu uszkodzonej obróbki blacharskiej,
5) oznaczyć miejsca uszkodzenia obróbki blacharskiej okapu,
6) usunąć uszkodzony fragment obróbki blacharskiej okapu,
7) zmierzyć wielkość uszkodzenia,
8) przygotować materiały podstawowe - odpowiedni fragment blachy miedzianej,
9) przygotować materiały pomocnicze – gwoździe,
10) przygotować narzędzia do trasowania, cięcia i gięcia blachy,
11) wytrasować i wyciąć nowy element obróbki blacharskiej,
12) wyprofilować element blachy z kapinosem,
13) zamocować blachę do deski okapu za pomocą gwoździ,
14) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
15) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
16) zaprezentować efekty swojej pracy,
17) dokonać samooceny pracy,
18) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model lub fragment okapu dachowego,

–

stół blacharski,

–

narzędzia do demontażu blachy,

–

materiały:

• blacha płaska miedziana,

• gwoździe,

–

narzędzia traserskie,

–

narzędzia do cięcia, gięcia i kształtowania blachy:

• nożyce uniwersalne,

• gilotyna ręczna,

• giętarka krawędziarka,
• kowadełko blacharskie,

• kleszcze blacharskie,

• kleszcze uniwersalne,
• młotek,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,
• kask,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 2

Wykonaj naprawę uszkodzonej obróbki blacharskiej komina usytuowanego na dachu

żelbetowym. Blachę ukształtuj i przymocuj do listwy drewnianej za pomocą gwoździ.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

asfaltowego do stosowania na gorąco,

12) okleić styk ostatniej warstwy papy z kominem folią izolacyjną,
13) przygotować elementy obróbki z blachy stalowej ocynkowanej,
14) przymocować obróbki z blachy stalowej ocynkowanej do listwy drewnianej,
15) okleić styk blachy ze ścianą komina folią izolacyjną.
16) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
17) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
18) zaprezentować efekty swojej pracy,
19) dokonać samooceny pracy,
20) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model lub fragment dachu z wbudowanym kominem,

–

stół blacharski,

–

narzędzia do demontażu obróbki dachowej,

–

materiały:

• blacha płaska stalowa ocynkowana,
• gwoździe stalowe ocynkowane,

• papa na tkaninie technicznej,

• lepik asfaltowy do stosowania na gorąco,
• folia izolacyjna,

–

narzędzia traserskie,

–

narzędzia i sprzęt do wykonywania pokryć bitumicznych,

–

narzędzia do cięcia, gięcia i kształtowania blachy:

• nożyce uniwersalne,
• gilotyna ręczna,

• giętarka krawędziarka,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

• kowadełko blacharskie,

• kleszcze blacharskie,

• kleszcze uniwersalne,
• młotek,

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,
• kask,

• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

Ćwiczenie 3

Wykonaj naprawę uszkodzonej obróbki blacharskiej komina usytuowanego na dachu

żelbetowym z zastosowaniem powłoki bezspoinowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

będzie nanoszona powłoka z Cyklolepu,

11) nanieść warstwę gruntującą z Cyklolepu R,
12) nanieść warstwę izolującą i zazbroić matą szklaną,
13) nanieść warstwę wykończeniową z Alubitu,
14) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
15) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
16) zaprezentować efekty swojej pracy,
17) dokonać samooceny pracy,
18) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

model lub fragment dachu z wbudowanym kominem,

–

narzędzia do demontażu obróbki dachowej,

–

materiały:

• Cyklolep R,
• Alubit,

• mata z włókna szklanego,

–

narzędzia traserskie,

–

narzędzia do cięcia i kształtowania blachy:

• nożyce uniwersalne,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

• kowadełko blacharskie,

• kleszcze uniwersalne,

• młotek.

–

środki ochrony indywidualnej:

• szelki bezpieczeństwa,

• linka asekuracyjna,

• kask,
• rękawice robocze,

• nakolanniki,

–

literatura.

4.8.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować sposób konserwacji obróbek dachowych z papy?

2) scharakteryzować sposób naprawy uszkodzonych obróbek

blacharskich?

3) określić czynności wykonywane przy naprawie obróbek

blacharskich

okapu?

4) określić czynności wykonywane przy naprawie obróbek

blacharskich ścianki

szczytowej?

5) określić czynności wykonywane przy uszczelnieniu rury

wywiewnej

kanalizacyjnej?

6) określić czynności wykonywane przy uszczelnieniu masztów

instalacyjnych?

7) określić czynności wykonywane przy naprawie obróbek

blacharskich

rury

wentylacyjnej?

8) określić czynności wykonywane przy naprawie obróbek

blacharskich

komina?

9) określić czynności wykonywane przy uszczelnieniu bloku

wentylacyjnego?

10) wskazać powłokę bezspoinową stosowaną do renowacji obróbek

blacharskich?

11) określić czynności przygotowawcze wykonywane podczas

renowacji

obróbek

blacharskich?

12) uzasadnić, dlaczego nowoczesne systemy rynnowe zalecane są do

stosowania

podczas

remontu

dachów?

13) dobrać narzędzia i sprzęt do konserwacji i naprawy elementów

obróbek

dachowych?

14) przeprowadzić konserwację elementów obróbek dachowych?

15) naprawić elementy obróbek dachowych?

16) przeprowadzić prace konserwacyjne i naprawcze elementów

obróbek dachowych z zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i

higieny

pracy?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

A. INSTRUKCJA OGÓLNA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3. Odpowiedzi udzielaj tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
4. Kartę odpowiedzi podpisz imieniem i nazwiskiem.

B. INSTRUKCJA SZCZEGÓŁOWA

1. Zestaw zadań testowych składa się z:

a) 10 zadań zamkniętych - zadań wielokrotnego wyboru,
b) 10 zadań otwartych - zadań krótkiej odpowiedzi.

2. Odpowiedzi na zadania krótkiej odpowiedzi powinny być jednozdaniowe, krótkie i zwięzłe.
3. Zadania wielokrotnego wyboru mają 4 wersje odpowiedzi, z których jedna jest prawidłowa.

Prawidłową odpowiedź należy zakreślić we właściwym miejscu na karcie odpowiedzi.

4. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź należy ująć w kółko i ponownie zakreślić

odpowiedź prawidłową.

5. Jeżeli udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawia Ci trudność to opuść je i przejdź do

zadania następnego. Do zadań bez odpowiedzi możesz wrócić później.

Materiały dla ucznia

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I. Zakreśl znakiem X poprawną odpowiedź

1. Czynności polegające na usunięciu nieszczelności pokrycia i obróbek oraz umocowaniu

poluzowanych części pokrycia dachowego to:
a) konserwacje.
b) naprawy główne.
c) naprawy bieżące.
d) naprawy pośrednie.

2. Biała lub śnieżnobiała, watowata, układająca się we wzory przypominające kwiaty mrozowe

na szybach, to grzybnia

a) niszczycy belkowej.
b) gnilicy mózgowatej.
c) krowiaka łykowatego.
d) podskórnika zatokowego.

3. Szkodnik ten w postaci czarnych chrząszczy rozwija się głównie w martwym drewnie

drzewa bukowego i dębowego. Wygryza otwory wylotowe o średnicy od 3,5 do 4,0 mm.
Larwy tego owada drążą w drewnie nieregularne korytarze zapełnione mączką i kałem.
Scharakteryzowanym szkodnikiem jest

a) tykotek pstry.
b) kołatek uparty.
c) kołatek domowy.
d) spuszczel pospolity.

4. Pokrycia dachowe z blachy czarnej lub ocynkowanej konserwuje się przez malowanie

między innymi farbami:

a) emulsyjnymi i minią.
b) ftalowymi przeciwrdzewnymi.
c) ftalowymi do użytku powszechnego.
d) sylikonowymi powszechnego użytku.

5. Brud i wykwity wapienne z powierzchni pokrycia z dachówek ceramicznych i cementowych

zmywa się

a) czystą wodą.
b) wodą zmieszaną z octem.
c) wodą zmieszaną z detergentem.
d) wodą zmieszaną z denaturatem.

6. Skuteczną metodą pozbywania się mchów i porostów z powierzchni dachu pokrytych

dachówką ceramiczną jest montaż wzdłuż kalenicy dachu wielowarstwowa taśmy tkanina
wykonanej z drutu:

a) stalowego o średnicy 0,1mm.
b) cynkowego o średnicy 0,1mm.
c) miedzianego o średnicy 0,1mm.
d) aluminiowego o średnicy 0,1mm.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Kruche i łamliwe, z popękaną powierzchnią i oznakami łuszczenia pokrycia to

charakterystyczne oznaki zniszczonego pod wpływem działania czynników atmosferycznych
dachu pokrytego

a) papą.
b) folią PVC.
c) powłoką bezspoinową.
d) dachówką ceramiczną.

8. Upłynniona folia to preparat przeznaczony do łączenia zakładów folii PVC, otrzymany przez

rozpuszczenie w Cyklohexanonie

a) polioctanu z innymi dodatkami.
b) polietylenu z innymi dodatkami.
c) polipropylenu z innymi dodatkami.
d) polichlorku winylu z innymi dodatkami.

9. Drewniane listwy wzdłużne, podczas remontu starego pokrycia z płyt falistych umieszcza się

a) w dolinie fali i mocuje za pomocą gwoździ.
b) na grzbiecie fali i mocuje za pomocą gwoździ.
c) w dolinie fali i mocuje za pomocą wkrętów stalowych.
d) na grzbiecie fali i mocuje za pomocą wkrętów stalowych.

10. Elementami uszczelniającymi fałdy pokrycia dachowego na kalenicy dachu,

zapobiegającymi przedostawaniu się kurzu i wody pod pokrycie dachowe z płyt Renowa
oraz chroniącymi dach przed działaniem wiatru są uszczelniacze

a) wentylujące wykonane z polipropylenu.
b) niewentylujące wykonane z polipropylenu.
c) wentylujące wykonane z tego samego materiału co płyty pokryciowe.
d) niewentylujące wykonane z tego samego materiału co płyty pokryciowe.

II. Udziel poprawnej odpowiedzi na poniższe pytania – odpowiedź wpisz w karcie
odpowiedzi

punktacja 0 - 1 pkt.

11. Jakie czynności nazywa się konserwacją?
12. Jakie czynności nazywa się naprawami?
13. Jaki jest podział napraw w zależności od zakresu robót?
14. Jakimi sposobami zwalcza się krowiaka łykowatego?
15. Jaki objaw ataku grzybów nazywa się sinizną?
16. Na czym polega konserwacja pokryć dachowych wykonanych z blachy miedzianej,

aluminiowej i tytanowo-cynkowej?

17. Co to jest Cyklohexanon?
18. W jakiej postaci mogą pojawiać się uszkodzenia pokryć dachowych z papy?
19. W jaki sposób naprawia się pęcherze powietrzne pojawiające się na pokryciu dachowym z

papy?

20. Jakich gwoździ używa się do mocowania płyt falistych RENOWA?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................................

Przeprowadzanie napraw, remontów i konserwacji pokryć dachowych oraz
obróbek blacharskich

I. Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedzi Punkty

1. a b c d

2. a b c d

3. a b c d

4. a b c d

5. a b c d

6. a b c d

7. a b c d

8. a b c d

9. a b c d

10. a b c d

Razem punktów za część I

II. UDZIEL POPRAWNEJ ODPOWIEDZI

zadania

Odpowiedź

Punkty

11.

12.

13.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem punktów za część II.

Σ punktów

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Frankiewicz D.: Rozpoznawanie podstawowych materiałów budowlanych. KOWEZ,

Warszawa 2002

2. Frankiewicz D.: Transport, składowanie i magazynowanie materiałów budowlanych.

KOWEZ, Warszawa 2002

3. Gąsiorowska D, Horsztyńska B.: Posługiwanie się dokumentacją techniczną. KOWEZ,

Warszawa 2002

4. Gąsiorowska D, Horsztyńska B.: Posługiwanie się podstawowymi pojęciami i terminami

z zakresu budownictwa. KOWEZ, Warszawa 2002

5. Katalog: Specjalistyczne narzędzia i maszyny dla dekarzy Zi-co sp. z o.o. – Wrocław 2006
6. Kozarski P. Konserwacja domu. FOZW Omnipress, Warszawa 1992
7. Lenkiewicz W., Zdziarska-Wis I.: Technologia. Ciesielstwo. WSiP, Warszawa1989
8. Markiewicz P.: Vademecum projektanta. Archi-Plus, Kraków 1998
9. Martinek W., Michnowski Z.: Technologia. Dekarstwo i blacharstwo budowlane. WSiP,

Warszawa1999

10. Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 1996
11. Praca zbiorowa.: Dachy. Akcesoria i pokrycia z miedzi. WSiP, Warszawa 2000
12. Praca zbiorowa.: Remonty budynków mieszkalnych. Arkady, Warszawa 1997
13. Roj-Chodacka A.: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. KOWEZ, Warszawa 2002

14. Szymański E.: Materiałoznawstwo budowlane. WSiP, Warszawa 1992

Czasopisma:
14. „Materiały budowlane” nr 5/2003, miesięcznik techniczno – ekonomiczny,
15. „Murator” nr 3/99 Numer specjalny „Dachy”

Akty prawne:
1. Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016

z późniejszymi zmianami).

2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa

i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 41).

3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa

i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót
ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263).

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
dekarz 713[01] z1 16 n
dekarz 713[01] z1 16 u
dekarz 713[01] z1 16 n
dekarz 713[01] z1 09 n
dekarz 713[01] z1 15 n
dekarz 713[01] z1 12 u
dekarz 713[01] z1 11 u
dekarz 713[01] z1 08 n
dekarz 713[01] z1 11 n
dekarz 713[01] z1 04 u
dekarz 713[01] z1 02 u
dekarz 713[01] z1 14 u
dekarz 713[01] z1 04 n
dekarz 713[01] z1 09 u
dekarz 713[01] z1 13 u
dekarz 713[01] z1 12 n
dekarz 713[01] z1 10 u
dekarz 713[01] z1 03 u

więcej podobnych podstron