Dlaczego wdrażać ISO 9001?











Normalizacja Dlaczego wdrażać ISO
9001?









TEMATY:ZARZĄDZANIE
PROJEKTAMIZARZĄDZANIE PRZEZ JAKOŚĆISO 9000,
ISO 14000, PN 18000







Systemy zarządzania
jakością zgodne z normami serii ISO 9000 stały się w ostatnich latach w
Unii Europejskiej tak popularne, że w wielu branżach trudno sobie wręcz
wyobrazić działanie bez odpowiedniego certyfikatu. Wbrew temu co
przeciwnicy tych systemów często powtarzają, popularność ta nie wynika
tylko z przepisów prawnych, wszak wdrażanie norm ISO 9000 jest dobrowolne.
Można wyróżnić kilka podstawowych przyczyn sięgania przez przedsiębiorstwa
Europy zachodniej po systemy jakości. Większość z nich odnosi się także do
naszych, polskich przedsiębiorstw. 
W ostatnich latach jedną z
głównych przyczyn ubiegania się o certyfikaty systemów jakości była chęć
marketingowego ich wykorzystania. Przedsiębiorstwa, które mogą się takim
dokumentem legitymować, są postrzegane jako pewniejsze i lepsze. Ich
wyroby łatwiej zdobywają nabywców. Ten efekt zwiększenia sprzedaży
aktualnie w krajach Unii Europejskiej stopniowo maleje, bowiem istnieje
już wiele firm posiadających systemy jakości, a zatem klient mając większy
wybór znowu zwraca uwagę na inne kryteria. Nie znaczy to, że efekt
marketingowy przestał istnieć, on jedynie zmienił swe oblicze - teraz
wyroby firm bez certyfikatu systemu jakości coraz częściej są pomijane już
przy wstępnym wyborze. Przestał to więc być aspekt przewagi
konkurencyjnej, a stał się punktem wyjścia do poszukiwania nabywców. Warto
zauważyć, że Polska wciąż znajduje się w pierwszej fazie i certyfikowane
przedsiębiorstwa sprzedające na polskim rynku jeszcze przez kilka lat będą
korzystały z tej przewagi. 
Przedsiębiorstwa z
długoletnią tradycją wiedzą, że istotą działania nie jest zdobywanie
nowych klientów, ale przede wszystkim utrzymanie starych. Można to zrobić
łatwiej i taniej, niż eksplorować coraz to nowe rynki. Technika "sprzedaj
i znikaj" nie ma znamion zyskownej i długotrwałej strategii. Stali klienci
powracają do firmy, a także zachęcają innych do korzystania z naszych
usług lub wyrobów. Celem przedsiębiorstw nastawiających się na długotrwały
sukces staje się więc spełnienie potrzeb i oczekiwań klientów. Tego
spełnienia nie da się uzyskać od razu - wymaga to często lat pracy, stąd
potrzebny jest sprawny system stałego doskonalenia. Taki system zawarty
jest właśnie w normie ISO 9000. Przedsiębiorstwa Unii Europejskiej
zauważyły, że wdrożenie systemu zarządzania jakością będzie istotnym
filarem podtrzymującym ich długoterminowe strategie prowadzące do
sukcesu. 
Początkowo niedocenianym
aspektem wdrożenia było obniżenie wewnętrznych kosztów złej jakości.
Ukazywano normy, jako panaceum na problemy gospodarki w skali makro.
Okazało się jednak, że przedsiębiorstwa, które prawidłowo wdrożyły system
notują malejące koszty złej jakości. Ten sam system stałego doskonalenia,
który pozwala nam utrzymać starych klientów, pracuje na obniżenie kosztów
wewnętrznych w firmie. Jeżeli doskonalimy poszczególne elementy procesów
wytwórczych czy usługowych, to zmniejszamy jednocześnie ilość braków, a
więc maleją koszty złej jakości. Oczywiście utrzymanie systemu, szkolenia
i rozwój kosztują, ale wydatki na nie są zwykle mniejsze niż
oszczędności. 
Niewątpliwie wdrażanie
systemów jakości w krajach Unii Europejskiej przyczyniło się także do
zmiany kontaktów między organizacjami, a ich dostawcami. Gdy
przedsiębiorstwa same zaczynały dbać o zadowolenie klienta, potrzebowały
do tego odpowiednich surowców. Stąd wybór dostawcy stopniowo przestaje być
oparty na cenie. Dlatego też dostawcy są zachęcani do wdrażania własnych
systemów jakości, które zapewnią stabilność dostaw i ciągłe doskonalenie
wyrobów. 
To właśnie rosnąca
popularność systemów jakości zgodnych z ISO 9000 sprawiła, że w
Dyrektywach Unii Europejskiej ujęto je jako kryterium oceny zgodności z
wymaganiami. Podzielono obszar oceny: obligatoryjny i dobrowolny.
Działanie w obszarze obligatoryjnym bez certyfikatu jakości jest
praktycznie niemożliwe, natomiast w obszarze dobrowolnym bardzo
trudne. 
Przedsiębiorstwa Unii
Europejskiej mogą być dla polskich przykładem skutecznego wykorzystania
narzędzia, jakim jest system zarządzania jakością zgodny z normami ISO
9000. System ten staje się obecnie dla firm spoza Unii, które nie mają za
sobą lat współpracy z EWG, warunkiem wejścia na ten rynek. Czy jednak ci,
którym wystarcza rynek polski mogą obejść się bez certyfikatu? Otóż firmy
takie będą się borykać z coraz większymi problemami, gdyż już dziś, w
wielu dziedzinach, przegrywają z firmami posiadającymi
certyfikaty. 
Korzyści, jakie można
osiągnąć w Polsce, są identyczne jak te, które osiągnęły u siebie firmy
zachodnioeuropejskie. Przedsiębiorstwa posiadające system jakości ISO 9000
są obecnie na rynku polskim w sytuacji przewagi konkurencyjnej, którą
powinny wykorzystać jeszcze przed wstąpieniem do Unii Europejskiej. Na
koniec pragnę zauważyć, że jednym z wymogów, jakie należy spełnić przed
wstąpieniem do UE jest dostosowanie prawa. Aktualnie w sejmie rozpatrywany
jest projekt ustawy o systemie oceny zgodności wyrobów, procesów lub usług
z wymaganiami. Treść tej ustawy jest zgodna z wymogami Dyrektyw, o których
wspomniałem. Tak więc, aby działać w Polsce w niektórych obszarach będzie
niezbędny certyfikat systemu jakości.


09
marca 2001
08:06