Czy warto wdrażad ISO 9001? Raport nt. wpływu ISO 9001 na konkurencyjnośd firmy.
Większośd firm, które wdrożyły System Zarządzania Jakością ISO 9001, uważa, że to
przedsięwzięcie się opłaca. Jakie problemy napotykają firmy podczas przygotowao do audytu
certyfikującego, czy korzystają z pomocy wyspecjalizowanych firm i jakie korzyści, a jakie
negatywne skutki wdrożenia dostrzegają?
Badanie zostało przeprowadzone w pierwszym kwartale 2010 r. wśród 509 firm z całej Polski, które w
ciągu ostatnich 15 lat wdrożyły ISO 9001. Portal badao internetowych PB Online przebadał firmy z
wielu branż, o różnej wielkości zatrudnienia i przychodach. Mimo takiego zróżnicowania, większośd
firm (87%) wyraziła opinię, że opłaciło się im wdrożyd ISO 9001. Zaledwie 4,1% przebadanych uważa,
że wdrożenie ISO nie przyniosło oczekiwanych korzyści.
Bilans zysków i strat
Jako powody podjęcia decyzji o wdrożeniu ISO 9001, badani wymieniali najczęściej potrzebę
dostosowania się do wymagao i oczekiwao klientów, chęd podniesienia jakości produktów, usług i
prestiżu firmy oraz usprawnienia zarządzania firmą.
Najbardziej pozytywnie, wdrożenie Systemu oceniły firmy z branży przemysłowej i usług ochrony
zdrowia. Jak się okazuje, im wyższe przychody, większa liczba pracowników oraz dłuższy okres
funkcjonowania firmy, tym opłacalnośd wdrożenia ISO 9001 oceniana jest lepiej. Na pytanie, który z
wymiarów funkcjonowania Systemu jest wg respondentów najbardziej przydatny w praktyce,
najczęściej wskazywano na zarządzanie zasobami oraz pomiar, analiza i doskonalenie.
Najważniejsze korzyści, jakie obserwują firmy po wprowadzeniu normy ISO 9001, to podniesienie
prestiżu firmy, usprawnienie obiegu dokumentów, poprawa jakości usług, komunikacji wewnętrznej i
kontaktów z kontrahentami biznesowymi. Są również minusy, a więc zwiększenie biurokracji, wzrost
kosztów jednostkowych czy zmniejszenie wydajności pracy. Minusy dostrzega jednak tylko 15%
respondentów.
Ile to może trwad i dlaczego?
Jak wynika z badania, powodem wystąpienia negatywnych skutków wdrożenia ISO 9001 jest długośd
przygotowywania się do audytu certyfikującego. I tak najwięcej ujemnych następstw zaobserwowano
wśród badanych, którzy wdrażali ISO ponad dwa lata. U niemal 80% firm proces wdrażania ISO zajął
jednak mniej niż 12 miesięcy.
Czas wdrażania Systemu zależy z kolei od stopnia trudności, na jakie natrafiano w czasie jego
wdrażania. Do najczęściej napotykanych problemów badani zaliczyli opór pracowników wobec
procesu wdrożenia oraz nadmiar procedur, instrukcji i formularzy. Warto zauważyd, że wraz ze
wzrostem ilości zatrudnianych pracowników, a także wyższym przychodem firmy, znacząco wzrasta
prawdopodobieostwo napotkania problemów.
Jednak jak już było wspomniane, im firma większa, tym jest bardziej zadowolona z efektów
wdrożenia ISO 9001. Okazuje się więc, że okres, jaki firma potrzebowała na przygotowanie się do
audytu certyfikującego System, nie miał wpływu na ocenę opłacalności tego przedsięwzięcia. Tych,
którzy rozważają wdrożenie ISO 9001 ucieszy fakt, że niemal połowa badanych zadeklarowała
bezproblemowy proces wdrażania ISO, a kłopoty zgłosiło jedynie 35% respondentów.
Samemu czy z firmą zewnętrzną?
W ciągu 15 lat objętych analizą w ramach badania, odsetek firm decydujących się samodzielnie
wdrożyd ISO spadł z 71% do 35%. W 2008 roku aż prawie połowa badanych firm zleciła kompleksowe
wdrożenie systemu firmie zewnętrznej.
Jak wynika z badania, najczęściej stosowane kanały zdobycia informacji o firmie zewnętrznej to
rekomendacje znajomych czy partnerów biznesowych, a w dalszej kolejności Internet i prasa
specjalistyczna. Okazuje się również, że rekomendacje i przystępnośd cenowa to kluczowe czynniki
decydujące o wyborze firmy zewnętrznej.
Poziom satysfakcji ze współpracy z firmą zewnętrzną wynika w dużej mierze z długości wdrażania ISO
9001. Blisko 80% respondentów jest zadowolonych ze współpracy z zatrudnioną firmą zewnętrzną, a
ponad 1/3 twierdzi, że kontynuuje tę współpracę. Warto jednak zauważyd, że firmy, które
zdecydowały się na samodzielne wdrożenie certyfikatu, częściej uważają to za zdecydowanie
opłacalne aniżeli respondenci, którzy w całości zlecili to firmom zewnętrznym.
Badanie zrealizowano metodą ankiety internetowej w serwisie www.pbonline.pl na próbie 509
przedsiębiorstw.
Katarzyna Muszyoska, PB Online