SKROBIA
1. Izolacja skrobi z ziemniaków
" 3 ziemniaki obierz i umyj.
" Umyte ziemniaki lekko osusz ligniną i zważ na wadze analitycznej.
" Ziemniaki utrzyj na tarce na miazgę.
" Miazgę ziemniaczaną przenieś do zlewki.
" Do zlewki wprowadz
100 ml wody destylowanej.
" Mieszaninę wymieszaj i przesącz przez watę.
" Dodaj 100 ml wody destylowanej i odwiruj (4000 obr, 15 min).
" Płyn należy odrzucić, a osad skrobi zawiesić w 96 % etanolu (5 ml) i
przesączyć przez sączek.
" Osad przemyć ponownie etanolem (2 ml) i przenieść na szalkę Petriego.
" Szalkę Petriego wstawić do suszarki.
" Zważ wysuszony osad skrobi.
2. Izolacja skrobi ze zbóż (ryż, kukurydza, pszenica, jęczmień)
" Odważ 30 g ziarna i umieść w młynku.
" Miel 6 sekund.
" Przenieś zmielone ziarno do zlewki.
" Zalej 100 ml wody.
" Mieszaninę wymieszaj i przesącz przez watę.
" Dodaj 100 ml wody destylowanej i odwiruj (4000 obr, 15 min).
" Płyn należy odrzucić, a osad skrobi zawiesić w 96 % etanolu (5 ml) i
przesączyć przez sączek.
" Osad przemyć ponownie etanolem (2 ml) i przenieść na szalkę Petriego.
" Szalkę Petriego wstaw do suszarki.
" Zważ wysuszony osad skrobi.
3. Oznaczanie zawartości skrobi (metoda polarymetryczna)
Odczynniki i aparatura
Skrobia,
Chlorek wapnia dwuwodny (250 g) rozpuścić w 760 cm3 wody i doprowadzić pH do
wartości 2,0ą0,l przez dodatek kwasu octowego lodowatego.
Polarymetr
Kwas octowy
Rurka polarymetryczna
Kolba stożkowa 250 cm3
A
az
nia wodna
Wykonanie oznaczenia:
Odważyć próbkę (0,40 g) do kolby stożkowej, dodać wodę (10 cm3) i mieszać do uzyskania
jednolitej masy. Następnie dodać roztwór chlorku wapnia (60 cm3) i umieścić we wrzącej
łaz
ni wodnej mieszając zawartość kolby. Po 30 minutach mieszaninę ochłodzić do
temperatury pokojowej, przenieść ilościowo do kolby miarowej o pojemności 100 cm3 i
dopełnić do kreski roztworem chlorku wapnia. Roztwór pozostawić na 5 minut, po czym
przesączyć przez twardy sączek lub spiek szklany. Odrzucić pierwsze 20 cm3 filtratu, a
pozostałość zebrać w suchej kolbie stożkowej. Napełnić roztworem rurkę polarymetryczną i
długości 1 dm i zmierzyć skręcalność optyczną. Stężenie skrobi w roztworze c wyznaczyć
według wzoru:
ą g
c = [ ]
1�"[ą ]D 100 cm3
gdzie: ą - zmierzona skręcalność roztworu,
1 - długość kuwety, [dm],
[ą]D - skręcalność właściwa roztworu skrobi równa +203�
c�"102
% skrobi =
m
gdzie: m- masa próbki do analizy.
3. Oznaczanie zawartości amylozy (metoda jodometryczna)
Odczynniki i aparatura
Wodorotlenek sodu, roztwór 1-molowy (wodorotlenek sodu, roztwór 1-molowy - w
wodzie rozpuścić 40 g wodorotlenku sodu i dopełnić w kolbie miarowej do objętości 1
dm3).
Kwas solny, roztwór 1-molowy przygotować roztwór w kolbie miarowej o objętości
100 cm3 posługując się tzw. fixanalem PPH POCh Gliwice
Amyloza - wzorzec
Kolba stożkowa 300 cm3
Kolba stożkowa 100 cm3
Kwaśny winian potasu
Kuwety 1 cm
Roztwór jodu - rozpuścić 2 g jodku potasu w 50 cm3 wody, dodać 200 mg jodu i po
rozpuszczeniu dopełnić w kolbie miarowej do 100 cm3. Przechowywać w ciemnej
butelce.
Pipety 1 cm3
Kolba miarowa 50 cm3
Wykonanie oznaczenia:
W kolbie płaskodennej o pojemności 300 cm3 umieścić 100 mg próbki. Dodać 100 cm3 wody
i ogrzać do rozpuszczenia skrobi. Zwykle wystarczy 10 minut ogrzewania na łaz
ni wodnej.
Wskazane jest mieszanie zawartości kolby. Pobrać 2 cm3 roztworu, umieścić w kolbie
stożkowej (100 cm3), a następnie dodać 0,5 cm3 roztworu wodorotlenku sodu i ogrzewać
mieszaninę, przez 3 minuty na wrzącej łaz
ni wodnej. Po schłodzeniu dodać równoważną ilość
roztworu kwasu solnego do uzyskania odczynu obojętnego. Następnie dodać kwaśny winian
potasu (0,1 g), wodę (45 cm3), roztwór jodu (0,5 cm3) i dopełnić całość do 50 cm3 w kolbie
miarowej. Uzyskany niebieski roztwór pozostawić na 20 minut w temperaturze pokojowej.
Zmierzyć absorbancję przy długości fali 680 nm. Jako wzorzec użyć roztworu jodu (0,5 cm3)
w 50 cm3 wody.
Tzw. : "Blue Value" (BV) wyliczyć ze wzoru:
A�" 4
BV =
C
gdzie: A - absorbancja,
C - stężenie, [mg/100cm3].
Równolegle wykonać oznaczenie BVW, biorąc próbkę wzorcową o znanej zawartości
amylozy. Zawartość amylozy w próbce wyznaczyć ze wzoru:
BV �"a
% amylozy =
BVW
gdzie: BV - liczba wyznaczona dla próbki,
BVW - liczba wyznaczona dla wzorca,
a - zawartość amylozy w próbce wzorcowej.
4. Oznaczanie zawartości grup aldehydowych (liczba redukcyjna)
Skrobia należy do polimerów o słabych właściwościach redukujących, gdyż tylko końcowa
jednostka cukrowa zawiera resztę D-glukopiranozy. Liczba grup redukujących (liczba
redukcyjna) pozwala na oznaczenie masy cząsteczkowej cukru.
Opisane metody opierają się na reakcji cukrów z takimi utleniaczami, jak sole Cu(II),
żelazicyjanki w środowisku alkalicznym. W tych warunkach następuje częściowa degradacja
polisacharydu, dlatego uzyskane wyniki mogą być nieco zawyżone. Omówiona niżej metoda
jest zalecana, gdyż stopień degradacji cukru w czasie oznaczania jest niewielki.
Roztwory do analizy
Alkaliczny żelazicyjanek  żelazicyjanek potasu (16,5 g) i bezwodny węglan sodu (22
g) rozpuścić w wodzie i dopełnić w kolbie miarowej do objętości 1 dm3. Odczynnik powinien
być przechowywany w kolbie z ciemnego szkła, gdyż ulega rozkładowi w świetle.
Siarczan cynku  w wodzie rozpuścić chlorek potasu (70 g), siarczan cynku
siedmiowodny (20 g), dodać kwas octowy (200 cm3) i dopełnić wodą do objętości 1 dm3.
Jodek potasu  rozpuścić jodek potasu (100 g) w wodzie (500 cm3) i dodać 1 granulkę
wodorotlenku sodu. Przechowywać w ciemnej butelce.
Skrobia  rozpuścić skrobię wskaz
nikową (0,2 g) w wodzie (20 cm3) i ogrzewać przez
15 minut. Ochłodzić. Roztwór można zabezpieczyć przed działaniem mikroorganizmów przez
dodatek kilku kropli toluenu.
Tiosiarczan sodu  przygotować roztwór 0,1 mol/dm3 tiosiarczanu sodu.
Wykonanie oznaczenia:
Odważyć próbkę skrobi (200 mg) i umieścić w kolbie stożkowej. Dodać wodę (25 cm3) i
zamieszać zawartość kolby do uzyskania zawiesiny. Kolbę umieścić we wrzącej łaz
ni wodnej
na 15 minut, co pewien czas mieszając jej zawartość. Do roztworu dodać alkaliczny roztwór
żelazicyjanku (25 cm3), butelkę zamknąć korkiem gumowym i ogrzewać na wrzącej łaz
ni
wodnej przez 15 minut, co jakiś czas mieszając zawartość. Kolbę ochłodzić w zimnej wodzie,
dodać powoli roztwór siarczanu cynku (60 cm3) i po wymieszaniu dodać roztwór jodku
potasu (20 cm3). Odmiareczkować wydzielony jod roztworem tiosiarczanu sodu.
Równolegle wykonać próbkę ślepą (bez skrobi) stosując takie same ilości
odczynników i postępując jak wyżej.
Liczbę redukcyjną LR obliczyć według wzoru:
(VO -Vi) �"CM �"10
LR =
m
Gdzie: Vo  objętość tiosiarczanu zużytego do miareczkowania ślepej próby, [cm3],
Vi  objętość roztworu tiosiarczanu zużytego do miareczkowania oznaczanej próby,
[cm3],
CM  stężenie molowe tiosiarczanu sodu, [mol/dm3],
m  waga próbki, [g].