background image

E

LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

12

W

W

tej rubryce prezentujemy schema−
ty  nadesłane  przez  Czytelników.

Są to zarówno własne (genialne) rozwiąza−
nia  układowe,  jak  i  ciekawsze  schematy  z
literatury, godne Waszym zdaniem publicz−
nej  prezentacji  bądź  przypomnienia.  Są  to
tylko  schematy  ideowe,  niekoniecznie
sprawdzone  w  praktyce,  stąd  podtytuł

co  by  było  gdyby...  Redakcja  EdW nie
gwarantuje, że schematy są bezbłędne i na−
leży  je  traktować  przede  wszystkim  jako
źródło  inspiracji  przy  tworzeniu  własnych
układów.

Przysyłajcie do tej rubryki przede wszy−

stkim schematy, które powstały jedynie na
papierze,  natomiast  układy,  które  zrealizo−

waliście w praktyce nadsyłajcie wraz z mo−
delami  do  Forum  Czytelników  i  do  działu
E−2000. Nadsyłając godne zainteresowania
schematy z literatury, podawajcie źródło.

Osoby,  które  nadeślą  najciekawsze

schematy  oprócz  satysfakcji  z  ujrzenia
swego nazwiska na łamach EdW, otrzyma−
ją drobne upominki.

Działająca...przepalona świetlówka

Działająca...przepalona świetlówka

Czytelniku  −  jeśli  masz  przepaloną
świetlówkę nie wyrzucaj jej − prawdo−
podobnie da się ją uratować. Warunek:
świetlówka nie może być uszkodzona
mechanicznie  (poza  przepalonym  jed−
nym  lub  dwoma  żarnikami),  tzn.  nie
może ulec rozszczelnieniu ( tzn. utracić
próżni).
Tradycyjny  sposób  podłączenia  świe−
tlówki  przedstawiono  na  rys.  1. Jeśli
przepaliła  Ci  się  świetlówka  o mocy
4...20W, dokonaj  przeróbki  wg  rys.  2.
(usuń zapłonnik, zewrzyj wyprowadze−
nia  żarników,  pomiędzy  statecznik
a świetlówkę  wlutuj  2  kondensatory
i mostek  prostowniczy).  Ten  układ
sprawdziłem  doświadczalnie  (ratując
w ten  sposób  uszkodzone  świetlówki
4 i 20−watowe).

W przypadku  świetlówek  o mocy

40...65W należy zastosować układ wg
rys.  3.  Kondensatory  na  wysokie  na−

pięcia nie zawsze są osiągalne − w ra−
zie  potrzeby  można  zastosować  połą−
czenia  szeregowo−równoległe  z uży−
ciem  kondensatorów  na  niższe  napię−
cia i o mniejszych pojemnościach. Np.
zamiast  470nF/400...600V (rys.  2.)  za−
stępczo  2  szeregowo  połączone  kon−
densatory  1µF/250V;  zamiast  3,76µF:
1µF/250V x 3 + 680nF/250V równole−
gle. Należy pamiętać o dobrym odizo−
lowaniu  układu  elektronicznego  od
oprawy  świetlówki  (a zwłaszcza  gdy
jest ona metalowa). Całość można zlu−
tować  w formie  solidnego  pająka,  ale
jeśli kondensatory trzeba będzie “sztu−
kować” ze sobą − zalecam użyć płytki
drukowanej (np. uniwersalnej) i ew. za−
mknąć kondensatory wraz z mostkiem
prostowniczym w plastykowej obudo−
wie  (na  zewnątrz  wyprowadzić  prze−
wody przyłączeniowe − przyłączenie do
świetlówki i statecznik najlepiej wyko−

nać  z zastosowaniem  kostki  elektro−
technicznej).  Zwarcie  żarników świe−
tlówki  nie  jest  konieczne.  Układy
przedstawione na rys. 2 i 3 mogą zasi−
lać  także  pełnosprawne  świetlówki.
W każdym razie z pewnością przedłużą
działanie  przepalonych  świetlówek.
Przepalona  świetlówka  (20−watowa)
podłączona  do  sieci  230V wg  rys.2
działa u mnie już od 11 miesięcy.
Jednak  ogólnie  mówiąc  świetlówki
są bardzo trwałe − kupno nowej świe−
tlówki  na  pewno  nie  nadweręży  ni−
czyjego portfela, gdyż są bardzo tanie 
(ok. 3...10 zł). 
Artykuł  opracowałem  na  podstawie
skąpej  wzmianki  w “Zrob  to  Sam” 
nr 1/93.

Dariusz Knull

Rys. 1, 2, 3

background image

13

E

LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

Kolega, który nadesłał przedstawione układy, otrzymuje drobne upominki.

“  Minigenerator  serwisowy”  po−
chodzi  z miesiecznika  “Praktyczny
Elektronik”  (1`98),  jego  zadaniem
jest  zaoszczędzenie  wielu  godzin
żmudnej  pracy  podczas  wyszuki−
wania uszkodzeń w sprzęcie audio.
Ponieważ  zasada  działania  nie  wy−
maga szerokiego opisu, ograniczę
się tylko do spraw podstawowych.
Generator serwisowy został zreali−
zowany  w oparciu  o negatory
CMOS.  Częstotliwość  generacji
można  zmieniać  dobierając  war−
tość kondensatora C3.
Dysponujemy  tu  dwoma  wyjścia−
mi;  jedno  dostarcza  przebieg  pro−
stokątny 1kHz, a drugie sinusoidal−
ny  o tej  samej  częstotliwości.
Układ ten może znaleźć szereg in−
nych  zastosowań,  np.  badanie
układów logicznych.

“ Minigenerator serwisowy”

“ Minigenerator serwisowy”

W związku z tym, “że w przyszłym ro−
ku  stacje  radiowe  FM  już  nie  będą
nadawały  w dolnym  zakresie  FM”
(przypomina o tym p. A. Janeczek na
str. 55 w EdW 5/99) − chciałbym przed−
stawić  schemat  układu  wykonanego
jakiś  czas  temu  zgodnie  z opisem
w “Zrób to Sam” z czerwca 1991r.
Jest to nieskomplikowany, uniwersal−
ny  konwerter,  wykorzystujacy  wieko−
wy,  ale  wciąż  “do  nabycia  i użycia”
układ  scalony  UL1042N (odpowiedni−
ki:  SO42PC,  SO42E,  SV42P −  cyfry
w nawiasach  na  schemacie  dotyczą
wyprowadzeń tych układów).

Konwerter  można  wbudować  prak−

tycznie  do  każdego  przenośnego  lub
stacjonarnego odbiornika starszego ty−
pu − czyli tylko z “dolnym” UKF−em (65
−73 MHz). Cewki L1 (średnica wewnę−
trzna:  4,5  mm,  4  zwoje  DNE  o
0,8mm,  odległości  między  zwojami:
1mm) i L2 (6 zwojów, dalej jak L1) są
łatwe do wykonania − są one typu po−
wietrznego (“w razie potrzeby obwód
wstępny złożony z cewki L1 i konden−
satora  47pF  można  dostroić  do  prze−
noszonego  pasma  poprzez  ściskanie
lub rozciąganie zwojów cewki, co bę−
dzie powodowało zmianę jej indukcyj−
ności, a przez to zmianę przenoszone−
go przez ten obwód pasma; analogicz−

nie  należy
zestroić  ob−
wód 

wyj−

ś c i o w y
cewką L2”).
Z a i n s t a l o −
wanie  kon−
w e r t e r a
w radiood−
biorniku  nie
p o w i n n o
sprawić żad−
nej  trudno−
ści: 

prze−

wód  odpro−
w a d z a j ą c y
sygnał  od
anteny  tele−
s k o p o w e j
odłączamy
i przyłącza−
my do wyjścia konwertera a jego wej−
ście  przyłączamy  do  anteny.  Teraz
dwoma przewodami łączymy “masę”
konwertera  z “masą”  radioodbiornika
i do “plusa” zasilania − czyli do zasila−
cza radia (lub do “+” baterii, za wyłącz−
nikiem zasilania − jeśli radio można za−
silać tylko z baterii). Układ umieszcza−
my  możliwie  jak  najbliżej  anteny,
elementy lutujemy bądź bezpośrednio
ze sobą (jeśli w obudowie radioodbior−

nika jest niewiele miejsca), lub na ka−
wałku  płytki  uniwersalnej.  Ten  prosty
układ  umożliwi  odbiór  audycji  radio−
wych  nadawanych  na  częstotliwości
88...108 MHz przez odbiorniki starsze−
go typu z “dolnym” pasmem UKF. Żar−
tobliwie  mówiąc  −  “problem  2000”
mamy z głowy.

Dariusz Knull

−−−−− Zewrzeć 

do masy

“Konwerter UKF do starszych radioodbiorników”

“Konwerter UKF do starszych radioodbiorników”